Difputatio Politica^

. <2

AknukhTe Trinitate»

Difputatio Politica^

Do

PRINCIPE PLI

NIAN O,

hoc eßy

Åxiomata quaedam Politicaj,

Quibus pleraq; boni Principis ofHcia explicantur,

cxcerpta ex Panegyrica Plinij>quem Irajano Imperatöridixio.

v)uar>Li.

Jn Regia Academia Ubfalienfium

exercitygrttitL*

JO A N NpfjFR ^EbNSHE

M I Q> Eloqüeh'tiäe & PoliticasPro

feflbre Skyttiano.

Publice defendet,

7 0 HANNE s JACOB i

«Barffflattit/

Stockholmieofisr*.

In ^Auditori» ußaviano ^a. d. 3. OBobrit.

UPSALIf

w

Imprimcbat EfchillusMatchn®> A'n.

^i&4v56 Jä*&»&*&

Prooemiuin^.

X quo civilibus ftudiis operam navarc inftitiii» non intcf poftremas curas habui>magnorum clarorumq;

virorum vitam moresq, contemplari, indeq; quid

inunoquoqs laudandum vituperandumve viderctur, ddi~

genter notare. Et de malis quidem principibus in pr«- fectia nihil attinet dicere, utpote, qui imperium vi rapi-

unt, aut honoriscupiditace, necdivinis, nee huenänis par- cuot legibus: imonec fibi,^necfiliis, nec proximis, multd minusextraoeis.* five jure,five injuria, five*ex luibiciooe,

quosobfiituros ambitioni fua* exiftimaverint^^tollere

omni (tudio iatagunt, viam fihi ^per feekra ad dominatio-

nem ex lubidiue gerendam» ferro,igne» fmmanitate faci-

udü. Sed qui imperium luum per modum aliquem ^trans-

lationis legitimum, l'ucceflionem leiheet, elettionem 6c bellumjuftum nancilcuotur: & quinon ad propriarii Ted

fubditorum falutem refpiciunt; illi ^ver©cuivisbonoprim

"eipi ad Rempuhlicam bene gubernandam exemplo efie pofiunt debentq,-. Quorumio^nnmero jure merito fem- per habui Ulftum<TrA]*num> qui profedo rantum virtutibus excellnit, atq; meruit, utvelutiin Exemplum boni Princi-

pisaddoci queat Qua decaufa etiam quardam Axicma-

ta ex incomparabili Plinij Panegyrico _excerpta hac vice exercitij publici gratia proponere libuit, ^eb confilio , ut

materiam haberemus, depracip.uis bom prineipis virtuti¬

bus» offieiis & qualiratibus, copiole dißerendi, fimulut diirertilfimi viri Panegyricum familiärem nobis reddere-

mus,qui tantum

cater^s

Axiome.

Capt 2. n. 4.

I;

Rinceps divinitus conftitutus«

Cap. 1.n. 4.

I Io,

Princepsunum fe putet cx civi- bus, ^nec minus hominemfe, _quarry

hominibus praeefTe memineritL;».

III.

Princeps bonus non veretur? ne parum lau-,

detur. Cap. ^3. n.^.

IV.

Principis ditione ^{ac nutu,} mafia, terrse,paxJ(

bella rcguntur. Cap. ^{4. n.} 4.

V.

Principis fcveritati- nihil hilaritate; nihil _gra- vitati ftmpiicitate; nihil Majeftati humanitate.de-.

trahitur. Cap. ^4, n. 6»

VI. In.

vi;

In Principe commendamus firmitatem ac

proceritacerii corporis?^acdignitatemoris. C.4.0,7.

VII.

In Principatu beatiffimum ^y quod nihil cogi-

tur. Cap. 6-11..

VIII.

Imperaturus omnibus^eligidebetex omnibus.

cap. 7. i£•

IX.,

Partiri imperium*quam deponere difficilius^.

Cap. 8- n. 4..

. X.

