D. 4,-
dissertatio gradualis,
DE
in
- v
VETERUM EPUL1S FREQVENT YTIS.
QVAM,
suffragio ampliss. facvlt. philosoph.
IN REGIA ACADF.M1A UPSALIENSI, '
SUB PR/ESIDIO
FiRl CELEBER/
MAG. P E T R I
EKERMAN,
éloqv. protess. reg. et ord.
IN audit. car. maj. die VIII. jünii,
ANNO TVIDCCLXIV.
1 \ H. P. m. s.
PXjBTJCPE bonorum deeert
SVENO A. WENNERGREN,
GOTHOBUROENSIS.
VPSALIAE.
acchusm o mimentum Tibi aere$\de~
bitur exegifTé perennius, Etenim}) apud antiquos,, vihearum cultor,,
idem förta (Te ac Hebraeorum Noa-
ebusr inDeortim, quos primus in.
orbetimorfepit, rélatus eft nume-
rum , quare foiemnia ludbrum fpeffacuiorumque ipfius long is
celebrafa ferlis pafiim ie Ritare licet. HIc vero geniahs emfitor tivéi ut NASUNT audit, a Grrecis 7rcÅvqx(pvÄc£ypc*
TPV0%Cclri1? YJT<?05e-<£ötV0Si YMGdffiofåSj Kcojuas<?}].?r 7TsKv^f(pY]i,'p
7rcXo?g<pctvos, tccßu&s *) appellatus ob hedera-eam, qua.
tempo-råredimitus eraG coronam;. Cfr. L. BEGER I Spe- cileg-. Ahtiqu. Cöl. Brmdxib. edit. 1692. p. 163. 164. II-
liusquoque frönsin veterum tabulis depiRa e?t cornibus,.
vide-, praeter alios, TH. SAGETTARIl quiefl, ilhtfl. Dec.
2-. qu. 10. eoque nomiee EURIPIDI in Bacch. AR. I. ruv%o~
Mßcos falutatur & ATHENtEOin Deipnof. L* XI. c. 7; rau-
^bfxo^Cpce..
E) Ksqoco7s ao&TvPGiTi neXevevL.
Ejusdemque infignia.aitrea.&: formofa; finxerunt.. Vmuß.
Poeta Libc IL od*. 1 o*.
Te
# ) 3 t ❖
Te vidit infons Cerberus aure&
Cor?2u decorum.
EtSTATIUS Lib. 11L div. 3. ubi de Hermo fluvio fta-
gnanti aurum: *p. - *
Quo Lydius intrat
'Bacchus & aurato rejecitJuo carmina limbo.
Tantum autem abeft, ut fentendse DIODORI SICULI
lubfcribam, qui, eam ob caullam, cornua Baccho tribu-
ta vult, quoci primus fuerit, qui mortales bovTes aratro
jüngere docuerit, ut potius NONNO PANOPOLITA-
NO adfentiar, qui in DiGnyßac. Lib. XII. v. 200, Kos) östtus ccyAXov stys ßcos v.egvcs,
haud obfcure fignificat, Bacchum primum fuiffe, qui,
loco poculi, cornu ufurpavitj id enim confirmat TI- BULLUS Lib. II. Eleg. 1.
Bacche veni, dulcisque tuis e cornibns uva
Pendeat. - - -
Hinc proditurTerfafum aliarumque nationnm, vino deditiilimarum, induperatores, cornua potiflimum capi-
tibus fuis, utpote Numinis tutelaris infignia, prjetuliile. ' Id profe^o nemo in dubiuro vocat, ufnm cornuum
pro poeulis, univerfo in Oriente, & inter Indes usque Ul¬
timos, viguide, quod AELIANI fatis indiciotn Lib. IK de Hiß. Anim. c. 32. conflat, quin & hodienum eadem
promilcuum fub iila plaga obtinere cum glandibus Coccos ufum, fatis notum eft ex peregrinatorum rtineranis.
*J Potius hoc Bacchi cognomen, egregium bibeudi magiftrum defi-
gnare cogitavero, qnippe quod deäucendurn eft exHebraeo ioé elmus^ potatol-, nom. a verb. mero fe chruit, quo cum amice eonfpimit
Genn.puffen <SiSvec.Jupa. & hocmodocrccßu^ios idemfignificet ac di-
ceresßorfupare. TituJus non quidem, ad noftri feculi mores, fplendi-
dus, at reapfe inter honoratiores, apnd antiquos , utpote quorum He¬
roes non dedignabantur ftepius ohcßuqeiS falutari. Huc refer inge- HiofifTimum illadex SriernhielmiiHercule v. 193. feq.
