Dissertatio philologica de [zēlotypia] qvam ... præside ... Joanne Bilberg ... Candidæ bonorum censuræ modestè submittit autor Johannes Fabrin Wermelandus, in audit. vet. maj. ad diem [10 Junij] anno adsertæ salutis M DC LXXXII

B. Ί ί c: D. DISSER T A T I

Ö

Philologica

Φ

De

ΖΗΛΟΤΥΠΙΑ

Qvam

Confenfu & _adprobatione

_Amplifl.

Facultatis _{Philofophicae}

In

lllufiri cpjaz

adSaUm

eßy

Academiay

PR^SIDE

Celeberrimo V 1 R O

Dn.

_JOANNE

Mathem. ProfeiT. Ord.

Candida bonorum cen_fura. modefie fubmlttit

Autor

JOHANNES

FABRIN

%_^

Wermeländus,

In

Audit.^^i.

_{[.Maj. adDiem lö}

_dfajf

_Anno

adferta Salutis Μ DC LXXXfl.

HOLMIVE

Pater in

Chr/fto

Mdxirtie Reverende atg,

Rr&cclltRtißiM

Domine,

d.M.

erLande

broman

PerWermelandiam, Daliam ac

Vikiam

borealem_{Superintcndens}

_ampliiTime,

Ec-clefiarum Carlitadienfis &Kilenfium

Pa-itor _{vigilantiiTime,}

_{Confiitöriiqve}

Praeies

liecnonGymnaiii Ephore

graviffime,

Pa¬

trone & Promotor magne, piae

fub-miifionis cultu _{iul'piciende.}

VIR

Reverende admodum&Cclebcrnme

Domine,

d.

_johannes

_(eavlfcrj

S. S. 1_{heologice Do&or eximie,}

Gotho-burgenfisEccleiiaenecnon

adnexarumPa-11or_{dignifiime,Coniiitoriicp}

ibidemAiief-ior _{longe dexterrime, Mecaenas ac}

_Pro¬

motor _{magne, Submifla}

_animi

_ve¬

neratione

profeqvende.

Fl. Reverende_atg,

_ClariJJime

_Domine

dtm.benedicte

bergi,

Pailor in _dignifiime,

Fautor ac Benefa&or reve-*

Spectat

a non

minus

dignitate^cgvam Pru'

dentia laude

_AmpliJjßme

Dn.

DANIEL

FAXELL,

Regime moneta: Prsefe&e

meritiffime,

ut

PatroneacPromotor diu pneclareqve

de me mcrite , ita

obfervantia

nunqvam

intermittenda

colende.

S.mx Sveonum

eleftas

Reginas

Secretarie fidiifime,

Nobilijßme atg,

Amphfjime

Domine,

Dn.

SVENO

Promotor _magne,

_qvovis

_{honoris &}

ob¬

fervantia cultuofficioqve

humilimo

adficiende.

Amplißime nec non

Evuditionis

atg,

Ex-perientia

laude

eximia

Clarißi-me Domine,

Dn.

PETRE

Saqevtooff/

S« Kx· Drotzeto a fecretis &

Bibliothecå folertifiime, Promotor

Crem fociant _pugnam

_in«

ter fe

_commiffi,

_fincerus

Venerationis teftanda?ad-v

feftus _?

_Sc

_pudor

_ingenuus

₅

_Hic?

cum aliam

_profitendi

_^eris

occafio-nem fortutia non

admittat,

impen-dio _urget,

ut

rudibus

hifce

pagel-Iis ceu confeiforia

_qvadam

tabellä

Favoris Sc benevolentia?Veitra? ra¬

dios illuftres₅

_qvi

_in

_me

_ClienteW

Veitrum fe aflatim

_diftudere,

_ve< nerabundus

_agnofcam,

_easqve

co-natus mei infirmitate _ad

beneme-rita talia demerenda non

adipiran*

te,

fupplici

ac

reyerenti

manu

Ve-s

ilris manibus

_ofteram,

_qvö

_fic

be-nignitate Veilra beneficia

depr#«

dicando

_{jucundiore facta}

_?

_aliqvot

vidi-yiciiiim mea ex parte

emicent

de*

i vota^

obferyantias Sc

grati

anmij

ftridtura^ 1lieautem

oculis ad

No-minum Veilrorum

celebritatem

demiiiis,

dehortatur,

ut ego

nuU

lo rerum u(u

edoclus,

ad

manus

Veftras rot honorantjum

venerath

one adiectas ₅

exfangvia

ha?cce &

adfpeftu

primo

levia

deponam

,

aufu tanto & adeo

intempeilive

faftinens hacexiiiorisfoni vivacitate

ad

_{obfeqvii fidem}

_qvamvfs

expli-candam animatå ^

iagacirarem

Ve-ftramlimations

_prudentise

_decore

interilmctam ab nucleis rerum a-liarum

_longe

_{gravifiimarum}

obti-nendisfevocare* Alea ar ja

et

a

eil,

&exitus _pugna?

_hic

_i

_Adfeftus

_lfte

I

in

tantum.adtuans,

mihineqvidem

mei arbitrii

_pudorem

_excuiiir,

fi-duciå faeftå ,

Veilram

å

mukis

de-l"

cantatamHumanitatem,

ψχ

ca:re-risVirtutibusVeftris

eximiis

claris-fime

_pr^lucet,

_huic

_mea?

_audacia:

menris humilimse

_interpreti

_tantum venia^

daturam,

qvanrum

benefi*

centia Veftra commendabilis pie-tati in Vos declaranda?

mandavit*

ingenue

fateorVos

ea

eile

animi

ge*

neroiitate,

ut

&

juvare

&prodeile

mulris

_benigne

_cupiatis,

_qvorum

prolixiore

pergerem

commemora<

tione, ni

viderer

injuriam

injunge-re Veilras Modeffe

iuå

propria

laude fe

_{jpfameximiécornmendaiv}

ti, calamum

i

ta

φ

removeo

rudem

laudiqve

Veftrai decantanda?

infuf-ficientern,

ea

qvå

par

eft,

animi

iubmisfione & reverentiå

Amplitm

dinemVeftram venerans,

fufcipi-antur hx meae

primitiv ferena

a

*

Vobis

_fronte,

_in

_devota:

veneratio-nis

_teftem,

_debita?

obfervantiie

_p*v

gnus,

mentis

cratse

ha*

is- beant ex

patrocinio

Veftro

qto

fe-·

•12_{j pianrur,}

patrocinium

₅

referant

_ex

im Nominibus _{qva? prx}

fc ferunr,

cla-fi<1 ritudinem, Sc

fint

deniqve

ffcudia

ie- mea ob fortunarum

faculratem

fa¬

rit, talibus arAatam

eancellis,

in

po-re-Γ fterumVeftras

potenti

_ac

magnifi¬

ke

_promorioni

_iubmiiTe

coinmen-im data*

Q^od

reliqvum

eil?

Cun-:a<

ftipotens

lllud

Numen

indefesfis

je-

iatigabo

fufpiriis,

vclit Te

cum-ria

_{prirnis, Weniielandia?}

noftra?

De-irT cus _mgens,

_Pra?ful

_&

_faen

ordinis

:ni Antiiles

dignisfime

gravisfime*

af-

_benigne

_{foipirare,canis}

nuncTeex-ini tr3 vefiire

_{incipientibus}

_inträ

flo-u* rem juventts

addere,&

å

necesfitate

al-

fatorum

_prsecipiti

_qvam

_diurisfime

i å Γ

fuperftitem

fervare,

in

Rei

literarias

io- _{ingens emolumentum,}

_familiae

inii-pi-

gnis iplendorem

Sc

regionis

noftra:

ia-fl

ftabiluBentumt

_Velitnec

_non

ftrahi

_{Aölplitudiném ÄReverentia}

corporis

ac animi

bonis

&

doms

maftare,&ånoxio

malorumreloai«

ierercj

_jubearqve

fauftum felixvel

Sy

dus

cunétis

Veftns

adfulgere,

Vosqvé

nee non

gloria?

