[DK FORMA
IMPERU
APL'D
GRAECOS
AMI-QUISSIMA,
DISSERTATIO
CUJUS PARTEAt POSTERIOREM
VENIA AMPL, FACULT. PIIILOS. UPS.
P. P.
»Ivo. CAROLUS OLAUS RJÖRLING
S. S. TLcol. Lic., ad Gynntas. Gcval. Adj.
ET
CAROLUS ALFREDUS KUSEL
Gcslricio-Hclsingus, Slip. Sparfclt.
IN* AUDIT. GUSTAYIANO DIE XI JIARTII MDCCCXL.
II. P. »I. S.
U P S A L I A E
ROAGL. MAJ:TS TROTJEXARE
RONGL. HOFFREDIKANTEN, THEOLOGIAE PROFESSORN,
IASPECTORA ÖFVER GEFLE GYMXASILM OCH SCHOLA,
PROSTEN OCII KYRKOH. I GEFLE STAD OCH WAHLBO, L. N. O. IIÖGVÖRDIGE OCH YTD TBERÖMDE
De
II
ib 1(1
asteF 4»
rä
i si3*
a raf
batur31), quam caussam
nominis
Achilles, qui
cumsuis
Myrmidonibus haue
regionem
liabitavit, nobis
iudicat,
noti-tiam suam atque familiaritatem cum Jove
Pelasgico
saepede-clarans. Sic ex loco prineipaü, et, ut ita dicam, centro
Pelasgorum Helienes liomen suum aeeeperunt, et ut ironien,
sie certe etiam ipsa geiis e sinu Pelasgorum veterum
prodiit.
Poslea hoc norneji factis Achillis celeberrimis illustratum et
earminibus Hoinericis celebratum ad omnes. Graecos tandem
transiit.
Natura commutationis, quae formae regiminis
Pelasgici
novam speciem tribuit,
talis l'uit,
ut eåimperium
sapientio-ruui etc. in Aristocratiam quandam mutatum sit 32). Instatu rerum pristino honoralissimus quisque prae
ceteris
emi--nebat; attamen tantum discriinen inter populum et honora-tiores nöndum factum est, ut quisquam ex populo a concilio
sapientioruni excluderetur, sed fortitudo^
sapientia
etaliae
res, quae apud multitudinem maxime valent, cuivis potestatempraebuerunt hoc in concilium
perveniendi.
Aetate verolie-roica nobiles surrexerunt, nepotes Deorum, quibus solis
0111-nes virtutes omnesque honores cito tributa sunt.
Si
npbisconjicere licet quomodo liaec mutatio facta sit,
ita
fere haec
res evenisse videtur. Qui auetoritatem summam consecuti
•erant, haue domui suae atque familiae etiam in posterum
vin-dicare omni vi nitebantur. Qua in re consilia eorum nullo
modo processissent, nisi liberis suis virtutes, quibus adjuvan-tibus ijisi potentiam assecuti erant, comparassent. Sic
homi-nes virtutes atque imperium apud easdem
familias
saepissimeinvenire assuefacti sunt, et lias res cum natalibus quorumdam
liominum clarissimjis aretissime conjunctas esse tandem
puta-runt. Sic genus liominum eximium prodiit, cujus proprium
! 31) Od. XI, 495. II. II, 683. IX, 44;, 474. 3s) Müller. Dritter Band. Pag. 9.
