Divtna
Adfulgente
Grattk
EXERCITIUMACAPEMICUM,
DEpr;tc1puis
gradi-bus
inferioribus
ordinis
sacri
in
ecclesia
pri¬
mitiva,
QuudAnnmut
Amplijf.
Senat.
Pbilof.
in
bicluto ad Salam.Lyceo,
Sub MO DER.AMI NE
Ampliffimi
atqueCeleberrimi
VIRl
dn.
lauren
ni
ARRHENJI,
Hift. PROFESS. Reg. &
Ordin,
h. t. Rectoris NIagnifjci.
Publice exAminandumfiftit
ANDREAS WADSTEN,
Joh.FIL
westman!^.
InAudit.Guft.Maj. ad d.
iy.Decembs
ANNI MDCCXXVllI. Horis ante meridiem folitis.
StiE R:£
M:tis
Magnat
Fidei VIR
O,
Reverendtsfimo
PATRI ac
DOMINO
Dnt.
svenoni
cameen,
S.S.Theol.DOCTORI
Celeberrimo,
inclutae Dicecefeos Arofienfis
EP1-SCOPO Eminentiffimo, Ven. Confift.
JPRAiSIDI graviflimo, Regiique ibi
dem Gymnafii Scholarumque
EPHOROAccuratiflimo
Nter.
Spem. Et.
Metum.Diu. Anxius. An.
Limina. Tita.
Reverendijß-me. Pater. Adire. ^Anderem.
Re-cordatio. Tarnen.
lmifitat£.
Tua.Erga.
Literarum.Cultores.
Tdenevolen-. 0/7/tw. Dubitatione. Sublata. Me&.
Audacia. Locum. Fecit. Da, Veniam.
Itaque.
Mtscems.
Maxime.Quod.
In•culta. Mea. Minerva. Ad* Tuos.
Jam.
Lares.Troperare. Aufa
ßt.
kccipe.
Quafo.
Serena.
Fronte.
Primitias.
Hajce. Studiorum. Meorum.
Omni.
Licet. Ornatu,
Quem.
Ex. Tuo.
Co-ruscante. Nominis.Splendore.
Unice•
Habebunt.Deftitutas.
De.
Cetero.
Quod.
Meum.Eß. Ad. DEum. T.
0,M.
Semper.
CalidiJJmas. Fundam.
Preces:
Velit. Tibi. PR/ESUL. MAGNE. Vi-tam, Diuturnam. ac.
bojpitem.
Largirr.
Ifi.
Ecclefia,
Ac. Rei. Literärt*.Ful¬
erum.
Famtli&que. Tu*
Nobil/fm*.
So•
•latium.. Et.
Pr*fidium.
Qmmumque. Clientum. Tuorum. Tutelam. Et. Gau¬ dium. .- ■ , ' -REVERENÖISSIMI NOMI-NIS TUI i Cultor humtÜlmusVIR O
1
^Achnoäum Rever. atq;
Pr<eclariffim$
MAG.
P E TR
O
BROV4LI.IO,
Ecclefias
Copingenfis
Paftori,
&ad-jacentis diftri&us Prtpofito digniflimo
/>4^»öExoptati(Iimo, humilliir»a
mente Colendo.
Admodum Rev. atfo Praclarifune VIRQ
Mag
L.4URENT10
CRON1NG,
Paftori Munketorpenfium digniffimo,
Contraftusque Vicini Pr<epoftto
meri-tiflimo, Patrono pia mente
fufpiciendo.
Confultijf, attfo Speftatijfimo V IR O
dn.
oluo
H
ISING,
Ante hac CivitatisCopingenfis Confulty
jcquiffimo, Promotori
beni-gniffimo.
Specinten hoc Acädemicum Vobis Vatroni
& Promotores afiumatißimi, in teßeram
grati animi ofert
ConfidtifJ.
atqueSpéftäti(Jimo
VIRODn.
andren
risell,
Civitatis
Copingenfis
Cotifuliarquif-fimOj Promorori multis
no-minibus Colendo
V 1 R 1 S Spe
Dn. Claes
Wilckens
&
Officinarum Ferr. in Ferna Fautoribus
tyeäatifliMo
V
1
R O
(Dn.
Petro
Sommor
OfficinarumFerrearum ad@ftnf?attber0 Poffeffori&Infpe&ori,
perin-duftrio, Fautori
Beni-giffimo.
lmmaturum hunc.fostummgentt meiy
tijjimi,
Tibiqite CariQime Water%
éedtco
Plurim.Rever. atq;
DodifJ.
DominoI
Dn.
d
a
n
i e
l i
barckman,
Pafiori
in JpefcVigilantifiImo,Be«
nefa&ori
Optimo.
Batifßmis
Hindrick
Wilckens
PofTefToribus perinduftriis, Certifiimis.
f
SpefiaU
Integritatis
&Fidei
VlRO jdn.
johanni
w
adsten,
Negotiatori inter Cives
Copingen-fes Vigilantiffimo, Batri
Cariffirno,
Vobis Promotores & Fautores
Pxopta*
ob muita tn me eoUm
beneficia
doLiteris
acmoribus
JUVENL
coxifpicuo
Dn.
andren
WADSTEN,
Culmina
Parnasß
pramia
fcandenti
dantur,
Nec deerunt
ftudtis
fplent
dida
ferta tuis*
*Asfidue
pergas,tua
quo<vefiu
gia
ße&it
Pirtus. iie
Adufts
Compla-cmffe jatis.
