z%.
b. c. a
Diflertatio Politico-Hiflorica
DE
TRIUMPHIS
ROMANORUM,
Quatn CONSENSU
Amptiflimtf Facultatu Fhilo/ophkt
In
llluflri Academia XJpfaltcnJi
PRABSIDE
V tro Trrfdarijf/mo
M. JOHANNE COLÜMBO
Poéf. ProfefT. Pub, ac Ordinario.
Bruditorum cenfur& moåcfle
Sabmtttit
IO HA N AHLM AN Wedmannas
In AuditorioGuftavian. Maj.
Ad diem 6 Juni). A.
Anno 1679.,
HOL MI JE.
Excudit NlCOtAuS Wankuf Reg,Typogr
IM DISPUTATIONEM
OmatiJJtmi jtcvtnit
DN. JOHANNIS AHLMAN,
i'\■
HO Cclfaqne fcanderunt pifto ftibus ex domicis mulcfretülere Capitolia triumpbos» curtu:
Aft loxnm, faßnm, bilen»,fadosquecalores Ssbjngamittentem rarnn&Phxnica voccmns.
Stripfit chiter
& lubens rj
Andkia» NoxconüfW
IN
DISPUTATIONEM
DE
TRIÜMPHIS ROMANORUM
Traßantlfftmi & literatijjimi juVems,
DN. J O H ANNIS ÄHLMAN,
Populari5 mei perdile&i,
*
» \ * Q 1
IMpiger adfieäas triumphos; v et eres> AHLMANNE
Paginaquc hinc laudem feduhtatis habet.
St, licet infrendens, auttura lnfiitia laums
<*Anfe coronandos <vincta trahatur equos:
Olfens bonafi vifirix informefitbegerit agmen,
Gfuod celere humani cor dis ab arce mit:
H&c mihi magnifico fit adorea digna triumpho;
jEquafit hac pompü, Q^Xlartia Roma, tuis.
Amica? gratulacionis caut
Scribebam
Johannes Colümbqs.
W
Tota hxc de Triumphis Ro¬
manorum tra&atio non incom-
modein tria pracipua capita di- fpefci poteft, quorum-j
Caput Primum
Originationem, vari am ejus fcribendi
rationem, Definition em rei, & cDirvifio*
nem 7 riumphi tradat#
Uam bene omnia in Repub.
inftituca fefe habere (blcant,cam egre«
gii& optime de civitate domi miliri-
xqi viri metiti honorantur, mali vi-
ciflim poenisdeli<5tiseoram debitis af-
ficiuntar, haut faciledi&a erit» Hane morenri ve-
teres Grxci Romaniqj, qaiinter omnes alias gentes magnitudine rerum geftaram, principem facilelo-
enm obtinent, obfervarant;& quamdia ifte mos apad
ipfos vigait, tamdia etiam rempab. eoram floraiffc %
vcram neglefto co, tcipub* vigoremdcfloraiflTe, ex
A hifto'
CO
Hiftoriis bené mnltis certum indubitatumq; eft. Quip.
pe cum honos nihil aliud quam virtutis pracmium fit,
virtutem fequi debet, non eandem antecedere; Id prudenter å Prifcis Romanis obfervatnm effe acce.
pimus,cum templum Virtuti Honorique dedicandum
fic extruxerunt, uc pariete in medio rempli fuppofito
diftinxerint, nccui ad honoris templu aditus daretur,
nifi prius ipfi virtutis porta plene patefa&a eflfetii*
Et cum honos virtutis alimentum fit uberrimum,unde
merito inter feliciffimos reputandus eft is reipub. fta<
tusfteftificante hoc ipfumHippodamoJ in quo virtcite pracftantibus, officiocj; fuo re<fte decenterq; fungenti*
bus,debiti tribuütur honores. De Scholafticis honori- busagcre, quibus jovenesadbonarnmliterarü ftudia capeftenda incitari incredibiliter folent, md,in pras*
fens,non eftinftituti. Heede honoribus illis,quos bo'«
nos eives Corona decorandi duobus olese rarrmlis connexis, omnium primus apud Athenienfes intro-
duxit Pericles. Nec de honoribus in Gymnicis cep
taminibus,ubi vi&ores Coronam aeeipiebant, quam
honoris caufa circum ferrent, prsecoque eorum lau-
des decantabat. Sed de honoribus illis eximiis &
valde fplendidis-, quos S= P. Q. R* vidtori é bello re*
deunti olim deferebant, His quoque magna cautio
fnit, ne immerenti ignavoque alicui talis honor tri- bueretur, praeeipue cum noviflent, multos iafignia
virtutis
virtutis fine virtnte affequi folere; veros tarnen fru-
&as folam virtatem percipere. Hi,extra triumphos
etiam, coronis laurcis, gramineis, quernis, aliisque
leviffimi quidem pretii rebus, fed tarnen virtutis infi-
gnibus, tanquam gloriae illeccbris ufi, rerum gefta-
rum magnitudine populos omnes longé fnperarunc.
De militari hoc honore omnium maximo, in prxfens
differere conftituimus, cujus operis tra&ationem ab Originatione incipimus.
I. Quod ad Originationem fi ve Etjmologiam vo-
eis Triumphi fpeéfcat, de illa non inter fe con veniunt
eruditi. lfidorm Hißjalenßs (a) exiftimat &ro täs
f
♦e* ut ipfe quidem ait, ab Exultatione, deduci pofTe.
Tranquillu* autem, cum quo etiam facit Zonara* (h)
Triumpham potius å tribus ordinibus dici vult,qnod
fc. MIL1TES,SE,N ATUS&POPULLJS de hoc
honore duci concedendo ftatuerent* Suid<ts &He- Jycbm deducunt rZvJypw, aferisj quas Bacchum
volunt junxifle currui cum triumpharet.
II. Af. Vårrop (c)'Baccbo Triumphiinventori pri-
mo nomen fuumdebere vult, cuxTriumphantucogno-
men fait; Triumpbare Vero appellatum} quoå cum imperato-
re redeuntes milites clamitant per urhem in Capitolium eunti: 10 T\IVMTHE, 10 T^IUMVME, qua fauftå voce o-
A 2 ranis
(*)Lib, XVIII Etymohgtar. cap. i. (b) Atwal. T«W. XI. fil.8a»
(c) Hb, V. de Lmgvå Lat,
(4)
mnia bona augurabantur, & viftori duci & reipab.
Idque å gr^co Liberi Parris Cogoomento , dicebatur
enim inter alia jfMp-ßos; Hoc viciflim derivatur cx vo-
cabulojpwfrondemficulneam denotante,& kpß acmafcendo.
