• No results found

Jacobus Unteus,

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Jacobus Unteus,"

Copied!
84
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

/ f

v

SPECIMINIS ACADEMICI

de

Seu

R. Mofe Maimonide

PARTEM PRIOREI

,

Confenfu Ampliffimi Scnatus

Philotophici Upfalenfis

,

P RälSIDE

Max. Rever. atque Celeberrimo V1R0,

Dn. OLAVO CELS10,

S. S. Theol Do&. & LL, 00.

ProfefF, Reg. & Ord.

Public& Candidorum cenfur* reveren*

ter

fifiit

Jacobus Unteus,

Jac.-FiL. angerm.

In Auditorio Carolino Majori

die 19 junii Anni 1727.

**************************************

VPSAHAZyhitQns Wernerianis.

\mi M

(2)

REPE REN Dl SSI Mö

TATRI

ac

DOMINO,

Dn. joanni

STEUCHIO,

,

s»s. Thcol. DOCTORI Celeberrimo>

inclüta? Dicecdf. Wermlandenfis SU¬

PER-INTENDENT! ,Confi(lorii Carl- ftadcnfis PRj£i>lDI, Regiiq; Gymnafii

EPHORO Emincntiffimo

j

Graviflimo

>

MAZCENATI MAX1M0.

>

*

ibm n?i njny DDb ntr

irran xb .nYDi 3"> ntfio kW nmnn

.om

WDW D*K D«Trrf?j vixdd

■>nwn2v «31? \pKDinib.rT KinjiDTip

jnon ibs Dwo DJ p« oro ib p« oDDöb «a jm in? pioy w'yö pVi ^ P1

bni« ^jd H1331 un .mlYD ni« isbD «fin n«vojo3Dw "]« »y«in n«sb wrr

♦böltf TD1?

Dr? DTD "?Dn 3Tb «n ^ p by

.dyk yi^3 bw? pn bw nin V&b$ nJöb »

(3)

VI RO

MAX. REVER.atqtie

Dn. GEORG 10

W ALL IN,

S. S.Theol. DOCTORI Celeberrimo*

Regia: Academiae Upfalenfis BIBLIO- THBCaRIO Inciuto,

ut

olim

pracceptori honoratiflimo

>

ita

nunc

PATRONO MAGNO.

/rpöK dd1?^ mn nnaV -ion "Dir *?a

Tmrnio Vsokto teuten Ynya

roro

nnxa

ryhp nnyn ^a

xa'wi Sy

.Daran *p spö f ny an# \ar>tr dji

in« -DannjVw noan pyn diVw p*w tvi

inu »rnn

cawa

crrnton oraoa

♦ran pro ort* .nyi tfny fv ddtiidVp

na

♦fry ^ nfra^DDj myraa# taworan

Reverendiff- &* Celeberr.

NOMINUM VESTRQRUM

devotiffimus cultor

JACOBUS Utt&US,

(4)

Plur. Rev

er.

& Preeclariffimo VIR 0

MAGJACOBO UN/EO,'

PASTORI in @ummunt>rci &

Angerm. Meritiffimo, PARENTI indulgencilfimo.

Plur. Reverendo Clarijjtmoquc VIRO

^

DN. JOHAN. KEMPE,

PASTORI in Jparbo Upl. Laudatiflirno?

Avuncuii loco colendo.

QU'd.

ce.

In. Tibi. Publicum. Pater, Da^e. Svaviflime, D^bui,

CJlariflime. Migifter. Hernodi. Qui-

berali Excipere. Menfa, Non. Grava ptatiflime. Et, Pastor. Reverende,

cum,

Nullo, Non. Tempore. De

Oratione. Explicare. Non. Poflim.

des. Loquatur, Peroret Ego Vero.

Salute. Vota. Ad. Summum, Numen.

res.

Füturus.

PLUR, REVER. & CLÄRISS.

cultor §b(dientijftmui

y

JACOBUS

(5)

Plur. Rev

er.

& Clarifftmo V1R0,

f Dn. JOHAN. UNiEO»

PASTORI in (Eftenftd Angerm.

Digniflimo, Patruo unico,

diledtiflimo.

Plur. Rev

er. ac

Preeclarijfimo V1R0*

M.JOH. HERNODIO,

Tempil Cathedralis Upfalenfis, O«-

conomo

Vigilantiflimo, Avun- culo Carilfimo.

t

Cujus. JufTu. Et, Ope. Paterna. Haft Pagellas. Quantum.Tibi. Avuncule.

Me.Fratrescj. Per. Sexennium. Li-

tus. Es. Quid. Vobis.Patrue.Exo«

Q^ii. Animum. Erga. Me. Benefi*

claraftis. Debeam. Cum. Apta. Satis.

Pro. Me. Meus. Publice. Maimoni- Tacitus. Pro. Omnium. Veftrum.

Nuncupabo, Calida. Pia. Ad.Cine*

NOMINUM VESTRORUM

tbfervaHtißimut

UNMiUS.

(6)

Dofirma &

worum

elegant i a

Confpicuo Ju veni,

Dn. JACOBO J. UNALO,

Pr^fenris Diflertationis Auélori.

S. & O.

Qllod infantibus dixit Plato quondam de Scholam Geometria_-: faam

ii Ms ttyeoofiiT^Toq énriTCd, id omnibus

Mufarum Cuitoribus, &praecipue iis >

qui ad ftudia Theologica animum ad-

plicant, non minori jure de lingva He- »

brara

dici pofle exiftimaverim:

ävsfyeiioe btrtTco. Tanta enim eft hujus

Jingvae utilitas, utpenes omnesin con-

feflo fit, nullam däri difciplinam, quas

in

ea

ruos

non

habeat fcriptores &

cornmentatores»

Hinc omni

aevo

e- re&iora ingenia Iiterartrm Hebrararum

ftudium ita

in

delictis habuerunt, ut He-

br«a & Rabbinica Volumina afiiduama¬

nu

volvere

non

finc gravati. Scioqui-

dem

nonnulios minus propitiade Rab-

binis eorumque fcriptis ferre judicia>

nifitf

m

illis praeter aniles ineprias,

8c alienas

a

veritatis imagine fidionesj

inve-

(7)

inveniri criminantes» Verum fi inträ fobrium ufum contineantur, infignem

operam locant S. Philologiar: unde-p quando de bngva, de proprietato

vocum,

de «.Traf faycf,tvoig, de ritibus

facris agitur, in confilium advorari pofiunt. Oe ilbs ita loquitur Munfte-

FUS: Corte ego

id

ex

tis didici

,

quod /«e-

fe

monitores ftnt veriratis

,

ettamfi tpfi

in tenebris

&

error tbus verlentur^

In¬

terim quemadmodum ubi rofeti flo-

rem

decerpimus, fpinas de vitamus; ita

quoqj in Rabbinorum Iedione

,

quan-

tum

utile eft, adepti, noxium vitabi-

mus.

Prudentis itaq; & circumfpedi

ledoris eft

»

optimos eligere, &

cum

judicio legere,cum omnes non ejusdem

fint audnritatis & utilitatis. Ceterum, quid in ift hoc negotio, tum de Rabbi- nis,

tum

de

eorum

ledione

,

(it

tenen-

dum,Tibi,Mi UNjEE, perfpedum fuiffe

patet, cum R. Mofen ben Maimon,

ob infignem eruditionem apud fuos VhJJ "HM didum, prae aliis eligere-»*

& ejus vitam Sc dodrinam erudita dif>

fertatione exponere conftituifti. Sci- licet hoc ipfo bonis Omnibus ätquc#

Ongulis probafti, Te magnam lingvac

Sandac

(8)

Sanftac notitiam confecutum efTc

;

nec in atrio fubftitifle

,

fed in ejus interi-

©ra

penetrafte. Quocirca tam com- modam naftus occafionem mihi

tem-

perare non pottum, quin meam te- fter Iaetitiam

>

quam ex prajfentibus e- gregiis Tuis conatibus toto pe&oro concepi. Gratulor itaque Tibi inge-

nium minime vulgare, atque eximios

non tantum

in hocce Rabbinico, fed

& altis ftudiis progrefTus; pariter &

Parentibus Honoratiftimis gaudiurru, quod & nunc & in pofterum ex Te

Tunt percepturi, ex animo gratulor.

Perge jam, ut ccepilti, nec prius gra- T

dum

fifte, quam honeftittimam

>

quam

Tibi dudum propofuifti, mctam con-

tingas- iTternum Numen intimis a-

nimi

vocibus oro, ut

cceptis Tuis &

ftudiis clementiftime favere

,

atquo

diligentiam Tuam induftnamque con- dignis, in Ecclefiae ac Reipublicae com-

moda, honoribus matftare dighetur.