Imperium dare non poteft Princeps qui reve- rentiam amifio.. Cap. 8. ^n. 6.

XL.

Quodcunq; Princeps munus injungit, aequo animo paratoq; fubeundum. Cap.9. n. y.

XII.

Princeps carum fe ac defiderandum efficxü,

fi profpicit ^ne defiderecur». Cap. ^10.n.5.

XI IL

In principe qui eledio fucceffore ^{fato con-}

cedit, unaitemq;certiffimadivinitatisfides eft, bo-

nui»fucceffor. Cap. 11. n. 3.

A. ₃ XVL

X VI.

Princeps diu penitus perdifcat, quod mox

prascipere dcbeat, nihil difcendum habeat, tem¬

pore docendi. Cap, i$, n. 1. 8cz.

XV.

Princeps non timehic bella necprovocabio.

Cap. 16» n. 1.

XVI.

Princeps nonideo vicifTe videatur,^ut trium-

phu accipiar,.fed triumphare quodviceric.C.17m.4.

XVII.

Princeps fevere ^regatdifciplinam Caflxorum, Cap. 18. n. 4.

XVIII.

Princeps verusisnon eft ^, qui imminere, fi-

biq

XIX.

Princeps fic imperatorem

commilitonemq;

mifceat, ut ftudium omnium laboremq;, Sc tan- quam exaftor, intendat, &c tanquam particeps fo-

ciusq; relevet. Cap.19 n.J.

XX.

Princeps cum imperio calculum ponat. Cap.

20. n. XXI.

XXI.

Princeps ^cum civibus fuis, quall cum

liberis

fuis parens vivat. Cap. ^{21. n. 4»}

XXII.

Prineipi cune fit, ^ne quis expers liberalitatis

fux fiat. Cap.25". n. 3. Sc $.

XXIII.

Nihil _{eft magno} Principe, immortalitatemq;

merituro,impendijgenusdignius, ^quam quod ero- gatur in pofteros. Cap. 16. n. 4.,

XXIV.

Fruftra Princeps proceres tuetur,, plebe ne-

glédta, ut defeftum _corpore caput, nutaturumq;

inftabilipondere.

XXV.

Inter infanabiles morbos principis, ira numc-

ratur. Cap: 27.0. 1.

XXVI4

Princeps fciat dare aliis, quod nemini eft e-

reptum. Eod. n. 4,

XX VII.

Principis eft, quicquid eft omnium. Eod.

XVIII.

Princeps non hane benefaciendi habeatcau*

fan1

ut qux malefecerit> impune ea feratJ" Cap.

28.11.2.

XXIX.

Princeps itafuos civesexterasq; ^gentes com- mercio mifceat2 ut quod genitum ert usquam, in

fuQimperio ^natum

elfe

XXX.

Speffocula edat princeps non enervia, nec fluxa, nec quae animos virorum molliant ^aut fran-

gant^ fed ^quae ad virtutem accendant.Cap.jj.n.i.

XXXI.

Cavebit princeps provida feveritate,nefun~

data legibus civitas, everfa legibus videatur. Cap.

54. n.2.

XXXII.

Delatores Princeps puniat. Cap.^.^n.r.

XXXIII.

Princeps curet aerarium, ne flat

fpoliarium

civium crucntarumq; praedarum faevum recepta-

culum. Cap. n. 1.

XXXI V.

Proctiratores habeatPrinceps ejusmodijUtcb

ves non aliosjudices malint.Eod* n. 2.

XXXV

XXXV.

Fifci mala caufa non efbnifi fub bono Princi"

pe. Cap. 36. n. 4.

XXXVI.

Nullam neceflitatemmuneribusPrinceps ad.

datj ut qui fciat hanc effe beneficiorum principa-

lium fummam gratiam ^y ü illis Sc non uti liceo.

Eod. n. 4.

XXXVII.

