dissertation philosöphica, De

dissertation philosöphica, De

PRAXI

IURIS NATURA

CIVfLl,

C PAR Ί IC VLA U? US Μ,

Divina Adfulgente Gratia,

.

Ε X GÜNSENS UAMPL. SENAT. philosoph.

IN REGIA ACADEMIA UPSALIENSI,

SUB PR'J&SlDlO

viri amplissimi _atque celeberrimi,

Mag. LA U KEN TU

DAHLMAN,

Moral, et Polit. PROF. Reg. et Or»,

PRO GRA DU,

eruditis examinand am modeste offert-

GUSTAVUS ANTONIUS BOUDRIE^

DALEKARLU&

IN AUDI T, CAROL. MA$. AD DIEM/fDECi

anni mdccl.

Η. Α. M. S.

UPS Α LI iE,

S:;e R;;e M:ti

a S a c r i s s u ρ r ε μ ot

Maxime Reverendo _atque Celeberrimo

viro ac domino,

M«aSAMUELI

TROILIO,

Ecckfiarum S:ta? Clar® atque Olavt ANTE

STITI Vigilanciffimo, ConiTdorii Aulici

PRAlSIDI Graviifimo.

mecenat i magno.

jÉ ä deluhrum Delphi ^er Apollinis indi tum ^r SES aviculas _quoque fua munufeula, eaque ß- quidern nihil vtilebentmaqmficentius, non

JåL _{nifi plumii} conßqnticty attuhße, fahulofa

tiobis refert antiquitas. ßuverit, me iti dem ad Ar am » quam dudum TIBI, MACENAS Μ AGNE, exftruxk li¬

ter,na cohors _y aceedere, atque mola fall a Ht are, quum

de fint t hur a. Jdcirco leve ißhoc > quod pulvinari TUO inferendum haheo ^> donarium, excipias, precor, vultii henev&lo, jaciasque, quemadmodum Joles> z/r nihil fa¬

vorit in TE defiderari finas. Mearum eß, & erit par¬

tium y Deum Immortalem precibus aräentißtmis vener arir

ut TE, omni felicitatis qenere florentem, diutiffi-

me rebus humanis interefje, patiatur.

Maxime Reverendi atqj Ampliifirni NOMIN IS TUI

eultor devotijßlmus

GUSTAVUS ANT. BOUDRIE*

VIRO Max* Rccerenäo atque Amplifftmo,

dno Mag J A C O B O

SVEÜELIO,

PiceceC Arof, ARCHI-PRZEPOSITO Mericiffimo, Templi Cathedral. ANTISTITI Vigilantifllmo ^?

Ven. Coniiit. ADSESSORI Primario,

Ρ Al ΚΟΙΝΟ MAGNO.

VIRO Admodum Reverend» atque Prteclarifftmo,

D:no PR^POSITO & LECTORI S S. Theo\. Prim*

Mag. NICO L.RAB

PÄ TRONO& NU'UU'IIO Propenfißimo,

Sicut & rcliquis Adm. Rev. & PrieclarifT. VIRIS,

D. Mag. LECTORIBUS

Regii Gyrrnaiii, quod Arofise floret, Dexterrimis,

Ven. Gon Π fl. ADSESSORIBUS Graviflimis, PA- TRONIS & FAUTORIBUS jugi honoris

cultu perpetim celebrandis.

PI ur. Reverendo atque Praeclariffhno VIRO,

Mag.zJNVMXELSSON,

PASTORI InNsesby & Ervallaoptime merito, EVER-

GETiEae FAUTORI ad urnamreverenterhonorando, Tn venerationis debitse gratique animi tefleram, cum

voto omnigense proPperitatis calidiflimo, hane qualem·

cunque opellam VOBIS, PATRONI EXOPTATISSIMIr

dicatam efie, voluit, debuit, permanfurus ad cineres GELEBERR. atque PR&CL ARISS. NOMINUM VEST*

eultor bumillimus

GUSTAVUS ANT, BOUDRIE.

