A AIM Ö N IO N»

■ 3 £ D. D.

DISSERTATIQ

ACADEMICA,

KAl*

TPAHEZAN

A AIM Ö ^N IO N»

I COR. X. v. 2F.

BREFITER,EXPLANANS, QUAM,

SÜFFRAG. AMPLISS FACULT. PHILOSOPH,

IN ILLUSTRl ATHENyEO-UPSALIENSI,

PR/ESIDK

Mag. JOHANNE

FLODERO,

Gr/ec. Lit. PROF. Reg. ^et Ord.

PUBLICA DISQF1SITI0M

LAURENTIUS GIRELIUS,

festmMnus.

IN AUD. GUSTAVIANO DIE XVIII.

MAJI;,'

ANM MDCCLXV.

Horis _Ante Meridicm Solitis.

UPS AL\M.,

VI RO

MAXIME REFERENDO Atqve AMPLBSTMQ,

D ^o Mag. D A NIE LI

ARCHIPR/EPOSITO AROSIENSI

CELEBERRIRTÖ,

PATRONO, AVUNCULILoco, /ETATEM COLENDCJ VIRO

AVMODUM REFERENDOAtqve

ü:o Mag. LAURENTIü

^f c*

BOOK.

PASTORIet PRiEPOSITO ECCL.ESljESCHINSKATr

TF.BERGENSIS DIGNISSIMO, AVO MATERNO INDULGENTISSIMCX

VIRO

AOMÖDUMREFERENDO Atqae PR/ECLARISSIMO

Do Mag- jacobo

BOÉTHIO.

PASTORI et PRyEPOSfTO GRANGF.RDENSIUM MERITISSIMO,

AVETNCUI.O llONORATlSSIMO.

T'i grntißm£, venerahmchiqve mentis tejferum,

pagellas'

■® bas dcihcatas voluit, debuit

AUCTOR. ex RESP..

VIRO

JDMODUM REFERENDOAtque

PRJEELARISSIMO

domino

jOHANM-

_PASTORI

_GIRELIO

BYENSIUM MER1M ^.. 1WO,

PARENT _I 1ND _U

11 oiKok _cc%£, Tlctr&g , rvy vrsfi/ Zfczvtcv ivaé»

ii—é ßeiCCV 55&%f/^5V'rCS" Tt'TCV TCV TgCTPOV (pUVSPCV TPCAr

fcct, %vr(Voo Zci ycc(-tv c(ftiÅoo _{vTreq rocv} hs e/xe vtpu^bcZv

gvegyerixv» ÄÅÅa tt^oV rc .ttJV %^orY\ralZb^, wV x^ioy esiv,

iyxoojjucc&tvii f/wtpoöE /.tot t=r/v j? ev r<£ ?cysi\ vri7iiGr*tc (xb r*

H&j ro roov iVc(>y?T'/\f-tcGTG)V Zb fusys^os'_v7XFg ojv y.v\ccey.ov e%oov 6CVT(%7rC0BVCCl, 7rKY}V JJ y\00fJ.Y]V tvyuqte&S ^{Tc Y&f} IvStßoüS _TX^CS

Zs OtCCåétfJlSVYIVj ^{TCCVTOS TU} (TeXi'SicC CCVTi KjXCtßrjS UVXOtyjSui

Ze iKerivw. F.r/Je b

7xccv<rcfjc(i vvxra ygyy _{yf/tgav eu%e//£vw}

©p/w,

$a)gfi&céi

^Zci-y _{IIccTFg ccgfit, esßo:Su ro}

yr^ccsvylei•

«v ßeßxhcv _y&j evTTPotylxv Uf/grccxlviiTcv. 'Eyoo yg fx^v fxi-

r& cl<&juarcs ^{v^cctb} _{piAXu ecrgSoci,}

TJRENTIS JNDÜLGENTJSSJMi

Tiliiis obedienti^imus

LAURENTIUS

_GiRELIUS,

cciditCorinthiis,Pauliminiderio^adChriftia*

norum (ocietatem facrorum perducHs, ut, dumconfrrmatae robur a?tatis nondum con- iecuta erat Ecclefia, ex iilorum confortio^-

ne, qui

profanis adhuc fordibiis demerfi

erant, vitii nonnihil contraherent. Ef

qvidem accidide

nonnunqvaro didicimus, ut Chrifliani admoverentur e-

puiis, inilrucHs ex carniumDiis facratarum reliqviis, vel

cafu quopiam

inciderent

in ejusmodi

h^ooKo&vroc, qvod

licet innoxiurn eflet, nec qvidquam in

de

impuritatis e- denti adrVica_retur, fuere tarnen, qvor um tenera lrede-

retur confcientia, ea cum imbuti e(Tent perfvafione,ne adtredari qvidem fine crimine

pofle,qv£e ad idola

^per-

tinuere^ & periculum

infuper

erst, ne

liberior profano¬

rum ufus graviorum fieret

caufla malorum, tandemque

gigneret reditum ad priftinas

fördes. Hinc adrepta

oc*

eafione, ^monet Apoflolus in

prioris ad Corinthios Epi-

flolte Cap»X. ut caverent

fibi

^, ne

eiÄoohcÅcirgitocs ciimi*

4ds fe reos peragere viderentur,

idqve

argument©

ufus

cx Å H&l (*>

# 1 a ( #

ex iplis depromto Chriflianifmi pariter, Sc gentiJifmi arcanis, qvod iatis fore validum perceptuqve facile _pu«

