DISSERTATIO THEOLOGICA

(1)

jmN

DISSERTATIO THEOLOGICA

De

DEO PATRE

D Ε O F I L I O

■i'_ Q. U A Μ

SuffragantefSm. Facultate Theo-

logtcain Acad.

piti' Ρ R Λ S I D Ε

JORDANO EDENIO

Bit

■rit fyr/·

em,

htm

tjit·

um,

ju

rrit

pin/'

iitiu

ian"1 ~ S. S. Thcol. Doft. & Prof, Ord.

mmm

bonnι

ritι·

I

,eu- riore patre a.*

ateffl

mus,

ii»1!

Publice defendendam fufeepit

PETRUS <5 £ 3 £

Stokholmcniis.

In Aud. Guft. die ^April. Anno

i66f, horis

ante

meridiemord.

A'

U PS ΑΙΪΙ

Excudit _Hekricus _Curio

S-R.M, & Acad Upf> BibliopC

(2)

S. R. MtU regnique Sveciae Senator!

8c Ί

tU

ni ci

u TU nit

Regi* Cancellariac Confiliario,

Verilluftri Excellentisfimoquc

Domino,

ⁱ

^

Dn. Μ A T T Hl i

Domino in ©itiaijojf / ®αη(ΪΛ/

&$ot»3£()«!tm/&c. rt

Domino & PatronO Magno, ti*

Ut

& %

V tro Ν obilisßmo & mplisfimo, ['

Dn. AN DRE iE @0$$SO SRI β

"Rcgii Dicaftcrii quod Holmiae eft, As- J

ieiTori gravisiimo, Avunculo meo, öc Patrono,

_l. _;

omni obfervantias Sc j

_ Γ.ί.:

3 k

honoris cultu fuipicicndo.

S.P-D

(3)

A

'\T on in diu babui,quo_ ^con

«ijlN ^rum nominibus differ-

tationem infcriberem; flatim ^ef

'

mm animumfubiit, ßudiorumfpe- ciminaiispotisßmumejfe ^o feren¬

da

,

qui eorum femper habuerunt

rationem, _quosque maximum ^eo-

jpj rum patrocinium acluros fpera-

,,

ms. Hoc de Vobis ^ut

rem, cum fummaVefirabenigni-

tas, qua quosvis in literis

rantesfoverefölet, tum fngularis

'_>

Ve (ler, _{quo me} femper complexi ^e-

p fiis, favör effecere. Tua Excel- lentisfime Domin Qmmenja

b enefda, ^non apud metantum ,fed

.D. te

(4)

β in tot am me am familiam locn>\

ta, non invitus recenfer em, den¬

tis que laudibus illußrarem, fa

vereor, at inde gloria ^eorum, qu

tot tantaque junt, ut ne

tione qaidem ^ea valeaviM-

men magms auctibus crefcat,

potias brevitas ßylique ruditasa obßruat.Vraßatitaq-,ea mihi d.

mit anda venerandaqueßlentuin·

voluere, quam p

onis vitio,&ingenio tanto infiuuA

non parieadem elev are.Tu ^autem

Avuncule obf

rande, ^me, vinculo fanguinis Til

antea ad quavis ßudia oblig4

tun·

(5)

IM

,k

'litt

Μ'

tum, fmmisßngularihusque bene¬

nens ade oj ^am 'Tibiobfirinxißi, ut

β fummo bonOre atque obfervantia

]U Te, cew patrem, c obere nunquam

defißam. ßßuare, ^uttanta Veßra

in me merita b memoria ^{mea non}

effe evulfa, nec unquam evellenda

un declararem, aliis Vospraponen-

ai dos duxi,quibus qualescunq;fiudi-

>in· orummeorum confccra- pri

ifti· ^rem. Etfiautemgraviorajamne-

fM\ gotia Vobis ad ^cur ^am potior ^a ß%nt fubmisfe tarnen rogo, utbanc opel-

lamprograti animi

tis. liquidem ^quantum ^mearum

hat in ^re eßpartium leve admoduni

ät¬

en mt>

TU

(6)

ac exiguum effe ingenuefateor;fid

β veßra gr att a voluerit, ^{pro ma¬}

joris ⁱⁿ poßerum muneris ^pignore

valebit. Vlacide ergo excipite hoc quid quid, efi, DO All Ν I, nee

tam hnmilitatem meam, quam

Ålagnitudinem Veßram, ac

mitatem ipfius materia refpicite,

iiihilque de Veßroin ^- j«

mittite.EgoDeumfupplexprecor. «κ

utvosinReipub. femper j i>

incolumesfervare exoptatisfimåf, ^j ή quavisprofperitatebearedignetur, 1

Exellentifs. &

Aniplifs- V el

nominui®

^"ei tet

t>ab.

Upf.

9

Aprii,

Anno s6Ö$,

humtlirnus&

obfervan-

tislimus

cultor»

PETRUS

$ £ 3 £

(7)

y _C

_A _ρ.

_VI

D£0 Ρ AT RE.

atris,

nomen

de Deo Patrli

^n0*

ι r . . mcndupii

,ijiurpatum accipitur _dfenfuac iiri SSradupliciter _{a,i cjpj.}

Eßenttaltier, _atque fic

omnibtis tribus divi-

jj| nitatisperfonis atqia- liter competit

^,

fefpectu

cum creatio-

ris,

tum

regenerationis

,

aliornmqsbe-

neficiorum

_,qu£e

patri, filso de ipir;tui fanäoex _«quo debentur. Hoc fenfu dicitur

,

β pater ego

,

ubi honor

meto '·

Nunquid

^non

_pater

_unus

_omnium noßru z ? Item, Abraham nefetvit

nos,

I/raeinon cognovit

nos, tu

Iehovah pater noßer

es,

vindexnoßer,

a

fectilo

nomentaum 3

Et

unus Dens

pater omnium, quißrper

omnes^

peromnes,

in

ommbus

nobis 4-

Hinc

fit _ut

■ us

ab Iefaiaappellerur pater aternita-

> &

fpiritusfan&usmlTymnopen-

'ecoftali

^, _pater

_pauperum♦

_ι

Perjonali-

I Krt

atque fic foli primae perfonae com-

E petita

^'

(8)

*6

ptit

>

ut quando dicitur, Ego ero ipfi in

patrem

,

& ipfe erit mihi infiltum < Vi·

dimus

glor tam ejus relut glortam unigemti

spätre7* Prior illa fignificatio invol-

vitrefpe&um ad creaturas,&impropria ^

eit, poiierior hasc, ad filium ab Jfterno ■

ex

patris eilerttia ver c genitum, k ejus- ^ '

dem

cum

patre eiTentii

*

eftquepro-

pria. Unde prima perfonadicicur pre·

prtus

pater filn *

^,

k fimiliter fecunda, ^

proprtus filtus Dci6 s atq; ifa marufefté

^{

diiiinguitur ab lllis» qui crearionis. vel

adoptionis tantum gratia filii rcddnn- ^

tur,non aurem

fiint natura » k per ve-

^χ

^.

ram

generacionem. Die

ι Mal.i ,6. t ii,io·

g lej. LUV'

16.

+Eph.ivt6. flcf.ix,6. i ^yif

11 Sam,vii >14.

Ebr. 1

,

f- 7tean'

1er

i _, >4.

8

v,

18. 9 Rom. vin?1· ^

χ

Sic aeeepto nomine defcribi ·ο· ^

let

Pater,

prima SS Trinitatis perfo»a>1ui ^ritf

ipfa aliunde originem non haltens, <tbeter··

nogenuitfiltum ,dqua 3ut & a filio,fP'i'

ritus

fanclus procedit, quaque initiotem·'

ports per filium in fpir itu fantto omni*

creavit, atque

eadem indefittenter fufienut fr

& moderatur, filium denique mißt, huM^1 fllg

generis redemptotem, & fpiritum futictif' ^ίχ

tantem. ^

VeJj

(9)

; · ϊ is

γ\.

