RATIO SALU-

Q. B. F. F. A. F. S.

RATIO SALU-

TAND I

AD MOREM VETERUM

Quam

BREVI DlSSERTATIQNE Delincatam

Termittente hoc ipfum Amplifßmo Collegio Thilofophico in Regia Upfaltenfi i^dcademia,

Sub Ρ R ΜS I D 1 O

VlTl AdmodumT^yerendi & Ccleberrimi

Dn. .·

ANDREA

Log. &Metaph. Prof OrcL<& Paftrin 914^^ Vigilantifllmi,

PRO GRADU

Tublic£ bonorum confur& Examinandam Modeßt Submiuit

JOANNES VÄLLÄNDER

Jn Auditorio Guftaviano Majori, ad diem 19. Maij

Anno adfertae falutis M. DC, XCVIL Horis antemeridiem folitis.

UPSALIyE

Excudit _{HENR/GUS A'EYSER} Jun., R AcadL Typographus*

} *

Jn Cbrifio V Μη Reveren<fiffimo,

Dn.JULIO MICRANDRO

S.

S. Theologie Do&ori,

Ecclefiarum per Norlandias Superintendent! ^y

Confiftorii Hernofandenfis Praefidi, Gymnafiiquc ibidem Ephoro,

EminentiiTimo Graviffimoque, Mrfcenati Mamo

o

Submiffa mente xternum devenerando*

F~IRO

Ampltffimo Frudentijfimoque

Dn.

MARTINO

MAL

Fautori Senkno_o

Quovis obfcrvanti# cultu fempcr adficiendo.

Ob. Sumtnam.

Qua. Tu.

^EFE^ENDISSIME. ΦΛΤΕ%.

Me. Clientem. Tuum. Complexus. Fuifti.

Humanitatem.

Benevolentiam. Jllam. Singularem.

Quam. ]n. TE,

Mirantur. Sufpiciiuit. Praedicant. Omnes.

Quamque,Üt. Ante.Hunc. Diem. Sum. Expertus. iviagnam.

jta. Mihi. Confido. Jn. Pofterum. Fore. Propriam.

Et. Ob. Benignum.

Quem. Tu.

VIR. AMPLIsSlME.

Ex. Eo. Tempore. Quo. Me.

A. Studiis. Eiliorum. Suorum. Efife. Voluit. Adfinis. Tuus.

Quondam. Jntegerrimus.

Nunc. Jn. Coelo. Beatus.

Et. Poft Ejus Obitum Soror Tua. Foemina Le&iflima.

Deque. Me. Optlme Mcrita.

Ufque. In. Praefens. Mihi ExhibuiftL Vavorem.

|n. Venerabundac. Piae, & Gratae. Mentis. Significationem.

Ardétiffima.Pro.Jncolumitate.UtriusqjVeftra. fundés.Vota

Exercitium. Hoc. Academicum. Sola. Argumenti. Digni-

tate. Commendandum.

Confecro & Dcdico

Reverettdiflimi,

Åmpltjjf, Nö>wm. Veß,

Cltem bumtlumuf,

Cultor addiftißmm

J. Välländer·

Doftiffimo Politiffimoqtie Domino Candidato,

JOHANNI VALLANDE-O,

De Veterum Salutandi more pulchre diiputaturo,

l\>e Tibi ingentem

foribus

alta fuperbis,

Mane jalutantum fubmovet ufque gregem:

Atque abeunt ^Vetcres

delajfatique Gimtes,

Adßrepit eduros quiqne canorus

AVE.

Sen potior Tibi ^curλ fuit, rejerare

Vetufla

Secla, ® Civilis condere moris opus;

Atcjue adeo

Grajum & Latii

vireta

VifereDcedaleus,

Tu mihi crede, labos.

Da fpatium gy>o, atque

fonantia

lora,

Suavius hand Tempe Cynthia pulchra videt,

Mox Tibi lauriger<t fiflentur gq-ata

forores

Tr*mia portantes, queis Tua

fröns

ita, quamquam αυτοψίας,

amica tarnen mentc

gratulatur

CLAUDIUS Liviin,

m

(o)

D. D„

Th.

Rifcis memorabili-

^busque Veterum

falutandi

modistamRomanorum,quå

ceterarum gentium, pro ra-

tione inftituti, ftylum inje-

flrurus, nonignarusfum,^qua

late hujus argument* confi-

deratio diffiindi poffit. Pan-

duntur namque multae ^, in varios qux ducunt

traftus, amplae longaeque vi3e,quas qui

ordinede-

bito ingredi velit ^omnes, varia rerum

fupelle-

åili erit inftruäus, Qua cum magnam.me par-

tem earere fciam, _utpote inde a puero iniquiore

fortuna preiTum,

veniamfacileimpetraturumcon-

fido, il ⁵ Leäor humaniffime, ea, qux jam tam

temporis quam rerum permittit

anguftia, deprae-

A fenti

ienti materia,incondito rudiqueftylo, non utvo- lo, fed ^ut poffum ^, paucis tibi confignata fiftam, Eritque hic, ^queminfufcepto inftitutofeqvuturus

fum , ordo ^, ut , vocabuli Salutandt deriva-

tione ipeöata ^, praecipuas ejusdem adferam iignificationes. Qvibus breviteradumbratis3falu-

tationem confiderem Sc eam,quae olim dicebatur

viris dignitate claris, Sc eam, quae promifcue inter

homines interceffit. Formulas, ritus, geftus, &

ii qua fint ^circa hoc officium obfcrvanda alia, de-

inde fubtexam, ^{Quae omnia fi} orationis filode-

currant tali, _utaequorum bonorumque inveniant gratiam, fufcepti voti tum demum damnatusero.

