ELIA BIRGERO

4

A r. F. Mi s- DISSERTATIO HISTORICO^-

POLITICA,

BIRGERO

S33i£

JUNIORI,

JgUAM,

Ex indultu

Amßiß\ Facult. Pbilofi

i» Regia eicadem. llpfalienfi, PR&SIDE,

V1RO CELEBBRRIMO, DOMINO

Mag. ELIA FRONDIN,

Hiß. Prof: Reg. & Ord,

Publice ventiländam fiftit STIPENDIARIUS REG1US,

NICOLAUS

AN»

iV-GOTHUS,

In Audit. Guß. _{Majori d}JO Febr.

Anni MDCCXXXIX.

Horis, ante meridiem, Colitis.

Apitd

HöJErT.

å MONSIEUR

Möns. GEORGE

PLANTING,

Lieutenant Colone! cTInfanterie.

"oü vient que les perfonnes reconnois»

fantesfont efiimées de tout le monde^,

fansenexcepterles ingratsmemes ,*

C,

la

qtCelie atire

infailliblement de nouvellesgraces a

celui,

quiaffü reconnoitreles premier^es,

qti il

a recués? C efi, fansdoute, de ce que la gratitude efi un devoir naturel une

loi

inviolable , quide tout tetnsa eté obfervee

partesNationslesplusbarbares, commepar tes Peupiésles mleuxpolicez. C efi, Mon-

iieur_{j c,e} quim oblige a Vous prefenter

cepeudepages, en reconnoifiance detant

de

bienfatts, dontilNoUS a

plit

ler

Vouspriantde nepasfaire attention auce petit don, mals plutbt ^a

f

reffic&ueufi

quiVoUS/' ofre. Aurefte,jedemeureavec beaucoup de reftett

Monfieur

Vöire treshumbte ζ$

ires cheifiant (ervHettf NICOLAS S.

$HMAN.

VIRO

Admodnm Reverendo ac PrtclariJJime,

Mag. PETRO GUDHEMIO,

Paftori in 35éne meritiflimo, & adja-

centis diftricftus Praepoiito adcu-

ratiflimo.

VIRO

Rlurlmum Reverendo Sc Clarzjflmo,

t>N. JONiE TENGMARCK,

Paftori Falecopeniium

vigilantiftimo.

VIRO

plurimum Reverendo Sc Cl/triffime,

Dn.NICOLAO

mitandro,

Paftori in aproolitab meritiffimo.

VIRO

PlurimumReverendo &

Dn. PETRO

SPILHAMMAR,

Paftori in Waffimda fideliflimo»

VIRO

Confultijfimo ac SpeftdtiJJimo^,

DN. ANDREJ

BORELL,

Senatori & Mcrcatori Urbis hu- jus confpicuo.

IAUT0R1BUS atque EFERGET1S

fuis _, setatem colendis.

|§erenointuemini ^{vultu, Fau-}

tores

optimiy exiles hafce

gellas,

rudi licet Mi*

nerva

elaboratas,

rnen

dignitate confpicuas, ob

innumera

iuosque colla·

ta

beneficia,

grati pe&oris tciTeram, Fobis

luit, debuit

Praeclarifl. Plurim. Reverend.

atc£ Spe&atifT. Noaiiuutn^eftrorunt

c

Cultor ebferraritiffimut

NIGOL. S. 2ΪΗΜΑΝ.

CAPUT PRIUS

HISTORICUM.

§. i.

ITilis eft, nec eru- dito homini pceni-

tenda voluptas, ve- tuftatis penetralia ^r

Sc obfcura illa no-

bisquepriora longe

fecula hiftoriarum beneficio ingrediy

inque illa _temporum feneélute tum

imperiorum nativitatem* incremen-

ta, fortunam & indolem variam, tum quoque illuilrium ^, _quos antiquus Or¬

bis oftentare potuit, virorum eximia

virtutum _{in pace} belloque exempla, pofteritati ad imitandum propofita >

intuen. Hoc vero ftudium uti forts quoque & in

longinquis

A fine

* I ⁹ ^

ime ufu & deledatione verfatur} ita

non poteft non propiori quodamfru-

duofae jucunditatis ^{fenfu nos} afficerc

domi prarcipue occupatum, ubi non

externas laudes & peregrinam glori-

am, fed propinquas virtutes cogna- taque decora anirnis noftris ingerit.