Min Son Runs, uti Kannor och Krut, uti gruffame holkar»
A 3 Tig
# > 4 C
Tig JJrnl ofwa- tnedarr, och drilla pa vdnfler och logeri StaJkole troliga bi. godeygajnle, wäldfivade Kampar.
-
- - then redlige Sveujke, G OTT-AHR-BRO R,
Jemuthen aldrig otorftige TyJken; SA UF-D U-KEIN-AUS HANS..
5- IL
Quimonumenta Graecöcum literaria diligentius con»
fuluit, deprehendet profe£to, multa, eademque praxla-
ra, cornuum ufus, irr potancio-, vefligia, quod & ipfis profanarum gentium numinibus- familiare fuiile conftat.
Eoquenomine HOMEPvUS in 0dyjf.E.v.ßj. CalypfoNym- pbam Mercnrium hofpitaliter foville commemorat *).
Et in7/iW©> v. 189- Heclorern, uxorem Åndromacheii;
laudare video:, utpote-qux
cOivov t' eyye^ccö-aaoc méiv.y, ers Svfxos ccvooyori.e4 #*)•
Vina etjam immifto ad.bihendumy quandoennque animus>
jüberet..
Geterum deThracibus & Paphlagonibus evidens eft teftb-
monium XENOPfiONTIS, delineaturi in Expedit; Cyn..
L.S.^fß. convivium, Stetere apud'illos celebratum, ibi¬
dem y.ocrcc rov ©pdvjzov vopov vJqctroo. oiva 7tqov7tivov
commemorantishos vero y.otrocxeipihov ibtmvav ny] sm*-
vov y^ccrtvxs tots^ox. Denique Phiiippi Regis celebratur hofpitaiitas-, quailleLYCURGO REIETORE inOrat.con*-
tr.a DEMADEM dicitur 7tqo7tlveiv xsqocn r&vois h>s e(piXo±
<p^ovslro. Gfr. GADD 11 yxqctrcXoylavp* <dr ipj, cum O.
WORMII diff. de Cornu aitreo pys3-
*) Ktyo6(T(TS Js vsKTOcq t^v&PQV i. e;nvifcuitnue nefrar riibruiiTi Haud dubie veibum yjsqocvvvfxij quod mifcendi notienemhabet duo rn- yjpc&ros originemdeducit, eodemqne argümesito, vas, inquovinummi-
„ o- 2 \ f*o / /
fcetur feu crater etjara dérivandtjs eiit ot7iO ra Kf^xros!> quafixgcc- rr]^oi7ro rå sk.lägetslyyfi&m ro ncfioi. Vid-Worm.Uc;p. 32,,5c
Athen. 1. c. *
3" '
Hfeic opportunemonendumSclioHaffen voeem-syKtgccffMcrocni-•-
terpretari-hoc modo 7Tfb rS ydg suqeBtjvctlrrtV Toov 'TTCnj^m %$-
tny. ik xégKS 57iwovi. - ^ §• III.
'
""V - X" E f.' .,
« ) rf *
'
>
§. nr.
Fretioflffima quaMarn antiquitatisxwjwifX/«, fueuTentrc*
produnt indiciö-Romanis cornuum hunc ufum muxime*
fuidefaraiiiarem.QuiHIERONYMI MERCURIALISartis
Ciymnaft. Lib. j.p.joy. confert cum ROSINO DEMPS TE-
RI, ibidem-Lib. V.Antiqcr. Rom,p.m.364. TricliniumRo^
manum aéreexpreOlim oculis ufurpet, ubi inter difcum-
bentes umis ex apparitoribus-, dentio quafi infundéndum-
eornu, manu fuper eaput leväta, porrigit. Adfervaba-
tur hoc olim, tanqtiam rariflimum monimentum, Patavii iin aMibusRhamnufianis. Ut alia reticeam hujus rei apnd
diverfos fcriptores vefligia, PLINIUM loquor, in Hiß,.
Naf. Lib.XXXVI. c.j. PH II,ÖSTRATUM in Vit, Apel-
Lonii Thyami, NIZALDUM in Memorab. Lib. III. f, gy.
NEANDRUM de Bacchanal, memb.XII.pag.163. & CASP.