tavit illrs, qvi non oIfjLvvjroi, fed (p^c-vi-ua cränt, Eli ali¬

tern_, fl ia fummamconteratur,, qva

etåatehc&rgttctv

pro-

fligat Paulus, argumentatio hare ferme: qveinadmodum:

qvi fan<ftifftmis myfteriiqve plenifllmis Novi Teftamen-

ti epulis adcumbunt, parricipantes corpus Sc fangvinem

ChriiU-, ad quandam-cum Chrifto nmoMct» perveniunt,ita qui profanis deditt facris, ex poculo-, Dauucniis conle-

crato bibunt, menfteqve itidem Dremoniis dicatae ad¬

cumbunt, qvandam cum illis wtmvJocy. contrahunt:_quurci

veto* inita cum Chrifto. & in laera awcc^st eonfirmanda arftiusqve conftringenda focietas pariter incedere nort

poftit cum focietate Dcernonum, fvadet Apoftolus, ^ut,

nifi illa excidere vellént, hane penitus diftolverent, Se, quod inde fequitur,^a gentilium communione. facrorum abftinerent. Quo autenvplanior ha-c res fteret, excitat Pauluse Judaicis lacrisexemplturt, huicargumento non- nihil luci's ad-fufurum éyj ^, inquit v. 18 , vt icr&Ibvtes-

rdsSvala?, y.otvcovc) tS Bvg-iccw]^# siar, quafi diceret .* quefs

in ecclefia Judaifca manducare contingit faSrificia, illrs.

etiam patet aditus ad aitaris omniumqve facrorum com- niunionem. Et licet ifthrec communio ^non qua omnia ilmilis fit il Ii Komwiet,ad ^quam facrae ulu ccznx perveni-

\ ' / ■* c P ...

-mus, quamqve to kotv^cv n&j y r^ooTtsyx, tocv doufjtcviwm

gentilium facris adferre putabatur, argumento tamen

propofito non partim in (ervit illuftrando:- ut veroine- jus explanationem rei fpecialius defcendamus noftri ^non

fert propofiti- ratio, eo cum m primis tendant medita-

tiones noft_{rar-, ut,} quid ifthoc in loco intelligatÅpoftolus

per 7rcTr*icv Sc Te&ne&v r£v ^ocifxcvlbov, apertius explane-

mus, quo manifeftiuspateat,

quid roboris

infit inargu¬

mento Paulino, &qilö

fenfli

inter fe conférantur ^{kcty^}

$}& Kvglu Sc 7>Qjr\piQ\

^etif&ovlwv.:

§•

^

/

# ) 3 ( #

§. II.

Neminem putoeiTe,

qvin,fi

vel mediocre fhidiurn

CrKcor um excutiendis ^{m o n}im cntis.i.mpendit, pbfecva-

verit freqventem injici mentionem Ttcrqglx dyccBx dccty.a>

vos. ATHENAEUS, _quum,in libds

Deipiiolopmilarum,

nihil ferme nonex veterum fcrip-tis- e/uerit,,

uiide

con- viviorum ritus illudrari poilent,neqve hoc in ar guruom

to ftiam defiderari pafTus cft indu!triam ^, cumpiuribus

monftratis veterum ibrbpcorum locis, ubi hujuscemodå.

77oTqpov nominatur. Sic ^emtii NICOSTRATUS, Pac¬

ta Comicus, loquens in fcenam inducitur a).

AA/V h/xlxocc Bccrröv 'AFA.©e AAl'MGNOS, A7rs'.tyKCiToo ^y.ci rrjv rgccyre&cv iv,T>-cÖMV,

Ixcivoös v^yc,qroc^f.KUt ydq. AFA©£ AAI MONOS AiXCfj.oa

CuiproxiraurnjüngereIIceatXENARCHUMiti demPoc- tamComieum, cujus tempus abfumfkDraniata; itaver o iile apud laudatum modo ATHENAcUM b).

Als sv rrcrivv^ccCetv ye uvrcs dgxcfuca

FI'AFA©*? AAl'MÖNOZ

'EwiaSlCS _/USr/.TrcSfhcc (pld?ViJ 7rcCVTsAds-,

H r8ås £xrri(fos; Ads ^{tccx^u ye . .}

Avc^Aeaev ^ocvrifv K&f KxrsT>o\rmk y.e cqois*

In qvibus yerbis Trorypov dyuBS

icclfxcycs,

diverfum ila-'

tuitur a poculo hos caiSjgcr, uti etjani in hocceaiius, ab ATHENAiÖ excitati, _poctse verficulo.

nfh'ArA©£k^ootcvAAI MONOSAccßetv7rfivAicsS<ar_yj^os

Ålioquin vero, fiquidem recde a DEMPSTFRO c) ad-

lata funt vetufti Dramatici Poctat DIPfiIL I verba, ex

corncedia, di£ta EccTicpd,etiam Zevs Xccriq diclus videtur dyccBcs Act!fuw$ fumto vocabulo oalfjxvc^ in fenfulaxio-