10
praecipuumque jus fuit imperare, et spatium iinmensum,
qtiod nemo superare potuit, inler populum et nobiles
sen-sim örtum est. Origo optimatum divina nullo modo tarnen
caussa fuit, cur honore atque imperio digni ducerentur, sed
virtutes eximiae, quae cum origine ista conjunetae fuerunt,
caussam imperii praebueruiit egregiam, quamobrem ex Iiis
virtUtibus plerumque nominati sunt ytQovxstt 33), dr^oyé^ons^
34), fijojfoi.35), aQtgrjSf36). Quibus virtutibus muniti
potesta-tem magnam habuerunt. Saepc seorsum in unum
convene-runt, ut de rebus publieis deliberaveiit, ct postea in
concio-lié publica negotia interdum talem liabuere exituin, qualera
nobiles in concilio suo eurö parassent. Coneilia liaecce a Ilo-mero memorantur 37), et ßovkuv vocantur ut a concionibus
populi (ayoQaie) diversa 38). Homerus etiam delectos quos-dam ex omni populo in Tröja fuisse commemorat 39), .quod
cöncilium procerum, a nobis memoratum, fuisse putamus. Discrimen tarnen inter u^uq et ß&vlat; non semper factum
est 40). Una cum hac Aristocratia aetatc heroic» Monarchia
quaedam orta est. Ut enim apud gentes veteres unus inter
honoratiores, qui maxime eonspieuus luit, imperium in
cete-10s suis virtutibus faeile obtinuerat, sie aelate Iveroiea unus
inter nobiles, prae eeteris animi dotibus ct praecWis
facino-ribus insignis, iis imperabat. Nobiles popvdusque caput at¬ que moderatovem sibi communem igitur luibueruni, qui
ci-vitates parvas continebat guliernabatque. Una cum hoc im¬ perio regis arces sedesque munitae exstruetae sunt41), ubi
rex, nobilibus cinctus babitavit, quumpopulus campumcirca
insedit 42). Reges id muneris praeeipue liabuerunt, ut jus dicerent, exercitusducerent, atque interdum negotia quaedam
33) 11. IX, 570. XVlll, 5o3. 34) II. II, 789 III, U19. 35) II. II,
188. 36) Od. VI, 34. 37) II. II, 63—86. X, >96. 38) Od. III, >U7.
39) 11. VI, 114. X, 4i4. XII, 2i3. 4o) 11. XIX, 4o elc. 4v) II. XX,
11
sacerdotalia pcragerent.
Aelate
heroica
igitur optimales
nobi-lesque locum
obtinuerunt,
quemfamiliarum
gentiumque
ho-uoratiores prius habuerant, et caput
gentium
sedem
suaniregi vel ducireliquit.
In
Thessalia
comniutatio
haecce primuni
forsan facta est. Hic liempe indi equestres alque cerUunina,
quibus nobilcs
ducesque
aetateheroica
excelluerunt,
praeci-jme in usu fuerunt,
Nam
Thessalia equis
nutriendis
incla-ruit, quare etiam
milites in
praeliis
e curruniiscendis
peri-tissimos certe emisit, (quod genusj)ugnandi
aetate heroica usilatissimum fuit) et memoriaeproditum
est,herocs
Actco-11a Achillcuiquc in armis et
pugnandi
arte aGentauro
Chi-rone in Thessalia eruditos fuisse 44). Ex Thessalia inutatiohaecce in totam Gracciani emanavit, quuui omnia huic
re-rum mutationi parata essent.
Ex Iiis de fornia regiminis Ilellenum breviter allatis mi-ltime tarnen colligere licet, populum in
servitutem
nobiliuin
regumque incidisse. Populo enim
invito optimatcs
etduces
parum vel nihil cflicerc potuerunt. Quum veropopulus
vir-tutespraeslantissimas, quae ipsorumnatura
maxi
mepollerent,
apud priucipcs videret,
libertate
spontecessit; quod
verovirtuli tribuerat, ca cessante moxsaepe repetiit. Libertatem
vero ab hac aetate minime esse alienam conciones publica«
abunde nianifestant. De harum indole atque natura
senten-tias niultum inter se discrepare jamjam vidimus. Qui vero
polcntiam reguin a
volunlate
populi,
suumiumimperium in
concionibus exercentis, pendere piilant45), minime secumre-putarunt, homiiies, licet
nulla vi
cogantur, praepotente ta¬rnen iuagnorum virorum virtute ita commovcri, ut libertatis suac vix conscii sint. Sic duces auetoritate, non jure
tpio-dam aut lege populum regebant, populus autem minime
sentiebat, se ipsum bis virtutibus se subjecisse.
