NOTIONUM quarumdam PHILO-

9f%

Ί). T).

TENTAMEN HARMONIiE

NOTIONUM quarumdam PHILO-

SOPHICARUM,

INPRIMIS

MORALIUM,

CUM DOCTRINA REVELATA,

de

IMPUTATIONE PEC- CA TI ADAMITICI,

gum

Adplicatioxe ad Dict. Classic. Rom. V: 12 - - 19*

Quob

CONSENSU VENER.FACULT. THEGLOG. IN REGIA ACADEMIA UPSALIENS!,

PRjESIDE

MAXIME REVEREND. ETAMPLISS. VIRO ,

Dn. engelberto halenio,

S.S. Theol.DOCTORE acPROFESS.REG. etORDIN.

PUBLICA; CENSURiE MODESTE SUBJICIT

Johannes Bolinder,

HELS IN GU

IN AUDIT. CAROL.MAJ. D. YX// DECEMB.

A:o MDCCLIL

Η. A. M. S.

typis laurentii SALVIL

A

monsieur le baron

M:sr. ABRAM CHRISTER ME-

YENDORFF

von

YXKULL,

CÄPITÄINE x?e CAVÄLLERIE et CHEVALIER de Ε ORDRE MILITAIRE de SVEDE,

monsieur,

agrace, dout tiVous a

plu de

^me combler des

le

premier

moment, quefeus V bonneur d9^en-

trer daus Vvt^re trés iiluftre maifon ^me donne une

obligation, qiii efl

au de lä detonte exprejfion. Me¬

ine 11 aurois-je

jamais ojé, d9

emprunter du brillant

å cepeu d" ouvrage

dy

un nom

aujp noble

^que c?

efl

le VQtre, β la

jouijfance de

^ce bonheur,

@

de tant defaveur, dontVous mf ^avez donnéle

splus

gran¬

des marques, ne ml auroit in

[pir

é du courage a

franchir le_ρas,

& fait

fentir en méme tems5 com- bkn

b i^en il (fl

de

mon

devoir

^,

de profiter de

tonte vccafion,» pour

Vons

en mar quer mon pro

fond de-

vouement. Reccvez, donc, Monfieur, ^ce petit Efi- fai

Academiqtie

comrne unepreuve

de

ma

reconnois-

fance,

Uquelle Votts

trouverez

toujours f effor-

cer ä rernplir

de (entimens de devot i

o η ce

qui

lut

manque

de potivoir de fe declarer d'

nne

fapon plus

réelle. Agréez,

ly offre,

que

je Vous

en

faity auffi

hien que

des ajfurences refpeffueufes, d'

etre tou¬

te ma vie, avec la

plus gründe Joumijfion,

MONSIEUR,

Vötre tres humble

&tres obeiflantferyitcur»

JEAN BOUNDER.

2 Φ ) ö ( S

mittit iapientifnrmim Numen, qaod tarnen fieret, ii ad temporalem foiummodo guitandam voluptatem creati es- iént. i.Cor»15": 19. Silasitaque, fpiritibus dnitis notas fa-

cere atque commnnicare perfeffienes, ferio ^& confi:anter, quamtumDivina permiferitejfir.iia, & finita harum creatu-

rarum receptivitas, fint obtinendo proportional», dehderat

Deus» Sap-2: 23» Apoc. 21 *7,

§. III»

Societas eft plurium, communem finem qtt<ercntrum, per

ncxum m orakm,^co^ηjuηcito. Fundamentuni m genere,omnis ficietatis, eilmutuusiingulorum cenfinfus^: licet taatus in-

terdum locum Filternhabuerit. Untiilla perfonapublica &

moralis, _qua: öc caputfociciatis adpellatur, cujus uoluntas,

pro omnium voluntate, habetur, Princeps appellari Fölet¹

eftque

is,

cujus

nutu omnia infocietatefieri debent. Huic,

falutem fbcietatis .publicam cruadituro; jus voluntatem, de

fine focietatis, deterniinandi competit. Hare determmata principis vsluntxs, quatenus manifeftata, diciturLex, Ergo principi jusquoquelegetprarferibendi competit. Nuda ve-

rolex^_quum perfedtam, in & per ie, ^non producat obfier-

vantiam_; ideoque cum jurelegesferendi, quoqueconjun-

ctum fit, oportet, jus prxmia & peenas pradenbendi.

§. IV.

Confenfus eil determinatio voluntatis, de f.ne quodam,

alteri data. Si ante adlum datur antecedens; ρoft vero,

confequens appellatur: Si verbis manifieftatur, ex; reflits-, ii

vero factis, tacitüsddicitur: ii ^ex uitlitate alicujus ducitur^, freefumtus\ fiautem, de nexu factator am, cum Πιο capite,

intelligitur, interpretandus nominatur.

> V.

