Remedia Guineensia, quorum collectionem quintam cons. exp. Fac. Med. Ups. præside Adamo Afzelio, ... p. p. Olavus Lindbom, Gothoburgensis. in audit. botanico die VIII April. MDCCCXV

A,/

REMEDIA GUINEENSIA,

QUORUM

COLLECTIONEM QUINTAM

com. EXP. _{FAC. MED. UPS.}

PR.1ESIDE

ADAMO AFZELIO,

PHI L. KT ME D. DOCT., _{MAT. MED, ET} DIjKT. PROF. R. ET E. O, _t REG.

ACAD. SCIENT. STOCKH. _,

REG» SOC. SCIENT» UPS», CAESAR. ACAD.

KAT. CURIOS. ERLANG» > REG. SOC. LOND„ ET "11,

.

SOC. LINN. X.ONU« JMEMBRO»

P. P.

OLAVUS LINDBOM,

GOTHOJCJRfiXNSIS,

IN AUDIT. BOTANICO DIE VIII APRIL. MDCCCXV. "

U P S A L I JE

EXCüDEBANT STENHAMMAR ET PALMBLAD.

r örosshandlareif

högÅdle

HEM 3 A N LAMBERG

samt

hogadla

m-N' MARIE JULIE LAHBERG

FÖDD K ÅII R E

#

Tacksamt och vördnadsfullt tillegnadt

al'

Olof Lik ^dröm.

REMEDIORUM GUINEENSIUM

COLLECTIO QUINTA.

i

13. Hippocratea velutina, foliis ovalibus integerrimis acumi-

natis; racemi* ilexuofis apice fructiferis: fructu terge- mino.

Timmenenßbus Mas få- makberry.

Crefcit in filvis montium Sierra Leone, et Januario femina ^pro-

fert matura,

Arbnscula debilis, in alias robustiores nitendo fcandens, ^ramo-

fa: ramis ramulisque brachiatis parentibus teretibus, ad

nodos dilatatis compresfis, fuperioribus pradertim, ^ut

etiam petiolis racemis pedunculis calycibusquöj pube-

Icenti

tonientofis inollibus castaneis.

Folia infra propeque bafin ramuloruin enata, petiolo brevi tere- ti, adulto glabriusculo ^, infidentia, acumine brevi lato

terminata, fnper tubenervia, excepto nervo medio hir-

to glabra, viridia ^, fubtus venofo ^- nervofa, fafciculis pilorum minutisfimorum radiatis confperfa, rufula, ple-

raque ovalia juniora oblonga.

Flörts non vidimus.

Racemi fructuum in apice ramulorum laterales, initio fortasfis

etiam axillares, angulis huc illuc veifis flexuofi.

Pedunctili fructuum breves teretes.

Calyx fub fructu remanens minusculus reflexus lacerus.

Capfiilot majuscuias ternas, bafi concreto, ceterum liberse paten¬

tes, obtufa:, inferne depresfas fuperne compresfo - tere¬

tes, ideoque ^a fronte vifa: pandurjcformes vel potius

inferne ovales et fuperne lanceolatae, a lateribus vero

infpectas fpathulatac, in parte adverfa averfaque per

longitudinell! debifcentes, uniloculares, bivaives: val-

D VU'

n =

vulif crasfis lignofis, ^ß ventre dorfove infpcctis fpatHu^

laris, extra denfisfime hispidulis badiis, intus itriceis

firamineis.

Semina plurima longiuscula fubcylindrica pubefccntia grifea, in-

verfa apiceque aucra membrand magna tenuisfima fja-

thulata peliucida albä. Has membrans, in inferiore

Capfuia; depresfa parte locatas, altera ahcri adeo ar-

cte funt appresfpc, ut unius velut folidi corporis pta>

beant ipeciem.

plurimis illis remediis,. quae ad Cephalalgiam praclertim fe¬

brilem mitigandam vel omnino depeliendam adhibenr populi gui-

neenfes, adnumerantur etiain foiia bujus arbusculx, qua; pofi

ficcationem contufa et deinde ad pultis fpisfitudinem dccocta,

ut Cataplasma, fronti applicaRtur capitis dolentis.

