AUGUSTULUM JETATE

Q.

D.

F.

DE J *

JETATE

ROMANI

IMPERII

AD

AUGUSTULUM

DISSERTATIO,

gyau

Exconfcniu

_Ampi.

_Fae.

_Phil.

in_Regia

_Upfal.

_Acadeoiiå

Publicefubmtttunt Exatnini PR B C FS

JOHANNES

ARENT

BELLMAN Et RESPONDENS ANDREAS MONTIN HOLM.

In Audit. _{Guftav. Maj. d. XXIII. Majm}

Anno cid. Dc.xcvi.

UPSALIÄ,ExcuditHENRICUS Keylecjuij*

lLlüsrmssiMo

excellentissimo-gVE C0MIT1 Ac DOMINO

D

_BENEDICTO

®£«5i®S3«9C?iä

SENATORI

_REGIO RHGIÄ.QVE_{CANCELLAR1JE.PRÄ.SIDI} ATQVE ACADEMI.AE UPSALIENSIS *

CANCELLARIO

HEROl VIRTUTE _{INCOMPARABILI}

LITERARUM PATRONO

MAXIMO.

Hanc Tabulam _venerabundi

^

Al

ve

Amor

Aonidum,

^

_{ParnafliGloria}

noftri;

Sidus,

quo

Fhcebi

domus alta

foVente

renidet.

Ad

lucem

_proper

_are

_T

_du

fußinet

audax

Mufa,

tnemorcfe

Tuo

femper

quod

iceta

virefcat

Aufpicioj

timet

ipfa

loquiy

nec

jorté

tacere

Fas rata,

_torquetun

_Quibus,

inquit,

fumma

,

0

_fuperi,

_Hocpraßate

ßubar

ßne

morte

_{perenne I}

Protinus,

hem

dulcis

mihi

t>ox/

refoaabat

_Olympus:

Quid

laudes

,

quas

pandere

feclis

Jpfa

fibi

adferuit

P

t>ana}Timebis

Afra mori?

Cceli

_leges

ac

fce-dera

_nefcis,

Fulgor

Inocciduus

Sheci-am

_tenet;

Ipfevetabit

Tam

_fibi

_vicinumjam.

_Sidus

amabile cortdi.

aeternum dien«

De

MTATE

RO¬

MANI

IMPERII.

CdP.L

0 fiderum inftar hu¬

mana volvi ac inftabiles

cxpcriri viccs , rerum

u-fus _{quam oratio quasvis melius} fir-mavit dudum. Sua veluti _{lege eut}

redeuntque cuntta, &, quod mirc-ris, faepe etiam indigneris,

morta-lium res nullo _{paene momento}

eo-dem firmx _{veftigio perfiftunt. O«}

mnium, quae eximia & pulcra ma¬

xinie humana _{poffidet conditio}

,

lon-gé utique praeftantiffima funt genti¬

um _{terrarueuque imperia. Atqj nc}

haec _{quidem exemta efle}

vieiflitudi-nibus, fed propius etiam imitando

coelorum orbes incrementa ac

dimi-nutiones _{capere, &, ubi coeperant,}

codem revolvi _faepius

deprehendü-tur. Solcnt autem _{plcrique , etiam}

•%

qui dudum tradiderehiftoriam,

qua-tuor in eå omni _{principes terrarum}

orbis dominationes numerare»

inter-cas vcro _{quartum Romano}

Im-perio locum adfignaré* Rem fateor

nondum omnibus _{conclamatam* fed} cui _{tuendae, quicquid pugnat diffem}

tientium _{cohors, pulcré tamen}

divi-na etiam ftant oracula* _Utcunquc

Vcro _{difccptaveris hsec, fixum ma¬}

net, quod Romano imperio majus, quod auguftius ac fimul diuturnius

getas viderit _{nulla* Habuit, quo fe}

vcre olim eflferret _{Babylonicum, 6c}

magis etiam Perficum imperium. Hsec

tamen, fi magnitudinem fpeäes,quod

cum. Macedonico _{jufte contendant,} non _{habent, Huic utrumquc cedat}

neeeffe cft. Sed nec _{praspotens illa,}

orbemquc formidine replens

Mace-donis dominatio diu ftetit. Praefe-£tis enim fuis , non Tibi tot gentes

perdomuerat, tot terras

fubjugave-rat _{Magnus Alexander} ignarus}

vi-ftorias fuas cladcm domus fuae ac

xuiuaui- före» Maxima- ac _paene

3 crcdibilis fuit virtus _{ejus; multö} ta-« men futura major, fi, quantum in

ipfo erat, imperium fuum

munivis-fet, nuneupatoq; tantae Fortunat he-rede _{impediiffet, ne, quae gentes} i-pfum unum venerabantur dominum,

poft fata fua difcrctae dilccrptsequc viginti & ultra dominantium

libidi-ni, verius quam imperio, paterent.

Ceterüm, quae imperiis,

quantum-vis _{maximrs, adfcrre finem}

_eonfve-

_.

vcrunt, divifiones tcrrarumac difcor-diae _{gentium hic}

_{perfeverabant,}

quo-ad _{fenfim, regno alio poft}

_aliud

fub-jugato, cun&a propcmodum

abfor-pferat Romana dominatio. Sed & hane annales _{loqvuntur, fuis jam}

in-de ab initio mutationibus obnoxiam fuiffe, furgentemque per

gradus ad

fummum _{potenti# apieem,eo}

_tandem

contre&ato , fenfim retroceflifle, ac

vices remenfam fuas orbem vcluti -quendam å Romulo ad

Auguftum

peregifle. Atq;haec

Romani imperii

re-Volutio, haeeaetaseft, plcnioris tn.

4

gumentiergoadAuguftulumpcrtexta,

quas nobis hic utramque faciet

pagi-nam. Nos vero brevitati _litantes,ad

velocius _{perveniendum, quo}

conten-dimus, prasmiffå håc nota, vocem

Imperii late hic, & quadenotat

qua-lcmcunque regiminis formam, å

no-bis _ufurpari,

_primö

_{de magnae hujus}

& _{infignis Romani Imoerii}

clvccm*a«-owq aetate _{generatim differemus, pari}

modo dehinc acturi de Romani Im¬

perii divifionej deniq; fpatium iftud

in_{partes diffe&um fpeciatim magis}

contemplabimur, daturi operam, ut

Vera_{prodeat huc ufque ejus »tas.}

TRaditio

da, _{Ilium longa propagjne}

eft

vel

fenio

fuoveneran-

_Ro¬

mas _{parentem fuiffe* atq; uti poft}

fu-gacn

Trojanam /Eneam

_Latin»t fic

inrerjeäo 451 annorum _intervallo, Romulum jRoi^anae _{genti originetn}

dediflc. _{Novitatii* itaquc inglorié}

a-sziaus9 aut certé in

parvis frivole

ja-II.

s

&itans videri _{ille poterat , opinioni}

tam diu ac tam fanäé _{credit®\ torq;}

veterum monumcntis firmat® ruinam

qui minari, magis etiam qui moliri

vellet. Atramen, _{quum fingendi}

li-centj® ab _{antiquitate nihil fir prafidii,}

qui dubiam hk crepant fidem,habene

forraffis _{quo fe tueantur. Quod ad}

Trojam Rom® _{genitricem attiner,non} cerré de nihilo _{eft, quod Seriptores}

non _{proletarii pro infringendåhåcco.} gnationis farna folent adferre. Telis

inftru&itfimus Cl. Bochartus_{hujus rei} fidem ftrenué _{oppugnavir, an}

expu-gnavit,in epiftolaad Dn._{Segrais. Scri»}

ftorespartim negant zMneam inJtaliam

cum _{Trojanisventße,partim alium}

quen-dam aMneam

_vcnijfe

_{ätc unt, non K^An*}

chifa acVeneria tilium, teftimonium

i-pfiusDionyfii eft.Scriptoris graviffimi. H®c verb, ut _{qu® minus ad fcopum}

tendunt _{noflrum,planémiffa facimus»}

pcrfpe&uri potius , quid roboris fibi

polliceri ab antiquitate habeat illa de

Rom® natalibus traditio. Teftimo» öiutn Berofi»Manethonis _Semproniiq;

6

Ånniani, multorum eiiam feculorura

«täte Romarn _{quam Romulum ma»}

jorem ftamentium,non_{magnifacimus.}

Pluriseft, quod his fulcimentum

ad-dit _{Dionyfius iib, I. Antiq, ubi fufé} admodum oftendjt, au&ores _quantuna

varicnt tam de _{tempore Urbis} condi-t«, quam de ipfis conditoribus.