Quamobrem
ctsi opinio quaedam de oiliciis regum cito orta
sit-46),
et12
injusta dicere atque patrare illis indignum putaretur 47),
lraec ipsa opinio tarnen populum minime movere potuit, ut regem ex voluntate sua crearet, liec compertum liabemus,
eonciones ad duces eligendos umquam convocatas esse; sed homines iliis obediebant, qui vim in animos eorum haberent
maximam, et quibus consuetudo diuturnaimperium summuin
jamjam tribuisset. Alii rursus populum in concionibus vel
parum vel nihil valuisse putant48), eo ipso inducti, quod vir virtutibus atque facinoribus egregius, quietiam more majo¬
rum auctoritatem obtinuerat firmam, potentiam nullis
fini-bus circumscriptam saepe exercuit; sie Meneiaus dicit, se
Ulyssi oppidum mnneri daturum 1'uisse, si ad se venturus
esset 49), et Agamemnon Achilli totas regiones dono
de-dit 50). Sed lion probe intellexerunt, imperium liocce mini¬
me exarbitriö regum pendere, sed
ex vi et auctoritate, quas
fortitudilie Sapientia etc. in animos subditoruni haberent; sie Meneiaus et Agamemnon agro publico tamquam possesione
sua usi sunt, quod tarnen Omnibus mimine licitum esse vel
ex eo constat, quod reges agrum quendam QttfiErog^), unde victum cultumquehaberent 51), et munera (jéqmu) ex praeda
honoris caussa plerumque obtinuerunt 52). Si vero princw
pes his virtutibus carebant, a re publica ad privatae vitae tenebras redire coacti sunt, et poteslatem, quam tenuerant,
amiserunt; sie Achilles, patre etiam vivente, rex
Myrmido-num habitus est 53), et apud ii deros Ulyssem rogavit, num pater ejus honoratus vel conteintus viveret 54); sie etiam
Nestor, sapientissimus ille atque fortissinius, magna gloria
auetoritateque usus est, quum Lüertes vili loco in agris
vixit 53; et reges aetale proveeli imperio saepe cedebant,
47) Od. IV, 691. 48) Wachamiith Erst. TLeil P.ig. 87 elc. Miijler.
Erst. Band. Pag. 187. 4g) Od, IV, iu5. 5o) II. IX, 291. 5i) II. Vt,
j94. IX,574. XII, 3i3. 52) II. IX, 155. Od. VII, i75. 53) II. I, 180.
13
a libevis quae ad
cultum victumqiie
neccessaria
essent
acci-pientes56).
Principes vero
imperium
stiaipsornm
yoluntate
necob-tinuisse nec retineve potuisse vel ex eo maxime constat,
quod populus
in
concionibus
superbiae optimaLum
regutn-qucresistebat
etde
injuriis
ab
iis
ulsiscendis
atque
repri-mendis consilium capiebat; sie Calchas etThersites in
castris
ad Trojam Agamemnonemincrepare
ausi
sunt
57),
et
concio
quaedam inlthaca
convocata est,ut
de
caede
procorum,qua .ii fecerat
Ulysses
deliberaret
58).
Yox
populi bis
in
concionibus nullo modo invalida ac imbecillis erat, sed
ju-dicium ejus optimales
ducesque
saepetimuerunt;
proci in
Itliaca metuebant, ne Telemachus ad populum, cujusanim-adversionem eflugere valde cupiebant 59), provocaret
60).
Conciones liaecce nutu interdum regebantur populi, qui rempropositam
vel
probavit
vel rejecit 61);
quin
etiam
duces
decisionem in manibus ejus aliquando posuerunt;
sie
quidem
Agamemnon et
Menelaus,
de
reditu
inter
serixantes
62).