Ratio haic Denominationi fufficientiffima adeft- quia poft Indicamreportatamvi&oriam com triumpharec
Bacchus, milites ejus ficorum foliis vultos cooperue-
runt, 6c in arcem afcendentes clamitarunt, lO THRI-
AMBE BACCHE, IOTHRIAMBE BACCHE*
Fuerunt alias hsec folia ficus Baccho facra, ut habet Matthias Martinm in Lexico Etymologico. Huic fen«
tentiae nos peculiari rationc indu&b adftipulamun
ill. Scriptorumantiquiflimi trtttmpum pronun*
ciarunt. Tutlm in Oratore Qa) eandem etiam pronun- ciationem ufurpafle fe memorac, donec fero convi-
cio aurium, ipfi extorta effet veritas, ut cum popnio loqueretur. In quibusdam etiamnummis fineafpi*
rationc Triumpum fcribi folere notåt Angelus Tohtia-
(b). Et in Adolphi Occonis numismatibus ap- paret frequentiflimé. Sunt qui Triumfum per F. non
ph,fcribant, in Iiis Lanfius, qui in Confultationc de principe Europae provinciå, fic ubique efFert.
IV. Habita fic ratione nominis,ad realem <Defirit'
$'mem nos Conferimus, quam putamus non incom-
mode
(a)Cap. 4S^Quimil. Orttf. Jtißit, i, (fr) MifieBamum cap. 19.
mode inhuncmodumconftrui: Triumphusfaitho.
nos militaris omniam maximus & eximius, h S. P. Q.
R. Imperatori legitimo conceflus, cum is aufpiciis
(uis legitimum, ccrtum acdefinitum numerum -ho-
ftium praelio deviciflfcc, pofteaque incolumis cum ex- ercitu domum redux effec. Vel ut Itpfinm (a) trium- phum defcribit: Triumpbus fult fummum & magnificens tijjßmum, jucundifflmumque pramium, quo prxcelkntium im•
piratorum res in hello pradare & feliciter geßte, Vtrtm fortuna apud Romanos ornari folebat. Singala membra
definitionis in hoc capite tradenda quidem eflént,
verum cum omnia Capite fecund© hane rem fpedfcan*
tia fußus, decenti tarnen ordine, expofita funt, ideo
ab hujus inculcätionc in hoc capite fuperfedere placet,
ne videamur ledfcori eramben, ut dicitur, bis co&am,
appofuifle*
V. Definitionem excipit Divifiio. Triumpho-
rum duo genera fueruntj unus major, qui praecipue Triumphus di&us, alter minor, qui ovationis nomine
venit. Ex Majoribus triumphis, alii terreßrest alii na*
yales. Ex Terreftribus alii in urbe, qnorum pompas
rationcm nobis (équens caput prxbeat, alii in montt
Albano a&i funt, de quibus in capite ultimo agetur,
.
Ex his Terreftres di&i, qui terra: Navales, qui ma- ri, rebus feliciter geftis, agebantur.
A J C AP,
(a)Lib. X. cap, 29»
Caput Secundum
TriumphiAntecedentia-, Perfonas ni-
mirum; qm w/Principales vel minus prin-
cipales. Canfasj qua vel Promoventes Veletiam
Impedientes/Mwr. £* Triumphpm
ipfpm, contiwbit.
I.
^SjErlonae Triumphales Principales
jwisftfnnt. J .Triwnpbator <\n\ n&tionc fit romanps,
civis non homo extranens, liber, non fervus, patri-
tips, non homo novus- qnod ctiamolim innuebac 1$londu6(a). Nalli romanoram trinmphare iicuic,nifi qpi Diciator,aut Confpl,aut Praetor res gefhffet. Hoc
etiam L. Lentnloobje&nmfait, qui obrem in Hi- fpania feliciter geftam , ovansarbem proconfnl in- greflfus fpit. Qaamqaam romani morem illnm ob.
fervaront, nt nemini nifiei^qoi praeeipaa & amplis-
fima mnnia in rep. Romana obtineret, triumphus
decerneretar; tarnen privatos, genere illuftri loco-
qae natos triarophaffe, ex hiftoriis indobitatum cer-
tpmque evadit^quod tarnen rarips contigiflfe Jegimus,
& vix fine prolixå contentione poppli. Hoc Cn*
Pompeii exemplo evinci poteft, qpi eqpes romanps,
&pri*
X. Rm tt'mmfa
(?)
Sc priasqnam per xtatemconful fieri patoiflfct, bis triumphavit, quod etiam in delnbro Minerva?, in ti-
tulis Pompeii apparu^ifle affirmant Thum Sc ßlondn {a)
i.Milites Imperatorem fnum curra trinmphali infi»
dentem carmina joci laudisque, interdum Sc convicii plena, cancicantes, quiqae vi&oriam fnis manibas
pepererant, Sc propter id Corona ornati laarea co-
mitabantur, quafi pnrgati a cxde romana, urbem in»
trarenc. Lauras quippe in talibus negotiis adhibita fuit; nam ut laurusperpetno viret, fic in eandem
modum Remp. eorum poft hac vigere ac florere, ar- bitrati fant. 3. (Duces hoßium , qai revin&is poft terga
manibus,oftentui trada&i fequerentar* Pro nt Sei' pionem de carchaginienfiam Sc Namidaram princi- pibas triamphantem olim feeifle refert LWm
Sc ab Aureliane Svevos, Francos, Vandalos, Germa-
nos, pari modo in trinmphum du&osefle memorat FUYim Vopifcm (c).
11. Snccedunc Secundaria; qna: in Pom«
paipfa accedant, veluti triumphi appendices: quae funtvel 1. Senatum, triumphalis a<ftus celebricacem
fua prsefentia exornans Qd) 2. cen Topulus^manusy qai
per Compita domornmque faftigia effufus, laeticiacxi
in (4) Üb, X.(f>) lib. XXX. (c) in vita Aurelian (d) Sfeten.
in yit. Augußi caq, 29.
(Sy
tA
infignioretn fao favore oftentaos, cai fcntcntix c-
tiam adftipalatar Blondas (a) Topulus Inmana* ( ait) «/>/.
dis veflibus ornat as y in locis t? partibus per quas Triumpka-
tor traufiturus eßety fe/e ad triumpbum foeEtandum paraderat:
Omnia urbis ttmpla erant apperta, & (ertis vaporibus repleta
fVaVibus* Multitudo minißrorumy inauratos baculos mani-
bus geft ans} ex medio dimoVebat tur b as, & Vias fccit apertas
& puras.
III. Seqaicar nt Caufos rc&é expendamus
triumpham nimiramPromoventeS,quaram i.Eft
Imperator bello re<5te atqac ordine adminiftrato, fa-
foquc legicimohoftiamnamero, nimirum qainqac
millibas (b) De haccaufadaplici erat aatam lege*
Prior omnes triumpbare qui minus quam quinque millia una acie
debellaruntvetabat. Pofterior (cajas Conditores frie¬
re M. Cato & L. Marias Trib. Pleb.) certam pcenam bu, qui mentiti erant, conßituebat. Quare & ingreffi urhem
triumphaturi, de veritate fcripta apud qu<eflores urbanos jura-
rent (c) 2. Auttisic. imperii finibus, non vindicatis prifti«
nis. Jdeo Pub. Scipioni ob recnperataai Hifpaniam*
& M.MarcellocaptisSyracofis, nallum triamphum
a fenatn decretam efle (d) 5. B art a ex legitimo &juflo hoßeViBoria, non ex civibus. Ideoqae Severus Tri«
umpharc
(é ) lib.X. a. c, (b) Val.Max. lib. IF, cap.S.Liviui lib. XXXVIII.Barn.