Thea-tro diu

iriterefTe,

Qvibus

devons

precibus

nonantea

abihnebit,mil

DEumhoc exoraverit

is,

qvi

fl. Rev: £Oipnitati &Amplitudini

Veßra

Dcproperabam Holmiae

26, _{April. C82.}

Sefetotum mternum

devovet

bumihmum ClicnteM

Duce &

_Aufpice

_Jehovah!

Cap.

I·

^Ονομαίολογι'αν exhibet.

§ I.

Ε mihi nunc

inSecretiorisPhi-lofophix latifundium

tendenti

Scopulis

facilé

obviis rcmorac

aliquid immineat, ncc

/Eolus

die _{iniquior fit, flucluantem naviculam}

prius paulum fiftere anchoris duco

con-fuItu_{m, quoTicinpofterumtanto gratior}

Hcliconis afflctaura. Anchorarum auteni omnium _firmiifimam

_{ejfe Definitioners}

no-mimlem _{Scaligero afferentearbitror, ac}

proinde in vocis hu_{jus, quam}

_praefefert

diifertatiuncula,

natahbus inquirendis

tanto _lubentius

occupor, quanto

hor

um

iequentiumvé folidiorem _fpecto cxplica-tionem.

§. II. _{ζtfKorvm» uon aliunde}

origi-neni _{duck fuam,}

quam 7a

$x*,quod

proprieeft veheniens afdenfque i11c

tos _{qui in acmulationc cernitur,}

_undc

etiamG.raecis derivatur\πο7* _{ζύινκι'αν.&} τν'-χχ _{quod imaginem fignificat fcu ty·}

pum,quaiiquis diccret iwr©·'

ftjWxmuIå-tionisfiveamoris_{imago; qua:}

dcnomina-tionis.ratio rem_{optimeexprimit, in}

zelo-typis enimnonVeraseilamor,ied

ejusfo-lum_{typusacimagoqua:dam, quod}

Car-tciius _{icquentibus cönfirmat vcrbis: Ze¬} lot_{ypusproprie uxorem nonamat,}

_fied

_folu'

modo _bonum,

_quod

_{in eo}

_ßtum

_arbitrato

ut

_{fohtspoffideat.}

_{Undepatet eilein}

_hoc

malo amoris _{quidem fervorem, fuipc"·} tom tarnen a mata: iidem, qua focicta-tem in amore _{pati quis ejusmodi}

nequit.

-In quam Ser.tentiam Scaliger etiam ma-gnumhujus orbis eruditi lumen inclinat, prolixé de hoe inter alia ita diflercnS:

■TJbi msinmetu_{ponit fufpicio}

_altem

tracla-tionbs_{fioc neque am orefi,ney amoris ρars^}

Tiecjp

ex amoreoritur,Sed ex

fufpeffa

anuct

fide. 1dcircoGracißcito confilio

duplici

uect indicarunt. ümulationem

_fignificat

_(i

λ©·*non _{amorem^ τυπ&} a. figuram pott#

qua rem notat. Jfiuarenon reffe

recentiores

*&elotypia

ejje zelum deforma

&

invidentu

fpecie,nequis

fiorma

qua

amamus^perfruatut

Hauduno_{errore.Prima enim}nonomnis

typia de

firma

eß

fed

de

farna

quoque. De* mde _{τύπ& nunquam}

_{fignificat firmam}

_pro

pulcritudine: Sed

firmulam, modulum

9

veßigium.

Efligitur τνπ<& non

au-tem τνπ*. Prorfus tarnen non im*

prob anda eft illorum ratio, quibus

£ί/λβ-7υτχ©- eft _{q. ζήλα τυττιις, fervorepercuflus,}

res enim eodem _{redit, vocabulo £/λκίη}

competente iignificationeaceepto.

§ III. CumTrvAv'wuw hoc eile

vocabu-lumtarnexdufiuS.Codicis_quam

Philo-fophiaeliquet, fciendum zelotypiaimpro-prié& latiore fenfu denotarei.Egregium

ac_{laudabile Studium,}

quoaccendimur

ad virtutes _{fc&andas, & tunc dici hone*}

βam·, Sic muher non vit_uperMur,

quod

Sui honoris_fit

_{z>elotypa9 id}

_eß,

_non

_filum

_a>

malefaciendoabflinet9 Sed

quocf Studiofe

vi-tatvei minimas _{obtreciationis cau}

fas. Haud

ficus etiam militta duχ _qui

urbem

_magni momenti_{Jervat9 jure movetur velotypia}

pro ipfa. id

eß

metuit omnia illa ,

quibus

occupari&interdpi

potefl,

_utnota

vit

C

ar-tefius. ii.

Singularem

_{animi zelum} & _{fervoremin re}

quapiampia, tUncquc

» SanSlam

appellarij utpoteprofe&amnon

a _eujusquam

odio, verum

abamoreeo-rum, quos nonnoftra fed fua ipforum

potinscaufå diligimus.

Prartcxitui

ali' tem luiic faepc illa, _qute fufcipitur _pro fui _{ipfius amorc.}

_Sparfim,

_in

_S.

_Codicc

San&itatcnl _{zelotypicevidcrcCti, ut}

zelo-typus pro Dco

fuo.

Ad

zelotyptam

comrno-'•vemus.

_{adzclotypiamprovocabocos.}

_i

_ii.

Gcnuinam amoris Conjtigalis

ejfentiani,

rnfeileita feilicet

_zelotypia

_{illa, qua}

ma-rittis non _iiiipicatur aliqtiid de

Uxorä

delicto, fedobitiumipfius peccatum

ci-riusquodamodotimidus redditur.

Quod

Guazzusexeploclarius diducit: Si

zelotf

pist

illtm,

qua

Frmcipis

tutfe

ereta

in

pecio-reconclufa_teness, fuerts recordatus, timeri'

do

_femper

_neea

_tud

_culpa

_{propalentur. E°'}

dem_igitur

_{modo dr}

_{maritm amorem}

_fuuw

cum_perpetua

zelotypia

debet

habere

conjun-ctum, nefua ipßus

culpa

amorem

&

p^tiAW

JJxoris_{fuaperdat, certo}

_fibi

_ρer

_(vadens

il'

lud

_ejfe

_unicum

_dr

_{prafentisßmum}

_remcåiuW

adverfm

zelotypi

am

illam,

qua

injuria

facere videtur. iv. Tetram

illam aiiK

mi _cegritudinem

_livorem

_fcilicet

&

diam, ortam nonfolum exalterius

bono

quod & nobis

adeft,

icd

etiäm

cxin^

quod alius fruatur eo bono quo nos

ca',1

remus, &quofruicuperemus.

Hoc

vi'.

tiolaborabat Anna Helcanie nxor,

, illa ilerilis rivalemvideret libcris

floren-5 rem. V. Animidcmum concupifccn-c tis vitiofam aftedionem: Sicridetur Ava-,' tus, cum

z,elotypid

duciturpro fuo

theßauro.

id _{eß cumUlioculisincubat, nec ab illo}

un-cpuam recedere vult ne _{quis eum}

furetur.