Plu-tarchus _{locuples reftis, vitam Romuli}

©r(qrus,in hunc feré modum _loquitur!

Ingens Rama nomen , quod gloria

eß

apadomses gentes

decantatum,

non con• venit inter _Scriptores a _{quo urbs , aut}

qua de caufå invenertt» Omitto

Grs-cos _{Scriptores alios Prodeant}

autem hk Mariani _{LupercaliorumPcet«ver¬} las , quos ex Servio ad Ecl, I. malé å

Philargyro difpofitos adducit Scaliger

in Annor.ad _{Manilium, Saimafius ve»}

ro in Solinum fic reftituir.

Romaante Romulum _fuit,

Et ab ea nomen Romulus

Adqutfivit

- - •

-Sedälva_{flava & Candida}

Roma

_lAiftulapi

_filta

Hjsvum vomcn Ratio

ficit*

7

Hane conditr'telf nomine

Ab

_ipfo

_{omnes Romam vocant♦}

Trojanos Romam _{condidsfle,eamque}

una cum _{Aboriginibus habuifle}

Saiu-ftii effatum eft, Quem fecuti alii fta»

tuunt Urbem antea ab _Aboriginibus Valentiam nuneupatam, teftibu* Fefto^

Solino & _{Malalå,poftcåå Röme}

no-bili feminå _{Trojanå nomine fuo5 alii}

jam circa Evandri adventum ab

Ar-cadibus, retentå _{prioris nominis}

fi-gnificatione, Grarco nomine Romani fuifie nuneupatam. Sanc fap* vox Grreca _eft, ac _{pleraque circa Romuli}

ac Remi natales _{urbbque condcndae}

primordia å Seriptoribus adferri

foli-ta, fabulae quam hiftoriae imagjnem

verius gerunt» Taceo _{inccrtaomnia»} quis genuerit» quis expofuerit » quis

fuftulerit, ac _{denique quis nurriverit}

infantes. _{Quantum laborat} traditio-nisfides_{f utperfvaderi queamus,qvum} Romuii fratrem _adpellatum

fu-iffc _{prodanc fete omnes Scriptores}

Grseci, Romulum non potius de fuo

ftpmulam, _quam

_{de fratris}

nomine

s

Romåm _{nuncupare urbem voluiffr '9}

quam & nominis fui monumenrum,&

rcrurn humanarum dominam fore_jam

fpeac intentione praeccpcrat ? Arque hinc non vané _{fufptceris recentiores}

nomen Romi in Remi _confulro

per-mutaffe, ut adpeliationis decus

Ro-mulo _{vindicarent, Haec & hujusmo"} di alia _{ejus utique ponderis Tunt, ut} vulgatam ilUm traditionem qui in

dubium vocaverit , faitem å qusefir©

novitatis abfolvi crimine mcreatur»

Nihilo tamen fecius, ut dicam _quod

fentio, etiamfi _{diligentius fcrutanti}

veterum monumenta locus forte unus

itcmque alter occurrere poflet , qui

rem toto orbe ac totfeculls celebra»

tiflimam infirmare _{videretur, attamen}

qui comnluni famse, tanto antiquita-tis confenfu munir©, omnem

dero-gandam fidem, n hilque veri mix. tum fabulae_{contenderet, n© ille} ani-mutn nimis _{rigidum ac cenfendo}

p©-ne _{iniquum proderet. Neque vcrd*}

qu© pro Rom© natalibus vulgö cre»

jditis

oailitcnt, rationes plaae defunt.

Ne _{dicam, quam incertum ac pa?ne} incafium _{agant, qui d nominis}

fimi-litudine fencentia; fuae _quserunt

patro-cinium, _{utique contingere poteft, uc}

non _{juftius hic , qui å Graeco} robuy, _{quam qui ab Hebraeo f.} an eUtio. dtitndo, vocabulum

Romse deduxerit, _de adfertå veritate

triumphet« Adhasc nifi vilia Romas

initia _{ponarous, haud}

_faeiié

expedi-verim, undc feminarum illa penuria, vicinosque ludificandi neceffitas Ro¬

manis fuerit enata. Er quem _fubit

miratio, Greecos _{Scriptores Grjecias} fuae _{fa ventes, fi quå poffint, hane}

Romas etiam ac Italiae matrem

ven-ditare velief Nos _{itaque ifti farnas}

& _{antiquicati fuum habentes honorem}

credimus, fairem exftitiffe Romulum

quendam eå tempeftate , ad quam

Epocha Romsna fua refert initia. Huic Romani _{Imperii natales}

adfe-rimus, urbemque ab eo , fi non

fun-datam » certc ordinatam ftatuimus, ex

fuppuratione Petaviana d. 4. Non#

O&ob. ied fecundutncommunemcal»

10

culnm d. n.Kal. _{Maj, quo die Palilia} cclebrari _{coniveverunt, annolphiteo,} Uli Varrodocuit, _{23» feuquodidcm}

eft» anno _{3 Olympiadis 6♦}

Periodiju-lianae396i, Mundi 3if3> ante N. C.

7yi. En Romani _{Imperii primordial} Reiiquam hujus feriem adeuratiushk

loci non _{perteximus, fatis habituri,}

more _{pi&orum, grandiores formas}

expriraere ftudentium, rudiora

pri-miim _{lin^amenta ejus fignafie,&,quö}

praecipue tendimus, _{revolutionisipfius}

terminum notåffe. Per annos _viginti

fupra iecnla duo Roma fub _Regum optimorum aufpiciis felix» mox Su»

perbi oecupata tyrannide , imperio

miti & truculento _{quidinterfit , fex}

circtcer luftris _{eftcxperta. Hinc Opti»}

mates. _{quod feré (olet efie tantima»}

11 _{remcdium, excuflb jugo capeflunt}

Rempublicam, primum moderate .

dein, pariter ex congcnito vitio,im» potentius dominantes. Sedvix idam norum illibatå _{fuperbierant poteftate,} quum _Populi dominationi fundamea»

ta _{jaciuntur, quse fenftm cum dimi*}

II

nutione _{Optimatium tantas cepit vi¬}

res, ut A, U. C, 467, incrementi am*

plius defideraret nihil. Dehinc ma»

net _{aliquamdiu flatus}

Popularissequis

veluti _{ponderibus libratus,}

eun&isae-quali nifu in commune _{coniulentibus.}

Sed hane _{Reip. ferenitatem eö}

plu-res _{triftioresque exceperunt}

procellae,

fiquidem jam ante _{Gracchorumquc#}

que tempora, gliicente civium info-lentiå, pariterque invalefcentibus

le-gum contemtu ae violentiå _manuum,

illa ex _{Polybii mente omnium}

opti¬

ma _{Resp. in turbae ferocioris}

poten-tatum _{degeneravir. Hic verö,ut cui}

fenefeere _{per naturam feré fuam}

de-negatum eft, mobilis, _impotens,

fae-vus, _aequalitatis ac libertatis juxtå

minus obfervans, fa&ionum _aperire fontes ac fubinde _{potentioribus,}

Ple-bem inefeare do&is, _{Reip. invaden»}

das _{lacerandaeque}

anfam praebere pri»

us non _{ceflavit, quam rurfus in}

pla¬

ne _{paueorum inciderct dominatum.}

Idque A.U. _C.694

fa&umfuifleTri-umviratus _{primus loquitur j led qui}

12.

