ELIA FRIES

•

/131

SPICILEGIUM PLANTARUM

NEGLECTARUM.

DECADEM PRIMAM,

AGAIUCOS HYPERIIODIOS SISTENTEM,

VENIA AMPL. FACULT. PHILOS. UPSAL.

P R Aί ID Ε

håg.

ELIA FRIES

OECON. PRACT. PROVESS.

TAR. ACAD. ET SOC. MEMBRO.

PRO GRADU PHILOSÜPIIICO

ρ. τ.

FRANSISCUS THEODOR.

NORÉUS

OSTROGOTUUS.

IN AUDIT. GUSTAV. DTE XIII JUNII MDCCCXXXVI.

II. Ρ. M. S.

ÜPSALIAE

EXCUDEBANT REGIA! ACADEMIiE TYPOGR APHI*

MATH. PROFESSORN,

LEDAMOTEN AF K.ONGL. NORDSTJERNE-ORDEN Μ. M.

HÖGVÖRDIGE

HERR DOCTOR

JOJSS SVAlBERCi

vördnadsfollt tillegnadt

af

FRANS THEODOR NORÉlfS,

R

jus studium nostro aevo parvi saepe aestimatur vel pror- sus a captantibus novissima negligitur, multae obviam veniunt _res, Patribus jam cognitae, nostro aevo vel _pror-

sus neglectae vel iterum pro novis Yenditatae. Qui co- rollaria genio aevi accommodata audacter proclamarunt,

eis saepe videre licet majorem vindieatam fidem, quam naturae clientibus, quibus, Cassandrae instar, vera prae-

sagire concessura fuit, Species si spectaveris, invenies plures pluries, antecessorum studio neglecto, pro novis publicatas, sed iterum simul iterumque oblivioni traditas.

At, si quid videarn, majoris est ponderis antiquam resti-

tuere plantam, quam exponere novam. Quaecumque qnim

res plures amat testes; crescit fides, eadem Stirpe a va- riis observata»

Neglecto

Vix in ulla Botanices parte hujus frequentiora

adsunt exempla, quam e plantis Homonemeis liausta.

Sunt, qui omnia, mox in coinpendio suo haud obvia, nova

fingunt; sunt, qui de industria aliorum studia negligunt.

Adest nemesis; ipsorum symbolae ab aliis spernuntur. Sic

ad Michelium in universalibus facile summum emendandum

paratissimi fuerunt coaevi, miseri ejuscompilatoris Gledit-

s

schii commenta amplectenles. Sic in singularibus prae- yalentes Buxbaumii et Battarae determinationes _prorsus

praetervisas yidimus. Saeculo praeterlapso horum

tionem primi adgressi sumus nec, ut speramus, sine omni

fructu: species Buxbaumii, naturam nostrae consimilem ob-

servantis, faciiiores erant; acutiss, tifeinmann, Buxbaumii repetens vestigia, nostras determinationes confirmavit, ti-

nam alteramve novam Rutheniae propriam, a nobis hinc omissam, simul rcstituens. Battareanas species, ^e solo ita-

lico natas, sub coelo arctois extricaiuri cautiuB procedere

necesse yisum est, multaeque igitur indeterminatae reli-

ctae sunt. Continuatis vero observationibus, amicorum munificentia sublevatis, magnam adliuc partem explicarte

licuit.

Sed etiam apud Scopolium et iconographos largam

adhuc restare messem accuratius naturam conferenti mox

patebit.

Hac

speciminis IoCb tradimus descriptionem

decadis Agaricorum,

cujus plures, Deo favente,

etiam ad alias plantarum classes spectantes. Data occa- sione simul inseruntur species nonnullae prorsus noyae,

insigniores. Harum exceptis

diagnoses

epitomen

in delineationibus

Hac ratione

opusculum

pro Supplemento

Systematis mycologici

Commentario

*10ras species Epitomes illustrants

consideretur.

HYPORHODIÜS.

1. Agaricus (Clitopilus) scabiosus. Myomyces variegatus. Batt♦

p. 48. t. IX. /. H.

In silvis serotinus. Legiraus in Smolandia.

Stipes cavus, 3 ünc. iongus, 2—5 lin. crassus, aequalis,

multis, fibrillosus, fuligineus. Pileus subcarnosus, campanulato- planus, subrepandus, obsolete umbonalus, ι unc. latus, mu- rino-fuligineus, nec hygrophanus*); tota superficies papillis a- cutis erectis slipatis scabra. Margo excedens, inflexus. Caro

scissilis **), strato superiori cerxtro lineam crasso, albicante.