Tk II.

[uantum autem ad vocabuli Salutationis de- rivationem attinety non incommode fecerim, fi

cum praeclaro olim Ectlefiae lumine Auguftinoil-

lud deducam ^a falute_j fic Magnus ille Pater:

Quifalutatfalutem dicity Jalutatio enim afalute ^nomenac-

cepit, Et alio loco (b) ubi in verbis Chrifti pax Vöhls explicandis eft occupatus, eandem originem

iervat, Ceterum _quas fubit falutatio iignificatio¬

nes paucis etiam indicandum eft. Notat autem

prima

(a) Serm, XLII. de fanäis9

i; 9

^Wttö(c)cultum religiofumDeorum,adeout

fahtare

demfit atq^precibusaliquéadorare,qvae figniiicatio

cum ex multis auäorum locis, tum ex hoc Appu-

lei (c) conftare potefl: Templi matutmas aperttones

opperietur. Ac dum Valvis candentibus reduSlis in diver-

fum De# Venerabilem confpeSlum apprecamur ^, & per di- fpofitas aras ctrcumtens Jacerdös^rem Divinamprocurat^fup- plicamentisfolennibus de penetrali fonte petitum fpondeonlu

bat: rebus ^rite confummatis inchoatct lucis Jalutationibus (Religiofi primam nunciantes hor^am perßrepunt. ^Qu«

plenius adduxi ut obiter etiam liquerety ψΐ3 ra- tione ejusmodi falutationes religiofae fiebant. At- que commentator Ber-öäldus ad hunc locum,

νία,ν

paganifmi & papifmi in hunc modum expref-

ilt. St curiofe, inqtiiens> introfpexens hoc "Volumen Ap- pulejanum, haud dubie cognofces pleraque ornnia inßituta noßrctReligionis fumtaeße^tranfiataqueex cerimonia Ethni-

corum. Ad, eandem hane fignificationem perti-

nent & hxc Ciceronis: (d) Quod, ft luce canesquo- que latrent, ^cum Deosfalutatum aliquiVenerint: opinor, tis

crura fuffringantur; quod acresfint etiam tum,cum fufpt-

cio ntdlafit. Confer, Ovid. (e) Livium (f) Mar- tialem

(b)Serm. IV, fe) Lib. XI. p. 229, (d) Pro S. Rofcio Amerin»

p,iaρ» (e)XV, Meumorph,^v.731.(£)Lib, 30/#^*♦

®·'+ @

tialem (g) aKosque

plures

loca adducit iBriffonlus (Ί,?). Qui etiam ibidem congeifit mul-

ta, quibus oilendi

poteil,

geilu, habi-

tu, flexuque corporis Deos

falutarint gentiles.

Atque haec erat

fignificatio falutationis religio-

fx. Secunda Poetis magis propria eil,

quando

falutare idem ac vocare iignificat. Horatiuss Φ

Cur ego il nefcio ignoroquePoeta

Salutor?

&

Juvenalis: (k)

-—«·»*# Vifnefalutan iicut

Sejanus

Quamquam Cellarius

(1)

etiam in his

refpici ad ritum falutandi veterem.

Denique

tertia qua falutare falutem dicere alteri notat. Quae fignificatio praefentis

contemplationis eil.

Th. III.

Duabus itaque prioribus miffis ^,

brevitate

qua fieri poterit, ea

perfequemur,

circa

ftremammerenturobfervari. Atqueomniumpri-

mo de falutatione ^ea videndum eil, _quae Jmpe-

ratoribus, virisque illuilribus olim confveveritex- hiberi. Maximi apudfeculum prius decoris erat,

am-

(g) Lib, 8. Epig. 8. lib.\it Epig. 78. (b) Lib, f. form. p.

ieqq, (i) AdPifones ^v. 87. (kj Sat. 10. V. $o, (1) in curis po-

ileri; _{p, 340.}

H r %

amplos illuftresque viros, etiam ab infima plebe quotidie falutari, dediici, reduci, & confuli, eis-

que decedi ⁵ & affurgi. Quemadmodum Juris- peritus ille Neapolitanus Alexander ab Alexan-

dro docet. (p^) Sic Tiberium juffiife ait Xiphi- linus,^qj Ut Senatoresfimulomnes JeWnwent falutatumy

nedum alius ahum prxVenirecuperet, fe invicemtruderent„

Sejanum Coniules & cxteri clari viri domum pri¬

ma luct iugiter veniebant ialutatum (r). Hinc ali- qui hoc officio tahtopere abuii funt, ut non tan-

tu n falutari, fed etiam adorari vellent·. Diocle-

tianus fe adorari juffit, cum*ante ^tum Jmperato-

res falutarentur _{, ut} Eutropius auäor eft, (rr) Jn quo Reges Perfarum ffint imitati, qui eandetn

