ti
pISPU TA TIO PST G HO-
l O Cl C A S E PT t U A* f.51
A N I M A
RATIONAL I.
Adquam-*
D«, O. M. A.
InRegiaUbfalienfium Acadcmia
SUB PRASSIDIO
ClarißimiatfyExztUtntißimiviri
DN. IOHANNIS CHES.
NECOPHERI ME DICIKA DOCTO' ris,in Regia Academ.Ubf.PhyfioIogiae
Profefl.publid>ac R.Mt,salurano-
rum<pt. infpe&orisfide-
public é
Refyondebtt
lERICUS GABRIELIS Emporagrius
S. R,M,Stipendiarius.
Die ij.Junijiborü confoetia,
U B S A LUE,
M:m.
*,<t€»
gxcudebat Efchillus Mattbia;,
sno 16260
mam" [F-*:
I trü Peverendts,ClarjfimtfcfueL»
DN. M. JOHANN! AN*
T H E L I 0, Gev^alienfis Ecclefisc Paftori*
flecnontotiusGeftritiaepr^pofitodigniflimo,fauto- riacprornoeori raco, fummåreve- \
rentiå colendo.
Dh. IVLNICOLAO E. E M P 0 RA-
G RIO, Padori in Xöttgfdra meritifllmo Patr$aox ac
promdtori,roultis notninibusrcvcrcndo.
Dn.M.ERICO P. LEllCriOVIO, Pra-pofito Sc Paß. in ftdebfiinao , prsceptori quondaaij
diligcntiiTimofautori meo prupcnfilT.
SICVT ET
Reverend* &Immanißimis vrrtir,
En. Nicoiao Prapoßto (f Paßort tn JQcfm Vtgilantißtmo^
fautori baud exiguo.
Dn. AbrahacnoS. Labbancebma,prapoßto & Paßortm
Q5ößln^}?rtb SoUrtißtmoxfautoricumprimü honorando.
Dn.JohanDl, Paßort in£)t>att|ldprsßanttßtmo.
Dnf Chriftophero O. Paßort in 4.£6f<tintegerrimm
Avunculomeo charißtmo.
) Dn. Pctro N. Paßortin^t&üitidem apprimeconfpicuo.
Dn. Jonsc I. Paßoriin %åårqfåttXattentißtmo.
Dn. Erico E. Ticrp. Generofa Dn.dc @ffnmge Condo na- toriQertndußrioypr&ceptortmeoquondam colendo*
Dn. Iiracli E. Emporagrio, yerbiDetcomtntßroin fi¬
dlertmpigtrrimoypatruoperdtltffo*
DHputationcmhanc Pfycologrcam, indebfta? 8C mcri-
taegratitudinis yvcftfow fumma animi dcvotiono
p&ero& dcdieo*
ß* G. E, Rtßondem
db&dhdbs& tfttfe täb xhabab* dt ob abdlA dbdfrtÉr
*£S£S£XS£S£S£S£S£S£ SC+S£S£S£S£S£S£S£l£5£S£S£:S£
DIS P VT AT IO PSYCHOTOGICA
S £ P X I M A.
D<Ls>
AN IM A RATIONALI,
%etymdent£->
ERICO GAERIELIS EMPORAGRIO,
mmm Tkeßs /»
IfFicilima fané & plané divina eft ani-
maD rationaiiscognitio, quarccam po-
tius religiöse admirari, quam euriose inveftigare nos decet : nihilominusr"
cumfatui potiusquajmiapientis homi¬
nis eilet ad cadi, elementorum , alia- rumque rerum cognitionem adipifcendamomncflu-
dium couferre, feipfum autemigoorare, nceefiarium
exiftimamus, de ea in pr a?fentia exprobatiflimisau- öoribus brevem diiputationem inftituero.
2. De fubftantia ßvc eßentia animas variae,m-
ccrtae, imo abfurda?, plurimorum Philoiophorum fue-
runt opinioncs, plerique cnim animam hominisfta-
tueruntcorpoteam& morcaiem,camque definivcrunt
vel å motuvci å fenhi.
3. Stöiei animam fecerunt aerem calidum vcl
halitum propter fummamillam mobilitatrmquamin igne confpiciebant: Rcliquorum Philofophorum o.
Å 2
plmoneSjUfcpoteHeracliti, Democriti, Leucippj, AI«-
majonis,Zenachratis&aliorum,hicnonrecenfemus*
cummanifeftam pr»fe ferant falfitatcm acinfignemL* c1
abiurditatem.
