Disputatio physica, de animæ rationalis et corporis unione, qvam approbante amplissima facultate philosophica in regia academia Upsaliensi præside m. Petro Aurivillio ... placido doctorum examini submittit s.æ r.æ m.tis stipendiarius. Nicolaus Petriin W-G

J

s. s. r.

A N I MÆ R A T I O N A L I S

CORPORIS UNIONE.

Jpprobante A w plißim a Facultate fhilojophica

tn %egia Academia Upfalienß

P R Æ S I D I

M. P E T R O A U R I V I L L I O,

G ra: c. Ling. Ordin. & S.S. T h eol.

Extraord. ProfcfTore.

Placido D o â o rn m examini fubmietic

S j *

M J "

S tip e n d ia r y .

N I C O L A U S P E T R I I N W-Gothus

^ Die r y OÔob. Anni 1 6 7 7 . ia Audit. G u f t . M a j .

Confvetif ante meridiem horis.

U P S A L I Æ

Excudit He n r i e u s C u r i o S, K. M. & Académie Upfalieaßs Bibliopola»

S: R.‘ M *

A R C H I A T R O F I D E L I S S I M O ,

D O C T O R I L O N G E E X P E R I E N T I S S

1

u t s r

SENATORI HOLMEN SI. ÆQVISSIMOi

N o b iliß im

o

JmplißimoDomino

,

D

n

. Z A CH A RIÆ

D om ino in Äaf^am&ra & SJÎaria &c.

Patrono mco üpcim o.

N e c N o n

N obilißim o & jim plisßm o Domino

D

n

.

L A U R E N T I O £i)ltfkcn/

R egii Commerciorum C ollegii Adftflorimeri-

tiflimo, Promotori & Fautori meofingulari.

Hoc quale cunque exercitium Acade­ micum t in devoti animi, & jugis obfervanti* te]]eram.

1), D*

s a l v e

!

L

e c t o r

B

e n e v o l e

.

Æ

_{Stimatione fen fît anti mihi fecretiori}

_{auderemne aliquan­}

do ingenii mei Vires ut u t exiguae, in thematis ahcujm pu­

blic* luet committendi explicatione periclitari, haud leVla f i ojfe*

rehant ob f t acula

nione plané alienum reddere videbantur,

in quibus nen poftre-

ma* fibi vendteabantpartes, curta ingenii reique privat* juppel-

l e x

quarum cogitatio animum dum Jubi-

bat penitus concidebat. Verum htå, cenftlio, quorum interfuit,

m a tu ro, cui morem non gerere m ihi [etnpcr religio fu it

deViFlis,

ftetit tandem fententia de faciendo in nomine J E H 0 V Æ

periculo. M ateriam autem utilem pariter & jucundam quœfi-

tum eunti, opportune occurrebat, digna explicatione e a

quœ e f t,

de A n im æ & corporis u n io n e ,

qtue ut difficultatibus e x -

pofita m a x im is

omnibus *ftimatoribus <tquis cenfebitur ; Idcoque hujua nobilita-

tem in limine multu decantare, eolubentins fuperfedeo, quo cer­

tiu s fiio

mendaturam

Unio h*c fola admirabilis, fola, f i conferatur cum

omni alta, excepta extraordinaria illa & povorçoira,

palmam du­

c itX uj us tdcirco, fateor, fublimitas profundiori inftruElum doSlri-

n a

ad ju i explicationem jure /uo proprio, me ut immaturo re-

jeSlo y arcejjeret. lUd Vero jam exorata

T e L ,T d . convenio,

c u i ufn fem per vem t conatus quales quales ? T u * licet minus re*

fponlentcs exfpeSiatiom dqiii confidere,

Veîle quam vis defici

-ât poffe in laude ponere

vehementer rogans

immaturas hafee

.fiudiorum prim itias

tuo finaa

cenfurd ,

habita m ea infantia m agis

quam profundi ingemi T u i ratione,

qua correBm e digna deprehenderit, deprehendes quidem multa,

examinans

H o c f i feceris

habeo de quo Utari pojjum in fin u .

Z o ilu m ne rodat

rogatum ire non fußineo, probegnarus eum yel

m ulta fatigatum oratione

etiam dotiorum [cripta

dente fuo theo

-nino m ordere

nihilm mm erubefeere

cur non hoc, quod humi

repit, nihilque altioris indaginis habet

D efinat modo maledice­

re

_{impudentiam ne & prodat fu a m , bonorum q\frufira exerceat}

patientiam

_{M i h i fufficti bouts placere, quorum oratutbaSle-}

n u i Velificari & litare fiu d u i

& dumVixero yconjlanter flude*

bo. Unius forte} T e L .

cateris mis f i s

necefjario autum tßr

Verim effe memorem quandoquidem nec hoc T e latere potefi,cum

V el in phtlofophicis bofpitcm

mediocriter Verfatum v ix f u fia t,

m m pe plerorum^ut fbilofophorum in difficilium controverfiarum

decifione fententia* di fere pare y n e$ ji m u eris idem in hac ardua

ac difficili materia contigifle

me Vero eam

qu<t pietatem cum

Ventate conjunxijje

& firmioribus mtitibiis

meo quidem judi~

cio, videtur y fententiam fecutum fuijfe.