:τηπ* Dir3

§. ι.

e crsationis finis fruflretitr ^y reguL·,.

quam Legem Natura appelknt, vol unsa-

ii & vita humana, ex natura ae inäch

aciiouum fufcipiendarum & jp/orum a~

gentium, a Deo prajcripta eft.

Dem. örbem, qua patet, omnern creatum.

qfle ab Ente, omnibus iis perfe&ionibus veftito, quibus ad tantam, tamque ordinatam rerum eom-

pagem producendam, iervandam, regendamque

opus fuit, Lemmatis in (hr, merito in conceffis

ponirrms, ne in campos Theologie Naturalis fpa-

riofiifimos, praeter metam, nobis fit excurrencfutn.

Sunt autem omnia eo creata confilio, ^eaque caufia

finalf' confervantur, ut Summum hrunc Artificem cognofcant creaturae rationales, qnantis, rrno ve~

ro quam infinitis, ipie refulgeat perfe&iouibus.

Unde creatura rationalis, Conditorem fuum ut

eognofcat, honorec ac colat, inoffenfis eat, opor¬

tet, progreffionibus, ad obtinendas fubinde η o vas

perfe&iones, huicfeopo, i. e. Gloriae Divinae in-

ferviences. Ec hinc, ne fruftrctur Creationis fi~

A ^nr.

De PRAXI JUR. NAT. CIVIL!. ₅

ms, qui adeö, inter Gloriam Divinam & noflrarrx

felicitatem nexumt plane kid'ivulfum, rella tarnen iubordioatione fervata, involvk, agendi regula,

ad quam a£tus vohmratis func accommodandi ^, a Deo praefcripta rntelligrcur, Quapropter, quam h®c Lex, quam appeibnt Natura, a£liones ^no-

ftras liberas, amplificationi perfe&ionum noilra-

rum _, omni nifu, conlormandas, incuket, appa>

ret, eandern ex convenientia aOriium cum natura

agentium, proxime nobis innocefcere, adeenden-

do fciücet ad rrmtabilia omnia , quibus afficimur, qualia funt, tum relationes, tum mod i, aOnones

nempe & pafftones, earumque ftri£lurasy in men>

te relidlas, ut amrce confpirent cum iis, qo®con- fhnter iniunt, natur® puta animi & corporis, &

adec/j confervationi rioflr® inferviant.

Schol. Exafciatam ßftere ideam totius Legis /Natur®, ejusque affe£liones indagare omnes, loci

/anguiiia non permsttit. De imrnutabditate ialtimt

commentabimur pauca, qu® inttttuto noitro fub~

inde veliticantur & lucem conciiiant aliqualein.

Praecipit nempe Lex Natur® aÖriones naturaliter bonas, prohibetqtie naturaliter malas. Legem er¬

go hane aliter efe poife ^, quam aO:ii eil, rnanife-

lio impjicat. Enimvero, cui repugnat aiker e%,

quam eil, Immutahile dicitur. Eil ergo Lex Na¬

tur® abiblute immfütabilis. Id vero ckmtaxac, ίϊ

prineipia fpe&averis« Circa concluiiones, expriri-

eipiorum ad certa fa&a adplicatione .pendula«, cum

grano folhs reipondendum eil, Etentm., il fa£ta

6 Di PRAXI

quibus principia Legis Naturs adplicantur, eiTen-

tialibus polleanc determinationibus, qux per con-

iequens ^naturs humans immediate adverfantur ^,

eliciuntur inde propoiitiones pariter immutabilcs.

Sin tallbus autemfa&is, quorum determinationes

Tunt accidentales, ideoque, fub certa iolum con- ditione^ humans naturs repugnant, ifta adapten-

tur principia, non prodibune conclufiones» ni(i

mutabiles. Porro , Jus eil facultas, qua juxta le- gesaliquid agere, vel habere pofiumus. Si id

leges fäciendum prsceperint, Jus vocatur pr<e- ceptivum 5 fin vero in neutram partem quidpiam

determinaverint, Jus inde permifftvum enafcitur.