in _{Jul* Cafarem A. U C. 706 aque}

ac fecundus in _{Auguftum h 723, de«}

volutus , uterque morbidus & ob

hoc mcdelae _{indigens, fanari felicius}

non _{potuit, quam ut discordans diu}

Roma unius _{fponte imperium fubiret.}

Hoc modo mutatam ac

tramforma-tam _{Remp, Romanam fuifle uti ma«}

mfeftum eft, fic nihil _{proh.bet , quo} minus hunc , _quo in femet revoluta

fuit, circulum quendam quafi natu¬

ra ordinera _{adpellemus. Regnum}

aurem hoc & fub Imperatorio _no«

mine Monarchicum _{Imperium, quod}

fub Od. _{Augufto non tarn initium} quam ftabilimentumeeperat, ad

Ro-mulum _{Auguftum, fubquodefe&um}

& _{infignem ciadem fenlit ,}

perfequi-mur. Hunc dico _{quidem Auguftum,}

fed _{qui jam tum å tenerå atate}

Åu-gnftulus, & poftea corrupte pro Ho-mulo _{Momylus , contra antiquitatis}

fidem, _{recentioribus eft nuneuparus.}

Vid. _{Evag Hift, Eccl. lib 2. c. 16. ed.} Valef. Item rmmifmata Stradae.

In-ter _Auguftum

_{verö&Auguftulum,}

_dis*

13 fertationis noftrse limitem, intervslli

qüod iotercedit, $05 circiter

anno-ruFB cfr5 _{totaque illa atas» quam ä}

Romulo ad Remuium luftramus ,

1219 annorum (patio abfolvitur, an» noque Chrifti47ö, qni Gothorum in

Italiå _{regoo lub Odoacte dedit}

au-fpicia, terminatur.

Cap.

III»

NOn

rionem ineunt,

ablonam

plane iupputandi

_{qui rerum inajo-}

ra-ris tnomenti durationem certis

seta-tibus _{ihque divcrfo nomine notatis}

dimeriuntur. Ita _{Scriptprcs veteres}

mundi, ita recentiores Latins _linguse

tempora fecundum metallcrum prs-ftantiam in aetatcs _{quatuor difpefcunc«}

A_{prior etiam eft stas hominis}

, ad

quam,certis diftin&am_{partibus, ma¬} gna _imperia non male _{exigantur. Sic}

non _{inepté quatuor vereris Romani}

Iniperii aetates cum Floro numera»

veris; pueritiam nuncnpando tempus

illud, quo fub pnmis rcgibus

14

tum _{magis magisque cotwaluit.}

Ad-olefcsntiam & _{juvenile robur referet}

astas _{illa, qua fub Con ularipotefta»} te _{parirerque (ab Diftaturse,} Tribuna-tus _{aliisque dignitatibus Roma}

ingen»

tes vires _{confecura Italiam}

fubegit

univerlam. Tertiana ac virilem seta-tem dabit _tempus,

quo ad Auguftuna

labente _{Roma, jam reges exorla inter}

feevitutis _{inftrumenta habere,}

non nifi

toro terrarum orbe _{pacato ab armis}

requievir, «fene&ucem _{denique &}

Ur-bis & _{Imperii meritö dixeris}

tempus, quo Romana Resp. miris _ja&ata

ca-fibus _{tyrannorum barbarorumque}

per-petuis psene latrociniis _obnoxiafhit,

quoad fenfim fatilcens cum _Romulo

deficeret.

Crediderim verö ut _{fimplieiflime.}

ita _{optimé diftingui cetatcs Romani}

Imperii, fi illud in fe

_fpe&atum,q(.

_a,

triplici potiflimum _Rcip*

ftatu,adeö-que triplici etiam cetate _{infigne eft .}

exhibeatur. Prima eft » _qua Roma

feptem Regibus paruit, monarchicis

legibus

ac _{inftitutis gubernata.}

i? dam setatem libertatis ftatum , noa

adcurate _{quidern , fed ncc male}

ad-pellaverisj inde,a primis Confulibus

usque ad O&avium Auguftum. Ter¬

tia eft _{Monarchica fub Romanis}

Im-peratoribus & Auguftis. Ad melius

verö discriminandam _fingulorum

fta-tuum setatem _{juvabit cujusque}

indo-l«m _{pauciflimis libåfie.}

Urbem _{Romarn, tefre Tacito,Re¬}

ges habuere ab _{initio, qüos}

Monar-chas & _{adpellare & credere nihil}

pro-hibet. _{Neque enim Dionyfio facile} adlcnferim , cum

LaconieåRo-manam confert _{rempublicam, Reges} ei nomine _{quåm re verius fuifle cre«} diderit.

Equidem credibile eft, jam inde a

primordioUrbis novos cives_aliquam fibi, (altem tacito _{pado, ftipulatos}

libertatem, non _{protinus dominiofub«} jici _{voluific, quod nullos potentiac Ii«} mites, nullas _{praeter imperantis}

arbi-trium admitteret _{lcges, Ådhsec non}

civium modo _{ingenium, fed & novi}

iiMperii

iadoiess dum & _imperantiuna

16

modicus fplendor. & _parentium tenu-is ddhnc fortuna _{erat, tali rriodo}

fe-rocem _{gubemari populum fvadebant»}

ur _{tuprema M*jeftatis jura molli rem»}

perao>ento exercerent Rfges,

liber-taris _{qnalemeunque fpeciem Senatui}

Populoque relinquentcs. Attamenpru*

dens ille _{regnand! modus regiam} pote-ftatem adeö non irfirtmvit, _{ut robur}

potius adjecerit ei longe maximum.Et

fane _{Tarqumius, ftimulatus ingcnii}

nequitiå, tyrannidera exercuit muran-do _{priftinum, non imperium, fed im*}

perandi modum ; id quod clademdo*

mui ejus _{fimulque finem} Monarchie*

potennae attulir. Hinc flatus Liberta-tis Romanis exortus> cujus ctiamfun» damrnta jam ante jecerat ServiusTub lius, collato in Populum, certis

claffi-bus _{centuribq; deicriptum,}

jurecomi-tiorum &_{fuffrag'orum. Si quitarnen}

Regum maieftatemprotinuscenfentad Populum recidifle, illis non

fubfcribi-mus; nec magis forte his, qui pnmis

Confuiibus omnrm _{Regum nonmodo}

magnificentiara

aeculturn, fed dignita*

tcm _{quoque & imperium adferant.}

Verum _{Optimates, uti, poft}

aboli-tam _{Rcgum pcteftatem, non}

popu-lo, led libi imperium

deftiilaverant,

ita etiam ,illud , pulfo Tarquinio,

haut cundanter _arripiunt,

qualicun-quc tamen , quod a Regibus

didi-cerant, moderatione ejus lervatä. Hi

verö, quod potentia fua jam in _ipfo

partu concufla, haut multö poft vi¬ ribus defeda in _{populäre magis re¬}

gimen migraverit, Valerio habent quod imputent, qui Collatino fuf-fedus _{populo fafces fubmifit, & ad}