Fuit _ea, quae nondum defiit> noftrae patriae Felicitas, omni _tempore ha-

buifife viros, _quorum eximia virtus &

prudentiae maturitas, five in armisin-

ter minas & publica pericula ^, iive Republica quietis temporibus bene ge- renda juvandaque, illuftriiTimis ad ^o-

mne acvum documentis enituit, qui-

que rebus fortiter & praeclare geftis,

Svecani nominis ^cum timore gloriam

ad exteros ubiquecircumtulerunt. Eft

vero in iis, _quorum imperio feliciter paruit, & quibus plurimum noftra

debet patria, illuftris Heros, Birge*

321iKS/ junior , dignus proinde,

cujus perpetuo vivat memoria, atque in ore famae & oculis hominum per- enni cum laude verfetur. De quo

cum nonnulla in veterum moiiumen-

tis confcripta inveniantur, ^nos ope¬

ra: prethim feduros

putavimus, fi/

quae

m ° » 3 quae fparfim de Eo apud alios com- memorantuf, nos in unum corpus coa&is, vitae _rerumque geftarum Bir+

geri hiftoriolam quandam publi-

cae luci daremus. Cumvero parci &

breves in Noftro annales fuerint, ^ne¬

mo miretur, abanguftis Fontibusnon- nifi parvum & tenuem noitrum hunc rivulum _promanarc.

$. II.

Priusquam ad cetera, quae de Birgero noitro dicenda nobis funt,de- fcendimus, titulus ipfe & aetas, quae

ipii in facie diflertationis noftrs tri-,

buuntur, confideranda videntur. Dc

voce 3ari varia occurrunt fententia-

rum divortia: nec dum finita inter eruditos illa Iis eft, ^utrum primiti¬

va ea, (ut Grammatici loqvuntur) ^ani

aliunde nata fit. Qui ab alia defcen-

dere eam cxißimant, nec ipii inter

fe conveniunt, led varias ei origines tribuunt, quas inter , meo quidem

tantillo judicio, adveri fimilitudinem proxime videtur accedere, quam ad- duxit rir NobiliiT. Z>». Wilde, ex Go- thorum $Ctl/ quodfAmilUretn denotat

ftrmmm a). Qari enim antiquitus

Αι 3αα ^,

4 ° H

3att vcl ffal fcriptum novimus.

Quod

fi verum eft, de quö nemo facile du- bitatcognationem harum vocum

ipfa literarum

propinquitas

modo oftendit. Accédit huic fenten- tiae aliquid etjatn firmamenti ex Fen- nonumljato/ 3a(omte$/ quo amicum generofum,

vd illuftrem

bus clarum hominem fignificant. Te-

ftatur quoque Cl. Verelius, nomine

in carmine quemlibet virum illu?

ßrem venire b)+ Sed hxc cum dici-

mus, cuilibet liberum de natalibus hu- jus vocis judicium relinquimus; idfo-

lum ut nobis concedatur, jure po- ftulantesj vetuftum ^non minus hunc titulum, _quam magni honoris loco

pofitum fuifife. De

notans, ducalem _quoque fuperat, ne

quis merito dubitare poflit, faciunt ejus rei argumenta ab Viro Nobiliffi-

mo, D:no Olive-Crona, in eleganti ejusdem de Dlgnitate Comitlva diflerta- tione adduda c). Sed & eminentiam ejus aeque manifcftam faciunt haec

verba: üttatmc er fjuer fprir ftg.

fprjta

οφ

|)arnd(f

Μ ο s

fötl^ur/

j)a

proxima Regis, tum Jarli. Haec&plura,

quae codem faciunt» videri poftunt ^a- pud NobiliiT. Wilde, loco citato.

Dum in eo fumus, ut de Jarlü loqua-

mur, ad nos etjam pertinere contro- verfia illa videtur : cum quo titulus Jar¬

li in Svecia exjpiraverit? Putant alii in Noftro exftindum Jarlorum η omen

apud Svecos defiifte- Aliis id ultra fita Birgeri extendere placet, con- tendentibusi quendam Emgislonem So- nafonem,ex Batbiorum ftirpeoriundum,

eodem hoc titulo poftmodum in pa- tria noftra fioruifte« Qui vero ulti¬

mum ejus dignitatis Birgerum ftatu-

unt, non quidem inficias eunt, Em- gislonetn illum, temporibus regum, Magni Smek &Alberti, adeoque Noftro pofteriorem, in Svecia vixifte, hoc

titulo nobilem: id tarnen juxta con-

tendentes, hunc ipii honorem ex pri- vilegio Orcadenftum pro juris conferva-

tione _natum, adeoque non Svccis

eum, fed Orcadenfibus, vel fi mavis

Norvegicis,

A $ tulo

é ^ © SS

tulo Noftri vidimus. Jam aetati« quo*

que mentio

aliqua nobis facienda. Id

enim ut fit neceiTe, exinde fit, quod

duobus Birgsris Jarlorum illuftris titu-

lus communis fuerit, _quos inter nid temporis annorumque

difcrimen in-

tercederet, difficulter unus ab altero

internofci poffet. Eo autem

modo

invicemeos diftingvunt rerum

patria-

rum Scriptores, ut alter Birgertu Bro*

fe^y prior^yfenior5 Nofter vero Birgertt*

de Bi&ibo, (quod nomen

eratPrasdii

Scheningam )

Poft-

quam adeo

dubium efie defiit, de

quonam

Birgero dicendum nobis fit

non amplius

Ledorem morabimur

fed ad vitam fadaque Noftri fpedan-

da propius

admittemus, ipfa ejus vi¬

vendi initia primüm omnium often-

furi.