BARTHOLINUM de Unicornu c. a.p. g. non tamen präs¬
termitte repodum, quin obfervem, a prim^va fimplici-
tate, qua urorum boumquecornua, ab inrtio, uhirpaban-
üury recedhleTenfim pedetentimqueantiquö.% eademque
cleaurata & cadata, quin & fölido auro argentoque con- fecia frequentafle, id quod&ipfe P1NDA RUS, fuo tem¬
pore, agnolcit in Kevravfs% agyvgéav ksqocroov tiIvovtssZtcXoc-
£cvto *) luxumque Romanorum praTertim tum in bis,
tum etjam In aliis, utpote qui pateris iibabant&auro fil
ed aureis pateris persv bic& JWv) vel fexcenta Audorum demondrant tedimonia. ' '
*) In dies crefcente luxu, labra commim metaflis hand dubie pri-
mumfuere obdüfl'a, qu.ilia etiamnumin Mufeis nonnnlla conipiciuntur.
Ea vero, quorunymemihit 1. c. PINDARUS ex folido auro, quemadmo- dum & Sophocleum illud apud WORMIUM/.c.p.41. Ex argentoeadero integiä elaborafarfnifle apud AtHenienies, idoneus cellis eftATHENiEUS
Lib. XL c. 7. Excolümua, inquiens, qua eßinarce civitatis, cid circum--
pofitaJunt domria'y, a>mu:poculum-argenteuFn atqueafpcrtim adefl.
§.- IV.
Jamdudum& antehos ctoioc annos deBarbaris fub
A 3 feptem»
# ) 6 f #
feptemtrione teflatus eft eximlus ille Hiflorke naturalis
AuRor PLINIUS, quod Urorum cornibus potaverint,
uti patet ex 'Lib. II. Cap. 37. 11illa: q 11idem gentes, qu?e hane appellationem,politioris vites eultura,exuere hafte-
nus non potuerunt, eo plus priftinse (ux ac incompofitae fimplieitati viciiice, quo magis a moratiorum commercio
naeionumabhorrent, eorundem hodie frequentant ufiim;
Samogithiat ineolas loqiior& Tartaros, quorum illi tefli- bus, iaudatiflimo rernm Mofcoviticarum &Polonicarum Hiftorico SIGISMUNDO Lib. BaronedeHEBERSTEIN.
& egregio iflo GeographoDn. TOURNIER in Geogr. D*
I. Z.3.C.4.p.Si. libenti/limecornuafua oribnsadmovent;
hi vero, prsfccipue inTurku habitantes, iisdem bibendiin-
flrum entis deleclanturmaxime, proutavreWj?* nobis ob oculos ponit OLEARIUS in Morgonländijch.Reife befchreih.
f. ju. Ex'MALMESBURIENSI& CAMDENO in Faftis
. fuis Daniels c. 18exempla quaedam de Britannis antiquis
adfert Cl. WORMIUS, quibus fatis apparet, quam fancte
cornuum ufum, etjamin facris, olim obferva verint*), in honorem Divorum fuorum eadem exhauriendo, appara- tumque Ugarthilochi, Britannorum in aula, omni regia
inflruvdta magnificentia, & inter ejusdem divites thefau-
rös, pretiofa quardam horum vaforum genera nunterata
fuiflé ex SAXONE GRAMMATICO docet fåepius laud,
WORMIUS 1. c. p. 37.
*) Ulpbus Tboral.v. filius Ehoracumdivertit, ^ cornu, quo biberecon- Jvevit, vino replevit, coram ahari Deo &b. Peiro Apoflolorum principe
omnesterms red.husßexis genibuspropuavit. CAMDENöS.
§. v.