Brifon./or: lib. 11 (c) val. Max.loc, cit, (d) Caflil.ad
Saltifl. pag. 79. & Blond, IV), X.
nmpliare nolnit > qni vi&oriam tion de hoftibus, fed
civibus romanis obtinuiffec; ac Nafica Tibcrio Grac- cho cum fuis perempto. Metellus CajoOpimio,Ca- jus Antonius catilinå (a) 4. TroVincia pacatd perdomi- taque/ucceffori traditat Cujus reiin documentum addn-
ci poceit Lvcius Manlius confulex Hifpaniå rediens,
cui poftulanti triumphum a fenatu, in sede Bellonsc,
rerum geftarum magnitudo impetrabilem faciebat, exemplum obftabat* Quoniam ica apud Prifcos Ro¬
manos ufu receptum fuit, ne quis, qni exercitum non
reportarec, triumpharer,ac ni 11 fucceflfori rutam per*
domitamque craderet provinciam (b).
IV. Cauix Impedientes triumphum i.
Vicloriaficruenta fm [fet , (c). 2. Vel fi alienis aufpiciis,
aucaliena in provinciareporcacaeiTec(c) 3. Qum tri- buni plebii Tmperatori triumphum petenti, aliqua de c auf a in- fenfi, de rogatione ferenda omnes recufarent. 4. Deinde cum rogationem quidem tnbunus aliqucs ferret, fedeam populut fuf»
fragiit antiquaret, Tribuno rogationem ferentey unus plu-
resVe de colkyo mtercederent. 6% Cum tribunm imperaiori
diem differrety(icuti Cfm Memmim Lucullo} qui duobu* po•
tentiffimk regibws Mithndate Tigrane deViHio, t amen non
nifi triennio poß , accufationem remittente Memmio, trium¬
phum impetrare potuit (c).
B V. Tri«
(<*) Caßil. loc. ett. (b) Liviw lib, XL. (c) Caßil. ad Saluß.pag. 79,
(jd)Rofim lib.X.pag. 1004.
(IO)
V. Triomphandi potcftas publica S. P. Q. R*
au&oritate poft recitatas litcras å vi&ore miflfas im-
peratore > rerum fortiter feliciterque geftarum indi-
ces, aut poft res easdem extra urbem fenatui expofi-
tasj impetrabatur: de quo negotiofeqaentia verba
invenire licet (a) M.FuhiusTrocon/ul, cum de rebus in JEtboha Cephaleniaque a fege fl i* differuifltt, petiit a patribus,
ut #QUUM.. CRNSRRENr. OB. REM.PUB. BRNR. A C. FE- LICITER. GESTAM. ET. D1IS. IMMORTALIBUS. HO- NORRM. H ABERI. IUBERE.ET. SIBI. TRIUMPHUM. DE- CRRNRRR. adeat eciam cut otium fuerit Barnab. Bris- fon. (b) Aucoritateac permiflu S. P. Q R. triumphari
dixi, quiapro dignitate agere, aut omnino ne agere quidem potefl Imperator, nife conjenferit Senatus, & in eam rem pecu*
niam decreVerit. Jam Ver o quoniam finiendt belli potefl at em
populus obtinet, hujus quoque confenfu cum pr imis efe illis opus
(ic) Liter# hae lauro obvolutae ( utide Laureat# didte)
per curfores in urbem mittebantur. Ufns harum e-
piftolarum inde prsefertim dcfluxit, quod imperator
vidtor, ante decretum fenatus
3urbem ingredi non
poflet. Ubi adnotandumeft centoriones jure juran-
do obftridtos, vera eflfe quaepcr literas (enatui nun.
eiarentun Imo &c poena ducibus indiEla fuitr qui aut ho*
ßium c for um numerum augerent 7 aut civium celarent (d).
Tum*
(a) in Livio lib. XXXIX. (&) Ith form, fölen. /f. pag. 108. (c) Po-
lybius lib. VI, pag. ^44. (rf) Val. Max. Ith II. caj>. B,.
Tum fi res ab eo triumpho dignas fenatai ^IX) vifae fuiflent,
a fenatu primo, deinde å popalo, cam Imperatoris
nomen ei confirmatum eflfec, ei decernebator, per- mittebaturque ut triumphans urbem iniret, dicsque
certa triumpho ftatuebatur. fnterea Publicae fnppli-
cationes permiflufenatus fiebantad omniatempla in
aliquot dies. Harum duae fuerunt caufas; unaada- vertenhum imminens malum, altera ob rem feliciter
geftam. Que nefcio an fierent ad exiftimationerrLj magis imperatoris > quam ad gratias Diis agendas, quiadecernebantur una cum nomine imperatoris(d).
VL Die triumpho decreto, imperator triam-
phali habitu ami&useft, qui tog* piEl*, Sc tunic* pal*
mat* folet venire nomine. Nam palmata ließt*, ut in pace con/ulu eß, ficinViEloriatriumpbantis eft (b) utram-
que purpurei coloris &cocci, probatidimi faciunt fcriptores. Palmatashas tunicasplerique pro iisdem
habent cnm togis pi&is, quam(ententiam etiam Ro¬
daus approbac (c) Eam tarnen contentionem dirimit
Johannes Freinihemius in notis ad L.Floricap. V. lib,
I. ubi dicit togam å tunica omnino diftin&am eflfej &
fimulgeftari {olitas indicati-iTw^WJ. Pluraqui vult, legat OHaVium ferravium (e) ScAlbertum l^ubenium (/)♦ Ar-
B
2.iDillis
(ia)BriJfo.form. in II. pag. 107. sAlex. ab Alex,lib, IVGen. dier.c.l7.(b)Aufen,
Grat'tar.Aftione [c~)Antiq. Rom. lib. X,p.io^.{d) lib: XXX. c. 1 f,8.
(e) de re veßiarid Part.t.hb, i.e. 16, lib, XII, f. 8. (y 9, Cf ) de re veflz
fea de lata clavo lib: 1, cap. tl,n.zi.