) Et

jure

contemnimus virum, qui

fua

uxo-[.t tis

zelotypus

eß, _cumindtcioßt _tam

ab ipß>

ii n°n_{amari utipareß,}

_{quod vek de fe vel de}

i- MÄ male _{opinetur, ut fubtiliter diifcrit}

l(j Cartcfius. _Quce

_{paßlofolumproprie}

_ad

γ

iufpicioncs

&diffidentias refertur, eaque 0. dtj quam infcripticne indigitavi med. ρ § IV. Sicque _ex allatis liquido

c0.* conftat, afFedionemhane tamin bonam

■0 lülTü partcm quam malam, parcmque

m- e^le fationcm in hacut.inaliis;

Qvcmad-0 niodum enim audacia, cupiditas, ira

//- tantilpcr bonafunt, quoadintraccrtos

fe-i0 c°ntincntfinesa _{prüdentiapraefcriptos,} 0 uaalaautcm dum illos traniiliunt, ita

c-iiK in hacaccidit_paffionc.

vi- $ V. In _Synonymis

_curiofe

inveiti-,no Sandis mc_{occupatum iri utilitas corum}

idc cxlSUa non tarn _{fvadet, quam brevitas}

cay^a

amabilis

difvadctj Latia enim illa

vi',

^mphatieae

ifti

voci graecae acque

ii-0

Snificantia,

nifi cum quadam

periphraii

non _refpondent

vocabula,

adpofuiffe

tarnennonnulla pro folito juvat.

Apol-logeni dicitur

c.Jimulut livor:

Ciceroni

Obtrecintio : Pctronio

furiofil

amulatio:

t

Scaligero metm

rivalitatis:

Μ0Γ1

SPiri-tm_fufpicioni*.

_Gallis

_zutcm

jalouße,

I-talis _{Gelofiä,, Germanis}

_(EtyfCtUttiJ

_n0' minatur. Noitro at idiomatc

majoriv

iignificationis

pondere

0ftHWt0tUfd

exprimitur. zelotypi enim

mensfuriof#

fufpicionis aeftu

fervida,

non

alitcr

ac

vcrtigine capitis

obortå, caligincque

o

culis _{fufifufå, motibus quatitur}

rapidis&

inconfultis, quitandem nifi

deferbuerint,

^

aegritudinis quafi. gravem

elifit i

dum,

ut,

ex natura_{pafTionis hujus ulterius}

patebit.

Caput

II*

Ηξχγμχχολογι'χς continet initiuni* 5 I.

rUm _{plurima fententiarum}

_divortu.

apud multos magni nominis

viros

fcic

obtulcrint in hac _paffione

definienåä,

varietatem definitipnum fiftere non

i'1'

convenicns videtur, quoeas

examinafiy

doexpifcariqueam, quid

unaquaeque^.

vero habere poterit. Cicero_ex

Stoiooru

Sententia ita: obtrcclatio _efi ea quam in-telhgi

_zelotypiam

_volo,

_&gritudo

_ex

_hoc,

quod allerquoquepotiatureo

quod

ip

fe

con-cupiverit. Snidas in

hunc

modum:

ίζ'uirovoiov; _{τ^Λν^ξΟς κ&τοΊ Tij; oi&HctAyvvcciv.©"}

εις_{(Τΐξον ""oi^iKyCf} 'νττο'νοιχ.

Ab

aliis

aliter

utpote eam e(fe metum , ne quis

habeat

commune,

quod

_tuum

unius

_c

(fe

velis.

I-tcm _{aife&ionem eile, qux inparte} ani-mi _{concnpifcentisconfiftit,}

quamfequi-turobvehementiamdolor, cum ex

con-iortio _{aliorum, tum exdefedu reiquam}

defideramus. Verum cnimvero,

quo-cunquemodoresfehabet, fingulis

fingu-larem fuifle _{mentem, ad} quam judicii

aptarunt cenfuram, vel exinde liquet,

quodCiccronis definitio latiffimepateat,

ut_{quaedeomnibusrebus amatis}

intelliga-tur. Dein _{quod Cicero etiam interpre¬}

tatur _{obtredationem, id minus}

_plené,

_na

zelotypia eft imago aemulatiönis ut

vult

Scaliger,obtredlatioautemlatavox.

Ca>

tcrinec rem acu _tetigere.

Scaligeri

_au¬ tem _definitio tanto _magis mihi

arridet,

quanto folidiorem _{judiciivim in natura} hu_jusgenuina

_{repraefentanda}

_redolet,

quac

ita.

Zelotypia ejl fufpicio

allena

tracia-iionis aut

_fruit

_{tonis. Haecut}

_optime

fefc

habet, ita ex eåfluereomniadarumeil, qux feituneceflaria mihi excutienda im«

ponit praefentis inilitutiratio.

§ II. Ad _{quamnam affeduum}

Speciem hχcpertineat, poteritquifpiant

Scifcitari? Nonnulli eam _triflitia

linii«

tibns _{includunt, ut Azorius quem citat} Meifnerus. Alii _{fpeciem invidentu}

af-ferunt, Convenientius autem _quis di« xerit Eam eife _{fpeciem metus, qui} ma-li _{alieujus futuri fufpiciofuseilcruciatus,}

huic namque paffiooimaximeeiladfinis,

adeo ut _{ejus appendix merito habeatuf.} Verumnontantum hic_fimplicem.

_indigi«

to, fed cum _{cupiditate boni} cujusdam

fervandi _{conjnndum, zelotypus qua«}

propter hoc adledus plurimum

certé

ad

diligentiam cuilodiendi confert, nec

rede de_{objedounquamfentit? ad}

_quod

alludit Ovidius.

Res _{eß foiheiti}

_plena

_timoris

amor.

§ IV. Ceterum circa ortumhu«

jus _{pafiioms indagandum opiniones}

fo-ventur diverfe. _{Qvidam ab acri &} ve-hementi amore eam oriri dicuntj AH1 ex _{QtKtLvUct,, ex} impatientiå confortii

in

re amatå _{alii: nonnulli} ex influxu βλ'

netarum. _{Qvibus fingulis vel invicem} recon«

reeonciliandis vel décldendis cibu-s φ

ßomachomm

magnoruni, ut

Bcfoldus ait.

Chryfoftomus vu.lt eorum animos

zelo-typiålaborare, quierga eos quosamant,

ardentius adfecti funt, nequecnim

aliun-de oriri _zelotypia

_potcft,

_quam

_ab

_acri

&vchementiamore. Firmicus Maternus aftrorum vi _{quofdam in}

_id

_Vitium pro-penderefequentibusnititurire

probatum

; Infnibus Venerisβ

inventusfuerit

horofco-pus, & nocturnafueritgenitura,

&

Mart in_{ipfis partibus fuerit wventus,}

potenttffi-ma muller_{is nuptias}

dabit, fed

_is

ex

nimio

zelo_{follicitudinis}

_dolore

_cruciabitur.

_&

pau-lo _{poft: Si autem luna in ipfis}

_partibus

fuerit inventa, é? nocturna erit genitura

reddit_{z,elotypos. Qvx tarnen}

_opinio,

_ut

Vetus _{verbiim ufurpem, tamperitquam} extrema faba. _{Subiequens autem}

fir-miore_{utpotefubnixaratione,}

_plus

_ex

ve-ro_{conferre mihi videtur,camfcilicetör¬}

tum _{fiium ducere} non ex mentis judicio

redo, fed xftimationeboniamiti nimia.

Cui

fcntentixfaventemetiamvideoCar-teQuni. Procedit enim_{scelotypia non ex}

_vi

rationum _quajudicare

_faciunt

_poffesßonem

amata rei amitti_po

_(fe,

_fed

_{ex magno}

aßi-tnio in_{quo efi:}

_quod

_efficit,

_{ut ex}

turvel minima

_fufpicionis

_c

_auf

_a,

_{(jr ftt*}

mantur_pro

rätionibu*

_{maximi momenti.}

Caput

III*

Paijftonis _{hujus Naturam, effe&um &} Caufam adumbrat.