Sic inter occupationes ex animo vovet

Dab, Un/, d.

io*

Tut amantiffirniUy

Maji mdccxxvii. ERICUS Q?

(9)

.4$

«fr ^

M

&4.&4&4é. 4å4-'

C?S> (Jtt «TO Sri) TT» G

C^Äi^ÉiäJMS® iöko

iA

xx> käj r^r^ra^

******* *****•¥★-*** *******

W^M"WWWW^WW %4 **¥4^*W4%4^4w4i*tt* i&

*

//

apy<

s. i.

Uemadrhodum fub templo primo id Vi¬

tium in populo Dei

notarünt

viri eruditi, qiiod in cultum deo-

rum

gentilium nimii protii fuerint: ita_, fub fecttndo in aliud

extremüm

prolapfos fuifTe obfervant nonnullif

eos cumi

negledo datas legis nucleo, cir¬

ca

externarum modo ceremoniarumj Corticem haerere morbus deterioris

as- Vi

e(Te coeperit d). Seillcet hae

, *i£

ägmine quafi frado liberius erumpe- renr# inque feenam aptius produce- rentur, traditionibus, quar nomine f)£> bV2V min fuperbirent> opus e-

A

tut.

(10)

rat.

Hacc lex

> cum

tanquam altera

revelationis divinae pars legi fcript* a

v

traditionum ftudiofis adjungeretur b), f

mox

exftitere alii> qui hujus cau/Iam fufcipientes tanquam omnibus nume-

ris

perfedac, dignam rati funt, qua!

fola dirigeret res & aétiones ad cul»

tumSummiNuminis pertinentes. Cum

his hodienum DWp feu Karraita, cum Ulis

EyjIH

feu Rabbanifi* faciunt. U- triusque fe&ae antiftites & dolores

nomine

Rabbinorum Chriftianis feripco-

ribus veniunt. Midis Karraitis, quam fieri poteft, breviftime de Rabbanißis

^

nonnnlla generatim prsfari, ab in- ftituto haud alienum fore exiftimave- rim. Audlore hi Simeone ben Sehe- lach»

centum

circiter annis ante na-

tum

Chriftum

,

fub Alexandro Jannxo orti, & per difcipulos Hilleiis propa- gati

>

in Pharifa:is tempore Salvatoris

vigueruntO. Poftquam vero extrema paffa funt Hierofolyma, & Judaci per

totum terrarum

orbem dispergi ctf' perunt, ne lex illa

or

alts

,

quam huc-

iisq; feriptis mandare nefas fuerat^)»

interiret, R. Jehuda Nafi anno Chr. »

189 editione

im

filWQ cavere coa-

tfus

(11)

m om

_

' i

<ftus eft. Id etiam pro viribus egerc

s

R. Jenochanan fua mDJ in mifna- joth

,

quae anno Chr.

zjo

edita

cum

ipfis miinis Talmud Hierofolymitanum-j*

conftituit

j ut

& R. Maremar ejusquc collega R. Mar, qui a R. Affe

anno

Chr. 367 inceptam Gemsram ineunto See. VI ad umbilicum perduxere-#,

quae Talmud Babylonicum Judaeis audite).

In hoc folummodo opere explicando

atque illuftrando per plurima deinde

fecula unice defudarunt operamquo

pofuerunt, quotquot fere fuerunt Ju-

f

daeorum dodlores/J,* inde Talmudiftarum nomine celebres. Cum

autem

lite¬

rarum

ftudium, in Europa feeulis be-

ne

multis fopitum, per Saracenorum

in Hifpaniam adventum, quafi revivi- icere vifum eft,

non

folum Chriftia- ni, fed etiam multo magis Judaei*

quibus

cum

Saracenis

communia

fuere ßu-

dia g)

j

ad literas humaniores

exco-

lendas animurn adpulere b), tta See»

•XI & XII apud Judseos Europaeos ex*

ftitiffe Rabbinos praeclaros, quorunu

do&rina

non

parvulo ifto ftudii Tal-

*

mudici circulo includeretur, fed quae etiam ad Scriptura: S. adyu & philo»

A

%

fophifc

(12)

fophiae facra fe porrigeret , fcripfaj

Rabbinorum & hiftoriam literarianij ejus temporis evolventibus abundo

patcbit. In bis quoque vel primo lo-

co

fuum

nomen

profiteri jure meri-

toque poteft Rabbinorum facile prin-

ceps Mofes Maitnonides, & ipfe Rab-

banillarum fectae addidlus* De cujus

vitaj fcriptis & eruditione fi nonnulla>

loco fpeciminis academici, adduxero,

quac in libris eruditorum per temporis

& ingenii juvenilis anguftiam obfer-

vare

mihi licuit,

rem

forte L. Q fe-

cero non

prorfus ingratam.

,

*

a) P. Cun.

rep

Ehr. lib, //i. cap. 17. b) j.

Georg. Prit. Intr. in leB. Fl. T cap. 33. § 3'

c) Job. Chr Wolf. Pra f. ad Not. Kar.pag.7>

d}

R.

Mo f. Kozenf. ap. Buxe. Syn» Jud p*S9>

e)Buxt, I c.p.do^ dl. f)Jo. Fr. ßudd. Htft.

phil.Ebr* § .30. g) Georg. Horn Hiß. phil,

l.j. c•to.

h) Max, Rev, PraJ. Doft, 0« Celj*

Urft. liag. Cf erud. Arab.p. ijp,

§. 11

Nominum* quac tituli vicem irt

fronte hujus opellar gerunt, origtnem

ac notionem

indagare

y

parum refer-

re, omniböi in aprico eft. Tarnen.

(13)

ms

\v obfervemus, effe

ro

'

honoris atque dignitatis titulum, a*

pud Judacos frequentiflimum

,

per fo-

lemnem aftum, rD'DD

vocant,

illts collatum, qui ftudiorum labores per-

vigiles exantlaverunt i). Ne vero in illos incurramus

errores ,

quorum, Ceh Wagenfeilius Cafaubonum

,

Wol-

fius Gefnerum & Fr. Vavaflorem, &

Chr. Graefius quendam fub literis M.

A. latentem jure infimulaverunt k), opera: pretium me faåurum exifiimo,

fi varia illa nomina, quibus infigniri

» a

fcriptoribus Maimonides nofter fö¬

let, quafi in tabella fiftam. Adpella-

tur autem,

&

a

Chriftianis quiderru

quam fafpiffime Maimonides: MofesCor«

dubenfis

j

Mofes Aigyptius. A JudaciS

vero

frequentiffime, ut folent, per fuas :Ö'2m ifflxn h.

e.

ple-

nius JID^D p nra it. rHB H per excellentiam; HTO

irm non

ntfiflQ irm, quod Mobs legislatoris eftAl¬

tern,

jibu Åmram Mujfa Sbn Majemott

al kortobi al

Jehudi l), quod quidemj

nomen

ab Arabibus ipfi datum vide-

/

*

tur.

Ubicunque igitur haec nomina_*

.

legeris, ibi Mofen noftrum intellig*

,

A j certQ

(14)

6

gg o St

eerto

cértius eft, Cxtera, qua: non

tam

ad nomina, quam potius ad No-

ftri elogia pertinent, alibi recenfere

placet. Sed priusquam ad reliqua trans-

rediamur,

monere

licet; unum Rab-

inum, qui aufror eft Iibri tfiHlpn byn

*») exftitiiTe Noftro prorfus cpuvvpc

tai cognomine gauderec

fyBaxt. Lex. Talm. in 33*1 k)J. Chr.

Wolf. Bibi. Sbr. p. 8^4- 8rf- * Ju^ Bsrtol,

Bibi

M.

Rabb, /) & Herbei* Bibi, Orient,

p. SS8> m) Wolf. I. c. p 8fy>

§. III«

Miro confenfu inter

omnes

fcri»

ptores convenit, Corduba:, metro- poli tum temporis») imperii in Bi'

Ipania Saracenici celeberrima, natum

eile Maimonidem, inde Mofen Cor'

dubenfem adpellatum. In tempus au-

tem

(i inquirimus, quo in lucem edi*

tus

fit> abundequidem nobis liquet na¬

tum

efle inträ medium fec. XII. an-

tium vero certo

definire difåcillimnm eft, in

tam

diverfa abeuntibus chrono- logis Judaeorum, quos negligentia &

ferius hoc fludium excoluifle querun-

tur

eruditi. Noftrarum itaque parti-

13111

I 4

(15)

um

efle ducimus, recenfitis variis

va«

riorum fententiis?

eam,

quae veri fi-

millima videatur, exponere, unius

tamen

cujusque judicio omnia liben- tiflime permittentes. R. Abr. Zac'nut o)

in

annum

Chr.