Laraellae subliberae, valde ventricosae, 5-4 lin. latae, confertae, distihctae, albae, demum griseo-incarnatne. Admodum fragilis.

Aflinis Jg. clypeato L. (A

fertili Pers.^

jubato, sed

ab illo stipitis indole, ab

hoc lamellarum colore, ab

indumento pilei distinctus.

2. Agaricus (Clitopil) Seriems.

Bull.

4x5. f.

In campis graminosis post

pluvias frequens.

Ab Jgarico pascuo, cum quo

olim conjunximus, suadente

Bulliardo ipso, plurimis notis gravissimis

differt,

in

dem quidem sectione

militäre

Gregarius, firmier,

dore torti farinae recenlis; J. pascuus inodorus est. Stipes

brevis, sat firmus, fistulosus, fibrillosus. Pileus subcarnosus, planiusculus,

subrepandus, glaber, margins primo regulato tan-

1 *) Hygrophanos dicimus Stirpes in statu nudo coloratos, siceo

vero expallentes et decolores.

14

**) Caro sessilis dicitur, qua,e in duas laminas facile solvitur,'

altera pi'epria, altera ^eum stipite eonligua.

4

tillum striatus, umbrinus, hygrophanus, siccus facie sericea, Lamellae exacte horizontales, emarginatae, a slipite ad märgi·*

aem aequaliter altenuatae, vix conferlae, gtiseae.

o. Agaricus (CJitopiF.) Specuhtm. Hydrophorus piieolo lu¬

xuriaηte. Batt. _p. 52. t. XX. D. Ii. F. optime.

Inter gramina pinguia, ramentis ligneis fecuudala. Ad Fem¬

sjö Smolandiae copiose lectus.

Utplurimum c a e.sρitosas, sed orcurrnnt etlam individu»

solitaria, admodum fiagilis, lotus albo-paflescens, moderns;

Stipes fistulosHS, aequalis, 2-5 unc. longus^, a lin. circiler eras- sus, glaber, junior teres, dein comptessus, nitens. Pileus _pa-

rum carnosus (carne scissiii) fere membranaceus, pellucidus, i|-3 unc, latus, primo Jeviter connexus, mox explanatus et depressus, disco obsolete et obtuse umbonato, rnargine infra-

cto flexuoso pellucido-slriato, ceterum Jaevis, glaberrimus, by¬

gropbanus, udus aquoso- et pallescenti-albidus ^s. stramineo- albus, siccus argenleus, in utroque statu splendens, absque fa¬

cie sericea» Lamellae leviter adnexae, prope slipitem 1'aEe e-

marginatae, valde ventricosae, ilaccidae, 5-4 lin. latae, breviores angustiores ex albo carneae, acie integerrimae subiuscescentes»

4. Agaricus (Clitopil.) Cuclon. Fungus minor, capitulo pi-

leum nauticum referente, pediculo breviori. Buxb. Cent.

IV- t. 21./. 1.

Locis graminosis ad vias silvarurararov In Uplandia legimus.

A. sericeo haud absimilis, at valde tenax, rigidus, fere co-

riaceus, prorsus inodorus. Stipes subfarctus, brevis, vix biun- cialis, aequalis, glaber, sed non politus, pallidus, valde tenax.

Pileus subcarnosus, primo exacteconicus acuininatus, deincam-

panulatus, uuciam 1. parum ultra altus et latus, admodum re-

5

pandas, prorsus exstrius, glaber, umbrino-niger, nec hygro- phanus, siccus nitens, margine arcte involuto. Lamellae ad-

natae, confeiiae, ventricosae, adseendentes, purpureo-fuligineae.

5. Agaricus (Clitopil.) Placenta. Batsch Bl. f. 18.

Speciem raram olira Jenae leclam, in saepibus buraidis prope

Driesen

Descri ρtio Batschii plena est; Persoon ad A. adstringen¬

tern duxit, quo A. placenta periit. Hic vero species distincta,

A. elodi proxima, A. adstririgens vero A. melaleuci var. Per-

soonio in Myco!. Eur., ipso observante. Reslituenda itaque

A. placenta^ sequenti diagnosi: pileo carnoso convexo-expla-

nato umbonalo regulari glabro stipiteque solido aequali fibroso brunneis, lamellis emarginato-adnexis confertis crassiusculis incarnato-pallidis. — Serotinus, inodorusydetnuin acris.