J d (ts o V e u s

qui fapientiam ac omnipotentiam in mir a hac

mione claris fime declarafli

& T u i unius gloriam quaerenti

f a v e j l

C

.

J n lm œ

Corporis G?

Unionir > q u i par t ß brevitate

definitiones dabit.

Thefis t .

Accria: hujui ardu* & realis ampft- tudo, poftulat haud injuria, ntom if- fâ onomatologiâ nobis in hujus ar­ gumenti explicatione occapatis, minus, ot videtur , nccefTaria,ipfam realem Ration aggrediamur confidc- rationem. Q uid ea im nobis hic pro- deft, unde dicatur, corpus, unde anima? Q uid officit, variis ob­ noxia efie fignificationibus haec vocabula ? Modo in con- fpcÄu (it, quid iis hic loci intelleftum velimus, quod the- fibus feqq; proprias e o r u m , prout nobis enodanda venient» definitiones d atu ri, demonftratum ibimus.

T h e f. i i .

Inoffcnfo itaque calce quo eamus, & aufpicatior nobi» ad orchcftram aditus pateat,definitionem ipfius animae dabi­ mus,-& quia Philolophorum Principis non incommoda vi­ detur, q u am lib .i . dean, c, i. fiftit, eam prae certeris propo­ nimus : tçtv crreùé%etcc ÿ wf&nf tuixat^ Qucuii, Çvvp

&Xon(& tciÏtovjoav yoptetwov. Quamvis haec definitio

fit animae in latiori fignificatu , nihilominus tamen noftrx applicari potcftanimar. Genus cft quam five ver­ tas per »dum inrellige primum, five perfeôionetn , five for­ mam fubftantialcm, nobis hoc quidem loco non eris contra­ rius. Anima non cft operatio, adeoque nec mttioquantumvi*

t$ntjnuata ut vertit Cie. Quarft.Tufc.

1

cipium adivum,cui fcntcntie robur addit Joh.Damafce: lib. ». de O rth, fide c. i i . Anima corpori vitam, incrementum

fenjum tf generandi vim tribuit; huic appofite adftipulatur Gre­

gor. N y d J n orat, de anima p.m.i 83 .Jntma vivendi & ea, qua

cadunt Jub (enfus percipiendi facultatem perfefeJuggent. A lia defi­

nitione priorem explicat Philolophus Iib. cir. c.

TVToàXufjLiv K&j cuSavofÅiSet K3H S ^ voVftiÿKvrtuTuç, qua defini­

tur anima per relationem ad operationes, in priori vero relata ad corpus animatum cujus eft forma. Vocem ’e v

rtM%6_{iuç prolixioribus iifque confideratione dignillimis ver­}

bis explicat Subtilil. Seal. Exer. 307. f. 12. Cum formam

dixetüi int eilige s immateriahtatem, (implicttatem, poteflatem, per- feBionem, informationem. Hocemrn eß c* quoâ innuit maximus Foetarum, lotofque infufa per nrtm. Hoc eß rs/© -, quia eß ul­ tima ferma, (ub caleßibus: & prmeeps in feriorum,fines, ac per fe Bio. Hoc eß ï^tiv : pojfe ut ipfafit autor omnium funBtonum, omnium motuum, etiam contrariorum in eodem corpore, cujus potens eß.

H u ic addas Schcibl.par. 1. Dilp. 1. de Anima. T h c f. m .

Differentia fumitur 1. Abipfa ’EvuM^eiac natura. Dici­ tu r quippe n ffdvi indifferentiam ad SdLrci&tv, cum aduni & primum & fecundum alias importet, 2. â S u bjedo, quod cft corpus Pby/icum , non artificiale, non mathematicum }'

vitam habens potenti à , quo oftenditur corpus propria non

gaudere vita, capax tarne vitae effe, unde rede colligitur ex. .1 Cl. Praefidis Compend. Metaphyf, p. 364. 365. F am effg Jh fubjedum informationis /ecundarium & mediatum, cui fenfus & vita, mediante ipfa, lubjedum informationis proximum eidem d id a , convenir. Tale plane, ut partes ejus fint inftrutncnta. Partes non ita funt inftrumenta, ut nullo modo adiones hominum cis adferibantur ; led re- fp ed u animæ principii Q u o primarii inftrumenta funt, ita omnino uc anima non fine corpore nec corpus fine anima»

affirmante Philofopho o p e re tu r, exceptis tamen morgani- cis iliis, incelhgcndi & volendi a&ibus,quos feparata exer­ cere poteft. Qui fufiorem definitionis hujus expolitio« nem deliderat adeat Clarifl'. Scheibl. part. i. de anima. Scharf. l i b . 6 . c. z. de anima, & alios, qui pius operæ ÔC olei in ejus reiolutione feliciter polucrunc*

'T h e f . IV.