CauffH dicitur, _qurc in fe»rationem alterius contiηet;

l8t quidém Phyfica, quae ip£amammi aekiatiom adnio\et:

-mbralis vero, quce adtioni eonfentit, iive .anttnedviW:_5 five

) O C ?$■ 5 iive confequenter, flvre expreß} ? five tacite\ iive fuwto^, five interpretati-vo modo. Relätio aftwnis, cum fuis confedtariis, ad .au&orem, dicinir impatat o ; qua: eil

velfalli p-roprii, quum auUor a&ioms eft-& cauffa. phyfic*

& moralisvel allem, quum auftor .sitionis tanmm eft caufia moralis, Nulia vero, fme omni confenfu, ^vera datur imputatio.

§. VI.

Imperium Divinum, eft il lud regimen, quod Deus, in

creaturas, lntelleitu pra:dii^as., exereeL Hoc autem huma¬

na quavis focieiate eonobilius eft, quod imraenfåe fitexien-

lionis&per iimverfum rerum creatarumorbern feie diffun-

dat. Gröts namque, in hac civitate,Tunt omnes fpiritas finiti, quo referas angelos&. animam bumanam. Ratio ^pra:-

fentis mftiiuti non permittit, utramquc korum finitoriim

foeietatera pertraétare; quum animus iit, quaedam de re¬

gimine Dei, inter homines, libare.

§. VII.

In fochtate humana im,perans conftituitiir, per civium fpontaneam ehStlonem, libertmque con/enfum. Hoc vero, in irnperw Divim, minime loeum habet: Deus enim eft

ccnditorhujtisuniverfi, adeoque &generis humani. Jam

vero, ante creationem, nemo confentire potuit; &ftattm

ρoft, imperium confirmatum eft. Competit iic Deo domi¬

nium in creaturas abfolutum, quum nullius fuerint antea

nec figmentumfigulo dicere poteß, cur me feeifii, ^tur hoc vel

illo modo? Rom._{9; 20.}

§. VIII/

Princeps itaque, in hac civitate, quum

iit

Deus

ipie;

eo majori fplendet majeftate, quum fummse iit pe-rfeftionis

infinitaqiie gaudeatpotentia,juß'tiia & bonitate\ forma regi¬

minis eo eft excellentior; _quum ht, abiolute mouarchua9

A 2 omnium

4 } ° ( ?$

omnium perfe£liiTima:finis civitatis eoilluilrior, quodten- dat, non in privatum tantummodo bonum §. II. fedmaxi-

mζpublicum^{^} totius imperii, gloriam nimirum iiimmi Mo¬

narch^ne, §. I. & bonum totius civitatis, idque eo purius,

verius & perfe£tius; quod fummam omnium perfe£lio-

num, operationum &

cogitationum,

incivibus, harmoniam,

decorem acfplendorem mtendat.

§· IX.

Homines, cumreliquisfpiritibusfinitis, ad glortamDet creatoseile, diximus§, 1. Hsec eil, bonum civitatis publi¬

cum-_, idque palmarium fapienti principi qucerendum,

Gloria autemDei, eoniiilit in veraipfiuscognitione, venera- tio e & amore, ibid. EJfentia ^, adtributa &perfeélxoncsDi-

vina funt infinit<£· Eas itaque optime Deus ipfe cognofcit Confequenter ei competit indicare, quomodo fuam promotam cupit., h. e, quomodo publicum civitatis bonumr

optima ratione, qua^ratur, obti.neatur,

^ Xv

Finis omnisfocietatis, eil[alus publica, cumfalutepri"

vata, quousque fieri poteil, conjun£lim _{quxremda Bo¬}

nns itaque princeps, bonum focietatis &publicum &privatum,.

iumrna deiideratcupiditate. Sapientis veroeil, bona mediay

ad bonumfinem adhibere. Deus, qui optime fuis creatu- risdeiiderio. Ezech.cupit, iingiilaram18:aeternamBonitatifelicitatemDivinaeinteniiiiimoiubvenit _ejus-optat

demfapientia, quse, utiinfinita eil; ita^&optima media ad.

optimosfines ubicunque dirigit.

§,- XL

Quicunque, praeterabfolutum, iniubditos, imperiumy

bonum civitatis, non tantum publicum, peripe£lum habet,

verum &privatum ßngulorum felicitatem, vere taiem, fibi-

que promovendam optime novit; ei competitjusvoluntatem

definefocietatis determinandi. Deusy vi natura:, dominium in

Oé ) o ( T in creaturas, & abfolutum in cives imperium haket, §.VII, publicum civitatisfuae bonum optime cognofcit, §. IX. pri-

vatam iingulorumf&lutem

diilin£liilime novit,

atque pro-

movere fapienter, & poteil & ferio defiderat, §. X. E.

Deo fummurnjns, voluntatem& leget, circa fincm civitatis⁹ promulgandi, compctit.

§. xir.

Qui cseterorum plurium caujfas

in fe fuicipiunt,

eorum,

una cumproprio,, rem cum principe afturi; dicuntur depu-

tati. Si ^una tantum iubilituitur perfona, dicitur caput re-

prafentativum·, quia ^totamin fua repivefentat perfona fami-

liam: illi, quos repraefentat, reprafentati:

a£fciones

vero

ipik, fatta reprafentativa nominantur» Imputatio fit

^caus-

ja moralt. CauJJ'a moralis, eil^perconfenfum,

Reprafentati,

confentiunt in conilitutionemcapitis reprafentativi

É.