6. Agaricus (Clitopil.) murinus» Batsch f. 19. (non Fries

obs. et Syst. Myc.).

Ad saepes humidas Sueciae australis passim copiose, jam Augusto.

Slipes cavus, sat tenax, haud vero cartilagineus, sed lotus

e fibrillis contextus et fissilis, 2-5 unc» longus, 2-3 lin. crassus,

aequalis 1. utrinque leviter attenuatus,

fibrillis

tulus, griseus. Pileus leviter carnosus, primo convexulus, vix umbonatus, dein depressus, unc. latus, laevis, glaber, ob-

scure fuscus 1. fuligineo-niger, siccus nitens, nec hygrophanus.

Maigo primo involutus. Caro iére concolor, sicca ^vero alba.

Lamellae postice angustalae, sed totae obtuse adnatae, planae, primo confertae, sed adultiores

subdistantes, cinereae, fuligi-

neae 1. sordide albidae. Odor Farirjae recentis vix perceptibi-

lis. ^-— Icon Batschii, haud optima, hunc potius ^quam A. mu-

6

rinum S. Myc. spectat. Proximus est Ag. aiAosictcus. Singu-

lari errore uieura a Bulliardi Ag. ardesictco separat Secreläh;

mea descriplio a Bulliardi icone mutuata, fungum hunc Galli-

ctun ipse ^numquam legi.

7. Agaricus {Clitopil.)

madidus.

Le Champignon lérébinthe Paul. Ch. 2. p. 188. t. 82. /. 4.

Ag. subglobosus Schum. ti. Saell.

In pralis muscosis umbrosis

subirriguis.

Odorefortissimo, _pungente, fere Russulaefoetentis ab o- mnibus dignoscitur. Stipes vere carnosus, cavus, deorsum

inciassato-clavalus, 2-5 unc. longus, basi 4-5, apice 2-5 lin.

crassus (occurrit vero etiam magis aequalis), in superficie

fi-

brillosus, apice nudus, basi alba excepla violaceus. Pileus

carnosus, campauulalo-convexus, 1-2 uiic. latus, laevis, gla¬

ber, in superficie jove pluvio udus

fere viscidus, siccus nilens

nec hygrophanus,

junior atroviolaceus,

fuligineus.

Margo tenuis, inflexus,

striatulus. Lamellae leviter adnexae,

fere liberae, ventricosae, aquoso-molles, albido-griseae. ^—

Proximus est A. dichroo P. (Paul. t. ri4. f. 4, 5 ut app.).

8. Agaricus (Clitopil.

rubellus.

Qarn.

448.

Rulheniae lectum misit Tfeinmann.

Stipes cavus. biuncialis, 2-5

lin.

aequalis, glaber,

aVfrus 1. fuscescens. Pileus subcarnosus, convexo-planus, obtu¬

sus, glaber, laevis, viscidulus,

uncialis

ultra, incarnalus,

inargine glaberrimus. Lamellae

adfixae, ventricosae, confer-

lae, incarnafo-roseae. Abunde diversus sequens, longe minor;

A. (Clitocybe) verecundus, pilpo campanulato-convexo,

disco

cärnosulo glabro, versus marginem strialulo

flosculoso, stipile

carlilagineo subfistuloso apice farinoso,

lameliis adnatis distan-

tibus albidis.

7

In collibus apricis asperis Smolantiiaé quofannis aliquot Ιο-

cis abundantem vidimus speciem pulcheriimam dislinctissimaro,

Nec synonymon (vix enirn Schaeff. t. 309), nec alKnem speciem detegere nobis conligit. Habilu forsan cum A. serz- cello potissitnum comparandus, stipile cartilagineo a Clitocybie

deflectens. Gregarius, subcaespitosus. ^— Slipes firnmlus, car-

tilagineus quidem, sed minus rigidus et in fibrillas fissilis.,

i-ii unc. longus, 1-2 lin, crassus, pallescens, apice farinaceus,

Pileus subcarnosusj sed margine tenuis, primo umbonatus,

dein obtusiusculus (numquarn depressus 1. in superflcie lacera- tus), bumidus ad medium obsolete pellucido-striatulus, sed

discus catnoaior omnino laevis, primo inluitu glaber, sed ac- curatius luslratus versus marginem primo inflexum manifeste

flocculosum obsolete sericens. Color peculiaris, immutabilis, incarnalo-albidus, valde pallens, sed opacus, carne concolori,

LaraeJlae crassiusculae, dislantes, distinctae, 2 lin. et ultra la- tae, albidae, primo leviter adscendenlesj dein planae, adnatae;

dein etiam secedenles, subliberae, ventricosae.