§3 Prima SS Trinitatis perfonadi- Curpater

cirur

_pater.

primoqur loco ponitur, 'oc® pdm·

fttli 1

irr Ρonatur.

i non tantumcommuni ecciense conltie- r

jria l"cline

^,

Ted & ipfius SSrx

^,

baud qui-

Λ

dem

perpecua> ur ex

locis fupra alla is

rn0 _> _a

mamfefte patet,

m

verbss

L tamen

qui- bus baptismus inflittutis eil1

^,

&iSlti- ftri Joannis Apoftoli reftimonio

* ^, ^ut-

^a. Pote praecipuis hujus arciculi fedibus

^>

.

^ obfervata. Fitantcin iiludracione,

non j

ι natura fen eßentu. Ea

enim una,

iin-

lin.

gb'aris & fimplicilfjtna

manens, com-

'

rrnmis

eft patri, filio & fpiritui fancto»

i

Temporis

i

quia

tres

dtvinitatis pcrfo-

dä

funt

coaerern^e. $

Otgmtdtis,

cum

^

patris, filii «5c fpiritus ianåi,

utuna

di-

OdO,

v'n'tas» ctiam aqualis gloria ßt,&coa»

terna

Majeßas,

ur

reéfcé ailerit fvmboluiA ifo· ^l^anaban m, eoqj feniu indecortclu·

Mi '

in Ttfinitate

Puus

ntinl e.(fe Mtp.fic-

'Jer,

_',_·

rtuh nil ntajus aut

minus.

Sed

⁴

originist

qu$ nullo quidem modo påtri,

ar certo

^.iVodam filiö competitA fpiritui fanäo.

wjJ \Mtr ^emm. utduäum fymbolu indicat,

tjut

*HU^° efi'

^*

ΡΛίΥβίή1° SP s-*Patre

^ ^ filio- Un de frequensiliimaSS'* con- iiiecudine»

_quac

omnibus crrbtrs oerfonis

c*

«quo compeciint, foli patri

^,

velut

,.

re'iquarum fonti

&

origini, tribuuntur.

Ε

i l

Maltih

(10)

fac bi,

Jp r>< D( kl

vae

vai

i

Matth.

xxvzii, 19. a

1 loan. v,

7-

Patremeflfe

§

4

JEft autem pater vere perfona,

perionam, pr0prjam fubfiftentiam habens, & ^a fi-

Ϊ10& Sp.S. diftinda j quod patet, 1 ex

nomine pacris

;

hoc enim proprié acce-

ptum elt generantis

^,

generare autem

perfona: adus ert, Si quidem in divini-

tate

foli primae perfonse proprius. *

Qiiia ab eo genitus ert filius , Sc proce>j ^m

dit Sp. Sandus, ut port probabitur. j| j„

Quia pater fiimm 1 Sc Sp'Sandum*;

mittit,

ideoque eadem cumilhs perso¬

na

eile nequit.

4

Quia/e ut djftindaiD

perfonam manifertavit*, ^non tahtutn pe·

culiari nomine 3

,

fecl Sc operatione

afque fymbolo

^,

praefertim in illuftri ad

Jordanem Geixponu»*· no

i loan.v ,24,

50,37. vi ten

39,40.

ι χι v, 16. 3 Matth, xxvi Hj &

19. I

loan.

v,

7. 4 Matth. Iii' nu

16, Ϊ7. ^. ,;

iru

Et

quidem § f Porro patrem eiTe perfonam divt'

ivinam,

feu

verum

&

aternum

Deum ,do-

u verum v

r

Deum. id

cent ei tnk'lta in SSra , i Nomina jo·

docere

ls vet"i Dei, Sc quidem in locis iß'

i

numeris

^, ex

qmbus ramen maxi*| ^jtl

X>pnnana- meiüurtria funt, qn« duarum auro* (u

mnium

trium perioaarum expreß»®! {)■ ^D

q.

(11)

*9

v>

faciunt mnetionem.UtJebovahrfmi mi¬

hi, filii

^s^mensestu,

ego hodigenui te "·

Μt

Spiritus firutatur omnia ^tum profunda Dei.Item, accepimus fpiritum, quiefl ex Deoz·

Ur&

lita

,

qua® illum, å quo fi¬

lms

aut

Sp. S. mitticur, nomine Jeho-

vh vel Dei indigitant, ut Spiritus Do

mtnilehovdh fuper mey eo quod unxit ]eho~

vahme,ad

^Ev

angelit. andum afflittis mifit

Me3,

Dens filium futim unigenitum mißt

in

mundum,

ut vivamus per

eum*· I rem

ⁱ

Deusmißt /piritufilttfu't in corda vefira*.

xP/.

11,7. 1 i

Cor,

ii»ioj

11,12.·

5

I ef

lxi , 1.

Eue.

i v,

iS.

41

loan.

iv, y.

(onf. loan.

111 ^,

16. Kom. v

,

. ,

?·.

vin ,21 y

G/. ιγ,£.

ria

§6

II Divina

attribut

a. K

eveUtio* ^nnoüt2,

netn enim Dominino

fin lefu Cbrifii fuis

I

temporibus oftenfurus dicitur ,beatus llle

II,J

& ioluj potens

,

Rex Regum & Domi-

t*1' nus

dominantium

-

\Qiii iolus habet im-

J mortalitarem,& habitat in luce inaccef-

aI.I

⁵

^quam nuUus hominum vidtt aut vi-

dere potefl

^t

cui gloria & poreftas aeter-

,lau

Sic

cui secerna

gloria per lefum

Chrißum debetur

_i

foluS iapieni vocatur2i

na<11

liifidens throno ccelefti apppellatur

a

ctr-

l)j°J (Umflanttbu* _Dominus Sanäus, Santhis, San&us»

Deus omnipotens, qui erat;

eft, qui ventiirus*

·

Ε

* ii

Tim.

iei

;ce- tem

ini-

%

i>ce>

r. \ mz

:rio-

itaro

ipe*

ione

,do

t

(o-

; ifl'

(12)

7°

C prra

Cfi)adc*

«d.

I I

Tim.vi

t

if

,

16. 1 Jfo»«xvi, 16,27

3

Apoc, iv, 8. conf.vii,

12.

Ief.vi,}.

§7 III Opera

mete

divina quorum alia

.

fnnt

κ«τ' ε«τω η tra

eilentiam divinam, j«)a

iutra. _g,_rainenu(itati"s nbt®

feutharaäe-

res

perfonales djc»

rmir

,)

ut i

Filii gt-

neraiio.

Qui

emm

fiJmm·.

^rerumomni*

itmopificem & Dominum

,

genuit,eft

1'htvah1 _,

verusBeusz

,

di

ireator

unl·

verfi »·

2

Spiran· fp.fanäi; Hic enim

eft

fpiritut Jehovab

4 3

fptritus orts Ieho-

Vih

^, > , di ex Deo«·

iPf ti,

y.

iJoaft.rvjt

^{,ι, }·}

}

fr<r vi11, 21

& feq.

^xxx^, 4 4

Jjf

LXI ,1.

jP/.xxxIII

,6.

6 iCtf.

