Difputatio Philofophicib
BON ITA TE IN
genere et in spe-
C 1 Ii MORAL I.
Quam.»
Luminante Luce Gratiofå
In inclytaSueonum Academia Ubfalienil, exconfsnfu &
approbatione ampliilima; facultatis Philofophie«
SUB PRiESIDI Ü
Ρ RJECLARl S SIMI
M. ERICI G. EMPORAGRII,
inpraefata Academ. Fhyfices ProfeiToris Ordinari;,
fautoris & pr&ceptoris fui fludiofé coleadi.
Ff {JAfigißerij in Phjlofophia inßgnibws rcptrUniü»
public* ac placid* cenjur* fubmittii
Laurentius L. Laurinus
O-G. Stip. Rcgiu^.
In Auditorio Vetcri Majori a. d. Dec$mb. horif matutink*.
u ρ s α l ι m>
ExcudebatALfchillus Matthias Acad. Typog.
Anno M. DC,XXXVIII.
VI RIS
Admodum Revermdis> pracUrijßmis ξ£ gravi täte confftcuu Coniiitorij Lincopeniis,
Ρ R AE S 1 D I
Dn_. Μ· I ο Ν JE Ρ Ε T RI G O T Η O»
Dicecefeos Lincopenfis Ipiicopo digniiiimpjpatri in Chri-
fto &c Mcecenati meo smtem devcnerando.
AS SE S SO K I B US
Venerabilibu4> fautoribua ac benefailoribm% inter quos patentf, ' avunculo 0* atfinibus weis cotindiß* chariffimü»
Salutcm & obfervantiam debitarrL*
CLCriptum edoi ut videtis pati es R.partum ingenij mel infrwum, u*
tinam non inform em t ne abjeciffe ver itu quam peperijfe vidtar. Majo-*
ris c er te rei quam operisy ut qua acuhfßmos exercmt. Dignum lamtrLs pro ar gum en ti dignitate> quod vefiris nonitnibm féjcfWwtur. Non quod
veßrü in me meritis exaquandumputemy tenuitatis quifpe wei confei&ty
fidut alt qua in parit vinculum ifitud benefictorum quo me ar die ligaßisy
laxarem, JO ebere enim largiter me vobis fateory quod 11 tam ac primums ßudtoruw jbiritum optimarum artium ßudijs indidißisy quod ab[entew$
prafentem^ auxilijSy conßliisy juvißü->promovißis, Cnmprimis ver o Ti¬
bi pater chariffiwe\qui quod vivo $ inter Mufas vivoyumcm poß DEuM.
authores. Vivuni hac in animo mto> viventy quam g i t* mihi liceat ( ut cum Poeta ) Tueiy rßj οξΧ,ν yshtoio.
Place et erg o hoc quicquid cß cpeliay magna gratitudmis fignuwy txi-
guum apudvdt pigmti (rii. Sicfuturum, ut we de caterd favori ξ$ be-
nevoUntia. Veßra obßriBum dtvinclun ^ confdam-, id quid oro obts·
ßor. C c um vener or ut ves vir.ea fua cur atores, inter Chrißiana relD
gtonis a(fei torts ftu fahos tueatur ($ protegat. ha vovi Ub(al. Ca/.
Decmbris. ANNO åt. DC XXXVi 11.
V. R. "& D. A ti fs.
L, Laurinu^
jQ9>3u'A
g(g'SK*X
— =€SOi
'g SS08 B M308 MB^
66*3β6©Θ90©®©©&^
D I SP U Τ Α Τ I O Ν I S
Dcj *
B O Ν I T A T Ε
THESIS PRIMA·
rat quid vei dignitatis vel
|l ntceffitatis. nomine cognovifle-ex- pedit, jureid fibi vendicabic do&r>
na de bono & malo. Praeterquam
enim quod bonum ut natura appeti-
b !e> onruies ferio arhant Sc profequuntur, malum
veni tan quam' natura inimicum, nemo non fugit Sc
averfatur. du Je Ülius nos inftruet cognitiö ad prof c itioncm,hujusad fugim. Neccilitate et-
jameumaÜis fä dle certat, a i retundeadam, non__„
fölurn abfurdarn Maniehneorum degemino boni &
malipriiicipio? haereiin/ed impiam etiam Calvinia-
norurn de mali origine opinionens: Qu >r jm,ut hi
Deum caufammali; Itailli> eifentiale malum Deo
coaeternum blaspheme conftituere non erube-
fcunt. Nos (quod Deus bené vertat) impr«ien-
A 2 darum
darum boni duntaxat thcoriam, pro parte Miner- v#?perbrevi includemus: Ita ut primo e-
jusdem naturam in communiper defcriptionem Sc
Erimarias onitatis moralis divifiones ingcnium paucis videamus: Et adumbremus. deinde in ipecie
II.