λ) Hiß. Trag. C.3. Seft.t, §. ρ,

k) not. ad Herad &Bäf. biß·ρ. ff* c)

J>*g.

§. III.

Nafcitur dignus fuo genere majo*

rumque gloria futurus ^, Birgerus >

Patre MagnoMinnifkiöldy regöiSenato-

Orientalijquc

aequi£

firao»

IB * β 9 iTmo, cujus _magna quondam nominis

celebritas fuit. _{Paternum nofter} a- vum habuit Benedittum: proavumve-

ro Folkonew, cui Crajfo _cognomen fu¬

it , cujus avo Folkoni Fbilbytero nometl

& originem fuam illuftris Folkungorum familia debct. Scd nec minor fuit.

materni generis in Noftro claritas.

Eum namque pepererat incluta illa,

de qua tot mirandas res fama comme- morat, Heroina, Ingridie Tlfway ipfa regiae ftirpi innexa. Fuit enim Birgen

ro maternus avus, Dux, Suno Sljk, cujus pater Svercherus IL Svecano

imperio prxfuerat. His majoribus &

acceptafanguinis gloriaclarus Nofter,

non minus pofteritate fua, id quod

mater pracdixcrat, illuftris fuit. Ex hacenim ftirpe, ut alios Sueciae Pro¬

ceres taceamus _, Auguftam quoque familiam Guftavianam, imperii Sue-

cani fceptra jam diu feliciflime mode- rantem, defcendifte teftatur Meflcni-

us d). Ad Birgerum vero ut reverta- mur, tenera adhuc actas ejus iis dir fciplinis erudita eft, iis moribus im«

buta, quorum adminiculo alta fpira-

fe, atque adavita decora magnis

deia

A ₄

pafflbus

§ H ο 81

paflibus contendere poterat.' Jamqué

Crefcente cum annis animo , magis magisque inclarefcere, excelfaequein-

dolis plurjma experimenta dare coepe-

rat. Quibus rebus commotus Ericus Baibus, Suecia: Princeps, cum Folk-

ungorum, regno imminentium , no»1

vandisque rebus intentorum, benefi-

cio obfequia comparare, eosque mi¬

nus iibi timendos efficere vellet, Bir¬

gerum in primis dignum judicavit,

in quem plurima fimul regalis gratise pignora conferret. Eum itaque Jarli

titulo ornatum iibi infuper affinitatc junxit, data ipii in matrimonium fo- rorefua, Ingeburge A:o 1130. Quam

matrem fecit o&o omnino liberorum:

filiorumquidem quatuor , & totidem

filiarum. Primusfiliorum, iTaldemarus,

eique natu proximus, ^Magnus Ladulks diftus, ad regale faftigium pervene-

runt5 tertius, Benediüus, Finlandiae primum dux, poftea facro imperio Lincopenfi Ecclefiae praefuit: ultimus

vero Ericus, Smolandiae Dux fa&useft.

Jiliarum nomina Recbijfa, Cbriflina, Margareta9 atque Helena fuerunt:qua-

rum primam, R€cblfamy thori foriaiti,

SI · ÜS 9 filio fuoNorvegiae Rex ^, H/iquinus,per.

Legatos expetiit, hoc fe pado injuri-

arum , quibus Sveciam afflixerat, im- punitatem obtenturum ^, & ultrices

Suecani Martis minas evafurum fpe-

rans. Neceum fpes & vota fuafefel-

Jcrunt. Namque in petitanon folum

vincula confeniit Birgeruf, Ted ^rma·

ta quoque regnorum odia in apertam

mox vim eruptura , fua prudentia fe-

liciter fopivit. Sic Rechifla ^, eodem ^, quoMargareta3nt)fuila/ titulo digna,

affinitatis pariter & amicitiae conjun-

dione utramque Rempublicam focia- vit, fuisque nuptiis r.edemtae pacis a- mabilepignus fada eft.

d) videfis Scond. ill. T, 2. p. 39·

§. IV.