11,11·

$ 8

A lia κ«τ' ί£ω fen ad

ex'ra,

"t1 CreattOjijUx följ

^vero

Deo competit1

^,

& tanquam

cerriit

mancya,

qua ülea

diis falfis di'*inguan>r, proponin r1,

Μ Dens

(f

ater;tre

tviiomni*

per

lefu^

Chnputn

i ,

& per fittum Jccula fecil*'

1 CmHiuwrerum

idpfervattt

^>

qvx ismil'"

terΡej

opuc eit h

enitn

folus, in aIw

balettans

^,

refpidt humilia

^m

teelts Ü 1

terra*

Creatuns

_pracepturn

pofutt»

qnoå

nen

transgredientur 6· Datomtnhui

Vitam,

infptrationem & omni

a-3

atque

ti'

to1 ter uni

tio Pr, At 4 pi Di

(13)

ir

'[tltfl

it 4*

nili'

altii

v

iti

«?ίI

uk lei"'

tt'

7*

μ

rivims, movemur&fumus * Sed pa-

terDominus

efi coslt & terras· Vsquedum

unacum

filio operatar »· Et piisprarfer-

tim

largitur

ea qua

petunt10. Salvatio.

fräter

Jehovam nullus eß Salvator

At

pater mifericordia fua nos falvos feciV*.

4

Refufiitatto

mortuorunt.

Jehovah eil

fut

morte

affitit, & in vitatn reßituit Deus vivificat mortues

^,

& votat non ex-

ißentia

^,

tanquam

qua

exiftuntSed pa-

ter excnat

mortuos&vivificat1J. Prolixi-

ore

probatione hic opus non eftjCum

nemo

hodie iit, qui patris, divinitatem direöéaudeat impugnare.

i

Ieb.it,

8.

Iefx liv, 14. ler. xxxl t,

17 π, π. 3

Epb. 111,9. 4 Mr*

l>z> _s

Pf·

Cxi χι» jr·

<Scxliv>6.

7

Aft.

XVI i , ζχ ^»

*S. 8 Matth ^χι,

ylean.v,

17.

Ιόχν,ι6* xvi

»

1$.

ii

ief

^{XJJl i}

,Ii* XLV,2T. ix

iph.n,^&feq.ii,^&feq.Tit, *n»

4jf. 15 i

Sam.

11 >

6· 14K0W. iv, I7.

I f

J04».

v, αι.

§

₉

Nota fcu perfonalis ebaraäer pa- Charaft«r

tris

eil duplex,

1

Proprius, qui exprirai Per^on*

folec modis duobus,

1

Negative

^,

fic * "**

ponitur ciytwvfia

^t

quasvox originem proprius,.

habet

a

γ^νοίω _genero vel gigno, & ufu

ecclefiaitico innuit patrem eie, cum

Ε

₄

*VEP·

(14)

t Commu¬

nis»

Ii

ctyivvyrov γεννητοξ» ingenitutngenitorem

>

tumuyeverov^,non

fadum, ^aut aliunde

ortum,

feu

,ut

ingeniti nomen expomt

Bafilius1

^, _ΜΜξχον

expertem principe,

Originis fcilicet, quod filius Sc Sp· ^

ab ipfo habentj å principio creationis

fen effe&ionis, quäle creaturis ^conve- nit,

x ue

atque pater immunes: Et

τos/o-iov

,

eflentiam nullo modo haben-

tem

aliunde, iedexiftentern

α

fe'tpfo-ι JPoßuve

^j

(je conftituitur Paternität feu generatio attiva, vel

τogignere j

quibus

voeibus indicatur, _parrem, qui å nullo

eft

⁵^ex

feu

in

ejjentia fua fiütim vere pro- prieque genuiflé.

ι

lib.

iι com. Eunotn.

J

io

Communis3 vel

cum una,

vel

cum utraque

perfona reliqua, quo ta¬

rnen pater tu

diftin&a ab illis perfona

mamfeftatur. Eft hic alius κ#τ'

t<tö»#

ad

creatnras

refpe&um

non

involvens, ut Jpiratio Sp. Sanäi acfiva>

qusc

etiam fil

io

competit 1

,

fed

γζννητως

i. e. a

patre genito

j

patri autem άγίρητωί &

aliunde

ortumnon

habenti. Alius

jcät

,

qui 'petitur å quibiisdara divinis

circacreatnras

actibus

i

quoriim a'iq11'

funt

_patri _communes _cum

fxlio & Sp-

Sando,

ut

creatio Sc fuftentatio uni-

verß

(15)

73

m>i

nde!

3111t

P»>!

Λ )nis I

ive-1

Λ«·

>en·

h%

fen

bus

ullo

3ΓΟ-

verfi; _qute quidrm opera Tunt omniiim SS. Trinitatis perfonarum

^,

juxta regu- lam

^, _opera

ad

extra

funt indivifa, in fy

^m-

bolistamefl Apodolico Sc Nicaeno fi-

Ciit

Sc frequentiore SS* ufu, tribuuntur patri, ad defignandem cercrm perfona¬

rum

ordinem. Pater

enimcreavit

& fa·

ftentat

omnia

per filiumin Sp.S2, falva,

ut

esfenna»

unitate&

virtutis,

ica

quoq»

ad:

_onis

identitate

,

& in operando

x*

qualitate perfonarum. Alii

cum

alter-

utra

perfona

tantum, ut i

miffiofilii.

Hunc

enim

Sc pater dieitur mirtere *

,

&Sp. San&us*'

ζ

Miflio Sp. S. quseii- militer, _patri _tribuitur *,&fiIjo6· \Ttraq;

tamen

crebrius patri, utpote pcrfonae divinitaris prima2,&origini reliquarom.

ι Gal.iv, 6. 11

Tbejf.

11 ,

S

ζ

vid.

P/xxxin,6.

Rom. χ

1,55.

1

Gor.

viii,6 $

loan.vi 11,16,4 8,13,4z.4 J^/xlvi

11, 16.Luc. ιv,

18

f

loan.

XIV, z6. Gal._iv,

6. 6 loan.

xvi _, 7. _^ _. _jq:

in Prscipuihujns, _deperfona pa-Λγ|'Π£Ε

trisi do&rin« adverfarii funt,

1 Ve- veifarii.

istr_inis _ι tera

illa bsereticorum _portenta

_,

Simon Magus, quifefummam virtutem, feu qui uimtmun Deuin dixir

_,

Sc Menander,

vel

ita- ona

ad

,

,ut

iam

aϊ.

rft

Sp.

ini-

erfi

e)«s difciputus

^j

_{qui pari} _impietate _de

fe idem _aileruit1·

_ζ

Baßlidiani Sc Mar¬

di-

(16)

74

cion'ttA

,

atium Judseorum Deum

^»

ali*

um

Chriili _patrem commenti · $ Sa

beUiani, Aruni» Photiniani veteres &

moderni, aliiqtie, negantes patrem ex

ii»a elfenria ab

aiterno

filium genuifle,

de

quibus plura in fequentibus»

I

Vid.

Iren.L.ι .c. zi

&fe<J. Euf L

iiH.E.c.if, iiitC-ij*

2 T er tull.

de

Preftript.

c.

46. Iren. I. III*

Euf. H. E.l,

ⁱ

ii,f.

j

i.

C

Α ρ.