Amoris ergo
adplanfit
Petrus Modin.PRÄFATIO.
y
/
QUemadmodum
nauciero, currusnavisifiae-*
fineauri-, ga, Respublica fme princi¬
pe, Sc corpus fine capite, fic quo-que ecclefia fine directore eft
quafii
ovis errans. Quaquoque
de
cauf-fa Deus Optimus Maximus, ut in omnibusaliis, ita ordinem
concin-num, quam maxime in ecclefia fua
oblervatum voluif. Quem quoque
in finem, ut loquitur
Apoftolus:
! Hos dedit
Apoftolos,
hos aiitemprophe-f tas, hos vero Ev
angelift
as, hos veroPaftores
& Dotfores a). De pr^ci-puis vero Ordinis Sacri gradibusinferioribus, in
praefentiarum,
Spe-ciminis! Academici loco ,aliquid
dicere animuseft, qvum
de
fupe-rionbus antea erudite disquifirumfic: Interim tuum, Candide
Le-&or, favorem ambio velis
juveni¬
les hos innocuosque conatus in
meliorem
interpretari
partem.A i N. ;
1
1. N.
f.
Caput
Primum.
Ordinationen*
Miniftrorum Ect
clefta
tangtt.
<=
$.
i.L
Um verba, qua? in
fron-
h
tispicio
diflertafionis
ap- trparent, ejus fint eviden-
fa
tiac, ut a nemine , quid o
fibi velint, ignorari queat, ei
eorum explicationem
confulto
praetervi
eo. Itaque remftatim
aggreffuro
o-ili
mnium primo difpicienda
venit
ordi-natio miniftrorum primitivac
ecclefiae.
♦Ü (?) $•
Dum evolvimus variorum hiftorfca*
rum fcripra, diverfis modis Apoftolos
ufos fuifle in defignandis hominibus
ad hocce minifterium, reperimus. Ut
taceam ceteros, Binghamius hane rem
luculenter oftendit , eosque quatuor
inprimis modos ufurpafie dicit:
Pri-mus fiebat fortitione}(eenndus feleftione
frimitiarum ex converßs gentibus, tertiur
[fectdli mandato & inffiratione Spiritus
Sanfti, quartus denique via ordinartA
examinationis & eleftionis b)* Primum
modum inScriptura SaCra fundatum in
cle&ione Matthiac ad apoftolatum Lu¬ cas in aftis commemorat» ^ fTt/Tet»
inquit
Jco, iaxfijcp
t*
KethXfitvov B SötJ» cV STTtKhtj&tf iSrOf) y£fMetT&KtScJ,
Litern vero eruditorum, an eleftio
hacc Matthiac fuerit ordinaria, vel
ex-traordinaria, meam non facio j Id'
faltem ftatuere fas eft» aliquid
extra-ordinarii inea fuifle. Certe hoc parti ?
eulare fult, fiquidem in facro codicc*
vix ullum véftigium fortitionis praeter
illudin ele&ione ad minifterium
inve-A z niatur
b) Bingbam. Üb. 4, taf,/.f,$0, Vsi, 2.
4 $•
niarur. Obfervandum praeterea eft>
diftinciis temporibus hos modos ufita-tos fuifte. Si enim refpiciamus
tempo-ra Apoftolorum, jus vocandi, feu
po-tius eligendi, Apoftolis fimul &
po-pulo competifle clarum
eft.
Sitex-empli loco eledio illa feptem viro-rum, quorum mentio fit in acftis: hos
abApoftolis & reliqua multitudine
vo-catos efie conftat. Magna eft mota.»
eontroverfia inter fcriptores, de po-puli fufFragiis circa ele&ionem,
qui-dam ea negant, inter quos quoquo
Habertus, cujus verba haec funt: Bene
quidem confenfus plebis & 4pprobatio, fed
eteilto neutiquam d). Quamquam vero
perplurimi hanc
foverint fententiamj
maximam tarnen partem conftituunt
fecus fen tientes, feil, populorum
luffra-gia aliquid valoris habuifie. Sic enim
Leo: £>)ui omnibut pvaponendus eft)ab 0'
vibuseligatur e). LtCyprianuS: Ordina*
tiojufta &" legitima eft, qua omnium
Juf-fragiti & judicio fucrit examinataf), Ité
QuenftediüS eligendi Epiftopos alios*
que minißros ab initio Ecclcfia Cbriftian<ef
ad
d) h abert. P. 436. e) Ep. 8p, f ) Cyp. L. /. Ep, j*
•»! (s) I»
*d Cleri populiqt/e [uffragia pert.mutfle
manifeflum efi g). Unde liquet, non
tantum miniftrorum, verum etiam ma«
giftratus & populi autontatem valu-ifte. Prsetcrea in ordinatione hac mi¬
niftrorum probe obfervandum eft,tres
acfttis adhibitos fuifie: Eleclionem, Conc
firmationem ö" introduüionem. De ele-tftione antca, de ceceris in
fequenti-bus.
5.
11Sic qualitercunque delineata
e!e-(ftione miniftrorum, examen eorum & qualicates confideranda! veniunt.
Or-dinandum in literis probe verfatunrL. efte oportebat. Tria
vero impri-mis
beic attenderunt, rationem fichi, wo¬ rumj & externt ftatus. Sub probationc?
fidei, eruditionem quoqueinteiletftam
credimus, in quam accurate
inquift-Verunt b). Nullus clerhus ovdlrtetur non probatus
, vel Spifcoporum zxamine,
A i Vel
g) ^uenfled. AntiqUtt, S. de Confecrdt.
o» ( is. 6)
vel populi tcflimnnio /). Prafterea
ob*
fervanda eft triplex ratio
circa
exa¬men. Primo enim teftimonia
requi-rebautur, quar populi
fuffragia
conti-nebant, unde de eorum VitaJudici¬ um fiebat. Hinc Tertullianus:Pr*fi-dent apud nos> inquit»
probati
quiquefeniorés-)honorem ißum nonprettOf
Jed
te-ftimonio adepti ky Et Cyprianus:
Spi-fcopus deligatur prafente plebe, qu*
fm'
gulorum titam plenijßme novit,
unius-cujusque aBum de ejus
converfatione
per-ffexit I), Obftringebantur
deinde
ad
fingula momenta, perqua»ftiones
pro-pofita,refpondere
, utjudicare
pof-
1
fent5 an digni effent, qui
eligeren-tur. Ultimo denique certis
capitibus
fidei fubfcribere tenebantur. Quare
Juftmiahus:
Qua facris definita funtca-Tionibus faniimus, ut extratur prius ab
eoi qui ordinandut efi, per tum qui or¬
dmat, ItbeUus cum prcria lUius /ubfcri•
ptionef qu* rationem reSI* ejus
fidei
com*prehendat m), Haec
capita
jurejurando
fe fei) Cénc. Cbartht. III. Can. lz, p■
vol. IL k) Terful. dpol. C. XX
XIX.