1151

nativitatem No- {tri refert,quem etiam Judati tantum

non omnes

fequuntur. Vetuftus qui-

dam quatermo, tefte R. Gedalia p)y

annum

fequentem pro ejusdem natali venditat R.verolf. Ifraelita, tefte

eo~

dem, illum

a.

Chr.

x 13 f natum

fuifle fcribit, & ab hujus quoque parte flat R,

:

* Sal. bjechrun

,

immoR. David, ipfius

Maimonidis nepos, annnm eundem

ponit#> Ipfam autem fi audiverimus Maimonidem,

anno

Chr.

1

np geni-

tum

fe efle adfirmabit r). Nos equi-

dem in fententiam

R.

Is* Ifraelitx lu- bentes iverimus, quippe qui proxi-

me

ab

actate,

qua Nofter vixit, ab-

fuitj vixit enim fec. XIII s), inter Ju- dacos Aftronomiac, judice Bartoloccio, peritiflimusr> Accedit, quod hac

ra-

tione(feptuagenariumenim fuifle Mo-

&

^

fen noftrum omnes Judaei fatentur;

o-

- '

ptime confpirent, qua! R Gedalia de

'•

verbis

monumento

fepulchrali infcul-

A 4 ptis

1

(16)

B ü o PS

ptis narrat

,

qua: eum anno Chr. noj fatis cefiifle innuunt u): ha:c etiarru

Cel. Wolfius

ut vera

adfumit, pro fta*

bilienda fententia fua de

anno,

qua Nofter

e

vivis exceflferit v). Catterum quocunque anno natus fit c'aoTi tia-

talis ejus in diem 14 menfis Nifan in-

cidit, horamquc poft meridiem pri'

mam, matre

in partu njorieqte. * Et

ne

quid feftivitati hujusnatalis deeßen

dies

erat

fabbathi ip(o inluper vefperac

Pafcahlis fefto infignis x),

n) Jo. Marian, Rer. Hiß>. I. X.

c.

lp.Hubn, Quafl, Po/it. Tom. II. I. /, o)Juchaf. f

) Sc hälfeb, Hakkafu f.

4*.

q) R. Ge dal. /,

c r

) vid.

ver

b

a

citat

a

infr. §.

4.

s)lTolf,

R. £.

p.

663. t)R.M. R*e.4.p. S7' ft)/.c p) B, £. p. Sjd. * Sc half. f. 4 j. x) Juch> /. G1'

§> IV,

Genus ipfius ad Regem Davidem

referunt Judacorum hiftonci, qui ta«

propter inter Noftri majores nume-

rant

R. Jehudam Nafiy). Hic vero,

quum ex parte matris fua:, originerru

debeat ftirpi Regia:

>

rera omnem in

vado effe nimis creduli fibi periua-

dent, Éft enim illis perantiqua tra¬

ditio, principes academia: Hierofolymi'

tanx

(17)

aj tanae per lineam foemininam, Baby-

ij ; 1

lonicae

vero

per mafculinam ftirpi Da-

a<

vidicae

innexos

efte z); quod, quarru

IQ

firmo (let talo, illis, qui genealogiac

m

Judaicac periti funt, examinandum re-

a*

linquo. Id quidem ex monumentis

ri*

Judaeorum fatis conftat, majores Mai-

i* monidis haud

ex

infima plebe fuifle,

Et

ut

etiam

ex

verbis jam jam citandis patebit, Matrem tarnen ejus R, Geda*

rat

lia tradit filiam fuifle ayp lavfonü 4),

id quod Bartoloccius incer fabulas re-

'?»i

fert b), Unde & nos faepiufcule repe-

/'« »

titum fomnium iftud, quod patremj l Noftri ad matrimonium

cum

hac in-

»//• eundum permoverit, omittimus. Mai-

\4' monem

autem Mofis noftri patremj y* judicis munere fun&urn fuiffe, verba, quac in quibusdam editionibus ad cal-

em cem

Maimonidis rutCW WWÖ

Corn¬

ea*

parent, evincere videntur. A nobis

ne- veroeo

libentius huc adferuntur, quod

ro,

eadem opera nobis innotefcere pos-

fit, quinam longa ferie reliqui fue-

in rint

Rabbini noftri majores. ^

ua*

DDnn *ioy> v:ra pm pcro -q 'rrzno

rra-

* maty 13 iw»n ^DV p~in pfW *)2 mi- nn mM un ann nate -3-13 pnn

in*

A

s

(18)

p :^Dn nt terra ■nrf? Tfrnnn Vy?

onyon rnriwm ruter o^wt tertw t' rirw1? 'jn b njter nvw ruter meriter p

0» to

j/) Sc half' f. 42. conf. Bart. I. c.p. 84, z)

Annot, n

rfaf Mait». Hiic. Sanhedr.

c.4.

rf)

/.c.

f. 45. b) B' M. R. f. 84* 0 Talrn. edit.

1647*

§. V.

His itaque parentibus progfenitus Noder, quid annis infantiae egerit,

aut

luferit,

tacentes

fcriptores & me

tacere

jubent. In eo tamen

,

quam- vis fecus videatur Bartoloccio d), quin * credamus R. Gedaliae, nihil obftare o

pinor: nempe tradit ille*) Maimoni-

dem, dum ephebp fa&us literarum facris

apatre initiaretur, minus felici pollu-

ifle ingenio, ideoqja parente durius

tra&atum, quin & verberibus exce- ptum fuifle, ingerente facpius hjec ver- ba: rWK p, effe eum filium la-

vionif.

Puerum

vero

feverioris difci-

plinae paternac impatientem, clam e

domo

paterna aufugifife

y

& in a:dibus

vicinat fynagogar, quod quidem fabu-

las redolet Judaicas,perno(dalTe, dor- miviflTej experre&um autera, aliurru

pror-

(19)

prorfus virum furrexifTe. Domuttu ,* tamen non petivilfe

,

fed alio fe con- tulifie, ibique literas edoftum & in

patriam reverfum omnium cum ad- plaufu in publico perorafte. Haec, qu£

a R

Gedalia dicuntur, utut fana

o-

mnia

non

fint, docent tamen hebe-

tiora ingenia eo non raro improbo

laboreeniti, quo, qui pracciara gau- dent indole, vix adfcendere valeant.

Id

vero

egifTe Maimonidem, utcon»

tumelia

a

patre illata ere&us magis,

quam fradus, hane fumma virtuto

*

& induftria exftinxifie videretur. Obi¬

ter

etiam meminifle juvabit, habuiffe

Mofen noftrum,

ex

quo matrimonio

non

liquet, unicum filium paterna-

rum

virtutum

ex

aile haeredem, R>

Abraham

b.

Malmön, qui floruerit anno Chr.

ino,

Nachmanidis rvy%(>ovos,

R.

Gedalia &

R.

Dav Ganz ilium

en-

comio VHJ TDffl

D3H

h.

e*

Japientis

maxlme

pH ma&ant f).

d) L

c.p.

84. e) l.

c.

f.

v,

46. f)Schalf f. 4C. conf. Wolf B. E,p. 87.

§. VI.

Sed quod natura Noftro invidere vifa eft, illud ipfum ars, natura: ma-

giftrs

(20)

_

m o gg

giftra diligentiflima

,

abunde compeiv favit. InRitutionem enim humanio« \v

rem

uberioremque

,

neque locus, quo nafci

eum

contigit, neqne tempus, quo vixit, illi denegafle videtur. Nam

Cor

dubam, urbem

magnorum

femper in•

geniorum matrem altricemque patri-

am

ejus fuifie fupra audivimus. Quia

vero

haec urbs

tum

temporis ditionis

erat

Saracenicac,

ut

ibidem evi&urru dedimus, penes Saracenos autem iiifcc fecuüs, quicquid fere in orbe erat politioris do&rina?, fuifie, erudite nos

docet

Max. Rev.Dn. Pracfes b)

j

quibus

,

*

üfus fit prsceptoribus, qualisq; ex ho-

rum

converfatione evaferit Nofter, facile conjecerimus. Etenim Arabas

fuifie Leo Africanus t) memorias pro- dit, qui in illis numerat Ibnu Tho*

phail, Ibrsu Saig, &, qui primum mihi

nominandns

erat,

ibn Rofchd» vuigo

dvcrroem.

