Λ D. q. O. VÄ k?
\·φ
"■U
w
Dt SPVT ATI O Ν v a
Ht £ TA f Η TS it λ n/ Μ
V I Ν T A DE
NONNULLIS
AFFECTIONIBUS
ENTIS DlSjUNCriS,
Cum Confenfu Ampi?β Phtleßb: CtBef'ti
A(ad: Vpjaltcnfi,
Ρ K A S 1 D Ε
M.FETRO AURIVILLIO
Log. & Mctuph. Prof. Ord.
R< (pDnåetti
OL AO LUNDIO Surferm:
PuWicc ,*f crniur* fuhe» il»
W Audi* May Vet. Die l<^ Martij Anno M.DC. 1XXV.
U Ρ $ A LliG
l«UÉit hlMR ι tus Cl. RIO S.A. M, J( Aci4
Ufiai. Sibiiop«^
XiriRTKDIiSIUtO
CHRISTO Ρ A TRI
AMF L ISS IM
DOMINO
fen; CAROLO
23 ^ K> W 2f 71
5i S/* Theologie Doftori
Cdebc rrino, inclyrs Dioc-
ceicos Scregneniis
Ε Ρ I SC Ο Ρ Ο
Digniffimo»
Conlftorii ib^m Pra ftdiac Gym*
lufii Rrgii E^horo Graviflimo
fautori (3 Patrone fuh Magno
Salut cm &»kftquid
'
ReverendiiEmein Chriftö
Ρ A T ER.
NOn fuam Intere digmtate, qtiudpars mulm potefi l^everendiß lain
tö maxima eorüqui literis luvvplarit*
plurimis expo;] ta fr t mo le flits & äifficul-
tutibtu ,1mmtnent-ibm fibt pr «(er tim ώ maltvolis Mujarurn oföribus: it a ut p'iuci tllis ftrtndv p tres effe po [fint,
Admodum cmm / La 11 quibusäam [u&
tpft9 rum pr uäentta, au t in pc c unik (är¬
raden dis unité oiCHpata , aut alt-
i (it faßtt C3 fuPerbtå (lehde audax.
Qjiifrequenter Las t otes, bas telis a-
cuttjjmü pravkrts ton t υ me 'in jacli- tant: 4ä fc balas (3 Acartemias ( qnaA
probon tnum $tioforum reieptacuhs la*
beut ) tub Jpecte dihgenijte t' erp'urtmos
inutih t er tempu* evnf«rrei f. auf, f; for¬
te mttius Judicium ferreflar uept, ma-
jorafetlari, qu*m ter no't dnr (apfrg
pojjunt. ptt» ornament a doflrtaam
qut*
qnratm annamerart teffe: qnod non~
nunquam opibm j,'plenaeris ab quid /u·
Pir addat\ nufla ttmcn ratiGne t ll'.rn hü anteferrt Hebere , tn qwbui (qutdem Jt.eip.* Stngulorumque kominum faiut
maxima (mparte f oj/ta eß. Pretnde
muh a Itdi ten e nen ejje fair fan da Hit tngeuia , qutbus ad magna aditus fatet.
At ri[u quam tommijrraUene fottui
äignos: qut fortunam , renttentteoaem,
ädfe raj ere temates, eerejrfos fthifd-
hc entur ßudtorum fruäus: ut fete, txeitandam βhor um in ammis, odtni·
rationem (atimti# fua prudentuqut,
& neeeffarto conjnnUum, fuoexgrtge,
ad bett orata officin gradum. Hts β' fl'
miltbus ahis 14 [ed* i Q agunt, ut juten*
tutem feen natura
,tn (etuli noßrt ddt-
ttas proeltvem , adfuos moresf ad fu am vila rationem vel ällmänt tel tmpil*
låtit* Vnde factle eter it, ut f lut irrt,
f*ox ipfo tn limine, nee lauii qut ßu-
durum duheAmern degußaße putantur,
»eruni
forum in caßra trenfeant, utut felki-
ter in propeßto berfißtre petuerintAntef
iL· vero
qncereliquorum conßantiam »
tentra bes tmbetus inviolatam pr (t*
ß&nti noninßmam tenet l» c um , ma-
l*orum virer um favör & benevelent iai qutbus in ides pr oben der e [olent, qui in»
tegntato vi t λ , & ar ti um bon ar um
ritiä, ad fe q u an t um fieri potofl conan» po»
tur an eder t, de ro mintme duki-
tarepoffitm, dum vigeat tertiffimum il- lud virtutü Itter arumqttepretfiiium bo-
nitas Tua. Cujus qutåem laude/ nom
hu atttngo: tum muh o Utius pateant,
yvdmutcas brevibus eompledlt pojjim:
tarnen dum via ero oafdem deprceditaro
non Φ β nan». Tantum ut ionßet me
quoque tlhui doeumentum habere, exer-
fttium hoc academicum Tibi, fyveren- dtjj.e Pater, offerre non dubito t[ubmif»
fi rogans , vultu benigne iUud asctpere
velu. Nameum feiam exeoTe eapere
vohptatem, qutd non (um re tempus
per-
per ditut, φιΐ Muß/ ntwina (ut dedertntj
Μ ctviBtntur ißt: hon, ptélo , exjßimubum Hevcrcttdiff* DignitAti Tut gratitudmem
mt potijjimum dalarare debtre, t'que
tion minus anitnum culms & okfequii plenum, t( ingenti mei tenuitatem, qntfe.
fe prodittc$nttßirl·. 9 p erAm daturus ui (pM henevplentu Tut eonceptßevideur, Μ alofque ertgentem, ad fufctptumßud'wim
iter ulterius tont'muandunti Sed tit conet·
ptd deßituar, etdem tttt b t nita* effiiciefit
te fl, Itaque obnixe tro :.· numerutn tlltruw, quosftyore Tuo digntris, met adrnffiotit au»
geas, Qu od fupereß, Deumomnis itntßn·
Um fuppltx venston cujus gubernanteprt' videntit, virius & merit t tut Ιοηξβ maxi' \ nit, in hoc Tefaßigiunt,maguo cum tmniuM dfylaufu evexerant: ut hccleßt tdnttni'
ßrationem^evtridiff*DJ* Tut ealitut coitu totjjtm jmnt ex parte beare velit! in fsi «"*
minie glorttm , Tut tpud poßerjs femjittr-
nam gratisfimarnque memoriam » TtitrHffl·
que perpetiiumgaudium..
Rcv.m!B Ampliil. D.liT.* aJ
Üpfal: 6. Ffb, Ol»»' cultu Sc
ΛβηQjlfjfi*, Perpetuum. addi«ü
0. luhdiuv
Iw Cap. XX ITT.
Ve Naturah & Artificiell > Ter mar
nente & Succtßtvo.
REcenfuimm tibi de affe&Jormm quidemfupra disjun&arnm cap. xir^.
fpecicbus eg; mus, inter affeHrones me- diatasjtiiäm Definitum & Indefinitem*
fed quia de illis taaquam Speciebus
I)bietatύ T quod inftituto noilro fatis
efle putanaus» in cap. deÜbietati
dixittiHS .eashicvel repetere, vel pro- lixfus exponere haud opera: pretium
exiftumavimus: de reüqnis itaque in fronte capitis hujus nominatis brevi-
ter agendum reftat«,.
To Naturalt juxta D. D. Calovi-
um, velabfoluté fumtcur velrefpeBivh'·
re&ius fortailis, indefinite vel de finita1
quod ipfe q«oqv c indicat·
Indefinite i ter um dupliciter»
i. Effentialiter, idque vel Conßi-
tutive eta priori 5 Sic corpus organicum»
? 4, C#
eil homiöi naturale ,'ftemque anntia ra»
tionilis illud informans, corpori natu¬
ralis eft materia, &c. vtl (enfecuttvt
Λ ä pofteriori j fic docilitas , vifibilius
Sic. eil komini naturalis.