(?) §*
fefe obfervaturos fore polliceri debe-bant. Prarter hoc examen eruditio^
ms atque morum, in xtatem
quoque
inquifiverunt. juftam ideoque
unicui-que ordini praefcripferunt. Epifcopis
eniin infra trecefimum annum ordina*
ri non licebat. Presbyteros vero &
quadraginta & triginta annos, dunu I
ad
officium
evetti funt,
natosdepre-hendimus. Juniores, (acrum munus
ambbntes, graviter increparunt. Tuy
inquit Nazianzenus, antequam tibi
ge-n<c barbitioveßiantur
, fenioret vel docere
J, credit,tumnondumnefa<etate nefa moribus
'I Venerabdis habearis #). HinC eoruttl
51 xtas efie debebat triginta annorum,
hane ob cauflam, quod Chriftus tri¬
ginta aanos natus "minifterium fnum
i aufpicatus fit, Diaconi vero>
poft-quam victfimum quintum annum
com-pleverunt, ordinati funt.
A 4
5- I«.
n) Vide Cent. Magde b. C. IV* cap. 6,
m (8) ^
5-
in-Utomnibus in rebus? ita qtioqae
pra^cipue pro eligendis vota fuderunt.
Id tamen notandum , unam
eandem-que formulam precandi in
fingubfEc-cléfiis ufurpatam non fuifTe.
Sed,
quemadmodum, ut notiflimum
eft>
unicuique Epifcoporum concefiumj erat, bturgiam pro fuo lubitu
con-firmare, & illae diverfée erant, fc
di-verfas formulas precandi fuifTe
con-ftat. Unam afferre Iubet ex
cohftitu-tionibus Apoftolicis :■ Da ipfi lotninta
omnipotens perCbrißum tuum
pariicipatio-kemSpiritus Sanfti, ut habeat poteßatetn
remittendr peecata feeundum matdatum-»
tuum, item dandi C/eroSf id efi prtes? ut
tu fußtßij ac folvendi omne vinulum
fe-cundumpoteßateni> quam dpoßdis dedißiy
placendique tibi in manfvetuäne
&
cor-de mundo, oferendo tibi fine :ulpafemper
& ftne criminefacr'tficium mundum &
in-oruentum? quod per Cbriflsm conßituißl
myfteriutn JMoviTeßamenti in odorem fua<
vitans, perSanftum Fiiium JEfum Chri'•
c9)
quem tibi gloria, honor
&
veneratio> In
Sanclo Spiritu, nunc, & femper, (!$ in
feeuln (ecutorumt Amen o), Ante ma-nuum vero impofitionemDEum invo<* carunt. Sic tempore Apoftolorum
fa&um, quando una cum
totaEcclefia
precati fünt, quofacfto
eisfunéfronerrt
Ecclefoe tradiderunt. Pracipuus
oran-di ritus fuit elevatio manuum in
for-mam crucis, qua procul dubio indigi-tarunt Chrifti paflionem, quod etiam.
Ambrofius oftendit hifce verbis : Ho»
wot cum manus levaverlt, crucempinqttj
at(jue ideo ekvatis minibus orare
pr<eci-pimury ut t få membrorum gefiu
pafjio-nem Domini fateamttr p). Praeterea.»
magna humilitate &
fubmiflione
in_,venerationem fummi Numinis preces fuderunt fuas genuflexi. Ad hxc viri
capite erant aperto,
ad mandatum
A-poftoIii Cor.il. prakternonnulla
alia,
quac
heic
recenfere
non vacat.A 9
$ IV.
&) Conß. Apofl. tib. g, cdp. f,
•8 (io) §«•
5-
iv.Antequam ad rem ipfam proprius
accedere licet» paucis in ritus circa_, Ordinationen! lnquirere animus eft.
Et quoniam unusquisque ordo fuis
praecjpuis ceremoniis vel ritibus
gau-debat, ad ordinationem Epifcoporum
primum accedo. Fiebat hacc
praefen-te toto populo, convocatis vieinis
do-ftoribus. Imprimis tres Epifcopos
ad-effe necefie fuit. Quod quoque canon Ecclefiafticus confirmat , qui cun&os
provinciae jubet convocari Epifcopos,
crearique vetat ullum, nifi tribus
E-ifcopis praefentibus. Hac convocatio
pifcoporum epiftola circulari fa&a eft, fi vero 'omnes huic a&ui inte-reffe non poflent, confenfum tamerj
fuum abfentes pra?bebant. Non
au-tem femper adfuerunt tres,fed etiam
a
duobus hoc fadfum efle conftitutiones,
vulgo Apofloiicac difta» docent»
Ex-empla utrimque proferri pofTent* fed
brevitati litans ea omitto. Locus huic acftui deftinatus templa fuerunt,
fic Anaftafius in templo
4 t »O i*
tano ordinatus efi: q). Nec cuiquar»
Epifcoporum
pernviflum
fuit,
in
alia_.
ordinari Ecclcfia, quam cui prarponen» dus efTet» Unde Cyprianus: Ad ordi*
nationes, inquit , rite cel&brandas,
ad
eam plebcm cui prapcfitus
ordinatur, E+
pifcopi ejusdem provincia
proximi
quique
conveniant Eptfcopus deligatur plebtu
prafente r). Ut v.
in
omnibus
fero
negotiis, quae
ad
facra
fpe&ant,
ita
quoque heic accurate
obfervata
fuit
manuum impofitio>quamquoque ex
in-ftitutione Apoftolica eos
habuiffe
cre-dimus, ut hoc ex feptem virorum a-liorumque ordinatione,
in
facris
de-fcripta,conftat.