Cum hoc

vero

adeo fa- miiiariter converiåtus efi: Maimoni«

des,

ut,

vel ob periculofam hane cum ipfo amiciticc necefiitudinem

,

illumj

folum

mutare

coa^um fuifie

,

fint

» ^

qui opinentur^). Ab hisedo&us fuic

Maimonides

ea> quae

ad phtlofophiam,

medL

(21)

I Ö I U

medicinarn & reliquas fcientias per-,

v

tinent; in quibus quantum valuerit

videbimus

,

quum, quac opera literis

mandaverit, omnia prins perluftrave-

rimus. Antequam autem hi Arabes ipfius ftudia juvare inciperent, eum_»

in avitis difciplinis Talmudicisq; pan*

de&is

aut a

patre fuo, aut ab alio quovis Rabbino probe inftitutum fuis- fe,

ut

credamus, par omnino eft.

Alias enim palam decreta TalmudiS migrari viderentur, quod caute admo-

dum &

accurate

fingulos aetatis an-

*

nos, quibus in quarque ftudia judxum

incumbere oporteat, fancit & definit /}.

Quod vero Maimonides hac in

re u-

fus fit Viva opera R. jofephi b. Me-

afch

, ut

R Gedalia m) &

cum eo

alii

ene

multi volunt, id eft,qUod cum R. Abr. Zachut merito dubitemus n)%

Nam neque ratio temporis, quo uter- que vixit,illud patituröj, neque ver- ba p), quibus fe tueri volunt, qui ab

altera {tant parte, id evincere pofTunt.

g) Jo. Mariana. I.

e.

h" Hift• l. (f

e,

Arab^

&

14^» 0 de Doft

k

Arab ap. G, J,

r* yojf.de P-hil, cap.14. p.iöz. k)§.?.infr%

l)Pkk+dvot*c,j% §, a/, m)S(balff* 42* n)

Jucb*

(22)

Juch*f.l$t, o) Jucb. /.

c.

p) Pr<ef* M/ilm.iH

ex ve

rf 8br. Tibbon. ap, Bartol. conf

cum

verf, Lat. Pocock. in Porta Mof p. ioS.

$. VII.

His jam do&oribus cum variatru Tibi, in omni genere difciplinarum, comparaffet fcientiam, ut non minus

celebris eilet jroAv'iV«^» quam facundus

'ixrcÅvyÅcoTTcs q), in magna exidimatio-

ne

futurum elfe ccepit. Sed gloria:

comes

lemper ed invidia: ideoque Sc

Noder

tantum

abfuit,

ut

hane effuge-

rit,

ut

potius in exilium abire in JE'

gyptum usque

,

hane ob rem coaåus

fuerit. Variantes equidem apud fcri-

ptores hujufce fugas caulfas invenio*

de tempore itidem haud parvum eo*

rundem didenfum, fed quar tarnen., conciliari facile poffunt. Etenim R.

Salomo ben Virga r) generalia edifta

contra

Judacos per totam Africam mi¬

norem

totumque orientem anno Chr.

j

146 promulgata: Leo Africanusr)

nimiam familiaritatem

cum

Averroe

fuo, gratia principis exCidente : Rob.

Claveringiusr,) neoterifmum, quo u-

fus fit Ramban? in

niDl

by alii a-

liam cauflam fuifle autumant> quam-

obrem

(23)

88 ® 88 ^ obrem dulce natale folunl relinquere

.

coadus fuerit. Fugam vero in annum Chn 114t incidifle fupputat R« David Ganz«), Sed tempora, quae R. ben Virga narrat, minime congruunt>id quod etiam reéle Bartoloccius v) in

R. D, Ganz caftigat: faltem zj annos

natum

fuifle Nodrum,

cum

in exili-

um

iret,

ex

verbis x), quae ad calceni

cornment.

ejus Mifnici leguncur, di-

fcimus. Deinde quoque nulia caudb-*

adparet, quare Maimonides, utfaevi-

tiam Iegum lacarum vitaret, in illas

oras

concederet, quae ob easdem

ae-

'

que ipfi forent periculofae. Quicquid fit, crediderim ego,ut reli&a Hifpa-

nia in Aigyptum trajiceret Nofter,

permotum fuifle odiis domefticis,

tum

alleftum literarum ftudiis apud exte-

ros:

haec

enim tunc

quam maximo

in Arabia

,

& vicinis regionibus, fub aufpiciis Principum Abbafidarum, flo- ruifle oftendit Max. Rev. Dn. Praefesjd.

Nec fpes eum fefellit, diu enim late-

re tantus

literarum princeps non po- tuit; adeo

ex

omnibus undique locis

P| ad ipfiim venere difcipuli,

rrnro

lite-

rarum ftjjdio flagrantes. Damafcus impri-

t

(24)

i6 H o gg

imprimis &' Alexandria erant, ex qui-

bus profedi funt ipfum audituri; itaq; ;1 fcholam aperuit interq; fuos claruit z).

Mox

cum

medicae

artis

in ipfo peri-

tiam, quam ex afle non novifle nen poterat Arabum difcipulus, fama ad Regis Aigyptii

,

Saladinum vocant*

aures

pertulifietj in ipfius aulam e(i

vocatus,

Regis cuftos faniratis fururus:

fed & huc

eum

individua illa

comes

invidia fecuta eft. Qua: heic R. Ge-

dalia

narrat

de potione venenåta, ä Rege medicorum aulicorurn ioftinftii

ei porredtaj ab eo autem fine ul- •>

k> vita: difcrimirte haufta, & reliquisj omittimus* vera ne fint, an feens,

nunc rton

difquifituri. Id vero eh¬

ret*

in magno hortore eum apud

Regem, rtec minori exiftimatione a-

pud vulgum fuiffe, propterque mtil-

titudinem eorum,qui opem ejus incti-

randis morbis flagitabant, HerculeoS

frere

fubiifie labores^jj ut difficile o- mnino diftü fit,

utrum,

qui audirt»

eum

vellent, difcipulos* an, quibüs

mederetur, atgrotos plures häbueriÉ

Mofes nofter. Hinc

aütem an

un- * quam in Europam poftea concefletin

quod

Im

(25)

m. o m «7

quod quidem

ex

R. Afaria^) colligt poiTe videtur, vehementer dubitamus,

immo jure negamus, ut ex infra dir

cendis patebiu)- Sed ad fcrTpra Mai- monidis, qua: maximam partem iii_»

Algypto edidit,percenfenda pergimus»

qualis quantusque Nofter in fcientia-

rum

genere omni fuerit, poftmodo

vifuri.

q) vid. §. s. r) Se

ev et

Jehud. p< idz. s)

Ap. VoJ. i

c,

t) de Maimon. u)Zernacb

IDav. ad an.pol,

v) B. M. R l.c.p* $6. x) fupr, §.

4.

y) Hifit /. &

er.

Zrab.

cap. q.

z)

•> R, Ged.

l,c. f.4}. a)Maim. Bpifi. adTibbon»

Ap.

Buxt< Infi. Bpiß.

p.

jjp. b)ap. Buxt.Praf,

Mor. Neb.p. #. c) §.

zz.

§. VIII.

Licet librorum, quos Rabbinus no»

fter compofuerit, "pn ut dicit R, Abr. Zachut^), höc eft,

eorum tanta

fit copia, ut illis vel enumerandis

vix

mihi tempus & charta fufficiant; ta*

men, ne

laborem hunc prorfus de-

tre&affe videar,

eos

in fequentibus breviter recenfere animns eft. Hoc véro dum facio, ingenue fateri

noti

T piget, multa meerudita: Celebb. Bar-

toloccii & Wolfii induftriae debero

5

B aliqua

(26)

*s mos

aliqua tarnen aliunde adciiturum: id

quod L. C. non difpliciturum fpero.

Cum autem

R. Gedalia illos varia_.

Jingva, utpote Ebrara

,

Arabica , Chab

daica & Gratca, fcriptos eHe dicat^,

haud ab inftuuto alienum erit, fi,qnas lingvas calluifTe Noftrum memorent

eruditi, in anteceilum obiervemus.

Ebraram itaque & Arabicam ex a(Tc>

enm

fcivifle,

extra

omnem dubitatio-

nis aleam pofitum eft 5 ilJam enitru perfedius noviffe debuit? qui Judaeus

natione fuit: Arabicas vero peritiam,

quae hac diale&o ab ipfo exarata Tunt, ,

pleraque opera, illi optime vindicanr,

Etcnim hare lingva tum temporis tam

late patebat, quam longe fuperftitio

Islamitica propagata eilet f), eam et-

iam per id tempus folam eruditorum

lingvam vocari potuifte, ex illis? quae

fupra diximus, pronum erit collige-

re.