Corporis definitio poflet quidem ex hac animtr, aliquo- modo elic i, led quo majorem ferneremur lu c e m , & eam fic tradimus : Corpus humanum eß ejfentialis & quidem materia­

li* pars hominis, anima ratienaltr fubjeSlum, variis organis, a i cfåiones anima receptas peragendas, aptijjimis inßruHum. Logi­

cum hujus examen ficco tranlimus pede ad LJnionis defi­ nitionem properantes. E t quia Fhyficos pariter & Meta« phylicos quoldam oculis luftranti omnium mihi aptifïima vila eft, quam Clarii. Prxfes in Metaphyf. p. 144. dedit.

Fuie realis fiÿ perfeüa eß arïïul plurium concur fus cum mutua illo­ rum v&xaçritFl feu immeat’tnt, nccejjariaque aha communicatio­ ne ad unum per je cenßituenaum. Plura qua: hic concurrunt,

funt anima & corpus, vel fi placet forma & materia, illa ut a å u s , h x c potentia, quae unitillime unita fu n t, intima approximationc, multa & varia proprietatum communi­ catione , ut o ftcndetur, bono cum D e o , cap. feq. Unum ab hac unione fiucns denominationem accipit â termino

ifovttu, diciturquc animal rationale.

C a p. I I*

A n i m a m noßram per traducem propagari

eamejue unam

ac ftmplicem effe corporis form am inform antem

atefc totam

toti & ftngulis partibus tatam adejje, paucis demonflrabtt

T h e f. i .

I

dum erit, quod ipfam dicimus conceptionem effe, ubi fta- Cim occurrit controvcrfia, de origine animar rationalis, dif­ ficultatis pleniffima. D: Auguft* m x*tv placuit, fatentife Deque orando,neque legendo,nequecogitando & ratio­ cinando explicationem hujus reperirc potuifle, unde ne­ mo miretur viros eruditos alios etiam hac difficili vehemen­ ter exercitos fuifle controvcrfia, ut in varia varii fententiarS abirent divortia, quos non ignoramus magna titillatione du­ cendi ferram difputationis nobifeum tangi, ied quia ducen­ do non fumus, potiorumigitur de propagatione per tra­ ducem fententix, ut firmiore flanti talo,& Sacris literis con- fentanextoti accedimus. Fatemur lubentes propagationis modum explicatu difficilem effe, fed non ideo neganda pro­ pagatio. Nofiri namque intclle&us coccitas norma & men- fura veritatis effe nequit, prxftat longe autum o, in tam oc­ cultis ignorantiam confiteri, quam pcriculofam aliquam & vix explicabilem amplcäi fententiam, quodfvadcrc videtur fubtil. Sealig. exer. 307. f. 29. Humana/apientia pars i ß ,

quadam aquo animi nefeire ville.

T h e f. i i.

Quoniam in anim x& corporis unionis expolitione, non pauci vera de animz origine opinione rejc£tt, hallucinati funt, in rem proinde noftram magnopere fore exiftimamus, pauca initio, Hac de re prxlibarc, quibus intellegis, in peni­ tiorem unionis explanationem , inoffenfo defeendere pof- fumus pede. O m ne quod fit, fit vc lex nihilo vel prxexi- ftente aliquo, & ßc vel creatur vel generatur. Res none aliquas immediate & quotidie maximo numero å Deo fieri negat S. pagina Gen. 2. v. ». dicendo divinum Thaum a- turgumfeptimodie ab opere quiefeentem unicuique fpeci- eiut crefcere feque multiplicare pol!it,benedixille, Gen: i . v . 21. »8. (equitur itaque fingulas fpecics ,vi illa divin* bcnediâionis, libi ilmile generando, fc multiplicare, ôc ge­

narantem aliquid de fua materi a , & aliquid de fua formal dum generat, largiri & communicare, affirmant« Jacobo CZabarella de Fac ult: an imae c.i.adeoq; femen quod non ma­ le 6picuro*u%ïf k 'dcnmourpa di&um eft, exhibere.

Q uo pofîto affirmare non dubitamus,anima nollramin ipfa maris & focrnina^quosK.idwctfrAg^pronunciavit D eusG en. 2,24, Mat. 19,6.6c Arift.

1

re & totum â neutrepioficifti) m x n x , vclutC elcb . Mcifnero

placet,carnis copula àc conjunftione, n o n e femine alteru­ trius feorfim furopto educi, fed cum femine åt per iemen 1 eoq; ut idoneo & ad generationem difpofno medio,vi divin» benedi&ionis f t multiplicare. & quafi domicilium in & å partibus feminis jam elaboratis & propaganda fpeciei defU- natis co nd ere, ut noftro jadicio rc&c & vere d ix erit, non minus celebris ilie quam antiquus Ariftotelis interpresThc- miftiusapud Seal. Exer. 6.f. 9. Animam cfiTe fui domicilii architectam modum autem quo fe in generatione multipli­ c a t , itadeferibit. Seal. h>j 1. dicens : anima fu i promottona

animamgignit, eâeiem ratione, sjuâ in acer itionibus fe in alimenti materiam novam indmit, non aliter ac lampadi'< flamma, flammam accendimus* priore tamen integra manente. Idem dicit Expe­