Hare
impofitio
aprae-fenribus Epifcopis,
quemadmodum
an-tea ab Apoftolis, fafta
eft.
Riturru
hunc defcribit Binghamus, canonetrL,
ex Concilio Carthaginenfi
profe¬
tens : Epifcopus cum ordinatur ,duo
Epifcopi ponant, & teneant
Eoangelio-tum codicem fuper caput & v erticem
ejus% \&j uno fuper cum
fundente
be-nedittionem , reliqui omnes Epifcopt , qui
adjuut
q) Cent.
Magdeb.
Cent. V. cap.6.
•i (ii) Ü
Adfant, niavtbtufuis caput ejus tangants),
Interdum duo Diaconi loco
Epifcopo-rum adfuerunt Hane manuum
impo-fitionem anteceffic genuHexio, quas ab
ordinandis coram altari fa&a eft, prae-fentibus reliquis Clericis. Hac de re
in hunc modum loquitur Dionyfius.
Communia funt& Pontificibus &
facerdo-tibus & minifirts cum cooptantur & con»
fecrantur > aeeeßus ad divinum altare,
inflcxio genuum , Pontificis manus
admo-tio) ftgnum crucis &c. t) ElTent
qui-dem nonnulla de unftione, figno cru¬
cis & inauguratione per annulum &
baculum dicenda, fed, cum nuper hac
de re ab aliis a&um fit, ea reünquo,
id faltem obfervo, per baculum & an¬
nulum fignificatam confirmationerrL. muneris. Eodem fere modo in
alio-rum ordinatione adtum eft , alsqua_.
tarnen cum cfiftinftione, quod in
fe-quentibus
paiebit. Ultimum circa«,ordinationens momentufft fuit
ofcu-lum pacis, quo ordinatum gratulabun-di falutabant reliqui.
s- v.
s) Bing. Orisr. Ecclef. p.
t) Hierar cb. EcclefConcil, Carthag. IVi cap, ii\ cap. j.
«I
(
w)
iȤ.
V.
Praeterea illud obfervari meretur,
quod nerrnni,
officio
militari
fungen-ti, permiffum fuerit
facro
initiari
or-dini. An Digami ad facrumminifte-rium fuerint admiffi, variae funt
fen-tentiar« Tres imprimis opiniones
in-venioeruditorum: Nonnulli
exiftima-runt,eos, qui poft baptismum duas nu¬
ptias celebrarunt tanquam
digamos
ad
ordinem facrum non admittendos u). Provocant ad verba Pauli i.Tim. ?.de quorum tarnen vero
fenfu
noncon-ventum eft. Aln interpretantur de iis,
cjui vel antea vel poft
baptifmum
duo
conjugia iniverunt, de qua reita
Am-brolius: Ghti lonjugiumiteraverit,culpamquidem non hålet coinquinati, [ed
pr<ero-gativa exuitur facerdotis v)*
Maxime
v. probabilis videtur eorum
fententia,
qui intelligi volunt de
iis, qui
fimnl
plures habuerunt uxores x). None-mm Vitium fuit uxorem ducere , fi
enim
u) Bi»?b. Vol. II. p. 153. v)
dm-hrof. £p $i. Tom. V.pag. uu x)
Bingh.
p. ijds Fol, II.«8 C'4) gi
enim ad tempora rccurrimus
Apofto-lorum» utique mvenimus hos uxores
habuifle excepto Paulo & Johanne»
juxta fententiam Ambrofii: Omnes
A-poßolij inquit, excepfoJohanne & Paulo*
uxores babuerunty), Adus hic
ordina-tionis certis temporibus adferiptus nön
fuit, in defundi enim, vel Epifcopi,
vel Presbyteri locum ftaeim alius
fuf-fedus eft.
VI.
Jam ad confirmationem & intro,
dudionem. Confirmare idem fere eft
aeftabilire* adeo utante perada rata
nonhaberent. Primis temporibus hacc
poteftas Apoftolis
commifla
erat, po.ltea aliis quoque. Confirmatio eo-dem tere modo, quo apud nos hodie»
fada eft a Metropolirano, cujus origi-nem ab Apoftolica inftitutione
non-nulli dedueunt , aüi proxima artaro
poft
Apoftolosexftitifte
fentiunt»
Nec
ego
41 c*o R»
ego de tempore, quo.primum
exrti-terint metropolitani quid certi affir*
mare poffum, id faltem in confeffo eff>
ante Concilium Nicacnum fuiffe» Ho¬
rum Officium varium erat, imprimis
vero Epifcopos ordinäre eosque in-troducere. Sed, quando heic
loqui-mur de ordinationis miniftris, qua?ri
poteft, quis primus confecrationis
mi-nifterfuerit? Varii varie heic fentiunt* Miffis v. aliorum fententiis ,
tutisfi-mum ert:, iis, qui aetate proxime
Apo-ftolos fecuti funt, id tribuere, quod
rei veritati maxime congruum
vide-tur. Epifcopi n. claris verbis vocan-tur Aportolorum fucceffbres, fedesque Epifcopalis in Primitiva Ecclefia fedes
Apoftolica ert appeliata. Hinc Hiero¬
nymus: Ubicunque, inquit , fuit Spifco*
pus , five Roma, five sllexandria, five
7anis, ejuidem tneriti, ejusdem eft Sa-*
terdotii - - omnet dpoßolorum
fuccef-fores funt z). Et Fuerunt o Ecciefia A» foftoli patres tut, quia ipfi tegenuerunt,
Nunc autemy quu« receficrunt a mundo,
habes
*88 (i<5)
habcs pro his Epifcopos filios, qui a te
creati funt a). Reperin.us tarnen
rnul-tis locis Presbyteros Epifcopos
ordinaf-fe , fic Timotheus, quem plerique
Epifcopum Ephefinum fuifte tradunt.
JNoli enim, inquit Paulus ncgligere
do-numt quod datum eft tibi j>er propheti/im
cum impofitione manuum Preilyterii b).