ι. Extraeßmtialiter ( voce lttius furrpra, utcapite tertio lupra oft«ndi-
snos) idcjue tnplititer: ι. Subjt&ivl·,
q'od na'ur» er&iffime infiximi quo·
modo δι evfAvru&H* natural»!
dicitur. i*Ptrftfchvét quod naftiraw exiwié Si intime perfieit; lic in mulcii
intlinat'o ad PoGfin eft Sc dicicur natu¬
ralis. 3
Tranfitivl·, quod cum natura propagari poteft aut propagatum ed 5
ut in plerifq j morbus lepr*. ca'cnli Sc c.
His tribus modis inosgo Dei in proto#
plaftis naturalis erat, hodieqne naturales
funt Sc dicuntiir nsiveu twoiai.
Dcfimté fumitur Naturalt duplt·
titsr Abfaluté vel fyfpefltvé.
Abftlutey qiiatenus in fe principium
motus Sc qnietis babet, feu material éorma conitat
*ut in pbyficis docetur:
Kstt-
TyefptWvt fix modii, pro ftxtnplisi
refpedu i prour enim opponitur. i.
Supernaturalt t fignificat id.quod eft
fecundum communera naturs curfun,
4 caufis naturalibti». α. Fortuito
,na¬
turale elt id, quod freqnenter & a caufa
p«r fe fit. 3. Viilent» > eft quod fit natu-
r* fugec6venientec5t 4 prindpio intria-
feen. <f., Foluntario » e& quod agit dé-
terminatc ad unuoa. j. Acquifito 9
naturale eft connatnm. 6, Artificiali p
nota* omne id quod örtum fuuni not»
debet alicui artifiei: quomodo»
Naturale eil ens reale*
quatenus ejus veritas invmedi-
ate aeilimatur ab intelledit
Divino.
Arttficiale duplizier fumltur, Coti»
,
treté& Abßrafäe. Prt»ri modo com·
pltftitur & remipfanr» naturalem, &
formam ei«bartifice impofitara.eftquc
f*tra reipeftum unionis maten» & tor-
P f Μ
ρ*
mae conftirutfv» Fns ex fubftamit fc asccidente compofif m: Pofiermt nout ipfam far tum formam art<fkia!em rei
naturali impoficam, qnsc elt accideus quoddam reale, aduale quidem, cum
rei narurali adu ipfo cenvenit» poßbi·
leautem, adhi c in ejus potencia ante
adualem edudioaem latens. Hoc po·
tius quam illo modo artificiale hic eic accipiendum , communiter doceiu^dc
fcxibiturquef
A rtificiale eil ens reale,, I quatenus ejus veritas imme-
diatc ab intelle&i anificis x.~
ftirr ttur.
Uc au Ems ratio hujus afFedionis dis*
jun&sr melius inielligatur. obfervan·
dum omne ens reale tranfiendtntaliter, /'«
effentialiter verum efie , hoc elt, habere
dfentiam inrelledui Divmo vel coge®*
feenri vel menfuranti conforme»,ut fa*
pra c Ix axiom: ι, demonftrat» ü ivi®11'
Nunc atre»dc-Ja venit diverfiras qua*
dam.M.varw vcntaii» iftivi uftino*10'
*
- enA\
neorta. Qinedana enim cntia ita «örn-
parata funt, ut veritas eorum efTencialiS
Velit immediate ex congrttentia cum in*
ttü ftu Otvint aritmari; alia ita· ut de
veritate eorum immediate & proximc fit judicandum ex conveaientia ejus
cum intelleäu Alicujm drttfiiis Unde haec
duofacile colligunrur. t Ts naturale fr trttfiiule refulraré ex affe&ione illa tini-
ta , ventAte. r. Naturalis entis Vetitatem referri immediate ad intelleäum Divinum
tum artificialitmedute ad eundem refera-
tur} tu sa quod omnis artifex agat de-
pendenter å Deo, & ad imitationem plerumque earum rerum ,'qu® 5 Deo
produdt» f'at, tum quod omnit artis
opus qua tale , & ars quoque ipfa Dei
donum fit: Immediate vero Entis arti*
ficialis reritas ex ipfo tmelleciu arti#
fies «flimanda venit
,quatenus fcilicet
art s preferiptum rite feuitiis eil. ' ATkci-
TUvmtye XTMf .
Ego - era rem alrius expeedens förr
Kialrfn linus j^'itural's ^ Artifictdltf
ttuanem tomaiodius aliunde peti puffe.
Ρ 6 im*>
*4*
i» b >efen(fam efTet, falvo ai i ortim ju> t
dicio fnmarbirrarus
,indudius ufita a
acceptione Natura, qnam, qnatemii trmiicendffi« q foddam coiinofadvum
e!t
,o i» n es M«tapiiyfici ira exponunr,
Itt implicet refpeéhim ad sperAtnw· i
Fort ο cum operaciones omne*, genera-
tim ioquendoi ex gerr>i#o floaftr princi' pio . Intern# t tel Externs , exiitimabam disjun&as bujus »iFetlionis formalem di-
verältateminde potius derivanditmeflr» . quonsode.
Naturale efl: ens reale ope- rationum faarum principium
i η tern um fen innatum ha¬
be ns.
Ad cujns defcriprionis expoiitiorear
conducere poflimr, qu* paffim tradir |
Ariftoteles de differeatia Natura Si Artitfc periffiirtiHiiib. * Phyfic»wp· f I rb· φνα·^1*, inqu.it,ell quod tfpw pr vnßthtjti^ ϊμφνίαν ; qu* didinifi® a riO"
tsa» taetum vete differt»
u«
ί ©perationesiilas in fpecie naturales dt·
norante.q.iar motu &mm*rione pera^u-
t'ir j in cnjns locum fi fubfbtuatur vox ναξγΗχζ, examntiijn cum noftra conve- ct, tir ine adeo φυοι^κ
,qtiod cffw* feu [ *Ρχν» ( hgec n. Anlio?elι hoc in loco
«quipoMenria Tunt) τ5 iniayeiiu;'*%( Ϊ[Α·
φυτιν
3quam definitioner« hand i icom- mode quis appUcare po$et emnibus en·
tibuj real.bus, qu« <3c qiutenue non funt
artificialia,
Artificiafecft ens reale o-
{ peratior,is principium excer-
v
num fen excra habens.
Sen cum Arift:loco cir tjrip ctrx. ty(
< " I , / , < ~ J
<π'ν αΡχ^ν Wf 7Πί*]<τίως c* αυτω · quoA nen htbct primipium »peratienis in Jeipfo } ie&
ab alio, non tantum hane vel iliana for-
t mam imprrmente, ver^m eriam, uc ope¬
retur faciente, ldqueagere poteil, qnod
•
abfque illa forma eoq; motorc exilteus,
naturaliter agere η m potujflef. Inqai·
biiststtem phires funr partes ab ahqu®
, Utttao agencc apte compoiii*, quan«
*
Ρ 3? t\is»
J42·
tum vis fnb un» forma arrificiali, iBi f n*
gul« partes principio inferno Si infor*
manre non moventur ad operandnm»
fed quiaconnex« funt,una mora alte-
ram movet & impellit. urgenre princi#
pio , nonquod eil in ipfis parribns, fed
extra iüas, <5c plérumque in extima tan*
tum ipfarumfuperficte. H ee iunr»q»*
in his conremplatiomb is occupaco» bo¬
na cum alforum pace breviter exponarc
licmc.