4. Hjppocraresanimamnoftram ob involutatti ejusnaturam,. & fenfusnoftroseffugientem(puw£<p*- vix/id eft, naturam inafpe&abilcmvocavit, Gaienus multis in locis feanima? fubftantiamignorarefatetur,
utvidcreeftlib. 6.Epid.tom.5+ Iteminlib. quodanimi
mores fequantur temp, corporis in lib. å7.deplacitis
Hipp. & Platon, fi de animaefubftantia(inquir)aliquid '
pronunciajreoporteat, diceremusauthane elfeveluti lucidum jethereumque corpus, aut prorfusincorpo-
reamfubftantiam_»ei
5. Quandaautemaliisin locis animam tempe-
ramentum appeUitat, non vult tempcriem formam_*
efle hominis rationeutentis,fedformammedieanu,
qusefola in Medici confiderationemcadit; il lud enirn
quod nec fervari poteft praefens, necreftituiablensr* i-
non cadit in Medici confiderationem: Anima ratio- nalisnecpraefens fervari poteft,necabfensreftitui, fo- lum autem tempcramentum & praefens fervari & ab¬
fens reftitui poteft, temperamentumigitureritfoIjL*
forma hominis medica, quia Medicus humanunicor¬
pusconfiderat,non quatenusPbyficum,materia con-
ftans & forma, fed quatenussegrotabilc&fanabilof
Sic ergodextreintelligenduseft Galcnus quando ani- ,j mamtemperiem appellät«
6. Cum igitur adeo di vinaresfit aniraanoftra,
ut fupraomnesnaturales formasfcfeextollat&crigac tåt diyinis autem, ut dicebat olimSimoaidespofth-
mus
Irma t3ntum ilcene quid nonfint) pleniorem tjmcf-
fentiam exipfa dsfioitionerimemur.
7* ratianali* tß fubßantia incorpareahomi¬
nis corport conjünfia, fim corpore, tamcnintelligens & im- mortalts.,
8. Die iturfubftantiajquia^eft amklxc-ta & per- fe&io, omnisautemcmhtx^a.fsuperfe&ioeft fubftan-
tia: Deindequiequid,luftinet accidentia,eft fubftan¬
tia»aniroaautem taliseft,quiafuftinetvitia, virtutes, fcientiara, ignoraniiam, quaenopnifiå fubftantia fu- ftineripoftunr.
5>f> Eftprartereaincorporea,feuSpiritualis,invi- fibilis, ftmplex, expersomnismagnitudinis,-figürae &
diraenfionis, talis enim fi non eftet,nonpoffet alia_»
eorpora materiaca intelligere, quia illud, quod ali- quod pereipit, anatura ejusquod pereipitur,oportet,
elS? denudatum : ficlingva amaro faporc infeda dul-
cem, & reliquosfaporesfentire nequit: fic fenforiura
oculi tieftet coloratum, nulium alium colorem pe$*
eiperet-r.
10. Id etiam quo vivit corpus, noncft ipfiirnj"
corpus,atquicorpusvivitanima,Scalig.exerc.j07.f.36r Ergoanimanoneftipfumcorpus,nee corporea.
11. His addi poteft hac ratio, fi anima fitcor»
pus,auteritcorpuscaelcfte,autelementare,autexele- mentis mixtum; Non cselefte,quia tuncmovcretuc.
circularicer,non clemeetarequiafic defeenderetvei afeeaderet;non miftum, fic enimmoyereturab cle*
mento prardominante*
ii.. Quando animam rationalem fubftantiam.#
dieimus, intelligimusfubftantiamnonincompletam,
«mllaenimincomplctafubftantiaperfe exiftit,Tedco-
A} exiftit
«Xiftitaltcri,quo percuntedefimtefle; anima autemL»
racionalis cumnondefinat eflefivecxiftere, poftfepa-
rationem å corpore, propterea mcompleta fubftan-
tia efle non poteft.