Hieronymus quoque Epifcoporum Or¬
dinationen! a Presbyteris fadam efte
dicit c). Confirmatio a Metropolita¬ na fada eft epiftola confirmationis. Nunc paucis introdu&ionem
infpicia-mus. Hxc cum ordinatione primis
temporibus una eademque fuit,
uno-que atftu perada. Si enim refpicimus
Åpoftolos,
non in certam quandamEc-clefiam inrrodudri funt, fed pertotum orbem praedicarunt. Succé flu tamen
temporis discreti funt hi adus. Quid
denotet Introduftiocu'wis in aprico eft,
fcilicet aåumj qui per proceftionem
fit. Quemadmodum enim fponfus in
Ecclefiam introducitur, ac fponfae de
Iponfatur > fic introducendus inEccle¬
fiam
d) vid.Binght innöt. p.7i. b)l»Tttn,
•i (i7)
fiam facerdos. Hic aftusa fummo
an-tiftite, ut reliqui, celebratus eft, in
praefentia multitudims. Unde in
in-trodu&ione viva voce clamarunt, ad
oftendendam perfona: digmtatem vel
indignitatem, Asioz, A^ios, dignus» dignus vel civafyos indignus d). zei^9'
r.inav quoque->< ii e. manuum fubicva-tionem ufurparunt, quac loco fuffragii
fuit.
Caput Secundum.
Ordines
Inferiores,
eorumqueof¬
ficio,
ofendit.
$.
i
Ividuntur facri ordines in
fupe-riores & inferiores, quac di*
ftindtio apad omnesfere hifto* cos oecurrit. Ad fuperiores vulgo re-ferunt Epifcopos, Presbyteros &
Dia-conos. Quod ad inferiores attinet,
B de
€ ( i8 ) $•
de iis nunc mihi fermo erit, liquidem
de prioribus antea in diftertatione de Hierarchia Eccleiiaftica primitivae Ec-cleftae memoratum eft» Ut ab ovo igi* tur ordiar, eorum inftitutio an
Apo-ftolica an Ecclefiaftica fit, primum in«
dagabo.In diverfum heic abeunt
anti-qui, quidam enim Apoftolicie, quidam
Ecclefiaftica tribuunt. Baronius exifti'
mat etiam hos ordincs abApoftolis
in-ftitutos efte» In robur fuar fententias
adducit di&um Ignatii ad
Antioche-tlos: Saluto 9 inquit, Sannum Presby»
terorum collegium, jaluto facros diaconos:
& infra Saluto Hypodiaconoi■) Lebloses Cantares, Janitores^ Laborantes,
Exor-ciftas, Confejfores> paucisque interjecftis
Pauli & Petrifutflit difcipuli; ne perda»
tis dep ofitum e). Concilium Tridenti-num ei confentire videtur.
Bingha-miusvero huic fententis repugnat,
va-riisque rationibus erroris eam accufat,
mereque Ecclefiafticam eorum inftitu-tionem comprobat/)♦ Cum hoc
fa-cere videtur Habertus his verbis: Con* fultiusj inquitj meo quidem juduio
ordi-nety
e) Bar. annalXLIV. », LXXVllL
«i c 19)
Hierdrehtet inferiores, ipfumque adeå
Hypodiaconi ö* ^ [acramentorum ufu
ex-pttngeret &adinßitutioncm duntaxat Ec«
clcfiaßicarn cum antiquis Theologis refer«
re
gj
Inhac
fententiarum
diverfitatecerti quid ftaruere non audeo, interim
poftenor magis arridet. Hi ordines
eodem tempore in omnibus Ecclefiis
non fuerunt inflituti, primum enimj
unaquaeque Ecclefia pro lubitu eos
or-dinavit^). Priusquam enirn hi
ordi-nes exfticerunt, Diaconthis offieiis
de-fundi funt, deinde Diaconorum vica-rii hi fadi funt i) Ex his
ordi-nibus, qui quafi feminaria minifterii
facri erant, ad altiores deinde
afeen-debant, Ecclefiaeque hac ratione rna«
gnam utilitatem afferebant, Ad prae#
fcriptum^concilii Chalcedonenfis nemi-ni horum permiflum erat officio fuo
vacare. Verba concilii ha?c funt: £osy
qui in Clero femelordinati funt, 65* itidem
monachosfiatuimus, nee ad militarem
ex-piditionem , r.ec adfecularem dignitatem
poffe venire, ßhtiautemhocaudent non
peenitentia duetiy ad id revertuntur, quod
B z
pro-g) Hab.Hrchierdt.Part.F ObfI p.4gm
•i (*o) I*
■pYOpter DEum prius elegerantj
anatkema-tizari k).
5-
ilHi inferiores a fuperioribus
diftin-gvuntur tribus .inprimis modis* nomi¬
ne> officio & modo ordinationis.
Supe-riori enim ordini peculiare fuit,
quod
Säerdti appellati funr, cereri vero in»
fatrati, quod ex variorum feriptis
hau-riri poteft. Quod ad differentiam
of»
ficii attinet, erant hi quafiminiftri
ferviebantque fuperioribus,quodex
fe-quentibus patebir, quando eorum
di-ftinefta offieia confideravero. Ultimo >
denique differebant, ut antea
ditftum
eft modo ordinationis, hi enim
pleri-que fine manuum impofitione
ordina-bantur, contra vero reliqui, ut inca-pite
fuperiori
oftenfumeft.
Quod ad
nümerum eorum attinet, is certus
ne-quaquam definiri poteft.
Reverendif-fimus ArchiepifcopusBenzeliusquatuorenumerat, fed plures dari non dubitat
/). RomanaEcclefia numero quinque
fuiftednftitat. Alii fex, aliiqnatuor. Ca¬
non
z) Concil. Chalcedon> C. VII. Tom. IV»
«i (ii) fß
non Äpoftolicus tres tantum
corrnne-morat, Hypodiaconos nempe Leüores &
Cantatoresm) Baromus feptem
recen-fet. Ofliarioi, Lettores, Exorciß^s, dco~
iytos&cc• n), Plures fententias
heicad-ferre fupervacaneum duco. Potiorés
quatuor ftatuo cum
Reverendiflio
Ben-zelto.