rienti!: Senn: de confen: & diff: c. 9. Forma, vi benediftionis

divina, mediantefemine, fer traducem propagatur, ubi idoneam

naB a fuerit materiam, velut lumen è lumine accenditur. Q uam ­

vis fe multiplicet ÔC induat, non tamen ulla fui parte minui­ to r anima parentum, quippè qux nullam partem habet ,• nec dividitur, quia rei q u ants eft dividi; anima deduettur non

deciditur, ut Gravis quidam T h e o l. DoCtor loquitur ; nec

dici poteft de fubjc&o in fubjeåum migrare ; eadem enim

in generante manens fe in femen diffundit, Sententiam

h a n c , etiam probant. Scnn: H ypora.4.c. 10.de prop. dtim p. 296. D ’ Meifn. p. x* Phil. Sob.

1

inft, Phyf. c. 5. q. 4, Si anima cum femine non propagatur 5 nee finaile generaret (îmile ; nec totus homo hominem ge­ neraret ,*ncc Filii Adami dici poifemus ; homo tribus vel duabus conflaret animabus. Zeifol. exiftimat lerem con- fecifle,diftingvcndo inter propagationem & cduâionem , haneque D e o , illam parentibus, adferibendo »verum cum lippis & tonloribus fit n o tu m , quæftionem non clfcdc par­ tu ; fed ipfa generatione, cum hic morari nihil attinet, f l a ­ tibus de his agere, prohibetpropolitum.

T h e t .

111-Stante proinde h aefe n te n tiia n im a m , eum ipfo femine a toto homine Mare & Foeminapropagari, affirmamus eam unam .fimplicem corporis humani formam cfle, intelligc- r e , velle, lentire & vegetare polle, quo pöfito difcedimus*. I . ab iis,qui animam hominis formam aflHlentem effieajunt,. idque hanc ob caufam , quippe fi anima forma adfidens ef­ f e t , homo non haberet tû> itvcij 65fsmiov, nec pollet dici vi­

vere, (entire Vvelle & intelligerc ut principium Quod-, NTec corpus & anima aliter unum quid effent, quam equus &L fellor, auriga & currus nauclerus & navis, quae exempla formae adfiftentis communiter proferri folent,.ut taceamus alia, quae hinc rsfultantablurda. lieéle itaque dicitur for­ ma informans corporis ,f«w infamat ,aftuat fi? intrinfeeè dt-

terminât ip Cum e[fe animati corporis ita ut pectam h abeat ,eJfefuuTnDt dißitiHum tfptytë operationes Scharf. lib* 6. ind. phyf. fpecial.-

c. i . de an, ax. a. Huic etiam veritati calculum addunt nom infimae n ot* Philofophi Zvarcz. difp. Mataph. 15 . f. 1. n,.

6, Hurt. difp. 1. de anima (.y. Pererius. lib. 6, Phyf. de:

forma c. 12, f} ; 9 4 , & multi alii. 2. Ipforum cadra fequi nequepoflumus , qui animam nodram nec formam infor­ m antem , nccadfidentem fudinent appellare , idque tantÔ. promptiores ,quantà cum illis ipds incertiores fumos, quo. aominc cam venire velint.. 3. Ncque addipulari quimus.

intel?-intellcéhim & voluntatem efle facultates realiter ab ipf* t am m adiftinéhs a r m a n tib u s , non enim anima quæ lub- ftantialpiritualis limpliciflima e f t, eget ejuimodi acciden­ tibus realibus » realiter â le diftmftis, adfunåiones luas proprias & naturales edendas. Vide Rudrauf coll* Philo- T h e o lo p h . difl. Àcad: 8. pof. 2. Paul, Slevogt diip* Acad. Thcorer. 2;. left. 2. conclu!. 2. Prancnobisetiam D. Aug. Tom. 3. lib. de Ipiritu.c. 4. Proprietates diverfa eß'entta una ,

fecundum exercitium multa furit, fecundum eßenttarn vere unum fu n tin amma, ôc extern egregia huc non parum facientia.

& 13. Secundum operis fu i effeilus vanis nuncupatur nominibus

dicitur nam nue anima dum vegetat ; fftritus dum contemplatur * fenfus dum fen tit, animus dum fa p it, dumintelhgit , mens, dtfier* nit ratio , dum recordatur memoria, dum vult voluntas Sc c. lfla tamen non differunt fed unum idtmque in eß'entta funt. Seal, cx-

erc 505. f. i 5. Non obftat, quod dicant contrariae lenten­ t i s defenfores ; nullam fubßanttam effe immediatum fuarum

aïïionumprincipium, hoc enim concelîum lequerctur procef-

fus in infinitum ; confule Herebord vol. 2. dilpp. lelc& difp. f . §. y.N eque noftra infringitur politio objeffione, qua dicunt animam eße indifferentem ad aUiones, determinetur

itaque accidentibus opertet j C^uîapofito, animam inftru&am

cfle accidentibus â fc realiter diftinffis, adhuc tamen eft indifferens, illa namque indifferentia f unt , melius itaque ei difficultati ab Hurtado & Slevogt cit: difp. Acad. T h e r e . 23. obviam itum e f t , qui dicunt animam intelligentem fpc- ciebus impreffis obje&umrepraffentancibus; volentem ve­ ro fpeciebus exprellis fpecificari. Facultates har, quamvis u n u m lln t materialiter, formaliter tamen Sc ab anima & in­ ter f c , & quidem ebjeHivè utin Element: Philof: Primae do­ cet Cl. Prarlcs, diftingvuntur. 4 . Divcrlum denique plane fent mus ab iis,qui dido Arifi: lib. 2. degener, animal: c. p dicentis, infantem vivere 1 vitam ftirpis, 2 animalis 3.