Hinc Lex Naturs , qns, fub hac vel illahypothe-

fi, concedit jus permiffivum ^, alia accedente fehefi, jus prsceptivum imponit. Unde accidit, ut diyeiy

fam omnino fortiatur Lex "Naturs imaginem di- veriasque conflituat difciplinas ^, prout diveriimo-

de ejusdem adplicantur principia. Sic e. g. cum adplicatur iilhsc Lex ad perfonam publicam, qua imperat, in Societate Civili, difciplina, inde orta, Jus Publicum Univerfale; cum vero adplicatur ad

peripnas privatas in civitate, ^qua obediunt, Jus

Privatum Univerfale diel fölet· Sed hsc in trans- curiu expoiita atque prxfulta·

§. II.

Societas, _qua totum genus humanuni natura Cciu

tinetur, dicitur Univerfalis.

■Schol. Finis eil id, propter quod res exittit.

Hinc Societas _y generatimfpe&ata, eil conjuncliq

duo-.

JURIS NATURA CIVILT. _γ duorum pluriumve hominurr, qiti, voluntatibus vi- ribusque unicis, certum ftnem obtinere conantur.·

Cum fines varii ftnt generis, magna qucque So·

cietatum diverfttas exiftat, necefle ed. Unde

.

Societas, qua totum genus humanum ^natura conti-

netur, Univenfalis adpellatur, eaque, teftq Cice.

rone in off. Lib. L Cap. 16. lattfftme -paténs hominis fnts int ^er ipfis, omnihusinter ^omnes: in _qua omnium

γ er um, quas ad ^communm hominum ufum natura ge- mit, eft fervanda communitas. Habet ^natura hu¬

mana has vices, ut ftne ^mutuo aliorurn auxilio fubftftere nequeat. Quilibet autem, qui fui non

plane oblitus eft, nec perire vult, nec mifere vi·

vere. Univerft igftur generis humani confervatio

eft finis _, ad quem concendit Societas hsec ^, _quas

tribuitur hominibus, ita viventibus, ut alii iecum

St una vivere valeant. Et quum nexus, per quem ifthsec Societas continetur & ad metamv fibi priefi- xamdeducitur, fineobligatione concipi nequeat, ap- paret, mutuam in huncfinem intercedere obligatio·

nem. Uude,ficutnullusmortaIium fingi poteft, qui

buic Societati non eft adfcriptus ^, ita & nemini eftlicitum, quidpiam moliri, qnod hunc fco-

pum turbet, oftendat, violet. Conférvatur au¬

tem genus humanum quum membra, unanimi

Virium voluntatumque _concentur ad obtinendas

fubinde novas perfe£Hones., gloriac Divinae mani.

fcftandse iniervientes, progredt adnituntur j

Demonft.). Eft igitur Deus, Imperans ille Im.

j>erantium> Conditor & Arbiter Soeietatis hnius

- Uui

8 ^De PRAXI

4jniveriaiis. Et hinc habet iflhrec Societas eilen-

tialia fua attributa, eaque communis iirnul ac

propria, qu£ a modis & I imitationi bus probe fun&

diitinguenda. Modi enim & iimitationes, fub

-quibus ^res aliqua exiilic, ubi intereunt & mutan-

tur, interitum ipiius rei iimultaneum non invol-

vunt. Ita Societas hxc un i Verfalls, Iimitationes

licet aliquas amictat novasque fubinde naneiieatur,

manet tarnen, qua fuum eile, incohimis ac falva.

$. HL

Hinc adplicatio Legis Natur & ad bomvies, ^qua ho-

mittes, ΰ Societate Univerfali coimexos 3 jpeciatim Jus

Natur* aäpellatur.