Quod vero in castris ad Trojam vox
populi minus
auetori-tatis liabuit, nemini mirum videatur, qui meminerit,disci-plinam militarem
potentiam
regumaugere63). Conciones
ad omnes pertinuerunt, ita ut
copia
adeundi
omni
bus
con-cessa fuerit; nonnullae ad Trojam talesfuerunt64),
inltha¬
ca duae ejusmodi memorantur65),
etapud
Phaeaces
etiam
una fuit concio totius populi 66). Unicuique bisin
concio¬
nibus dicere licuit, quodquidein exemploCalchanliset
Ther-silis manifestum est67). Ratio conciones
convocandi
varia
fuit; interdum a quodam nobilium68),
praesertim
regeab,_
56) II. IV, 477 etc. 57) II. I, 92. II, 212—245. 58) Od. XXIV,
419 Hr. 59) Od. XVI, 38o etc. Go) Od. XVI, 376. 61) II. II,
333
— 335, 394. 62) Od. III. i35—i5o. 63) II. II. 198—206.
64) II.
11, 86—100, 394—397. 65) Od. II, 6—10, 25, 161, 229.
XXIV,
419eir. 66' Od. VIII, 5—45. 67) II. I, 69—100. II, 212—245. 68) 11. I. 54. XIX. 4o.
14
senle, alias autem a rege congrcgatae sunt, qui nobilibus
cin-ctus concioni praeerat. Qui caussani quandam agerc vellet
plenimque nobiles regemque69), interdum vero populum70),
petebat. Res, de quibus deliberatum est 11011 facile
designa-ri possunt, jus tarnen saepe in concionibus dictum est, modo
a populo'71), modo a prineipibus 72). Ex bis omnibus ta¬ rnen minime colligerc licet, populum in concionibus
jurisdi-ctionem quandam in reges et optimates exereuisse, vel etiam
prineipes rationi coram populo reddendae obnoxios l'uisse. Leges de olliciis populi atque optimatum mutuis liondum
latae atque sancitae sunt, sed ex ingenio prineipum onmino ])cndebat, utrum imperio tenerentur concionum, an eas in
sua potestate liaberent. Sensim tarnen factum est, ut mos
atque consuetudo vim legis obtineret, praesertim cum regi
cuidam sapienti,. in familiaritatem Deoruin reeepto, adscripta
sit; sie Minos in Greta, qui oa^sTj; Jovis vocabatur73),
le-gislator optimus habitus est. ISeque regis et optimatum jura
certiora aut magis definita fixere, quod mox videbimus. Pro¬
ceres concilium, quod una cum rege Rempublicam
admini-straret, effecisse jarnjam diximus, et eos ob id ßaaiXüg vocat Honierus74); sie in Itliaca plures75), apud Pliaeacesduodecint viros invenimus, qui regi aderant 76). Iluic concilio rex praeerat et pro facullate iugenii plus miausve auetoritatis lia—
bebat. Rege abseilte, nobiles potestatem majorem obtinuerunt,
quod status rerum in Itliaca abunde manifestat. Neinini ex
populo imperium regium obtinere licitum fuit, proceres ve¬
ro in spem aliquam regni nascebantur. Dignitas regia
haere-ditaria quidem fuit 77), quum vero nulla lex, sed consuetu¬ do virtutes parentum in Ii Iiis agnoscendi, baec sanciret, e ve¬
nire facile potuit, ut regnum in aliam transiret familiam78).
69) Od. VJir. 26. 70) II. XVIII, ''197 etc. 71) II. XVIII, 4g5 etc.
72) Od. XXIV, 4i9 etc. 73) Od. XIX, 179. 74) II. II, 247. 75) Od. I, 394. XVIII, 63. 76) Od. VI, 54. VIII, 4i, 47, 3go. 77) Od. IV, 611. XXI, 335. 78) Od. I, 394 etc. VIII, 39o.
15 Telemaehus ciiivis nobilium jus tribuit
imperaudi 79),
etapud Pliaeaces tredecim familke
fuerunt,
cxquibus
rex crea ri poluil80). Ncque de ratione, qualilii
in
locuni qiatris
Micccderent aliquid delinitum fuit. Nunc
primogenitus
impe¬rium obtinuit81), nunc plures hocce intcrse parlitisunt
82),
interdum etiam iilii iu vicem regnarunt88).