mi-v in is , fedu&i,tres diftindhs in homine conceperuntanb mas. SiPhilofophus hoc in loco incelle&as velit, varias

unius anfm* operationes, nobifcum facit, findiftinâas in- tclligat animas, ab ipfo digredimur, in d a d i, qua:hinc (e- q u u n tn r, abfurdis. Antea adicrtum ivimus, animam ratio» nalem eflc in femine, fi ibi quoque effet anima vegetativa a b illa d iftin âa,& tandem his fupcrvcnijrçic fcnficiva, fo* quicur omnino hominem non effe unum perfe, q uM et tmrn

f i r ma maton* eonjunft* conftituit tntum individuum, Scharf.

Phyf.fpeci. lib. 6_{. c . i . d c an.p. S41. Qui animam noftram}

ereari dicunt, quam lententiam plerique Chrifliani cum Judaeis communem habent & defendunt putant animam vegetativam & fenfitivam aboleri, acce dente rationali, ut lententiam eorum explicat Seal. Exccr. 290. f. a. non per­ pendentes èasfubftantias eile, qu« nec â leipfis, nec â po­ tentia finita deleri poflunt. Si anima fenfitiva effet diftin- Öa ab anitua rationali, cum oculus videret, quamvis anima* aliis oocupata effet, verum contrarium videmus, anima vel immerfa alcis cogitationibus , vel nimium rei dcleftabiU aut ncceflarizintenta. Accedit & illud, corpus pofîc vive­ re fublata anima rationali ,• cur enim non arque benè viveret poft abitumanim*, acanteacccffjm? D iâum Arift:opi* n o r , optimeintelligi poteft fecundum operationes anima:; iit illud fufius cxplicatRodolph. Goclenius in adverfa : ad exoteri: Seal, exercit* q. Phjrf, 6. p. m. 56. vegetativas

qnfppepoflcondeptionem exeaet operationes .elaborando fibi organa, unde Themifiio citante fcah exere: 6. f. 9. du citur dominlii fuiarthitc&a. ut fupra audivimus, Perferis deindeorgani* fentire incipit, & corpori unita demum in' fede phantafiï deftinataâ qua in ratiocinando ob fpecies inde fumptas dependet, u tlu b jeô o non organo rationit exercitia exerit. H oc direfte expofuit Vauquel. Tom . 1,

fufU operationes, non vero tuUibet parti vegetativas omnibus, fen/î- tivtu carni Cf nervis, rattondes vero ei parti 4 qua ad illa exer­ cendae dependet, non ton quam A principe tmmediate influente in

tafdem ,fed difponente. Hurt. difp. i . de ani: i. y. ScaJ* e i e i v

3 o 7. f • 29* Anima prateptorum, quibus eam oruavit creator flu*

dio/a, movet for, coquit in ventriculo, recoquit in jecore, perfitiP in venis digerit in membra, mutat in corpm, fufficit, unit, inflau* r a t, redintegrat, Zvartzdiip* 6. M etaph.f. 9 ,n , 17. Anima veqetativa t fenfitiva & rationalis non funtgradus diflinüi ex no­ tura rei, anima und ,fimp lex forma & umverjale principium omni­ um , quo in homine junt, Operationum. Scnocrt; Hyp. 4* c. 19

p. ; i 5*. Vna in homme anima virtutibus tamen omnium inflruf&a.• N on unum nobis ad fentencisc nottræ pnJbationem fubmini-

firatCclcb. Calov. Q s arft. i i * de Orig. anim. argumen­ t u m, ut ibi videre licet. Sufflamine,- quod nobis obijeit Villis & alii, cxiftiraando pugnam in nobis non pofle fieri, fi anima fcnfitivanon fit diftinfta ab anima rationali, non dimovemur. In ftatu enim integritatis nulla erat pugna, & tamen homo erat fentiens. Frxterea anima noftra una, q u â renata,df quâ adhuc, proch dolor, peccati non plcnè purgata reliquiis, contrariarum aåicn u m principium efio potefi, quin dt fecum faepius pugnat , ut r e ä e docent D. D * C alov i, & ExpcrientiflT. Senn* ex hii liquet animam n oftram unam quafdam operationes merè organicè ut ve­ getare & (entire »quafdam aliquo laltcm m odo, ut intclli- gere ÔC velle, exercere* Nam & hxintimam anima: & c o r ­ poris unionem haudobfcure indicant, unde (impliciter & penitus inorganics dici nequeunt.

T h e f. IV.