(r*3
miltis deinde famptis, laurea redimitus, & ramum^
lauri dextra tenens, roilites ad concionem convoca»
bat ftans in aitiori fuggefto , quo ab ornnibus pofTet confpici, pro ut pulchre in nummo caliguiae hic ex- preflum eft, cujus fignram pag. !4-Num. II. B. Le*
éfcöriconfpiciendamprobeo. Ad ha?c militibns pa- L
blicéfeorfimquelsudatis, pecuniam donabat Sc or¬
namental utpote, armillas, haftas (ine ferro, Sc coro*
nas aliis aureas, aliis argenteas, exprefToin eis nomine
Sc facinore viri. Namqui primus murum confcen-
derat, aut caftellumexpngoarat, eidabatur Muraltt$
ita diéla, quod quafi muri pinnis decorata diet. Qui
vero civem in predio aliove pericuio liberarat, ei data
eft ciVtca Corona, {a) eaque riebst é fronde cjoerna Sc interdum ex ilice; hujus figuram reperies pag ok.
Num* ilL Obfidionalts eft,quamij, qui iiberati funt
obfidione
>dant ei duci qui liberavic; ea Corona gra- minea feit* Quam obfidionalem Tllnm(b) ornnibus
aliisgemmatis, aureis, vallaribus, muralibusroftratis*
civicis, Sc triumphalihuspraefert: quippe cum reli-
quas imperatores militibus, aut ipfi milites militibus
dare foleant, hane vero milites imperatoru Caflnn- fis eft Corona , qnadonateum imperator, qui pri'
mus hoftiom caftra pugnans introivit j ea corona in*
figne
14 4geHw, Ib] lib< XXff. caj>, f, ^4,
(*3>
fjgne valli habet, unde etiam vallaris dicitor. De NaVali videas incapite tertio. Fuerunt quidem hx
Coronas multorum generum, eorum tarnen praecipuas nobiliffimasquenominavi.conf etiam val Max» (a)*
VII» Triumphalem coronam auream fuiffe fcribit
Agellius, paulo antea nominatus. Auratam etiam fuiflc ufu receptam oftendit ^ofmus (b). Hx antiqui-
tus é lauro eran t (d) poft fieri ex auro cseptas. Unde Li«
pfias de Mag» Rom. Üb. II. cap. 9. ait: Triumphales
Coronas lunc, quas imperatori vi&ori aureae prasferun-
tur, qusc temporibus antiquis proprer paupertatem
laureasfuerunt, laureae hx coronat, fi materise asflima- tionem fpe«5tes, omnium im Ii dimas: fi honorem eis habitom, omnium gloriocidimx 6e fuperbiflimce, ha-
bitum eis honorem eximinm effe dixi, qnod,vel aliis midis, ex hoc loco SVetonii in Vita Q<xj<\ris probari po- tefl:: Ex omnibin decretu fibi a S. T. 2. % bononbm, non b*
liudrecepit aut ujurpavit hbentiux , quam jus laureat perpetuo
geftand*. Aurea v. Corona, quae folida fuit,ob poti«
dus & gravitatem non imponebatnr capiti, fed fufti*
nebatur a miniftro, aut fervo pnblico å tergo trium- phatoris in curru comparente: qni inter alia etiam haec
verba (uggcrebat RESPICE, POST. TE. HOMK
NEM' MEMENTO. TE. quibns verbis admonilit,
B 5 ut
• *
\
(rf) lib. I//, c, 2. {b) Atituf. RomJib X.p. 1040, (c) Flinks hb, JV. c,tilt.
(14)
at reliqaam v\tx fpacium provideret, nec eo hono«
reelatus {uperbirec. Nam rebus prolperis etiam e- gregii daces infolefcunc & vi&ores plerumque per
faftum & concamaciam hebefcant. Geftis itaque
m. (aam famam ne exultarent, admonebantur, fed admoderacricem rerum humanarnm, providentiam,
utminiiln, referrent. lllsecoronae primo quidem
datae aut tniflTae: poftca invaluic ut pro iis pecunta of¬
ferretur.
VI 11. His pera&is. Imperator currum confcen-
debat, icaprecatus: DII.NUTU.ET.IMPERIO.QVO-
RUM. NATA. ET. AUCTA. EST. RES. ROMANA. EAN- DEM. PLACATL PROPITIATIQUE. SF.RVATE. (a), For¬
ma curns erat rotanda ; N.eque emm ftmilueratei, cujus ufm eft in certamimbws ludicrts, nec cujut ufws in hello i jed rotun¬
da figur a inftar turricuU conßruBus {by Quod non de toto
curru intelligendum, verum c a p/a, five illa parte quam confcen*
dunt occupantque ilh , qui Vehuntur♦ H*cfc. fuit rotunda,
faclaufam ambitum, at docait infigne ha jus Academiae lydusB M Schefferus, inoperederevehiculari, at
&olim Zonaras C c) cujus ftrucfcuram appofui pag. i 4.
N. i. Pro uteam exhibet nummas Antonii Pii. Ean-
demquoque nummas Lepidi & Velpafiani praebent,
qaorum figuram videre, fi volape fuerit,adeas opus
illad (a) Blondas Rom. Triumph, lih. X. p. 164. (&) Jannes Zonaras Tom.},
Annat, [c] Ann. Tom, n.fot.^f.
"•*Wfv#
(a) Blonåm Rom. Triumph, iw. a. p. i o<j.. Zonaras Tom.j,
AnnaU [c] Ann. Tom. ii.fot.+f.
illad do&am, nopcr amecitatom. Eratiftecurrus
ex anro aedificatns, fi eft fides habenda Floro (a) qui te«
ftatur å Tarquinio imitatione Tufculoram inftitu-
tos triamphantium carrus aureos, per quos B.M.Schef-
feras Cit* loc. potius auratos valt intelligi, qao m.
negotio cum ipfo facit Livias (b) abi poft alia: Curro
aurato per urhem VeElus in Qapitohum aftendit. N ihilomi-
nus carrus aarei fab imperatoribus demnm videntor
orti, uade feqaitar ex fententia B M. Schefferi, ante Cadaruroaetatem habuifle auratos. Habaeruntetiam Caefares & I mperatores carrus ehurneos huic negotio
aptatos. hinc Ovid. lib. 111, ex Ponto.ep 4.
Illa ducts facies; in curru [lantis eburno
Currusiftcduarum rotaram fuit, & hane trahendo Equos quamr colore albos adaptarnnt, ut ex Titi Vet-
fpafiani & L. Veri, Antonini trimphis, videre Ii«
ccat(c) ut &exCamilli (dj. Praeter equos etiam hoc
in negotiotigribns (e) Elephantis(/) Leonibus, cer-
vis & aliis animalibus ufos fuifle, luxu praefertim ma-
gis magisque in urbe invalefcente , claram eft.
IX. Triumphans non fedebat in curru, veram
ftabat, quod nnmmuspaulo ante nominatus, ut &
verfusifte luvenalis fat* 8. lib IIi. monftrant
Et
,N
(4) lib. i.e. 5. (b) lib. X.c. 7. (0 Ltvius lib. IV.(d) idemlib.VL (e)Fla~
vins Vopifcus in vit. Aurelii. ( f) Sveton, in vit. CaUrk & Sulp,
capitol. in vit. Gord. juniork
\
• -
Ut ßanteis 'tncurribus Admllianos.