& in fatta repmefentativa. Confequenter horum

fit,

reprafenta-

tis, imputatio.

§. XIII.

Decreta ab aeternoexiilentia hujus mundi,

decreta fi-

mul eil generishumani propagatio perAdamum.

Eum

ve¬

to tanquamcerto refpeftu fponforem

hominum,

atqueper

för¬

nam eorumpublicum, quae totam

in fe repradentaret poiteri-

tatem, conilitutum fuiiTe, fan£la dignum eil meditatione.

Creatoiimul & femel univerfo _genere humano;

fi fuppo-

naturpr<efcientiam Dei praevidiiie, homines, vel

ialtem

ma-

gnam eorum partem, lapfuros,

quod aequé fieri potuit^ac

lapiiis diabolorum; nulla tunc his fpes

fuiiTet fervatoris, fed

omnes aeternum interituri fuifient, id quod a poileriori, exemplo mox

di£lo, coniliterit. Subilituto autem Adamo,

generis humanifponfore, per

continuum,

in

regimine Di-

vino , nexum, alius conilitui

potuit fponfor, cujus fatta

etiam reprafentativa fieri,

omnibusque eodem jure impu-

tari, pofTent

A a §■

XIV.

■$·.' ) Θ ( .'?·

g- XIV. ^.

Neetamen totumgenushumanum, quantumjam, ab

initia ad finem usque feeuli, erit^Λ fimul creari potuit:

cuutn tantum numerum fimul noη c ompfeh endetit prx- fens orbis. Exiftentiamitaque generas humani, _{per propå-} gationis legem her i ^, neeeiTarium duxit fapimtia Di-vina^

Natura humanaconilftk in compiexu determinationum ejfen-

tialium. Caujfia €xifienti<£ alteriu'seft, qux rationem aclua-

Its exiflenti<£ ejus in fe continet. Adurnus^ per creatlonis gratiam^, vires propagandi^, adeoque rationem ex'fientlig

omnisfux pofterrtatis in fe habuit. Afe ver©, realis exi- fientia involvit eollationem realitatis. Nec effectus _prx- ftatfua: caulTx. Nihilitaque injuria: pofteris iatulitAdamuy:

s. XV.

Deus, qui optimi ordinis princeps eft, in cujus impt- rio, omnia fe iftvicem, fummx hafmonix ferie, fequim-

tur; nullum_unquam, in-egimine fuo admittere&adproba-

re poteft faltum. Condkum e-tfi hominem, in perfecta

funftitatis & fapientix gloria, hon decuit ftatim, in im- menfam ccélorum gloriam ingredi. Conveniens elfe fax fapientix & juftifix, ^necnon fuo fini, vid it omni[dus ille monarcha, eumheic priusρ a rum degere, atque doeumen-

tafpontanex obedientix exhibere, quam coronam vitx x- ternxipii imponeret. Ob hane ratiohem, ^{a mere} nihilo',

ad confirmatam jufiiti* & fiänüitatis integritatem ftatim progredi, absque omni obfequii ^& fubmiftionisexhibitione,

ob prxdiftum finem, notilicuit homini. Quod ii penitius

rem introfpiciamus, relationemque, qux Detim inter &

hominem intercedit, & abfielutum, quod in eum poftidet, imperium expendamus; fummum Deojus fuiife obedientiam hominis explurandi, videmus, ut lie creatura, fuam a Deo_, ut creatore , dependentiam publice agnofceret, de-

Clararet. t

§. XVI.

"Ä? ) o ( fö ⁷

§. XVI.

Partum ett duorum vel piurium confenfus de re quadam

mut.uo pra?ftanda; ettquc duplex, νςΐäquale, vel inaquale.

Mqitaie ett, quod m iimplsci obligatione& a q

nod

^am im^-

perio mn dependente, coniiftit Inaquale, quam alter- paeiltencium étt wperans, Ejusmodi veropactum, m a

jo-.

rem produeit uhhtpathnem, ^nec fubditus imjerantiy promit-

tenda praefcribere potett.

§, XVII.

Ex fincfocietatis, principi. ettialuti onmium proipice-

re. E.jfb> habet, ^cum iubditis pacijcendi, ubi,, boniim fo¬

cietatis, ea ratione, melius promoveri polle, perfpebbum

habet. Sapiens dieitur, qni nexum finalem optime perfpi-

cit, lmo media acfines mtermedios, fini ultimo, fubordinat.

abfolutusnottr-x civitatis prineeps & monarebqeil, is-

que fiipientifimus. IL Summum

habet jus

cum

iubditis fuis

pacifcendi. Dsim veropacta, ceu optima media, felicitatem humaui generjs promovendi, cum

hominibus iniiile, fa¬

che paginx abunde teftantur. E. ^g. Jerem.31 ι 3a. 32. 33.

Hebr. 8'. 8- Exod. 19:5·. Hinc & Divifta majettas perO- feam queritur: transgrednmtur p<$tum ^meum velat AdamusΨ

Of. 6: 7.

§. XVIII.