Prarrer.has Chaldaica?

j

Turcicse,

Idedicac

>

immo Graccas notitiam ipfi

tribuunt nonnulli^), eas vero per-

fundorie folummodo fcivifTe rede &

erudite obfervant alii h). Nam ad lin-

gvam Graccarn quod attinet, certum *

in

fcriptis fuis Gratcorum philofo-

ph«- 1

(27)

H

o

ü 10

phorum libros allegare Maimonidem,

eos autem

quod in lingva anthentica iegerit inde confici

non

poteft: quip#

pe qnos

omnes

in lingvam Arabum

translatos legere potuifTe Ntoftrültii»,

nobis erudite perfvadet Celeb. Dn.

Prsefes^. Hoc fi animadverterimus, facile videmus, quid de iliis judican-

dum fit, qua? R. Gedalia, Ioco nuper

citato

fcribit. Ca?terum ftili Maimo- liidei perfpicuitas, & diftin&a dicendf ratio,

in

fcriptis ejus nunquam non

elucetj flosculos rhetorieos & fubli-

mem

loquendi modum

non

affedat*

fed

omnia

ftilo fimplici & a?quabili perfequitur, qua quidem re omnibus Rabbinis palmam dnbiam facere vi«

detur. Sed Erdmannum Gothofr.Ca*

mentium, perfpicacern nimis, &

au-

fterum caeteroquin vitiorum Mofis

no*

ftri cenforem, hac

in

caufTa audire ju-

vat,

qui hancipfi laudemnon invidet:

Dulce eft

,

ejus orationis

genus9

Joltitum*

cobarens

,

fufum, redundans,

apte orna*

tecjue fluens k). Ha?c ille. Rob. Clave*

ringius ejus ftilum

cum

Ciceroniano in libris de Officiis convenire judicat*

quod ille forifan intelieftum vellet de

ej«$ np?n T 5 alias ftamque novimus

B

i

variare

(28)

variare ftilum Maimonidis, pro ratio-

ne

diverfi, quod tracftandum fibi fum-

llt, argumenti. Sed ad propofitum-»,

Ita

vero

operum iliius numerum ini- bimus,

ut

primum locum occupent,

qnae typis imprefla funt, deinde illa_.

monltrabimus* quae in codicibus mftis Jatentia, adhuc in variis BibJiothecis vifuntur:

tum ea

nominabimus, quo-

rum

nomina tantumfuperfunt: illis de*

pique recenfionem claufuri, quac Nm

ftro falfo tribui folent, qqxque fcri-

bere decrevit, nunquam autem fcri*

pfit Maimonides.

d) Jucb. f.

ip.

e) Scbalf, Hakk. f>44> f)

CeL Pr<e{. D. O. Celf. Hiß. Arab.

p. >37•

cönf»

R.

Badrefcb.ap. Pocock. Prcef. in Portt Mof.

f.

z.

g) Ä. Geial» l.

c.

f. b) Claver dt

JMaimon.

i) Hiß.Arab.p.pe.feqq. k) dt

Suféett, Maim, fide §. 4.

§. IX.

Merito igitur ab eo opere ordi*

mur) quod ob ufum & lucem, quam antiquitatum Ebraicarum ftudiis aftutv

dit,

carterorum

facile praeftantifiimum

efle eruditi fatentur

omnes.

Eft ve*

ro

iliud

min

/)> Exemplar, vel po*

lius repetitio legis, vulgari nominO)

flpin T quod in T"1 I4^^.roS

(29)

1 ° 1 zi dividatur, didum: vocatur quoquc*

1

"OlEPD ab audore, & JHD 'D

a

tofius

operis libro primo denominationo

fumta, Hoc opere Maimonides, quic- qud Talmuldicis pandedis continetur,

& qua jus Judacorum forenfe, & cere-

monias in AsiTVgyla ecclefiaftica ufita- tas,jufto &,quantum potuit, aptiori

ordine compledi voluit. Ita autem rem

perfequitur audor

>

ut ordinem 615 illorum przceptorum, quar Judaei iti_»

24S DW Adßrmativa, & p^yn negativa, communiter dividunt

>

rite

v

fequatur, quorum etiam catatogumj f) toti praemittit operi. Unde forfan If»

/. Cafaubonus »), dicendo eile hunc '-p of. nihil nifi commentationem in

ra

615

de praccepta, hallucinatur, cum illud i- dt pfumalio libro, rWVO 'Do) dido, agat Maimonides» Jul. Bartoloccius

tamen

27

praecepta defiderare fibi videtur,

di- fed hare forte numeratio ab omni för¬

arn

midine erroris immunis

non

eft,

ut

ipfe fuo augurio vel invitus fatetur p)„

Mirum lingva Ebraca nVf) pura jllud confignalTe Noftrum, quum cxtera_, -> Arabico exaraverit ftilo: cujus rei Gilb*

0/ Genebrardusr) hane adferc rationem$

ß 3 quod

ivi*

(30)

quod in gratiam eorum* qui fermcnem

Talmudicum

ut

barbarum & irnpu-

rum

faftidircnt, id fecerit. Forfaru

etiam

hanc addere liccbit,

ne

fan- d:om argumentum

,

ex Talmude h.e.

min

defuifitum, & in ufum fuac complicum religionis adömatum, profana Ärabum lingva cuntaminare

viderecur. Duodeeimo

anno

pofl: e- ditum fuum nÄPün '"Ö s)

>

<]ui eft an"

nus

£etatis4*0> incidens in

annum

Chr.

1177,

& quidem medium inter

illos

,

quos R. Gedalia & Gilb. Geneb-

•rardus ponunt«), annos, hoc opus in

lueem prodire fecit. Quitiq; annos in

ec

elaborando confumtos effe teftatur

R.

If Ifraelitap):locum

vero

fuißefpe-

luncam quandam tradunt Judaei, quo fc

contulerit Nofter, iram Regis yEgyptit

& invidiam medicorum aulicorume»

vitaturus x). In 14, ut nuper diceba-

mus,

libros diftindum eft

totum o-

pus

,

quorum finguli certos nis'rp

traßatuf, in fua capita divifos, conti-

nent.

Eos

omnes

hic enumerare,ab

inftituto alienum effe

non

opinor,fi*

quidem eadem opera, quanto in pretio

Ohriftianis fuerint, cognofcere pote- rimus) quorum multf, diverfis locis &

tem*

(31)

o

ff 11

temporibus? plerosq; hujus 'T> tradra-

tus

in Latinum tranduleruntfermonem.

/) Dr*?. /7:18. m) fieur.14: n. »)

Exerc.

antibar. p. 438 o)vid. §• 18

>

7) Z?«

JW. /?.t. 4.

/>.

/00. .

Abr, Zach. /, r. r)

Cbron Sacr.

ad

an,C. 1147.

x) Ä. </? Zdch*

i.c.

t) 00/7/. r/V. §.

4.

u~)Schalf. f. 42*

£f Chr,

Sacr,

I.e. p) Je f. Ol ap.R.Ged. f>41*

x) R. Ged. I

e.

/♦ 42. 44.

§' X*

Polt prolixam pra?fationem

,

quam

Latina

civitate

donavit Conrad. Pelli-

canus, non autem

edidit,

ut

teftatur

Wolfius y), & feriem Ö13 przeepto«

rum,

ineipit

Liber I,

JHDH

>

de ScientUi

hoc articuli fidei Jfudaicac fundamen¬

tales & tradatus

de

Idololatria,

tatv»

quam eorum oppofitoicomprehendun*

turidiftingvitur in f HD7H five trada-

tUS.

I.

minn

"HlDn> de Fundamente legis: conftat cap. 10. totum Latine-«

reddidit & notis llluftravit GuiL Vor*

ftius. Amftel. löjg. 4. Duo prima cap.

Lat. vertit J. Adam. Scherzerus in fuo Trifoüo Orient,

z.

riiyin? de Homi•*

numy

imprimts

rar

D^TDSn

>

probü morlW

bus9

capitum 7. totum Latinum, fub

titulo

,

Ganonum $Ethicorum

y

C*K1 DO-

B 4- til

(32)

*4 Hj o &§

tis uberrimis edidit Georg. Gentiui

Amft. 1640 & iöf$.

4.

Hifpan. pro*

diit per Dav. Cohen de Lara Hamb-

l66l. 4. j.

H"Vin de Studio le¬

gis

:

capitum 7. hunc cum duobus fe-

quentibus rip^n

>

nempe nit PHDy &

7]%m, Lat. vertit & notis ilfuftravit Rob. Claveringius, praemiflTa brevi dis- fertitionede Maimonide» Oxon.