Ex bis de forma regiminis apud Graecos antiquissinia breviter disputatis perspicuum est atque inter omnes constat, elemenla deniocratica in concionibus publicis, aristocratiea
in concilio nobilium et monarchiea in imperio regis incsse.
Quuni vero neque populus certum et continuuni imperium,
nec j)rocercs regesque populo invilo aliquid eflieere possenl,
sed imperium eorum, nulla lege defniitum, ex
adventitiis
rebus penderet, formain reipublicae Graeeorumantiquissimam
nec Democraliam, nec Aristocratiam,nec Monarchiam appella¬
re possumus. Neminem tarnen fugit, civitates apud Graecos
hiToica aetate speciem prae sc ferre monarchicam, quac
eli-am civitati bene ordinatae imperium unius necessarium
ha-bituin est84), re ipsa vero Democraliam vini
habuisse
ma¬ximum. In liac vero tcmporum eonditione, proul vel regis
vel procerum vel etiam populi vires opesque casus
aliquis
aut virtus augeret, in eadem civitate modo haec,modo
illa
imperii forma praevalebat. Ex pristina illa
Pelasgorum
con-ditione slaLum rcrum publicarum heroiea aetale iiicertumboece et multiforme retinuisse putamus. Civilas Ithaeensis. doeumcntum status hujus incerti liobis
praebet
lueulentissi-mum. Ibi nempe imperium regium eam virn
nondum
obti-nuerat, tit, Ulysse abseilte, Telemacho potestas procos
ab
opi-bus suis arcendi servaretur, et Ulysses rediens legitimoordi-ne atque jure, sed vi sallem et armis
imperium
suum
obti-ncre posset. Neque optimales, quos tarnen
regis
absentia
ma-79) Od. I, 3g4 etc. 80) Od. Vill, 3go. 81) Herod. VII,,3.
82)
16
xiine effrenatos fecerat, tantam poténtiam sibi sumet;e
potu-erunt, ut judicium
populi
timereclesinereiit.
Nec
populus
potestatis suaeadhuc
tamconscius
fuit,
utconcio quaedam,
de statu republicae deliberatura,. per
viginti
aunos convoca-ta sit 85).Arctissimo autcm vinculo civitatem velut unum
quod-dani corpus, cujus personam rex aut
dux ipse tuebatur,
con-juuctam
fuisse,
simultates
autamicitiae,
quas cumaliis
ci^-vitatibus exercebat,satis ostenduut. Injurias quasdam ad rem
publicam pertinere
putabant
86).
Eas
ultum ibant,
etdam-num, quod passi eraut aut
hostilf incursatione
87),
autpla-cide res repetendo compensare
conabantur.
IIoc
vero prae-couuin nullius erat, quos quum sacrosanctos esse tacilo cön-seusu juberent antiquaecivitates,
eoetiam
confessae
sunt,sui
juris esse et
nullius
arbitrio
subjectas
quaeortae
jam erant
civiles hominum consociationes 88).
Si vero, qua ratione junctae erant
invicem
graecaeci¬
vitates quaerimus, id
tribus potissimum
rebus contigisse
in-veniiniis, festis, commiiiiibus bellis, foederibus. Festis,sa-crisque ii primuin, qui
circa
fanum
aliquod
sedes
liabebant,
coniiectebantur; hoc vero vinculum, eo lirmius ccrte, quo
magis Graeci ludis
festisque
delectabantur,
paullatim
pluies
longiusque dissitos complexum est,
ita
tarnenut
vix
foedus
aliquod inde exstiterit, aversis a
seriis
rebiis
mentibus
et
in
ludum laetitiamque intentis 89).Bella
communi
consilio
suscepta, quäle eratTrojanum
illud,
aliaque,
vires
quidem
Graecorum in uiium colleetas ad unum aliquem finem.diri—
gebant, haec vero conjunctio neque
diuturna
fuit
neque ad-inodum firma; bella enim prohibere nonvalebant, quin
dissensiones et jurgia inter sociosorirentur.
Ad
foedera
venimus quae, ut
creditur, apud Jones
primum
ortae sunt.