13. Magnum profcöo ac admiradu Dei &natu-
rxopuseft, conjun<ftio animarationaliscum corpore organicomhomine• non enim eftconta&us quidem Fhyficus & localis, qualis eifc intcr vas& aquam , in-
ter navim & nautam, ncque mixtio duarum fubftan- tiarum, qualiseft aqua? & mcliis in mulfo, bordei &
lupuli in cerevifia: nc^ue accidentis cum fubje&o compofitio; Sedpotius eft copulatio fubftantise fpiri-
tualis& ccrporear, fa&avirtutelpiritusvitalisad con-
ftituendum hominem .• vel conjungitur corporitan- quam forma fubftantialisr*,
14* Undefequituranimam rarionalem efle i-
pfamformam hominis, licettam apud veteres quam reccntiorescontroverfiafucrithac dere acerrima: 1.
FJato n. 1. $♦de natura hominis, animam feeit formam afliftencem, earationequa nautaaftifticnavi. Aliihu- manitattem formam hominisftatuerunt; 3* Quidam
gnionem animaecum
corporeveramhominis formam contenderunc,qua? fententiavel hinc abfurda, quia
unio eoeft accidens; nullum autcraaccidens fubftan- tiaro conftituerepoteft;quoenim natura? decrcto fa-
cerct accidens fubftantiam.Scalig. deplantis pag. i8s.
15, Philofopbiautemxjommuniteranimamra¬
tionalemvere& propriéehe formam hominis ftatue-
runt, quorum fententias aftenftim pracbemus propter (equentes rationes**
16. 1. Quia formavit Deus hominem de limo twxt & infpirayitin freiem ejus Ipiraculum vitse, &
fa&us
fa&us eft homo in äniroam vivéntem ) ubi produ *'.ö
totiushominis tam quo ad corpus, quam quo ad 5Ü
nimam rationalem», driines interpretes ftitélhguht; Se ipiraculum appeliatur, quia tandiu vivithorao; qa^m, diu ipirat.
17. Zt Quicquid infuper habetomnia officiaJ formae, iiludcft forma,-atqui anima fationatis habet omnia officia formas.*Eft igiturforma: Anima emm
rationalis dat efle rei > quia fimul cum materia.»
facit unumcompofitumeflenciale, quodeftens ipeci-
ficé completum & abiblatumjPer : 1.5. de mät, c,11.
informat totum
corpus, conftituit animatum : con¬
ftituit hominemin certa quådam fpecie viventium.»»
ita ut homo, qua homo, fit& numeretur in rebus na-
turalibiis propter animam rationalem ; diftingvit ho-
minemab aliisrebusomnibusr\
18. 3. Forma non tantum eft cLpée/cr&fcdct-i
»amyCLKooc/or^h, e.åre cuiuseft forma feparari nequit*
Atquianima rationalisab homine quahomo, nompo-
tcftfeparari: Ergoeft vera hominis forma-».
19. 'Eft quoqueintelligens , quia habet infitasr*
noticias de Deo, de difcrimine honeftorum & tuf-
pium; libertäremeligendi bona & reprobandi mala.'
& quideminorganica diciturmullocnim utiturinftrü-
mcnto
corporco ad aftiones fuasobeiindas, quatcnuS ncmpéablblutéper fuam eftentiaro confideratur, a-
Jioquiquatenusfimulacrarerumcxtrinfécuspercertå Organaoblata å phantafia accipit, & ab illis fimuk-
cristanquannobjeöis, ad inteliettionem moveturfcu
cxcicatur,organiscorporeis carereneqöio.
20. Hinc multa in corporeexiftunt,qti£ipftuS' funäioncsjuvam&aeuunt,multa quse obtundnot&
impe-
itnpediunt,corpore, acri &? vehement! converfion«
eonfra<fto, illa confcftim cmigrarc cogitur: nec illa-*
proprias fubftantia: jafturam quandam facit:Sed cor¬
pus quod propriumejus eftdomicilium praepeditur ;
utenim artifex idoneisinftrumentisinftru<3us,fiinte->
nebricofqmautar£tumconclaveconfrudatur, nequit
qua:artis fuae funtefficcre : Sicanima vitiofo corpo¬
re,quod eft tanquamdomicilium, coercita, qua: fua
funt munia cxequinonpoteft,, convenienti enim cor¬
porismedioeritate teneridefiderat,quaefiparum com- mutabiturfun<5Honbusfuis incerpeliabicur: (in mul-
tum,tantamdifcrepaptiamperhorrefeens, ncc ferre potis, de corporedecedit. Sicergo aäiones feufua«
£hones animaeiaeduntyr, l&fo nempé corpore, ip^
autemeflcntiå anima:
21® Eft& cuique hornlni fua proprfa anir*ia_r, proptercafalfa* &inapia eft opinio Averroisqui 3.do
amm.Com» j.unicamnumero animam efte omnium
hominumpronunci^t. ErroueaquoquePythagorico-
tum& Platonicorum eft feptejotia, qui ealdem ani-
masad alia corpora migrare,& ficnontotefteanimas, quot humana corpora ftatuebanp.