1705".4.

4. ö'U mpm rru niiny, de idohUtrU-.

c.11*

prodiit

cum

Lat. verfione & notis

Dionyf, Voffiifil. Amft. 1641 & 1666,

4.

in J. G. Voffii patris opere de Theol.

Gentilium, quod ex occafione hujus verfionis confcripfit: & denuo ibid.

1700.

fol. nOTD> de PcenitentUl cap. 10. hunc Latme verterunt Ano¬

nym. G. N. Cantabr. i6$i< 4. cumj notis. M. Joh. HiJpertus Helmftad. ldji,

4. Joh. bUmannus Argent. 170f.8« Pro' diit etiam Hifp. per Dav. Cohen do

,Lara> Lugd. Bat. i6öo. 4. & Angl, per Radalf. Skinnerum.

Liber

II. riinVt'"PD* de

4more: ex¬

ponit ille prsscepta, quas cültumdivi-

num

imprimis externum refpiciunt.*

conftat 6. h)An

>

quorum 1, yow nx^P'

de LettioneTX

Beat.6'.4.,

cap. 4. Z.H/^n CODD

,

de Precikus & benediBio*

tiont

(33)

H

o

ü 2f

tione

f.ieerÅottim: cap. i

f. 5.

HT1TD5 pv>'Ön

1 min

Dl? åcPbjlsMeriisy fchedis poßium,

tf libro legis; cap. io. quatuor cap. po- ftrema de min'D per difpp. cura fua_,

Lat. verf. &

not,

diffiif. edidit Jac.

Henr,

van

ßaashuyfen Han

o v.

170J.

4.

recuf. Franc» ad Msn. 1708.

4.

4.

rvrS'i de Pcniculamentis facris: cap%$.

verf. Lat. &

not.

Joh. Henr. Maji Fil.

Franc, ad Maen. 3710.4.

5.

HCTG» de Confecrationibus

rerum

per

preces;

cap.

11. 6.

n^D

)

de Circumcifione

:

cap.

f,

Latinum redefidere Seb. Schmidius Ar-

fe, gent. ldöi.

4.

Chr. Wakherus

curru I. not.

Regiom. 170;-.

Liber III, "l£D> de Temportbus:

o-

hujus

io

funt mbVn..

1.

tntiy de sab-

Hj

bathol cap, ?0. l.JpiTV

i

de Mixtio- yl,

ne rerum

in Sabbatho

:

cap. 8«

DP

O'

"flSPD

?

de Die expiationis: cap. 5, hunc

O wna cum

träd.

y.

nVDj fbtl &£. nwjn

ier

Lat. vertit Lud. Compiegne de Veil, Judaeus converfus, Lut. Parif. 1667. 8.

x-

recuf. Roterod. löpö.in Opufc. Philol.

n-

Thom. Crenii. 4. ijno bm DY»»

lt.*

de Fefio & diebus interfe(lis\Q.2i\p,%,

ip, \r fTOl xon

)

de Fermento tf azymis

t em«

sn Fafcbatos:

c.

8- ö. DD1D TÖW*

/>'

B

f

(34)

2<*

M

O

.

de Cornu

av

le

t

in

o

in fefio

no

v l Ann t in»

fl

an

do

i

de Scenopegia, 0* palmU tn Feßo

tabernte,

ufltatis

:

cap. 8. 7- Dv?p^ > de

Annua

felutione fielt: cap. 4. Lat. ver-

tit

qua cap. prim. & ultimum Rever*

Epifc. Gothoburg.Dod:. Eric. Benzelius

Upfal. idpi. Integrum vero cum fcho-

Iiis R, Jof. Karonis &R. Abr. ben Da¬

vid pr O: ni fit Theod. Daflbvius z). 8«

tlHim >

de Confecratione noviluniil

cap. 19. in Latinum transtulcre L. C.

de Veil Lut. Parif. fööp. g. recuf-fi-

ne text

Ebr. AmfL

1701. 4.

Anony¬

mus

Londin. idg

4.

H. B. WitteruS

Jenae 1703.

4.

Sub Pradid. J. Adam»

Danzii.

9.

npjyn•> de Jejunht: cap.f*

Latinum dedit Joh. Bened. Carpzovius.

Lipf iddi. 4. 10. ram do

Eeftis Purim (J Encdniorumt Cap. 4>

Liber

IV. "lÖD* de Rebus ai

watrimonium

pertinentibus: conttneflt

y.

noVn. i. de Maritatione: cap.

2f. ex

verü L. C. de Veil Lut. RariL

8.

& 1679.

2.

p'tflTJJ de Repu-

d'at/one:

cap. Ij. 5. DD"1» do

Jure leviratus 0* extr actione ca leti'. cap.

4

nbra iT0» de Virginevivel f

do/0

eaweffa• cap.5. y. HfcJID > de Ahl*

hr

di

c«p. 4.

(35)

9f O 9t 2 7

Liber V.' rwnp nöD

,

de Congrejfu

illicito &"

etuis

prohibitis

\

compieRitur

3.

niDTH? quorum

i.

n«"3 de

Prohiblto

congrejfu

,

inceftu

,

wenjlruatA

&

profelytis: cap. 12. hujus

cap. 13.

&

34.

Lat.edidit Hurr.fr. Pridtaux Oxon.

1679.

4. 2.

nniTO nfaDXO, de prohibitis: cap. 17- $. P^TIC?

>

de Ri.

tu

maBandix cap* '4-

Liber

VI, nsÖ£H 1ÖD

t

de Separatio-

ne:

habet

4.

HO/H

,

quorum

3.

ntyDttS de Jürameritis; cap. ? 2. Latmitate &

notis

donaverunt J. Fr. Miegius Mar-

%

purg. 1670.4. JuR. Chriftoph. Dith-

marus

LugdJ3atav. 1707.4.

z.

D'TU,

de Votis: cap. 1$. 3. rtfTtf, de Naß-

r*ii:

cap. 10.

4.

pDIPP pDny de A,- ßimatione

rerum

Cf perfonarum, & de

anathemaeizAtionei

cap. 8*

Liber

VII. trjftf

,

de Semnibus:

7. niDPn comprehendit: horum

i.

de Heterogeneis mix

t

im

non

fe-

rendis :

cap. i o. ex hoc tra&atu in Lati¬

num

fermonem transfudere cap. I, II,

III.

Mag. Laur. Heilman

,

Scan* Upfal.

1713.8* Cap. IV, V. Mag. Magnus Be- ronius, Upland. Upfal- 1714 g. Cap.

!

VI.

vero

nuperrime Lat. verfum

cum

not.

(36)

n SS

O

rn

not-

cdWitUpCi7ir- 8.Dn. Engelb. Ha-

lenius, Helfing. omnes fub moderami-

ne Max.

Rev. Praefidis Dod:. O. Celfii.

t.

Q^y WrOs de portione agri paupe-

**/£*// rel nquenda t cap. 10. Lat. verte-

runt

Huni.fr. Priedeaux Oxon. 1679.4.

& Mag, Efaj. HafTelhun, fub Praeftdio

Max. Rev. Doft. Dan. Lundii. Holm.

170J. 8. 3. niDnn? de Oblatiombus\

cap. IJ. 4. 'WVÜt de Decimis prirnU\

cap. 14. y- Tai VC3J w nros* de

Tiechnis

fecundü & frublu

ar

b

orum anm

4:ti: cap. fi. 6. D'HD'Q> de Primitiu offerendi & donis facerdotunt: cap. IZ.

Ex hoc tra&atu

7

capp. priora per

Difpp. prodiere Upfal. 1694» & idpf*

'g.

cum ve

rf. & not-Nob. Guft. Perin»

geri £ifljeblat). Alia verfio cum not.

Philol. prodiit Lugd. Bat. 1701. 4. cu-

ra

Joh. Röd. Crameri. 7, riöW

de Intermijjione agricultur* anno

anno

JuhiUo: cap. 13. Lat. verterunt Joh. Henr. Mr.jus Fil. Franc- ad M$n.

1707. 4. & Matth. Beke Lugd. Bat,

1708,

4.

Liber

VIII. PHD}? de Minifterio

facro : gaudet 9. 1. mTDn fV3i

die Santtuario: cap. 8» I. ttHPDn

de

(37)

m

m ,

*9 de V/tfis fanttuarii: cap. to. 3. rW3

^/ipnn

j

de lngrejju facerdotk in fantttt*

drium:

cap« 9. 4- rDIQ do

lüü> offerri nefdt erat: Cap 7, $"•

ri1331pn ni'yO) de ObUtionc facrificio.

r«w:

cap. 19. d. pSDIDl PTDH» de

Sdcrif jugi & addititiis

:

cap. 10. 7^/IDÖ p£HP'Qn> de Sdcrif. vitUtk: cap. 19.