VII

De

DiO FI ΙΛΟ.

nomoâc- ôrnen în SSraaccipitur du·

cipi dupli- piicicer i ι Improprie, & tum cri-

citer.

buitiir

crea·

uris

^,

utpore 1 Angeln qui

ßlii

Dei

appellancur 1 j haud dubiéob

fapientiam Sc fan&itatem, qua eum e-

gregic reprajlencant. ζ Hpminibus, Sc

qiiidem

t

quibuscunque in fiiblim! lo

• co

fei? officio conftimtis

,

& iic in iocie'

täte

hac rerreftri Dei vices fußmenri-

bus, ilve rede

eum

colant, five fecus»

i*c

jutlicesfilti altifimi vocantur ζ· *Ke' Pr>

genau

,

Sc in foedus ^grarar reeeptis, fic ,,u i>opulus ^iomirtes Ifrael ^eccleiiie, dicitur ^{pr^fertim} filtus Dei» verafide , & J"t ^1

prr

(17)

ϊ

77

pracditi

^>

fili't Dei

♦·

Ob unigenitum

e- nim

Dei filinm fide apprehenfiim ado- p'atifunt» Sc filii Dei reddiri

s· ^

In

ceclefiem gloriatn tranßatis, ira Chridus filios refurre&ionis, angelis fimiles

^»

Sc filios Dei appellat *·

ι

Proprio, Sc fic foli

illi

eompetit» qui ab

a:terno ex es-

fentia patrisgenirus

,

ejusdemque

d

m patre

_Dei

effenrise eft: Atqiie ideo itnago tnvißbtlts dicitnr

7·

Item

Characler

bjpoßafeoi feu perfone _patris

,

& fplenchr gleru ejus8

^, necnon

filius unigentius *

kproprius'·♦

I lob. ι , 6. II , I. XXXVI II, 7. 2

P/.

Lxxxi ·

,

6.

_q

Of

χι , ι. 4

Gm

vi ,

2,4· _$

loan,

ι, ιι,ι;.

Bph.

^ι ^,^j ^,

6. Rom. vin

16,17* Galt

^iv,7.

6 Luovl, _$6.

₇

_col.

_1, _{i 7.}

conf. 11 C#r.

iv,4.

8 Ebr.

i» 3. 9

loan.

1, 14.

111 ,

i6

, iS. i loan. iv,9.

10Ro;#,

vi i i ,

ii éo»/. ίο«!«,

v>

18. i

2

H(i)c _fenfu _deicribi _fölet

filius

^,

_{ρΠίίdefcd«}

perfonaSS. Trinitatis fecunda, ak

eterno

pöo.

t

pAtrcgemta

^t

ejusdemque

^cum^eo

effeniia,

*<\ua„

ßmul.ac

a patre,

fpiritus Janätis pretedit; _quaque in plenitudine temporis fic & fimpfit humanam

^j

atque in

naturame agenusin

hypoftaßn humanum fuam _per

as-

fe·

ide tttfßma _fua _obedientia _redemit.

rx*

ί

I

Dicitur filius fecund* perfona,

quia

(18)

76

Curfilius

ψΰζ in SS" fecundo plerumque lö*

ponsturlo-

co

ponitur, quando SS Trinitatis pef-

N cofecun- fonae

recenfentur, Sc ita munifeita-

tur,

quod originem quidem babeata

patre per arternam generationein

.

&

propterea noa fit perfona divintatis

prima; fpiritui tarnen fan£to> »na cum

patre

>

det origmem, ideoque illo fit

perfona ordine prior. Unde relinqui·

tur,

filium,

cumneque

prima SS Tri¬

nitatis

perfona fit, neque tertia, eile o·

mnino

fecundam.

$4 Porrotitevincatur, filium Dei

^rfcTirrf^ e^e Pgrforum * ptare Sc Sp Sando di-

&

quiiden/

_cx

» non tanttim poft nativitatem

Maria,

_q

od fere dubio caret, fcd

&inde

ab

jecerno,

probandi»» eil > ί

χ

Suhl revera ante conieptionem miracuh"

Ante con- ,

in

utero

Maria virgmis factam, i*'

ceptionem titisfe. Hoc SSral»culenter docer,quafl'

cxMaria,

^o a{]"erjt

eiim

fujfle

x

Antequam caro

feu

homo fieret. Verbum

enim

quedia

tempore caro fafiutn eft

^,

h. e naturnc* ι

muliere1 , Sc

femine Daf idis1

,

atque

earnii

fanguinis particeps redditutn >

pueri*

3

in principio mundi extitit» &

omnia

fimul

cum

patre creavit +· ι An*

tequara

miferetur, feu veniret in muH"

dum.

Mifif enim

Deus

filium fuum »ni-

gemtum in mundum, utt ι ivafnus pere'

um ι

(19)

1

rr

um5 j

&

cum

veniret plenitudo temporis

mifit

Dens

filium fuurn, faäum

ex

mulie-

re,

faftum fublege6· Ubi miißöfihi iß

mundum facta dioitur,

^cum

is nafcere-

tur,

& legi fefubjiceret. Misiio autem

fnpponit prseexiftentiam ejus

^,

qui mit-

titur.

Hnc referri pofiuntloca, quiea- juot Chriftum exitjfe Å Dco

patre

&

mjfe in mundum

7 ,

fuper ne & calitus ventjfe s

,e

ioslo defcendijje *

^»

afcenfurum deniqtie

tn

eoelum

,

tibi erat prim to.

3

Temporibus ejus nativitate

ex

Maria prioribus,

^ut

quando dicitur venturus

quidempofi loannem Baptifiam

^,

ante e-

um tamen

fuiiTe,

_eoque,

prior eiierr ?

Oftendijfe Ief.iiAgloriam fuam 12

^;

agmtm

&

vocatus a DavideDominus ,J j

ifraeli-

tas

eripuiffe

,

&

in

deferto fibi impofitos

fortaße**

^f

atqueab Ulis fuijfe tentatus **

,

effeantcquam Abraham fieret,Ä

5

ecJefi<&

demque inde ab ejus primordiis pr<eej[e17

^·

i Gal. iv,4 i

loan.

Vt i ,4*.

i_j 3« ?

tbr.

11 , 14, 4

loan-

14·v^> 19. j i

loan.

iv, 9» 10.

6

Gal. iv 4, 7

loan.

vl H , it XVt ,

iS. Sill p.viii 9

vi

4

X&fecj. lOV.éx.

^II ¹ ^, ^lf-

II χα,36,41. ij.F/cx

i.

Matth.

xxii ,

4J, 14lej.

Lxi11 j

ii 1

Cor.

(20)

Cor*i34,5. léloAH.vtu ,y$. i?

JE^Å.

^I ^,^ii.

iv,

if v,i ;

5

i

S

II Hon capiße

cum

creaturis

^.

fed

Ante con- omnibus_priorem

eße

^,

0'veré aternunt.

ium^dot ^{Quoc^} ^exmde ^patct

^>

^quia ¹ ^No» ^factus

queindelb Φ »"'/Wfoit *» principio cum omniacrea·

«tcmo. γμη#γ i

Fuit

anteömmau ;

Per

euffl

fetula fatta funt»

^j

^rimo omnia fatta +

>

ieucreatu , qua

in coelis funt & fupertef

ra_,v

ißbila & invifibilia &c.' Ip tefu*

iavit

^terrorn, 0

opera manuum ejus funt

tcelt 6· 4

Gloriam habuit apud parreni anrequam mundusfieret 7- j Extitit inifio

ytarum

lehovah

^,anre

fecutum,anwprin·

cipium &c. * 6 Egreßus ejus eß tnde ab

ant quo^t a

diebtit aternitatis

9- 7

Neque

dierum

tnitium,

_neque

vitaßnem haket10i

3Et

eß her

t,

hodie, atque idem

w

fculau>

t In

iignitur gloriofo nomine, qui rf>

qui erat

,

&

qut venturus ,2.

Item voca*

tur A (k£1,

prtnåpium & finis

,

primus

&novtsfimus '«

^,quse non

obicuraeii £·

terniratis

propric diétae defcnptio.

i Iran. 1,1,5.»