Ericus Baibus, variis jam documen-

tis de Birgeri in fe & Suecanam rem¬

publicam fide, atque in rebus geren- dis confilio & induftria

perfuafusj

vaftiam ferre, eandemque Chriftia-

nam fimul facere decreviflet, non a-

lium, cui ardua haec cura committerc- tur, Birgero magis idoneum judica-

vit,

prudentia feli-

cem

I© Μ O gg

cem voterum fuorum exitum exfpe-

éfcare potent. Et vere eum feniifle

eventusdemonftravit. Ivlcx enimBir- gerus claffe ^, dele&o milite inftru&a,

in Tavaftos profe&us, adeo faventem fortunara ⁱⁿvenit, ut fpe & opinio-

ne citius eos non folum ad verar re-

ligioniscultum , cui tenax fuperilitio

tot annorum miferanda confvetu»

dine firmata impietas fummo cona- tei obftiterat, perduceretj fcd gentem quoque

ferocfffimam

]Ugo cervices fubmittere _cogeret. Et

his tantis rebus gerendis ^annus fufte-

cerat. Ne ^vero ulla infidae genti, &

clandeftinis adhuc odiis ^novse reli-

gioni & infveto obfequio infefta?, de-

ficiendi poßmodum occafio _maneret, firmiiTimum in media regione caftel-

lum exilruxit,

Tavaftaburgum

Cernitur rn latere turris, arci huic impoiitcE, viri cujusdam imago depi- Λα, una manu fiagellum ^, altera virgam tenentis, ad pedes vero illius

flamma _{cum calice} repraefentata: qui- bu$ fignis quid potiflimum indicari yoluc*

voluerit antiquitas, non adeo

facile

indagatu e(Te crediderim.

Vexavit

hoc fimulacrum varia, eademque in antiquitatibus patriis verfatiiTima

im·

genia, nequc adhuc fopita illa Iis

eft.

Alii quippe ad Birgerum

noftrum,

Tavaftos afpere domantem, atque

ad

tenendam

vi cogentem, adeoque nota

ipiis

menta non fine horroreinculcantem, hane effigiem referunt:

ad Eundem

alii. Quas

rnen fententiac fuis non plane carerc videntur dubiis atque incommodis.

Animadvertit hoc ipfum fatis

Nobilis-

fimus Peringsköldius, adeoque ^tam

infirmas explicationi maxime

infeftus,

eandem refellere conatus eft, validi-

eribus longe argumentis

demonftrari

generis

gentis hu¬

manas flagitia expiantem,

pidura hac-

ce deiignari. Qua in re

album illi

calculum addit Vir ^max. Reverendus

D:nus Dodor, Andr. Rhyzelius, uti

per litcras ejus, benigne

ad

da¬

tas , certior fädus fum. Noftrum eft, certiquid

heic determinare,

quia

ii IS -ο Μ

quin potius magnorum virorum judi- cia, in re tam obfcura variisque con-

jedhiris expofita> contemplando ve- .nerari. Prerium vero pi&urae hujus, apud illam gentem vel inde aeftimare licet, quod eandem GenerofiiTimus quondam Baro, & Nylandiae Tava- ftiarque Praefeftus, AbrahamusCron-

■hiort , dignam judicaverit, quar cir-

cumdatis afleribus contra aéris &

tempeftatum injurias muniretur, an-

.no fuperioris feculi nonagefimo no-

no e).

e) vid. litt Ejus ad lüuftrijf. Comit, Eahlbergiunt.

§. V.

MiiTa fub jugum Tavaftia, novx vi&oriae laetitiam morsErici Balbitur-

bavit. Erat in Tavaftis adhuc, ubi

ad res conftituendas manferat, Birge-

fust cum ad eum fama pervenit, fili-

um fuum, Waldemarum, confenfu &

voluntate ordinumregni, fuccefiforem

EriciBalbi fadlum. Quo Nofter au-

dito, qua potuit celeritate domum fc contulit, & mutata in indignationem gratulatione, filium fibi antepofitum, cique, Re&oris adhuc

egentij debitajp

Μ © 8 *3 fuis potiusin patriam meritis, regiam dignitatem collacam fuiile ^, magno- pere conqueftus eft. Cum ^vero Iva-

viu RlÄ&> praecipuae vir dignitatis, qui

pro Waldemaro fummis viribus con-

tenderat, refpondifFet, fuventutemfilii potius, β maturuißet, quam fatris fe- nectutem, flurimis eam quoque belli la-

boribus fatijcentern, imperioferendafuf~

fecluram: nifi fallo cententiu ejfet, iß iffi ißfilio linquenda fceptra fore, Bir-

gero tutius vifum eft, conquiefcere Sc

ceterorum judiciis fuum adjungere,

quam periculofa ambitionis fuac conli-

lia contra proprium fangvinem fequi.

Sic Waldemar_tu, primus Folkungo-

rura Rex fadus _, Anno infequenti

j2> i. iniignibus regni Lincopise deco-

ratur. Sed cum aetas adhuc immatu-

ra nonnifi titulum & nomen Princi-

pis gerere poilet, vicaria interim Bir¬

gen cura rcgnum adminiftratum eft.