Tnflrumentorum longum examen , quibus Cereri
Bacehpque ütarunt antiquse Scandinavias incolat exhibi-
tum videaf I eclor inJANI T OLM FR. I Hirdßraa edit. Re- Jen.p. 461. Ceterum, quam infignem cornua in eorum
numer o obtineant iocum, neminem, opinor, fugiet, qui leptem-
# 5 T f ❖
feptemtrionalis delicias hiftoirfe deiibaverit. In fafcieulurnt quafi collecta exempla & leftimoniaicviptorurp exftb'eht
WORMIUS <!J. GADDIUS noftras l. i. c,c. Sic verc, hoc nomine, illud fic dictum GuiUarhorn celebfioris Iftius . gente noftra& antiquioris literarii monimemi Edda?XX
multum commemoratum capite, aliudque ejusetemrgene-
ris cap,. LI. Vitishorn appeHatum.celebratur, de utroque*
finguiaria rnulta, qure faboto(am fapiunt antiquitatem
narrantur. Si Eddae adjunge rem, alios ejusdem fenfus &*
aucloritatis fcriptores, quorum narrationes, haud incom-
mode Sagor vernaculo vocamusfermone,. proxeftoplura
cornuum epularium nobis fiftuntur veftigia, & vix aliud
illuftrius nobis apparet eo, (utpote quod, futurorum et- jam commonefaciebat exhaurientes) & in hiftoria GO THRICE& ROLFII c./3.odjß. fub nomine*Ringhorn lau¬
datur, quoque Haldanus, Biarmalandia* princeps,. donave-
rat olim Rolfonem Re em. Et fl vel maxime taceamusr qine habet LOCCENIU8 inAntiq.uit.Sveo-- Gothicis c. 22-
p. m. 139- fatis loquerentur literäti illi fcipicmes,q,uosma»
nibuscircumtulerunt iisdemqne, feftorum, menlium di¬
erumque dimet-iendi numerandique modos ingeniofe (i~
gnandos curarunt majores no si , queisque ayieo, cormiar
ad 25. l^eeembr. infufo quafi exuberantia prolutåque li-
quore, eadem poftquanvfatis dapibus datum eilet tempo¬
ris,, hberoque pulhita pede telius, everfii decusfatimque poiitavides, ad-d. 13. Jan. Edidit Samuel Krook Upfa-
liae A. r690 Svenfkt och Rünfkt Galendaritim, ex quo hare j.uvabit annotaile ihmenfejaniiarii: Hornet betyderNyårs dagen, efter våra Förfader voro vane at dricka ur Horn..
Trettonde dagen gifver ti! kannaJulen ån pådå. Upvån-
da Hornet, eller torna Tunnan vid 20 dag. Jul, betyder*
nu ej mera dricka vara igen, at göra (ig luftig med: tf
KnutkörerJulenMt\vel plenius: Tiugundt dag Jul är Knutr
dä{HalmandrickaJulen-ut. Ad'menfenv Deceaiurem, con-
tmuafc:
$ ) H #
önuatbaec: Hornet vid 1,2,3 och 4dagJul, betyda tack-
få: ello med et luftigt drickande for gambla året och nya årets vålrägnandegenomflikt drickande,hvårföre tven ne Horn flå vid Juledagen och vånda ligmothvarandra, det
ena bemärker åretsanda, det andraårets begynnelfe Cfr.
Frid. Swabii Difput. Upl. A. 1708.de'IdenScipionisRtmici.
§. VL
Qui Cimellarcbarum attentius excufterit locnlos, ibi¬
dem profe&omulta, eademque inlignia, horum confer-
vata etjamnum deprehendet valorum genera, necefié eft.
Qpelkr Atademicae modum excederem,fr vel pauciora ex
liobilioribus iftis defcribere vellem curatius. Ne vero ni¬
hil plane hac de re dixifle videar,qliatuor celebriora com- memorandaerüntcornua, quae ieptemtrionis noftri olim indigenis in ufu fuerunc. Primum efb illud, qupd ap.pel-
lationi & infignibus gentilitiis famiiia? Generoftfilmte
TROLLORUM originem dedif, utpoteaHerve Ulfve,
id temporis, prsedii Eed in Smålandia domini, ad me¬
dium Seculi XI. ipfis vigiiiis Juliorum, ftpeciro cuidam, fingulari abreptum certamine, de quo, prtceuntibus PE-
TRO JON/F,; CAROLO OGERIO & ALGOTH. SCA- R1N, baud ita pridem f- dis egit E. HYDREN in Schedi- afmnte Genealogico Hiflorico de lUuftri TrqJl&rum Gente, p. 12.
leq. Secundo proferam ioco, cornuLhmgbyenje, ita ap¬
pellatum a prredio Scanorum Liungby,quippe quod9anno
1490, eadem fere, acprius illud, fabula, fpectris avuifuni
a famulo D:nseUlftand, bodienum ibidem adfervatur de~
pj&umque cernitur & defcriptum in C. LlNNdEI Skånfka.