§ i,

^Ctionis cujuslibct hxc eft conditio,

utcxintentioneacftimetur, _atquc por-ro ob bonitatem aut malitiammoralem

honefta _{velturpis ccnfeatur. Undenon}

omnis amor autamandimodus honeftus autlaudabilis efle_{poteft. Amorem} ma-riti erga uxoremut commendo, ita

eun-demft nullus _{ftt, reformido, fi nimius,}

damno5 huncque pariter _quatenus

pr£-cipitium ccmitatur tale, ut

necefteiit

conjugcs de via jufti amoris defle&entes

in vitia _{longegraviffima tranfverfum}

agi.

Qvocirca AthenaeusdicitAmorem itλ mu feen utvinum cjuod

bibimus:

Temperaturs

emm_{fefiivumcr comem}

efje,

intentioreis

autem

_perturbare

_{fumma cum}

moleßis·

Veteres etiam _{prudenterfvaferunt matur}

re _{expellendum eflc nimium amorein»}

tanquam fcram, priufquam ungves

pro-ducat & dentcs. Naturam zelotypi^

hujus quae non

immcrito

originem

nimio

videtur debere amori, dumintimius

in-trofpicio, quam

ilupeo

ad

furiofas &

in-Γ

tempeftivasillaspcrfvafiones, mente

va-ric _impulfå

_altcrnifquc

motibus

diilra&a!

Quid n.eil quod

zclotypi

aeftu

inconfultae

fufpicionis

fcrvidi

non

vereantur?

Et

ut

natura eil metuentium, non ea

fibi

qux maxime abominantur, fingant, metu-que aufta credant ?

iEgri

inftar in

va-rios habitus fefe componunt, ac

perpe-tuå animi _nufquam

_reiidentis

jaclatione

inquietanturut

remediis,

quont,

utnun-quam conilet quid

é

re &

in

tempore

fit.

Fontibus fuis licet maxime illibatis,

fal-lacibustarnen indieiis conje&arenon

de-fiftunt, fubfeflores

matrimonii

fibi

ab

humeris _{eife, qui cornuacreent.}

Ejuf-modi intercuriantes _{cogitationes nemo} miretur,Phsebo vix fuamlyra

eile

tutam

fibi_{perfvadent, ufqjadeo concitatus}

_ille

j.

foluni

fruendi

adpetitus

ipfis

ulteriorem

veri boni _{inquifitionem}

interdixit.

Qvocircaiis malofuo ita

ingeniofis

hoc

quam_{frequens eil,} ut

dum

illud

diffideiv

'

malum _{quod fub}

_involucris

_filentii

, latucrit, primum fuum

impetum

eflu-dit, Connubium tunc reclius tumuluS

quam thalanlus, lu&us quam le&usdi« catur. Ceterum in deliniandis horum

ehara&eribus mca tenuitas fuccumbit.

Coloribus _{genuinisfubtilc Petrarchce ρc*}

nicillum eoidé illuftrat hoc modo: z,elo-typa Conjugis vir

inftomnis

nunc

blanditiü,

nunc_quereltsfiel

_{ifque criminibm}

excitmdus

txcercendufque

permeiern, feu

hbentw

o-culum_{deßexerig feu ridenti lemm arriferü,}

feuvictnamfalutaverü , feu formam

du*

rius _{laudaverts, feu domum fenus rcdierü,}

poflremo allquid

feceris

aut dixerü, quo

fu*

fpeclm

laftque

remfis amoris, qua

fl vita

dici _{debet, quamam mors dacenda fit,} feio. Bohuflaus Haflenftcnius conjugis

cu-jufda per fingulas nobles haud prioribus

4'bfimiles_{adiungit garrulas cöqucftiones.}

Jfiuid in foro

_fiaciebus

_{? quid} cum

ancilla

locutm es? _quarevicinam

_blando

_mmisocu* lo

_afpexifti

_?

_quid

_{ilh inaurem}

_fufurrabas

_?

Sitibi _contemptu

_digna

_viderer,

_curmefo*

ciamtoritibidele_giftι?

_inveniffem

_profech

alium, cui gratior aeeeptiorque

effiem.

Ε comicis Plautus idem feito Paraiiti

fyngrapho adlimbrat.

Pa.Ahenum hominemintromittatnomine.

Fore* _ccclufa

_{omnibmftent, nift}

_tibi

_* In_foribm

_fcribat,

_Occupatam

_effiefc.

'

Nec c erata adeo tabula,

Nec Uli_{βt cera,}

_ubi

_{facere pofßt}

_litcras,

Vocetconvivamneminemilla; tuvoces.

Adeorum ne _{qué illa}

oculos

adjiciat fuos.

Si_ψem

_al

_ium

_afipexit,

_caca

_eontmuoβ

_el* Pa.

_Sufpiciones

_omnés

_abs

_{fe fe}

_greget,

Ne

_β

_ilUculli

_{fuopedepede hominipremat.}

Ne

_β

_{illa ulli homini nutet,nittet,annuat.}

T°/i,

β lucerna

extincfa

efi, ne

quid fui

Membricommoveat_quuquamin

tenebris.

Neque ullum

verbumfaciatperplex

abile^

Neque

ullalingvd

fciatloqui nifi Atticå.

Fcrte_{β tusßre occ&pßt,neβc tusfiat,} Ut_{cuiqua lingvam}

in

tusfiendo

prof

erat.

Sic fuge _{zelotypiae meminit Clytcmncftra}

apud Trag. Senecam:

Flammamedullas_&corexuruntmeum, Mifiut dolori fubjicit fiimulos timor,

Invidia

_pulfatpeclm

_·

- - - Fluclibus

vanis _ägor.

Wem etiam tinnit _{Argyfippus apud} Dc-fnaenetum Patrem.

Selo _equidem

quamobrem

me, Fater, tu_{triflem credusnunc}

_tibi

.Sfiuia_ißac efitccum,

atfi

ego

quidem

hereléutverumtibi dic_{am, pater,}

Fit resmale habet: _{acnonco, quin ti¬}

bi non _{cupiam qua}

_velü:

η-Verum _ißam amo, altamtecum

_eßfe

e*

quidemfacilepoßim

perpeti. Sic _{faspius opinionequam re laborant*}

& _{angoribus quatiüntUr antcquam vel}

premuntur,

quod coiifirmat

Tcrentiüs:

Novi_{ego amantiumammum, graviter}

_äd'

vortunt, _{qua non}

_cenfcas.

_Ovidiusctiam

calculumfuum addit:

Omniafed

vereor,quisenim

fecurus

amn-vit ?

Siautem _{aliquando xilus ide}

deferbu-erit, data itcrum levi licet

fufpicionis

caufst, adprioremlymphaticüm metum

quemänimofigurarünt,redeunt,

cicatri-tesobduftas novis rumpentesvulneribte»

adeo_{fcrupulusfcrupulofuccedit. Sint}

ita-JFelices ter &

_ampliue,

_(que

Ü

£hws_irruptatenet

_copula,

_nec

walü

Divulfw quenmomis

Suprema

citim folvet

afnor

die.

§ II. Conjuges quocirca quibus

fo-lidius _{contigit ingenium, optarent}

po-tius fefenullo invicemamoreadfe&os

ef-fc, quam zelotypia hac vexari,

quod

Scaligcr expendens, qnaerit

qui

qualifi*

amor_{fit cum}

_Jufpicione

necejfario

_?