Col·

1 > '7·

3 ^r:

i> 2 Aloan. i, 5

col. 1,16. 6 rf

Cn,2é- Ebr.

i , 10. 7

h.an χνΐι,Ρ

8 Prov.vm,2z

& feq.

q

Mich, v ,1·

loE6r vii,5.11 XIII

,8- «1 dpoc»

ii8. 12>

ib,

vii,xxii. i?♦

Μ

(21)

79

$ 6 Hifcepräemiifis t>eipcrfo- Probauu

nm

efe demoniira.frus

j

i Ex perfooab rationiUu·

ejus Charactere

,cum

proprio

»

qui efl;

gigni å patre

$

tum communi, qui eil fpirareip. fanttum. Utrumque dein-

ceps ulrerius expbcabimus i hic fuffe-

cerit

indicaiTe

^,

priorem lllumoüeade-

re,

filium

a

patre; poftenorem, eundem

a

Sp. S. effti perfonam diftinÖam. i Ex ejusmiffione

i

inittitur enim Sc å patre,

& a

Sp. Sanfto1

^,

ipfe quoque Sp,

Sanélum

raittit*·

Mifti

autemnota

eil perfonar, Sc quidern a mittenre diitrn-

äx.

₃

Exinvarrtatione; Carnemenim

fen

naturam

humanam in hypoitaGn

itiam aiTurapfit, non pater aut Sp. $*

led filius

*· 4

fcx illufjri ΘίοφχϊΜ, in e-

jus baptismo fa&a. Ιρίο eriimorantet

iefcendit Sp. S· in fpecie columbx

,

& pa-

trisV9XLtrlitus

Auiitur

4· j

Quia ab eo

dins

expreile dicitur, Se pater 5

^,

Sc Sp. S· Sunt etiam plura qu idem c

vincuut,

fedharc» urpote prscipua,

jam fuffecerit attnliiTe.

lief xlviii,i6.

lxi > 1.

Luc. iv,

Ιδ. 2IΟΛΗ.XVI _, 7· 3

1, 4' II

f

16. Luc,1 _,

Rem. v 111

>

3

^, 32. 4

Luc, 111,21,22,

f

loan. v,

31.

6

XIV,

ié.

(22)

$0 *

Vera&®-

§

7

Filiura veroefle perfonm dm-

ternaiiJii _naw_,

feu

^verum

&

Aternum

Deum, patri a^ni

drius _pro-

^0^rt0V

t

far)S oftendunt ei propric

comperen61 ^competen ia, ⁱ Nomtna foli vero Deo:'

tibue Dei.

propria

^>

t Ebraa

^,

ut pote («) Iebmh: j

^{^}

i Germen

enim Davidis, appcllatur Jeho-, _^

Noffnnibp vahjuftitiancftra' SimilitermtftusadE»\x

VanzeliiLAndum manfuetis eft Tehovah *·

Ebrous _ ώ . . r , Λ τ il u ηΛΛ nan 1_tern,*/in quo

falvamur, eft J ehovah Uej

^ .

nofter

J i At

filius eft in quo unicefalvA·

j mur+'

Sic Ckriftus, qui in fublime aften- dit, & captivAtn duxit captivitatem eft Je-

^{^}

hovah

⁵ ⁱ

idcmque glorioium nomen

(

compedte-

,

cuiviam paravitbaptifta6·

j quem

adorabunt omnes angeh 7 j quem denique transfixum tandem vifuri ftnt

irupi; *· fec

iler.xxi11 ,

6.

xxxm,

conf.

i cor ι, ;σ. 2

i>/. ^lxi

^>

μ·

Luc i v _,

i8.conf. Ief. xlvx ς i

,

i6. j 0/1,7.

4 lv,12. ;

P/ LXviii»

18,19. tow/ Eph.iv}8. 6Ief xi,]>

conf Matth.

111,9.

7 P/ xcvi 1,7·

éow/. E^r.

i,

6. 8 Z^r/;.

χι 1,10.

conf

Ioan.\i<,17. Λ/w

1,17.

$S (ß) lab, quod etiam Chnftoä-

fcendenti

m

coslum tribuit David ''i/

Zio«

abfolute poiitum» vV hne omni

sota

ad

crcaturam

illud referente- Sic

Om

(23)

"Ί

David intcr homines fuperiorem non

attj

agnofcens Chriftum vocat Adon, Dorai-

»um

fiiiitn

2 :

£t Malachias eundem

^eQ

hdadort, Dominum iftum ' (<i) El, De

^.

us, itidem abfolute pofitum

»

& ex eo ho- comP°fitum Immanuel, quibus nomini-

^

bus jeiaias Chriftum indigitat4· (t)

^:>

Elobim, fimiliter defticutum nota alie-

> nante5

quod tribuitür Chrifto

^>

oleo

, ;

Istitiae un6l:of

^,

& oculos

csecorum

>v»m \

ren.

aPertllOO 6,

τ ι

P/.uviii conf. Eph.ir,

10,

fl

*i. a PJ-cx, i. Matth.χ%ιι

^,

4^ 3

<Ä.

(' 111,1. 4 c. ix,6. vii

,

14. S

iem

^ ^XLV> ⁷ conf. Ebr. i,8 vic?.x,

f««i 8' 6Ii/xxxv> 4, Γ Matth. t ,s-

$9 II Graca

1 0gc$ Df«f,

quod

_QiaScjs

^ fspius Chrifto tribuitur

^,

pofitum

^»

'

nunc

(1) abfolute, idque loco

^,

(«)

prie- /

dicati,

ut 0go$· ο

λόγος, ^Ver tum

c*

rat

Deus

'·

(β; subjcüi,

ut

Deus fangui-

1 > Ke

proprif acquifivtt etclefiam 2· Deus */>-

>v 3· Nunc

( 1J

cum

eptthe- V I'non

1

un*ver0 ^co comPetenre»

llt

ilt,ando Chriftus

vocatur 1

å

Tho-

Deusmctti

♦ _,

hoc eft cordisfidu- M

^

' Deus r>' a^no'Cendns &

Vita aterna*·

dt colendus» Magnus Dens ζ i-'er«/ &

$i'c v*tor n°ßer

^,

qui dedit (eipfum pro no>

(24)

St

bis

6·

₄

DeuS benediäus in fectiU, licet Min

exρ

Atribus jit fecundum carnem7' j Di- 5*x

ver

fr

s

k dus,

qui

tales dicuntur, fwbluet

(QtlOy Jive terra s

j

adeoque Deus natujUrri

rd»· 6Solusberus

Deus

,

& folus Deusj ^nua

falvator mfier, cui ftt gloria &c. in mmt ctia

fecttU io. rife

i loan. I,I. Z

Att.

^χχ,

zS. ) ι Tim. \ folu

Iii,

16

4

Ιοαη.%χ}ζ8. f ι loan, fler

ν, ίο.

6 Tit.

11,ι £,

ΐ4· 7^w.n>| ι

J

8

ι

Cor

vi 11 ,g

16. 9 Gal. iv» 2 8,9.