__

A

f

ri,

a) Deipjjofs L, XK p. m 693. b) L, C[ c) Übjerv*

«cd RO SIN[ antiqv. Romt L. V» C _ßf*

# ) ⁴ ( #

ci, quo Nurnina- quarlibet

Sotljjiovccs;

dici: condat; neqve- adeo immerito Jupiter, nitllorum ^non auftor bonorum,

vocatur d,yu$cs ^xlfxoov,. Sed vero,ut excitatorum dudurrii auftpritate Comieorum nixi diximus, fpeciatim ccyccSrcs Sotlfxcöv. alius eft" quam Zeus- Sarve, Sc quidem, fi fide dignus effc ATHEN/EUS audtor, non diverfus a Baccho:

ita. vero ille d): ot. säXyivs?^, r&>/asv zocqd

hiizvcv

uKgUTco

5tpgo-^o/jisvu rev AITÄ0ON fifi<öoév8(ri AAIMONA, npavred:

rev évqovroe

^otljxtvot.*-

^ry

Se.

'Stos o /^ttivao^. Quo eodem

löco ratrionem aperit, ^cur Grasci & in honorem ccyctSB ScvfJiovos, & in laudem

Stpf

aarrjpo? pocuium fumlerint.

Kempe cum.in Grceciam a.Bäccho vinum. eflet illatum,

& virtutis

ignari

infemperantius biberent, accidifle ait,,

ut. in furorem agerentur alii, alii mortuis fimiles conci- dérent; dein vero, quum, decidentibus pluviis, pocu-

la, _qua? fub dio ^erant pofita, aqua diluerentur, reverfi--

qve

ad

comDotationes , diluto baudo vino^,; temperata le. perfundi: lattitia fentirent-, ihditutum ede dicit,. ut,

cum merum inférretur, ^Bacchum.faFutarent vint datcrem,,

at, ubi.primum aqua temperaéum miniftrabatur, Jovem, nominarent pjtiviie largitorem, jucunda'qve temperatio-

nis auflorem, Neqve ramen quod alio in loco exTHEO*

FHRASTO aliisqve probat ATHENAbUS e■>, multunr

meri vini hauftum a grrecis eft in memoriam dyctBx' Sédpwos-i. led invaluide tanfum morem aityut défuncfis

coena parum

c^aV£rrmniflraretur,quo

libato,

dycxScv

tal-

y.cvcc adorarent lupplicesqve rogarent, ne ejus efient ad- petentiores muneris, fed inde defumerent, quantum noneftum eflet & utile: qvod vero poft hoc pocuium miniflrabatur, id dilutum erat aliisqve facrattim Numi¬

nibus. Ut adeo , quod etiam ex adlade (iipra NI-

CÖSTRATI verbis conftaty quum (aturati cibo ^es- fént, menfäque auferretur,

zervj^tov

ccyoiS#

Scdpcvos.

cir-

cum-

d<). Ju, XF,p. m. 6yy, c) L. XF. ^J).

# > s C *

cumlatum fuiffe videatur. Qyem morem ob oculos fi- bi propofitum habuifle putatur Dionyfius, ut qvi, re~

fercnte AXIANO /), Äpollinis fimulacro^ propinaverit:

poculum clyceSit'

Sccrycvce

^, atqveinterea ipfi dicatam^Nu-

mini huic argentcam menfam auferri juflerif, quafimo¬

rem fervaret receptunx, iflhoc propinato poculo, ^men-

lam amovendi. Sicutique

Dionyfir

fa^um exponit A-

THENXUS g)V err

Se-

inquit,

So&eloiis.

rvjs- rS ccyctSS 'SuifjLcvcs yqciffecas, e§os r,v ßa^ccSea^ocr ras

eSei£e

Sm rriff. ocvtü ccreßelds c SixeÄitotfjs;Aicvvcics*reo ycc^A&y.År]-

7rioo ev 'tetts Zvgotv.éo-ccis- dvotxeiyeyys ri*dTtlfy\S: ^, tt^c-

7Tioov KVTto clxqocTcv ccycc&S Scdycvcs eyJKébcre ßctscexßr^ui rtjv Tgc67re&v. Ceterum verö plurium etiam Numinum ,,

quum faturati epulis largioribus fe poculis inviiaie occi-

perent, gratam coluifle■ memoriam nos fida vetuftatis

monimenta paflinr docent. PINDAKUS b) laudatio-

nem pera$urus Phylacidas &Pythe£e fatium,.ob repor-

tatam in llidis Iflhmicis vi^ori'arny quum antea vi£to*

rkc eorundem Nemeisernemor em hymnum cecinifTet,,

optat, ut tertium Tibi canere beeret^Carmen in honoremu elympicre laurus:; _atque: hare tria: carmina confert cuitx tnbus poculis Diis in conviv.iis facrari folitis:

Q&AKovtcs_y. inquit^,

ccvSgåv

oos CTs Gvy7rco-t&.

/SevTsccv KtJctTrjqot' yaceKiV. yeheooy;

Kl^vetyev. K r A.