Et Oyidios Iii, de Pont el.4*
Illa ducv facks in cunu ßantif eburno
Regendo currai nullus auriga efle fölet praeter triam«
phatorem, clare Valer, Max. (d)tcftatar; id enim fa-
ciunc nammus Lepidi & Äntonii antea citati: Virgam
laurem fimul ac fceptum eburneum mana finiftrå geftabat,
cam dextra habenasdir.geret: Qaamvis alicer cen.
featOnuphrius Panvininsin faoCommentario(fe) qui
laaratn in mana finiftrå ac fceptrum in manudextrå depingit, interim nallam plane re&oris habenaram
mentionem facit. Alterutrum tarnen horam mana
geftaviffe finiftrå omiflouno* obfervat Joachimus
Maderos ad Onuph Pan: (c). Appiaonsdiciteam
mana tenaiffe fceptram ebarnenm, & virgam laare*
am, mentionernque nullam prorius adiicit nam dex¬
tra ve) finiftrå geftarit. Aquilametiam fuper fce¬
ptrum fedifle påtat Ifidoras, indicio qaod vidloriå ad fapernam quafi dignitatem eveft us eflfet.
X. Triamphans interdum liberos faos eodem
curraquo vehebarar ipfe excipere folebat (d) & qui«
dem utriasque fexus, praeter hare non tantum liberos,
fed etiam alios qaos amabat. Qui vero non curru eo*
dem cum triumphante ve&abanturpueri, ad habe«
nas>
{a) üb, IV. cap 4- tit. 5. (b) de TriumphisP. 11. (c)pag. $-9.
(d) Val.Max.lib♦ V. eap. 10.
nas
,qoibusregebanturequi,equosque triumphales
confcendentes fedebanc. Appenfa quoque Currui
erant Nola flanell um, & fub curru idolum Fa/cini de-
fenforiscurrustriumphantinm: prioribus illis nota¬
tum voluerunt, ipfumin eam incidere pofTe calami-
tatem, ut vel flagris caederetur, & capite ple&eretur.
Ufum vero NoUin damnatis alfupphcium dcducendts eße f
pro ut explicant Petrus Faber, hemeftr.lib.il. pag,
104 & Hieronymus Magius üb de tintinabulo c. XI.
XI. Hilceomnibus ita ordine przeparatis, trium-
phusipfeprocedere caepit, vel å portå capenå, quae
triumphis commoda erat,vel å portå,qua triumphans ingrelTurus effet. Antecurrum Triumphacoris pri-
mi ibant Jenatw capitolium verfus. Poft tubicinesjdzs- (icum canentes vel modos triumphales* Deinde du- cebantur ^ovwfacrificio deftinati, auratis cornibus,
fertisque redimiti Poft hos elepbantes du&ifi modo illo bello aliqui capti eflent. Ulis fuccedebant opima ß,o! 'a urbium devi^larum, omniumque rerum capta-
rum aut fubaétarurn fimulacra fcriptnris imaginibus adje&is, (eriem geftorumexplicantibus. Fereban-
tur & t it ull ViFlarum gentium, aurum itidem argentumque♦
Sequebantur poft haec ornatiflima & auro nitida
gentium vi&arum arma, quae curribus vehebantur.
Poft armorum currus pecunia aurea & argentea in
C vafis
(18)
vafis argenteis ferebatur. Deinde alii iterum tubicines äderant bellicum prsecine n*:es. <Ducts koßium qui vel- lejo Patercnlo (a) 6c Livio (b) dicuntur triamphi or-
namenta, vindti catenis5cretortis poft terga mani«
buc ducebaneur. Poftillos viciflim portabantur co-
rom aurece, fi qaae triumphatori, abnrbibus 5c pro-
vinciis fuerant, fnmmi honoris caufa, qnod faepecon- tingere fölet per legiones, oblatac funt. Praecedebant etiam currum imperatons littores cum fafcibus 5c fecu- ribus laureatis, purpareis amidti veftibus,
XII. Poftcnrrum trinmphatorisequitumpeditum*
que exercitus fno quisque ordine fequebatur. Ex his
fi qui peculiares Coronas, aut alia dona, ob egregium
facinus ab imperatore acceperaut, eaextencis mani*
bus portabant j 5c quisque eorumcapite laureato in-
cedebat, Hi ciebant taetiflima voce Trimphum, ac-
cinentes triumphaliacarmina, quibus etiam liberos jocos immifcere licebat. Cumquehoc ordine pro-
ceflifTent, omnes in Capit«lium per forum Roma«
num afcendebant, ubi hoftes antecurrum dudfcos ab«
duci imperator juffitadcarcerem, QuumqueiarrLj»
ventum in Capitolinm eflet, primum de hoftium mor«
te écarcere nunciabatur, antequamresdivina fieret.
Hoc tarnen pro vidfcoris lubidine fiebat. Namdsu
Pompeie*
(jt) fib.II. cap. 40.4, f, (b) lik ni. 9.
(I$))
Pompeio legitur ipfum neminem captivorum necafTei
quem moremejus feqvuti triumphatores alii. Idcm de Anreliano & paffim aliis obfervare licet.
XIII.
Poftquamiamdemorteocciforumducum
hoftiliam nanciacam eflfet, tauroram Sc aliorum ho- flinm immolationesinftituebantur ; Jovi corona au- rea Sc pretiofifiimae manubiae facratae, clypei aliaqae
monumenta in Capitolio fufpenla (unc. Adhaec in
ipfa capitolina cclla (inferiori loco) vel capitolina porticu, vel templo Herculis
,vel qaolibec alio ar-
bis locoepalam (umptibus pablicis ad parabatur. (a) Utqae triumphifumptus Sc impenfas xrarium publi¬
cum fubminiftrabat, (ic cumulatim opes é pneda &
manubiis per triumphosetiam ferebantar, utfapra
obfervatum eft. Nuncexemplum tantum modo ti-
nicum in L. Papirii Curforis de Samnitibus triumpho
ex juli. LipGo. lib. i i.cap 8. de magnit. Rom. ad- dacam. verbah.ee funt: TriumphaVit in magijlratu}[N'
SIGNIy ut 1LL0\UM TEM?0J{UM habim erat,
triumpho. Mobiles aliquot captivi, clari fuis patrumque fa-
El ps duili. AZris gravis magna Vis transVeSla, vieles cent um
millia
y& qumgenta triginta tria millia, Id <es reduBum ex
CAVTLVIS dictbatur. Argenti quoque captum ex VlfBL
$US erat, pondo nulk trecent a triginta. Omne *s argentum- C 2
qut
(a) Bion lib. XII. Efig. 48, Polybioque lib. Hiß. VI. cap. 1},
(xo)
que in aranum reconditum, miluilm nihil ex prada eft da¬
tumi. Mo ris erat ab imperatore triumphum di{£luro)LOSS+
invit ar i ad canamdeinde rogari ut Venire/uper/edeant-t nequti
eo die, quo ille triumpharet, majom in eodem conViVio fit impe-
rii (a), Colligitur etiaminterdumtotam civicacem^
omnesqae ordme& huic convivio adhibitos, nam Lu>
cullui urbem tot am &/uburbanos Vicos excepit inquit Plutar-
chus, & Tiberim tmlle menju populum adhibuit (bfi. Per-
actajamcama, vefperi tibiis, & facibus antecedenti-
bas domum triumphator redibat > quem reliqui o-
mnes civescomitati, poftea finguliad propriadhver*
ticulafeconferebant. Totam tandem triumphalem;
pompamfiniviflTe fequenti precationis formulä al im,,
reftatus eft Blond (c) Ubi crinmpfrans afcendebat in
pradcntia& confpedtu Senatus Popul. Rom in Jovis
Opt.Max.TEMPLO. Diisremdivinarn rite folu*
turus, fic innebar: GRATfAS TIBI JUPITER OPTU-
ME MAXIME, TIBFQVE JUNONI REGINA, ETC^TTE-
RIS HUJUS CUSTODIBUS H ABITATORIBQSQVE ARCIS DIIS LUBENSLiETUSQVE AGO, RE ROMANA IN HANG DI EM ET HORAM PF.R MANUS OyODVOLUI-
STIS MEAS SERVATA B ENE GESTAQVE, EANDEM ET SERVATE, UT FACITIS, FO VETE, PROTEGITE PROPD TI ATI SUPPLEX ORO!