14* nicotiana Tabacuniy linn.

stirfs initio licet aliunde advecta, fua trmen fponte per

totam, ut videtur, Guineatn nunc crefcit non rara, atque in mul-

tis Sierra; Leone locis pralertim vervactis melioribus nafcitur

fcd omnino neglecta, quamvis magna ibidem copia olim culfa

fortasfis fuerit, neque in iAa regione neque in ulla ei vicina ad

praefens colifur, liquidem fine fufcepto labore et fine adhibita cu-

ra ab' illuc navigantibus tum Europasis tum Americanis facile

comparari potefi.

folia hujus plantas magni aeAimanfur ab indigenis, qui illa

cupide appetentes fibi prorfus necesfaria judicant atque vario mo¬

do in fuum commodum convertunt. Eorum fumo per Astulam

ducendo delectantur potisfimuin ei, qui oram incolunt mariri-

mam, istum fortasfis morem ab Europasis edocti, fed pulvere

naribus ingerendo maxima cum volupfate utuntur omnes illoque

unice, qui terras interiores habitanr. Propter huuc finem igni

torrentur folta, donec evadanr friabilia, et deinde in mortario

teruntur parvo ligneo, quäle hunc in ufum quisque domi adfer-

vat. In pulvere ita confecto et pyxidafo, quo fiat odoratior,

pierumque adduntur Cerambycer ilii virides, qui Mofchum redo-

=====

3j lent, praefcrtim vero Cerambyx fragrans, quem in eadern tabu¬

la cum Caprimtilgo maerodiptcro, ut huic escain, delineatum ex-

hibuir cel. prjeses. ^— Hunc praterea pulverem ut dentifricium ad- hibent, _{quo opc} gracilis paxilli in pyxide fervati dentes inde

eburnos idemtidem fricant. ^— Et tandem foliis in cinerem ver-

fis puoctiones curant atque morfus Infectorum; de quo plura

inferius.

*5 bromelia Ananas % lin it*

Africanis Ananas, Britannis Pinc - Apple.

Crefcit fuae fpontis pnefertim ad rupes et inter faxa, in locis fil¬

var um ficcis ab aqua non procul remotis, ut in mon- ribus Sierra? Leone, in planirie Bullommtnß, in litori-

bus inlulisque fiuviorum Rio ^- Pungas et Bafcha afque alibi _per totam Guineam, faltim inferiorem; led in ejus ora, quae ex auro nominatur, optima cenfetur et fruetus fert interdum tain

magnos, ut circuitum ba- beant ₁₇ pollicunii Circa tuguria indigenarum, prae-

cipue ad fedes eorum Principum , fsepe e filvis träns*

lata et quodammodo eulta invenitur, unde major cvadit

atqve lapidior..

Stirpe perennis femper virens parvumque fruticem mentiens, fe- minibus, _quae in calida Africa bene maturefcunr, pro- pagatur filveftris,, fed comis., ^ut in Europa, ea quae co- litur.

Fiuctus, qui non efi nifi recepraculum pofi anrhefin dilatatum carnofutnque factum, cortice duro fquamofo vestiium,

et qui in loculamentis indiftincris conrinet Semina _par-

va folitariö ovalia compresfa laevia fusca, locum inrer fruetus tenet fere ptincipem odore fragranti, fapore

vinofo et fucco tandem, _quo fcatetr aeuto licet,, opii-

me tarnen acido.

PLURiMi aestimafur in Guinea atque,. uti: apud nos, in cu-

peliis habetur fruetus hic vere ambiofius,. ibique intus femper

alhis ab incoiis eodem modo, quo in Europa., estur crudus et

de-

36

4

decorticatus, non modo dum pancratice valent, Ted etiam cpan-

do certis morbis laborant. Adhibetur folus, fine ullo additauien-

to quocumque, indifcrete a viris et feminis vel pisegnantibus.