10

lud v 4& ig. 1

§

¹⁰

II Κυ'ξΐφ> Dominus, quod no- 1

men

loto tetragrammari fen Jehovah c

communirer

ufurpant LXX, etianiubij 2

de

filio fermo eft Sic illud Jeremias t qui glor latur

,

glorietur je cognofcere me ef §

fe lehovam1

^,

ita reddit Apoibolus1 > na;

0 ,tv

χ,υξίω xaiv%dc&co j en®' 5 ft

que Dominum efie Cbriitum teftatur. tur

Similiter illud Ioelis1

»

Otnnis qui invo' itai

iAveritnomen

lekovah falvus erit, Cbri* alu

fto

Domino

applicat*· Prxterea fepjs' /«»1

fime Chriftus

in

N.T. Dominus appell*· ^na

tur nontantum

abfolurc

^>

fed Si addno tan

nomine

attributi alicujus aut opet<s &/

merédivini, fic dicitur Dominus^"' pai

ria s , Dominus

é telo 6

,

Doium·15

qui eft, qui erat, & qui vcnturus, _omni' atff fat

(25)

Η

lutί mnipotens ?■ Dominus Dominorum &

Di·

8« Rfgttw β· Item F»»i Dominus _per rftttfuem umnia

9 ,

&quiab initto fundavit utüj itrrm10. Cui fleäi debent omnia

ge-

)eus!««4u, cuique unice fidendumtz Huc

ntuM

cciam referri poteft nomen «fw7rers- ke-

j

rifeu Domini;

vocatur autem

Chriftus

ri'w.|folus hrnom herus ,!>« Dominus

no*

oan.ßer".

\

.π,, ι

Ter.

_ix,14. ₁₁

C*r,

i,

$1. 5

c.χι, IV)

18.· 4Rem.

χ, 13.

V

¹

C#r.

1

χ, 8. 6

xv,47. 7

ApoC'

1

»8. S

^xvi1,14·

no- xix,16'. 91

Cor«

vii 1 >

6. 10P/.

»vah _cu, _16. Ebr.i

_,10.

nIe/xLv>2$.

ιubiI

Horn, xiv,11,

iif/11,

ί2.

1«^·

11«, v.4.

§ll.

Ii

Attribut* itidem meredivi- AttrjJutk

s1>

na,eaque vel

1

Ferjondia qibtis filins

r

1

11®'

arelkjuisdivinitatis perionis dittingiii-

Conjun- ttur. tutj unde rede

probari vevam ejus de- ^ftim.

mv

itatem deinceps oftendemus.

1

Ejjenti-

hri-

*Iia, qua?

fiho Dei tributintur (et) cm-

piS'. junttim

omnta, ut

quando ei, in buma-

;lla·

nanatura

veluti

_proprio_corpore

habi-

dito

tanti

,plen tudo divmitatis vendicafür

1 _, ieris

kforma

Da2·

Item quando ipfef a cum

gb· patre

o/xoxaetv

afTerit

3

dicens, Egc&pa-

iniis Terunnm

fUmus *· Quividit

me,

vidit etia ψ1 pttrrn

meum \ Evoinpatre

&

puier

in

me

»»'

F

2

φ

^'

(26)

84

··«

;Ι'%

eß** Omnia quacunq-, habet paier medfunt*

icol.u,?. iPbil.ii,6. ;low·

*>30.

4xiVi9,io. /XVI,1/. ("oti

$

ιχ

(ß) Singulatim, ut pote 1 aEter- uni<

ζ

nitas,

quam

eifuperiijsvindicavimusjtura

Singulatim

^χ

Immutabilitas

i

eit

enim

ipfe Ieboyé,, bin

&

talis Dominus* qui intereuntibus cce* coti

Iis

permanet, idem eß

³

cujus anni non defi- null

cient_{«· $}

Immeniiras

}

Nara» ptitre, 1

unum

eß ■ Eft in patre&pater inee· 4 Di· £

. vina

Majeflas

^j

eft civsoivyxtrpiM fplenior| 5 gloria patris 4

,

Magnus Deus s

,

Dominus 8

gloru 6

^,

Dominus Dominorum & Rex W Cl

gum

7

t cujus

gloria plena efi omnis ter■ 1

ra*· f

Veritas

j

Eit Fwi Dm 5

^,

ipf'I 1 Verität10, fidelis & verax11. 6 Sancii" ι

tas j

Eft Santtus Santtorum feu fan&ilÜ* x

mus11,

nomine fanäi celebratur ab an* £

gelis l}, imo

χ,χτ

ΐξοχγν fanätisMety- c

pellatur μ 7 Immortaliras} Eit 'pta *

y/M ,

vitatnqi in femetipfo habetfecutp'

ter16. 8

Omnipotcntia} Omnia habet §

W4««ftta J7, f ortat omnia yerbo pttentu ttib

fua eß cmnipotens l*

9

Omniicientiai oi

In

ipfo

omnes

tbefauri fapientu & fcientn r*tu

ßmtabfcondittxo, ideoque omnia novit2,1 ^> >

10

Omnipraefentiaj EllImml in caloå ^- fa

interratz,

adeß perpetuo ecclefia li

3

& ß

dominatur

in

medio

tnimiiarum

Omfl13 lunt

hx(,n"

•:" -j'v;

. ^

·;

.-

\.· ■

.· *

: 4

^-

(27)

oa>

tac, & multa qua; praeterimus, tribu-

unturfilio Dei tanquam propria, Sc in

itet'

unione quoque naturarum di vin«

na-

iu5.( turas propria manent, aiiumptae ^vero yéJ; human« ^non proprié, fcd per gratiam

cce-i

communicationis, competunt> ideoqs lefi- nullam ejns divmiratem evincunt.

tu, i

P/.

c 11 3

26

j 27·

%kr.

i,/, 10. x

Di- Uan

_{χ, $0.} ₃

_XIVj

_10. ₄

p£r.

1,

niot\

5. f

Tit.

ii ,13, (4.

61 Cor.

11»

in»

8. 7 Ap9c* XVII,

14.

Slef.v

1» 3

;Rf

CO«/. i04W.

XI1 341. 91

J04«.

v, 20.

tet■ 10loan.XIVf

6.

11

Apoc.

111, 14.

ijiji iz Dan.

ix, 24. 13

Jr/.

^VI ^» 3· 14

icii'

1 Jo<J«._ii, _zo.

-d/w. ill,7·

i f

loan.

:ίίΐ·

xiv>6.

ι6ν,26· 17

111,3;-.

1$

»an·

P^r. 1,3,

15

ijjof. i, 8.

iv>

8.

40

ap< Co/.

^11, ^5, ⁱⁱ 11 ^, 2^.XVI ^>

ipta 3o, ax

ii i,

11.

23

Matth,

xvii

ι, rp* *0.

14

p/.cx,

2.

rf

i" § 13 ill O^or* rJipi»4>qu«firniIiter

^

-

■titii

tribuuntur filio

> 1

Ingenere, ut quan- Öpcribus.

itiai

ipfe dicit, pater

meus usque nunc

ope-

ntit

utlir &

_ego

_operor _τ· Omnia

qua

facit pa-

t11,

,eadem

&

filius facit fimiliter 2· II In

'o

ύ IP'cie,

ut i

Creatio

i

mundus

per

eum

,

& (fdium) faäus eft, ty omnia _qua faß a

pfliä

/#« '·

Creata

funt

per

ipfum omnia,

ij«( '»c«/» φ in

terra

funt, yifibilia & invi-

(28)

fibilia &c. ömma per ipfum & in ipfum ecC{

funt creatA *

·

Filius ab imtio fundam

^,

terram,

& _opera tnanuum ejus funt cieli{l j ~ß.

2

Confervatio omoium; Ineo (filio)j te

cmnta

coTifißunt *· Ipfeomnta portatveu lti

bii potentiA

fua 7- Et oxes fuasfibi non fif· ei

titur

ertpi%- $ Operatio miraculorum, j;C(

per potemiam proprium, Sc ad fuagl'' 'Λ'

rta

manifedationem

9-

Edidit autera tl_°]

Chriitus miraeula infinita1β.