Schob Quomodo Lex Natura, falvis fuis af-

fe&ionibus, ad varias adplican poiHt circumilan-

tias, & pro varia earundem fchefi, variam rec.i-

pere imaginem, fupra (§ i.-Schül). evolutum eil.

Hinc accidit, ut quum nexus totius humani ge- neris membrorum > fecundum Legem Natura,

determinetur, indeque officia, homini, in univer-

iall hac Societate conftituto, obfervanda, impo-

nantnr _, fpeciatim Jus "Natur* vocetur. Fatemur

lubentes _, hoc vocabulum painm ^, pro dlfcurfus

varietate, apud Fhiloiophos, aliaatqne alia iigni-

heare. At vero, non litigabimus de terminisr.

Liceat faltirn nobis, iono, qui per fe nihil iigni- ficat, ideam annedere, ^quam ipdus rei natura ac indoles requirir, quamque ab aliis, qui fuorum

nominum poteilates adeuratius circumfcriptas vo-

lucrunt , uiurpari videmus. Quo pa&o, perfe-

JURIS NATUM Cl VI LI. oiß

ijuamtir breviilimc exorhm tel _am, ttt ad nirmfiTnt exponatur, quis fntnras fit apud ^itos voeabulifen-

ins. Scilicet, quldquid icopirs Socictatis pcfhilat,

in officium abit. Unde ad fphieram Juris Natu«

omnia ea fpecbnc* _qnae ad coniervationem _ge-

neris hnmani ("§. 2. Schob) dadunt, Sr5 quibusne·

gleOis, hic hnis aboleretur penitdsque evan,eice·

ret. Et hinc eft, quod Incomparabilis die iuo ae- vo Philotophus, HugoGrotius, In Jure B. & P„

§.S' Proleg, ad Sodetatis cultum , intelle&ui

hu man o eonforrnem, tanquam icaturiginem Juris, proprie talis, prpvocet. Omnia ^voro illa, qihe in-

de proßuunt, ofiiciorum capita nunc peretirrere, inj Linda prohibet bre vkas. Dabitur forte, volente Deo, opportun i or de listen difTerendi anfa _,qnum ad fperialem Juris Naturs praxin in Societate CU

vili, fuerit deventum.

$· IV-

Limitationes, quihus cifficitur homo, _{tünqmm mem*}

bvum bumani generis, cf Sorietatis, qua continetur ,

Univerjalis, conßituimt flatum hominis naturalem, in quo aequalitas Ö" libertas, nt ajunt, naturalis _regnat.

Dem. Status eft qualitas,cujus intuitu confideran- turhomines, fecundum ^omnes fuas limitationes

una cum fixis. Ex Jimitationum diverfitate, diver«

iitas ftatuum sflimanda. Hinc limitationes, _qui-

bus circumicribitur homo, in Societace generis humani univerfali conftrtutus, jfiatum hominis na¬

turalem efficiunt Ad hunc icopum agendi, ob¬

ligatio omnibus sequalis eft. Atfine jure,-fibi pro«

B * _por-

ro De PRAXI

portionato, nulla exifhY obligatio1. Sunt ^ergo jura

omnium, in hoc flatu, sequalia. Unde liberum

euique relinquitur arbitrium,. prenfandi media, fuse

confervationi infervientia; modo Soeietati humani

generis UniVerfali nihil derogetur (§ 2 8c 3). Vi-

vunt igitur homines in hoc flatu, ut alter altert

necobnoxius fit, nec eorum ullus ab imperiohu-

mano pendear. Et quum omnimoda a£lionumin- -

dependentia abakerius arbitrio heic vigeatr, ideo &

fumma libertas reperiatur,. oportet.