Stquitur Ter manens & Suc·
Vox Permanentes tripfkittr »ccu pitur. i. StriSte &l κ&Ί ΐζογκv> quateniti
aliquid fimpliciter omnis defe&us **·
pers in perfeil one eifent'« abioluta im*
murabdr-r perfi-ir, quomocLo lohn
Deuspermanef, Pfal, ίο» 27· »··£**'»
pronr omneens durarionena habet, φ1β
permanen tia ejus in cerra eflendi ra·
fione
,quo feaiu «tiam fucce^ V»m ^nJ
permanens eit, quia & iiltul in rffrnti*
to* pernaanee, 3. v^daquetc & r'fpf:
ün/h>
w
She\ qutrenus opponitur Succeßivo, &
cum eomdenominatione disj'n&a tini»
vériam Entis realis latitudinem exhau- rit. Et haec acceptio hujus eil loci, juxt*
quam
Permanens eil Ens reale
tot am fuam eifentiam, & quae ad eam ncceffario pertinenr,,
fimut habens.,
Sol'enr quidem non paiici Permanent
ttegAitve hoc modo definire: fc. qued ntn·
habeat f Artet fui rfre ittfluxu. Verum cum
«ob t an t um in genere deftnitiones affir.
mativae, ubi habeii poflunr, prseferend«
fint negativis, etiam videtnr negativa
illia no i facis commode otnnibn» enti- bus tribui poffe , prafetrim Deo, cüi
non convenit habere partes fui eflr . ad*
eoque inepte negantur eile fluxu. Qoa-
fi quis deferipturus afinum diceret;
no» habere rationem virtmis ca.
pacem aut intellé&um nturar opera
contennjilantem} cum raiionetn anr «na
teUe&u» null um h«beat ·, Sit valde tar
COOQ5
144
commodfc
,meo quidem indicio» dicc
retur Denm efle En permanens, quod
Ron habeat partes fui eile »a fluxu, cutn partes nullas habear. Qvod fi autem quis puraverit id tla-rius exprimi boc
modo negafivo po (Te : Permanens eß eu»
jus eflentianen cenfifttt in altquarnm ptf' tiumßuxu
,fen partes habeat, fen noi»
baud pngnarem: Quandoquideat h*c
quam illa commodiorem & planiorein
videatur gtgnere fenfum, Si*öp!ic»tcf
atuem fic defcribirur. Permanense(i, quo} t »tam fuam effentitm fimul bafoti
nee abquid ejus q η od praereritt, ^l«qnid
quod präriens eit , aiiquid denique fit*
turum. Vox Tttiiis neminem offen-
dar, quippe abfolurefumpta , fine re- fpecfcu ad partes, ut ftipra indicaturo
erar.
Succeifivum eft ens reak, cujus effentia in concinao
quo dam partium poft partes
flaxa coailitic.
T·#:
?4f
·*
.Talium dt?o ftinf genera Me*i# *r Tim-
^ f*u. Non hjc atrendimus fntifflt -oc η quam feti fluxttm iwagwArtum, qui re^us
o tribui poteft ex earum coexiiientia cum C motujaec txtrinfecum illutn , qui min·
i» furarur motu corporum tceleftmm
,ie«l
f· leram & realem minimeqtté interruptAM
'
fertiumpeft partet fuceetfienem , ftu mö·
!C meacorum poft »omenta coetinuum
® Suxum, quoriim aliqua pr*t«riere , »li¬
ef qua pr*ieatia funr, aliqua futura > w*ter h φι», face quidem Sc illa ad iiicceffionera
ti k*nc abfoiute & formaliter neceflaria id f ^unt, non vero illa, cum abeffe pollinr,
i· ut in motu jam mchoaro.
Df Naturali & Jrttficiali
« <A Χ I O A4 A T A.
I. Natura & ars nihil fru-
ftrafaciunt.
De Natura id fajpe non minus quam
£$ vercaffirmat Arifloteles lib. i. de crelo
^•p. n. Itb. i. de part. animal. cap 15.
κ * k'b·' de inceffti animaliuna Cap. 8· lib;
1'
verb
34*
verb i de ccelo cap, 4. Naturam De®\i
conjungit, Naturam , ut.cum Schola*
iTicis loquar, Naturatam Natur« Na«
turanti, i 02af inquiens» ^ t' <Pu<nf
*V«r μοίthv -mixn. De utraque tamarre '
quam Natura idem fic demonftrator. \
Quicquid jn ie eiTentialiter Sc abfolnte
bonum cft ,id non fit, fi Si cum fit »«■
meré Scfruftra r jam oinnia enda» tam
artiheiaba, quam naturalis bona funt
eiTentialiter Sc in fe^E.non temerc fiuet
vel fada (ont. Si hoc, ergo etiam oh ali'
quem fincm. Conf Scalig. Ex. £ 1
Λ 68, f. i. Sc pervulgaturo illud, i
& bonum funt idtm , p.ita, muten aUM*
Qiioaute id pado, cum prioais ionatH',
ra!/bus intell'geadum ventat, didü hi'1
fupra cap. Xyi. axiom. 1.de Caufa final'·
f i. Naturale & Årnficia^l
eiTentialiter diffeiiint.
Artificiale in hoc axiomate furoiw''^
non tam abßtuäe pro fola? forma rel
aaturali per arrem iuspofira , quam (tn
ireté pro toto iutegrali fab forma *1'Φιί*
®
·ertificialΤ eviftenfe*. Naturale verb pro
3* toro-aliquofeii eflemiali len integral! å
a' natura produdo. Quo pofiro , inter ka*
tf j tur nie & ATtififialt effenHAlem effe dtfferen-
re fid?» fequentia baud dubic evmcere pof*
r·; funt·. i. Efte&us artificialis convenit
te cum cauia ratione tantura exenap'ari»
e* Naturalis-ratiene ipfius effeuti«. i. O-
ffl tnnei partes & priflcipia tam externa»
nt ^'iam ioterna rei naturalis funt £ natura, ßt arrificia'is non item. 3. Omnts forma
arfificialis hatet pr© iwbje&o ens a£tu-
1 «lecompletum; non naturalis. 4 For-
«Ή mae artificiales hierent tarstum extrinfe-
er' *;cusin fuperficie ßngularum partium, ftt'r quamvjs interdum velo aliquo te&aeex-
ult trinfeeus non appareant s Naturales re- γ' bus ipfis Sc fingntis rerum partibus in»
llC I tern« funt, Sc interne informaat. f.
Form« artificiales cxtrinfecus denomii nant, naturales intrinfecus.
Ii i. Ars imiratur Natu- ram, eamque intcrdura. per*»
<K ficit..
Hoc ef! * Ars nihil fere tpveqnam '
•fficit, ηιίϊ praehidencem <Sc pr»lucen< t tem habeat narurä, qua relu&ante, fru*
(trieft ej us omne conamen ; ipiara inte- ι ^
rim naruracn non raro perficir» agintia , pailiyis, externe quid em » appofité ta· ^ c
men appbvando ,caq ie ad/uvandO|fc f ab impedientibus caufis externis con
fervando; no« verö inremc opcrando,
»ifs per vircutci caufarum nacuraliu··
« t S
! n
1 Ve Permanente & SucceßiVO
A XI O Μ AT Α. ,
I. Quicquid non habet j
partes fibi invicem facccden-
tes, id eft ens Perir anens.
Hic non negarrms partes iil'i cntI ■
Perrcaienri convenire» Tatis gnari to-
tura elTentiale & integrale habere Par'
tes i Sed quia partes dlse nonconfilbmt ^ in contmuoiiuxu prxteritaritm»ii Φ1*
funr, pradentiurn de fmurarfim » i
illa eile permanentia aöärmamiis.
i
iCtJ
Dil
IL
M9
IL OmnccnsSuceeflivum partes habet flau non rntcr-
ruptofibi invice fuccedentes.
Duo ifaqtre reqnirnnrnr ad ens SwC»
Cffliviim i. Habere partes Jeu mtrutntA
flora, χ. ] Harum partium fev memento um Wi t tritt am feriettt, flu*un.t}ve tien intern*
ftum. fct in hoc porteriori rano enrif
Succeliivi fornaaliS voaattc-
tt videcur.
Cap. XXIV.