Refap. fe2.fiq.' Hisadjungo duo pretiolifftma,qu xinMa-
feo Regio Hafnias confpiciunturcornua, pnpi Aureum *)
iilud fte diAum&|Oldenburgicum **). Utrumquefplendi-
de depiftum videas in OLIGERIJACOBTd Mufeo Regio
Tab. XV. cf XV]. & qute hiftoriam eorundem illuftrare poftftnt, fummatim expoftta reperies in Die Gelehrt. Crtti-
cusFrag. XII. p. 126. leq* *) Nar-
# ) s ( #
*) barrat Diflertatlo, quam typis divutgavit a nobis landatus O,
WORMIUS, repertum laoc efie cornu A. 1639. die 20 Jul. in Zelandia,
a virgine quadam plebe-ja, inter pagum Ofterby & Megeltunderum Dice-
cefeos Ripenfis , regnånte in Dan ia ChrifKano Quarto. Confecttim eft
ex ciuro pufo b? ohryzo, quod uncias centum b? duns cum dimidia pendet»
Lomntudme cfipedum dmrumb? novempollicUin, capax ver oduorum fexta-
no0m cum femtjfe feu menfura noftratis cum querta utta, liqucre plenum»
Conftat ex duplici lamina, ^anteriore'quidem filida bf mtegra, exteriörs
vero hon coiitinua, quemädmodum prior eft, fed ex undecim covflcta lamu
Jtlrslotts ccntiguis, lathu-dinisb' crrßitiei diverfie, -quainternodiis fuisdiftin-
clafunt ac dtvifa. Infuperficie cornu hvjus imagines, ftatua, cmblcmtrta
bffigura variapecuTtares confpiciuntur, quemädmodumhomine&iiudi, mani' hus-pedibitsqtte expanfis, bellua capittbus h/manis, cynocephcJi, vulturespi-
\ fcibus inhiantes, lacerta bf firpetues, acplura alia inhumera, quapreticfi htt-
\jus CimeIii, inter Europaa cninia aßimatiffimi, antiquitatemJiimmamube.
V msteflantur.
**) Decornu Oldenburgicoquse ex HAMELMANNI Chronic. 0J-
denb. acktilitJACOBiEUS,nonLeclori ingratum forefperamus, li heicrecite-
mus. Otho primusejus nomints, Comes Oldenlurgicus bfc. venandi fiudio
addiclus, cum, tempore quodom, comitantibns aulicis fuis, infilva Berne- feurholtz dicta, feram perfequeretur, usque adOfinberg, eqtto infiltens albo,
canes venaticos ccnvccnturus, in cacümnemontisfiihßitit- Valöre aftivo b*
Jaboribus fefikshcuftulum, quofitim levaret, impenfius exoptavh. Moxru- ptis tnontisOfenhcrgerepidmibus virgofcrmofa apparuh,vefiibuspretfifis ful¬
gens, Jpnrfaper hinteros coma innexa capite corcBa, cornu brgenteiitnin-
auratum, charocterihus variisfigurisque infignitum bf liqucre plenum, ma¬
nuteilens,-quod Ccmiti blanda obtulir\ fiwnlqite rogavlt, ut neciare hoc fi-
tim federet. Accepit cornu Frivceps, fed liquorem ipfium, cum turbuleii-
~tum animadverteret, bihere recufivit. Illavero: hibe intrepide, itiquit, men
fide., haud oberit havfius, fed Tibipetius tuisqne magno erit emolumento.
Sienint, quod offeroy bibcris,fiorebitpcrpetuofamilia Oldenkurgica Tibique
ac pofieritati Tua bene erit, finminus , turbahuntJtomum Tuam difcordice
acfediticnes bf familiatota pefiiim il.it. Fetitioni virginis plmuerenolens
Comes, liquorem otnnem a tergo effudit. Qtia veroejus portio equum, cui infidebat, tetigit, glabra reddan eft cutisacpilis deftituta. Hecc videns vir¬
go, cornufibi reddipcfiula.bat. At ille, concitato ca.lcari'bus equo, ad fuos
evolavit nonfine terrere rcmgcftaviexponetis factique tcfiemcornu argenteum
s)ftentatis. Virgo hiterea difiparv.it. Ccrru hoc nonbuccinae vicem, utnon-- nulliautumant,,oiimTulLinuiire, fatis indicat virgo, in fummo ejus-
dem opiciydepicla, &utraque fchedulamtenensmanu, cui infculpta.vides verba: dritte all rvt.
# #^' &