cum _{provocationem adverfus}

Con-fules fanxit. Sed immade _quantum huc moménti attulcre etiam _aliae

caufae, eaqj fatis obvis populihujus

ingenium, conditionem ac numerum

paulö attentius rimanti. Tantam

e-nim multitudinem & _militarem feré, cui nec ab _{inopiå famisque}

miferiå,

ncc å _{potentium vi ac injuria fatis}

caverat _magiftratus

, quis mirabitur

a _turbis ac feditionibus

remedium

fibi _{"quacfivifte$ Firmior}

aliquanto

X*

fuit _{conjun&a illa Senatus}

_Populique

dominatio, qua ftante Roma len (im

ad illud cnixa _{eftfaftigium, utRo¬}

manos ceu _{principem terrarum}

po-pulum, Romamque orbis Dominam

cun&ae gentestandemadorarintfcQuam

magnitudincm , qui cum PlutarcJha

fortunse _{potius libidini quam Ro¬}

mano virtuti _attribuerit* nas ille aut

partium Audio, aut mcntis caligine

abreptus veritati pariter ac Romano

nomini, Polybio etiam fuffragante,

fccerit _{injuriam« Etenim in illa}

ci-vitate, ubi juvenes armorum Audio

dediti foris _{excubant, fenes vcrö}

do-mi rem _{gereutes confilio vires} tcm-pcratit, flagrantes utrique amorcpa«

trlas, nequicquam contenderis fortu«

nam dominari. _{Qu i prifcos etiam}

fanosque Romani Populi mores,qui

admirandam confiliorum_prudentiam,

in adverfis _{conftantiam, in devidos}

clementiam, virtutesque ipforum a-lias _{fubjecerit oculis, utique &} Po-pulum tanto dignum imperio,&gen¬

tes fub tantis vidoribusfeliccs haut invitus

19

invitus _{prasdicabit»} Ceterum, _üt

funt

mutabiles rerum viccs, nihilq; omni

ex _{parte labisexpers, habebat}

etiam

popularis ille (latus fuum, quo

labo-rabat, morbum

graviflimum,

inque

(inu fovebat malum, quo fenfitn la-befa&ata _{Respübhca praeeipiti}

_tandem

cafu rueret. Amoremlibertatis dico

in _{principe hoc populo,}

_nullo

mo-deratiönis freno coercitum > ex quo

örtum habuit illa inter Patricios

Ple-bemque

glifeens invidia,

faepius

qui-dern in _{flammam erumpens, at} re-ftindä rurfus 5c _{aliquamdiu fopita;}

donec mole fua _gravata

_Respubfica

magis magisqj

ad unius fpedare im¬

perium coepit, viamque

praeeuntibus

Sullå & _Caefare, cun&a tandem

dis-eordiis civilibus _{Fatigata in Augnfti} finum ultro Fe _reeiperent

_Atque

_in

eo _figimus

_{terminum, å}

_quo

rena-tum ac ftrmatum Romano Monar¬

chie _{imperium annos numeret}

_fuos.

Hocvero9 Romas

dudum

cjuratore¬

gio nomine, fub Impcratorio

titulo

ac _honorc actatem per multa

fecula

20

Cap. IV.

HAs

å Romulo

verö

tres

ad

Rom.

_Äuguftulum

Reip.

retates

fpe-ciatim _{magis confideraturis offert} fe-fe _{primö prifca illa Regam majeftas,}

ac intet _{Reges ille, quem Romana;} Utbisac_{Imperii conditorem Romana} feré _{gens prodidit. Romulum dico,}

qui ex Rheae Silvise furtivo

concubi-tu _{genitus, & Mattis filius five} creq

ditus, five å fortitudine _adpellatus,

opeNunrutoris,avi matetni,_imperium

fundavit, cui fraterna ca:des ac civi¬ lis _{fangvis dedére aufpicium,}

infaufto ominc, fanguinolentam fote utbcm ,

ac diris _{initiis gequalia incrementa}

ha-bituram. _{Hsc, aperto afylo,fadisq$}

facpius, quos mané hoftcs . habuerat,

ante _{vefperam civibus}

j praccipué

ve-ro delufis _primö

, mox debellatis ac

denique in civitatem _{reccptis Sabinis}

novos urbis ac _{imperii audus}

cgregie promovitr. Univerfos cives in tria

genera,Senatorium,Patricium

&Plc-be;um , totidemque tribus _cum fuo

21

qiumqne nomine divifir5 fingulas

tri-bus decem curiis, 6c has luis decu* riis _{difcriminatas. Auftå verö} lta Ro*

mana _{re.utRomulus pro 3300 primis}

civibus jam _{47000 adCapra: paludem} recenfendos _{haberet, & coelum trifti}

proeeliå inhorrefcens etiam locum i-ftum nubilo _complerer, Romulusfub-linais _{abiifie, veriusautemoccultopa»}

trum Icelere _{periifie credirur. Poft}

Ro-muium unius anni _{interregnum fuit} ,

parribus _{imperium ad fe trahentibus.}

Sed fremente _{populo, centum pro}

u-no _{Reges fa£tosa aboliio}

inrerregno,

Rex conftitutus eft Numa _Pompiiius,

vir _{pacis amårifiimus,5ctum ob}

intro-du£ta Romana _{facra,temperatamquc} religione ac moribus populiferociam,

tumob faftosimmutatos, celebcrrimus. Numam _{excepit Tullus Hoftilius,} vir _{militis deditus; qui bellum}

ex AU

banorum latrociniis eonflatum fingu-lari tergeminorum fratrum certamine dirimi _{paffus, viåor Albanos civitatf,}

montern _{Caelium urbi adjecit.}

QuartusRegum fuitAncus Martins,

zz

Nom® cx _{Pompiliå ncpos, quem}

po-tiftimum carcer _{murmq;,ftratus item}

fuperTibcrim pons, Oftierfiscolonia,

urbcmque atdificiis ornandi ardor

no-bilitarunt.

Hinc _{regnavit Tarquinius Prifcus}

,

ob deviftos Thufcos, _defumtaque

in-de fumm® _{poteftatis infignia, impri*}

misau&o Senatorum _Tribtiumque

nu-merociaras, ab Anciverb_{filiis,quorum}

tutor_{regnum adeptus fuerat,oppreflus.}

Hujus gener& fuccefforServius

Tul-lius utiliflimé inftituir cenfum _populi, fingulis luftris peragendum , populum

exinde in claffes& centurias mirå pru-dentiå _{diftribuens; tandem}

veröTar-quinii genen Tulliaeq; filiae immanis«

ßmo fcelere interemtus»

Tarquinius ille Prifci nepos,a

mori-busSuperbi cognomen traxit, crudelis

in fenatores ae _{cives, crudelis etiam}

in _{fuos; cujus l®vx tandem} domi-irationis _{pcrtsefi cives,ftimulante fimul}

Tucretic morte, ipfüm Regem inape»

rio deturbatum cum omni familiå ex

orbc_cjecerunt.

*3

i^tasI. Rom. _{Imperii fub Regihus VII.}

A.U.C ante ann, Per. Im-N,C. Iphit» ■Jul. jerii

Romulus Silvius i _{751 *3 iS>6i 37}

Interregnum 38 714 60 3997 *

Numa _{Pompilius 39 713 6i 3998 43}

Tullus Hoftilius 8x _{67O 104 4041 31}

AncusMartius 114 63 8 136 4°73 *4

Tmquinius Priftus i|8 614 160 4097 38

Servius Tullius _{176 576 198 413$ 44}

TatquiniusSuperbus no 53» 242 4179 25

Summa ₂₄₄

Cap.

V.

I^Xaftis

^gifugiuni

ab urbe

144 annis &

conditå

aliquot

ufque

ad Re-

menfi-bus, Confularcm poteftatem aulpicatus

eft L»

_Junius

_Brutus,

_{qui jurejurando}

_ob-»

ftringens Pop. Äomanum de nunquam

rc-ducendis_{Regibus. libcrtatistuend* legem} filiorum caede fanxit, Etfi verö _primo an¬

no _{quinque Confules Roma vidit» cx}

conftituto tarnen non nifi duobus fimul

imperii gubernacula annuo

fpatio

erant

permittenda. Bruti collega fuit Tarq* Collatinus, quem magiftratu fe abdicare

juflfum excepit Valerius å populo colcn. do_{cognomen Poplicolae}

_na&us.