8 p^iö^n

or

moy» de /«-»

fefio expiationisi cap. f. 9 HaVO

>

de

Transgreßione in fruitione facrificiorum : cap. 8. hos

omnes

tra&atus Latinave-

fte induit, brev.

not.

& ichnographia Templi illuftravit L. C de Veil Lut.

Parif. 1678.4. Recuf. per Th. Creni-

um

in Op. Phil. Roterod. 1696. ite-

rum

Ultraj.

171 $.

8*

Liber

IX. nW^pH "téD

»

de Sdcrificikl

conftat

6.

riD^n.

1.

HDä p"lp, de

Sacrißciu Pafchatos

:

cap. IO.

.

2. fTJTJIn

>

de Triplici comparitione folemni coram~»

Domino:

cap. 3. 3. r>HD3> dZ Primo- genitk:

cap.

8.

4.

{UOT> de Sacrif\

pro errore per

ignorantiam: cap. lf. 7.

rni>3

"HDIHD

>

de lllk, qtti

non

debent offerre facrif. expiationis\

C. f.

6. miDD»

de

Non

perniutandis rebus fanttificatis:

cap, 4» L, C. de Veil

onuaes

hos

tra-

ßatu*

(38)

PI

o

flatus edidit

cum

verf. Lat. &:

not;

Londm, 168 5.4- recuf. Amft. 1701.4.

Liber

X,

mnö

"l&D

j

de Purificatio-

ttibus: Hnjus 8 funtn^n. i-HQ DN01CD»

de Poüutione

ex moreuo:

cap*. 2f. 2.

nO,r®( mö

>

de Juvenea ruf a : c. 1 f. Lat.

vertit Andr. Chr. Zeilerus, &

cuitl»

Difiert. de Vacca Rufa ed. Amft.

1711.

3.

nynV 'D1£3 de Pollut. ex lepra: cap.

id. 4.

3W101 de Pollut.

excubili & fede:cap. C 5. f. HOS rn«DöHi de c<£teris cauflts poüut: cap.

2 0.

<5. 'OICO

5

de Pollut.

ex comc-

dentibus: cap. i(5* 7.OPD

j

de Vaforum

■poüut. & purißcatione : c.18. 8- filmpü»

de Balneis & Uvactis: cap. I I.

Z/'^r

XI. pp'fj "|DD? de Damnis ih

latis: habet

5.

DD^n. i- jlDD PH>

de Damnis ratione facultatum ab alio

i

Ila

tis:

cap. 14. 2. PITJJ

>

de Purtot

cap 9. 3- DTütfl nbu, de R'apto &

perdito ; cap. » 8« 4« jTIOl > do

Opp'gncracione * cap. 8« f. PIVH

W&2

1

de Homi/iä'to & confervatione ho-

minis innocentis.

cap «3.

£/4*r

XII. pjp *\bpfdc Dominio re- ♦ ,

tum:

conftat

y.

TOwn

■>

quorum

fJYDD

>

de Emtione & vendttione: cap.

(39)

M O fg

30. 2. ruriD^ iT'OT

>

de ddquifit tone per

vcnationcm

& pifcationern

,

deque dona«

tionibtu: cap. 12. 3, CJDW

>

de >re->

vicinitatU

:

cap. 14. 4. pSniWl.

de Legatis

,

focietatis, (!)

com~

inercii;

cap. 10. f. D'IHy

5

de Servis 1 cap. 9.

Liber

XIII. D"££)\£?D l&D, de Judiciis:

continet

f.

nD^H-

. "•

DIW, do

Condullione

pro mercede: C. I-?.

2..

jnpül

j

de Commodato (!) depofito: cap.

8. 3

nhü

>

de Mutuante (!)

niu*

tuum

accipiente: cap. 17. 4. jy&Jl jyifcD

5

de

AÜore

&

Reo:

cap. \6. $• flV?nj

j

de

Hareditatibus*

cap. II.

Liber

XIV. D'COöPtf "&D? de Judici-

bus i

gaudet 5 mrfen. u fmrttD» de

Senatutf

ejus ad/efioribus

\

cap. I *>.

1.

nny> de Teßibus (fi

eorum

depofitione:

cap.2i. de Rebellibus

:

cap.

7.

hunc Lat. vertere & edere ccepk

M. Job, Leorih. Lenzius. Witt. 1700«

4- 4.

bnx, de Lutlu (!) lugentibus:

Cap. 14. ex hoc crafratu pra-cipuarru partem Lat. edidit Mart. Gejerus in

de

Ludlu

Ebraorum, Lipf. I(5fö. 12.

f.

; ÜÜ^D

1

de RegibUS er Bellte

cirum;

cap. Ii, in Latinum fermonem

trans-

(40)

ii &

o

m

transtnlere

ex

hoc träd. g. capp pri-

ora

Melch. Leideckerus Roter. 1699. * g. recuf. per Th, Crenium in Op.

PhiloL ibid. 1709* Capp. 8,9? to«

Humfr* Prideaux Oxon, 1679.

4.

Cap.

11

&

11

Gilb. Genebrardus Lut. Parif»

1y7i.

8. recuf. in ejus Chronogr, Sacr.

IJ84. & denuo ibid. löooa). Cap.

11.

(ingulari didertatione illuftravit Carol- Skunk, llpfal. 169t. 8. Pracf.

Nob. Guft. Pering. SifijeMat). Integrum

huncce tradatum Lat. olim

vertit

Laur-

Odhelius, fed h<ec verfio periit^).

Ita quinam tradatus civitateLa-

»

tina per partes donati fint vidimus:

praeterea etiam exftitere, qui totum opus Romano ftilo fe exaraturos pro*

miferint, inquib9 Cel. Wolfius, ponit Vejelium,Surenhufium, Baashuyfen,it.

Ockelium ProfeflT. Cantabrigienfem.

Num

vero

verfionum harum quaenam»

aut

adornata fit,

aut

edita

?

mihi qui'

dem

non

conftat.

y) B. E.p. 848. z) Nov, Ht, mar Bäk

lyoy.p.

po.

ap-W 845- ä) M. Hellmtin not>

4et verf* /D» b) M, Hellm. /.

c,

§. XI.

Prarter editiories, qua? fine conv incntariis prodierunt, ut 5 Soncin» an>

Chr.

(41)

SS o

m

*1 Chr» 1490 fol. Mant. qua 3 priores Ii-

bros,

a.

C. iföö, Venet. iöi

f. 4. cum

not.

marg.per Petr. Bragadin. ap. Jo.

{PKp, & ibid. 1 /565-. 4

,

ju flu And» Mau- roceni, impreflum eft hoc opus plus fimplici

vice cum

variorum Rabbino¬

rum

eruditis

commentt. ut5

Opolia.

Chr. ijop fol. Venet. 1514 fol. maj.

i tom.

Ibid. bis 1750 fol.

2 tom.

ap.

Bragadinos & ap. M. Ant. Juftinian.

denuo Venet, IJ74* fol.

max.

4 tom.

Has editiones

omnes

& liberalitato fumtus & literarum elegantia ehartacqj

. t

nitore facile vincit, qua: noviffimo prodiit Amft. 170; fol.

max. 4 tom.

ap.

a

R. Iman. b. Jof. Athiarn, figuris etiam

aeneis fubinde locupletata. In hac it quoqjeditionecomparent plura, quam

t.

qua: in prioribus editt. habentur, Ebrae-

(l. orum

commentaria, qua: heic

recen- irn»

re

re non vacat:

infra

vero

horumj

|ui< notitiam impertiemur

,

ubi peculiari paragrapho

eorum numerum

iniro

alt, Rabbinorum animus eft, qui vel in hoc,

nou

vel reliquis Maimonidis operibus illu- ftrandis operam fuam adhibuerunt c),

Id

autem

de his, quas recenfuimus,

jnr

cditt. obfervari meretur,

magnam in¬

an-

C

^hr»

ter

(42)

ter eas

efle difcrepantiarri

*

multåsque

in illis lacunas, olim etiarh Célebri

viro de Veil^) notatas, fed quascor- rigi magnamque partem reftitui poife

ex

codice quodam" Mfc. cujus jatru

jam injiciemus mentionem, obferva»

verat

Beat. Carol. Skunk/?)- Sed non

pauci quoqué adhuc in Bibliotfiecis

cum

publicis tum privatis optima: no¬

tas

Mfc. Codices conduntur, interquos

non

infimae fortis unus iri Biblioth, Regia Upfalenfis Academia*, qua par¬

tem

pofteriorem fervatur > cujus pri-

orem

partem eum eile, qui in Bibi.