§.
in.Primum itaque me confero
ad Hy¬
podiaconos, ubi.imprimis
notanda
eft
eruditorum controverfia, quo tempo¬
re exftiterint. Perplurimos earn
fo-ventes fententiam reperio, quod ante
feculum tertium viguerint, ahi iterum id vehementer negant,& tuto aflerunt
nulla veftigia hujus
ordrois
ante*
illud
tempus in,hiftoriis
exftare
utdiftin&i
a ceteris. Tempore Cypriam
fecun-dnm plurimorum fententiam
primum
innotuerunt, etenim ille plurimis inlocis eorum mentionem facit. Nu¬
merus eorum in Ecciefia Latina
fepte-narius fuit, inEcclefia v,
Conftantino-politana nonaginta
fuerunt o).
Eorum
B 3
or-m) Canon. LXVl., n)
BAron.Annal.
P. 241. Tom. I. o) Fide Spanhem.Hisi.
•i ( ti )
ordinatio non eodem modo fa&a efb
ac ceteromm: Subdiaconus qui ordina•
fur, quia manus impoßtionem non accipitj
patinam de Epifcopi manuaccipiatvacuam,
tä caiicem vacuujnj de manu vero Are
bi-diaroni urctoium cum aqua, (ß mantile iß
wanutcYgium p). Huic fententiae con*
tfariantur conftitutiones Apoftolorum:
TFtPi rdiv xjzszÅictxcv&v éyoo Q>Mfxctg
diamcr-* < ~ / C ^
rofxcLi v[mv roig tirirKo'tfQK Xszmoictzovoov
Xsiqotcvuv u £7rtJ^(rsig gT
du¬
ra rdg tyy egeig
Mottot
a ©gg &c. Defubdiaconis ego Thomas vobis Epifcopislonfiituo. ßQuando Subdiacontim ordinas,
Epifopei impones fuptr eum manus, &
dt-tes; Domine DEus &C. q). HlS
com-mifla erat cura cirea facra5 non vero ut gubernantium fed miniftrantiurm.
Erant tanrummodo vicarii
Diacono-rum , eamque ob cauffam conlbtuti?
ut opem illis praeberent. Cum vero
Diaconorum prarcipuum officium effiet
difpenfare bona Ecclefiae,
eleemofy-nasque diftribuere, (7c hac in re eorum opera ufi funt. Praeter hoc aliud
quo-que munus eos oblide invenio, quod in p) CoHiil.Cartthag- IV. i4 y, Tom. IIt
(13) P
inCo confiftebat, tit templi portas
ob-fervarent5 & finguios ingredientes
ad
iuum quemque locum ducerent,
hac
ta¬rnen cum diftinftione,ut Diacom circa januas, tibi viri intrabant,
Hypodiaco-ni vero ad introitum foeminarum
(ia-rent Hinc conftitutioties Apoflolicae.
O'i Je Jidxovoi éfcctyMcctv eig rccg t&v
ccvj^eüv
Sv^ug
xciixs&vdidxovcg
eig rag ru>v yvvcti*x.to\!, 07rcog jUgrt?
B"fj
fASrea.voify&q
qS"v^ct adv Ti^lg
Tis *}Kccrd
tov k&iqcv tv\sttva,Qo()ctg> Diacomfient adianuas, qui~
bus viri in templum ingrediuntur, <2T
Hy-podiaconi ad januas, quibus mulieres> ne quis egrediatur, nec aperiatur tempore ob*
\ationiS', quamvisfit aitquisfidelisr).
Of¬
ficio legati etiarn funfti funt,
jufiu
fci-licetEpifcoporum*ad extraneas
Eccle-fias cum literis, quas Clericje
appella-bantur, tarnen omnibus Diaconorum
officiis iis fungi licitum non
fuit.
§. IV.
Hifce confideratis Äcolutorum or-dinem paucis
indagabo»
Hoc
eorumnomen, ceu in aprico
elf, origine
e(t
Graicum. dKÖÄxScg enim fervum vel
B 4
♦i (24 ^ p»
pediflequum (igmficaf,unde eorum oF-
-H
ficiu ti innotefcit, quod Epifcopos fe-querentur, eisque opem ferrent. Non-nuIJi hunc ordinem primo in Grseca Ecclefia exftsriffe ;ex ipfo nomine^argumentantur. Verum enim vero,
cum apud Gratcos fcriptores horutru
mentio nulla fiat, eorum affertio mi- i
nus fibi conftare videtur. Binghamius
luculenter oftendit, inträ
quadringen-tos annos hos Grarcis notos non
fuif-fe/). Unde eorumoriginem latinae
Ec-clefiar rribuere nonveretur.Peculiarem hi habuerunt ordinationem, hunc in_i i
rnodum. dcolutus cum ordinatur, abE'
f'fcopo cjutdtm doceatur, qualiter inofficio
fuo agere debet: Sed abdrchidiacono
acct-j>iat cetoferarium cum cereo. ut felatfe
adarcende nda lumlnaria manclpari. dccu
flat & urceolum vacuum adfuggerendum
vnum in Eucbarlfliam fangulnls Chriftt t).
llnde colligimus, dupplex eorum fuifie
'
offi ium inEcclefia. Quod ad candela- 1rum aecenfionem attinet, in
noåur-nis conventibus ad orandum hane
per-
ege-J) Bingh, vol. II. IIb. 3. cap. \.p. 16.
t) Concil. Carthag. IF. cap. 6. Tom II»
t, 7i 00m
f® (is)
egerunt, congrefius enim
primitivs
Ecclefiar tempore nodurno infhturi
e-rant, quo lux candelarum necefiaria
fuit Interdum tamen candelar
accen-debantur in orientahbus Fcelefiis, itu
fignum lartitiae, non tenebrarum
cauf-fa: tefte Hieronymo. Horum numerus
in primitiva Ecclefia fuit quadraginta
duorum, qui forte interdum audus,
interdum minutus fuit.