-4

Nefciebat vcrö adhuc iura fua Roma*

na Plebs, _{cceperantque indigne haberi}

cives, iniqué etiam obserari, imprtenti

Parriciorum _{imperio« Ingruente autem}

pricnum bello Latinorum, ortåque exrn-de _{plebis feditione, qt-ae T. Largto primee} Di&atura? _{gioriam conciliarunt , dein &} Voifcis infefta Urbi _{(igna inferentibus}

,

ton» Verö eri<zl _{paulatim plebs ,}

fre-mcrc, ac, ftinuilante foeneratorum inju¬ ria,furibundi iniacrum montern fecederej

tinde cam Patres reduceie , nsfi concefiö

Tribunorum Piebis_{praefidio,nequicquam}

tentavere. i£diles Piebisceu adjutores _ac» cefiere, poftqoam agraria? jam leges ci#

viles dare turbas _caeperant.

Illa verö Tribunitia _{poteftas, qua?} fer»-Gm invalcfcens _{Populo fummam porefta•}

tem firmavit, haut iccus ac inmari pro-ceila» in anirnis Patrum _Plebisquc

per-petuos feré pugnantesque invicem fludus

ciebat. Inrer _{complures moruum caufas}

hsecquoque, properante ad finem feculo tertio, exorta eft,quod , abolitispriftinis

legibus. Con fules ex arbitrio fuo jus di»

ccre, into^cranda Piebi iicentia videretur.

2.5

Novenniscå de re fuit contentio_{$ at}

poftremo, viäonbus Tribunis,

fanci-tum eft _{leges ex inftirutis Graecorum} eonlcribi oportere. Hmc leges XII.

Tabb. enatae; hinc occafio lftius in hiftoriå Romanå tam _{celebris, at}

mox fa&å Plebis in Aventinum

feceflionc» rurfus abrogati

Decem-viratus. Sed ne fic quidem (anata

feliciter erant vulnera , quin denuo

recrudcfcerent. Etenim haut multo

poft fax Plebis, Canulejus Tribunus

communia eivium _conjugia, Confu-lumque poteftatem, etfi fub alio no¬

mine, cum Plebe communicandam

Patribusextorfit. _{Atqueinteije&å}tem¬

poris morå , ut penes fe refidentem

poteftatem Plebcji iliuftriorem

redde-rent, eö etiam pertinaeiae proeeffere,

ut, reluftantibus licet fummo nifu

Patribus, nomen fimül Confulare,

a-bolito Tribunatu _Militum,&

pofcc-renc&impetrarent. In remunerationis

vicem Patricii_{quidem, uti}

olimCen-foram, ita nunc Praeturam ac

16

tarcm Curulcm Tibi _propriam

feee-runt, (ed & hos om nes _{inßgnes ma*}

giftratus fenfim ad plebem tranfituros. Neque vero ante quievit plebs, quam

aliquanto polbquicquid juris in civi¬

tate fummum erat , lege Hortenfiå

fibi vindieafiet. _{Ceterum, quod}

mi-reris, inter creberrimos cnotus

domc-ßicos _{perpetuis bellis vexata Urbs} felieiter tarnen _{hoftium rcpreflit}

jmpetum. Ingentes clades pati , fed

fqrtius _{refurgere , Romanum erat,}

GravesRomano _{nomini, aepaenefa»} tales Fa_{bi* genti hoftes erant} Vejen-tcsj gravioresetiam Galli»

quibuspre-mentibus extremum trahere _fpiritunt Refp. Videbatur. Augebant malum

Deorum minafe, immiflå lue omnium peftilentiflfimå,ingentique voragine

de-hifccntc foro Romano. Illa vcrö tantis _{calamitatibus adeo} non

fra-Äa_{fuit,ut potius firmata, viribusque}

paulatim rcceptis» hoftibus exitium

dederit, aciibertatem fuam domi fo-lisque egregie tutata fiu

*7

tam virtutcm _{plurimoruminaufpica*} tö _{regnum adfe&antiumtragica mor»}

tes _{eomprobant.4 foris dominantem}

vel exinde afhmes» _{quod å Regifugio}

ufquc ad annum U. C, 419 fere cir¬

ca initia Aiexandri M. hoc _eft,i74

annorum_{intervalio,quater &}

quinqua-gies Roma fuerit triam

phatum.

Ce-terum _{Romani, quantumvis validi*}

in lubricotarnen_{pofitam & potentiam}

& fecutitatem fuam _{jadicabant, nifi,}

fuba&is _{primö finitimis , qui} perpe-tuis urbem _{agrosque fuos bellis infe?}

ftabant, in proximam quamque

gen-tern _{proferrent arma fua, donec xo?}

tiusltalia _{imperio poriti tutiusacqpi*}

etius _{agere poffent, Firmavit confi?}

lium,

_coéptisque

_{adfpiravit ipfafortu*}

na. _{Qua quamvis longiflimo tem¬}

poris traftu Samnitum fecundarejt

arma, haut fecus äc de induftriå 11tri*

nsque populi vires aquatet, ad ulti¬

mum tarnen Roma _{luperior non de}

JiU

modö, fed reliquis etiam Italic populis, &,

_quod

_magis

_cfU

_{de Pyrtho»}

tan-28

tants virtutis ac fcliciratis _rege

de-bellato, _{gloriolé triumphavit. Sed, ut} eft humanum _ingenium dominatio-nis _{inlatiabile, Romanis omne,quod}

intcr _{Alpes fretumque terrse}

intcrja-cet, viäoriå emenfis, etiamnum _glo¬ ria fua _{exigua videbatur> nifi}

quoque

cum _{imperiifui aemulis}

Carthaginien-fibus _{colliderentur, horumque inträ»}

fris viribus _{principatus laudem}

fal-tem _{dubiam ipfis redderenr, In his}

verb Punicis bellis immane _quantum adverfitatum _{experti Romani, quot} cladibus frafri, _Annibalisque

fortu-nam _{pariter ac virtutem}

quantoperå fint veriti. Tandem verb & hk

pe-nesRomanos confefri bclii _gloria

fle-tit; fatisque fic volventibus,urbs mo¬

do _{proxima exitio, nunc terrarum Or¬} bis _{imperium coepit.agitare. Et få¬}

ne deleta _{per Scipionem Carthago}

Africae _{imperium ipfis pollicebatur.} Bello frafrus Antiochus _multatusque Afia minore, ad _{majorem quoque} pofteå tentandamipfii viam ftravcrat

pla-29 plahiflimam. Adh#c

pcrdomitå

Mu-cedoniå _{devi&åque in}

NumantinisHi-ipaniå,reliquum Europas jam fpe d?*

voravcrantRomani» Ncc _{fpem fefellic}

evenrus. Sublatå enim _{imperii smu¬}

la _{Carthagine, tanto minus pcriculi}

habebat _{reliquasgentes invadtre, mi¬}

nus laboris eas _{fuperare, quantö feli*}

cius _{proximå quåque} vi&oriåfequen-tis uti inftrumenro didicerant. _Equi»

dematrociaadhucdum TeutoncsCim-bri atque Tigurini Romanis arma

in-ferebant, _{urbique extrema minitantes,}

fufis _{quinque exercitibusconfularibus,}

tanto metu acterrore,_{quanto vix}

An-nibal aut ante eum _{Pyrrhus, univer»}

fam Italiam _{perculere. Nee minus}

trueesac infeftosRomano

nominiho-ftes Afia _{alebat; utique imperata}

fa-ecre, nifi ditå armorum violentiå

co-gerentur, detre&antes.Certé

Mitbrida-tes, celebre in hiftoriis nomen,

inere-dibilequantum Romanorum fufflami«

navtrit _{vi&oriarumr.urfum„ Ceterum}

uti Marius cum _{ingenti Romani}

3°

que nominis gloriå Cimbris Teuro*

nibusque ultimam cladem attulir, ita

Roma per Pompejum äc paulo poft per

Caefarem

de fubaöoctiam orien»