Ignoratur enim ibidem, quae ei alibi tribuitur, vis eminenagoga ,

unde cibus esfet gravidis vitandus-, tametfi nociva ifta qualitas in

ipfo cortice proprie refidere dicitur. Modice come/lus quamvis

cenfeatur cibus maxime falubris, nimia ^tarnen copia lumtus non

tantum fasridium creat, verum dysenteriam quoque efhcere

poteft faepe infanabilem.

utuntur ptaeterea hoc fructu Guineenfes eumdem in fi-

nem, quem fupra nominavimus de Zingibere dubio loquentes ,

nempe ad fedandam fitim cum in ftatu corporis lano tum in fe*

bribus remitfentibus, et in utroque cafu ad rem efficaeirer ope¬

ratur. Nam fucctis, licet jucundus, tam vehementer eft acidus,

ut omnes omnino in ore collectas fördes optime abflergat et

linguam palatumque usque eo rubefaciat, ut qua II fangvis ince-

pisfet erumpere, videatur. Hic tarnen acor non ejus eft in dolis,

ut partes corrodat vel ibidem veficulas ciat.

or a Guinea; maritima innumeris quidem fcatet Infectis, ut

Lygceis, Vespis, Apibus, Forntids, Ctilicihtis, Araneis, Scor-

pionibtis, Scolopendris, cet, quae inftrumentis ^, quibus mordendo

vel pungendo le defendunt, aruiantur. Sed quamvis dolorem

faepe diutinum et plus minusve cruciantem adferant eorum ictus

vel punctiones, neque letales esfe certo accepimus neque occur-

runt, ut quis credetet, frequentes. Omnes enim ab illis follici-

te fibi cavent, et nemo v. gr. ocreis fe induit vel calceamentis

aut ullum, quod ^non in ufu efl quotidiano, vafculum excava-

tum promit utendum, nifi antea bene exploravit, quateous i bi

lateat Scorpio vel Aranea, Infecta quae ut valde venenata oiu-

nium maxime timentur, et piaefertiin hujus generis fpecies ea,

qua? heic infra defcripta proponitur, nempe

aranea viperim, hirfuta, fufca; pedibus luper bimaculatis,

fubrus holofericis.

Aranea ealceata, hirta giifea pedibus apice fupra maculis duabus ^ni-

37 nigris, fobtus holofericeis viridi micantibus,' ^fabr.

Entom. Syß. Tom. z. Hafn. 1793. 8:0 p. 427*

Timmenenfibus Atoppir five Atoppur, Bullonienjibus Wuuk.

Uabitat in Guinea; Aquapim ^, FABR., in Sierra Leone eique

vicinis regionibus frequens , domos _percurrit Blattam

orieiitalem captandi causfa, et rnter ftrues ramalium,- farmentorum, fchidiarum ctiam Iatitat , unde interdum accidit, ut ilie, qui cremias collectutn venit inque

cam ibi recouditam inciderit, ejus ictu la:datur.

Maxima, tres lere poliices longa et unuin lata.

Palpi a, pedibus paullo breviores cisque limillimi, 6arficulatir

articulo ilcundo minimo

tertio longislimo ^, ultimo conqreifiufculo 11011 clavaro, primo nigricante pilis lougis fanguiueis antice ciliato. Cetera ut apud fa¬

br i c r um.

JHéHidibuIce 1 cunJum curvaturam ferc unci;.les, umbrinas, apice

badise nitida: utrimque pilis lor.gis Cngvir.eis ciliatse,

ad bafin intus vtficula vel potius glanduia veneno dis-

tenta inftruet»,

Labium parvum quadratum punctatum nigricans nitidum.

Oculi 8, caftanei, in tubere transverfo ad marginein thoracrs

anticum locati, medii duo anticr maximi rotundati _pu-

pilla fufca praedici, ee-teri oblongi fine pupilia, medii

duo pollici anticis remotiores minrmi, quatuor late¬

rales mediocres.

Thorax fere fesquipollicaris cönvcxus obfeure radiatus, pilis parvis raris confpeifus, marginibus antico truncatus,.

poAico emarginatus, lateralibus arcuatus.

Pectus planum pedibus iabioque cinctum oblongum hispidum ni¬

grum.