Queis illuPrandis infervitnros verficnlos hofce ^ex

SCHYLO adfert vetus SCHOLIASTES _grsecus.*

Aoißci's Ates. yev tt^tcv ooqata: yccyu

h^ecs- re eircc rry ye-

Ssut

éyccv y.guciv

ffl-gaxrj véyoo; 'Eira r^hcv Aios. 'Zccrr^cs mirctiacv A'/3a

Aiiii vero alios pocuhcrum folemnii^{nx c r}dines memo-

/) IIom. L. I, ^{c. 20.} g)

UeipJKj.

£. XFpi ^m.

b)) Jfibmx. od., VI. «.•

❖ ) 6 C . ❖

ränt, POTTERUS .V) primum ponit poculum cL/ubx Ålccfxcvc^ deinde poculum Aios turn cratera vyj-

sias, &

denique

calicem ^, quem, cpmpotatiombus feffi quum-fomni memores difcederent, iiaufilTe ^auflor eft HO Al KRUS k), Uiyflem dicens vefpenino _tempote

sedes Alcinoi ingreflum invcnifle.

(pcutjxaiv _rjy^Tc^ccs '/jäs (jlsSovtos

£-77AdA-rar (j£7teiFcrc tv svsvJ?.reo Ågysi(pcvT7\

Ll rrvfjuicTca (T7S.hdecrr.ov vre ywvrj<rccictTo v.ctré>, i

Sed inanem forte _operam fumfide videbimur, fi numc«

rum aut crdinem poculorum Diis facratorum deiinire

adgredeiemtir,

quum diverfus ille fuille videatur, _pro gentium divérfitate _rerumqve circümftantium. Sic ^e-, nim Dido convivio excipiens Trojanos,ea praxipue in¬

feer Jibandum precatur Numina^, q tiorum propitium a- nimum tum maxime fibi vorisexpetendum eile judica-

vit: & primoqvi dem Jovi Hofpitali preces admovet,

' alteniura pleno fc voto Trojanos excepiOe, quum in-

itam focietätem téftimohiohofpitalis Dei confirrnet: de¬

inde ^memin it Baccbi Ixtitia? datoris, & tum dem_qve

Junonis, quam, Trojanis haéleaus cum infefla

-fuillet,

nunc hoiiam & benevol^am optät:

]npiter, inquit apud FlRGILlUMJj hofpitihis ^{nam te}

darcjura loquuntur

HuiiC I(£tum

Tyrihqile

diem, Trojaqueprofeciis Efje velit, nofirosqve hujus

memimjfe,

minores!

Adfii hetitia Bacchus dator & bona jt-unoJ

Quidqvid hujuscemodi fuerit poculorum, in convivio-

rum folemnitate, Diis libatorum , id ^nom incomrnode

notan poteft nomine _7iovdq'ns öa^ovcov

yél åctytwiay,

ut huc

refpexiflé yideri poilet apoftolus, nia orationisferies &

con-

7) Arcbaol. _.gr. L. IF. C. 20, k) Od. FII. v, nj

feq. I) jfjbn. F L v, 75j. feq.

# ) 7 ( #

contextusoftenderet, facrificiorum pctius qiram pnVa-

torum fok innia facrorum ejus obferväta fui-fle ani-

mo: feqvitur ergo-, utin hornra penetremus arcan-a ^

vifuri, an inde qvidquam erui queat, qu-od Paulino di-

do luminis aiiquici adfpergat.

§;

nr.

Veterum fcripta Graecorum & Romanorum nomi-

nare patlim FOCÜLÄ&:MENS-AS ^, Diisin delubds di-

eata & confecrata , nemo ed, quin fciat. Sic ruentis.

ca-furn Tröja: defcripturus AEneas apud VIRGILiUMm) in Junonis afylum congefta ait.

- -

Menjasqve Dcorum Craterasqne mro folielos ^-

Et de notiffimo Dionyfii facrilegio ita loquitur CICE¬

RO n) iammenfas argenteets de omnibus delubrisjuffitau-

ferri, in quibus, quva ??iore veteris Grctciee infcriptum ^es- fet, Bonorum Dcorum, uti fe éorum bonitate velk dicebeit, Quod vero tyranni facrilegium peromnia vagatum tem-

pla dicit CICERO, id (peeiatim ait AELIANUS e) irru-, pidein Apollini a Trcezeniis dicaturn delubrum, illice- mm rr,v ,7iå^oev.eifj.s\'t\)t tu AttcAAöjv/ _ctgyv^ay T^ccTttfav Ixf-

åsvts citpeÅeiv. De hnjincemodi facris menfis ita ex ju¬

re Fapirinno difleFit MACROBIUS p): injanis aliava-

forum funt faefa fitpelkBilis, aliet ortremenforum. Qva:

vafcrwn fiwt inflrumenti infieir haleut, quibus fiatrifielet ecnfictuvtur ; quarum rerum prmcipem locum obtinet MEN- SA, in _qua ep/uleZ hleitiotiesque repommtar/ ornamentet ve-

ro Junt cfyp^et-, ccrome ejmmcdi donaria, Nequeenim dovatia _dedicavUtr eo tempore, quo dehtbvafa^eremtur. Åt

vero menfil aruletqve ecdem die, quo ades ipfes dedieavi jo-

lent. lande MENSA hoc ritu dedicetta intemplo ^aretujum

m) JEn. L. IL v. 76p. ii) de irat. Deor. L, III. 0)

Mcm. L. 1, C, 20, p) Saturn, L. 1IL c,u.