5. Vi.

Inter ipfa imperii aufpicia fcedus

cum Norvego iniit Birgerus, ea con-

ditione, ut Danorum, inteftinis tunc diflidiis agitatorum, injurias Sveciae

Sc Norvegiae illatas, junda uterque vi

Η «39 ο |ϋ

vi ulcifcerentur. Id quod eo etjara r impetu fadumeft, ut Danus, gemi-

nato hofti, attritis praefertim diutur-

no bello intcftino regni viribus, im-

par, ad pacis confilia defcendere, ju- ftisque conditionibus utrumque miti-

gare

neceifum

miori poftmodum vinculo coalefceret

amicitia, defponfata Waldemare Brici

fratris fui Elia, Sophia, in Birgeri

quoque cum Mecbtilde, Abelis vidua,

quam, exitinda ιij/\. Ingebur^e /;,

1201 vel

potius

duxerat *,, ai-

teras nuptias confenfit. Haque hac

pace

animorum conjundio Noftrum

inter & Danis _regem, Cbriftopborumy w

fada eft, ut communes iibi hoftesfu*

turos uterque polliccretur. Atque ut oftenderet Chrißophortis, in quanta pe-

nes .tum

exiftimationeaequitatis&

dentiae eflfet Birgerus, arbitrum eum litis inter fe & Praefulem Lundenfem, neque hoc repugnante, conftituit.

/) Meßenii Scond. lllujlr, T. iz. p. no.

fonf. Ρeringfk. «ttiKtiU p. 73. g) /. cm

Ρ.

§. vi

Chriftophoro

rnuito poR

tempore

<88 O I* ι;

tempore exftinfto, adverfusHRlium^e- jus Ericum, regni haercdem* hoftes

varii fua conjungunt arma» In qoi*

bus pracipui erant Jarimarus Rugiae,

& Ericus Auftralis jutiae, Duces> hic quidem Birgeri privignus. Quorum

viribus impar Ericus, Birgeri fidem &

auxilia ex pacbo ferenda imploravit.

Dignum laude faftum, Birgeri& quod

in exemplum tranfeat, hoc tempore enituit. Is enim pluris fandlifiima foederis jura , quam propinquitatis faciens, preffo nunc focio opem la-

turus inftru&iflima claife in Daniam ivit. Cum vero Jarimarus interim vivendi iimul beilandique finem fe-

ciifet: Ericus etiam quiefcere

ccepijf-

fet ₃ magnopere collaudatus Nofter

& muneribus #Fedus in Sueciam (ine

longiori mora revertit, domeftici _pe- riculi ignarus ^, quod ipii inteilina vis

paraverat. Namque feditiofa gens Eolkungorum,invidiagloriae&honorum Birgeri ardens , eledo Duce Carola Eolkone, Ulphonis Jarli Filio> in re- bellionem _adverfus eum confpirave-

rat. Contra quosNofter■> coa&isce- leriter copiis, in Weftmanniam ^con-

tendit,

i'6 o gfr

tendit. Caftrautraque manusadpon-

tem Herevadenfem pofucrat. Birge-

rus autem cum ancipitem Martis ale-

am experiri, & uni icffcui impcrii

for-

tunam exponere nollet, ad dolum &

fraudes _, indignas tanto nomine

fa-

que cum principesadverfariorum, fuae

faluti _metuentes, fpe pacis ineundse

diu fruftra ad colloquium elicere co-

natus fuiiTet, ad poftremum per Co- lonem, quem Carolum alii appellant) Lincopenfem Epifcopum, facramen-

to fe obftringit, nihil iplis ^, ii ^acce-

derent , periculi metuendum fore.

Vida iic fufpicione, periculofe ^cre- V"

duli in funefta fibi'caftra Birgeri nun- quam redituri veniunt, & ubi pacem atque incolumitatem inventuros fe putaverant, ibi inopinatam vim &ex-

itium fuum inveniunt. Accedentes enim, juilu Birgeri, contra fidem re-

ligionisobtruncantur^omnesA:o ii6z b). Unus Carolus, quem fua abfen- tia, milite conducendo occupatum ,

ferro fubduxerat, auditaclade fuorum,

in oblata fide Birgeri, cum recentia

adhuc propinquafunera imoculisrer-

faren-

«$ ο 8a» _ty k· farentur _{, parum} praeiidii pofitum fibi

exiftimans, aåCrucigeros profeduseft,

ubicontra paganos fumma virtutepu-

gnans, nobili morte occubuit i).

b) Meß'. Scond. Jlluß, T. ^12. p. m.

i) Scbeff. mem. Sv. gentis. Cup« iy. 3.

§. VIII.