4

Revela· 'Ul

t;o

futurorutn per fcientiam proprianv ^

quas

paffim, praefertlmin Apocalypfi F

ipii tnbüitur Μ · Et occultarum cogi' Cl

tationum

cordiSIZ.

f

Redeniptio & ™

fal

vatio> Extra

Iehovam null

a

e/i falus15 > er'

fed

ipfe venturus & nos filvAturus diu· *

tur '+.

Ar

in

Cbrißo folo falus nofttt *

#/?15, qui ideoprinceps vita Sc ftlutisdi-

citur r6. 6

Everfio regni iatanai, q"* ef

opus

eft illo potentioris *7. Filuis au- Ρ

temDei, m

affumpta natura humana, *lr

contrivit caputferpentis18, deßruxitope

ra

diaboli

^abolevit^eum,

<jui in poteß<*' ' 1

tehabetmortem,

id eft diabolum20 i Eilt' ru

ravtt nos

d poteftate tenebrarum 21; exjp»' J

Iiata

imperta & poteßates traduxit p/diß

Scc■22. Fuit

morti

mors,

& inferno ew

ttum2i. 7

Colleéiio Sc gubernafio ec-

deüge

$

Salye & latare ßliaZion, Φ*

,

e(((

(29)

*7

tue

venia

,

& habit abo in medio tui, dit lavit i Ieb°vah

^>

('raiflus å Jehovah Zcbaoth )

Φ

& applicabuntur gentes multa ad Iehovam

lio) Et erunt mihi mpepulum, & bo*

ver) bitabo in medio tui, & [nes, qued lehovab

Zebaoth miferit

me

ad te1*. Idena dat

im

ccclefiat Apofiolos

^,

Prophet ^as, Evangeli- gl6. jias, Pafiores & Dottores , ad coagmenta-

tern

tionem fanäorum, ad adtfitattonem corporis

re

la·. ^15, ^ Inftitntio facramentorum

>

ba*

afflr

Vtumi föl»cet: zö

^,

& <S\ coena 27. 9 Miriio vpfi Sandli4 Hunc filius & promiiit di-

ögi- fcipulis2S, & contulit*». ioRegene-

}

& ratio. Illuminat omnem homittem vtnien-

}i)t

tem in mundum Jeque recipientibus dat po- Hå' teßat em, ut fint filii DetJO; remittit pecca- iftrt tat'

^>

eitque credenrinm vita **. χ ti

,

(jj. Mortuorum refufcitatio

s

pater quäc '*«*** mortuos & vivificat, ficfilius vivi-

aU.

ficatquos vult

ι ζ

Univerfale judici-

in3j

um. Pater non judicat quenquam, fedo-

oft*

mne Judicium dedit filio t, qui ideo ^ton

4>

ftltutus judex dicitur vivorum& mortuo*

iir rm">

fil· i loan. v»17. ζ ν· 19. i I*ah. i ^, 3,

lo. 4

C*/,

χ,

16.

y

Jp/. T, l/r.

f.*!' 1

>

Γ

>ίο.

£ Ca/.

1,17.

7 JE^r. i, j.

eC.

Sr<Mn.x, 28. 9ibid.11, 11, 10

pU «ι

ⁱ

17. ii Fid. Apoe.i, 11 &feq.

teet

F

4 it

loan*

(30)

/' : . <

SS

IIΙΟΛΗ· Τ,

4β.

Ii,if.

13 Tef.tVt,

23·

14 xxxv,4» if 4#. ΐν,ιι. ι6

III,

II.-Eb". I I, ίΰ· 17 Luc. χι,ιο,

zt. χ

8

Gm. 111, if.

191J04«.'

111,8.

io.E£r.i

1,14.

iiO/4ifi$,

3111,1/. 13

O/", xi n

,

14. 1 Cor.

xv,fftr6. 14 %acb. 11, 14,if»

2C

Fph.

IV,

Il

,

11. 26 AktfÄ.

XXVIII, 19.

17 xxvi

^>

26. 28 IM,

XXι v ,49·

loan. xv ι

,

7. 19 Att. t

>

8-11,4.

3 o

loan. 1,9,12. 31 -M^y.

11,7,10, 31

Grf/. 11. 20. ^Ioan»

v, ii 34

ibid.zi. Att. χ,41.

4

J

14

17 religiofus foli vero

Cuhu rcli-

Dco competens- Omncs enim honoritt

Blcl°·

debentfilium ficuti patrem· fi«quciit patri curyabttur omncgern · Illum ado-

rantomnes

ange11 »· In ejus nomine baptu

z.amur+ ,

eoqueobligamur ad eum co-

lendam

5

Jubentur quoque, qw bcati

fieri cupiunr, filio cenfidere *■ Beatide-

ni^^{ue in}

coelo

eum

parremq; icquali ho-

nore

ceiebranc, dicentes, Ei cjui throno inftdet, &

agn»,

laus

,

gloria, φ honor,

& potestas

tn

omnia fecula 7· |

iloan.v , 13.

11 ef.

xlv, 24·

Ritn'

χ»v, 11. ^. 3

Vf xcvl

i ,7.

Ebr· I, &

4

Matth,

xxvi

11,19. Att. il, GaK 111,17.

f

Rom.

vi t

1 & fa'

ι

Ctr,

* , i

(31)

»9

ϊCor.

Iii;.

7

Apee.

v,i$.

ζi f

Cbarafter perfonMis,

ex

qno et-

iam V colligitur

^vera

Sc azfernafilii di Chataöe*

vinitas, eil alias κατ'

t<ru

adwtra

,

isque

(ä) communis filio

cumpatre, uc

fpira-

&

"divini-

tio

Sp. San&i, de qua in fequenti capi-

tatis_argu- te

agendum. iß) Propriut filio',

¹¹

igigni

mentum

feu genitum ejfe, vel gener atio k patre

,

cft»

fenfu paffivo Grammatico accepfa

'

^

_{ad inträ,}

quidetn

non in

figmficatione lmpropri-

_gfne,

a,

qua noftram regenerationem iaspe ratio

qua»

notac j

fed proprla

^,

defignante ^ortum 1"·

uniiis ex

effentia alcerius

s non

phyfi-

cum

feu naturalem

,

quo quod genera-

tur, ex non

exiftente aliquando incipit exiliere

j

fed fupernaturalem

,

Sc fingu-

larem prorfws

^,

fummas efTentias divinas

unitati Sc (implicitati» ut & arternitati

fiüi convenientem. Confiilit

autemi-

fta generatio

^, 1

Non in creatione

ex

nihilo,

neque

in produitione ^ex fub-

ftantia _{aliena feu} diverfa, fed in

a;terna

origine

ex

jpfa seterni patris effentia. 2 In exa&isfima fimilitudine atque asqua-

ütate ganerantis & geniti. 3 Γη com- municatione

_, _non

partis alicujus

^,

aut esfentiac avulfac, Sc poft generationem

feperatim exiftentis, fed eilenti« toti-

F

_f

us

(32)

5°

us,

naanente ejus, in perfona generante

Sc generara

,

unitate ^: F ^it enim gene-

ratio

ha»c

intra

ipf

>m

efTentias divinse coniplexum

>

Sc diil.'ng iit quidem per fonas, generanrem Sc generaram„ Ted

non

dividic

aut

multiplicat eiTentiam.

Nam

filins eß infinu patris 1

j

lmopater infilio,&filius inpatrez·

4

r...