22. Utraque enim opinio & faers literis, &
rationibusPhilofophicis facilé refutatur: in facris c- nim totiesIcgitur anima tua,anima fua, anima hujus,
veiillius:utde puero mulierisfarepthana: 1. Reg.17.
v. 11. reverlaeft animapueri inifttcriora ejus. Item, fapient.g. v p.Luc.g- y.55. JfemLue.i®
23. Rationesha: funt, 1. Tot funt numero ani-»
m« rationales diftinäse , quot funt homines indivi-
dui diftinftinumero» quia ficut uriius hominisnon po¬
teft efle niftunaanima, quiaunaforma: ita piurium.»
horai-
fcominum plures formae fint oportet: abuna enntL»
forma quisquis habet ut fitcnsunum, & propcerea
inulti å multisformishabebunturmulti fint: Sed ho-
minesindividuidiftindti numero(unttot, quothuma-
manacorpora. Ergo etiam anirnae rationales funt
totquothumanacorpora 2. Siunaeiletomnium ho-
minum anima , eadem quoque efletomnium homi-
numoperatio,esedemomnium cogitationes,fcientia',
arces & confilia. At hocfalfum: Ergo &illud : no- tumenimefluno & eodem tempore aliquid ab uno homincfci^quodaliusignorat; ab unoalioquo araa- ffi, quod aiter odio habet.
24.. Nunc quidfittvttSanimaevideamus:Statut-
musaiucincx didtoveteri anlmamftcundum efienciam,
fotamin coto corpore, & lotam in qualibet parte :adto
emmdivinares <üforma, ut cumfitfubftanria, aliam to¬
tamimpleatfubflantiam»
15. Quandoautem animam totam intotoefiedi-
ctmus&in quaftbet ejusparte, eam non excenfam volu-
mu ,nec divtfib>!em, quiafi extenfaeffet,,aut per feauc
peracadensefletexcenia. Atqui nullomocloeft extenfa:
quiaextenfum perfe dtettur, velquäfola quamttasejßex¬
tenfa,vel quacorpuscompofitunrieftextenfum per qua-
tttatem: extenfum verdper|äccidens quod extenfum eft
ftidem per quanthatern,& parteshabetextrapartes.Cum
crg5 animaquanta nonfit, extenfaefle nonpoteft»
16, Quarcunque porröformas! materia non de-
pendetincfle,eanonextendituradextenfionem materia?» -
dependentiaenim caufa eftexcenfionis:rationales anima
nullomod)dependetäcorpore, quomodo ergo ad tllud
extendidebeat.
27* Circa originem animaerationalistres potiffi-
B mum
sntxmreperlunturoplnionesyprima eficorumquifiatust
animarnhominisex fubftamia Deidecerptam* Altera defenditcreadonem animarum ex nihilo* Tertia äffen- Tumpraebet propagarioni feu generation*.
t$» Dogmatradurisplacuiffe videmus Tertullia-
tio,Apollfnari,Cyriüo, AthanaGo Epifcopo Aiexandri-
no,& maximaspartioccidentalium $lternLuthcro,alijscjt plerisq; omnibusquiLutheridocflriham fequuntur,
ap, Animarn vero noitram effe originis eaelefts feuhominidivinitus9z^3*v(eu for/s accedere, probatur
D. Hieronymo, Platoni,Ciceroni, Ladantio,Med-icisQC
Philofophis, Phyficis feré omnibus inprimss Fernelio.*' ItemTheologisnonnufhs; HasrentAcademicf.
jo.- Qut traducem defendunt,in duplici, funtdif- ferenda,altjanimasab animis procreariajunt, fcré ut lu¬
menaIumineaccenditur: Alijveropropaginemex femi-
netuentur, uttotushomoösinfpermate potenda*
jf. Verum enim verö hifce omnibus mifffs,quidde
animae ratronalis orsginefentifendui» Gtliberé dicamust
Equidem ß (latuatur animarumcreario,nonpotefioßen-
diiquo , &L quomodo anima peccato inficiatur; Hinc
Auguftinus in Epift. t$. ad Hieronymuse & 197, ad
• opiat,ingenué conficecur fc>nequebgendo,neque oran- do, nequeradodnandoinvenirepotuiffe,quomodocum
animarum creationc peccatum originis defendatur: Si
autem hoc unicum oftendi poffer, quomodo peccatum
nonnegetur, G animaecreatio affirmetur,tumforfanpro- babilior föret altera fententiadeprodu&ioneanimarum immediata.