Paucis duntaxat fub incudem vocare lubet quod Kippin-- giusinft. Phyf*lib.9. c. 2. T h e l 4. habet; Refert ille ib i1 G oelen iu m , O rtoncm Calmannum & Ludovicum Lava­ torum Calviniftas, obtrudere nobis Vnicnem

Corporis

Anir~

m fpfo foMna. Verum unio illa aut eft fubftantia, aut acci­

dens aut modus. Sifobftantia efttum homo conflaret tri­

b u s _{fubftantiis, quod falfum elle quifque facile videt. Si}

accidens, tum illa minime forma poflet ede (ubftantix, adus enim lubftautialis erit forma ; fi modus tum omnium tninimè valet id praeftarc quod formatofficri eft.

T h e f. v.

Quoniam ex didis faris fuperque conftar« a u d u m o i unamfimplicem animam corporis humani formam infor­ mantem effe, inquirendusrcftat modus , quo illa huic uni­ ta eft. An cerebri cuidampnrticvU non aliter ac R ex arci prar- fideat? An cor, ut proximam inhabitet cameram ? An ve­ ro tota to ti, fingulifquc partibus fuâ adfic eflentia.»5 Po. flremam nos amplçdimur fententiam. Aft , quoniam non convenit temerè fententiam quandtm ante negligere, nc dum rciiccrc, quam cur idfir, liquido conftet, nobis pro­ inde incumbit rationes faltem potiflfimas adducere, quibus moti alterutram priorum acceptare nequimus. Qui in glan­ dula pincali locum animar adfignant, dicunt illam mediis fpiritibus, nervis, filamenti* & mufculis corpori uniri. Nos non luftinemus, huic applaudere fententiae, quia anima cftfpiritus, qui loco includi autcircumfcribi nequit; prae­ terea anima effet pars effentialis iftius unius particulae, ÔC jfic illa fola effet homo, fola viva, iolafentiens, & fola ratio­ nalis , & cacterae vel mortuae, vel alia informatae forma vel ad minimum materiales tan tu m , quod falfum. Affirmare non dubitant quidam corpus propria frui vita, verum cur non vivit lublata anima? Si anima partem informet, non cft forma totius ; nec alia effet unio effentialis inter corpus

St animam quam margaretam St annulum, Agyrtam St

crepundia, qua? chordarum ope «novet; nec alia ratione anima forma corporis, quam ille horum fieret, fieret ideo- que forma adtiftcns quocunque fc Vertant. N on inficias

imus, animam prceftantiores edereoperationes in cerebro1 & corde, q uam in reliquis membris, quia illa funtpnrftan- t illima organa. Spiritrous ac nervis anima noftra ad cor­ pus movendum aftafque fentiendi exerendos utitur* ita tamen ut ipla interim toti corpori & fingulis ejus partibus intimé de fubftantia fua tanquam principium internum agens & movens præfentiffimè unita iit & maneat, opera- tionesque omnes naturales immediatione tam fuppofiti, u t eum Scholafticis loquar,quam virtutis prælensperinftru- menta ordinata exerceat. Conf. Seal. Exerc. 507. f. i j . 2.7.19. Unde D .N y fle n u s in orat: de anima p .m . 182.

Fer pr»priem ejfentiam funStienes ehit anima. inquit. Seal.

Exerc. 507. L ly . Jacob. Mart: Excr: 2. hb. 3. p. y o /. N ec has ob rationes eam cordi alligare pofiumus. Liceat nobis, pace Numinis O p t, M. horum omnium opificis iummi , l ub exemplo loqui. Quamvis Pater noftcr cælcftis velit fe denominari a loco cæli y quis tamen adeo demens t f t , & eo hodieque ftultitiæ luflinec p r o g r e d i u t putet E u m cfientiaJuain cado, & certis operationibus apud nos cfle. Ita anima licet â cerebro & corde fpirituum prarci- puis officinis ratione præftantiorum operationum denomi­ n e tu r , toti tamen corpori fingulisquc ejus partibus ipfâ fu& clTcntil prxfcns ritè ÔC expedite informât®.

T h e f. v u .

Altiori indagine & fpiritualem animæ efîéntiam ^munia* ponderantes, affirmare audemus, eam elTe totam in toto ,,

ÔC in qualibet parte corporis to ta m , ita ut fingulis intimai

immeatione & approximatione pradens, aequi voce tantum ». imo plus quam æquivoce cocxtcndi dicatur, dum eas in­ format , vitnmque & motum largitur, obferves ftatim vcU- naus, nos non intelligere exftenfioncm aut totalitatem quam» titativam, quae materiam involvens, partes extra partes ha­ bet j. anima quippe immaterialis, omni penitus carens di*

vîfîonëp h y ßca; Scd i. Entitativam, q u â adplurcs parces (pacii in quo e ft, line omni dimcnlionum penetrationis pe­ riculo, fimul diffunditur. Ejui prqdentiâ corpus, nec majus

reddttur, nec abfentia minuitur, ncc tua major dreipoteß tn majori, nec miner in mmori fed in minimis tota in m eximis tota, Spiritus