Schot. Status Naturalis, licet iummam illam?

involvat libertärem, ^quam vocant naturalem,. non

tarnen ideo eil: flatus ficentis, in quo omne,,

quocJ Über, liceret. DifFertfane infinitis paraiangis;

libertas i da a Ifcentia. Qursgvis enfm Naturs Le¬

gem pedibus conculcat turpiter aliosque pro arbi¬

trio non η ifi lsfionibus laeefiit, flatu naturali er- ) eidit, omnique cum aiiis squalitate proffigata, bel-

luinam induit naturam.. Nam in flatu naturali

nihil, quod ad fervandam Societatem generis hu¬

mani Univerfalem in tranquillrtate fpetlat, omit«

tere licet 3). Corruit igitur fiua fponte com-

nientum illud Hobbefianum de flatu natural

bellica-

Cur verο ah hec Ijhertatis f V. jlatu recefferint ξβ in Societates Civiles conluerint mor t dies, duriffimum fane toegit nec^ffitatis telnm, β modo penßtaveris indolent hu- '

manam, prout juit α tot retro fcculis ξβ adhiic exißit..

Dem. In flatu naturali regnat libertas , feu 0-

mni-

JURIS NATURA CIVILT. ii

mnimoda actionum independentia ab alterius arbü

trio Poteil ergo quisque pro lubrtu alios

offendere, non offendere. Unde Iibertas in licen-

tiam facile abit. Et hinc illae lacrimse, quibus*

bellum omnium contra omnes, quo per vim ff

bi mutuo derogane mortales, in Rata naturali

locum habere, agnofcarnus. Id vero de fafto o-

ritur, non de jure (§4 Schob). Etenim fi in hoc

ftatu ex lege naturali vixerint Sc ad minimum

excernorum officiorum menfuram adimpleverint

homines, nunquam, a Übertäte illa naturali ut re-

cederent, fuifiet opus. Verum eriim vero,quum

indoles humana, prout fuic per cot retro tempo-

rum luftra Sc adhnc üc pre he nd i t ur, pravis icate-

at cupidinibus., atque, e)urato plerumque omni

rationis dominio, adfe&uum illecebris vel maxi-

me indulgeat ^, non facile videbis in hoc ffatu«

nifi miierrimam 8c deplorandam omnino condi-

tionem, ubi fumma imis miföerentuf, Sc ^qua: a hel¬

lo omnium adverfus omnes, partim, vel nihil

forte, abluderet. Oppido igiturerat neceßarium,

in datum aliquem adventitium tranlire, qui huic

mederetur malo & comrnodiorem vitas tranfa£fcio-

nem {liieret. Hinc factum eil:, ut adfecuricatem

commoditatemque vitas obtinendam, in Societa-

tes, <quas Civilis nuncupari folent, coaluerint gen¬

tes Sc populi integri.

SchoL Perperam omnino fuadeas ullam® in da-

tu naturali medicinarn, cujus ope iecuritas inter

homines iarta te&aque fervabitur. At, pa&o

B 2 in-

DE PRAXI

inquies ^, fe obftrmgere pötuliTenü plures ^, ut anb

mis viribusqiie unkis ^, η ullo tarnen imperio uni

in aiterum reliOta, injurias maleferiatorum pro-

pulfarent,. adeoque fine libertatis inse naturalis de- liquio a quibusvrs ixiiorabus immunes exifkrent.

Ar reeegka faltirn ^, ii potes , nullo intervenien·

fe paclo obkrickim éfie quemque, t an quam mem- hrurn Soeietatis generts human?, ^qua continetur, Univerfälis, ex prakcnpio Legis Natura ad con- eordiam muttio colcndarn 8t fuppetias lasib eun- åas» Unde in propatub ponitLir, meto &y qnod

illurn generat, imperio omni rernotis, nec padhim quidpiam valere ad hunc finem eoniequendum, praefertim ^quam Lex Natura, qua; paöo omni

fuum addit robur, fperni eoncipiatur. Quapro-

pter hujascefnodi hominurn coiiihciatio, quas omnis imperii eil expers, non ultra cujus vis volunxa-

tem ac beneplacitum feie extendk, quousque pro·

mitTis iua conflet integrkasy Ida aucem voluntas^

tit ßexilis & lubrica, non impedit, quominus ul¬

tra in vetitum _ruant, fociosque, viribus fuis, po- tius Ixdant a quam, ingruente cafamitate, eosdem praeftent indem nes. Quorfum igitur te vertas, ni¬

hil omnio prr fijies, led tandem lubens largiaris

neceßkatem flatus civilis, ubi communi imperio fubjacent vohintates viresque omnium ad reffe ßendnm hofH cuique, hanc focietatem ingreflo,