&

ibi¬

dem _pauloρofl:

_IJbinos

_in

metuponitfr'

( _{netjueamorisparSk Inquam} etiamfenten-tiam Cartefius inclinat hifce verbis: duo

'

ψίοάillam non recle

diligat,

namβvero a-ej > more eam

profequeretur^ null

_aratione

ad

Je*

s; cfuius de illa

fufpicandum

propenderet. A_c

k proindenon eamamat, fed

folumodo bonum,

m quodineoßtum arloitratur _utfolus

poßideat

- eam; nec

metuerctjacturamhujusbom,

ni-Λ. βeofe indignum _autuxorcm infidelem

ejfe

: judicaret. Ejufmodi Fiaccii verba non u_. ' alitér qnammutuata, majoris lucis hac jis in rc foenerandae _{gratia adpona: £)ui in} nl talis_pnncipum

degunt,

_non Principis

fui

■{. , commoda propne quairunt,

fed

quatenus-. cumfua

ipforumutilitate funt conjuncla,

t-a-

deoque

id unumfollicite (ludcnt, _ut cate-j rosarceant,

_{qvofcilicet ipfi}

ex eo

foli

utilt-lu tatem _{capianl^ hoc vcro non eß Principem}

j fed

fe

ipfumamare. Idem judicium eftode

zclotypis,

Apoftolus itaque confitetur,

o- cluodvcrus& Sincerus amor

nonaemula-o- tur, nihilmali fufpicatur. Undc quod

iufpicio amoris & amicitise _pars

neuti-)d S.uam poterit efTc, clarum eft.

ve $ HL Si _{explicatamitaque inapcrto} )i- ,

^anc

furiofam aegritudinem intueri quis

Η- ve^tac_{pernofcere, inveniet nullam ali~}

tß

1

aiu

animi

perturbationem veldolores

Perre_{acriores, velmajores furores}

men-tifque abalienationes. Cui mcce afler-tioni vim fubminiftrat illud Aliledii:

pelotypja fen

nimius Conjngis amor

efio-trmium animi

_{perturbationnm truculentiffi}

ma _{, utpote qux mentem maßenpit,}

6"

in _furorem

_adigit;

_proinde

_hxc

_farmU/ti

non aliter _{atque torrens}

_abrißt.

Arni-faeus _{quoque ejufdem eil opinionis}

_qui

ita: Habet

_z>elotypia

_{innexa irarum}

_{& db}

fcordiarum

femma, utquamvis

fedulo

(%'

tingvantur, clanculumtarnenrenafcmtuh

fr in_{funefiu totiusfamilue incendiumn°n}

raro_{excandefcant. Paulo poil}

fubjungit·

z>elotypia

animos

cohabitantiu

transverfw

agit·)

& fufpicio

amicitU

fcedus

divellit,^

inde rixt_e, odia fr_{in apertam} ruinam

dr

fituro. infidU. Tiraquellus itaquelegen1

proponittalem: _Conjuges

zselotypiam

täß

quam

pefiem

omnium teterrimam,

ptrrr

ciofifßmam

fr

exitiofiffimam

fugiunto.

£

facro codice idem etiam conilät:

eß furor vtri. Quae verba ita interpte" tatur Flaccius:

_vclotypia

_{excitat tram}

_&

indignationem vehement

iffmam

furoristr

fiar. Nec defuere Graeci, qui

iuijus

te-tcrrimi adfe&us vitiü _{ftylo punxere}

_fr0·

Ardiias ita: _{ξϊ;λ& βηζο»} praetei

4

Praeter hunc Philo adeundem modumt

tj $ί ζγίλοχυττίΛ ποίΟ^* *οίξγοίλζω(&Ίον χ,ΛλετίΊ*

:

ν.&ινχξγζΓκχκί*>(jLj$o<rfsiTx4 Plutarchus in-i' S ter _{mulierumproprias & peculiarcs}

ani-!- mi

perturbationes zelotypiam reponit,

■r _{in quam fententiamille}

graecus eil

ver-n _ficulus:

i- , &A& pjvitix.®*

πάντχπίιξπΰλζι io'ixov ii Ut remtotambrevibus _comple&ar.

μ Hac eil _{quae laqueos ne£tit, gladios}

arripit, furiarum _{pleniflima pleniffima} ry

lacrymarü.

Hacc _{qua Trägoediaeinfcenis} o»

depingunt,

qua Hiftoriae accufant. Oteträ it. & .in_{perpetuum proferibendam/ Proch}

0 , quanta in charybdi laborant zelotypi

/

ut Praeftaret potius quovis_{terrarumfugere,}

>- ubi _nee

Pelopidarum fafta nec nomen

m auditur, _{qua fub hujustyrannide vivere,}

iff cuni ex hoc _{vitio, ubi purus fidelifque}

ni' amor _{vigere debuit, tot}

tantaque

incru-B ducrint _mala.

Itii § IV. In multa _Exemplorum

re-

Tragi

_{corum fegete demetenda occupari}

& non adeo neeeifum _{dueo, aliquot huc}

M' lnaxiine _{facienda adtuliffe fufficiat.}

te- s 55 Helena illa qua: ob majcllatem

for-,io. 55 mae _{admirationi & flupori fuerat}

tarn

1

55 Ulis_quarp

hominibus, incenfam adeo

Pol}-Μ

PolyxcnamTlepolemi

Conjugem

in-„ fclix dedit, ut cam,cum in Rhodum

„ ab Oreflis filiis quceiita jure vetcris a-,, mkitiae aufugeret, jufler it ex

arborc

-i

5, iufpendi,ne maritum fuis

inefcareta-moribus, tefte Paufaniå, Clytemnc-ftra cum didiciflet Agamemnonem

deperire Brifeidem, &fefe

adultcrio,

cum/F.giftno poliuit, & marituiure-dticem morte _{nutl&avit, ut} habet Seneca. Et_{quiddefcribi poteftiuper} tnulierum _{Theflalarum, Lemniaruni,} Dirces, Prognes &

Ameftris

furoteffl

Vicfanicntem _{atrociaque facinora ·} Lepidus mcerore animi extin&us

kgi-

^ tur, cum ex literis forte fortuna

in-vcntis videret ab aliis tixorem füaifi

adamari, ut fcribitPlutarihus.

Pu*

na Rex indorum nc eå cutå

torqae-retur,Eunuchis fuis non

pudenda

nio-do, fed etiam nares & brachiä am* putari juffit, afferente ita

Camerario.

Hac eadem adfeéfas Paflione

Cyanip'

pi Theflali Leuconoam &

Gcphali

Procrin in _{fylvis delitefcentcs}

ré efle _{occifas, agitatis fc.}

_ramis

al'

_»

tetam a canibus dilaniatam,

a^tc'

ram vcro å niarito tclis-

traiisfej11*

Parthe-55 55 55 5? '55 5) 5) 55 55 55 '55 55 55 55 55 55 55 55 55 55 '55 55

Parthenius & Ovidius mcminére.