^ ) _'8'( $

rdigionem oVtmet. pulvinaris. Ubi ob iter inciicatur^cui

ufui iniervierint mehfse iike, lacratte numinibus, uem-

pe epulis exctpiendis & libationibus.- id vero qvo valeat,

ut manifeftius _{pateat-, ex} obfervätis quibusdam audto-

rum locis paucula dlÖeruiHe juvabit. In fagrificioruni folemnitate facrrs mllruebantur epulae ;ex carnium dedi-

catarurn reiiqu-iis,queisjungebantur Iibationes,numinum, quibys lacra riebant, honoris &: benehciorum ^memores.

Cujus manifeftiffinaa ritusveftigia fuis ⁱⁿ 'fiitionibus im- prella oftendunt Poet^. Quum ad Evandrum cum fo-

ciis fuis veniilet AEneas, ofFendit illum facris intentum, Herculis in honorem exftruclis; _{quum ver o} £vänder ac.

cedentes cerneret hofpites, ad communionem facrorum

eos iiwitat, idque eo

modo,

ut juiferit eos, poculafu-

mere manu & dare vina volentes.Parent Trojani.-

- - -

atqiie ocyns omnes

In ?nenfam leeti hbant, divosqve precantur q)

Qux haut oblique indicant, quotquot corundem parti- cipes facrorum iisdem adcubituri -erant facratis epulis,

etiam accedere debuifle in communem Jibationis focie-

tatem fu_{per men}Ja facra ^peragen

die

^qua qtsidem in re, qua? in

feftorum

folemnitate

fiebänt,

iibationes nonni-

hil rece(Tille videntur ob illo libandi _niore, qui in aliis frequentabatur convivlis. Nam Dido quidem apudVIR-

GILIUM r) cum Tro/anos epulis exciperet,

- in menfa laticum lihavit honorem,

at idem fe.cille cjusdem copfortes convivii ^non Iegimus.

Quod inter utriusqve generis Iibationes intercedens di-

fcrimen his explanat verbis MACROjBIUS s): apud.E-

vandrum fit jufta libatio; quippe apud tarn menfam, qua

cum ar a maxima ^more utique religiojiisfiuerat dedienta ,£f

in

q) Virgilii JEn. L. VIII, v. 27$. r) JEn. L. /, v.

■740. s) Sat. L. III. c. 1/.

# ) 9 C

#

?>/ A/ro facvo, ///frr ipfa facra, in

quibus

epu

i ab

an-

tur. In convivio vero Diäoms, quod tavium

regium

con~

fat, «v// itemfacrum fuijje, apucihuntanam

menfam yintrt-*

clinio nonin templo, quianon erat

religiofa Jed

ttj

vnptu ^a /o

batio, _folam fecit Hbajje reginam. Quem veAd^T

o*

facris obfervatuna tuilie morem memotat y i

ivGiLibb,

illi non abfrmili modo Pylios celebralie

Nepaim Sacra

auclor ed- HOMF/ilUS f). Quum enim

Telemachus

^,

difhmulaca Palla be comitatus, Pylum

adpuUllet,

lmum Neftorem, magna cinctum civium

fuorum

cateiva, «o-

lemnitate defungi facrorum in honorem

Neptuni,

quem

accedentem

hofpitem

cum cerneret

fen

^ex5

communio-

ne raox iilum dignatur facrorum,nam ^w

Aa>ks cT _ccqcc, (77rÅ<xyxvåov ftbtqcts sv

b

olvcv,t%svst

XgvctM sv ÖS71rcei' ^{— -} 1

Fx quo pocuio, folemtii juncla

precatione, libabant, pri-

mum, quac viri fpeciem ^tiinc mentiebatur,

Pallas, at-

que deinde Telemachusy ita enim,

porrecto poculo, cos

inftruit Nefloris filius Pififtratus:

Eu%tfo vvv, "<x> ^stve, Tfoaeiåotoivi ctvccxrt, Ts yccg w&f $octTYi£ tjvry<r&re

Åevgo

fxoAovree.

Avrcig S7vry G7rs'ari? rs xcpf svj*ecet vj Sepie fety

AcV rfj ^78TM btciToi Uftas

psXiv\bsos

ctva Xitelaat ^{" -}

Quam ergo ex eodem omnes poculo libarent,

dici

po-

terit iliud Ss7Txc, ^xcivcc vgccrvg , vel ^{ygccrr^} rrp

zctveovtcci\

quomodo OLEAR1US t> probat

unde libatio-

nes fiebant in tacris panioniis,

ideo aPHILOSTRATO

Vocatum Troivictviov, ab ARISTIDE«) vocari ^xctycv ygccrrr qct,

qvod

quicunqve fedo intererant

ab Jonire celebra-

B to

ff) odys. L. III. v. po. Jeq.. t)

Dijp. de

konav

la-

cum Chvißot? damonibns , infertaIKENII

tbejauro Pbilol.

i

beol,

u)

iflnU

p, qj.