Reddita regno quiete & tranquilli-

fate _, poftquam internecione eorum,

qui praecipui ejus fadionis fuerant,

metus Folkungorum defierat, fecurus jam Birgerus, Waidemari cum Dani-

ca Principe nuptias Junecopiac u<5$

celebravit. _Praeterea patriae vires Sc praefidia quovis modo firmare cona- tus eft. Munitiones& propugnacula

varia exftruxit, ut in _pace etiam no- minisfui terrorem hoftibus ineuteret.

In Finlandia, quam iitus Sc vicinia*

opportunamhoftium ineurfionibus fe-

cerat _, non Tavaßaburgum modo, de

quo praediximus, condidit, fed urcit quoque Aboenßs fundamenta jeeifle

nonnullis dicitur k). Eidem tlfsbur*

gum vetus, Weftergothiae olim mu*

nimentum & decus, originem fuam debere exiftitnatur. _Maximum vero /

operum ejus> quo immortalc nomen

r B promt-

j

iS 4 o fr

promeruit, stockholmi*

fuit, urbiutn,

quas continet Svecia, princeps,

&

augufta fedes,

anno n<5o fclici aufpicio ^a funda-

mentis exftruere ccepit. Fecerat ejus

condendae neceflkatem publica quies,

nunquam antea tuta,

fed perpetuis

expofita. Confveverant

nim hoftesvarii, Mofcboviupraefertirn,

Hftones, Tavafti Sc Careles, viam pra:- bente Melero, repentinis Sveciam in-

curiionibus facpius ^vexare l). Quorum

audaciam objeda nova haec urbs, ^ea-

que opportuniilimo fita loco,

felici-

tercoercuit, quod quidera fatis pro- dunt hasc Chronici Rhythmici verba:

£J>er dt laas for tfjett vgtoo/

%t Gareiaöiéra ti>emet mera oroo*ϊ).

Noflrum non eft, fingula,quaeinHol-

menfi amplitudine hodie miratur Euro¬

pa, quaeque eiemtarecentiorum artifi-

cum pretiofa induftriavel addidit, vel

addere quotidie laborat, ornamenta,

fpedanda facilius, quam fcribenda,

hocloco enarrare. Debetur haec _quo-»

que Birgero laus, quod leges pluri»

mas novas tulerit & falutares, _quas inter prsecipus videntur nrotuione di«

<ϋ ο §«· Ip gfiac,

quibus

&

profpexit» &forores*

exclufas,

in haereditatis focietatem admifit, ter*

tia iis cum fratribus _parte conceflfa ^, indignum ratus, quos natura conjun-

xerat, eos inhaereditate feparari. Ve-

teres quoque leges lima perfecutus cft; inutiles vero & fuperftitiofas pe- nitus abrogavit. Denique

&:

ris Ejus in Clerum & res facras libe-

ralitas celebratur &munificentia. Qui«

bus rebus omnibus perfecit, ut ejus prsecipua apud cives audoritas

fimul

& Caritas eifet, & diuturna ejus im- peria tacitis ipfa respublica votis ex*

petere videretur.

k) Juß. in erat, ι6γρ *4bo& habita. 1)

Paul, Gotb. biß. are. L. t. Cap. it.p. 76.

tn) Edit. Hadorpb. p,jj.

§. IX.

Plurimis dein laboribus exhauftus_^

& fua infuper fenedute feflus, Birge-

rus, regno rebusque humanis exiit

Anno 1166, poftquam per tria

luftri

cum laude & gloria imperium

gefle«

rat. Mortui exuviae, Ingeburgis

fua:

amico cinericonjundae, in Warnhe-

Β 1 mei

ι© *8 ^o ffr

menfi Monafterio η), non ut aI iis vifum ed, Noftrum cum Birgero Bre->

fe confundentibus, Alvaftrenfi, hu-

mo mandatae funt.

n) vid. Iit. Mag. Ladulås apudMeß. T*

12. p. 12j"

CAPUT POSTERIUS

POLITICUM.

§. i.

QUemadmodum

vix ulla

unquam

quae

non aliquo lacfa fuerit vitiorum ^con- finioj ita _neque fplendidum hoc pa- triaelumen _, totegregie facftis clarum, fuis omnino maculis caruit. Nos i-

gitur exiis, _quae

dc

laudem vel vituperium mereri, atque ad civilis vitae rationern accommodari

foffe vifa fuerint, de iis modefta ju- dicianoftra fine partium ftudio laturi.