enim docencc (ubtilif. Seal. Exer. ; f 9. f. 6, poliunt ie con­ trahere ac diffundere. Conf. Exerc. to i. f. 1 5. Partes itaq,- u tile loqui liceat prxlenti« Ipiritibus denegare aut exten- fionem,non quidem quae corpori, fed formae propria cft, qua extenditur ad extenlioneni materiae, non intendimus, eadem enim parte, venia verbo, non adeft pedi ac capiti : Qualis vero fit illa praefentia fpiritualis, non capit mens noftrain his tenebris, materialibus magis quam (pirituahbus affveta. Praejudicia tamen monente Vazquez p. 1. T om . l.difp, i 8 8 . n . ;o. deponamus: Hos ego Dottores vehementer uàmi-

ror, quod de Angelis (pirituahbus differentes, non dum corporea hae _{materialia obltvifcantar, Cf in fubjeäo fpirituaU (i omnino} indivifo conßituant aliquod accidens formaliter loco extenfum.

Antagonifta: dicendo nos animam rationalem hoc modo divifsbu

Um ftatuere, fui ipforum animam in glandula ponentium

obliti infurgunt; glandula illa aut cxtcnfa eft, aut non, û illud utique anima qua; eam occupat extenfa lit oportet, fihoc, prope abeda nihilo. Palmarium quoq;fuae lenten­ ti* argumentum etiam hoc effe exidimant ; fi anima in ocultt

f i t , duplicem videremus fpectem : verum ncc hoc ufqueadcà

firmum ; anima revera in oculo vidente c d , fine enim illa nullo modo videt, non tamen in oculo fpccies intuetur; fed in communi fenforio, quod organon competens e d , conceptus formales decernendi, quo antequam nervi opti* ci vtniunt coalelcunt. U t docent Phyfici, in doärina fen- fuum tradenda occnpati. Tutiflimi itaque adhxremus len­ tenti* Clariff: ac Celeber. Theologorum pariter & Philo­ sophorum, In quibus aliquot adtuliffe fufficiat, Augud:

lib. con. E pi ft. fund. c. \6. Singulis fui corporis partii**s tot* prceßo eß anima, quum totafentit infingulù , at que in fingulù dt- ßantibus locis totafm uU cleß, non unum deferens ut in a/tero tota / f i t , neque ita utrumque tenens, ut aliam partem hü habeat, alibi ali» am Einteilige quantam). Jed Jufficiens exhibere fe fingulit totam.

Nyff. lib.de opificio. Homi. c. n . & 14,. Antmacum fit in»

eorporea & loce non circum/cripta, tota per totum meat corpus. E t in orat* de animap. m* 462. Anima non eß parti alicui corporis alligata r fed pari ratione tum toto conjungitur. Seal.

Excr. 3 07. f. 29. Adeo divina res eß form a, ut cum ipfa fubflan-

tia fit, etiam totamfui impleat fubfiantiam. Clariflf. Scheibl.

par. 1. de an. difp. a. p. i^ .S e n n . lib. 6- c. 1. de anima, & alii non pauci, confulantur, quorum nomina nunc prolixi­ tatis fugientes venerando involvimus filencio. 2. Intelligi- mus totalitateni poteftativam, qua fingulis partibus prrfens eft operativa a<ftu p rim o , quamvis a&u fecundo non in omnibus eafdem edat operationer partibus, ratio ante d a ti eft, quia non nifiin competentibus operatur organis. Ver­ bo , Colophonis loco; tota ubique quo ad eflentiam, tota quo ad virtutei xr>7<7FÄJ<r licet non Zabarel. d i part:

an. c. 10; 1 r . 12* 14; Scheibl.

1

omnibus partibus originaliter, in certis vero fecundum fubjeUum denominationis, ut quaelibet pars cujusvis facnltatis organon’

cfleneqiieat. Vide etiam Scharf; hb. 6.c. 1. de an. p. 844.. Thef* v n .

Anima ôi corpus vinculo admodum grato dele&abili & quidem nccefiario uniuntur, ilià quippe Ens incompletum ad hujus perfctfioncm creata eft, - & vice verfa. Quapro­ pter reijcitur opinio, corpus animae carcerem appellans,, nonobftante animam, plurium Spirituum, alior ftatione fuafubrationis vexillo militantes arcentium concurfu in- fuetotorbari* Q u o referri merentur Scaligeri aurea verba1 Eat ere, 9 P7, fcâ. 27. Ita igitur, ex motoria tf fsrm a f anima.

& corpore ) unum fit : profiterez qnod'fiunt caurœ interna, muta*

to ordinatione inter [e ultrà citroque dantcs £? accipientes, fiuo utrj» que mode aliquam perftftionen& Per tccidens enim hoc fie.