Liberalität! Prineipis ratio inefle debet, ^am-

bitio enim Sc jaftantia ySc effufio, Sc quidvis po- tius, quamliberalitasexiftimanda eft> cui ratio non

conftat. Cap.38. n. 4*

XXXVIII.

Bene computet Princeps Imperij reditur*.

Cap. ^{41. n,} 1.

XXXIX.

Ad Prineipis aures ädulationibus obftrudlus

eritaditur*. Eod. n. 4.

XL.

Princeps vividos animos non contundat aut

deprimac,

fed foveat

attollat. Cap.

B XLI*

X'L L

PrincepsextoHat bonos, malos puniat ^{> nam} praemia bonorum rnalorumcp

bonos

ciunLu- Eod. ^{n. 7.}

XLIL

Principis vita ccnlura Gu Cap« 45". n.7.

XL HL

Princeps tollat effeminatas ^artes & indeccra

feculo Ptudia. Cap.46. n. 4,

X LIVv

Princeps dicendi magiftros & fapientix do¬

lores foveat- Cap. 47. n. 1.

X LV.

In Principe laudanda admiflionum fa.cijitar*.

Cap.47- n. 3.

XL VI.

Experimento difcirnus, fidiffimam e/Te Prin¬

cipe cuftodiam ipffus innocentiam, haecarx inac.

ceOa, hoc inexpugnabiie munirnentum?munim.en-

to non egere. Cap. 49. n.3.

XL VII.

Princeps .magnificus fit, xdißcando in publi¬

cum. Cap. ^{fh n. 3.}

XLVIII.

XLVIII.

Princeps ^operam dec utipfum honor aeternus annalium, non brevis aliqua ^aut pudenda pnedica-

tio colat. Cap. ^{5*4. n. 2.} Sc ^7.

XL IX.

Principi non perpetua fama ^, qure invitum

manet, fed

bonaconcupifcendaeft.

L.

Ih Principe rarum ac prope infioliturii eft, ^utfe pticetobligatum^, aucfi putet,amet. Cap. 60. n. <£.

Li.

Sibi accrcfcere putet Princeps5 quodcuiq;ad-

ftruatur, nullam in ^eo gloriam ^{ponet ,}_{quod fit} o-

mmbus major, nifi maxinii fuerint, quibus major eft. 'Gap. 62. n. 8.

Lii.

Princeps tales credat qualis cujufq; fama efi Cap. 62. n. p.

LI I I.

Leges Principinemofcripfit« Cap 65,'n. 1.

LIV.

Princeps ^verax fit ^> nihil exhortationibus ^ejus

infit fucätum , nihil fubdolüm. Cap. 66. n. y.

LIV.

Princeps fit eloquens. Cap. 67. ^{n. i.}

B 2 LVL

L VI

Torph tu tela Frincipis? cui potefl imputari.

Gap 6b n 6.

L VII.

Princeps Sc nobües elficiat, & conferveO*.

Cap. 69. n. ult,

LV II I.

Princeps,, cui,nihil ad augendurn fafligium.

fupereft,hoc uno modo crelcere poteft, fi fe ipfe

fubmictat, fecurus magnitudinis luae. Cap. ^{71« n.4„.}

L I X.

Principi nihil amore civium fit antiquiur^,.

Cap ^{72. n.}5.

L X.

Permittat unicuiq; fententiam fuam dicere Ii- ^-

bere. Cap.76+ n. 1,& z.

L X I.

Princeps aliquid tribunali temporis det. Cap.,

77. n. 4.

LXIL,

Principum & illorum qui Dij libi videntur, ^,

asyum omne, & breve & faeile eft. Itaq; opti¬

mum quemq; niti 8c contendere deeet, ut poft fe

quoq; Reipubl.profit, moderationis fcilicet, jufti- tiseq; monumentis. Cap. 74. n.

LXIIL

LXin.

Princeps tarnproyjnciarum defiderijs, quam

fingularum civiratum precjbus occurrat. Sc nulla in eo fit difficultis in audiendo, nulla in refpon-

dendo mora» Cap. 6*

LX IV.