D? Jjjt cltomhus DisjunSlts minus
TrincipAlsbu* mGtricre,&in S[e-
cie de uibjoluto & T{ifpe£h\>o.
T"V »itrws fupra Cap. χ 11, tres eile af#
; feRitnum dtsjmäarum ilajfes, trtn-
\Vpaltkm Imme dt 9 t ar um
%Prtnctptlu
•
urn Μe,Haterum , <5ί minus Prtnnpa· lum, abfolutis autem duab t priorih ^
^»I'quumeft ,Ηί de trrtia quoque noa-
| Bulla tracUntur, Iwnt *erö
Af-
υ*
A ffe&iones D is jun#* tfiwj
rus Principalci, qux minus
ar#am & intriniecam cum
cntc rea Ii hu benc connexio-
nem
ηitauc fere extriniecum
cjuid ipfi tnbuere vicL'antur;
qualts jnnt\ jb/olutum & rJfte[pcBi'
1*um y Subje&um & ^4djunEluM i
Objecium & td, cujus eftobjCchMi
Signum & Ssgnatum, Mwfurd $
Μ mfurstum, '(
Quae^uamvis cum eflentia teali πλβ
tam utn revum habeanr, q"' M"1'
d^rn aci f trrt'*!em rationem aifeciion"
νζάιπς iu di et« 1'dUt a'» i«"1 taiyie"
trrrcum geucrabifinii. •cb;eiiadi'Mp',nÄ|
rum ahafum otrwistm fp^c alia ,r^
i^endtTiff
.Ens vrro Mctai hyßc*1 ρ jed mdtsK;tt£t m & rrciprocc denomp
nan fs ,adroqu? non fmireri o hafldi'
bi yidcmur vcuditare federn. .
M5 ι·· AWolötu-m eilFrs R eale *
is Q^atenus carct reipedta ad
η aliud.
3-1 Reipetlivum vet o eil, qua·
fl tenus leipe&um habet ad a-
r; liud,
Jl- Solevquidem abfoHttrm prarfVrri re- fpeiti o, omnium · quos naih' videre
^' contigit, Metaphyikorum confeniti ,
?ί) cni refragari din noUbim , re tarnen di- ligentius penfi<ara . conrrarium verum
,a
elfe animadvertebam. Nam praterquam
tjiiod refpedivutn latins pärer, cum ron partim abiii quin affr&ionibus unris pii« n ereatur accenfrri, eriam defimri ne*
>n!1 quit abioltiturr»nili fada mentiore re¬
nen ipedus, a quo poiitive qtudem reipedi-
iii»j vum, negativt vero Λ: per ren otionem
ra** abfoLtum deicnbitur. Rctintti rarrea
i b ufitatum ordinera
,ne nimis veuTtgJ^&r
jitii i V:derer. expoiitionem interim reiptdd- icfr vi non absq .c m<ig ۀUfa. prarn it-
tenj. r
Kc' Rcfpe#
Ir»
Refpedtus eil rrodus, qso
res ad aliud rcfci cur.
C bi perinde eil, fit ne aliud Wild
aSiule aiiqu.'d, an poifibile Si vrro in*
terdiim ipfis modts tribuarstr rrfpedus,
jd non fit formalirer, qua*cnn» tentum
inodi fi.nr,ied materialiter.quateiius enl
reale impücanr.
Η efpe&us cft Mel realis, vtl
rationis.
Rcfpr&us ranoniseil:,qui
totus pcndct a noftra men·
tc.
Htqv! ef? infpr hominem Λ* homir·?,
quttenus tilitd eil fnhietb ro, hoc pre-
dicatum in ennmiatioiie, homoeit bo'
Rio, π et, noaintcr definition em & defr
Bit um.
Refj c&as realijeft habitu·
do rebus vere conrerrens ci-
lia m. ntis nollr* fidione^.
Qualil
O Qualis eft infer patrem & filium „ eaufam <5c caifafuwi, &c:
i(1 Refped s realis eftWMy-
n* fticus, Vel Tranfccndcntalis,
s· W Praedicarnenralis.
ffl
ni Rcfpcdus Myfticus & pla¬
ne Angularis eft inter pcrfo-
"
nas S. S.* Trinitatis incra u-
nam& eandern eiTennam Di-
ul vinam: vocitari aliM fölet Subfi-
l"
k ftens, Subftantialis, Periona-
„ Iis, 8cc.
Il ReipedusTranicendenta-
ίο* Iis eft habitudo realis omni-
^ buscntibasiealibus éonveni-
j· ens.
Nullum eniiu ens nominari pofeft»
J"od refpöänm aiitpcm ad aliud non
11
·nabcat.
tf· CL
3J4
Eftque potiffimum WCai>
fx, Vi/EfieAi, W Subjefti, W
Objedti.
Primus eji, ^*0 aliquid refertur ad
aliud tan quam e auf am ; Sic oronia en·
tia crcata refpiciunt De um ut cauiafi»
*c
Setundus, 4*0 aliquid refpicitaHud
ut effeäum fuum ; Sic Deus creator re-
fpedbiro habet ad créaturas ut eife&a,
ΐζς.
Tertius, quo aliquid refertur ad
aliud ut fubjeSlvm ,*· quomodo occidtP'
tia omnia refpeétum inferunt ad Sulv
ftantias ut fubjcåa, qujbus iniunr.
Quartus, quo alt quid ad aliud rt' fortur ut objeUtim; fic refpe&tim Tr«fl'
ieendentalenn ad objecia fua involtuflt
porenrix & habitus.
His addi poreil quintus refpeftus ^
Termmum, qni nori tantum pr»dica* :
»enraliter, fed aliquando etiam tf*n"
fendenra?jrcr afficit > quod in Div»"'1
fi*ri aoviinu*. Rc*
ίΠ
Refpc&us Pracdicamcntalis
' tft habitudo realis, entfbusq*
creatis per modum accideti-
^ tis cujusdam conveniens.
Quales innt Patcrnitas, ut vocant » h k filianoin crearuris
,aharque relatio#
Tirt pi«riicamentum relationis complc"
"
tei.
*'
Quomod· har diflerant 3 refpe&a
i, iranlcendentali, videri poteric Ccle- berr. Jacob, Martin» Part. Meraph. lib.
ύ i· Seft ii, qntft.7.
<u Hac rrfpe&tintn réalium varictate
ohfcrvafi , facilem habcbit mrcllr&tim
ratio Entjs fijfpeftwi , & ex oppofito,
«t «® Jbfolutt: iUuätrÅm eft, qnod
fl. »mm ant pin res ejufmodi refpeätus
nt hab*t» Hqc vero quod i is c-»ret . ap·
pelUtionemque fortitur «b eo.ad quod·
ad a''Snem non invelvir lefpeöum i itaut
:a* abud fit \ djcatnr.
t'
Abiolutum å caufa, quod
aliud
9f*
aliud non refpicic ut caufam
iuam ;
Sic Dcus eftenf abfolufiim Sc qni'
«fem ßmpliciter, quia nuüatn refpicic
cati(am : Secundum quid vcro enria ab/
fohitaÄ caufa funt fpirirus, quod non
inferant refpeÄum adcaufas internas ( qtiippe quas non habent.
Aliud abiolutum ab Efft-
dto, quod non reipicic aliud
ut effe&um fuum.
Aliud Abiolutum äSubje-
Öo, quod non refertur ad ali¬
ud ut iubjc<5tum fuum,
Aliud Abiolutum ab Ob- je&o, quod refpe&um non
involvit ad aliud tanquam ob-
jc&um, circa quod veriatur;
Sic abfohita enfia firnt fiibflaut'*»
«manrita'es & ipf« quoque relation«
Pr^dicameimles. Al"
«7
Aliud Aöfolutum åreipe-
du praedicamentali;
Q^oraodö abfolurafunt oaaniaenti*
rcalia quotquot non funt in clafle rela/
tiooü Pnedicamentalmou Die i tur aliis
ahjolutum ä termino.