Conjunguntur praeterea vinculo ardiflimo, una enim hypo- f t af i f ruunt ur , f ubqui omni a per & propeer mfvAnv com­ munia h a b e n t, quamvis omnia uni propria de altero eodem •modo ob certas caufas prardicari nequeant. Anima quae alias patlionum capax non eft, tamen d ùonçuTtuç

'muro7*7x , ut verbis D. Gerhar. utar , patiente corpore pari­

eur, dolores ac voluptates per illud percipit, ita tamen ut corpus fit fubjcdum quo* Vinculum hoc adeo ardum eft, u tante totius domicilii dcftrudiooeni non lolvatur. Exu- lent proinde , nec non Ephialtes ineptè ex Im­ politus , quae necratione formæ nec materiar, lecundum vulgi fenlum , potentia finita fieri pofifunt. Haec pro inftitu- tipræfentis modo de intricata ÔC difticili hujus unionis ra­ tione fine d i d a , quæ claudimus d id o G reg . Nyfl. dc Opif: * H om i. c. i f. Mentis corpori [que nexus & fodet ne, rationem

quandam conjun&ionts habent, qua explanari dicendo & inteliigi

jtr im A

cor peris fo lu tm e m

quam mortem vocamus le­

viter tanget

Vanta , ut p a t e t , potuimus brevitate in fuperioribus adum &ftatum unionis delibavimus,fupereft fupremis falcem labris iolutio ejusdem, quam mortem omnes nomi­ n a n t, nobis deguftanda. Cujus definitio talis cfte poteft.

Mors eft ammeea torpore quocunque modofrallo, abitus. Frangi­

tur autem corpus a caulis non cantum internis ; fed etiam ut plurimum«xternis. Extrinlccus namque fæpè advenit cor­

rumpens « variis quidem modis, naturaliter v t r o , eum per

eogitando non poteft.

C a p. I l l ,

afpcram arteriam fingulismomentis pcftiferos, quibus aer infedus eft , vapores larpius aliquod inficiens relinquentes attrahimus} deinde pergulam aljmenturn larpe particulis conftans frigidis # ficcis,calido innato & humido radicali inimicis, degiutimus. Proroplaftis quippè, qui ab initio immortales creati erant, immane quant um/ lapfis, male­ dixit Ocus terra;, qux maledida vapores # trudus mortem inferentes h. e. calidum & humidum innatum extingvcntes quin # fangvinem inficientes exfudare # ferre non inter­ mittit. C o rru p to maturè vellero corpori valedicit ani ma, non potis diutius illudinhabitarc, quam luarum operatio­ num & recipiendarum“# e fFe du i dandarum capax eil, qua ableute, corpus mortuum dicitur cadaver. A tqueharcpro fumma ingenii te n u ita te # propofiti ratione de hac materia dida funto.

Perplurima adhuc efTent, fateor, quae uberiorem meritô poftularcnt explicationem, multa etiam tam pro noftra confirmanda, quàm adverlatiorum refellendafen-

tentia, afiferri pöflenc,fi propofitat brevitatis leges per­ m ittere n t, illis proinde finem imponi jubentibus, hic fubfifto, ut in limine ita in calcc T e L. B. majorent in modum ro g itan s, arquum cenforem te his p rx b ens, me be­ nevolentiae T u x aura femper fovere digneris. Ad portum

itaque properantes vela contrahimus, Divinam Majefta- tem lupplicibus venerantes precibus, anima noftra fuum ita incolat pulcherrimum tabernaculum ab ipfa divina clcmen- tia conceflum, ut tandem ab co feparata, eique denuo con- j u n d a , aque in caclefte tranflata domicilium,Dei vifione^

cui foli fapienti gloria, per Jefurn C h riftu m , in iecula nunquam terminanda, F ruaturî

A d e x im ia m prjtftancifliam m que d ifp u ta tio n is auâorem, amicum fingularem*

Q

P i fludio indefejfo magnam in literis fam am fibi parare

nituntur, fem p e r fateri habent necejfe longe effe pluri­

ma qu<t htimanam notitiam fugiunt : ut inter Vere eru­

diti officia non poflrema j i t , ita de omni fua eruditione fen tire,

fe

non fcire quantum n e fia t. Toflulat hoc humante mentis imbecil­

litas , rerum V arietasfum m a, earumque profunde non raro la ­

tens y er itas*

V e quibas dubitare neminem finit omnis a v i

e xp e­

rienda*

Eorum refte tamen laudamus induflriarn, qui in remo­

tioribus à Vulgari notitia animum fiudiaque occupata habent. I n ­

dicant enim fapientU ßudio fe duci.} & quantum in ipfis efl dijen­

tere parant mentis fié e tenebra*-, quibus laudi effe debet f i in fe­

cundis tertiifque fubfiftant;

T u a e fl praflantijîim e

difjertatio.de unione,

ut appella* ànimœ cum

corpore, qnœ memoratorum fidem faciet legenti eam ^ quandoqui­

dem & proficiendi dejiderium felicitatemque ingenii T u io ften d it,

& illud continet argument ism

non minima laborat- G ratulor tibi elegantes hofce labores, Ö?

Deum fupplex Veneror, Velit e x alto boneftis conatibus Tuis fe«

lici f i r m s largiri fuccejjus. A tqueficfore confido propter relli-

tudmemanimi T u i & m D eu m pietatem.

Tale..

Wpfali». i Junii 1677,.

Amica mente & manu haec pauca fcripfit. M A T T H I A S S T E U C H I U S