85) Od. II, 26. 86) Od. XXI, 17. 87) II, XI, 670. 88) II. 1,334
17
et quidem jam cum Achaiam inhabitarent
90),
neqne a vero multum abesse videmur si apud Pheaaces jam tale aliquid crediuius 91). Jones eiusmodi foedera in Atticam, inde inAsiam intulerunt; eorum autem usum eos a Pelasgis accepisse
haud absurde dixevis, cum periculosis temporibus plures in
tinum coirent popuTi, per legatos de communire in medium
consulentes. Pelasgicae certe erat originis notissimum illud
Ampliictionum concilium, quod totani Graeciam
eodem
modo quo Jonicum foedus Jones complecti voluit; in id enim concilium populi singuli, non civitateslegatos mittebant. Re« l'igionibus et communibus sacris primum junctum essehoc
foedus sunt quae suadeant, et initio inter eospopulos,
quiDelphos accolebant, unde nomen accolarum QuiupniTiovEg)
ac-ceperc, viguisse; postea vero, cum jam ad res magis publi¬
ca« et civiles sociorum, quam ad Deorum cultum pertinere
videntur, ad Thermopylas etiam legati convenerunt92). Dein«
de ut originem in majus celebrarent, ad Amphictyona,
fili-um Deucalionis, retulere. Haec vero foedera ad
consocian-das Graecoruni civitates parumvaluere, nec impedire quidem
Soterant
am, qui indiscordiam sociorum; quin
Amphiclionum conciiioetiam
receptibello
erant,Persico
populosquos-inter auxilia regis invenimus. Ex bis autem, quae jamjam
diximus ^atis patere arbitrainur, ea omnia, quae antiquis bis temporibus Graecas civitates conjüngere videbantur, ad id tantam valuisse, ut bella aliaque negotia communi
consi-lio susciperent, non vero ut in unum quoddam quasi cor-j)us coalcscerent.
Antea vero quam buic' scripto finem imponinius par
est, ut quantum momenti advenae, qui in Graeciam
imnri-grarunt, in rerum pu'blicaruni s'tatum mutandum babuerint
consideremus. Quod Graecia ita sita sit, ut pateat colonis,
9«) Strab. VII, 383, 91) Od, VIII 390- 92) Herodot. VII, 200.
18
qui ex
inclytis illis
orientalibus
terris
veniant,
fulem
Tacit,
ea, quae
fabulis de
iramigrationibus inde
factis
narrantur, lion temere esse ficta, sed aliquid in iis inesse veri.Quau-lae aulem rerum conversiones bas immigrationes secutae sint, licet lion satis compertum babeamus, tantas tarnen non fuis-sc, ut indolem et instituta gentis niutare aut in posteruin peregrinum
aliquid
eisdem
admiscere
valerent,
recteputa-mus. Peregrina oninia, in Graeciam
illala,
adeo doniesticispcrmixta sunt et
quasi intexta,
utHellenicum
oiriiiino
in-duerent ingenium, Graecisque magis quam
aliac
genti pro¬pria viderentur.
Facile igitur
intelligiinus,
easmutatiojics,
quae
immigrationibus
Graecis
civitatibus acciderunt,
nonla-les esse ut liujus sint loci.
Quod vero ad diversam indolem populorum Graeciae, easque virtutcs aut vitia, quae
cuique
propria
luisse
viden-tur, altinet, quae posteriori bus temporibus plurimum ad dis-•siuiilitudinem rerum publicarum valuere, ea credimus ante
Dorum iriigrationes nondum adeo se exseruisse, ut magnopere
eonspicerentur. Diversam tarnen
hane indolem
mature jain exstitisse, licet 11011 multa sui signa dederit, vel ex eo pa-tet, quod posteadubiam minime
etfluxam
sed
certam adeoet constantem in quoque populo cernimus. Ila jam in
dilu-culo quasi historiae fortes
sed
agrestesArcades,
feroces et segnes Baeotios,incultos
etliberos Aetolos
93), liisque similes
Locros Ozolos 94) pervidemus. Dores autem et Jones non liisi post migrationes suas