/

❖ > ^1° < 8*

to Ci vita tibus, & ex poculo libabant, Diis lacrato

väv yye/ucaw. indipifcerentur quamdam _quum inter fe,

tum cum Diisi(Iis xcivanlctv. fu cer tehunc _morem,poft peradla facrificia ^, epulas celebrandi facras ^, Deosqvp precibus junclisqve libationibus venerandiamiquiffimum

efie confi-at Quum futri mus legislator legibus & infli-

tutis rempublicam formaturus ^erat Judaicum, cavet in¬

ter alia, ^ne ftbi devota _gens

ufla

^{cum F.thnicis mifee-}

retur focietate, ^ne hi, _quum facris iuis

defuhgerentür,

Judaros ^vocarent adepulas & partieipes facerent victima-

rum x ). Quemadmodum alias y) legimus Moabitas

invitavide Ifraelitss _THV? ad facrificia Deorum

luorum, quod invitationis officium quo fpeclaverit, in dicant quee fequntur verba

ffrnbN1?,

CpH nempe, quod ex HOMERO& VIRGILIO fupra obier- vavimus, non accidere fuevit, ut, queis facris contigie

interefie epufis, illi ad numinum honorem precibus &

Ubationibus ampliticandum,noa fuam conferrent fym-

bolam. ••

§. IV.

Verbo indieavimus §. praced. poculum, unde, fa¬

cris qui intererant, in menfam libabant, ^non fine ratio-

ne vocari poile ttot^iov rys- wwoovlots, quod epülis& Ii- batione defuneti in ,quamdam cum Diis fbeietatem coi-

rent _, id vero nunc fupereft, ut apertius explanemus.

Perfuafum fuifie gentilibus Deos pafei facrificiorum ni-

doribus & libamentis, etiam in Poétarum fabulis indica-

tum leginaus: Neque enim alio fpetfiafie putatur HO- MERUS ficlione illa,qua Thetim in feenam inducit,hif

moeftum filiurn faurn Acbifiem adfantem verbis zj:

Zsvs yocg hi ocxeccvvv per upvpcvocs' åBioti^us' XSi£cs s@r} peroc

Jccircc,

Seol

$

upee 7TCCVT8S eftOVTO.

Quz.

~Vid.

Exod. XXXFi._/J. y) Num XXF. 2. z),

IL I v. 423,

# ) II ( &

Qux verba ad hiftoricam véritatem revocari pofTe ait

EUSTATHIUS a}: (cilicet, moris fuifle inquit, ut ex

✓ Jovis templo max-imo ^, quod in urbe D«ofpo.!i ftoruit, quodam annitempore fumta Dei

hujus, aliorumqve

iti-

dem ntiminum fculpta fimulacra iEthiopesper toJam cir»

pumferrent Libyam, conventus &

fefia

^per duodecim

celebrantcs dies.* & cum huic inteteile feilo _putaretur

Jupiter, datum die,t Poétar fingendi iocum, Jovem ce-

ierorum fUpatum choro ntiminum,ad iEthiopas iville

fjsTx kxiTci, ad participandas epulas fimna in honoremin*

ftruclas, Sed hoc aliquantem apertius pandit apud cun- dem Vatem Älcinous Phxacum Rex. b)

, aisi ydfi to 7iotfios ye beel (potlvcvTpti het^sts

Hfj.7v' svB' eßöoouev clyccKÅstTccs ekqctcfj.ßccs,

ACOiVVVTCtl ^TS 77Ci(f cifXf/i KOtByifJLSVOt SvBoC 71 S(* >IfJlsls

Xtaque, ut iilius tulille videtur opinio, ^quum iisdem,

cum hominibus (acra celebrantibus, Dii adeumbere di-

« cantur epulis, jure ^eos voeaveris horninum tvttIths x&j

eu@T(>a7Fs&s. Ne vero dicas Poetas heic,-ut alias, fuoin-

> dulfiüe ingenio ^, fvetaqve ufos fingendi licentia, quod

ne ipfi quidem credidere, Diis vindieaviile; ut, qua; ad (enfibus contreRandam imaginem revocantur, ccAÄtjyo-

ptms explicari debeant, adterre lubet PORPHYRII phi-

loibphir)

verba ex emendatione OLEARII d) lrc/,di*

cit (fc. ^et ©so) ) ei ypot^ovTts Xoißn ^{ts kvitt}v\ rs,ål mv dv*

TMV TO TOJfjtO&tikgv TTtOOlVtTCCt. Zij ydg TÜTO UTficis KjZfciv.OiBv-

[UOCTSTIV, K&f OVVOtjJ-iäTOLi Teds SK TMV aifJLCCTMV H&j TCtQKMV KVlT-

cotts. Unde, quod etjam fatetur alio in loco, itidem

ab QLEARIO adiato, difeere poflumus,ex hujusPhilo- fophiaeile åat^ovtunonomnis corpore^fubfiantia: exper-

tia, Ted, qua funt tmuktikcc, organis eile inftrudta lubti-

B 2 lio-

ayi obf. ad h. 1. b) odyjfl L. VIII. v. 202, feg, c), de aljlinentia L, IL c. 42- d) dt. antea Difp.