Princeps in omnibus cognitionibus ^> mitem feveritatem, 8c ^non difiolutam clementiam fequa-

tur„ Cap. 80.ic

L X V.

Principis efl intercedere iniquitatibus Magi-,

flratuum, infedumq; reddere qujcquid fieri ^non oportuerit.. Cap. 80.n. 4,.

LX VI.

Inftar refeflionis Princeps venationibus in-

dulgeat. Cap. 31 n. u.

LXVIL

Princeps tam publice, quam privatim fände

fe gerat. Cap. 83. n. 2.

LX VIIL

Princeps uxorem fuarnregat. Eod. n.^.&c»

L XI X.

Princeps colatamicitias ^vere,quiaamari^ nifi ipfe amet,nonpotefb Cap. ^j. ^{n. 4,}

LXX.,

Cum plurimis amicitijs

fortunaPrincipum

digeat,praecipuum

Cap.85. n. 6. LXXl

LXXI.

Princeps liberalis fit. Cap, ^{86. n.}

LX X iI.

Princeps miniftrorum

fuoru-m

; Cap. 88. n. i.

LXXIIL

Ex Principis titulis eminet, optimicognémen.

Cap. $$. n.$•

LXXIV.

Nonaiio magis approbatur animi magnitudo,

quam, quod optimus ipfe,nontimeateiigere fnelio-

rem. •Gap. 85).n. k ^*

LXXV.

Sub Principe bono, nihil invitis audiendum magiftratibus. Gap,^{93. n i.}

Haecfun£ea,quae in virtutibus Principis quam

maximélpedian.da»putamus. TuDeus, Rex Regum

&Dominedominantium, qniin omni regione prin¬

cipatusconftituis. Sereniffimam Reginam noflram

in vera pietate ac juftitia quam felicitas fequitur

conferva, _eosq; femper, fubquorum cura Scimperio piéaccranquille viyamus, elargireprincipen

. F I N I S.

Multum adhu's reßät op?ris>multumd^ reßtbit: ^necuütnato

poft mille SecuU, pr&ciudctur occtjio aiicpaid aähuc adtjetendi*

Seaec. Epift.64.

✓v

*7

å

Ad Refpondentem,

Principe-Trajaooni! majus hicorbis habebao»

Nee Plinio cloquentius:

Sed ^nunc nefcio quid Trajano majus oriri

Videtur hac in Svetia.

Debu't ergo aliquid tam faullo _temporenafci

Et Piinio cloquentius.

Majores etenim virtutes numquid oportet Majori & ore dieier ?

Ergo» ut cepifti ^, ftudiis civilibus acris

B ar km anne,cura incumbito.

Ut fl qua fieri poffit fuperarc feraris

Et-Plinium eloquentia:

Quo poffit major TrajanoPrincipe Princeps Digne ^ore laudari tuo*

Votum Sc Exhortatio arnici Praefidir*.

•A'/ i

ALiUD.

pRincipis

Nil addens _praue preeterienfq; nihil.

Gratulor, utcp queas quondam, opto pe&ore toto

Eg regius eivis» Principis elle ^{tuae, ,}

Amicitiét c anfa adfcribsbat J. å. FreiNSHEMIU

&&&&&&ife ti*

^Sc^c^Oc^c^c^c^oc 35c 3cc.:&. ^xrsoc^öc33c

aliud.

>/

^^xasi/

^Selvaf

nfilpct, péytgzv atev: myttguT 'e^va£/fBVt

fpytv (fånx^vviov: mÅiTaocg tt^j&aisv

ios^yggt* : bapkmanne vo^étv <&¥

ZwevrtysntS t^ai» xct^zrH w$\vctf&é^t tvål .Éro-optvois,få jö^cft ^K&rSvofx*^wart X^vurt.

(pihiat ettKct

aun^/ijlcog

€%ci\pe

martinus c ak u ti

23remter+