9. Agauicus (Noianea) ^niammosus. Linn. Suec. ^n. 129 A.

serieeus. Bull. ^t. 526. fin. inf. A. atrorufus. Schaeff\ t.

234 e sporidiorum colore hoc foco potiu's quam sub Α.

montano cilandus. (A. pratensis Batsch f. 5 anceps).

In clivis graminosis vulgala species,

Primo adspectu A. pascuum proteum refert, accuratius

vero examinatus absque dubio dislinguendus. Slipes fistulosus,

5 unc. vulgo longus, lin. vix crassus, apice leviter incrassatus,

eximie cartilagineus, rigidus, fragilis, politus, laevis, glaberrl··.

mus (apice vero albofarinaceus), fuligineo-lividus, cum A. pa- scui mollis, fibroso-seiiceus etc. Pileus memhranaceus, conico- campanulalus, papillafus, raro obtusus, strialus, glaber, hy- grophanus, udus umbrinus 1. fuligineus, siccus isabellino-seri-

ceus. Lamellae adnexae, secedénti-liberae,] ventricosae neo

8

confertae nec distanles, griseae, dein cano-roseae. Exstat ^var.

silva.'ica, pileo rugtfioso, stipite compresso. — Ρraeler alias

υotas lameliis valde distairtibus et utnbrino-purpuiasreutibus

inox dignoscitur A. clandestinus.

Praecedenti aifitiis, sed evidenter distinctus est:

Aö. Infula, tenacissimus, pileo membranaceo conico-ex- panso paptllalo nitido hygrophano, stipite subfi.sluloso rigrdo glabio nudo fusco, lameliis secedenti-iiberis confertissiuius e

candidö roseis.

In terram nudam humosatn in silvaticis passim.

Statura et magnit inline, more affinium admodum variat,

ut e forma plurimas fiiigeres speeies, sed tenacitas, facies polita,

ceterum nitor, larnellarumque candor facile distinguunt Nunc pusillus, stipite filari unciali, nunc firmior (pro ratione semper tarnen gracitis) triuftciaiis, ^{semper vero} eximie cartilagineus, tenacissimus, striatus^, polituset prorsus nudus, pileoconcolor, basi tantum e mycelio pubescente. Pileus membranaceus, len- tus, conicus 1. campanulatus, majorum saepe repandus et dif- foimis, centro demum depresso, i-3 unc. latus, laevis, huini- dus cervinus l. fuligineus, siccus isabellino-lividus, _{in ulroque}

statu nitidus· Lamellae lenues, angustae, confertissimae, _pri-

mo candidissimae. Insertio ut in omnibus aifiuibus variat ad-

nexa et secedente libera» Sed separanda varietas:

* parsiformis minor, pileo umbonato e convexo depresso

densissime striatulo, stipite l'arcto, lameliis adnatis.

Ad terram locis adustis. Pileus pellucido-striatus, siccus sericeo-nitens, \ unc. latus, demum interdum infundibulifor- mis, papilla c-entraIi persistente. Nolae primariae omnino prio-

Xisj licetprimo obtutu diversus videatur, in eundemcertotransit,

ιό· Agajiicus (Nolanea) proletarius. Hygrophorus acumine

villoso nigio. Batt. ρ. 5i. t. XVIII. D.

Tnler muscos bumidos.

Stipes fistulosus, 2 unc. longus, lin. crassus, aequalis 1,

eursum leviter attenuatus, mollis, fragillimus, fistulosus, fuli- gineo-gi iseus. Pileus admodum tener, tarnen carnoso-membra¬

naceus, e campanulato explanatus, obtusissimus, laevis, medio

villosulus et urnbriaus· Substantia totius fungi aquosa. La¬

mellae secedente-liberae, _aquosae, subdistantes, fuligineo-gri-

seae, e sporidiis obsolete tantum incarnatae. ProximusA.exili.