Creaturam explorandi §. XV. lege* ei prxicribendi

XLpacta cum ea ineundi·§. XVil;jus tieo eompetere, mo¬

do vidimus: IL jus idem faciendi cum Adamo, circa pro- hibitum de arbore vetita eiiim, habuit. Paäum hoc erat legale, &levittimum; conltitjt eniin iblpipmodo, 111 liuda

aol'mis omiß'one. Mors & vilamultiplex^> per mod^{um con-} ditiupum, paüo erat annexa. Adamus, fuat uxori juncius,

eratJoeoJpon-hris in ord ine ad ^nos, fe-u caput repralentati"

vum, generis humani, quod inlumbis ejustum contineba-

iurt Eratipfe, praje, privata, habita vero potterit'atis ra¬

tione,

8 « ) o C &

tione, publica & moralis perfona, Salus publica ab illo_pen- debat, prout feil, bene vel malefuamageret cauiTam. Fi¬

rnspaäi, erat obféquiiexploratio. Conie&arium fuit illud,

utbene pera£la cauifa Adami, nobis in bonum illa cede- ret, male vtro geila, nos in miferiarum vallem, fpeum praeeipitaret. Poilerius, proh! dolor, accidit, quod ar- dentiilimis_nunquam fat deplorari poteil lacrymis.

§. XIX.

Imputare nihil aliud eil, ^quum declarare, quod haec

•vel illa a£lio ad quemdam pertineat. Ubi ^vero adeil ^con- fenfus, ibifit jufla impufatio, five iitfaftiproprii iive alieni, Malum morale, eil violatio bonipublici. Juili itaque prin- eipis eil, qui bonum

reipubliea:

promovet atque tuetur, hoc abomni Ikiionevindicare. Hoc vero, quum iine pee-

narum infliftione femper obtineri nequeat; jus principi, peccantes puniendieompetere, fequitur. Hujus verojuris tundamentum, etiam confenfu civium nititur, qui, quum

omnembonumreipublica: defendendi facultatem ipficom~

miferint, jura quoque, peenis refragantes cohibendi, ei

tradiderunt.

_

§. XX.

Peccatum eilviolatiogloria Divina, quae heic imme-

diatepublico totius civitatis bono refpondet. Deus eil folus

& fammus imperii fui Monarcha, qui omne civitatis fuae

bonum ita amat, utnullam ei infli£lam laefionempatiatur,

nec pati poilit. Gloria

Dei

in operibus Divinis manifeila-

tur &cognofcitur, quorumdeeorem^, fplendorem ^ae pul-

ehritudinempeccata

ita labefaftant,

utexa£liilimamillam,

quam in omnibus creaturis, ^earumque adlionibus fingulis, confpiciendam deilinaverit harmoniam interturbent. Hine

prono fluitalveo, ordinem, in regimine Dei, reilituendum,

maculas abilergendas, omniaque, ad nutum Dei fan&is- fimum.,. iterum inflituenda eile,

-::;i

§. xxi.

itt ) o (

§, XXI

PecctvitAdamus. _{Ε» poena} plettendust Sed non fo·

lus. Quicunque confentit in peccatum, confentit ^quoque

mpcemm peccati. Atqui pofteri Adami inpeccatum ejus, confenfu intoprctando, ut repraefentati in fatta capitis repra-

fentativa, confenferunt. §, XVIII. % peccatum Adamiti-.

cum ipiis imputatur. Peccatum fequiturpoena, Hinc, cui

peccatum imputatur, ei quoque poena adjudicatur. Atqui pofteris imputatur peccatum Adami, uti modo demonftra-

tumelf; Ergo&poenaipiis jufte imponitur.

§. XXII

Heic occurrit nodus ille Gordius, quem adverfarii itf complicare iluduerunt, ^{ut nunquam}folvi eum poiTe exi*

ftimaverint. Quseritur nimirum, ^quojure potuit inobedien-

tia Adami imputari pofieris, qui nondum exißebant? Νam

exißere in lumbis ejus, quid hoc eß? jVititur omnis imputatio confenfu. Confenfus non habetur,ßne inteileAus iß voluntatis ufu, quem nemopofterorum ipßus adhuc naAus eßet. Eodem jure hoc fieret, acfi delinquentis patrispeccatum, filio nonclum

nato ißinnocenti, imputaretur; exfiitit enim ißille in lumbis patris. Inregno eleftitio, princcpsquidam, a certis, exiin- gulis regni ordinibus, utdeputatis, Rexeligitur. ^Omnem

ei exhibituros ehe obedientiam fefe, promittunt. An hoc

pro fe &fua tantuin perfona egerint ? An eorum tantum

rex, qui eovivunt tempore, elettus eft? Annon & eo¬

rum _, qui nondum exiftunt? Quis illud dixerit? Quis

hocnegaverit? Liberi, ii nulluni cum parentibns ^nexum

haberent; vera, qucEobjiciuntur, eiTepoiient. Quem ve-

ro fugit, illos, cum his fociatos; & moraliter conjun&os

effe? Aliud exemplumhuic veritatimajus famerabitur lu¬

men. Rex pacem cum principe quodam, interdum bonis

interdum malis conditionibus, pangit. Quis non tantum

cives ipiius, hodie viventes, verum & liberos ac pofteros

eorum, ad obfervationemhujus pacis, obligatos eile, non

B credi-

10 ■Si ) o ( &

crediclerit? Subditi in rege moraliter exiiilunt Una ef:

omnium yoluritas. Confenfus iiiiguloram iii fatta _principis adeit, vel exprejfusy vel tacitus, vei interpretandus» Iilu- iire hujus rei exemplnm fubminiftrat peccatum Davidis, populo ad ^pcenam knputatum.. 2.Sam, 24: 1$.