8t in qud v iget poredas dijudicandi puniendive iingulorum fafia ad riormam, fcopo hujus Sucb

«tatis accouanüdatam. Et _quura dittamen Juris

Natu·

JURIS K/iTÜEl C1V1LI _$$

Natu rx prasci piat, η t coniérvationem So c i etat is?

hominnm Univerfalfe ratendamtis ( §2 Schob), a cl'

eiindem ficeptim ^nos habere jus idque prseoepti»

vuhi (§1 Schol.), manieilum eil. Medium _ap- pellatur, qtiod fi-ni impetrando· rniervk. fiinc

valet canon : rus ad finrm dat jus ad ms-dia. Gon-

fequitur ergo, ut, qui jnre gaudet ad conférvatio-

nem fui aliorumque, fjsquoqtie habeät ad media neeeflanay quibus queat impetrarL Societas Ci¬

vilis eil conjunSlio vir rum. voliintatumque, ad ie-

ctiritatem ^com mod i täte m q ue i ni ta, Eft ergo me¬

dium ad iiuem Societatis barn i nu m U ni ver fal is _, coniervationem puta ejusdem (jf ² SehoL }, per»

ducens, Jure igitur ab hominibus inka intel·*

ligitur.

J.-VI

Ί ota Societas Civilis pa$o ni ti ^tur vefignationis

mluntatum viriwnqne in imius ferßna, five phyfiC(S7 five moralis, arbitrium.

Dem. guemadmödurn Societas ^, ge neråt im fpe&ata, vires & voluntates conjun&as expoicit

(β 2 Schol.), ^{ita hae} _quoque in Sociecate'Civili

combinandae. Quae fie combinantur, ad unitatem tranfeunt eodemque modo nianent determinata#

Verum ex unitate voluntatum^ ad eundem ten*

dentium fincm, conjenfits mutuus oritur, qui de transferendo & acquirendo jure, patlum adpella*

tur. Unde talis voluntatum unio paclo nkitur, quod in untimquemque jus transfert,& acquirit,

ut communi Societatis fin i reliqui ^non detre&ent

B ₃ infer-

/

14 Di PRAXI

Liier vi re. Hinc jus atque potefhtem reprasfen-

tandi & dirigendi voluntates viresque iingulorum

ad finem Societatis prarfixum, Imperium, & q in¬

dem a flibjc£to communi, cui ined, Civile loqui

amant. Aäiones ergo publica, quae ad imperi¬

um ipe&ant, ab una perfona,aut phyiica, autmo- rali, pr-oficiicantur, necefTe eil. Tota igitur So-

cietas Civilis pa£lc nititur refignationis volunta-

tum viriamque in iinius perionae, iive phylicie,

fivc moralis , arbitrium.

Schot. Unio multitudinis ifthsec formam So¬

cietaris Civilis conftituic. Concipiunt videlicet

Politici, hanc unionem duobus pa£lis & uno in- terpoiito decreto peragi. Primum eil Pa£lum ton*

junclionisy quo in irnum & perpetuum corpus mo- rale coalefcere conftituit hominum al'iqna mnltitu-

do. Huic fubjungitiir decretum de hac vel illa im- perii forma adoptanda, antequam quidpiam, quod

ad communem promovendam falutem fpe&at, po-

terit conftanter expediri. Et fic fubfequitur alte¬

rum partim fubjeäimis, quo, in quam perfonam ^,

iive phyiicam, iive moralem, regimen nafcentis

civitatisconferendum fit, a membris iociatis, con«

fu unanimi, declaratur. Unde fmperans ad falu¬

tem publicam procurandam, reliqui vero, qui ci-

ves feu fubditi nuncupantur, ad obfequium, huic praeftandum, nexu indivutfo, obilringuntur. Ta¬

lis eil conceptus, qui de ilru&ura Societatis Civi¬

lis Philofophice formari folet, ut di(lin£lius «vol·

Tantur, quse in ipia ^re complicata funt.