iibi volebant dare veneratiorem _omnes, quibus

ad eos pateret aditus. ^{Si in} confpeclum Veneris (Re¬

gis^y necejfe eftteeum Venerari-, quod ^πξοσ-Kww Miyocant:

monetCononem TithrauftesChiliarchusapudN®-

potem (s). Ceterum non promifcue quivis ad fa-

lutationis officium exhibendum admittebantur,

fed inftitutum fuit, ut falutantes, _antequam pro-

pius accederent ^, inferiores aulici fcrutarentur,fi¬

nnmque praetentaient ^> ne quis cum telo eflet,

B Quin

(ρ) Lib. 5. dier. genial, c, 24. (q) Tn ejus vita p„ 60?. (r) Idem in Tuber. p.614. [\t] ]n brevi;Hift, Rom.lib,9. p, %8. (s)Vita,

Con, ^c»

m 6 9

Quin etiam valentiffimi fervi catenis religati pro oftio aditum cuftodiebant, ^ne non vocati admit-

terentur.Ut apud modo laudatum Alexandrum

ab

Alexandro videre eft, (ff) Claiidium

Caefarem

adeo timiditate Sc diffidentia legimus inftigatum,

ut falutatoribus fcrutatores appofuerit, Scquidem

acerbiffimos (t),

Th.ir.

Deinde & hoc circa falutationem obferva-

tum eft, ut in certas claffes populus amicorum

fit defcriptus, qu# clafles di fl# funt

admiffiones;

Erantque hx vel primae, vel fecund#, vel terti#,

nominat# ab ordine, _quo falutantes admitteban-

tur (u). Hinc admifjionum Magißer, apud Vopi-

fcum (x) qui Lampridio (y) dicitur admiffionalis

inter officiales aulicos erat. Sine hoc qui falu-

tabantur Jmperatores, ceteris ferebantur

clemen-

tiores. Unde laudantur Vefpafianus ^, M. An¬

tonius, Sc Alexander Severus, quod admifliona-

libus remotis patente cubiculo, hunchonoremex-

cipie-

(&) Loco citato, ("t) Sveton. ejus vita c. 37. (u) Seneca lib.6.

<ie benef, c. 33. vid. & Sagittar. de Januis veterum c, $6» P«

m, 271, (χ) (χ) Jn Aurelian, (y> Ja

Alexand. ^c, _4. .

@7 Φ cipiebant. Fefpafianum fcribit Svetonius, dumfa- lutabatur, calceaffe ipfum fe, & amixiffe

(^).

Alexandrum Severum, quafiunum e

Senatoribus

tente velo, admiflionalibus remotis, falutatum ef-

fe narrat in laudato Gaefare Lampridius (a^).

Quo autem corporis ftatu hoc falutatores obi-

bant officium, hifce iniinuatGuido Pancirollus (b) Qui Jmperatores falutabant, non exofculabantur illisgenua,

ut bodie ujurpatury nec etiammanus^yfedcongenulatiyaut ^ge¬

nibusflexis purpureum ipforum Veßem tangebaut; atque

hi jacram dicebantur purpuram&gjorare. Apud quas- dam etiam gentes receptum erat, ut

falutaturi fuos

Sic

Seneca, (c) ParthisRegem adire velialutare

iine

nainere fcribit fuiife nefas, Perfis etiam illud

folenne refert iElianus (d) Regi pro fuis

facul-

tatibus, dum eum in Pcrfia equitantem effent

fa¬

lutaturi munera obtuliffe. Qua autem venera- tioneJmperatorConftantinopolitanus

confveverit

falutari, fapientidimus indicat Georgius

Codi-

nus (e). Quod die Pafcha ^omnes Principes o-

fculabantur *]ov jroJa, εί]α Γ\ψ &v]yv

(ζ) Ejus vit. ^{c. 2i.} fe) Cap. 4« (M reb. memora, lib. ^{»« p.}43X (c) Epift, 17, (d) lib. ■« cap. 31. feqq, (e; ]n oäic. Con-

ftant. Paiat.

§} 8 ζ§

Jegray mxx ruflsih. Atque tantum

de hoc fa^utandi

genere

in pra&fentr adferre volui.

Th.

Tranfeo ad alterum, quod inter mortales

maxime obtinuit ^, ad ^eam falutationem ^, qux

frcquentiffimum occurrentium, & praetereuntium

officium conftituit. Hanc ^communem gratU ufum appellat

clariffimum illud occidentalis Ecclefias

lumen Ambrofius

fj^cujuscommercia inter

intercefferunt.

ea eft, in qua non minima humanitatis

efi:

fita laus, Meritocommendatur Craffus (g)quod

ΥΙξζτκί Kgif T° *εξι Ί*ζ 7Τξθ9αγοξέυ<πις^,

φιλ&ν-

&ςαχτΜ ά.ν]χ, '«»λ Nulli oecurrebat civi Ro»

mano tam obfcuro,_tamque

abje£to

tem, nomine fuo ^non refalutaret. Lucerna

Jfrael David acaede Amalekitarum reverfus,

ceffit ad populum, & ^eos

falutaYit pacifice (h.).