& XXIII.

Pari ratione fe habet factum Ädami. Fuit ifle perfo-

na, H-on tantum privata^ fed & publica Sc moralis,· hl _cujus

voluntatemomréespoileri, nondum nati, confenfu intcrpre- tativo^ confenferunt. Veritatem au-tem hujus adibrii, in fequentibus, ulterius itabiliturn ihimns. Moralitet unifci

fuerunt, Adamtia & pofteri, ita ut, rationes, ille, agen-

di, exrehquorum & fua utilitate, defumferit. Egit enim Ädamus, ^no11privatum tantum eauifam: paitus eit ^cum Deo., nan de propria tantum, fed totitis fiarae pofteritatis utilitate, ut, afto fehciter negotio, cuiichi mde pendula

falus & felicitas, 111 pofteros fuifiet redundatui-a. Quate-

nus.enimpoileriejusdem, cum fuo_parente,focietatis funt membra; eatenus in ejus meta confentiunt: & licet adhuc nati nom eftent, tarnen futura in eivitate membra erant.

Et fi pofcea

diifentire

voluerint, focietati renunciare de- buerunt. Similipa£to,quod Dens ^cumgente Ifraeliticaolun inivit, nom parum ha:c res illuftratur. Deut. 29: 14. 15:.

UbiexpreifeadfirmatDensfepactum illudpangere See.

§r XXIV.

Fundamento _, ajunt, caret talis confenfus interprefathus'.

Confenfus norr efl finefenjii. Et quomodo co-nfentire drei qurs

poteft, in ea, quaefibi^nocent? Pofteri, uti antea mon-uimiiff,

funt in eadem, cum parentibus, focietate, _quatenus eorum

intereft, quid & quomodo majores agant; adeoque flIii,

cum parentibus, una fu\\tperfona moralis, & poileri, in &

cumparentibus moraliter exiiftunf. Hinc eft, quod, po- fler^osmoraliterfintire^z dicamus. Quemadmodum itaque,

iuinmo

ti ) © ( φ ^II

fammo jure, toti perforns imputatur id, quod unum al-

terumve membrutn egerit;

lic

eodern jure

faÄum

Ädami, pofteris influs imputatur, quoniam utuna eademque, cum

illo, fpetlari debeaut, perfona. Nec valet illa exceptio, qu-ali pofteri, in bona tantum, a majoribus fa£ta, eon-

fcnferint, Nullus tunc inter ^eos föret _nexus, nulla focie-

tas, nihil inter hos & illos negotii intereiiet, quod maxi-

mcimplicat

XXV:

Quac de imputåthneha£benusin medium prolata funt,

ex ipiius Spiritus S. teftimonio, propria atque domeftica accipient pondera.' Ad diffum ifaque noitrum, in hac

do.dtrina certe Clailicum, jam progredimur, cui ut origi-

nariam fuam veritatem hatc dehetdoflrina, de imputatio-

nepeccati Adamitici; ita quasdam ex eoveritates, priori- busvconfentaneas, & analogis fidei conformes^, Divina ad¬

juvante gratia, erimus eruturi. (a)

Bi §. XXVI.

Ca) Quo inilituto notiones has antecedentes, ex Vhilofophia, inpri- primis Moralt, defumtas, adduxcrimus; ex fequentibus, faéta eo-

rum adplicatione, patcbit. Fatemur, doétrinam, de origine, cir-

cumftantHs &imputatione, pofteris faöa, peccatiAdamitici, eile

infe omnino, Articulum purum. Deteftamur eorum pnefiden-

■tiam, fjüi in ejusmodi Articulis r.ationi eo usque indulgent; utipfi

demouftrationemtaliumveritatum, apriori, tanquam ex principiis domefticis, vindicatum eant., lue ratiene, quantum in ipfis, de-

bitx revelationiglorioe & praerogativxdetraéturi. Simul vero ma-

ximopere omnitemporelaudandum fuit eoruminftitutum, qui cir¬

ca reritatcshujusmodi revelatas, confenfum, apofieriori, & har-

moniam rationis, evolvere <5c probare jftuduerunt. Generale hu-

j,us inftituti fundamentum, utique., bonorum omniumjudicio, fir-

mum manet atque conftans, veritatem neuipeveritati non ,con~

trariari: ex uiio enim, xterno 0c immutabili, fonte, quidquid

citveritatis, promanavit. Quocirca iimul fatendum, ^nonobftante

hac omnis veritatis harmonia, nexum tarnen carundem revelata-

rum fup.ernaturajium, cum naturalibus, haud raro manere inperfcrutabilem, Öc nuho aciimine humano pervidendum. Dantur enim myfteria$ ita, ut de illis loquitur JufiinusMartyr, _νττερ

•Ä? ) o ( »

§. XXVI/

Rom. V. v. 12,

\ Λ '/ . rt, < \ ' Λ / < * / * t

Δία τ#το' ωο-πεξ öl ενος αν*7ξ&7Γ% η α,μα,ξτια «ί rev KQirfAüv

εκτηλ&ε,

Δί» raro, quod initium oraculi*noitri conilituit, ut eäujjalem involvit ßgnificatuni & vertendum^proper quod, quippe

vxv, υπέρ Äoyov και υπέρ 7tactav

χαταλήΐ^ιν;

ut nulla

rerura finitarum & naturaliumafialogia^, vel poiTiiit vel debeant il- iuftrari, circa qu<e inprimisfefe exercet, & exferit fides chriftiana.