§- V. ,
Nunc ad Exorciftas, quornm pr i-mis temporibus Chrifttanifmi, & Apo-ftolorum diftindtus ordo non fuit-» fed
unicuiqne exorcizare licitum.
Invé-ninuis enim laicos varia miracula
per-petrafie & inter alia quoque daemones
ej-cifle , idque precibus fuis. Ve¬
rum enim vero, quamquam hoc com¬ mune fere officium fuit, interea ta¬ men aliquos adminiftros fuiffe
credibi-le elt. Binghamius hoc tribuitFpifcopis
atque Presbyteris, variis nixus
rationi-bus SuccefiTu tamen tempons difiin.
dus ordo Exorciftarum fädus eft,
fnb-lata extraordinaria poteftate. Tem¬ pus, quo diftingvi cceperuntvfuit
fe-culum tertium» licet non uno
«*§ (26)
que tempore in omnibus Ecclefiis
éx-ftiterint» Quid autem de fententia
autoris conftitutionum Apoftolicarum cenfendumefl:, qui
certumfexorciftarum
ordinem dari negat? Deumconcef-(IfTe unicuique hocce donum ejus eft aflertio, fi autem rem accuratius exa*
rninamus, utiq; mvenirnus certum or¬
dinem exorciftarum fuifle, quod mul-tis firmiffimisque argumenta oftendi
poteffi Dantur nonnuili, qui hunc
ordinem in Oriente cum ordine
Diaco-norumeundem fuififedicant. Inprimis,
Spanhemius hanc rem defendit. Prius«
quam ad hoc munus afcenderent, per
aliquot annorum fpatium officio Ledo-ris fungebantur. Hinc Paulinus: Primis Ledlor fervivit in annis,
Inde gradum cepit, cui munus voco
fideli,
Adjurare malos & facrispellere
verbis»
Quod quia perfpicua rneriti virtute
regebat,
Jure facerdotis veneranda
infignia
na-dus,
Mente loco digna meritum
decoravit
honorem u)♦
Exor*
>8i (17) Sfi»
ExorcifHs officium demandabat
Cho-fepifcopus : rxg ev 7ctig xupictig yf rdig
%d>QcL\gi
yf
rxg xcthap,evag 7ri(rit07riigfjoZe ryj oiyici <rvvoJooxa&ig-civ ctvayvd^rig, ycft TjzzvJiaxovxg,
xJa
eCpopxWctg. Ji, quifunt in vicis vel pngis, qui dicuntur%
Cbo-repiifcopi vifum e(t - ut conftituant Le-Höresf Hypodiaionos &Sxorcißas x).
Eo-rum ordinatio, ut fieri debuit,
incon-cilio pra^fcribirur, his verbis: £xorcißaf
cum erdinatnr-) aceipiat de manu Epifcopi
libeliuwi in quo fcripti exorcijmi, dicente
fibi Epifcopo: Acctpe & commenda memo¬
ria, & habetopoteßatem imponendimanus
fuper energumcnum , five baptizatum, five
Cathecumenum y). Ex his liquido
con-ftat, qua in re eorum officium
confti-terit. CumEnergumenis enim
agen-dum.ivegyxpcevog graecoiö
talem
denotathominem, qui a Diabolo corporaliter
obfefius eft. Hi fepiffime xeipetfccpisyoi h, e. hiemantes appellati (unt. Cum
his illis res fuit; pro eis precandum_.
manusque imponendi, publice qnoque
in concionibus ab omnibus Ecclefije
membris preces
fufse
funt, Exorciftistamen
x) ConciLAntioch, cap. 10. T.ILp,j6y% 7) ConciL Carth.lV\ c. 7. T.//. p%uqo.
*9 ( »8 ) I*
tarnen, faeris peradis , inprimis
in-cubuit Formula precandi, talis fuit:
utDEus, ob fummam erga genut huma¬
nuni caritatem, increpet per Chrtftum im¬
mundos malosSpiritus z). Jam
viden-durh quoq; eft,num eorum officium ad
Cathecumenos fefe extenderit. Con-veniunt in eo plerique quod
Catechu-menos inftttuerint, bapnsmoque eo¬ rum interfuerint ad depellendLm
Spi-ritum immundum. lindein
orientali-bus Fcclefiis eundem fuiffe ordinem,
xctj£%if]uiv deprehendimus.
§. VI.
Sequitur, ut ad ordinem Ledorum
me conferam, ubi inprimis probe no-tandum eft, hos inter ordinesminores foluru manuum impofitione ordinatos
fuiffe. De tempore vero, quo vigere
primum
ccepit,
inter^hiftoricos
non_»convenit. Videntur circa feculum ter-tium primum exfhriffe. Hi inrerdum
a Diaconis & Presbyteris non
diftindi
fuerunt, liquidem idem fere
officium
adminiftrarunt- Succeffutarnen tempo¬ ris ab aliis diftinguebantur & ab
officio
«§ (19) i»
Le&oris ad gradum Epifcopalem
afcen-derunt a . Pro diveriitate enim tem¬
poris non
femper
pariterhicOrdo
flo-ruit. Quinam ante htincinftitutumhoc munere funfti fint, difficile fane eft
de-finire.Piurimi
exiftimantEcclefiamChri-ftianam hac in re fecutam fuiffe
Judai-cam« DieSabbathi inquitBasnagius erant festem leclores legis, die expiationis (ex>
diebusfcfiis qutnque, noviluniis,feftenifc
diebus folemnium feftorum quatuor-f
fecun-do quintoque (eptiman£ die tres. Porro lex a pauiioribus, quam tribus, legi non
poterat : a tribus? inquarn■>fibi invicem_»
fuccedentibus. SeptemSabbat0 Leclores hoc
ordine legebant• primo faccrdos, tum
Le-vita1 deinde quinque Ifraelita fibi invicem
fuccedentes Si nullushic adeJ]et (acerdos%
autLevita, (eptem tum Ifraelita legebant
&c. b) Binghamius Presbyteris
&Di-aconishoc officium demandatumfuiffe afferit c). Quod ad eorum ordinatio¬
nens attinet, varii varie ftatuunt, &
disquiritur inter eruditos de manuum
impo»
a) Spanhem«Hiß- Cbrifi.See.IV. p.$69.