§2, I Gudautem ofiendiimpoffibileeffe hocunico argumento evincere poffumus f Quodcunque peccato
Adami obnoxium veleffedebet,id ab Adamomedtjs
paren-
parcntilSustrahitur,originalecnimmaium non perum-
tationem,Ted carnalemgenerationen» &C propagationem
adnosderiuatur, Atquiamma nontrahiiurabAdamo, ErgonecpeccatoAdami obnoxiaeft« Scisnus quidPon«
tiHctjcontrahocargumentumexcipiunt,verum cumjam
duduma fyncerae religionis Theologis refutati fint, eo«
rumuberioremrefutationem hienonrepetimus.
3b Qutinfufionem animarum defendunt, cen-
fentanimampuramå Deo erearam,ab impuro corpore conramtnari, utitaconjundio anim«cumcorpore pecca- tisintedo, caufa fitpeccatiinanima harrentis«
54. Qua? fcholafticorurn Dodorum fententis prorfusabfurdaefi,corpus€ntm non poteft aliquam vi-
tiofam qualuatemanimar, quaefpiritualiseß, imprimere,
2. quodcorpus nonhabeteononpoteft animam inficcre»
-peccacum quod ammacproprium, ignorantia mentis,a-
verfiovoluntatis,nonineft corporh Ergoifto animam
inficere nequst^
55. 1+ Corpuspropteranimam,nonContra,anf»
mapropter corpuspeccato mficitur,invertereturhoc5, fl
anima a corporeinheeretur, QC fequeretur hinc primum ignorantiae, contumaciamSCaverfionis fubjedunu eilecor¬
pus4,quaeomntafalüffima. 4. Deus quoque fieforetin*
fufius, q111animamjufhm, mini taiemeutam,intam
impurumcarceremdetruderet.
3<s Quid praecereaf kgimus, quod totushomo
generethominerovibenedidionis divinat,quacfithabet»
Crefeite&muhiplicamini. 2,quod Adamgenuerit bethum adimaginemfuam, iliaautcm imagoconfiftebat potrffi-
muminconformitsteanimar. v Quod David dixertt fe
totum(ergo quo adanimam)inpeccatisconceptum, 4.
Quod regeneremur precipuc m amma»quodautem re- gencratur,idanuafuttgencratum,
nmisquocg FiiHblopimts animrr prö«
pagsttoprob*Ti poteft:Qma difenc PhilofopbusAnfi: 2.
Phyfic. inqutt, quodhomogenerer hominem &Cfol, (ija homo generat bominem, fatisconüatexhomine inhorri~
ncpropagari utrurrcß,animam ntmpé &C corpus ex qui- bus boroocomponifur;non enimporeft horno «(Te, qui
animarn intelligentem non hdb c, fiquidemä nobihore parte, fcibcer amma, eft& denomiriarur homo.
38. Hic creationisdefenfores roulta cxcipiunt,
verum cum eorum exceptiones, nontam valida?fint,
utnoftramfententiam evertere p< flintjproptereanon
niulturn iliis turbamur,
39. Ad roodum propagar'o us quod attinet,ille
inhaccaligine inexplicabilis videtur. Du# a. iunt do
co fententia*principales: quidam fieri propagationeai pütant per eduäionem , quidam pertradudhonem.
40. fcdu&ionem qui defendunt, ita cenfenu*
quod anima prlmo tempore nonlaceataduinfeminc
genitali, led duntaxit potentiå ; quandoverofernen^
nonnihil claboratum , & membra corporisquodamu
modo delineata fuerint idquod antequadragefunum, poft conceptionem diem , non fieriopinantur Pbyfici pleriq;, tumdemum peråvvct^v^u<nK^yin femin^Jiae-
rcnté,animamépotentia ieminiseduci,excitari & ac~
cendi, itautquod antea folum latebatinpotétia,nunc
inaöuefie,viveré>& corpus fuuminformareincipiao,
40. Verum hinc multa fequercnturincommo-
da i. Accidensnempé potentia -ha&Kvific produccret
nobilem & excellentemfubftantiaro. z. Anima fic fo-
?et aliquid materiatum,formarum enim materiaiium proprium eft cduci é potentia feminis. 3,Necpofieo
©ftendi, quomodoanimapeccato inficeretur.