Nee tarnen, inordine ^earum veritatum, quae ad falutem rtobis funt

reveJatse, hujuSindolis funt cunébe& fingülsß. Reperiuntur in ea¬

rum niimero plurimx, nonita abftrufae, ut, poftquant earumexi- flentia & veritas, ex lumine fupernaturalt revelationis, fuerit

rite pereepta; non poffint, ex analogia rerum naturalium,.qlio- dammodaulterius declarari, atquenovo. a priori diverlb, habitu,

fi non rigörüfaß ita diéhe der/tonßrationis, tarnen fummx proba-

bilitatis 6c verofimilitudinis, indui: inquo pofteriori, quidquid deeft conipietae certitudinis ^{; ex} domeftico 6c efficaci revelationis prineipio erif fupplendultt. Hoc ipfo autem, adeo non qtiidquam

deceditrevelationi, utpotius novum 6c extrirtfectun ei fic accedat robur, exipfitis rationis, nonduni plenein obfequium fidei capti-

vatae, prineipio¹ ex quo alias eo vehementiorera oppugnationem

fibi haberei rüetuendam,

Slexemplish?ec tlngula illuftrare vellemus; limites praefentis inftitutl

&imperatae brevitatis transgrederemur: Juvabit tarnen, ex fubftra-

ta hac materia, in prsefidium adhibitae a nobisMethodi, unum al-

terumve adducere,

Competere De»regn um, idque triplex, potentik, gratine 6cglort<ei vel cuivis chriitiano, ^ex fimplicioridodrina catechetica, facilecon- ßiterit: quo pariter refpedu, Dens, taüqiiam Rex Regum ξβ

Dominus Dominantium celebratur. Hinc ftatim cuivis, vel in- Vito, fuberiunturnotiones imperii, imperantis;fubditorum, re- lationismutuce_, dependentitc, inaependentice, libertatis utrin"

que. moralitatis legis, obligation:s, vir tutis, vitii f. trans-

greßionis, pramii, potnee Öce. Singulos hofee, in hac materia ,

ccnceptus, cx Scriptura Sacra probare, eo foretfacilius} quo cer- tius difficile fuerit, vel tinani, exfacrispandedis, oftendere pagi-

aum, in quaeorundeni, figillatim confideratorum, veßigia, eaque

itf ) ° ^η quippequodita nexum

quemdam antecedentiurn & confe-

quentium indicat. In prioribus

hujus Epiftolae capitibus.,

Β ₃ & Ju-

jam magis jani minus aperta, non comparuerint, Quod vero

ad

Hot'ionemeonfenfus, quaminideafociatorum ejßentiaiem fuppo-

liimus; poteft ille confiderari triplicitcr; Ijo infocdere legali, in¬

ter Deurn &homines1 II:do infoedére Evaugelic«, inter Deum

& Chriflumfponforem, immediate, inter Deurn vero & h<tmi-

toes, mediate; III:o in hac praefenti materia, inter Adamum, &

Olli nes ejus poßeros. Quod ad notionem eonfenfus primam &

fe-

cündam, fatis iuperque videmus eam, ex ipfa Scriptura S. vindica-

tam,·in difiertatione nuperrime, fub hujus DiiTertationis Max. Re¬

verend. Duo, Praefide , luci publicae commifla, qux inferibitur

χ,ξΐς-ocνεγγυος. Ita noviflirae adhim,non agimus.

Quod

vero

ad

notionemeonfenfustertiam, pro illiusjufta, ad praefens argumen¬

tum, adplicatione, aduniversalem noftratumTheoiogorumcortfen-

iiim provocaifefufficiet. Nondum lieuit horum videre unum, qui

Hon, in hoc argumenta, Adamum, tanquam caputgenerisH.&

naturale &foederalc fmorale, adeoque repräsentativum, con-

fideraverit. Mittimus recentiores, quorum magnum adeft agmen.