Patriarcha Jacob, cum

fe filieret Pharaoni, de-

coram praemifit

falutationem. Salvatorem Chri-

ftum

(f) Lib, VIT. itv Luc. c. »o, (g) Plutar. ejus vit, pag. 544.

(h) ⁿ Sam. XXX, v. 21.

m 9 w

ihim falutat plebs (k). Et,

quod imitatione

digniifimum,

Chriftus difcipulos,

fvavifli-

mo fiio TaxVobis allocutus, ialutationi intermor- tales qui effe debeat locus,

perfeäiifimé,

Τ/λ

Jam ventum

eft

leviter etiam formu¬

las periiringam ^, quibus

advenientes & difce-

dentes diäuri falutem olim utebantur. Quin

certas obfervabant falutandi. matutims, certas &

Vefpertinas, Matuthixferme erant

eaedem

adve-

nientium , difcedentium vero vefpertinx.

Ex

illis magis ferebatur

frequens, cujus meminit

Martialis: (\) Etmatutimm ρω"tat ineptus

AVE,

Jtem; (li)

Vifcurris

urbe

ull

cathedra ς/?,

Cut non maneferas irrequkus,

AVE.

Hane formulam maximé finde Familiärem, vel

ex eo judicari poteft, quod de

Augufto refert

Macrobius (til): Sublimis de Achaca

Victoria

tebatur: occurrit ei inter gratulantes corVum tonens, qVem inj}i^tuerat hoc dieere: Η AVE; C/ES

Af VlCTOf

C Mira-

(k) Marc. ρ. v.ι?. T Lib. τ. Hpig, 56. (11) Lib« 4. Epig. 79«

v, 3.4 (ni) Lib, z. Saturn. .Cap. 4.

d ^*o d

Maratus Cetfar tam officiofam aVem XXmillib.nurrtm.

emit. Socius opificis ad ^quem nihil ^ex illa liberalitate

perVenerat, adfirmaVit Cxfari habere illum & alium cor- Vum^ quem ut adferre cogeretur-> rogaVit. Adlatus^Ver¬

la qux didicerat, exprejfit^χ Η. AVE VICTOR )M- ΤΕ%ΑΎ0Τ^ ANTONI. Ceteram AVE qui di-

cebat fine afpiratione ^, multum teftatur Qvinti-

lianus fuiffe litcratum (n). Succedit & alia an-

tiquis Romanis falutandi ufitata formula ^, quse vocabulo exprimebatur SALVE, item his: SAL-

VUS fis. ut ex Te^entio (o) conftat, & notat Briffonius (p), Eos ^{autem ,} qtii peregré redi-

bant,velaliunde advenerant, hac folebant rogatio-

ne excipere, SATIN' SALVE. utidemobfer-

vat loc. cit. Qui Sc' au&orum collegit loca, quibus ejusmodi falutandi rationes probari pof-

funt _; qux brevitatis gratia jarn prxtereo iciens.

Th.

Qui vetufta diligentius perluftrare velit mo- numenta, obvios interrogatione (RKECTENE 0*

MNIA etiamfalutatos inveniet. SicGarn,(narran-

te

(n) Lib, ι, Cap^, 6,p. 56. (o) Hecyr. A€tt 1♦ See, 2, (p) X-ib, 8,

form,_{p. 743,}

# II s

te Qvintiliano (r) ) audita falfa Vatinii Worte, cum·

OVinum Liberum ejus interrogajjet βECTETSLE 0-

ΜKIA ? dicente re&e _{, mor}tuns eß inquit. Sic &

Plinius (s) quandam ad Severianum datam Epi-

ftolam orditur: ßßcle ^ne omnia, quod jam pridem epiftolae tux ceffant ? an non omnia REGTE?

Quam formulam Sc alio loco apud eundem

pof-

fumu-s obfervare (ff), Poft datam more rece- pto, acceptamque falutationem, folenne erat e

veftigio hanc addere percunäationem quid ^no-

Vi} Hunc Ciceronis fuiffe _{morem, ex} ejus de

claris oratoribus libro videri poteft. Sic ibi¬

dem ille ^: Quos poßquam falutaVi, quid Vos inquam,

'Brüte & Attice nunc} Quid tandem KOF7? Kthil fane, inquit Brutus. Hunc etiam aliorum, quem- admodum idem ille Cicero CraiTum, Sc Catulum»

loquentes inducit (tt). Qui cum inter fe, ut

ipforum ufus ferebat, amiciillme confalutailent, quid vos tandem Craffus ^, num quidnam, inquit,

novi? Nihil fane, inquit Catulus. Quibusdam

etiam erat receptum reddita falutatione, fcifcita-

ri QVIT) AG1S? cujus rei exempla apud aucio-

respaffim occurrunt,quae&laudatus aliquotiesBar-

na-

(rj Lib, 6t c, 4,ρ 2$><ms) Lib, 3. Epift, ^17, (ff) Lib, 6, E- pift» (tt) Lib,2«p» ιοό, de orat,

f§ ®

nåbas Briffonius in iiium de formulis opusträn¬

ier i ρfit (u).

Tk Vill

Formulis matutinis, & advenientium brevi-

ter ipeäatis,^efpertinas Sc

difcedentium ftri&im

iam attingam.