Abdomen lougiiudine tljoraeis, teres, pilis appresfis fuper Iongis ferrugineis fübtus brevibus nigris inftruetum, flilis duo¬

bus craslis cylindricis obmfis adfccndentibus quafi 3ar- ticulatis et cartilagineo-letofis ttiminatum.

Po-

Pider 8» tres pollices longi, pilis longisfimis obliquis ferrugi-

neis hirfuti, 7articulati: articulis primo fubtus nigro,

fecundo minimo, tertio maxitno, quamor primis terc- tibus, ultimis duobus comprcsfis fubtus nigris viridi

jnicantibus, fuper macula urioque atra notatis. Ung-

vicnii duo minuti badii nitidi.

M«DO perquan» fingulari hortem vel praedam adgreditur hatc noftra Ara-

nia. In pcdes posticos fe erigit prorfum inclinata, et mandibulis primo in pla¬

num apertis, deinde in perpendiculum iterum claufis, repente proGlit et ictu

inopinato ferit; quo facto in priftinum ftatura obliquum fe illico reponit. Sae-

pe tum evenit, praefertim fi decepta durum corpus oiFenderit, ut in apice man-

dibnlarum haerere videatur guttula liquoris , qui ex veficula fpongiofa ad ha-

rum bafin fita venenumque , ut apud Viperas, continente per easdem mandibulas

fiftulofas effluxit.

aranea, quam fub vitro inverfo per plures dies vivam tenuil cel. prje-

sr.s in Sierra Leone commotans, quodcumque ei objiciebatur vivum aut mor-

tu u m

modo quo diximus , ictu feriebat ,- quod ii durum erat, diftincte audie-

bfltur inde fonus, fed (i molte, in il lo adhasrefcebant mandibular. BJattas aliaque

lnfecta minora, ad eam vi va admisfa , momenta lacerabat. lnitio autem illa ede-

re non avebat, fed ut videbatur, in aliud tempus ea refervandi causfa, folutn

telam eircum marginem vitri interiorem nexebat fubtilisfimam. In Ranat fpe-

ciem novam , ob gingritum anferino finiilem cel. prxsidi gingrientem vocatam,

fub vitro admisfam , möte folito prxceps irruebat, fed neque ei detrimentum

inf?rre poterat neque ullum incommodum. £ contrario Rana ab ^nno loco ad al¬

terum continue faliendo multo magis Araaeam inquietabat. Praeterlapsis ali¬

quot diebus, captivitate contenta edere incipiebat ct maxima aviditate in pri¬

mis Bluttat videbatur devorare , fed congenerum Papilionumque fola confume-

bat abdomina et reliquas partes omnes intactas reliequebat.

svmtomata hujus Aranetz ictus, qui punctione Scarpianls in Sietra Leo¬

ne vulgaris periculofior dicitur doloremque multo acerbiorem adferens, fequen-

tia funt: Stxtim ut vulnus eft inflictum, dolor acutisfimus, horror gravis et

fuder frigidus a parte Izfa, quas tarnen nor. multum intumefcit , totum corpus

pervadunt ct per intervall» multum exasperantur. Vulneratus angore intolera-

bili vexatur, oppresfionem pectoris queritur respirandique difficultatem maximan»

et deliquium animi idemtidera patitur. Pulfus denique fit adeo langvidus et

vermicularis , ut vix fcntiri posfit.— Sed inträ die» fpatium haec fymptomata fen-

fim imminuuntur et zgrotus fine ulla adhibita curatione f«pe convalefcit. Ple-

rumque tarnen ligaturam arctam parti laefse applicant camque cinere Tabaci fri—

cant indigenae. — Interdum ver© Araneam ipfam., qua» vulnus dedit, arripiunt,

contufam comburunt et hocce einere partem ictam fricant. — Foliis ^quoque Bro-

mtti* Amtnas aquam calidam adfundunt et hacce fic dicta infufione partem rul-

neratam fomentant, quin etiam ei imponint fegnaina ipfius fruetus eaque pro

aliis frequenter mutant.

Tabula Disfertationi huic fubnexa Ar an t am rlperinam repraefentajt magni-

tudine naturali, fed oculoa circulo cinctos duplo majores.

;»j«( *

v

l- *

-