42.Pro»
4^»~ Ffoindt Ltatuirrras moaum mc per crauii-
&ionem, Deusenim pöft creationem primi hominis^,
ifti quemadmodum reliquis omnibus animalibus ba^
nedixit; dicendo*Crefcitc & multiplieamini: hu jus*
bcnediclionis vi,totushomo generat hominem , lta^?
quidem ut ex femine corpus* abanimagenerecurvel
potius traducatur feupropagaturanima : Corpus hu¬
manuni generatur ä corporenonimmediaté,Ted me- diaté interventu nimirum feminisgenitalis. Anima
autem ab anima nullo incerveniente medio, Tedim¬
mediaté propagatur, habent enim Ipiritualeseflenti«
iftamnaturam, ut(fiDco ita vifumfueritjfui fintmul- tiplicativ», ut patetexfimilideluminej lumen enim
natur» eftnoncorpore»,led lpintualis,£atentibus Phi- lofophis fanioribus omnibus: habet igitur vim fefo
multiplicandi; non autem fe multiplicat velpromo-
vetnifiinmateriaapta & idonea:quandoergo cande*
1» lucenti admoveatur alia c^ndela, ibitum lumen
fefe multiplicat, & inalteram cändelamquoque pro-
movet, non per fui partitionem, nee pertotalem lui
in akeram candelam tranlmiflionem, fedper luminis
novi, velut accenfionem &excitationem_».
43. Paritcr fehabet in anima hominis , qu»fui
etiam eft multiplicativafecundum benediétionem di-
vinam:quando enim fernen eft commodépr»parat,um
& apté adlecuturam generationem difpofitum , tunc anima feie multiplicat & quaIi novam numero qui¬
dem,nonfpecie, å fe diverfam inilto femineaccendit*
fine ullafuifruftulatione,aut transfufione,qu» polt-
raodura abloluta corporisdelineatione non educitur*
nccinducitur, fed duntaxat eroergit& fua ofbeia ex-
cerccreineipit* H»c fententia caretomniabfurdi-
B% tates
fatcT &Liatcrioportet irojm proplgacronis modum
nosignorare &opuscflemagis fuper mirab ilia miran- dumquammcrénaturalo.
43. Siveroquisqusratquid fiatcumifto femi-
ne,quod inuterumtransmittitur, é quo tarnen homo
nongencratur, an&illudanimatum (it? Dicimusa- nimatum nonefle. i* quia fernenhocnonper omnia
aptéeratdifpofitum ad generatioöem, & propterea animamlefe multiplicare non poflfc. Sic 6c lumen fefe nonmultiplicat inmateria minusdifpofita, & ni- mium humiditatis babente. 2. vel quia Angulariseft
paena divina, Deus enim faepénaturscurfuminhibere poteft; quåde caufafterilitas in fcriptura Angularis*
psna, fscunditas vero Angularc Dei donum praedi-
catu^
45. Quando autem Acfpirituumraultiplicatio-
nem aflerimus, intelligimus fpiritus corporibusde vin¬
dos: licet autera aAercio hacc inPhilolophia videa¬
turabfona;pluristamen faciemus ordinationem Dei,
qui dixit crelcite & multiplicamini, quantumvis mi- randi hujus operis rationem explicicam non tenea-
mus: Acut« Sc totumilludopus generationis humana?»