Jnvaluit hxc apud vetuitatem

confvetudo, ut in abitu ⁵ vefperique diceretur

VALE. Jta

Galbam

αηήψιο conßi-

tuijje refert Svetonius,

(x)

libertt Jervique bis de

die adejjent, ac mane

Salvere, Vefpen

aler

fibi fin-

guli dicerent. Qui

falutandi modus etiam

innotefcere poteft, quod de

Cornelio Frontone

narrat Xiphilinus (y); Quod in

jus venerit, Frin-

cipemque falutarit, A6 y*

7?

7«

ξε, αλλα frzregtvu /öS υγίαινε Ζξ*;ταιχίΐθς.

Quantum

qo χαίξε, Sc 7β υγίαινε fpe&at, corumque in

falutedi-

cenda ufum, deducit prolixe Lucianus (2],

ubi

occupatus eft in Fe

defendendo, quod inter fa-

lutandum verbo lapfus, pro matutina

falutatio-

ne hoc eft a)>e , υγίαινε, hoc eft Vale di-

xerit. Jnter cetera

& illud probat, 7* ztywnon

tan-

(u") Conf. Jud.18, 3. Plaut, Cure. A&, 2, fe. τ. v, 2o,Trin. Aft.

1. Seen. i.v. 14. Aulu. Aft. 1. Seen. 2. v, 5p, See. ^x) ejus vita

c, 4. (y) J11 Adrian. (2Q Tom, 1.0,495. &

tantlim in principiis a vetcribus, fed ctiam in fi-

ne, atque difceifu ufurpatum fuiife ³ vytåiw» au~

tem utroque loco, crebro ^a multis, ^a paucis in

initio femper adhibitum ^, vim atque fignificatio-

nem longé intendere; quod multis Poétarum &

aliorum teilimoniis adchiöis firmat, hiftoriarum-

que exemplis illuftrat ^, ubi vel eodem ^errore

vyiximv pro x^siv pofitum fuiifet, vel alias ufur¬

patum commodum aliquod attuliifet. Jii mo¬

numentis antiquis& illudobfervandum occurrit, apud quosdam obtinuiiie, ut poil epiilum, falus

verbo hoc >ale hofpitibus diceretur. Hane fer-

vaife confvetudinem Tiberium, qui juffit ut lin¬

guli fe poftcoenam juberent Valere, Svetonius ejus

vita auäor eit (ά), Sic Augufto quendam, a quo parca, & quotidiana exceptus fuerat ^coena,

dixiffe poft captutn cibum VALE, ex Macro-

bio conilat fb). Ceterumquemadmodum rece- ptum fu.it, ut difcedentium ^a fe invicem fermo

hoc fineretdr VALE, ita epiilola;, qua; tacita in¬

tet abfentes funtcolloquia, eodem verbo confve-

Verint communitcr terminari.

Tk

Nunc ad falutationis ritus, Praeftantiflimum

D fuit

(a) c, 72, (b) Lib, 2, Saturn, c, 4,

© ^Η ®

fuit fuis _quemque nominibus

venerari, falutare,

falutantibusque reddere

falutem

quemfinctn

adfuit apud veteres certus, qui

nomina in

rato haberet, eaque fuggereret.

Quod Γι quis

nominatim, nullo fubmonente falutarit ceteros,

eo majori laude cenfcbatur dignus. Unde An- guftum hoc nomine

commendat Svetonius (c),

quod patres falutans

fuis

nominibus compeilaret.

De CraiTi humanitatefupra oftenfum

eft.

ubi

occurrebat

men, falutabant appellatione Dominik

iedhaec

ivetudo comioribus illis, ^non autemleveris tem-

poribus ^recepta eft. Qliibus quo

fienfu hoc

men fit ufiirpatum, vel exinde patet,

quod bo

i

Principes (d), femper, ne cives pro

fervis habe-

rent, & fic nomen mcrerent tyranni, eo abftinu*

erunt, fed fenfim ifta feveritas ita langvefcebat, ut

non tantum Principibus, ves um etiam

ahis

fx fiortis hominibus Domini titulus fit tribu-

tus. jnveniebat etiam adulatio

commodum hac

appellatione quaeftum.

Quod Cafaubonus ad

Theophra: notat. Quin &

illi

blanditiis fe

invicem fvevere compleäi, ejusdem tituli com¬

mercium habuere. Sic de fuis deliciisOvidiusfeJ:

Et (c) Jn vita ejusc, 5;. (d) Vid. Svet. vit, Aug.cap.cit.vita Tiber,

c*27,Tacit,^ann, üb. 2. c* 87.Senec, Epiit. 47, (e) Lib, 3.

Amor, Εl_{eg, 1. v. 11.}

® Is ®

Et mihi blanditias dixit, Domimmque vocavit

Et quse prctcrea publica

verba juvant.

Servi etiam interdum _per ludum hoc nominevo~

cati funt. Unde hxc falfé Martialis ad Cin-

nam: (g)

Cum voco te Dominum, noli tibi, Cinna^

placcre,

Siepe ctiam fervum (ic

refaluto

Eleganti in

appellationis hujus promifcuum ufum

epigrammate 1 ιilt Pal·a

das

(k)

h'\ ^o φΙ"ος 7* ^όμ,ινε φρcCjtß ΰν&ις hintv.

Ην λά,βγ μ,η&ν, φξ^Ι^ ει ττε.μόνον.