te léeta _{triumphavit. Ad hujus verö}

fjiftaturam inde ab Alexandri _tcmpo* tibus _{184 viderat triumphantes.}

De-nique cumulavit ipfa triumphos fuos*

quoad

imperii focietate Orientemat»

quc Öccidentem

jüngerer»

ipfamqu« gentes propemodum omnesfuam ac orbis Dominam venerarentur.Scd nec

in tutando quam _{adquirendo fegnior}

fuit Romana virtus. durante ftatu Li*

bectatis. Miraculo (ane _{proximum eft»}

tot tcrras _{fpatio vaftiftimas,}

interval-Iis disjun&ißimas, tarn concordi vin* culo fub uno coßtincri _imperip

po-tuiffej aut certc tot _gentes nationes-qnc.omnes

lingvå,

facris ac moribuS difcordes, tam obediénter ac tamdiu

Imperata peregifle. Scilicct, feeit hoc

Sion adeo Romani pominis _terror »

quåm prudcns

acmitiflima in deyiäas

ientcs^.dominatio;

dum

imperii

(tu

3*

Biagnitudinem illarum non ruinaefed

incrementis, non faevitige led

clemen-tiae _{fuperftruercnt. Verumenimvero,}

haec tam _{potens, tarn fpiendida fapi«}

enterquegubernata Resp. tantum

ab-fuit ut ftare diu falva _potuerit^ut

po-tius _{ipfam magnitudine (ua jam labo«}

rantem _{inquietari primö, mox defice#}

re ac ruinam _{pati communi} mortali-tatis _{lege fuerit necefium. Hic enint}

vere _{dixeris, ubi partes labant, Tum»} mam _{turbari. Etenim inter} tot

infi-gnesfelieitatesfuas incrcdibile_eft,quot

domi motibus _{agitata, quanto de}

quam nefari& profufo civium langvi*

nc _{dt priftinamdt praefentem belli}

glo-riam foedaverit. Non dicam turbas

illas. dt exturbis bella_{graviflimä,quac} Eunus _{primö,ac dein SalViusdc} Athe-nio, viliffimamaneipia, dedérc.

Pr$e-tereo _{quoque furorem iftum}

Gladia-torium,inexitiabilepsenebellum

crum-pentem. _{Siquidem hi mocus}

attrive-runt,non deftruxerunt _prineipis popu-Ii _{vires, At aliud malum inipfis}

Reip. yifce«

3*

vifccrtbus _haercbar, taoto nocentius,

quod ei töilcndo /ufticere nulla me»

dicina poterar, fcd cum Republ. uti

coeperat, fic etiam finiendnm. Hoc

verc domefiicum malum fuit illa

in-ter Patricios _{Pkbejosque perperuö fo¬}

ta _semulario. Scilicetdifcrimen illud civium ab _{ipfo Romulo fa&um , ut} quo commodé carere

Regiumnequi-bat _{imperium , etiam in fubfequen»}

tem _{Reip. ftatum quodam quafi he»}

reditario _{jure migraverat. In}

Patri-ciorum favore _{Plebejis prjrfidium erat}

quaerendum; ad hos fenaroria digni»

tas, ad hos _{reliqua etiam illuftria}

Reip. munia tantum non omnia per*

tinebant, At ccteri, quibuspoft

ejura-tum _{Regum dominatum nihildulcius}

nomine, nihil commendatius tutelå

libertatis erat, «gerrimé ferebanttan*

tam_{insequalitatem,libera: utique Reip.}

indoli adverfantera. _{Populus ad im*}

perium natus, et(i ad gubernandam

Remp. requiri Senatum fatis rorat, pati tarnen hautquaquam potcrat,

quicquid

iupra communem iortem fe

33

efferebat, nedum _{quod Iibertäti fuas}

lxfionemvel minimamintentaret. Ne¬

mo _{ed, qui ignoret}

Caffi

_s,

Melios,

Man)ios,aliosque plurimo% quosim. perii adfeftati iufpeäos

ingentia fua

in _{Remp- merica}

_vindicare

_å

fup-plicio non potuere. Urcunque

igi-tur _{iis? qui Retp}

pra-fiderent,

_opus

erat, libertaris tarnen tam vindex Po-pulus rarionibus moveti,non vi corrt-peili expetebar, Hinc ide

diflidio-rum fons Senatus arque Populi; dum

illi nimiam & prene edVenatam po¬

puli licentiam Reip,

peftem

crepa-rent, hi magis magisqoe indies

qtiafi-.tam Senatus au&oritatem in

tyranni-demfacileevaliturammetuetent. _Quse

contentionis _{faces, licet} cum ipfå po¬

pulärt håc nafcerentur

Republ. quod

tamen non _prorinus flammam

eonci-pcrenr, auf quod forte accenfa;

con-feftim _{reftingverentur, fecere}

bello-rum _{pericula,quibus circum iepra ur!^s}

omnium animos in commune faluris

tuend« ftudium intenderar. Ad ubi

gcavioribus defun&i peiiculis gloriam

34

fimul cum _{opibus majorem}

confecu-ti fherant _{Romani, tum verb}

popu-li _{aucupari g^atiam» eique immenfis}

la;guionibus aut _{leg'bus blandiffimis}

fe commcndabilem efficere eorum e*

rat iabor fummusac feréunicus_quos

aut _{generis nobilttas,}

aut meritorum

tnagnitudo inträ modicam _amplius

fortunam _{®g.ré continebat. Hi verb} fub obtentu _{plebis tuendge viam ad}

dominatom

_{re^å adfeftabant,}

quam,

quo pulcriorem prae fe ferebat fpe» ciem, eb minus falebrofam flbi fore

perfaaferant. fed plerumqee malé &

cum fuo _{ipforum exitio. Non eft}

quod hinc enatos inteftinos

motusre-cenfeam omncs. Gracchanae

feditio-nes. _{quarum altcram ioteftinorum beb} lorum _{primum, utrasque verb civilis} fangvinis fonres merito adpellaveris,

feditionesitem _Samrnina,

Dru(ana«do-minatioCinnae, & håc infigniores Sub

lae ac _{Caelaris,quam decennalisetiam}

praceßeratTriumviratus, di&is no»

ffris abunde faciunt fidem. Tum

ve-lo, Cl pnibnam ad prsicntem

3*

deres, difpar erat Reip.facies. Olim

porenriorcs amor parriae in officio quemque (uo connnebatj nunc fuis

magis quam patriae deditos

commo-dis, ne apertå _vi ad_imperium

graila-rentur, jus nulium, pudot retrahebat

nullus, Scilicet, eft ea humani

inge-nii _{malignitas, quorum animum am.} bitio & luxuria invafere» _quoin Tub-lime evc&i aliis domincntur , nullis

amplius honeftaris ac pudoris vincu-Iis coerccri, fed humanitärem paene

ipfam dediiccre, Quot millia Roma*

norum fu* non libidini immolavit

Mariusf _Quot civium myriades noil

cc(Tere m vidimam Sullanae domina» tionis, brevi tarnen ceffiru ae? Pom¬

pejis & Caefar, urerque infano

domi-nandi _{pruritu occsecatus» quot}

mil-lium _{fangvine fuas &}

_ipfi

_non imbu-éfc manus r* _{Neque vecö finis cla*} dium _{futurus videbatur,} nec _fpes

(a-lutis ulla _{adfulgebat» antequam}

di-ftraft« et laborantcs ubiqvc imperii

partes in unucrt revoearencur,

Romi

3«

que _{ipfa libertatis amplius impatiens}

perpetuumfui g-ibernaculumuni com« mitccret.