b)Basnag.Exercitat. in Baron, pé
&Lightf Harm■ p.479*
(30)
impofitione circa ordinationem
£o-rum. Hoc vero in medio relinquo» neque res efttanti momenti. Circa
in-augurationem Epifcopus adfuit,
fecun-dum prasfcriptum Concilii Carthag. & coram toto popuio S. Biblia ei tradidit
hifce verbis. Accipe & eßo Lettor verbi Dei, habiturus 5 fi fideliter & utiliter im*
pleveris officium ?partemcum eis, qui
ver-bumDeiminiftraveruntd).Diverfastamen
eoru ledtiones fuiftedeprehendo. Die-busenim feftis vetusTeftamentum,
do-rninicalibus Novum prxlegebant e), Latini hunc morem mutarunt, adeo ut ledtioEvangelii Diaconis &
Presby-teris, ledtoribus vero folum vetus
Te-ftamentum committeretur. Ubi au-tem ledtio peradta fit, nunc
oftenden-dum eft. Certum locum huic adtui
de-ftinatum eos habuifte conftat. Coram
altari legere eis non permiftum erat, ad mentenCypriani fuit pulpitum
five
tribrunal. Ecclefia: ; Quid aliud quanu»
fuper pulpitum, id eft fuper tribunal Ec*
elefia oportet imponi, ut loci altioris celft*
täte fubnixus & plebiuniverf<e pro honorit
fui
d) Concil. Carthag. IV. cap. 8*
«Ü (i')
jtti claritate confticutis legat pracepta &
Evangelium Domini, qua fortiter &
fideli-terfequitur f). Per hoc pulpitum five tribunal nihil aliud mtelligi poteil:,
quam cathedra in hanc rem exftru&a.
Dum his immoror, videndum quoque
an in his ordinandis aetatis rationem_»
habuerint. In variorum patrum
fcri-ptis
cernitur,
primis temporibus
nul-lam certam aetatem obfervacam eile.
Quidam anno o&avo, quidam fepti-mo ledlores conftituti funt, idque
fi-ne dubio eam ob caufifam, ne ad ma¬
jorem dignifatis gradum afcendentes
aetate nimium provedi eflent.
Dein-de certos annos iis praefcripferunt.
Hinc Juftintanus: tcfx £7riTQ£7rofA,£V- -
dvct-yV60?£V tÅATTOVM TUv OKTU KCll åzKCt éviciv
tuv, fieri non peimittimus leHörem mino¬
rem decem & ofto annorumg). Quem
morem poftea retinuerunt, ut nulli ju¬
niores ad hoc officium adrnitterentur.
$. vja f) Cyprian. £p. XXXIV.
«§ ( 3O i»
§. VII.
Sic, non ut debui, fed ut potui t
hofce praecipuos ordines minores de.
fcripfi, fateor equidem plures adhuc
däri, fed cum tanti momenti non fint, eos prxterivi. Ad fupremum Numen
perpetuo
calJidiflimas
fundamus
pre-ces, velit Ecclefiam fuam ab omni
malo confervare, eique fiieles
dodo-res praebere, qui oves fuas bene nu-triant, ut in futura vrta Fui gregis
ra-tionem reddituri haec verbaexaudiantt
ferve bone & fidelis, in paucis Fuifti
Fidelis, fuper multa te conftituam>
ingredere in gaudiurn.»
Domini tui,
Gloria
fat patri, Nato
fat
gloria
Sanäo>
GloriaSpiritui,
Triadißt gloria
Sa
er#.Monßeur
&
Cher
JL
vin,eft
ilbien
nevrai
faut pas>
qu
de bou-å
bon
cbon, comme dit le proverbe c'eft pourquoi toutes les foibles louan*
ges que je puis vous donner ne vous
ferviront de rien; neantmoins
conG-derant en moirrvéme 1' amitié, quo vous avez toujours eue
pour moi» je
ne puis me difpenfer9 Mon eher Ami,
de vous temoigner aumoins, Yexcés
de la joie, dont
je fuis rempli, vous voyant mettre au jour une preuvo
fi certaine de vos progrés dans les arts liberaux,
teile qu' eft votre belle dnTertation Det ordret minewrt
teglife
primitive. Je me trouve bien obligc en cette occafion de vous don¬ ner les juftes louanges
qui vous fönt
dués, mäis de quelle maniere
puis-je me prendreå
vousloiier? fachant
^tres-bien» que tout ce que
je
pour-rois dire, eft fort au deflbus de ce
que vous meritez ,
&
je
n'ignoro
point que votre
modeftie
mele
de-fend, c'eft pourquoi, je veux
paflant
j
fur tout cela, tout conclurre en desfideles voeux> que le tout-
puififant
daigne par
fa
grace vousaccorder
fon aide pour
heureufement venir
å
j
bout de 'vos écudes, vousrecompen-fer de vos fatigues & vous
combler
de toutes fortes d:e profperitez.
Ce
fönt les fouhaits d'une perfonne
qui
eft avec beacdup
d^ftime
B' • • j
Ätonfieur Adon
Cber
Ami
-jbv .
ii
* "Patre
tres*obifij[ÄniSeviteur
O. Myhrman.
Upon
the
learned
Dilcours
OP
Mr.
ANDREW
WADS1
EN,
Which He
publijtid
and
zvith
Honour
dej
ended
atUpjal
This
prefent
tain Proofwork
is
indeed
cer-Of your
lnduftry
and
your
piercing
wit5
In
which,
tofee,
that
youfo
far
proceed
'Tis
}oy
to
Friends,
which
take
Delight
in
it.
Bchold
Apollo and
the Mufes
nineIn
Recompence
here
of, for
you,
my
Friend,
Prepare
in
short
a
Garland
very
fine,
To crown your
Head
upon
the