0.ιΐώ _ycifi ^aif ^avjcc^joi ρόμα,τα avjap tyuyt

Ουκ ε§ίλω Joftive, % yct^ &ω Jcpevai.

Sxpe & nomine non fuccurrente,

ob

i

obla-

tos, praeiertim ii ignoti cflent,

hiicc quisqtas

apud Virgilium:

{i) ^{- - - -} medio interfata

dolore

Quisquis es, haud, cre.do ^,

invifus cocleitC

bus, aiiras Vitales carpis.

Et Priamus Sinonem ; (11)

Quisquis es amifios hinc ^jam

obliviicere

Grajos.

Scd ig) Lib, 5. Epig* 58. (k) In Antholog. Gracc. Epigram. vl) Eib,

i. Äneid. v. Eib, 2, Äneid. v. »4.8·

C# *6 i#

Sed circa falutatiqnem ^, qux nominatim

fie-

bat, hoc amplius notandum

eft, quod nudis falu-

tare nominibus ^eos, qai dignitate inter ceteros

eminebant, vifum fuerit indecorum.

Unde

Helvidii Prifci obfervat Svctonius (ra)5

quod

Vefpafianum exSyria reverfum privato

mine falutaret. Britannicum frät^rem etiamNe¬

ro, quöd fe poß adoptionem

JEnobarbum

confvetudi-

ne falutaffet, apud patrem arguereconatus

eft (n). De-

nique ut ferio

fe falutaffe fignificärent, adde-

bant jusjurandum, notante

ad Terentitini Do¬

liato.

Tb. X.

Cum fiiie ^voce frequenter intelligatur fa-

lutatio, & exingreiiu vultuquc, animoram per-

fpiciatur habitus; commode fuccedit

confidera-

tio geftuum, quibus

falutantes

anti-

quitüs folebant excipere. Hic inprimis

fuit fo-

lenne advenienti affurgere. Cn. Pompejo

quibel-

lis Marficis effulfit & eluxit Magnus, aifurrexit SyIla, aperuit caput ^, & Jmperatorem

faluta-

vit.

(m; Jn yitaVefp. c, (n) Svet, Nero, c, 7*

vit (ρ). Neque hic honos

exhibebatur fine de-

!e£hi, ied ratio habebatur dignitatis, qua

alter

alterum fuperabat. Unde

acerbé kulit Augti-

ftus, qvod populus honoris

caufa affurrexiiret fuis

filiis non dum praetextatis fq).

Quin & prodvre

obviam. Pompejtis Catoni,quiie

falutatumacce-

debat, ^non permifit, ut fedentem ie

ad i

Ted

illi proceflit obviam

(r),

aflurectione

tum & occurfu, fuam erga eos, quos iuperiores judicabant veteres, venerationem

declarabant, ied

etiam detegendo caput, jn hane rem

illuftris eft

hxc apud Alexand. ab

Alcxand. obfervatio

(rrj

Si quem reverebanturveteres, aut

honore dignum

putabant, ad omnem

occurfum

reVelare, Sc

afturgere ^, ae de via

decedere folebant. Hunc

honorem fatetur fe Seneca (s) confuli habuiffe,&

Prxtori , ii quando cos

vidiifet obvios. Con-

fentaneum quippe eft, docente

Plutarcho, ami-

cis & prxftantibus vitis

obviam datis nudare

put. Perfx autem prxterquam

quod fuos ado-

rårint Reges,ut

fupra diätim eft, in falutandis

Qu i

Jn-

dis, & orientalibus plerisque

ceteris ufu

E ptus

fp} Plut. in CraflT. p, 546. (q) Sver. vita ejus c. 56. Plut#

in Caton.min, _pag. 765, (rr) Lib. 2, c, 15», iib, c, 24»

-(sJ Epift, 64,

pttis erat. Qvi

& demum Jmperatoribus qui-

busdam Romanisplacere coepit

quibusdam etiam

ut deteftandus vifus eft. i)extras ρ rxte re a jün¬

gere,

quibus

inefTe religion

affirmat

fxpius laudatus

Alexander, inter falutandusn

pud omnesfere gentes inveterata

confvetudo fue-

rat. Hinc Servius ad hunc Virgilii locum,

(il)

_ - - - Curdextraejüngere dextram

Non datur _{, ac veras} audire & reddere vo-

ces ?

Majorum, inquit,fuit

falutatio, cujus caufam dicit

Varro, Caltimachum fecutus,

ajferens,

hono¬

rem dextrarum conflitijfe Virtute, ob quarrt rem

bac fe

Venerabäntur corporis parte. Hunc falu

tand

modum

prxfertim Grxcis fuiife

familiärem, ve!

bulo *<Γ7τατμΛί probari ^potoft,

Defcendit

hoc a Γττάω quod irgnificat traho, quia

dextris

confertis trahimur amieum, manunique ejus^qua-

fi premimus.

Τ/Λ XI.

Ofcula etiam, indeab* antiquiffimis

tempori-

bus, tam in primo occurfu, ^quam

difceflu falu-

tarites

(ff) Äneidi lib. ^t. v, 4c8*

@ I 9©

tantes ufurpaffe facra

profanaque

Jacobus Patriarcha,

in Mefopo-

tamiam profeäus ad puteum

decurriffet, Rache-

lem ofculatus eft (v).