Hifce SpccicHus entis Refpe&ivi 8c
Abfoluci Vellern additum fuifl« td, quod aliudnfpitit ut appef/tü fuum (excepto oppofito relativo)ita ut quinta fpecies tefpe&us tranfcendentalis effet rtfpe-
titisad opptfitiwtfeu (ontrarium fuerit,feu
PrifAtivum
,feti ContradiitoriMm , id ve«
ro, quod talevn refpe&u-m ad aliud ve«
lutfmimoppofitum non inferrat, diee- 1
retur Akfplutum ah opfoßto, Sed de hit
fatis.
ΛΧΙΟΜ ATA.
1. Refpe&us ieu Rclatid
qua talis formaliter nec im- perfedionem, rsec realem co-
CLj pofi-
vMf ficionem infcrt, fed fantum
τι ά\α\, jcu ejje ad aliud.
Neutiquam enim putandüm eft f»
referri ad aliquid in (e Λ fornnaliret
fumptum importare aliquam de per dcnriam ab eo
»ad qtiod referwr, qui·
fic omnis rcfpe&us dependentiana ifl·
ferrct: Hoc vero fal furo j quandoqui·
dem r efpe&u» onrtoino realis eit intti oppoiira contraria, oonrrsdiöoria &|
privative quorum unum ab alcero dt
pendere abfurde diceres ι E. de iUud
prius. Neque ullius compofifiems rea-
iiü indicium proftat. Nihil enint quit'
quam prohibet , quo mim» r«i et<a»
ümpliciflim» refpe&us aliquii ad aimd
conveniat; cum ille nihil fit aliud
quam modus quidam rei» q o illa ad
aliquid réfertur. * L'bi (i quis exejpi*1'
in refpe&u fenrelatione pratdicarten*
füll ißa -implicari: R. De imperfo&i0'
ne abqua fotrcaliis coocedi ρoÄe, n0®
item de compofitione , cum de hac w''
üdi.biceiK·. Im© quam vis illa &
5 Τ9
pofinonem realem impoftet, feiend um
ed, qiiod eil de material« refpe#
dus feu relatioais» non eife inferen«
dum in ejus formale , ut iupra demon·
tftatum erat.
11. Simpliciter & otnni-
mode abfolutum nullfi dafür.
Nam ut finita taeeemus entia, quibus ttHltiplex convenit réfpe&us, ipfa etiam
eflentia infinita non clt ab omni peni-
t'i» refpe&u libera Conftat enim ei in-
dubitata revelationein ipfa dari refpe#
öum generantis ad genitam , adeoque
Patris ad Filium
,procedentis ad eure» £
quo fit proceifus, creatons ad creatu#
ran», adeoque cauf« ad efFe&um , pre·
fentis ad ea» quibuv eft praeiens , &c;
Non tarnen »nde fequitur τ· refpeéti-
vum efie affe&»onern »vniram ; cum for¬
maliter inferat oppofinonero ad abfo*
ltttum
,und« fa&umeft
»tidociVm iuua interdisjun&ae obtmwerit.
ΠΙ. Refpc&us Oppofiti
iunt incommuicabile$,
Nta-
3
Νοά enim poteil id, qUod oppofino# g
3»em aiiqnam infert ad aliquid> omni pe-
saitiis modo rediter unu cum eo leidem
«ffe. Unde non immerito Theologi in'
ferunt, praeter rarones folidas ahas et fr
Sacris petita«, eiTe aljquäin ipiaeffenria
diviiu» quantumvis fimpliciffiroa , rea- (·
lem pluraiitatcm feu realem planum di* d
ftin&ionem
,quando ibi plures reperi- r
»intur oppofit* relational, utpote gi* ri gnentis & geniti, mittentis & miffi, &c, <- exquibusnon eilentiae , qua» una
manet numero
,fed perfonarure colligb ^
tur pluraliras , realifque diftinåio. h
C Α ρ. XXV. μ ?
JDe SubjeBo Φ JdjunBo.
c
Sabjc&um extraeffentialiter eftquodabaKo afficitur tj Η
quocunque modo. a
Adjun&um eft quod aliuJ *
ψο' b
κΐ
quocunque modo extraeflen-
tialiter afficit.
Ut deicripriones illx xatliu» intelli#
gstnmr.
Not. Τ. τό aliud hie generaliter fi'raeodum ,ut quippiam qu©eunq; mo·
do diverfnm denotat feu realiter feu formaliter; cum alias fpecialiter aliara
remaiit Ens implicare foleat, iitfupr·
cap, it. ad finetn expofitum erat.
Not. 11. τό ExtraeJ]entialiterh\e -
ftnetius capiendum eSe pro eo» quod
formaliter eilentix conceptum non in- greditur, fed ipfam effentiarn qnoctin#
que modo prsefuppotm, & ad minimum
in figno rationis noftrae, confequitur.
Not. III. Vocem ajjiciencti nobi»
commodiHimam vifam» qoS termini hnjus latiiüme patentem iifnm complc-
fteremur. Sett enit» Subftantia Snbdan-
l'«, feu Accidens Accidenti, feu aliud aliquod formaliter tantum diverium en*>
ti teali adjungitur, idque juxta noitrum
coneipiendi modum prxfupponir, vide-
b«m agbis aoa immemg ill ad aökerew
Sub]e^:um gener ätit er fuwpm
Winternam eft,WExtemum.
Internum fubjedam c(l,i
inträ quod adjunäum eil;
idquc intrinfccéafficit.
Qtiod rriplicitcr fit:
I· Ter ver am realem Φ intrinft'
gam iwvenientiam tant um s qnomodo
ens eft fabje&um (warum atfediomiffi»
IDeus fuorum attributornm. Appell g>oteft Subj gum Emtnentise.
2· Ter veräm, realem CS pr»t>rieM!
inharentiam: quomodo plertcqHeb-b*
ftantjg c rea tat funt fubjeda atodfB'
tjtim rea! i um realiter fe propr»e inb®»
ffentiwm, & 5 (ubjc&is fms realiter di-
ftinäorttea, ut quanfitas, qualius, A c, 3
corpore. Eitque Subjeffum (nhafionit·
J. Per veram % realem Π internet inextfientmm ex éuarum fubßantt**
gum arihfltma untant ef tam, pr^ttt
fuam utta alfenujJubjtgum eP'f
wodo fubje&tim form* eil materia,
anim*corpus hunianr naturs in per»
Tona Chrifti Aiy^.quateaus ante intar#
nationem fuit perfona funplex, pott ver®
naturam aliam adjun^am habet.
Dici potelt SubjeSlum uniewü, q«od
per * propter unionens unum alteriuf
fiat & fit fubje&nnu
Subjedum Intcrnum \el
Denominationis eft, \d Infor·
mationis.
Subj^ctum denomtnatiorii»
cft toium quid, quatenus ci
etiam partium adjunda vere
& realiter cor.veniunt adeo-
tribuuntur;
Ut homo inreUigit, eildo&rinarf b#
|e&um. corpus quantitaris, ( hnfttti
omnipotentis. Jcc. diciturque Subjcäum
Q*ii t& T$tAlt.
fcubje&um Information fs
6 eft
}6*
cft pars aliqua torius, fcu vul¬
garis ieu fingularis, quatenus
ei diftinde convenit vcl in- haerct adjundum,·
Utaninaa intelligit, eil fubjeöumdo'
örins , materia quintitatis , Divinani*
tura in perfona Chrilii omnipotenti«,
ömnifcienrias, <5tc- vecarique fblet Suh jefium Qu« & Partiale»
Subjedum Informations
yel Pr im um fcu proximum &
immediatum eft, ve/5ecunda-
iium& mediatum^
Subjedum Informations
Proximum eil, cui immcdia· j té & per fe convenit velinh*- j
rct adjundum.