Nee provocamusantiquiflimos Patres. Media incedentes via, unum,

inftar omnium_, magnumnoftrumatque noftratem Johannem Ger- hardum, adduxiffe fufficiet. Quid vero ille? 44 Fuit Adam. In

44 illo fuimus omnes. PeriitAdam. In illo periimus omnes. Pec-

44 catumE, illud, non eft modisomnibus alienum; quiaAdam non

44₄₄ utprivatus homo, fed^utcaput totius generis H. peccavit: at-

que ut naturahominis, peripfum communicata, fitpropria cui-

44 que perfonac exipfo geuitse; fic &naturae corruptio per propa-

44 gationem comtnunicatur. Noftri di&i Claffici, hunc

ponit fenfuin: "Morspertranfiit inomnes, quia omnes peccanjnt,

44 i.e. quia Adamus, humani generis parens, omniumpofterorum,

44 qui per cartlalem generationem ex illo defeendunt, perfonam re-

44₄₆ praiientans, peccavit, qui, adDivinam imagitiem

condUus,

non

tantum pro fe, fed etiam ^protota pofteritate, dona

illa

aeeepe-

44 rat. - - - Pelagianisrefpondet: originalepeccatum,eile

volun-

44 tarium, voluntate primi parentis, inquo omnes peccarunt &c. 44

vid. Loc.Theol. T.II, dePecc.Orig. C.II. §·52- 63.65. Similium

conceptuum in hoc negotio, ex aliis Theologis,vel

plauftra liceret

adferre. SicJoach, Langii, ^ex inftituto , contra Poiretum,

hanC

tjuxftionem tra£tantis, Diff, AntiPoiret. IV:a, Prop, V. haec eft:

44 Nulla imputatio jufta eft, nifi idoneopartieipationis & commu-

44 nionis inndamento nitatur. 44 AdducHs in hanc rem exemplis,

«· ) o c m

& Judacos & etlmi-cos peceatores efle declaråt Apofblus.

P.oft ea verum jußififationis0 exfide in Chriilum, modum docef,

tandemtbt(" 4fcedéraliProp. VIT. fic demonftrat:capiti totiusH. generis;tJ· DeusbontanAdaffio,imeftimabilé,_tanquamfuiftirpi4ma- ginctn, tum in fineiii, eoncredideråt, ut i-Ha inecdem, ad po-

*>ς fteros transniiiTa, in nominis ila gloria», propagaretur. Perdi-

u tti-mveroefl:depafitnm-iHut!, citlpa ir.gcrtti totius' humani _gene-

cc_c<· ris, qiKxl in Ädamo, refpedhi ibminali 4radieal;, ram adfuit,

4 cum eo tniani quaii peribnim con-flituit. " In nota iubjUr.d.

addit;tb_u eft negotii,"RefpeétusNarufoederisqnemadmodu-mf. capitis federalAdamus, tanquamis, in Ad.imo,-cr.pnt natumaximi■

rade, in H. genus umvcrfum', tran-sfiKlit ipiäm hibem; ita t.m-

·"

quamCaput icederale 4rnorale., j.n iflud tracsmiht _reatum. Ex

Atu hoc ip(o rcfpuftu fqederali liquet, ,cur ινοη qtiasvis alia p.eccata Adami, bumano generi rque imputantur '4c. ^{u De} confcnfu pofterprum inteiprctando ita habet Prop.Xff. " Non eft, -q.uod

tb tacite-obnuirmuraremusAcUmo,ipfique iapfumexprobromus. Quid

4ς enim hoc elbaliud, quamferaetipfutn Adam o prrferre,4ffeuc-

ib re, 7Γα,ρα,(Γ7Γθν£ημ,Α ^{per nos non} fuijGfe futurum., ii nos Ada- et.mi loco fuiiTemns 4c. " Atqtie ftc, vel Iiis breviter addueh's, crediderinms, xotiones reprxfentaxtis, reprafentatarvm, con-

fenfus interpretanda 4c. tanquam in hac materiaTheologie»^, or¬

thodoxetraétanda, non modo noninivétas,. fed etiam maximc fre- quentatas, fatis elTe vindicatas. Nil plane uovi, in hoc negofio, praeter_fhie explicatiorem idearum evolutionerna .4 magis fyftcmaticam,

moxfupra didto, ßdplicationeirr, a uobis voJumus addiwäunä.

De cetero breviter _nioncnius, non ignorare nos, inalo, filtern _.per

omnia nonprobandb, inftituto, mukös, quorum parcinius nomini- bus, in hac 4 aliis ejusmodi revelatr doftrinr capitibus, nimio 4 inconvenienti notiönumPhΗofophicapümindiilfiiFe ufui, quando, ca¬

pita revclationis varia, apriori, 4 quaii e jpi'incipiis domeilicis, prxfidcnti aufu coiiafi rtieriint denionftrare. Horum vero prrpo- iteros conätus imprebantes * fiimd jure noftro confeudi_{mus, uf}ia aliis rebus, ita-qtioquein hoc negotio,.abufum non dehereprrju- dicio eifejifzii. Quicunquc fibi duxeritreligioni, in hujusmodi ^no- tionibus, quoties, ^{e^c} rebus finitis 4 naturalibus defutnir, in ipfa Scriptura S. deDeoiiifthuanfur, fenfum mere arquivocum tribuere, adeoque, una eademqüc hac opera, omnem de Deo 4 rebus Divi- nfs", diflerendiveniam atque copiam, tanquam fic prorfus vanam &

ißutilcm futurara_, prxeludere; is ingeuue fatebitur, fub aliqu©

4ί

) ^ö ( Pf.