Bonitatem in natura dari, cum praeter natura¬
lem in rebus inclinationem & appetitum>authorita~
tes S. patrum & philofophorum, ipfa evincat S, S.
fcriptura^ afferens* vidiTe Deum bonitatem in crea-»
turis å fe produdis,neminem5niii veritatis hoftem*
negatumireexiilirnamus. linde hic quaeilionem
Anßt ut certam Sc experimento cognitam iiccope-
detranfeuntes* quse majoris eil indagini^deiiniti-
vam boni confiderarionem reda aggrediemur.
III.
Et primo quidem, mifsa vocis Etymologia,
ne ejusdem ambiguitate capiamur/ciendum eft5nos
hi c i η teiligere bonitatem in adu ntloquuntur figna-
to> prout omni Enti includitur, nullo tarnen certo
rerurn genere concluditur^ quae nomine bonitatis
tranfcendentalis aphilofophisappellari folet, eo<|,
omnesrespraedicandi latitudine tranfcendao.
IV.
Solethsecaliquandocum perfedo coincide-
re;)UxtaiHud:
"ßonum&r perfedum idem feno»
7"." ' Quod
Quodutfuofenfu &certorefpe flu verum efte neu
infkiamur,formaliter tamerv & proprie loquendo diftingvuntur. Sivé enim perredum peculiaro
entisfacias attributum, five entisfynonymum con- ftituas, ( quse controverfia praefentis no η eil loci)
aliud tarnen fignificare,ab eo quod bonem dicit for¬
maliter,apparebit. Sienim primum tenes: nega-
tionem deredus, quam dicunt perfedum formali¬
ter fignificare, reponimus. Si fecundum: Urge-
mus, quod tumperfedum conceptuieffentiaeadac-
quate implicabitur, & fic ut bonum abente, ita å
pgrfedo diftingvetur. V.
Non eft autem bonitas haec ab eilte feuro
quam denominat, aliquid realiter diflindum, fic e-
nim compofitionemin omnire faceret. Sed nec prorfus idem, cur enim fic fynonymum non voca-
res? Verumratione conceptuuna inadsequatorum entepofterius, adeoq; attributum ejus proprium.*·
Quod cum Deojfundamenta philoiophorum ube-
rius evincenO. VI.
Circa effentiam boni determinandam^opinio*
numfunt divortia? dum formam boni,alii in deno-
minatione extdnfeca, alij in nudo rationisrefpedu,
in reipeduceali alii, aliiinpura negationepoiitam
volunt·» quorum rationibus breyitatis caufa hiefu- perfedemus.
A 3 Ν os
VII.
Nos falvo cujusq; j odicio cum philofopffs Sc veritatedicirnusbonurn expÜcaripoile? yel å prio¬
ri, & infe, vela poileriori.
VIII. ' i
■Illo modo, bonum formaliter confiftit ίη_^
perftffionä e[pntialis convtmentta. Bonitas fcdicet rel,
qnam materialitér inclu iit,rationem addit cohre- nientiae,per quam res dicitur bona. Quas conve- nient ä non eil proprio relat'"o> fed iignifieat in ro
talemperfeflionem, quas rei,ctiam extra ordirieilt
ad appetitum,conveniat, connotans iimul in eadem
re naturalem connexionem cum tali perfedliono-
Manifeftius hoc apparet, in ijs uhi bonum eft reali¬
ter diilindl im å re q lam denominat. Sic quando
homo dicitur bonus propter virtutem, ibi de for¬
mali notatur yirtus, non utcunq;, fed ut perfedlio
Sc bonitas qu.edam, Se iimul comiotatur conveni-
enda quam a J virtutem habet natura humana»».
IX.
Είΐφ haec congruentia proximum fundamen-
tum>propter quod res dicitur appetibilis. Infan¬
tum enimappetitur,in quantum bona eil, Sc infan¬
tum- bona, in qvantuai ccngruio.
X.
Hin c a fioßeriari cxplicaturbonum per appetlbi-
lita-
liiaum qnompdo Arifl 10 Eth, c. 2. bonumdefintt
id, quoc! omnia appetunr. Supponitur qvippé bo-
nitas in cbjedb a petitus, cft ratio attingendi il·
lud, Appitibilitas vero dencminafionem diciu
fumptam exproportiore objedli eunptäli potentia.
Sicut enim color movet oculum ad vidsndum, ita^
bonitas cognita movet appetitirru.
XL
Ex diéiis talis boni definitio vel potuis defcrl·
ptio colügitür. Bonum eil perfedticnis efienria-
iis convenientia ob qvam excitatür appetitus ad il-
lud appetendum. XII.
Cognita Le ratione boni nen erit diiEcilead-
aeqvationt m ejus ad ens? ho c pil: Cntne Ens eflc bo
-