Sic fubjeéltisn vit* eil anima > οπ}πί"
potenti* natura Pivina in peribfl*
Cbrifti
.&c„
-
Sit.
* Subje&um Tnformationis
Secundarium 8c med i a tu eft ,
cui adjunctum rnediaté 8c per aliud, interne tarnen 8c pro-
1 prie convenic aut ineft;
Ut vita & fenfus corpori, facultas fentiendi & loco movendi &c. homini, omnipotentiajOmnifcientia Hiitn. natu-
,
ras in perfona Chriiti, calor ferro ignitOj I &c.
Externum Subjeébum ed,
cui adjunélum extrinfeeus
1 tantuiiiadh^retS: adjacet;
Sic paries eft fubje&um albediinis *
! feureÄius, particularum corporis alba
parieti illitarum-, & fubftantia otnnis
tjuarenns aliatri fibi accidentaliter ad-
'
jnniiam habet, ut homoeft fubjeduaa
veiHum
,armorum , &c. argentum de-
r »»ratum anri, cathedra do&oris in ea
»dentis,
Sub-
ϊ 66
Subje&um indifferenter fumptum ad internum & ex¬
ternem eil vel AdaequaturfyW
Inadxquatum.
Ada^quatum fubje^um eih
q jod camfao adjan&o aeque
late pitet;
Sie Dens eft omruootennas fnb-e- ftumf übt enim Dens: »b· omnipo^nna»
& vice vrrfa ) homo rifibiljtarw» '8n's Ca'ori?, chirothecac ap'acmanus t &c-
InadTqnatnm eil, quoJ adjundo iuo vel lacius, vel an- guiHus eil;
Sic fübie&unr! jnfliri* eil borno i>
tiwm an ma planra pedis oereae, Da¬
vid armorum Sanlis. &c.
Adjundlu n vel Subilantia eiltutVeßtS't vel Accidens, utio>
cb#i
f<*7 FIrinä \ vel Modus }ttt utåUs, Ve- ritdSj&c.
In ißa latitudlne A dju n<ft u m
omnc eil vel Commune, vel Proprium.
Adjun&um commune eil, qiod pluribus convenit iub·
jc&is ;
Sicjnftitiaeft adpnflmn Commune
Deo & cre*mr>s, albedo xygno, η vi j
.
pclii· homini ,e4uo,ieoni>tor-
nua cervo, rauro » &c.
Adjun&um proprium el t
quod unt foli fubjeito primo
& per (e convenit;
Ui veritas, batuta<· » adjunÖa enut, Omnifcicnt a De»» caior ignis, tbirothe-
C* mann», &c.
p- Adjun&um Proprium Vel latcinuin cd,«/;cdor ignts po~
HM (4
w
teniia loco moVcndi anm*, 8c ct Vel
Externum, ut ocrea peås ad jun*
Slum eß propnum non capitis, &c.
Adjunéturn Proprium In¬
terna m Vel eil Potentiale
απλώς 8c då, Vel A duale
τί 8c ποτί.
Proprium Potentiale eil;
quoduni foli 8c iemper con*
venit;
Ut potent/a tidendi hemini, poten-
fia urendt igni,<5cc. To ver© fmper h
cundum cohfvetnm naruriE crdinern in- telligendum eft. Si enim ejnlmodi pr°'
pria aceidentia realia fnnr realiters inb'
jeiiis diftiniäa» nihil vetat, quo mint»*
per potentiam Dei abfolutam poifint a
iuis fnbjeöis feparari, falva maoente
ipferum efientia. Quo autem modo ve*
Sc realiter adjun&a propria com'11"'
nittri pofluat, quantum iaitituto fo®'
cere videbatur, expofitum fuit cap,
XXI,
Proprium Aftuale eft,cjuocl
uni quidem & foli convenit,
nontarnen femper;
Ut aihis ridendi, lohnend» in homi-
ne, urendi in igne, a&u paipari * videri
in corpore, &c. Ideoque hoc ipium φ τί τ·Tg (en altqudnd* adjunftum fru frtum appeliari eonfvevit.
Adjun&um proprium Po¬
tentiale WSimplex eft feuu-
nitum, W Compofitum feu disjun&um.
I ilad ed, quod extpia fub-
jcilieHent^aita fluit, ut medi-
anre conjunélione copulativa
cum aliis pluribus adjun&is
v de iubjedo dicatur> ipiumque detxominet;
Vt
f 69
Ur calor, ftimina fobrjlitas & fcvitai
.de igne > uniras, veritas, bonitasdeen· q
te; immeniitas, omniporentia, omni' t,
icientia de Deo, &c. n Hoc eil, quod ex fiibjeßi jj
ciTenria ita fluic, ut cum ad· n
jun£tö alio, mediante conjdfi* «
ébione disjuri&iva rite eafl r
denominet & cum ea recipro- c
cetur. i
Ur neceffiras ve! contiegentia de m\ e fe
,ene enim orene non eft & neceifo €
rium & contingeis, fed , ve! Neteffa· ρ
rium vel Contingens, numerus ef! vel (
par ve! impar. enunciatiovel vers eft c
vel fa I fa, &c. c
ΛΧΙΟΜΛΤΛ. \
I. Rcipe&us Subje&i & \
Adjun&i non formaliter i®"' t poiut duliadioncm reafc®· ϊ
Vid*
*7*
Videtur qnidem i et poftulare relativa,
φι« ibi oceunir, oppofitio» fed & illam
tanquam tranfcendentalem cum extre»
morum diftindiane falrem formali con-
filtere po(Ta, non immeruo aiferitur,,
in iecundaria potiiTimum entis aftedie*
ne, qua: magna fui parte ex inrelledue
a'iquadiipofitione<peodet. Vndefit ut
»ppellatio Adjun&i ipfix quoque re-
fum modis hand incommode tribuatur
·confirmante id tum natnrali intelligens diratione ,cum concipiendi neceifita?e, tntellfiétus enitn noller ( ur -de poflteri·
on nunc loquar ) non poreft concipere ömnipotentiam
,ätit juftjriam Dei» icc.
per modum Subjedi, fed Adjundi ef-
.
fentiam Divinam extraeifentialirer affi-
e eienti»
,qnandoqnidem in adxquatodc diftindo effentiae Divinae i η ie contade«·
r» a
conceptu non implicatur formalis
r*tio jultiriÄ & mifericordi*, &c. Sal*
$ vaitaque reali idenrare eflTentias Divinae
& attr>b itorum ejus reipedus Subje*
®7:öi& Ad; nndi inrer ea locum habere
m. obitat pleraque adjunda
ide· reali·
vel
ΓΑ
realirer a iubie&is diftingvi, efiattiir bi
terna. Quod e«im eft de ttlateriali Sub' ta je&iaut Adjuntfi, non eil inferenduu m
in corundem formale. ca
ϊ I. Quicquid extraeffcrH
tialiter aliud afficit, ut quo· ν
quc vcré & proprié ei convc ni
niat, Adjun<5tum dici poteft-
Neminem antem bic offendere d«· ^
bent voces fubje&ionis & ad)unéfcioniii q
CHiri juxta fenfnm expoiirum nihil Su'c"
quam vel incommodi habeant» vel cu®
autreali extremerum identitate> awtf0'
rundem ar&iÜima unione pugnent' B'
Calviniani vero atillam veran» Sc realffl ni
convenréntiam aliam prster inhzrefl' xi
tiam vel adbserenriam admiftenres, n"' m hic non morancur
,qtii praeter ilios ί"'3" π jedi A adjun&i modos etiam aliosda" U]
monftramus & probamus Qnod *l" ei
tern alii obiendunt, omnci illo« ηπο"05 Vi
uficatas gignere prafdicationcs, n011 c<
po/fiimu« acceptare.Qualis cnim
«r
ab'
uns
:n*
10']
IC
A
de- nisi nie· J
: eo·
ent'
jffl
ren¬
nt»
(üb·
dtfi
au /
)dos
noi
>
bli«'
173 bitudo tater SubjfÖum & Adjunöuro,
talis quoque indc oritur praedicandi
modus, ut fic fdcile ad «nirti poffit,
carnem Chrifti feu Hunnanam ejus na·
turam κόγν fe<> perion« funplicis adjim-
äi'm dic»,abfq; pericr.lo vel «®%tswnmt
Neitorian*
,vel acddentalis adjundtio»
nisaiit geftationis Calvinianar.