adeoadmirandumcenfemus, ut omnem rationis ca-
ptum (iiperet: Isfané qui illud explicaret, lapientior
SalomonenobisvideretuiL,»
46. Cumigicur Ac conftet, animamrationalem
habere principium,anetiamhabeatfinem, vel potius incorrtiptibilis& immutabilis maneat, quaritur? In
qua quidcm qusftione, ecA fummus deberet efle o-
mniumhominum confenfus ad defendendam digni-
tatem &cexcellcntiam humans naturs» quå illa å Deo prsomnibus alijsanimantibusornataeft; Hic tamen magnam
smagnam videmus opfnionum difcrepantiam exlftere^
Juerunt enitnolim nonnulli, & fortafie etiam nunc
quidam repcriufitur , qui ftatuunt animam rationa¬
lemnoneile immortalem,fedunå cumcorpore intcri-
re, ut. Epicurei,Stoici,& SaducaeL Certis igitur ar-
gumentis amma; immortalitacemdemonftrabimus*
47. Huusreicertiflima & evidentiflima argu¬
mentahabemusin facrocodice. Hic n. ceftatur. 1. a-
nimamnon pofle occidi.2.egredi écorpore. 3. vivere^
extracorpus.4. redire incorpus. 5. futuram cflercfur-
redio neni,inquaanimacumcorporecxpulvereterrae refufeitato, iterum debcat conjungi / Omiffiscaeteris teftimonijs,qua? &numeromuitäTunt&pondercma¬
gna / jam principijs Philofophicis idipfum quoquo evincere conabimuf«.
4& r* NullumGmplexrefolvipoteftinfua prfrt»
elpia, énullisenimcomponicur principijs, Scalig. exerc*
jo7.f+i.Atqui anima rationaliseft Gmplex,quiaeft-ömté-
Xet* iNuHusautematftus eft potentia t Ergonon eftcompoGta, quiacompoGtumeft potentiapartes verd funtaeftus> Scalig. exer.S07.f. >4. Ergonec corruptibi-
lis, quia omniscompoGtioeft diflolubilis: Perer,f45.c.
&fepararipoteftnonnificonjundum,Scal. exer.307.f.2»
49. 2* Non habetcontrariumé quopoteftcor-
rumpi,ubiautemnulla contrarietas, ibinulla corruptio, sabarelhinL deaeterno motore. Atqulin anima nulla eft contrarietas,quia quaerecipft, fecundummodum fui efte recipit, QCquaeinipfo rerfpiuntur, funtabf<£contrarieta-
te. Anima ergo tntelletftivanoneftcorruptibilis. Hinc
Cicero inhb.de fenedute ficratiocinatun Cum Cmplex
animinatura(it,nechabetinfe quippiam ad mixtum di.
fparfui,at<$difTimile,nonpoteft dividil quod finon po teft-*
tcft9nonpoteft fatttltc. StmÜlmodoargumenfaturTer-
tullianusin1. deanim.cap.f.
fo. $, Naturaanimarrattonalis talis eft, quarad
flmilitudinédivinamproximéaccedit,atteftantibus ipfis
etiam Ethnicis; Piaton.inTimaro,vocac menternhuma-
namßiawxvtyynwcO&clxytmvi non terrenam ied carle-
ftem. Arifil.io. Ethic. cap. i.ait mentem cfledivinum quippiam,&Dcomaximlcognatum>Ergöcum im mor-
talitaspropriocompetatDeo,ctiamanirna rationalisejus
eftpartieeps« Omittimusnuncaltaargumentalonge plu-
rima,qaanimaenoftrarimmortalirasexfide eil certisfima,
51. Nccobftat,quodimmortalitasdicaturinfenp
turäfoli Deocompotere:poteftn. aliquid diciimmorcale
duobusmodis.I.quod fuanaturataleeft, ttautneepadu
unquammoriatur,nec^moripoflit: Z. quod quidemfua
natura,eftcapaxmortis,hoceft,poteftmori,fedtn. ex fin- gularigratiaedivioac privtlegio , nunquam moritur : In
priorifenfufolusDeuseft immortalisjinpofterioreAnge«*
li&anima rationalis, iunt immortales;quod etiamin- nuérevideturDamafcenuslib. i. orthodox,fid. dumait.
aypei<nvafåven^x(pvtret «Äa Kccgih.
5z. Aotmarumcorruptio inbruds ne<$ fatis fuffif-
cienterargtutnoftrarumanlmatumcorruptionem;anirra
enimhumanaperfe(ubGfttt, animarbrutorumnonitem:
Stmileetiameft prtneipium, Omilis proceflus hominis&
beftiar,urpatetex Ecclef. cap.5« v.19. ratione corporis,
nonratidne animar.
5$. Firmaigitur&fixamaneatfententia,animam
netnpcrationalemimmortalem SCincorruptibile atq?ad-
e6 fixa,utquieamnegayeric,infanire cenfeatur,perin-
deqj fitere,äcfi quisindie contendat diemnonsfte, SC
4$ rebusinpromtupofitis dubttet, w»»