A-pulejusquoqve audor eit, mulierem cujufdam villici dolore

_zelotypi#

in-ftigatam, cundas mariti rationes &

quidquid horreoconditurn tenebatur, admoto _igne

_{coinbufliife.}

_{Sed tali} damno tori

fuicontumeliamvindicaf-fe non_{contenta, jam circaviicetä fua} faviens _{laqueum fibi} paratinfari-tulumqueeodemex maritofufceptum eidem funiculo _{innedit, fefe in}

al-tum _{prxcipitans puteum.}

Rhada-miftus _{Conjugem fuam Zenobiam vi¬} ribus _{ejus difficultate fuga exhauilis,} timore _{äger neqüis relidå potiretur,} violentia amoris ftrid:o acinace_petiit,

vulneratamque

ad ripam Araxis

tra-xit,ne _{corpus ejvis aufcrrctur,ut}

Taci-tus _{Annalibus fuis infperiit.}

Epita¬ phium foemina Péruiina infontis å

marito ob _{zelotypiam interfeda}

hi-fce _addam:

quxßletproprio

_{gauderepuelUdecoro,}

£fgidmeafors

posßt^nttnc

egofola

cgueror. forma dedit

_multisfamarn

_laudemfo

_puellis9

■At _{mihi de}

falfa

fufp

icione necem. »

Juftina

_{illa nobiliflima Romanorum} » _cxcellentis

fpecici

foeaaina id

ipfum

Hz w fao

fuo etiani _iangvinc

_eftteftata,

_quam

„ maritus fcfe ad exuendum calccum

„ dcclinantcm, caiididiifimaejus cervi-„ cc

confpcdå,

furore zeiotypiae

pcrci-„ ms obtruneavit, querelis hujus

fadi

„ ad aures noftras adhuc fic

relbnanti-„ bus:

Immitis

_{ferro feeuit}

_{mea colia}

_maritus,

Dum_{propero ninei}

_foluere

_vincla

_pedis.

Nee

_culpa

_meruijfe

_nece,

_bona

_Numina

_tejfo'i

Sed_{jaceofatiforteperempta}

_mei.

„ Hand

abfimiie

Exemplum

moiuinicn-„ tum C. Vibij adolefcentis exhibet.

,, Hic alterum Amaiium å puella

Pu-„ tilia adamata Tibi praeferri

indigné

fc-'

,, rens,furori zelotypice occurendo

in>

„ par Tibi ipfi mortem confcivit, Utes

„ inferiptione hac apparet.

Infcr. D»

_Deabufque»

C» Vibius. adoleicens,

intern-perato.amore»

percitus»

Puci-Iiar» fex.

_{puelke,gratiss»}

_quod»

alteri» viro» tradit. non.

fufti-nens.cruent©»

gladio.libimet»

mortem» _{confcivit» vix.}

Ann»

XIX*M.II#IUX,

[Πι Conjugcm

adhuc

quandam

ut

inno-inl ccntia ita conilantix

laude

commenda-νμ „

bilem

fiftam.

Vcrcellx in

Lombar-cj. „ dia quendam zelotypum

fufpicionis

j, ftimuli adeoagitabant, ut

cufludhiari-tp w tes ejus cogitationes

mcnti

falfo

pcr-n fvaferintConjugem cum juvcne con-I 55

fveviife

quodam,

non

prius

defifte-ret, quam rehac

coramjudice

deci-y 59

fa,

uterque morti eilet

addicendus.

55

Juvenis

_quapropter in antrum

quod-:1? 5.5

dam

horribile antea

detrufus, ad

tri-(Cf. 95

bunal

fefc fiftit, re&ique

confciusin-)u. 55 trepidé innocentiam declarat

fuam.

fe.f 55 Torturx autem corpori

admotx

im-n> 55 patiens, omniumad

ultimum

fequod

cX 55 non feccrat, fccifle confitetur.

Foe-55 niina a. omni cmciatus _gencre fufque 55 deqnc habito, conlcientix vi fufful-55 ta, conftanti animo in coelü fufpicit ?5 Deunique _innoccntix teftcm invocat, 55 fe non ideo _{ncgarc ne pcriret,}

_fcd

i-55 dco mentiri_{nollc, nc peccarct.}

Ini-55 _qvusautemifte _judexauribusad inno-55 centiana foeminx obftmctis, tortori

» 55 in_{mandatisdat, utduplicatis} tormen-55 tis confcflioneni extorqueret, illa _vc<r 3? ro a vcritate ic dimoveri iis minime

eft _{pafla, quamvis crinibus fuis ftipiti}

„ eilet adnexa, &igneundiquaque

fub-jedo membrorum _compages

lolvere-„ tur.

Judicis

animusfangvinis infatia*

„ hftiscxpleri antea_nonpotuit, quin fer-„ rttcatiifexjugulo ejus

immergeret.Illa

„ quapröpter ut altera Sufanna juvenis „ capite uno idtu amputato, _genua

fle-„ dit, & valido percufla idu paucas 3, fangvinis guttas per ladeum collum

3, diftudit, repetito autem å carnificc

idu, ertiis tanquam ad rupem

reillit.

3, Tortör quapröpter difpendium

vitae

,, iux veritus, toracé _quo expcditius „ feriret, abjedo, tertium infligitidtu,

X qui e'tiam exciditinanis , corpus ita-„ qiie quöd veneno mcdicatum

puta-„ runt, novo fubjicitur enfi novoque

„ tortöri, repetitis autemidibus femia-,, nimis humi abfque ulla tarnen

laefio-3, ne pröfternitur, _veftibüfque

involvi-33 tur humo martdanda. Quod fpecta-„ culum adftantcs adeo male habuit,ut 3, eam fpiritus vivacitate adhuc

infigne

3, malo ulteriori clam fubdnxerint, &

„ priftino vigori rcftitutam habituquc 3, Viriii ornatäm Ocnobiticae vit£

perfequens

Weber in

difeurftbus

fuis.

Ad quee allata

quivis

nifi

cujus

cor atrum _frigida fabrica

verit

flamma,

oh-ftupefeat, totus tremat

horreatque.

Se-necx_itaque verba _ut

venufta

ita

etiam

Vera hucredeunt, qui ita:

Νulla vis_ßamm£,

tumtdique

venti

Tanta^ nee teil

metuenda

tortiy

Jßuanta cum

conjux

viduata

tedis

Ardet & odtt.

§ V, Hinc colligere

eft

Con-juges quidvis aliud

xquioribus

videre

o-culis, quam feie

honore

ibo

fpoliari,

nonenim tarn _gratum

efl:

tribui

aliena,

quam moleftum iua Tibi

adimi,

nihil

a.utem _{magis fuum}

_&

proprium

efl

Con-jugum quam inviolata

&

fanda

conju-güneceflitubo. Hicronimus

itaque

dif-icrit, hbentius virum

audire

uxorem tn-terficiquamρollui.

Quod Idi

etiam

con-firmant dicc.ntes;mode(Hus

fern

natorum

Worte

quamuxoris

adulteritut

notavit

Ar-uifxus. _{Quis namqueå natqra}

_nonita

efl

cdoclus,utflorgis iftiserga

fuos

iibi

infitis,

uon omniferaturAudioconfcrvandipro¬ pra, cumcundaquidem

communia

in¬

tet noshabere_{velimus, cxccptis}

uxori·?

busjnaridiVeϊ Hi envm fe iibi

totos.fine

exceptionc dcbent. _{Stylo itaque}

igno-miniofo _{jufte transfigantur}

iiti, qui co impudentiae _{progrediuntur,} utlucclli ali-cujus _{rcportandi vcl favoris}

fpcrandi gL4atia, nidis fuis alios incubare pennit-tant. Si miferi hi fuaemet _turpitudinis Patroni cornibus _{coronentur, totustunc} fibilet _{populus, dum lucrum}

pudori in , tantum _{praeftet, &}

carnem fuam dividi

patiantur inpartes, ut nunc_quorundam

mores eunt _praecipites:

in quos hoc o

ptiméquadrat:

Turpitcr

ingenuum

mimera, _corpusemunt.

Kccminora _convitiorum

ipicula torfe-rat is in _{eos,qui ita lufit:}

Vos_{efiislunx^modonon}

impleverit

orberft,

perfimiies, etiam Cornu a_lunagerit.

Hoc_quo

_iß

_non

minus_efimirandum,

_fron*

( te latere

Cornua^difficile

_{efl nofcere β opuis}

_habet.