1 loan. ι , 18, ζ χιν 10.

piopvie

fi ^ 16 Fitijusmodi generatio filiieX

c.ex

eflen* Patre dpcetur SSr* dicfcis, qu« 1 te·

tiapatris

ftancur fehovam genuiiFefilium Sc qui'

g'nitum

dem ab

aeferno i ur

films ^mens es tu, In-

cir<r· die

egogenut te »· Sic fapientia de fe ait;

Dominusposfedrt

me

imtio viaruni fuarutn,

Sc

, ante quam

ejfent abysfi, montes > aut

coües

gentta [um a- Similiter Micha e- jusdem egrejfum

^,

feu generationens

dicit eiFe ab antiquo,

a

diebtis, Feu ante

diesfeculiJ*

2

Chriftum vocant filium

OdOr ,

vScquidem verum *

,

dileäum6,

proprium

7 ,

primogenitum 8

^,

atque «-

nigemtum a patre9-

$

Eundem appel·

& exprejjam imaginem hypoßafeos pt'

Ϊris1* t

verbum denique Iz Scfapienii'

am'* ,

quorum namimim uberiorem

explicatiouem abi loco refervamus.. _iPf

(33)

9*

i

P/.

ii

\ 7· c$nf. Aft. _titt35. i£r.

1, f-v , 1

Pr#v.

vin,xi» 24, ?f.

3 c.v,

2

4 11

Sam

vi 1 »

14. Proy,

xxx,4

!<?/

ix,

(i. Matth.

XVI,

16.

f \

Ιβαη

ν, xo-

6 Matth. 111,13.

XVII, s* 7

Rom. v;ii

, 32.

conf,

loan.v>

18.

&

Col. i,

if.

Ebr.

τ

96,

9

loan.

i,

14,18 111,16, 18«

ⁱ

loan.

iv, 9. ι o 11

Cor. ι

v, 4.

Col. 1,1/.

ii££r.

_1,3. _i

iloan.

1,1. 1

Jm».

i,i. v,7.

13 Pre?. vu 1, 1 &

feq.

§17 Alius

κλv

ad

extra,

qui 1

eft miilio filii å patre

,

Sc Sp. San&i a ^ cxtlii

patre Sc filiofimul. Miiius

autem

eftfi-

bus

5

patre

, cum

fub Vet. Teih fxpi-

ns>

unde quoque angeli nomen ei tri- buitur'

, tum

potiilimum in plenitu-

dine temporis ad affumendam natu-

ram

humanam, Sc opus redemptionis abfolvendum

s

cujus coniideratio ad

locum _{de Chrifto} fpeefcat. Et ipfe quo-

<pie,

aequé

ac

pater, tnittit fpiritum fan-

Öum

,ut

oitenfum eft

ante.

IExod xxi ?i , 20,41.

Ief· LXi 11

,

9·

Mal.

in , i.

Dmnita-

/18 Sic afferta

vera

Sc

xterna

filii y*

divinitate, reliquum jam elt, ^ut, pro- τ. ialvan-"

pter difficiles quasdam noitri temporis dis fuiiTe

con·

c«dcndä.

(34)

9i

controverßas

^»

nonnulla

ex

ha&enus

diciis porifmata deducamus. Sititaq;

ι Veram

fikidivinitAtem etiam fub Veten

Te

fl. fuijfe ρat ef aß am

,

& eålefu l [ut·

littca

innotuiffe, imo mntbus in ea falvaw

dis

credttufuiße necejfartam. Nam 1 tJ-

Bi>m

idem(]j eit fub utroq; Teit. falutis

fundamentum

1 ^,

Sc eadem fides falvi-

fica

l-

Sicutitaq; jam ommbus fal van¬

dis credendum eft innomen migeniti filii

Deti i

itaquoqjolimfubTefi: Veteri·

ζ

Sapientia å Jehovah genira fub V* T.

clare docuit fe

ante

initium mundi fuis- fe, fundafle orbem

^,

& imperiis mundi

prareiTe*

^; qu» non

igaorarunt Ifrae-

litse foli DeoSBternoconvenire.

9

Is»

quem

Jehovah fiiium fimm appellat, Sc

fe hodie

genuiile ait. exitium evafuris

proponitur religiofé colendus

^,

& beati

pronunaantur

,

qui ei confidunt*· At

ecdefiae Veteris Teft.

certo

conftitit

*

liberare ab

exitio

efle proprium Jeho-

v&h

6 _,

eique foli religiofum cultum Sc

cordis

fiduciarn deben7·

t I C»r. III, Ii*

Aß.

IV^J

12. XV»

ii.

Epb.

ii, 20.

1 iv, f. Aß. χι H»

59.

;

loan, 111 ,t6,18. Mar.xvi,

16. ₄

Prw.

vi11, i,

14 $ ?f

11& fiq* 6 Ief.xnu, ll> xtv»

il

(35)

9?

2i. y

Dfkt.vi, 4>f, i}. ler. xvu, S>7-

§ι9

II Libv 'ts Veteris Teß. doceri, & _inV.T.do^

ex illis

valide

^contraIudaot evinci

pafjc,

Ccri dtvini-

Hesfumejfe

verum

Deum. Patetid

i ex

tatemMcf-

illi

oompetentibus divinis

cum

nomini- ***·

bus, utpote El, Elobim, Adon, Iah

^,

Sc

imprimis gloriofo irto Iehevah

,

quod

follus

veri

Dei eiTe Iudaei agnofcunt1

ι tura

attributis

Sc

operibus,

^quae

Meifiae

in

V. T. pailiin vendicantur. Prseci-

pua, in qiubus illud fit, loca fuperius indigitavimus,

qu#

de Meiiia loqui,

^,

cum ex

vcrbis

Sccontexni

fingulorum

^,

tumex

propria Judseorura

,

(altem de plerisque, confeilione certö colligi

po-

teft.

χ

Εχ praxi Chrifti Sc Apoftoio*

rum_t

hoc dogma non almncje quam ex

veteri

Teft. adilruentium. Chrtftus få¬

neprovocat

ad teihmonium Davidis, Melliam

Dominum lmim

appell an-

tis2 t

Similiter Apoftoli paffim V ete- risTefi, libros allegant,

^cum

univeri«

ipforum docixinai fundamental» pofi-

tiuri J _, tum

peculiat ter oiieniiui luj- jus de Chrifti div

nitaieveritatem at-

que certitudinem

*·

I Vtd.

Maimenid.

More

Netoth.p.

I»

<.61. χ

Matth,

xxiι,4?ι 44·

conf

^>

rf

(36)

ff ex

»

i.

3

xxvi» ii. RiW.xvi,

26. ₄

J04«. 1,1^/*<7. Col. ι ,i6.

fbr ι _,f

& feq.

Cr^ditune- ;iJO iJi Explicita firmaquefidefalvdti·*

ceflariam

dos credere deberey filium ejfe ejusdem cum

cffcfilii £*tre effentu

^,

neque cuiquam Heere illud

cumpatre ix

dubio relmquere. Nam

1

ad falutem

homouii«

ueeeifarmm eil credere, (#) ^verum De-

um

eile fimplicisfime unum, & prorfus

foium. Qui

autem

in dubio relinqut

ψοχο-ιαν filii ^cum parre, fimul, aut de

vera

filii divinitace dubitat, aut de es-

fenti* divinae unitate. (ß) Filium effe

verum

Deum

,

Sc quidem non ex gra-

tia, fed fua

natura, ut

fuperius olien-

fum. Sicut itaque impium eil dubitare,

an

Deus fit

unusi

i

tanec

fal

va

pietate

dubitari potelt,

an

filio unica illa divi-

naeifentia competat.

2

Honorari de¬

bet filius ficuti _pater

_,

& qni fibumnofl

honorat, is

_neque

honorat patrem. At

tantum

honorem fili® exhibere

non

po- teft, qui de illius cum patre o/uomrixdii'

bitat. 3

Qui cértus

non

eil de vera di¬

vinitace

DISSERTATIO THEOLOGICA

jmN