& ) 12 ( #

Horibus, _atqne rmtrimenti indiga. Id quod etiam TAM- BLICHUS _{e) tuetur, non uno} in loco inqukns, öoa^c-

via, eile tvvÅu facrificiis' adeunda marerialibus. _{Quod (i} vergo? ni Theologia tulit gentiiium,

^ctiplnct-participant

dapes cum hominibus Jaciis operantibVs, & qui ei dem adcymhunt metafse quodammodo focii vocari pollunt, negari non

ppteft,qui facris

fruuntur epulis, & ^{ex com«}

muni libant poculo,pervenire ad quamdam cumDaemo- niis focietatem & v.givmlav Sed vero prakter illam v.ctvw

vlccv, cujus compoies ficbant _tanquam uCouira ^%w

fuifXö*

vim, erat etiam alia

fublimior,quam

fuis feclabantur fa¬

crificiis fäcrisque

epulis. Videlicer

occurruntinAhtiquio-

rum fcriptis,^quse in eam nos facilc inducere queantfen- fentiam, credidifle genciles* ipfem Dsenaonforum fubftan- tiam cum hominibus jungi.atque adeo

arciilTimum

frrin- gi y.a\Kvlcis vinculum. Id utique exprobret JULIUS FIR- MICUS/j PORPHYRIO ^, quod Serapidem^, yEgyptio-

rum Numen, dicit ab hominibus vocari, vocatumque sceedere atqve in homine includi; &manifeftiflimis in- dicat JAMBLICHUS g) verbis, non omnem materiam expertem efle rfc-Beiocc v.civomas, ■& quje2d>iis cfferuntur,

res materiales, quamdam illis .prsebere recepta- euium.* quod (i ergoanimalia fäcra & dicata Numinibus

ipfis prtebenc gratum receptaculum ^, quis mirabitur, fl

etiam huic Theologia; addiåi fibi

perfuaferint,

qui fa¬

cris illis carnibus vefcuntur, hofpitio qu-afi

excipereå*/-

pxviei arctaque cum illis jungi focietate. At frqui fue-

rint, quibus vix concedendum videatur, ^{eam in} _genti¬

iium animis infixam fediflc craflam opinionem, truen- dis dapibus peragendisque libationibus id effici, ut fub*

ftantix Dtemoniorum ardle jungantur homines, id uti¬

que e) de Myfteriis JEgypt. ,f) deprof religionumerröte•

g) De myfl♦ JEgypt, L. v. c. 25.

& ) IJ< #

queillinegarenon poterunt, eo

fpeclavifle lolemnem fa'

crificiorum &libationum adparatum, utirata

placarentur

numina<kbenevolum facilemque adjuvandum animuni conciperent. Hoc

agnovifle videtur fupra anobis exci-

tatüs Pififtratus Homericus/«>), ut quiMentorernck Te-

lemachum ad exhibendumNeptuno libationis honorem

h ra KctvS 7rcryffis hortatur, depromto

in primis

argu-

mento exgratia &auxilio

Numinis hac via impetrgndo*

ut enim, quod ipfe ait,

- wuvrss ds Ssctv _yotrsacr dlv^oo7roi,

ita fas elfe innuit, ^ut efjani novi hofpites, quoeguere, auxilium& implorarent & coniequerentur precibusjun-

£ta libatione. Atque adeo,

fi ad quoddam

cum

Dsemo-

niis ftabiliendum arbtioris foedus amicitiae fpecdaverunt

nominati fepius (åcri adparatus,

dubitari

non

potefls

quin hi pro

fine habuerint Deorum focietatem &

w

voavlav.

§• v^.

Sequitur, ut pancis nunc

difpiciamus,

an, qtioe

in

antecedentibus §. §. leviter funt difputata,

facem nobis

praderrequeant

ad fenfum inveniendum verborum PAU¬

LI. Quod ftadium priusquam ingrediamnr,

ciefinien-

dum erit,quid Apoftolus per intelligat, quoruni

in honorem facraperagi ait, & exquorum poculo

libant

facri convivse. Id quidem haut inviti

concedimus HEU-

MANNO i) non ferme alias in fcriptis N. T. cccurrere vocabulum hocceHottpoviov,nifide malisgeniis

ufurpatum,

afl eos omnes, qui aiium

ifli

hocce in loco

vindican-

dum putant hgnincatum ^,

dß\s\^lots &

Troc^s^fXYivstocs

ede

infimulandos, non asque

concedendu

ri putamus.

Nam

licet dici queat,

sifiooÅcÅctrqéiccv infamem e(Te malorum

fpirituum prolem, &c qui

illi fe devoverunt, impulfum

B ₃ ho-

h) ej. Z. III. ^v. 4g. i)

€vf(dv. C>cg

MUM

Tefiam.