Dura

_{cutisprohibet}

geminus devertue ra-(mus

Trodeat, hoc_{proptercornua nulla} pa-(tcnt, § VI. _{Cum hactenus zelotypi}

Charactercm,

nec non teterrimos hujus paftionis eife&us imbecillitas ut potuit mea,

_adumbrarit,

_{eorum qux}

Conjn-Scs

ges in zelotypiam conjicerefolent,

li-neaniducerc_{aliqualemconabitur. Ubi}

fefe omnium _{primo offertForma}

_exceU

1lentia, quam ego quemadmodumlaude

fuaminime_{fraudaverim, fic ipii fumma}

quaq; non conceiferim. Hujus namqj vis cum tanta _{iit, ut omnium gentium,}

victores vicerit & _{vincat, nec}

inelegan-ter eam libidinis _voluptificum

S-vavisß-tnumque weitnmentum , illectOmentumy

irritamentum Valerius Μ. dixerit. _Quis

itaque non videteam cum pudicitia

dif-fidio diffidere _{pertinaci, adeo ut Iis in¬}

tet

utramque iit prope perpetuai Hac t nihil potentius _{ad Gupidinis amplexus}

ptovocandos, accendendos, invitandos.

Amor cnim intet flores habitarc _geftit,

et

palchrum

_ipfum

amicum

efi

veterepro-verbio. _{Sagittarumque Gupidinis al¬}

teram _{Vcteresdixere auratam,} defignan-di _{gratia pulcritudinem faepillimé}

amo-temfacere, eamque velocius vulneran-tena_fagittå,

per oculos in animum

in-fluere,

dum formofarum diffinduntut ptxeordia, & obferatae pudicitia: föres

tcpanduntur. Cui mexaifertioni fidem facit _{Chryfoftomus, declarando uxorejn}

firmojam

tor_{querc λc cruciare}

_vir

_os

z>cloty~

pik.

Et

adjicit

· tarnetfi

_{pudicaßt, vix}

malam

_{ejfugiet. fußncionem.}

_Proin Vc-t-cres_{igncm & calorcm quafi fcrvorem} dixére formam. _{Corpus fucci plenum,}

temperamentum floridum &Spiritus vir

vacitate _{infigne non poteritnon}

videnti-bus ftillare _{defideria, fvavemque}

cor-poris inducere voluptatem, adeo utnon

miretur _{quis magistalium adfpcchim}

_in

animisé _{longinquo refpicientium igncm}

accendere, quam medicam Naptham

flammam ex intervallo excitantem. Quocirca maqno cum penculo

eußeditut

quod multisρLicet, (β neepfle eß

illud

der

Z/tum _{exfugmtumtriab ahquo,}

_quod

_k

mul¬

tis _{opρugnatur, dyxit Camerarius.}

Pam-philus itaque formx timens , in hunc

modum _{loquitur : HujusAtatcm}

_{& f°r"}

mam vides, _{nec clam te efi,}

quam

tili

utTAque res tnutilescr ad

_pudicitiam

&

tutandam _{remßent. Quo direxiife}

lcm-jna iuum Biantcm A.

Gelliusdicit,quod

ita: Si duxeris _formofam,

_{habebisic»#vr»}

β

turpem τηινψ Nemo majore

Emphaii

pericula quae fccum adfert

pulcritudo,

notårit _{quam Thcocritus uxorem}

ppl-cram vocando _{szt^&vrivifv ζι/βιαν ,}

ebur-Rcumaut_{fpeciofum detrimentum.}

_Qp10t

iümulos _{flammafq; ürentes reliquit}

ve-„ nuftas illa excellens Lucrctia Eurya»·

j, lo, du adveniensoculisdefixis non

ie~

„ cus acftuporecorreptus,

admiratur

lae—

„ tamcorporis habitudinem,

crinem

fla-» vCifplendore auri

reddcnte

gemmifqj

» retro inclufum, frontem altam,

iu-percilia pilis nigris ridentia,

oculo-„ rumfyder_{agravia, genas}

rtibore

ama-bilirefperfas, oris gratiam

rifufque

de-»licias.

Quibusextingvendisillenonma-» gis _par fuit, qvam

Γι

montes

deveni-^

« rent inplanum.

Utroque

tandem

» iaucio, caftösMenelai Hymcnaeos pro-» ditos fuifTe /EneasSylvinspluribus

di-ducit. Sic adeo uxor pulcrä _res

eft

fu-fpicionis pleqa. Ϊtalis quapropter

hoc

quaii in _{proverbiumcedit:}

_Chi

_hacavd*

h_{bianeho & beila}

moglicre, non

émd

fen-fbftfiefe. In hanc itaque

féntenftam,

titulieren!_{fintλ forma ut dicit}

_Enniuä

nxoria autem Favorinus _(qua: inter

puU

cerrimam & deformofiiTimam media

^u&dam eft)förmofiflimis longepraftate

niagifque incolumi eile

pudicitiå,

mul-dnon tam _{pedibus quam ftylo}

_vadunt,

cum _{communiter hujusmodi mulieres}

Vencris nenadeo ftiiiiulare foleat pruri« S°>

go, fidcfqve tutior fit & fhbilior h«c, qvam hofpes illc animum puto,

conci-liavit, quamillaquce ab hofpitio pulcri-

_j

tudine _{corporisfei licet eil profccta.}

Ab-fitautem _{longeame, ut ego}

pulcritudi-nem, ii cum moribus _{ingenuis &}

rcli-quis adminiculis fit conjuncta, nonma¬

gni faciam, qvalis in Sara, Rebccca, ?

tiler, judita, & in zenobia , Lucretia,

Virginca, Afpacia Cyri, Livia Auguili,

laudi_{ingenii, morumcompofitioni vita>} querectitudinimaxime congruacelebra¬

tur, qids namque tunc duplex bonuni

nolit _{prxferre fimplicir} LocnmhuncTcr-tulliani dictis ut_{gemmaobfignabo. Pt°' t}

ditemuller_{es, fumentes de}

_{ßmplititatenAn*}

dorem^ depudicitia ruberem, oculos

deping}'

.

te tverecundici&

_fpiritus

_{taciturnitate,}

_itl··

ferentes in nures fermonem Vei^

annectcn*

teseewieibus_jugum

_Chrifii,

_{caput maritis}

fubijcite,

manus Unis oecupate,

ped.es

dorM

,

figite, &plus

quam in auro

placebitis.

§ VII. Succedit huic

_pr£tio

ambitiofus, luxurians & nullius

inafife-clati medi _{cultm, qni formx elcganti} additus, utnonminimum defiderii exci-tat ad _{penetralia pudicitix}

_infringenda

_> ita nec _{exigua torqvet fufpicionc}

rjaari-toi»

tum, adeout cum

Camerario

aufim

a

Ρ

ieverare _ejufmodi

_fplendidum

cultum,

fuppoiltias comas,

capillos

calamiftra-tos, _{ptctiofa illa tanto}

artificio

ampli-f-cata _amidoria, mamillaria,

laciniatas

undantefque velies plura

incommoda

öc

mala _{quaBarbararum}

_{nuditatemparerc.}

Hocipfum confirmat

Cyprianus

ita

di-cens:_Ceterumfitu

tefumtuofius

_comas,

ér

per ρlateas not

abil

iter

in

cc

dos,

oculosjuven-tutis in te _alhcies,

fufpiria

adolefcentum

foßte trahes,

concupifcgndi

libidinem

nu-t_nes,

_peccandi

_fomitem

_fuccendes^

excu-fmnonpotes,

quafimente

cαβa

fis

&pudi-ea,

_redarguit

_te

cultm.