_

docet, mfimulpereleganter, qua: inde flimtit, praerögati-

vas réceniencto, quales funt, ραχ cum Deo, gaudium in adveriis, ImmotaJpes gloria:^,· cetera. Tum hoc ulterius, digreßionis- cujusckm modo, demoilfcrat^, comparationem qUamdam fat palenram, primum inter & alterum Ad^avium imtitu.ens, _aperte oitendendo, undepeccatiim, corruptio,

mors_> vita^, reilitutaque falus primam ducant featuriginem.

f ^xxvii.

Adamurn, inmaxima'oranium perfectionum iirtegri-

tate, conditum fuiffe neminem latet. Harc

conjuaÄa

erat, cunifumma libertäte-, fepuiidum motiva agendi, adeo

ut, in utrumque partem, fefe determinare potuerit, ita ta¬

rnen, ut liiertutem iimulapeccando h. e.propenfionem ad be~

numhabuerit Nulluni itaque vitium naturale, vel ad ma- lum inclinatio, fuit inAdamo;■ fed tantum facultas remo-

tior, &r liberum arbitr.tum, minora prac majoribus eligendi

motivaSffc,Ecdeiiafl._{7:3c. 1.}Joh. 2:16.

Nullius-itaque momenti funt, qua: dfeit ilella Armeni-

étnorum fat fulgidaStep.b. Curcelhvus: cum omnepeccatiim orici-

turpartim ab ignorantia,partim^aperverßtate voluntatis^par-»·

tim ab afßeclntim άτ'&ζΐά; HUnon videntiir^potu'ijjepeccaße, in quibus h<ec omnia erant integrat Summeerat integer homo,

mutabili communi &formali, adeoqtie, rernotis, qiiaS ex adplicatione ad

res iinitas quafi adtraxernnt, imperftéVionibus, eminentiori con~

ceptiiy quoque in fublimioribus- hifce revelntx dodtrinac capitibus,

adniberi. Atq'ue hutic contendimus eile juiium &legitiimim taliinn notidtium ufum, cujus dediße exenipluni e'o magis juVabit, quo conßätcerthis, magna m parteiii eorum, qui variisfebtisdedere ori- ginefn, primario, &fereunice, ex hujns rei iguornntia, errorum fuoruiij defunififie arigineni & impetum: id quod, fi modo ratio patcrefur irdiituti,deipfoquoqueComiteZiazendorjfio1 demonftratu

eiletfacile. Ipfa, in prxfeiiti, ad dibiui«FaulinumRom.V: 12.--,

talhim _notiouumadpl'icafib, brevis quidem, fed arbtis tarnen ann/ö- gsx ßd&i limitibus cireuiufcripta, fidem, uti fperamus, adferticm

»oßrac faciet.

■#*)<?(?*

mutabili tarnen adhüc integvitate, quousque feit., abfbluta

bene _prima exploratione, magis magisqne

in bono confir-

jnaretur, utnunquam amplius cadere potuiilet. Qux opti-

nie intelligi

poifunt de lapfu

angelorum,

in quibus

etiam

nihil ad malumpropendens ineiTet, ^& tarnen defecerunt,

veritatem primamnon modo amittentes, ^verum &.ad ma- .lum omne poileainclinantes.

§. XXVIL

. Inhorologiobene aptato, in quo alterum

alteri,

con- tinua ferie, refpondet, ubi unum faltem

turbatum fuit,

omnia certe deordinata hunt, In Adamo omnesfacultates

& corporis &anima, fumma inter ie

harmonia, ad optime

bonum tendebant. Sic, ubi femel, & quidem unieus anl·

ma adfeäusturbatus fuit; maxima in omnibus

deordina-

tio coorta fuit. Initium cepit, fecundumplurium Theolo¬

gorum ,

confenfum

^, nee

diifentiente Scriptum Sacra,

Adami peccatum,

exnegle£lu

&

diffidentia verbi Divini,

quo,

interdi£lum Dei, bene intelle&um, oblivioni quaii

tradidit, ad blandas diaboli fraudes magis

adtendendo,

Primum namque veracitatem Divinam in

dubium pelfime

traxit, vera quaii magis

dixiifet ferpens: Poll, dzjuflitia

ipfius, perverfaquaevis

cogitare eeepit, Deumque iibi

^per-

fe£liones, quas concedere

potuiifet, invidiife. Tum deni-

que, quod

impiiiTimum fuit, creatori fuo, debitam

vene-

rationem &fubjeftionem denegavit, ad fummam ^ac infi-

nitamDeimajeilatem &gloriamadfeendere

cupiens: Unde

demumfequuta fuit ipfa legis

transgreffio,

& cum ea

totius

decälogi violatio. Sic,

ubi fervidiori femel peccati adfe&ui

fefe tradidiifet, ab uno ad alterum progrelfus fuit, quum

unus adpetitus femper

fere fecum trahat alterum: Sic

orta

eil totius natura corrruptio, & peilima omnium facultatum

inmalum propeniio«. Necullam

heic

Deo culpam

tribuere

licet, quaii gratiam fuam Adamo,

in hoc negotio, ade-

miifetj quum adilanti potius gratiae

Adamus lpfe reilite-