Primum itaque peccafte nobis vide¬

tur Birgerus nimia fua, _qua ufus eft,

novam apud Tavaftos religionem in- duilurus, feveritate. Quod cum di- cimusj ^non id agimus, ut juftitiam

armQ-

«Ü ο §9· it armorum Eirgeri, ^quae huic genti, plurimis patriam noftram injuriis la-

eefienti, merito intulit, in ambiguo

ponamus,

id folum oftenfuri

gione vim

abefle

non imperari debere. In partcm ar- gumentorum fruftranonminus, quam

injufte, veniunt fupplicia: Nünquam

minis credit animus, nec fidem flam¬

ma, ferrum, törmentafacere poiTunt.

Irrita cogitationibus

jfoena

vincula eje non patiuntur, nec ad-

duci poflunt» ut

aliam,

num vim admittant. Sola igitur lin-

gvac obfequia ejtorquere carnifex^va¬

let, interiör ^mens clam reluftatur, &

conftri&o corpore, ipfa nihilominus

libere fentit. Nec poteft cuiquam

fion in fufpicionem ea religio venire,

ad quam, veluti fuae virtuti acveritati diffifam, folo metu perduci homine»

neceiTe fit. Praeterea , quam inique

in facra veritate amplificanda vis ad- hibeatur, inde etjam elucefcit, quod

nullumnlioquin adeo ir.juftum belium diet, quod non fpeciofo propagandae

cceleftis do&rinaetitulo, alterius alte- fj Jibido inferre pofiet. Suam enim quisqu$

21 «63 · jfiß

quisque religionem

re&iflimam du*·

cens, in diftenfu aliorum iniquiflimis etjam armis facilem praetextum inve-

nirct. Quo pado

publica maximc fe-

curitas periclitaretur,

& mutuis

bisuniverfus diiTidiis mifceretur. Eft itaque

vituperanda illa Birgeri acerbi-

tas ₎

qua

gravifllma in eis fupplicia

confumfit? qui veteres

fuos

mutare detredavcrant, animorum-

que ad fenfum -.verae religionis com- nVovendbrum curam lidori potius,

quam facro minifterio commifit, ^cu¬

jus virtute mitius vinci, atque ad fa-

lutaris dodrinae amplexum

facilius

potuiiTent.

$. II.

Alterum^> quod in

Noftro

mus, Vitium ambitio nimia regnan-

dique

cupido fuit. Qua flagrans,

cum exftindo Erico Balbo, regiam

Waidemarodignitatem, non ob ftjam

modo cum mortuo Rege cognatio-

nem, fed ut patris

etjam merita in

filio compeniarent,

Ordinum regni

contuliflent;

fe publi-

cis-votis oppofuit, & fi periculi me-

tus abfuiffet, majeftatem rapere co-

natus

«β * f» *3

flatus eflet. Iniignia ejus in

patriam

merica fuiife, tanto minus in-ficiamuf,

quanto plura eorum

exempla adtuli-

mus ipfi5 quae tarnen res non

impe-

dit, _quo minus in

publico civium ju-

dicio acquiefcere eum

debuifle ftatua«

mus 5 tantoque id magis,

quod in

fuo genere regius honos

manferat.

Neque enim privatum ,

quantumvis

eximie de Republica meritum,

fpes &

ambitiofa deiideria fua ultra civium

voluntatemextenderedecet. Glorio-

fe itaque feciiTet

Noftcr, ii oblatum

quoque regium diadema

nobili

temtu emeritus fenex repudiaffet $

tantum abeft, ut in alio,

fui prsfer-

tim fangvinis, eoltocacum

minaci in-

vidia afpicere debuerit.

§. III.

Non fine pudore demum

progredi«

mur ad mentionem deteftandi faci- noris, _quo farnas fuas gloriam

maxU

me Nofter contaminavit: infandam,

puto, Folkungorum caedcm, contra iidem & fas omne, contra divina &

publica gentium jöra

commiffam. Ce^

tera minus interdum rede ab co fa-

&a cxcufari forte pofluntj

hujus fa-

fti tur-

24 «β Ο Ü»

di turpitudinem?

nulla ingenii foler-

tia, nulla eloquii virtus vel minuere poteft. Quanquam ^nec defuerint >

qui culpam hanc Birgeri extenuare,

cique colorem quendam publica: uti- litatis, &vitandi, quod imminebat, periculi, inducere voluerint: alii di- xerint, audore Epifcopo, cujus facra poteftas Birgerum facramento folve-

rat, id eum exereuifle. Sed horum omnium infirma exeufatio eil. Nul¬

liusenimEpifcopi poteftas tollere vin-

cula illa potuit, quae rumpi iine ma- nifeftoquodam& iingulari divini Nu-

minis _contemtu

nequeunt. Et falli-

tur, Ii quis datam hofti fidem, ubi

commodum id vifum fuerit, frangi

putat licere. Homo eft, & commu- nia humanitatis»jura a nobis merito cxfpedat* Nulla ^res vehementiushu-

manam focietatem continet» _quam fi- des, quac Ii ^ex fola utilitate fufpenda-

tur, quid pada, quid promifta, quid

fanda gentium feedera valebunt? Pu¬

blica fic imperiorum quies, &mutua populorum fecuritas exularet. Itaque fidem nondare integrumBirgero

fuit,,

candcm datara fallere., non fuit in¬

tegrum.