XIV. Atque fic ferme fc habuit illad (ammum
& magni»
Vaier,Max: lib.II, c. 8. § 6t (b) Sveton.c. to, (c) Rom*
Triumph, l, c, circafinem
(il)
Sc magnificentiffimum proemium, quo prsecellen»
tinm Imperatorum ac heroum res praeclare geftas
Romani ornare folebant; Hoc a nunc maius nunc
tenujus fnifle legitur; Namut res Romana ab exor-
dio fui circumfcripta fuit limitibns exignis, itaetiam
in principio non valde magnificos (ed exiles egerunt
triumphos; paulatim deinde adcrefcentibus P, R. di- vitiis potentiaque, ingentes & opulentiffimi fieri cce-
perunt. Primus omnium in Graecia triumphum egic
Bacchus (*). Quisa. ptimum egerit Romae, magna
interfcriptores controverfia etiamnumexiftit, quam
tarnen Plutarchus in Romulo, dirimit, qui Trifcum quidem fuifle putat, quicurru triumphali in urbem
invedos fit j Romulum tarnen triumphandi morem
primnm inftituiffe cxiftimat. HicAcrone Caminen- fium rege interfedo Sc Sabinorumoppidis expugna-
tis devidisque pedibus primus triumphavit. Succé*
dente tempore mos triumphandi magis magisque in*
vilefcercccepir, cum equo deinde vehicoofveverunt.
Haec funt quae de Triumpho majori terreftri in urbe
ado apud Veteres paflim Sc recentiores fcriptores ex»
tantia in venire licuit: nam de tropaeis,arcubus trium*
phalibus: & fi quid hujusmodi eft praterea, nunc agere non vacac.
C j Caput*
(aysolittufcapi
(^2) 4 *
Caput Tertium r
jD^Triumpho Navali. Triumphis
extra urbém, & O vatione aäis,
i.
RIUMPHUS NAVALIS concedebatür
;imperatori idi, cajus du£hi claflis hoftium ifuperata fuit. Quomodo vcro qais confe«
qui poflet hnnc triumphum, docet ©. M. Scbefferu*
lib* (IFT>e Mditia Navati cap. i Ü quem confulere pofllt qai pleniorem de hac re Cognitionen» expetit. Pau*
ca tantum ego in meam ufum adducam. Re profpe-
re iam & feliciter a&a, Imperator navem laurcå co-
ronatam mittebat Romarn, vi&oriae reportatae indi-
cem. Deinde alias mittebat fpoliis navalibus ona- f
ftas, palmis, fertis coronisque decoratas* Cum his
ipfe una proficifcebatur, ve&us nave totius claflis ornatidimå maximåque. Hinc hoftium näves fpoliis
refertas & puppibus religatas fecum duxit. Impe-
ratori vero Romarn venienti, Sacerdotes, Magiftra- tus&plebei obviameunt. Cumqne decendiilet in
terram, fenatum ut triumphare fibilicerec, rogabat, quod cum impetrafTct-i, pompa ipfa inftituebatur j i
quam in omnibus, terreftribus triumphis fimilem fuis- fcexiftimamus, nifiquod zotomroßrata alio nomi¬
ne
4
A
(23)
ne Kallis & daffica donaretur praécipue eis, qui marU
timo prAio in naVem armatm primus tranfihiffet, cujus que*
opera manuVenti\>is hoßiumcaptafuijjet. (<*) Hajusfiguram
tibiconfpiciendamfuppeditabitpag.i4Num IV.Prae-
terea viétoris ducis currum praecederent triremium a-
Üarumque navium vi&arum fimulacra; item currus
roftra naviam, harpagones, remos & caetera mariti-
ma inftrumenta eo belio capta, ve&itantes, Ex fpo»
lfisetiamaliquafuntdedicata Diis, &cumprimis ro¬
ftra
,quxin templis fufpenfa. Aliquando in hono¬
rem Deorum näves integrasconfecrabant & crema- bant. Signa & tropaea vi&oriae erigebantur roftris prsrcipue exornata, tum eriam aliis inftrumentis na-
valibns & armis. Triumphi hujus navalis primus a-
pud Romanosinftitutcr fuit C. DuiliusAnno urbis
CDXCi V* De quo ita fcribit Waler. Max. (£) Cajus
(Duilius, qui primus nasalem triumpbum ex Toems retuht, quo*
tiescunque epulaturus erat ad funalem cereum, pr<teunte fidi-
eine & tibicine a c ma domum reVertifohtus eft, in\\nem belli-
c dt rei ßteeeßum noclurnd celebratione teßando. Meminerunt Hujus & Livius Epit. 17. Floruslib. II. cap, 2. Oro- fius, Plinius&alii. Obnavalem hane vi&oriam C*
Duilio ftatua cum columnå roftrata in foro Romano decreta fuit, Plin.lib. XXXII I. cap. i, Pofthunc Qv
Lutatius
(<i) GeUius Hb, V, cap, 6,(b) lib, III» caj>. 6,
tCm)
lLntattos & Cn. O&avius triumphos navalesegernnt*
IL IN MONTE ALBANO EXTRA UR.