Iii. Unum numero Adjun-
dum non poteft diverfis nu-
mero ineile fubje&is, bene
tarnen & verc convenirc.
Qjtod Ad prius. Si enim adjunftti«
mimero unum eil» jutte quoque iu
Dum numern poltulat iubjeöum: ma-
xirne quando adjiintfcum ett iimplex,
nec ex pluribus conflatum aliss.quo-
r»m fingtila d verfis fubje&is falte m Mnitis, parntc inefle poffint, Qtiod
e|cipere fo'enr llli . qui fidem fal- v'ficam plunbus a&ibus gradtialibus
eondantem tam in voluntate, quam in lotelleäu eile docent: cum potius di-
(eae
m
cendum eflet» animam mimero nnaw unius Biimero fidei falvific* nccciariis j),
fuis part-bui inftruÄse fubjeåum effe,
intelle&um vero & volwntarem eile illsm ipfam aniroa» intelligentem Ä \
volcnrem. csid ptßtr 'ttn- quod altinet, ni· j hil impedif quo minus adjimäuon nu- ^
mero unum ex: gr. calor poiiit !
Λ immediate igni, ί^τίξως Sc medial ^ intervenienre unione ν&χαξί'ηή
ferro probe igmto veré \ proprio con- ^
venire & cribui. y
JV. Proprium unius non ή
potcft fieri proprium alterius. ^
Id elt Proprium unius Subje&i n0" coi
poteft alreri commtinicari, ut qnoq'H ^ ejus Πr proprium. Sic enrm vere pr°* yj(
pr um Ä non proprium eilet, qiiipf* ^ duobus Cubjrdis commune- Qu ο modo ^
autcm proprium , manens ejus ftibjea' p^
proprium cujus eft , modo alicji'0 verö ^
Sc reali fi.bje&o alteri comn tinicari ^
poiiit, ut 6ae nor t&ivoiitå wtrW"f
J-
,Qu
Jupra Ccoooniiratum iuit.
ca?·
37f
Cap. XXVI.
^ β> Oljetio & Eo cujus eßobjeSlum·
ß'QHmp«· di Γρί i c mtSubjefiti ö" ObjeBi iOconfufio pailim obvia, & utvidetur
(1. i» Schobs Ratniftaruro nara , poümO'
dum vero in alias etiam Scholas incau«
^ t»is adniiflTa , maxime quod deprehcn-
g deremrercninoram llloriim quantumvil
n> diverfiffimam ratjonem magno ctira difcentium incommodo
.tina & eaciem
ii'bjeäri appellatione exprimi folere.
511 Tantum difficuiratenv aliqnam facie-
JS. 'bat,»bmam in a&u »tit vocant . fignato
de Objeäo agendum eilet? & cum fatis
100 comenode de eo pe r modnm afftftionü
ro« ^tslür}ft* fe tun dana hoc loco agi poffe
ipe y'deretur,non eccurebar xqué coromo-
|(j0 da e(us appellatio. Vbiirprobare non
^j Potmt Te vccvpabile & tnoccupabilt
cr0 Frommii, tum quod voces ill* nimis
:ari barbar* eflent, tfinn quod hxc afle&io eV,ia°n videreturhunc habere (tniwm.Ens
oat •bjeftum t(r, »ut no η efl,fedpotiust
t?· aut
37*
jut ObjeBum effant quod eirta itai
verfatur , qnomodo quis Frommü 1H
cencia ufns, barbaré vel ouvpans vd
ütcupabth dtceret. Ego it a efferendam
efle banc afte&ionem piitabam, Em
»ut objeflum efl, aut id cujus αΐψύ
objeBum tß.
Objectum eft circa
aliud a6tum aliquem cxcrcef
vel exercere poteft; fa dikj
cidius forte ita: Objeéturo ;
<]uodalii adurn alicjuen) cxc*
renti objicitur. ·
Senfus en;m coinmiinisownidfn^
tinde docer id tantwm ob'jr&nnri *PP' *
hri Si eire}c?rc«qiiod,nrEnsrea!«ja"
nd verfarur qwocunque modo ageflM ^ fen qua?emctinque aßurn cxercen^o. ^
gr. Si c»bnm & porum mormo objic^1 ^
ron erir «-jsis obje£him , frd adjnnä""'-.
po i s, ii vero vivo appofnens» "fi
cdeati nec bibenti,urpoce«groto^
y <fomerirobje&am «jus» fi awiem ed«
jl antbibat, vet minimum edendi dt bi#
j bendi poteftatem habeat, refpe&n iWiuf
v teuadus fen potentiac obje&nro dicitur·
Obje&um eft vei Cogaitio-
^ nis, Wopcrat'onis.
Omais enim a&os qui quidem C«rct j objeåom aliqnod e*ercettir, videuir vel
(9ζnofcendo vel operditdo e*erceri, q nod
et fi vemm eft, fatis iptc univerlalis Ob- (ikI particio Jnde peti poteft.
eD U tromcpe eft vel Co rama·
c.j ne, \el roprium*
Commune Obje&um eft,
iab circa qood plures ikjue fpccie
,Pfi diverfi exercentur aétus.
>al" t
ide, 5lc corrronnia ol eda fenfilia vo#
o,Ε f*nr Γ > »i* i ; luribn» fenfibnc appre*
Cijl, Bcnduntnr. ut moms» v. c. q i por eft
Joi* , audin éc taagu
nf Proprium C bjeftum eft,
55*
circa quodonus, aut numcro
tantu η plures exerccntur a-
éfcus j Vtl) circa q jod una ran-
tum poccncia aktiva cxcrcct
fuum aåum.
Sic color eft proprium obje&um *i*
fuS, fpiritUS Pneumatik*.
obje&um Cognition!« cft
qood cognofcitur ve! cogno-
fei porc l. feu. Circa quod a- liqnid cogaofcendo verfatuf·
Eftquc Vel I ntelle&ualc, Vr/
S nfaalc; Circa tüudintcIleélM
ctrca J?qc ienius a&us fuos c x cr¬
emt.
Sunt eirmdu«taimim powiae CO' gnof, invi,· , tntkllerfns & fen(ui
Obje<5frim Intelle&ualeeft
V^Infuituin. v*/ JFinicam-
\v
17*
InSnitum of j:&am IntcU.
lcdualc aut abioluté ule
tut iecundum quid:
lllud eft lpfe Dens cum feipfom to*
jpofcitj Hot myfteria fide» C hrifti«·
nac.quac uuerae reveUtionisdiamnir; il!«
cniit tam a'c® indagmi* funt, ut ηιίΐ ab
•plo Drorevela'a i »iffent, 5 »ullo iäui·
to intellpjäii pereipi potuiflcut.
I (Finitum Obje&um IntcU lcdualc funt omma alu etia
Tair. Hngularia » quam urrvrrialiaj
tam prauer.ta & furura>quam prarlentia,
tam ltrpolT.bilia , quam poliibiba , ht>C fnimumtmqiiodq;eire ptveft itno reve·
[*eltalicu)usporenTi® cognofativ*. ob*
Jetium, quam vis fiuit»>ra.
f limum
Cognitionislrtv !- lcduaüs objeiVum \el Öiici-
plinabilc eft (banc Vctfw mlis
Jubrtitnifirat Lic, hb. 3 ad Her et ^
R x4 mrht
mihi mm. 9. )vel non-Difcipli-
nabile.