Berolinenfi habetur, ex eo conjicit

Cel. Wolfius, quod ambo in mem*

brana antiquiflf. exarati, elegantioris

quidero fint ilili, fed leétu tarnen dif-

ficilioris. Eum olim Conft. V Em-

pereur, ut. ipfe manu propria ad frori'

tem

codicis annotavit, acceptum til¬

lit Nob. viro Lud. Gerh-

a

RenefTei

jam vero partem meliorem fadtus eß

Bibliothecae hujus Åcademixf). Hk

ille efi codex, ad queim,ut nuper in*

nuebamus, editiones mendofiores cof4\

rigi poffe fperavit B. C. Skunk, eil*

jus rei & ipfe Sc ante eum Nob. PeriO' Gi$

(43)

[fl*

ori*

tu-

m eft Hi<

ltv

cof'v

Cti'

m ° 8

..

i*

Geringer £tfljeb(at> fpecimén dedere in illis, quas Upfaliae ediderurit

ex

hoc opere, pericopis. Praeter hos duos

Codices habentur Mflhti: Vindobo- nenfis inter Tegnagelianos n. f.fof.

rhax. membr. item Bodlejanus inter Huntingtonianos h. 6000, Seldonia-

hos n

3 nöt. Ebr.

tum

etiam inter Pocockianos

ti.

76. Mfc. Arabi¬

cum,

cujus verfionis audior anony-

mus^J. Norimbergenfis, qui olim fuit tfjjjua, J. M- Dilherri,

ut

fufpicatur Cel.

Wohius. His adde codicem bibi. pri-

VataePv. Dav.

von

Oppenheimer: Leusf- denii, qui exaratus

an.

Chr. 1477 h)\

Dan. Ern. Jablonski binos.-

ut

& codi¬

cem

R. Serachiae Levitae, Maimonidis,

iut conjicic Wolfius, <ruy%govovj querh

R.

Metiach. de Lonzano iaepiuscule iri

mm

TO

allegat

0§ 2S> d)adrf\)y^ 'b e)adcap* xt.

rit Hilc. p'

4. /)/.

f.

p.y. g) vid.

§.

23.

h) jod. lllufi. p. 10. i; B. £. p.

$r XII.

Qu*

>

quasve cenfuraS

, cum

inter fuos,

tum

inter Chrtftiarios, hoc opus fubierit, paucis commemoråro btbet. Et ad Judaeos quod attinet, itu

C

1

Oriente

(44)

16 K o gg

Oriente mitiora expertum' efl fata_»>

quippe quod communi velut omnium fuffragio adplaufuq; exceptum>in pan*

de&arum Talmudicarum locum furro- gaturn fuiffe,multi Rabbinorum, no*

minatim R*Obadias, tefte R. Elia Cha*

jim^), adfirmare non dubitant. Quin

etiam ipfe R. Chajim audiflTe fe perhi*

bet

a

viris ThefTalonica: do&rina &

fenio venerandis, librum huncce ul*

tra

Chalak & fluvium Gozan innotu«

iffe, terique manibus decem tribu-

um/). Et fåne, quac ad hunc modum gloriofe fatis de hoc opere tradunt,

verifimillima funt; nam librum Tin

Arabicum, cujus Mf. nuper ex. Bibi«

Bodlejana monftravimus, transfufum

fuiflfe fermonem conftat, quod in u*

fum

eorum

Judaeorum, qui in orien-

talibus degebant plagis

>

fadlum eflfe♦

vet inde liquet, quod Maimonidenv

adhuc

viventem

Babylonius quidarm quamvis fruftra, rogarit* ut Arabicé

hoc opus transferret *»). Nihilo ta«

men

fecius in occidente exftitere qui*

dam, etiam Au&ore adhuc fuperftite>

qui limis oculis hocce adfpexerint o*

pus, illudque in ipfa exftirpare herba alla'

(45)

■ O M 37 allaborarint. Quos inter mérito nu-

1

meres

R. Abr. ben Dior de Pifquera»^

Noftri rtiyxfopov

,

qui au&or eft

t«j»

nutti in T:

ut

& Judaeos in Gallia_.

Narbonenfi habitantes

>

qui propter

primum hujus operis librum, yiato

j

utpote qui) ob peculiarem* quo au-

&or ufus ed, & Rabbinis hucusque

infvetum philofophandi morem, pa- lato ipforum Rabbaniftico minus

ar-

ridere poterat, hoc, ut & alia Noftri

>u*

opera juntftis & infeftis adorti Tunt

im

manibus <?). Occafionem

vero ex eo it> >

fibi fumfere, etiam orientalium

non-

in

nulli, fugillandi egregium hunc labo-

bl.

rem,

quod loca Talmudis,

ex

quibus

um

(ua decerpferat Rambam, non indi-

u*

caffet, quafi, veterum invidus gloriae*

en*

nomina ipforum fupprimere velletj

Te)

ut

ipfe in fua ad R. Pinchas ben Me-

ettf

fchullan? epiftola queritur, & hane

a

m i

fe amoliri fufpicionem conaturp). Chri-

jicé ftianis

autem

quanto fuerit in pretio»

ta'

poftquam apud eos literarum ftudia.#

qui* reflorefcerc cceperunt, non attinet

tite>, multa dicere; vel fingulorum, quos

t o'r

fupra enumeravimus, tra&atuum libri erba id abunde loquuntur, qui civitato aiU' Latina ab ipfts donati

>

eruditisquc»

C i

com-

(46)

i o i

commetttariis lilwftrati funt» Elogia^

qmbus hocce profecuti funt opus fum-

ini

in orbe hterato viri> heic omittoj

liquidem C. L. infra ea legere poflit?

«bi Maimonidis

encomia

fimul

enar-

raturi fumus q). Antiquitatum fano Judaicarum déxtera & perfpicpa defcri-

fitione umine, , quam ingentem facem hoc complexus accendifll! eft vo*

Maimonidem S. Literis eruditi boni*

que fatentur omnes: illud tarnen i nr genue fateri cogirnur, fatpius eum a-

more

religionis fuae haljucinatum, fae- pius per falebras vacillante progreflum

cfie pede$ fcilicet alioquin mc Jud&'

»/, Ticc

homo e(fe potuit• Id, quod du-

dum eruditi obfervartmt, &

non

ita pridem M. Erdman Gothofr. Gamen-

tius Wittenb.

an.

Chr. 1716, quamvis

fatis rigide

,

peculiari evi&um daro

conatus'eft dififertatione 7).

b) R G ed. l.c f.

4?.

I) in Iggeretb Chätn.

Mf. R. Gcd. 1.

c.

7tt)R.Sal. b. Jof. dp. Pocock.

f.

4.

») R Ge d. 1.

c.

o) infr. §

15.

/?) ty

Bttxt.

J. E. p.g$i. q) P. Poft. r) de fufyettl

Maim.

fide in Antiq. Jud.

§. XIII.

Abfolutis, qua fieri poterat br£r i^itate

5

ilJis, qu« ad npin T pertinere

V1W

References

Related documents

Instances of analogous ornaments are known from lhe sword hilts found in Lithuania (Palanga, grave 285), Sweden (Kungs Husby stray find) and Ukraine (Kijev).. The author suggests

För att ta reda på om det finns belägg för självselektionshypotesen i den svenska industrin skattas en modell som undersöker om de företag som blir exportörer har högre

Ett av huvudsyftena med mandatutvidgningen var att underlätta för svenska internationella koncerner att nyttja statliga garantier även för affärer som görs av dotterbolag som

Övergripande effekter är att deltagarna ska få en större förståelse och insikt om sig själva och sina egna styrkor och svagheter i en chef och eller ledarroll, att deltagarna

[r]

„Totalitarismus“ identifikuje Aron pět základních prvků charakterizujících totalitarismus s tím, že já osobně za nejvýznamnější považuji monopol jedné strany na moc

Oportet au tern, -quod in tranlitu monemus, fundatam fuifle iflarn Prab&amp;ndäm ante annum 1318, quo miierä morte periit ipfe Dax At vero non aliud. invenitur Arus prope

Protože objekty v nás vlastně způsobují ideje (tím, že percipujeme jejich kvality), dochází Berkeley k závěru, že věci nejsou nic jiného než soubory idejí, a proto