BEM Primus triumphavit Papirius Mafo, de quo i-
terum Val Max. lib &cap. citato: Papirius Mafo,
cum bene geftå repablicå triumphum iSenatu non impetraffet, in Albano monte triamphandi & ipfe
initium fecit, & caeteris poftea exemplum praebuit:
proque lanrea Corona, qvumalicui fpe&aculo inter'
eilet, myrtea ufus eft. Conf. etiamPlinium lib. XV.
cap z$>. In Capitolinisetiamtriumphorum tabulis
ita notatum eft: C. P APIRlUS C. F. L. N. MASO.
COS. AN. DXXII. DR. CORSRIS.PRI MUS. IN. MONTE. AL¬
BANO. III. NONAS. MART. Poft eum triumphavit in
monte Albano Al Marcellus, cui poft vi&cs Syracu-
fanos, triumphum petenti fenatus uegaverat. Di-
ftat hic monsaburbecirciter Millibus pafluum duo-
decim-».
III. Sequitur nunc ordine ut de trkmpho nimori
feuOVATIONEagamus, qnibusverödecaufismi-
nordicatur Caftil.^) & Sveton. (b) exponunt. U«
fusejus, cum hoftium nomen humile eft, aut cnm
incruenta vitoriå ob venit: Ideoque oVantu corona myr-
Ua erit, tanquam non Martius/ed Venereu6 trinmphus eßet*t
'
ft emm Myrtus arbufcula veneri dicata. Hos ovan#
'
iutroire urbem equo veftos volunt: SabinusMas-
furius
'i)ad Saluft. pag, 79. (b) invitt Aug. Cap. XXIL
(if)
fütins vero pedibus ingredi ovantes dicebat, feqnen«
tibos cos non militibas ( ficut in triumpho fierc (ole*
bat) fed univerlo (enata. Quam Controvcrfiam hoc
potiflimum modo dirimitOnuphrius Panvinins (a)
qii od fc. initio quidem oVantes pedibus, poßea Vero equo VeEli
fint mürbem. Differenciam intcr Ovationem Sc Tri-
umphum fic dcdit Servius adVirg. (ib) Qai ovationem
-
meretar, uno eqao acitar Sc a plebeis vcl cquitibps
Romanis dedncitar ad Capitolinm, Sc de ovibis (aori*
ficacj ande Sc di&a eft ovatio« Qai aucem crinm-
phat, albiseqais atitar qnatvor, & fcnatu praeeante
in Capitolio de caaris facrificat. Similia Plntarch,
in Marcello cap.XXXV.de XXXVI. Dionyfius Hali-
carnaflf. q 4^. In DefcriptioneOvationis PofthomLjt
Trimum inqaic Ovans pedes ingreditur, nec in curruficut tri-
umpbator ; deinde non piSa vefte induitur, nec ornatur tra-
bea
jqui peculiamfuit conjulum ducumque amiSlus: praetere4
noneodem utiturfceptro, quo triumpkans. Porro, INGRE-
DI URBEM, ufitata haic rei förmäla. Plin. XV. ap«
Toftbumius Tüber tus, qui primus omhium oVans urbem ingres*
Jus. Et Livius 41.2$. 3* Decrevit Senatus ot ovans
urbem iniret. Ovatio illa apad Romanos ad Nero-
nis daravit tempora. Harc (ant L B fere illa quae
ad triamphi tra&ationem neceffaria indicatu daxi-
D mos.
(4) in Commm,d«Triumph, (b) JEwid, If. $43.
c26) ]
mas« Decffe qnidem maka fateorj fed occnrrit mi¬
hi illud Romanoram Philofophoram principis: Alium
alio iiivenire poße plura, neminem omnia♦ Qiiod reliqvum
cft, pro REGE noftro Clementiffimo vota ponere calida non defiftemas; at> ficut eam pridem de inter- nisbonaementishoftibos triamphum cgiflfe comper-
tam eft
,ita & in poftcram de Externis hoftibas Deo
adjavante triumphare poflit,, Adhaec Dei O. M, Q.
propitios natos>famamclaritadine rernm geftaroro,
parcam, intermortalesimmortalem, (empiternam-
qae, Indalgentiamcseliperpetuam, forticadineoij
Svecorarn Gothorumque, fortunam Romanornm, fapientiam Graecorum, profperitatem maxrmi Paren-
tis> omniamqpe avoram proavoramqae $ hoc S:* R:^
Maj^fppplicesapprecamar !J
♦
Ad
Ex'imium Juvenem
Dn.JOHANNEM ahlmann
wessmannum,
Pcrclegancis hujus Diflercacionis Au&orem
IMperium minis circumfcriptum Romanorum fueric, abexortufuo, ut vix ultra civitatis quamvisanguftisadeotef- muros fe exten««
derer, procedente tarnen tempore nonnullo, in tantam accrevic atnplitudinem, ut potentiae fuaa terminos orientem occidentcmque
faceret: Hinc nata fuitoccafio T: Livioaliisquefcriptoribus appe- landi urbem eorum Romarn)Terrarum Gentiuwque Deamj matrem omtiium Aignitatum; Mundi dominam, quia nnlla unquam Refpub. eå vel ma¬
jor, vel bonis legibus fan&ior, vel exemplis ditior inveniri poterat*
Vicerunt enim Romani, quid quod dignumfuit vinci, imperioadi-
icientes fuo (tefte lipf. de Magnit. Rom ) florem totius propemoduni
Afias, Affricae & Europas; adeoque in uni verfo treccntos milliones homi-
mm7 & fupra centumauri milliones in annuis reditibusolim habentes. Co-
pias infuderquae ad imperii tutelam ejusque augmentum facerent,pro»
vinciales, Urbanas, claflkas fexcentaquadiaginta quinque millia mili-
tum
numerantes. Et ne quis exiftimct eos otio inertique ignavia, ad
hanc provenifle potentiam , quemadmodum de Archilocho tradunt
fabulas, quo donniente fortuna urbesacregiones , nonaliter ac pi-
fces in retia, inditionem ejus impulit: Sanéquicqiiid fors ipfTs obti-
nendum poflidendumqiie dedit, labore ac virtute fuå prorlus malcu-
la confecutos fuifle, exhiftoriis eorum liquet. Gonfveverunt enim
filiosfuos, puerles adhuc agentes annos bonis literis imbuerc j juve¬
nilem
veroastatem jam jam ingrefluros, armis inftrui tecerunt. Un-
de faftum ut fon<fti pariter ac fortes, amantes parentum patrlasque
exftiterint. Hinf:etiam nemo militi eorum par nemo ad tolerandum
laborem melior fuit. Et ut eo melius juventutem ad pericula intre-
pido animoiubeundaincitarent, certa quasdam praemia honoresque
propofuerunt Ulis, qui (efe fortiter in repellendo communi hefte ges-
ferant: Qpo etiam fiebat, ut quilibet in ornando augendoque egre-
gio publico pro virili ineumberet D nitereturque. E contrario verö qui
i
tele
fefc difcrimini bellorum fubduxit^ vexilla ve! arma poft te relinquens>
is non foluro gravi afficiebatur pcsnå, verum & per reliqvum vir® Cum
roatium infatni« notam fubire coatfus fuit. Caffius fcaeva, vir forns
ac
animofus, cum in Britannico litore, additisquatuor focns, reli-
auseffetj & Barbarorum multitudinemaflluere vidiflet, cceterisra.