48 Θ in 2i

tegrum. Quamobrem

Noftcr,

ne magnitudinem ejus

perpendens»

ipfe graviflimo fe

dolore afflixit, 8ζ

feria noxam hane pcenitentia

expiare

ftuduit. CqU autem ,

improbitatis

hujus nefandus minifter,

abdicaverat, ad

fandum Salvatoris fepulcrum

delidi

veniam quaefiturus,

in itincre dient

obiit fupremum.

§:

iv.

Si autem vitiis nonnullis, quibus

oblitae confvetudinis fuac illuftres &

pracclaracmentesmaculantur

interdum,

feque humanas

oftendunt, obnoxius

* nofter fuit Birgerus, ea

ceteris ejus

meritis & virtutibus condonari de-

bent. Si fidem aliquando

violavit,

contrario etjamexemplo,

ejusdem

minus illuftre

documentumdedit, cumRegi

Daniae

Erico, vi foederis, cum patre

fuoa

ejus im-

ploranti, Birgerus ηil

cundatus

xilio venit, contra fuum ipfe

iprivi-

gnum militaturus, & juftiifimo

excel-

(oque cenfilio ^j proximae

eognationie

!

potiusi

ίό *8 ο |3i

pötius, ^quam foederis vincula ruptu-

rüs. Non eft enim dubitandum, fi qüando in contentionem publicorum

foederum jura & propinquitatis veni-

ant, quin harc illis poftponenda iint.

Hase enim privata funt & unius fami¬

liär limitibus continentur; illa patent latius, atque ad populos univerfos ex- tenduntur. Quamobrem in tantum

Birgeri hoc fa&um eft laudandum, in quaηtum funt publica privatis ^ante-

ferenda.

f. V. :

tlt fortitudinem & triumphos Bir¬

gen, quatque in patriar falutem & de-

cos togatus plurima eximiafecit, nunc

jfileam;^non videturfuperfedendamen- tioOrdalioruw_^ quorum Birgero tribu-

endä eftabrogatio. Nefandumhuncve-

Titatis

inveftigandar

de prima moris hujus origine Hiftori-

ci, quam alii ad Erici Vitftorioii, alii adOlai0Pötfonunqötemporareferunt.

Ethnicis vero feculis adferibendames-

fe,harc verba oftenduntj ιυαν fftet ftt>a förft ^t / at ifjön fTuIDu mdrja fif jarne of-©«!)*bomt.h.e. ^m pß*

mit[ΛΠ"

8> Θ $?· 27 mit fdneιtum erat legibut, ut fefe ferro divinoque judicie defenderet o), Verna-

culo nomine hic mos 3<frnbprt> appel-

latus fuit, ^eo quod innocentiac ver-,

borumque fuorum fidem facturus, vgl

manucandens ferrum tenere, rel _per ardentes lam i nas, vomeres aut pru-

nas nudis pedibus inarnbulare neces- fämhaberet. Si.qveni explorator ignis

incolumem dimiferat, id3örtecfn(qua-:.

ii SåmifPn; dicebatur, & is, quifal-

vus co exarriine exierat, communibus fufFragiis abfolvebatur: fi cui flamma nocuiflet, fceleris id mendaeiique fir-

miilimum argumentum ducebatur. Et

altas adeo fuperftitiofa haec confvetu-

do in hominum animis radicesegerat,

ut nullo modo perfvaderi poflent ,

ullum in ea velinnocentiaspericulum,

vel malitiac eflugium _{reperiri. Birge-}

rusautem,miracula parciusexfpeftan-

da _ratus, & videns fimul, ingenio-

fam irriprobitatem ^ea invenifle, ^qua?,

illita membris, flamma vim eluderent

?), & fceleri adeo impunitatem com

ferrentj fapienti coniiiio hoc inftitu-

tum in porterum damnavit. Qupd teftantur verba illa: $ir<jer

ig «Ü o f*

gaf af

3atnSt)rbiita

Cujus

rnen pra cuFa

impedire

potuit,

quin

fuperftitionis iftius quaedam ad-

Ituc reliquiae manerent, donec ^ea,

in-

mandatis

fcripta ^, penitus

tandem de-

fineret r).

Sed manumde tabula.

β) O. L. $t>J0r-25. C. /7. conf.

Lund.

Zdtttolxi c. 3* & Hadorpb. proleg. adL,L,

Scan, ρ) Loa. Ant%Sveog./. ζ. c.4. q)

17. O, L, r) Lund. L. L. Upl.