Sublato autem _{P.imrejo, jam}

nemo _iupererat,

qui Juho Cselari

dominationis fpem redderet incertam* lik _{itaque fubjugarå Atgypto, fufis}

hoftibus Africanis _{pariter ac} Afiati-cis, devi&is itidem Pompeji filiis in Hilpaniå, jam _undique vi&or muiti-plicavit triumphos, primusque Im-peratoris praenomen ac imperium

fi-bi ac filiis luis _{dciatum fufeepit, Et}

pofiquam pro diverfo Reip. ftatu

di-verlos etiam mores induerant milites, horumque effrenis licentia fummam

rerum _{magis magisque ducibus fuis}

adlerere _{"coeperat, etiam eeteri,qui vi}

ac armis _{qu&fitam imperium poft} Caelarem tenuese, aptifllmo nomine

Imperatores funt nuncupati. Neque

enim, ejarato femel _{Regio titulo, a»}

lius militari convenientior _imperio ficilé occurrebat. _{Ceterum, vixquin»}

quemeftris Caefari å bellis _obtigerat quies, cum _{iplum, jam lumniå} m ci*

37

vcs dementi# laude _{infignem, Bru»}

tus & Caflfms. _{quos (ummis tamen} recentibusqne fibi bcneficiis devinxe»

rat, ceu _Tyrannum

nefarié

pereme-runt. _{Quofafto, libertatis}

revoca-tionem _{agita\é e Cicero aliique}

_Fa»

trum,(ed cumfuo ac Rcipublica: in-genti malo. Equidcm ftatim Anto»

mus ac Dolabeila invalere conlulatu

paritcrque Hirtius& Panta inannurn

iequentem

Coff»fa£H. Verum,his M *

t'oenfi _{praeüo confumtis, Senatui vi}

exrortus O&avii Confuiatus, _magis

etiam hane inlecutus Triutnviratus»

deletis omnibus liberratis _veftigiis, ejus _{recuperand# conatum fecit irri»} tum, au&ores exitio ma&avit. Sed

atrocior erat _{Triumviratusille,quåm}

qui diuturnitatem poffet fperare. O öavius, _{poftquam quinque belli« ci»}

vilibus dchin&us in Urbem redieraf,

jam collegarum yidor ac triumpha-tor, donatus k S. P, Q.. R. fummac poteftatis jure ac honor ibus» (ub

Prin-cipis nomine Monarchiam , cujus

fclicifli-38

me _tandem

firmavit; dignns propre¬ res, _{qui paulb poft primus}

_Ångufti

ornatus _{titulo interRomanorum}

lm-peratores Monarehas ducat

famili-am. _{Quantum verb}

ad aetatem

hu-jus populans flatus attinet, initium ejus _{ßgnat nobis Bruti} et Collatini

conlulatus a.U. c. _{2,45-, finem}

vi-£his ad A&ium _Antonius a. U. c,

725; torum intervallum eft annorum

478» Hinc verb _{Decemvrri* 2,} Tri-buois _{Militum 47, Tribunis Pl.}

5*1

Triumviris _{Reip ger, 12.}

Cinnse>Sul>-lae ac _{Caclaris dominatui 11. Confu*}

libus _{reliquos 391. adfignamus,} an» nis _{Didaturac Gamilli, &}

Manlii,

fi-mul connumeratis- Ceterum , Mo¬

narchie Romane itfcrate alii alios

(latuunt terminos. Mcnarchiam

di-co _civilem,

Auguftique hic &

fuc-cefforum _{ejus innuo (ummum} ac ci¬ vile _{Romani orbis}

imperium. Non

defunt _{verb, qui ftatim å morte}

Julii

Caéfaris illud _{aufpicantur; quidam å}

Confulatu ejus _{pritno; ahi å Trium»} Viratu; piuumi å vi&onå Aäiacå

29

aut etiam ab obitti Antonii & CleO' patrae: aliiå tempore, quo

Auguftiti-tulo Oftavius^tuit_{infigaitu5;aln aliter.}

Nobis fedet _{fcntentia, praetermillis}

reliqais, _{Epocham devidi} Antonii,

hoc _{eft, Coniuiatumejus tcrtiuon Mo¬}

narchie _{terminumfigere,a. U. c, 723,}

Jul. 15-, an, aOlym. 187«Mundi

fc-cundum _{Scalig. 3919> fecund,}

Ter-lerum _3975.

Ätas URomaniImperii fubMagiftratibus diverfis, Monarchico,Ariftocratico& De-mocratico.

coe crunt _imperii

Ä.U.C, anni

245 Confules perannot _jg

305 Decemviri * • - 2

305 confulesiterum * ~ % 3f.o TrtbmiM.ilit.conf.pot. 3menfi

310 Confules - - _^ 316 Trift Mtlit. • - , 317 Co/ ' ₄ 321 Tttk.Mil, - - z 323 Co/ • - _£ 328 Tub, Mil. - - _j 331 Co/ - - - a 332 Irib.M$ • « J33 Cc/, - - • i 334

40 a. U» c„ anni cocjcrunt _impe.ii' 3H TrtkM. - - ₇ 34' - -* 346 Trtb.Ai. - * 361 Ctf. - - z 3Ö? TM.M. «• 378 Iribuni Plebis • s • 5 Mtlttum ₃ 386 DUiatores * * 1 387 TM. AI. 1 388 Goß. - - « 284 6ji £«//*« Diktator -3 676 O/. - -»7 Triumviri _{Reip.Gert - *} 10

706 3p. Cdtfans dominum

-4

710 Confules parte 2

711 Triumviri _{Reip.ger. - 0} «2

7-3 Oftavius _{Cajfar Imperator JR. P.}

Summa ₄₇₈

Ätas _{pra?cipuorum momentorum in}

Re-publicå Romanå inde å primis Confulibus ufqu« ad Monarchiam Augufti,

Arno amc

U C. N.C,

245: 507 Brutus& CoHatinus orimiConfnles,

256 496 Primus Diclator T. _Largius.

260 _{452 PnmöTnbuniPlebiifåéhac primaPopti»}

Ii _(tctsjio.

ft Anno ante

U. C, iST. C.

268 _{484 Lexagrariaa Sputio Casfio lata.}

269 48^ Casfitcades/jutavtjutregnumaffritare. zji 481 JWi/« Plebts icepere

277 475 Lucentorum Fabtorumcades.

303 449 LegesXIITa^.&Decemvtra/usinitiii. }°5 447 Seiunda Plebtsfectsfit tn Aventtnum3

finis Decemvtratus.

310 442 lubunt Militum ConfuUrescocpere, iu 441 Cenfuramutum}

316 456 S/W«Me/»regnum

adfeäantif (upplic.

349 403 Stipendium mtlutbusprttno erogatum.

359 393 Ve)orumexpugnMtoper

Camilium.

366 386 Fornaper Gallos

intendium.

37z 380 regnum

adfritanus de

rupe pra*

(ipitatto.

378 374 S/wiei i» Ity. Romanaper

5 4»»0J,

388 344 ItetatusConfulatus,/<y/ 4//*r Plekhus.

389 363 Praturx WittumJLdtlitatts

Curulu.

394 358

HauiCumipr^tcepstnvoragtnedefultuu

398 254 C*Martiut Ruttlusprimus

é

PlebeDut\

434 318 CUdesSamniticaad Futcas

Caudtnas,

467 287 TertiaPiebisfeeesfie inJaniculum,

472 280 Bellumcum Pjtrbodeeannalt.

488 264 M«w Pmmmperannos 24.

2_{36 itllum} Ltgufticum & Ctsalpmm*

>5*8 *14 Janasfeeundtclaufm,

f 24 228 Bellum lllyncum.

4i

Anno ante

U. C* N.C.

5$4 _{2«8 Bellum Vunicwn II,per annos \%.}

55$ '99 Bellum Macedonicum l.

562 190 Bellum_{Syriacumadv„AntiochnmM.}

572 »80 Bellum Celttbertcumin_Hifpama. 581 I71 Duo de Plebe _Confules.

582 170 Bellum Macedomthm II.

604 14,8 Bellum Puntcum 111, _{per annos trer.}

607 14? Bellum Vtrtaticum.