te
ad litus regreflis, folus immobilem ftationis gradum retinuit, mul-
tos hoftium au c disjecit
>aut interfecit j Denique armis fbis onuftus
,folo fcuto abjeéto, in mare fe dedit & ad Csfarem enatavit; Qui ob- ftupelfbnsad viri virtutem, laudare parabat: Atille Difciplin« nequa-
quam immemor^ Da vettiam tmperator, inquit quod fcutttm retiqui. Sed
quorfum nunc digredior. Interprcemia ac honores, quibus de n»i-
litia optime meritos viros ornare ac afficere olim foliti funt yeteres Romani
tpr»cipuc eminet Trtmpbm curulis: qui quanto olim in ho-
norefuerit, quantumque auri argentique Rom« olim intulerit, per-
»ulcra tua de hoc argumento Diflertatio clare ac fuecin<5té docet. In
quo cum occuperis, non poffiim non Tibi tanto magis impenfiusque,
quanto ar&iori, quippe duplici, focietatis vinculo combinati fumus
9fangvinis uno, ac amiciti» altero, gratulari raram hane ingenii tui fe«
licitatem, quå monftras non in vulgari ac dmnibus obvio argumento
te verfarif fed in preclaro, raro, &e* antiquitatibus Romanis de-
prompto, multisque difheultatibus obfito, vires ingenii tuas experirij
diviriasque tuas oftendere Te voluifle. Ego qui lange qu«fitis lau-
dibus, aut in adulationem corruptis confanguinei & boni amici mo*
dbm, rnoremque meum folitum, tranfcendere nolo voto finio, ut
D, x. O. M. diu Te fervet in columem
>conatibusque tuis honeftis
3in pofterum quoque faveat propitius / fic voveo fic opto.
Scrib. Upf. ad diem 19»
MaijAno 1679
ßuifumeroque
Tuas Sangvine
8c
Ajfeciu
J. WlSTHIU«*
®u4rbe gm Respondens
.förtrogne n>å» od) Åanbsmiw.
nfan <9 »41 &»ab fruc&leit £r4b mta RiottD
b4ra/
§ör'n frukten mogen b(iir;b4 p(4r man för (i få lära/
•
Om §on 4r gob <0 ont>/ ocb alt för bitter ftnaaf.
©en goba tageä neer/ oeb giömeé tmber taaf.
@4 §ar tfcet fig met> tfcem/ fom bof(i ßonfler öf»a;
ft4r 4|ren mogne bl b4 f4r man förft if/fet pröfm
fywat> farlen buga m4 / o<& $ur $an töjit (jaar.
?f)et onba faftoé bort/ t$et gobabliftoer gtrar.
3tt proflf aflf f4ban ffi/t min »4n tu nu framb4rer ;
?&en tv4l 4r famman fatt/ o$ mongen enber tärer,
fruc&t 4r f4nb för gob/o# 4r beröm »41 »4rb.
©411 4r fo»ar£ ©fnnV förfMnb / i ti/b roeb gott
bli/r I4r0.
ZxnQbWfymbla^itl wölpgne tig 4n mero^
Sit bu meb fliif t beröm f unb »«fa frukter flera /
O (b at fig »ilfa m4 / &»ab 4n fan f!4 ig4n.
©&et önffaä Ptaffmig/ fom 4r bin trogne $?4n 1!
c- Aroselius.
D s A4
Ad
Tolitijpmum JiMnem
Dn.JOHåNNEM ahlmänn
wessmannum,
Egrcgiaehujus Difpucacionis Au&orem, Amicurn
ac
populärem fuumdilc<5him
Epiftola Gratulatoria.
IHt täte er non Argumenta minusyqua qu*ex dijficultate Hifioricü eruipoßunt, nebili. fuaJDn. Mlmanynon caret,
quod DE TJ^IUMVHIS %0MAN0\\JM infcnbi*
tur
,in quo explicando & publice defendendo Catbedram Aca*
demitam confcendere, inter eru dit or di fp ut are, Vires ingenii ex*
ercere
,ac indußriam tuam DoBis prob are, *Bono cum DEo,
conatus es. Nullus itaque dubito quin *quijudices omnes} Ve* 'I
hementer approbaturi fint hoc, quod nunc eyulgas fcriptum j
ex quo quantum ingenio etiamnum Vales y quantum labore tuo indefefjo battenus confecutus es & induflrid, qu*que deletta*
tiones ex bonorum auttorum ac Hißoricorum lettione fedula fru*
ttmque percipi pofjunt pr*fens h*c tua Disputatio c lare åemon*
firat. Arduum inquam, & defficile argumentum trattan*
dum tibi fumpfißii Pptte nam qu* Tlifficilia, illa etiam pulchra efje: NoVimus margaritas aliaque pretiofißima metallorum
ex Vfceribws terr* nonfinemultofudorefimiliter pulcherrimtu difciplinarum fine magna cura acjudido erui pojfe nec faciles con•
cedtmus* Sine controVerfia augurari pofjum} te tanto magis
omnium
mniurn bonorum hene Volenti am atque amorem Tili conciliatn-
rum, quanto in rariori ac diffialori materia occuparis, exi-
mias tu as diVitias oflenjurm. Hoc ip/onon folurn rem ma- gnam, es laude non minima dignam te prtffliti/Je certo ßgmß-
cos, /ed mera te ftudu biftorici cupiditate inflammatum flagran*
feque literarum bumamorum deßderio occupatum luculentijßmo
ofteudis figno. Quare non pojjum non quin, Tibi, Egregie &
Tolitiffme Ablmann ingenii proeclaram indolem, ac dexterita*
tem
,feüces tuos ante hac in ßudiis bumanioribus progrefjus
atque optatos fruttu* > etiam itlos qui in poßerum quoque tibi
capiendi Juntgratulor} gr atulaborque. Gr Mulor quoque Ma*
tri Tu£ honeflijjim* iam diu Vidu<£ dechnantps oetatis ingens
boc Jolatium, quo ipfam nunc Vehementer obleSlans. Terge
eo quo coepißi modo r ftem de teconceptam augere, ut pramia
qude laboribus tuis mereris cum tempore export are poffis. Ego
Vero ex jure amicitU, quo inVicem conjunSli fumm non deß-
ßam pro tua incolumitate Vota ponere cahda, ut Deus Velit bo-
neßti tuis exercitiis favere} quo facihus admetamquo tendis
sollimare queas. Vale.
Olaus Wessmannv
mi
fcjftV-oA,
I
Ctii min
£)5ßtübtdbe ocf) ber$m#t»åti>e iccr Prasceptor
jtj febt bör ttmrc fijb but' ©rååé oeb Ott« grbnff a
.