Hxempla hujus

tudinisin veteri foedereoccurrunt plura. Quam

confvetudinem retentam fulile in Novo, videtur

hxc ad Corinthios D. Pauli adhortatio argue-

re (χ). Κ<τπατα<&ε ά,λληλνς εν

uylca

alia

ejusdem ad Romanos

(x). Sed talis ofculandi

ufus,nonnifi nomine fanäitatis audit,

quemadmo-

dum pié hane rem ad

addu&a Pauli loca & ali¬

biexpofuere orthodoxi Patres

(y).

terea frequens fuerit Romanis in

falutatione fige-

re ofcula , vel exinde liquere poteft, quod-Ti.

berius ^ea prohibuerit

edifito (u). Quod

in laudato Jmpcratore

minus probari exiftimat

Cafaubonus in fuis adSvetonium notis. Nequediu

hxc interdiöio valuit. Martiaiis nihil magis, jamtemporibus

Domitiani perftringit,

rem ofeulandi ingravefcentcm (a).

Quod

ad dextrarum in falutatione ofeulationes attinet,

com

(v) Gen. 29. 11 (x) 2. Cor. r5. v. 12. (y) Ronv id, 16. (u)

Svet, ejus vit c, 54. (a) Lib, Χί. Ep. 96. tor. lib,

S, Epig. 44. lib. 7.

Epig. 94·

conftat eas antiquiffimis etiam

temporibus fiiiiTe

ufitatas. De Ulyffe Dolium fenem

excipiente

Homerus: (b) quod

- Λαβών ^Kitτι %εΐξ' ζπ\ καξπγ.

Quem pofimodum iic

refalutat Dolius:

Ούλε 7S ^K&l ptya ^y &ζοί &7οι ολβία åottv.

Perfarum autem in hoc cafu ofculandi modum

hifce defcribit Strabo (c) Terße fi notis? &

rtquali-

bus _{occurrantj eos} ofculantur; fin

humihonbus,

eis

pKcebent) eaque ofculum excipiunt: Qui

humihores admo-

dumJuntj duntaxat^genu flexo dtgniores 'Venerantur,

Un-

de fimul judicari poteft falutationes, ^a

quibus-

dam tantum adoratione taäas.

Th. XII

Nunc paucis

digrediarad

circa fa-

lutationis abuium, poterunt

obfervari. Ut fi¬

mulatam illam omittam, quae qvidem ^ore pro-

fertur oblinito, Ted fraudulento &

hoftili profi-

cifcitur animo; Quo a. numero fit

habendus is,

qui ita perfonatus

ialutat

olim Eccle-

fix Alexandrinx doäor Clemens Stromataeus ve- ré in hunc decernit modum: Qui amico meine md-

<rnd

(b) Ody. ^α, p. 693. confer. Odys. π. v. ij. OdyiT.

\S) Lib, ιj, iub, fin, ^,

gna Voce benedtxit^ ah ^eo qui execratur & maledicit, ni¬

hil videbitur dijferre (d) Quam vero veteres Ro¬

mani praefertim, qui neque in hoc luxuriae cri¬

men poterant caveie, falutationibus intemperan-

ter ufi fint, _quamque in ambitionem & qvaeftum

easdem converterint, _argumento eft certus in x-

dibus falutationi dicundae deftinatus locus, inter

ipfam domum ^, & viam medius. Jn hoc confi-

ftebant illi, qui falutandi officio efiént defunöu-

ri. Quemadmodum noäium Atticarum auöor, (g) five is Agellius ^, five alius ^, nobis reliquit fcriptum. Qui locus procul dubio veftibuli ^no¬

mine veniebat. Quin &, docente Alexandra ab Alexand: ( quo in hoc argumento non femel

fum adjutus ) ^cava aedium & periftylia, qvibus-

vis ad hoc officium admittendis exftru&a _erant, aliis alio nomine vocata. Jn haec loca,certodi-

ei conftituto tempore, falutantium turba ^conve-

niebat. Huc illud Martialis

(h):

Prima falutantes ^{, atque} altera continet ho-

ra :

Exercet raucos tertia caufidicos.

Quibus gemina feré habet Juvenalis (k). E.

F ratq;

(d) Lib._3. pted. ^c. ii (g) Lib. τ6. c* 5. corif. Macrob. lib. 6,

€, 8, iatt:rri,£h) Lib. 4, Ep. 8, (k) Sat, ^1. v. 127,

Ι ²² ®

ratque

populus, qui

hane tögatam obi-

bat, in certas defcriptus

admiffiones,

mentionem etiam fupra paucis

feei) adeo magni

introitum fax xdis xftimabant

Romani. Hane

rem pluribus accurate

perfequitur Sencca (1).

Neque exiguus

falutantium

erat; ut ex

his Virgilii

verfibus videre eft (11):

Si non ingentem

foribus domus nita fuperbis

Manefalutantum

totis Vomit &dibus undem.

Quibus omnibus tarnen non

xqué patebat

aditus. Admittebantur ante caeteros illi,

qui

nomenclatores _atque

admiffionales aliquofibi de-

vinxerant munere. Quod itidem infcenam

ele¬

ganter Seneca

producit (mj,

Th.XIII.