618 _{134 Bellum Serviletum Euno.}

620 152 Wumantinum extidiumperSctp.Amil, ltemJcdmo Graccbana prior.

622 _{130 BellumcumArijlonicoAfiattcoper}

an.i.

6$q 122 SeditioGraccbana _{pofierw,Jeuprtmum}

Civile bellum.

642 110 Bellum _{Jugurthinum &Tbracicum.} 6 50 102 Bellum Servile II. tumSalv.&Athen.

6_{fi 101 Marit in hello Ctmbrico & Teutontto}

*5? 99 Seditio Apulejana. _{yiäorut.

660 _{92 Bellum Mtthrtdattcum.} 661 ₉₁ SedtrioDrufana.

661 89 Bellum Socialefive Marßcum.

666 86 Bellum Marianum & Civile II.

67z 80 Sulla Dtftator ad _a.V.c,67^

676 76 Bellum Settorianum.

68r _{71 B llum Gadiatonum.}

687 65 Belum Ptrattcum.

691 61 Ctceronu_{Confulatus &Catilim}

conjura-692 60 C,Jultus Cafatprator Urvanns, (tio

43

Anno snt-e .

-U. C. N.G.

693 55» iromciam Lufitmmnaftus JiCtfar.

6 9 + 58 Trtumviratus Pompeji fans&Crasfi* 69j 57 CenfuUtus Cafaris1.

696 56 GalltamPtovtnctam naäus Cafar. Ctcetowextltum _{pulfus k Cloäio Jtibm}

piebt

*>97 5? Ctc.revocatusCoff. Pompejo &Lentub* 699 53 Crasfi internus in hello Partbico.

*

701 50 Pompejus folus Conful,

7_{05 47 luiitum bellt civiliswter Ctefatem &}

Pompetum.

706 46 Vidus Pompejus ad Pbarfalum, & in

rfigypto occtfus, J Cafar Conful 2«

7 07 4j DeviäisCatone, Sapione; _JubaBege^

Afrtcampacavtttdem3 Diä,z.

708 44 Fallos ammnque caßigavit jf. Cafar

Cof 3.& Dtfi.3.

709 43 J. C<tfarCof.4..fulus, Pompeji filtos de vtcitin _{Hi/pama. Annus bic Julianutl.} 71o 4s J. C</4f Dittatorperpetuus,4 Casfio

& Bruto_confoffur

711 41 BellumMutinenfhinc Oßapii Confw latus _{I9 &moxlnumviratuscum An¬}

tonio&Lepido, anno <e/4 11 ineunte.

EodemanodceroAntomt_jufruinfugi

occifus.

Tu _{40 BellumPbilippenftcumBruto&Casfie,}

44

7i$ 39 BellumGttdvhPetuftnicumL.Ant.&Ci 714 38 lrruptto Patthorumgravußmafub

La-71 y 37 Ventidti de Parthii vtfioria. tkiem, 716 36 Oclavtide Sexto Pompejo Vtftona♦

7«8 34 Lepidtu Trtutnvir,poteßate exutus.

yri3 29 0#4W Üafatis de Antonio viäorta ad

AäiumitertiusConJulatm) acMonat*

ch t initium* Summs exdiffcreft-tianumerorum24$ & 7*3 cft 478 ans.-norum_f^atium,

Cap.

VI.

SÖb

mana

Aügufto penitus cxfpiravit

Ii ber_tas, fola _{ejus umbrå}

Rö-

re-manentc. _{Imperium ille capeflivit}

i

miinitusnontamau&oritate teftamen*

ti

_J*

_Cafcfaris

* quam armorüm

praril-dio, mox etiam S. P. Q» R.voluntatc*

Caefaribus uti nomen ita & _imperium

qiiidcm fa&um eil hercditariuni, fe~

eus ac fub _{7 Rcgibus Romae nafceiv}

tis_{% ubi coriftäns invaluerat electiö.} Hoc verö Caefarum _Imperium

origi-ne fua militärex haut multö poft de*

fkicrne _{Augufti ftirpe, cx militum} quoque

45

quoque iibidinc penderé, & accifå

Scnatus _{Populique audoritate,ex} mi-litum niitu conferri _{atque adimi lau}

peratoribiis caepit*

Etcnim

illi, co-t.

gnito pencs fe efie tantae rei

arbitri-tam% non Romae femper Imperatoren

kgebanti evuigatoque hoc imperif arcano_*poflfe _{eos etiamextraRomarn,}

fieri* diverfis föep'e locis diverfos

fi-mul _{Imperatorcs creabaiu. Et quod} focdius_{, eö tandem infanam} proferc-bantlicentiam_{Ä ut Iicitäntium}

lupre-mo _{imperium luimeratå pecuniå} dj-Venderent. Irttcrfc&o _{Caligula bella}

Scnatui _{fpes &.occaßo rcvocandae} li-bertatis _{adfulgebat5, fed obftabat}

mi-litum_{petulantia, detrc&antium} pare-re nihunitéidemque perpetuo domi¬

no: _{Seilicet, quaffata dudnm}

difci-plina militaris indies ruebat magis ,

milkumque priftinus obfequendi

ar-dot, priftini mores,plane exulabant^ Si_{qm forte bonus princeps difciplin»}

labanti & _{faepius in eafum praecipit*} fucicurrere,, aut

certé

milites tam

f«s-de_{deviantes in viam} rcvocare

46

bat, nihilo fané plus facicbat, quåm

ut furibundam multitudinem ultro in

fui _{pelliccret exitium. Haec tam}

ne-faria militum _{nequitia incredibile}

quantum civilis fanguinis

hauferit,

quantumque ad impcrii cladem mo-menti attulerit. Crefcebat _paulatim numerus, non Csefarum modo, fed ctiam _{Auguftorum, etfi imperium in-,}

crementa _{capiebat nulla» Sub}

Cjefa-ris _{Augufti aufpiciisfummum Roma«}

nae res _{potentiae apicem contigerant;}

poft eum accefliones habuere nullas,

nid _{quodfub Claudio Britanniae pars,}

fub Domitiano tota _fubigeretur.

Tra-janus etiam Mefopotamiam &

Affyri-am _{novasquidem facicbat provincias,}

fed mox ab Hadriano rurfus

deferen-das. R_{eliqui feré fatis habebaut le¬}

dare _{glifcentes dom i motus, aut}

cre-brö infultantcs fibi vicinos hoftes

fi-nibus fuis arcere. Divi fratres M.

Aurelius & L._Verus, novo exemplo

unå _{imperantj facitqjdeinde}

frequen-tior _{-Polycratia, ut cederet tandem}

imperium

in Patrimonium piuriutn

47

aequo rrucntium jure. Quamvis vero illa communiter _imperantium multi-tudo immenfas devorårit _{opes,litnul«} que inteftinorum motuum trequentia imperii vires vehementer labefadave-rit, attamen quod fenlim peffum

ive-rint Romane res, hx caufae nonfol^

nec _{praeeipuae fu-crc. Plurimum earum}

diminutionem _{adjuvit tranflatio fedis}

Imperatoriae ex Occidente in

Orien-tem. Diviliones autem_Imperii

here-ditariae inter _{plures filios, horumque}

partim contentiones & dilfidia,partim mollitics Sc focordia _{prineipem inter} ealocum tenent,quibus exciti undiq; imperii praedones, tantae åc tam

din-turnse dominationi ultimam cladem

attulere. _{Quando autem}

Imperato-rumvitas _{perfequi neque ex inftituto}

noftro, neque ex neceflitate eft, fatis

fuerit _{praeeipua rcrum acmutationum}

momenta _{paueiflimis tetigifife.}

Augu-ftus fecundum Dioncm exade ₅6

an-norum, fecundum Petavium anorum

,55, menfium 10, Sc dierum 28 Im-pcrator? fi

aConfulatuejusprimo