Monitum

itaqve

Xcrtulliani talibus commendo: Vefiite

uos_{ferico Ρletalis,}

_bysfino

fanclitatis^

_pur¬

purapudicitia, tallterpigmentata Deum babebitis amatorem.

§ VIII. Huc quoqvemultu

infa¬

mere

videtur

libera

nimis

ac

familiaris

loeminarum communisatio, qua

homini-^Bjmatcriam fcniilrifermonisdant.

Hu-jufmodilibertas _{colloqvcndi cum}

_Omni¬

bus_{familiariits, femper i}

_{mprobata &}

im-pudicitix nomine _{fufpcda fuit.}

_ficri

uamqucnon raro aifolet, utmuller fi ei Vits_{libcuori^campum}

_{ingcediliceat,}

_fi-*

bi fac;*

bi labile _{arripiat 'Di&aturam.}

Argu-mentumitaqvelibidinofxmulierisSeneca

hinc _{petit , quod ädolefeens formoßt)}

div_{es, ignotus in viciniamformoftgrin}

_ab*

fentia

vin nimium libera mulieris

commi-gråvit. Taii qvidem occafione conful»

ta videtur confideratio mariti Volentis

providere cafui qvi evenire poteftj pra>

fente enim _{juvene, haud aliter quam}

muremin_pera.^

_ferpentem

_ingremio

_&

_i*

gneminfinu

haberefibi

videtur, ut facete

fcribit _{Nsevizanusjanxiåtamen&}

immo-deratå _{hujus rei inqvifitione maritus}

_fe

non _{torquebit,utexremediohujus}

_paflio

Jtiisultcrius _{patebit, cummulier ad ma*}

jora audenda hac _{poterit facile-inftigari,}

prmcipuc dfi fenullis florenté liberisvidet,

virü tunc.ut veneris_impotentem plerum-que faftidit, cxquemutatione

mafculife

uterum laturam _{fperans, novitatem}

_ad*

petit. Cujus rei fidem-facit Cardanus iic _{inquiens: Sterilitäthabebatur}

_apud

_Ve¬

tetes_argumenta

_{inexhaußa Libidinis}

fyptt-ditorumamorum. _{Quod aliqvi volunt}

f

e-ri deiiderio interdum ut dixi, liberorum fufcipiendotum,interdum etiam venere# confvetudinis_{memoria, fexu illo}

_libidb

ι» jus exempla

Sälmuthus

in

Panciroll.

ubcr-a tim adfert, _{quse ne} cujus

pudorem

of> , fendam, nolb exferibere,

höfum

refpe-r. du eftnamque_ut ovidius egregie

lufit:

DumMeneldits

_{dbeß^ Helene}

_ne

_fold

_jacerety

[» Ho

_fp

_itu

_eß

_tepido

_noele

_recept

_χfinu.

is § IX. Praeterea in viros hoc

vi-& tium maxime cadit, dumipfimet vene-rn ti adhaerent aiienx t veriilimum enim

i<- Ülud eil Ovidii.

té Muitä_mifertwie#,

_quutfeci

_multx

_Protervc,

o- _{Exemphque metu torqueor}

ipfe

mei.

k Et benc Mantuanus:

0- En

_{qu&quiffcfacit,}

fierißbi

fürt

_{a veretur.} a* _{e Sane dum maritusad} quafque iic dc-i, Volvitur Thaides, melius ducens

in

rota

t, dia Plautina volutari, cailis nuptiis

ni-[> Eil funeitius _poteft

_accidere,

_injuriaque

k uxori _{injungitur magna;}

_Ubi

_tarnen

_ί

1- _{fuis parenttbus & Uribm deducld,}

_infidt

as

ßpplicu

_{hujus immtmis}

_effe

_debet,

_mo

Cr ^enteita_{Philofopho. Quam}

_itaque

mu-r- Her laxatoiicfocialislectivineulo,

utta-c üonis _{lege frepe rependere}

_folet,

_&

_ut n Eoccatius ait,

pxnem pro

placentd dxrey

£

hgem

_{enim ei}

ejfe ingenium

&

mores

<viri

i' dtxit_{Philofophorum Coryphaeus, &}

vi-i' Lariam _{fax Paieftr« Ycucre* ferre vix}

potcrit. Sic Clytemncilra adultcrii \ iui excufationcm huic _{injuria: fa- χ}

pé praetcndit, & iimile videréapudOvi-1

1

dium, ubi ita: r

Dumfuit Atrides una.contentm,β ill/t i

C_{aßa,fuit,vitiocfl}

_improbxfacta

_viri.

_c

§ X. Haec de _zclotypiae

_inccnti-

r

Vis a _{parte virorum di cda funto5} ubi_ta- i; men il-lud _{adjicerenongravabor,}Uxora- _e tos_{primo Conjugii Anno plurimum}

ad

i

zelandas _{conjuges folere ferri, cumut}

₁

inolevit _{proverbium, alterum de}

_tribus

hifce tunc non raro ob veniat: Incen»

dium, velcomuA,\z1crux^verum

iingulis

r

immorarinonnecefle. _{Quacautemmu- > ri}

lieres adhoc vitium _{ftimulant, vicever- t}

få _{epraedi&is colligerehaud}

_difficile

_erit.

Subfequitur nunc confidcrandum,

utruirt

i]

viri anmulieres adhane affectioneniHut η

magis proclives? Qvod dubium eo

fa-

β

cilius adimi _{poife mihi pcrfvadeo,}

_quo

_ρ

majore confenfu omnes htijus rci

fen- β

ptores hane ample&untur

fententia, mu-

j lieres _{quas natura finxit prcecipites-,}

_pr®

_c

viris_{magis ad. talia rapi. Hx}

_enim

_quo

_t plus afFedibus indulgcnt

naturalibus,

c0

^

ii

funt confortium _{impatientiores.}

_^cc

_F

quidquam

eß tAm fromm.

.Ad

fimultåW

1 t

:rii _{\mm smulatto in}

_foeminis

pr

af

ertim,

di-fe- xit _{Plinius. Galenus etiam}

aegritudinem

vi-1

hane

in praegnantibus quafi debacchari

non_{veritus eftfcribere.Si}

praeter haec

prae-fumtioni & _{conje&urae locus hic eifet,} certe non _{aptior; Si enim anui cuidam} matrimonio _{jun&us fuiifet vir juvenis}

,

illa ne citius _{fufpicionum cruciatu fefe}

ra-enecaret, quamvir fenex ob fuam ado-ad _{lefccntem uxorem? Cuiut cum}

Martia-ut; li _{dicam, etil}

)us _{Et tres c}

dpi

lli,

qvatvorve funt dentes,

W _{Veäm cicad#}

crußulumque formte#,

llls _{nihilotamen minus ex}

ungvibus perpril·· iu- .

rifcens, viro ut fornaci fe

adglutina-O" _tam

cupit.

'h· _{§ XI. Addenda hifce}

Qvaeilio Ull illa _{majoris indaginis}

videtur , ]ufta, mt ne c_auf

λ _poterit marito dart

finißre

fu-fi"

_fficandi,

_alio

conjugemfvaviante, am-u°

ßeBente vel qremto fouente,

_fua

_inpr#'

:i'l- _{fentta? Ofcula}

Serpentum veneno

da-iu- _{mnofms virus immitterc}

rogumque

ac-»r® _{cendere Socratcs}

docuit: Cujus

aifer-u° _{hoiii in}

tantum _{praebere affenfum volo,} c° _in

quantum Sva via ut luxuriofa & in W _pudicitiae

attentationem mulieri

infigun-iCi ! _tur.

Quae ut _{quifque videt ab}

hone-!111