Objc&umDifcipItnabile eil
(juxta Celeberr£alö\> Jconccptus
realis iubeffenuahbus confti-
tmms&r modis contrahenti*
bus affcéfcus, qui in nulla di- iciplina habet le per trorem
conftituentis, confeauentis»
vel cont ra he ntis eflcniialirer.
Hujusobjediduofunt cf-
fcntialia conftitutivii Mate-
rialc ieu res cognoicenda,
Formale,feu ratio & modus
cognofcendi & confiderandi
illam rem.
Reqnifir* Ob'cÄi. puta adsrquati Λ
tota'is ftmr, ut τ. fit Uuum. Nifi eri®
imuxn fuent, mteileßui ia diftiß#* ciuf
cogni'
,9» l.j
«ognitione occtipari nequit, led buc 6c illac discrahitur. 2. Sttiéfu emntum «■
tndifcipltnajrdftantur, di quam
vtldireä^vel indirekt referuntur. Si fé-
cus fit, commitritur fdtntC»nt ut *&· 5^«
·, }. Ktn ftt dltertus objeät Prtnupium, dffeclitautßtetits: Sic n.ad illan» diicipli-
»a® pertinebit, cujus eil iilius obje&i coafideratio.
ViVtdunr Objcdu diiciplina-
bilcin Adaequacum fcu totale,.
& Inadacquatum fcu partiale»
,
lüud toti difciplinc reipondet» kt
w adilhid omtiia, qu* in difciplioa tra»
duntur, veldiredcvel indiredc perti-
"eant, idvjuc mod& definiebatur. fjoi
pars ali'qua iilius feil prineipium, af- fedio aut (pecies. Quod fi reliquis, qua
in difciplina traduntnr, (it nobilius
,di*
citur Ob\eäum exctücntu\ ut Deus i a
^heologia.animaraiionalisin Phyfica.
Alias Adsquatota &. totale obje&una
difciplia« (biet appellari Ofyt-äum Trd*
& t,
}*.
&atio»it, Inad*qMafiim verb 5c partiale
qpodvi* , Confideratiouü.
Ration* DtfapUnarum Okjeäunt eliui
Tktibf lium, circa quod cognoicendo
irerfariir Tbeologia* aliud Juvdumt
circa quod Jurisprudentia > Aliud ttt·
éicum
,circa q< «d Medicine ι aliud Phi·
iofopbuum, circa quod Pbiloiophia. fuo
fingtdat eoque domeftico 5c ab aliis di*
ftin&o modo 5c rat tone. Daii enira p··
teil objechim circa qtiod fingulat ill·
.
verfaripoffunt }ied diverfis plane β>ο·
dis, qnos formale obje&i facile den·'
»inabit
Sumitur auttm bit vix Thihfoß*
"
( «r de ea nonnulla adhtic adda) Latitft
qtioraodo non tan tum ufitarc ira didal
difciplina^ philofophicas, uro Pra^jj
cas,quamTheorcticas conapleäirur)^
ctiam plerafque alias miigais in R^P*
literär ja 5c nfus & laudu, urpote
merit aU t, Log ii am, Hhetoricam 5c Gi0*
maticam docendarum åt difceodar11?
lingvarum magiftram. Hiftoricen, t'1'
fiten ,5c baud paucas for rade alias· /Ytflfl'
Qjiande vero Striffiuf aecipicur voX Philofophi« , ejus objtBum duplex eß
Theareticum fen centemplabilt, in cu¬
jus cognicione occupantur difcipliö»
Theorecicar. tantuna ut cognofaant j
fraHicum feu aßtbtle, »a cujus cogni-
tione verfantnr difciplime Pradica ,ut
juxtaillan» cognitionem agant. Hade#
nus de »bjeäo InteHettuali,
Senluale Obje&um eft, cir¬
ca quod a&um fuum exercet
aliquis knfuum icu externo¬
rum, ku intcmorum.
Dicituretiam fenfibile, &iafpecie
vifibile
,ut color ,audibité, ut (onus.
&c. decjuibue Phjiici.
Obje&um Operationis eft,
circa quod aliquid vcriatur operando.
Obje&am Operation« eft
y>tl Naturale, ve\ Liberum;
K 4 pre«.
CircaMuA verfantur c au fr naturales dctcrminatc & nniformiter agenresj
materia combuftdis eft ob/e&um »gns>
Ac. Huc pertinent obje&a porentia·
rum omnium na-uraliiim adivarum.
Circa bot veriantur caufae Jibcre agen»
t€S.
Liberum vel Finiturn cft,vrf Infinitum;
Hot obje&uei oft eittis Tofrniri in·
finita & abfoluta potentiä agcntis:
llluå potenti« finit«.
Eftqj iterum duplex W/Ang«lic»"n'
vel Human«» i circa illttdangebe« po·
tentia,circa hoc humana virtus verfatnr·
Humana: Operations! ül>]fel*m dl·
nique duplex tß, Profit um & Poeti*
tum;
Alii Latinis vocibusidem expriß1*"
reconantes Aätyttm & Fdäirum appeb
iare amant.
f ObjeÄumOpcrationis Pf*
ifci*
åicum, Grxcé πζρκΙΐΜΐι cft, inquo aliquid oecupacur a««
gcndo jux ra regulas Sc prat-
; leripta Prudentix.
Sic Objedum fortitudinis fnnt *» $·»
terribilia» pecuniabberalitatk.&c·
Obje&um Pcécicum,Grac-
ce ποινών eft, in quo all«
quid occupatur operando ju«
xta regulas & praeicripra artis;
Sic objedum f iteris corb m, anri-
■
jf tib-i aurum
,fabrorttm
,ferrarii , Igna*
t'i. ferrum, Igrmu»» & c. Hadem s d&
oipa*.
! Quorinam fit id Cuj'S efl objednna
«iftimohaud difficii'rfer coMigi poffeei
>i?, q"* de objedo de ejus diviiion bus ürevirer dida iunt·.
Eft autenvid, cujus eft Ob*
jeä^ra Ens Re de, quod ta η
R I lucel*
Bcccffarioofejeftam poffuiar,
ut nifi iilud fit adtum faum
cxercerc neutiquam poifit»
Hic excipiendus efl a&«s potent»· .
divin« creativae > q,ni exerceri potcft
etiamfi nullum Objeéhim, in quo teroii*
natur, exftet. Het eft qu»d quis oljiciät, j
nos paulo ante mentionem fcciiTe ob·
je&i operationis infinit*» cum ibi inf c!"
lexerimus, quatenus potentia infinitain i
A circa entia realia abfolntc op«ratuIV Eft vero id, cujus eft obje-
€tam duplex: Potentia. Sc Η*·
bitus
H«c eniaa diio a£tu» ei«rcent »q»^
abfque objectis ficri nequit· Inrcibge
©mnino Pötentiam a&ivam » naw pa$" ι
va ipfi obje&o compctir,, qua a<9nffl
xecipere poteih. De Potentia quod iatis etfe pwamns, CaprxiU e#J
mus, ut utcum reipe&u al o iuhcet«« y
a&um ; de HAttu t* ffOilWt difdpü*1
a&caditfi
—eriti.
- -»vt/u :
jm
fj %ρ·
AXIOM ATA
I. Generalis conlideraticy
objeéli oipnium optime hoe
•
loco expediri poreft.
Alias enim commodior, quod fela«*
vix monftrabitur. Ad praecedens nam"
que de fubjedo dc adjun&o caput redu"
Clnequic. ur inirio hujus paucis oftendi?
i Nec ad novam illam Celebert*. Calovii
Giiofiologiam, cum ibt tantum de ob»
je&o Cognition» in difciplinis agatur·
l atius autem
patere concepttim A ufuaa
re&e obfervavir Fnmmius 9
Necdenique ad cap. depotenria ί υ pra
, expofitum> Ibi enim mentio qtuden
■