& _{) i4 c:} &

horum jfequi & voluntatem ^, inde tarnen non fequitur,

ut quisquis indolis Dcrificaverk, is feraturfhidio& vo-

luntate Diabolum honorandi; (ed potius, quorum gra- tia ärrs importiere bonores;eos nuroina

credijerunt

eile,

ut aliis indru&a divinitatis indiciis, ita,_quos veilent,ju»

vandi facukate prardita. Quod ii _ergodicere conveniat, Apoftolum heic iocutum fuide ex iliorum, quibus cum

agit, -opinione, neceile non e(Te videtur, ut rol $cciy.c\ia interpretemur Diabolos. Certe enim five OLFARIUM k) fecuti dixerimus åcciy.cvtoe fignificare nurhina, aliduo intervallo a fumini Ma;eftate Dei difcreta, _qu^que (blä

corporea, materiahbusdioporanda efFe Ficrificiis, fubti-

lior gentilium Theoiogia docuit, five in fen (Il _generar

liori öui/jLGviccv titulo nctari dicanius id _orane, cui divi-

nita tern, atqve ideo huie unice debitum cultum vindi-

cavit Ktbnica fuperftitio, fenfum ^habebimusverborum Pauli planum & faeilem ^{, nunc} demum enucleandunqu Quum in hoc capite damnet Apofiolus ulum ^rm

iJvto-

B^tocv, occurrendum exiftimat objedioni, qua quis i di

obvertere pofibt fententiar, ^rcc sitiooXcc nihil eile, nifi in- ania f?mulaera in humano effida crebro, neqve extra hoc quidquam habentia reakkatis aut divinitatis, atqve a- deo innoxie poilc illis facratas carnes edi. Concedit A-

podolus ^tu

sJooåcc

xosv katarnen ut, qvi iilis facra ofFerunt, non ideo dicat culpa vacare: namque illi rei inani, qure Deus non ed, vindicant honoremDeo debi¬

tum, atqve ndeo, quantum quidem in ipfis, detrahunt

vero Deo, quod ipfi competit, feque cogitationeac ftu-

dio ab iilo avertunt. Huc (pedant verba ^{v. 19,} 20.0c- currentia: tt ev Qvyi, ert u^oohev ^{ti - -} ctAA' ^{ort u} Bvet ^tcc zSvv}, cctifxcvlas Svei >{u) é ©e®. Quafi diceret: ^con- cedendum quidem ed, iaola nihil efle, (ed tarnen jux«

ta

k) vid. Dijjert, antca citK

# ) 15 ( #

ta fatendum efl, qui illis facra offerunt, id ^eoIllos fine

& confilio facere, ut honorem impertiantcuidam, quod

Divinum eile ipfi putant, licet a vero Deo infinito diftet intervallo, _atqvc ideo fe a vero Deo avcrtunt & cum

illis, _qviDii nön flint,

fioit/jcvldi?

a'b illis vocäris, xoivmlctv fe&ahtur: å&éAoo os Cfjxs xavoovés t£v httuttöPdp _yivsocåcn ,

non volo,ut cumDctmoniis

quidquam

vobis fitcommu-

nionis, h. e. non volo, ut, ncglecla fandtilfima ^illa my-

fteriiqve

pleniffima focietate, qua: cum vero Deo, fa-

era: interventu coen^,coit,conjnnclionem quatratis'cum

divinitate caffis numinibus: id enim pro conceifo po-

- nendum ert:, figentilinm fpectetur intentio, non aliud

illorum facrificia ^& libationes pro fco^po habuiffe, quam xctvoovlxv cum Daemoniis. Ne vero exiffimarent,pofle fe

in veri focietate Dei permanere, & nihifominus facras gentiiium epulas & Jibationes participare, indicat v. 21.

ifia coire nulla rarionepoile: x-Juvp&Be, inquit, norrom f*vgi8 7rlvem ncf.f 7rcrr^iov Scctfjovlw é övvocctje, r^otTVsfvfi ^y.v

fjsri%siv, hey tgccwi&s öui/uov!mv. Ubi morr^tov cfcttuo-

vlcov illum

defignat

xavc.y x^cct^^pc unde III. probavimus

eos confvevifle omnes in menfam libare _, qui facrifi-

ciis interfueranqfacrarum inde partici'pes futuri dapium,

unde nec cuiquam ^, qui vel obiter percurrerit antece-

dentia, obleurum efle poteft, quo valeat r] rZv fioufjovloov rfdnegcc. Neque vero ert, curmultis probemus, nomina-

tis Ttorn^ca rqUTiify ^{kv^ix} refpicere Apofiolum ad fa-

eram cuvxgtv, qua, dédicati interventuvini & panis,xc/-

v»vlctv confeqvimur corporis & fangvinis Chrifli, quum id manifeftiffimum putemus, neqve prjeterea nos aude-

amus kotvotis %s$o)v in Theologorum cartra involare. Jd

vero moneamus oportet,fermonem Apoftolo non ertede

externo partieipandi a£iu,quum, illiic fi refpiciatur,dici

qceat, nihil obftare,quominüs quis & facra:interft coe- na:& conviya fit

üctifjcvloov.

Sed agitur iaeic potiflirnum

❖ ) l£ ( #

de fru^a, ad facrse awccfyens participes permanante, hoc ferme fenfu:

quisquis^ex

poculo Diis facrato libans, eo-

rumque vefcens dapibus xdiyävtuv cum illisquadierit,isex- cidat _oportet illa myflica conjunåione Dei, _{quam con-} (equuntur ci fj.srsyrcvrss Kvptj. Ne-

que id mirum;

qui

enim religiolam qua*rit focietatem

cum fiuiis numintbus, is eo iplo animuin a ^vero Deo avertit,^. _neque ideo invenit uniontm Chrifli illis unice

cefluram _, qui fmcero, nec divifo, lludiq eam qu^runt yla ^, quam ipfe monftra-

vit Deus.

Mova> Ao^ot.