A^{t non}gratis

falutandi hoc officium

im-

pigré prxftabant.

Ad id commodälucri

rå invitabantur. Etiam Magiftratus ipii quae-

ftum occepere. Adeo, ut

illis

duceretur

turpe, hereditates ^{ut eo}

melius adirent, lautio-

res falutare liberis orbatas viduas, fubmotis

iis (1) Lib, VI. debenef. c. 33. 34. Jtem de brevit.c, 14. (IL} Lib.

2, Georg. V. 461. Cm) ds conftant» iap.

0.23 9

iis, qui dignitate inferiores erant. Jn hos ergo

Juvenalis (m) *

Quod porro officium (ne nohis blandiar) ^aut quod (Pauperis htc mentumft curet noSle togatus

Currere, cum Prator liSlorem impellat, & ire

^ (Pnecipitem juheat, dudum Vigilantibus orhis,

Ne prior Alhinam^ aut Modiam collega falutet.

Et in Paullum Martialis (n).

Qui honores ambibant ^, hifce etiam illecebris

fibi populi favorem conciliabant, fingulos

blan¬

de nominatim falutando, Longé namque hic dignius erat reminifci nominum ^$ quorum non

ncieminimus nomina, illi parum nobis cordi funt.

Ceterum ut ifta femper in numerato effent, cir¬

ca fe habebant nomenclatores, quorum munus de-

fcribit Horatius (o). Sed quod ad clientes at- tinetj illi pro hoc officio certa ferebant con-

giaria, quae vel fportularum ^,

vel

nomine

veniebant. Sportulis illis vel

intelligebantur

cuniaevvel ftipes & obfonium. Qyamquam

& i-

ta apellabantur largitiories,

& diftributiones

cuniarum, quae in ludis ^,

inaugurationibus

norum ₅ aliisque

folennioribus pompis erogaban-

r tur.

(m) Sat, III. v. 216. Jn] lik 5. Epig. 2$. lik 10. Epig, ^i©9 (o) liki, Ep, 6, v, 50. & fcqq.

Β Η

Φ

tür. Qu# alio fpe&ant. Non raro, (ut

illuc

redeam) ü liberaliores effentilli, quos falutabant*

accipiebant coenam, qux

fportulx refpe&u dice-

batur reäa. Sic rurfus Martialis (q):

Grandia pollicitus quanto majora dedifli 1 Tromijja eß nobisJportula, recla data

efi,

Hanc ad fportulam primum redegit Nero, cum

ante illius _tempora clientibus daretur

coena^fed

Domitianus, Neronis edi£bo antiquato, revoca- vit coenas, quemadmodum in di&orum Jmpera-

torum vitis Svetonius tradit. Sed hxc talia e-

rant,quibus locupletiores

popuii demulcebant ani-

mos, & fuåoßentabantpotentiam.Quin etiamnon

raro magna inter opulentos

interceffit obtre&a-

tio, cum ambitu, comitatu,& immenfis falutan-

tium agminibus inter fe contenderint, utdeVa-

lente Sc Cxcina Cornelius Tacit, refert (r).

Qui 8ζ alibi potentix falutantium comitatu o- ftentatx meminit. Hujusmodi falutationis licen-

tiam reprehendit etiam in

Pharifxis Chriftus (sj.

Tk

Üt _gratus femper eft modus, ita ofFendit

illud quod

(q) Lib, 8,Ep. 50.(r) Iii).2. hift, c, 92. (s) Matt. 13, 7.

Φ _lf φ

quod mediocritatis ^{menfuram ad} _{utrumque ex-}

tremum excedit. Proximé aftum de iis, qui fa-

lutationem immodicé nfi funt, ^nunc fummatim de iis videndum, qui ultra quod jubet huma-

nitas, idem neglexerunt. Quos vel in excelio

faftigio pofitos, vel inani tumuiffe faftu, vel de- nique alia indudos caufa exempla pofteritati

iransmiffa docent. Turpe ducebatur Gra:eis, (ff; qui pr^cipua dignitate & honore fulgerent,

quemque fuo falutare nomine. A^t nulli mor-

talium impertire oiculum & falutem, Regibus

Numidia:cenfebatur decorum (t). Quod cdprobat

Valerius Maximus, ("u) ^aCafaubono

(x)

ram fuftinet talem _{, ut} Jmperatoris adulator Vellejo Paterculo _parum inferior audiat. Ne-

que Neroiii videbatur ab honeftate remotum, ne¬

minem falute nedum refalutatione dignari (y).

De Alexandro teftaturTlianus,(z) quod ea info-

lentia fuerit,ut _{nemini, praeter}Phocionem Atlieni-

enfium ducem in literis appofuerit χάιζΜ> adeo fi-

bi Phocion _e;us devinxeratanimuiu, Talis etiam

Hannibalem, poft viäoriam ad Cannas inceflff

fuperbia, ut neminem _per fe, fed per internun-

G cios

(fl) Alexand.ab Alex. ftb. 2, c. F9. (t) Jdem. loc. cit. (u) Lib.

.2. c. 6, num.17. (x) ad Svet.vir.Tib«c. 24. fy) Alex. loc, Jeit, 4Z) lib, ^{i. c.} 2J,