5. ΥΠ.

JURIS NATURA CIVIL Γ.

§ vir.

Sunt ergo -partes■ Sodetam Civilis: Tantum duar

Imperans cJ Cives, arßifjtmo inter j.e vinculo j:uncii%

Dem. Soeictas Civilis eil conjunfåio Iiominnm

fecurkatis & commöditatis eaufla (J 5. Demonil. &

Sokol). Atque fi oriri debet, percutiatur, neceilum

eft, palhim, quo refignentur vofuntates vlresque

omnium in unius perfonaeyiive pbyficae, fi v e moralis,

arbitriamfji 6). Sunt ergo partes Societatis Civi¬

lis duae, Imperans & Cives, ar£b'ibmo ju-n Qi vinculo.

Schol. Materiam Societatis Civilis efficiunt hx

duae partes, praeter quas nulla, quae vel imperii

vel obfequii fit expers,in Civitate datnr. Summa

imperii refidere potefi in perfona, vel phyilca, vel

morali(/. 6). Ex diverfitate itaque fubjeQi, quod

imperium gerit, diverfa illius adminiilrandi ratio,

.qnse Forma reipublic<e dici folet, enafcitur. Modus

autem hie diverius exercendi imperium Civile ^,

non efficit, ut fit aliud quidpiam, licet diverfimo-

de fit affedlum. Modus enirn, vel gradus,non va¬

rat ipfam rem, qua fuum eis. Ad cives autem quod attinet, difpeicuntur vulgo in originärins, qui

funt aut ipia ilamina nafeentis civitatis) aut ex bis prognati furculr, & adfeititios, qui jure civitatis poilmodum donantur· Inquihni autem <& peregri-

ni, etfi non proprie funt cives ^, eapropter tarnen

imperio civil! non eximuntur, led pro iiibdkis tem¬

porär iis reputantur. Ab iIHsenim, qui volnnc praefidium Societatis Civilis, quam adeunt, debi-

tum quoque requiritur obféquium»

ιό Dß PRAXI

φ VIII

T megalit as mit em i fl a intcr memhra Societatis

Civilis nihil imfeéit, quominm Societüte humant gam-·

Ns Vniverfali maneant connexa.

Dem. ScopifS Societatis hbniTntim -Umyerfaljs

•ad coiifcrvarioncni totius gener-is human i ipeflat {jfaSdiol). Finis antcm Socieiatis -Civilis sdlecu-

ritatem commoditatemque tmius duntaxat popnli

extendkur (jf 5). Q π um igitur minus bon um, majori antepofitom, malörn fit. ^npparet, officia,

ex icopo minoris Societatis fluentia, fubordinanda

efle iis, quae fini Societatis majoris d e b ^{e η t ti r.} Έ f l eniiti

Dens Conditor & Arbiter Societatis hominum Urii·

veriaiis (§2 Sciiol.). Ejus ita'que voluntas eft volun-

casomnium. Urtde liquidoconftat, nonpocuifle in

focietatem civilem it oros, quidpiam in futurum Imperantem transferre, ^quod huic inflituto Divi-

no repugnat. Manent ergo membra Societatis

Civilis, focietate hac Uni verfall ^connexa.

Schot. Jura Iibertatis, in ftatu naturali iingulis

«oftCeflä, asqualiafunt (/4). Ät, poftquamin Socie-

tateni civilem coaluerant homines, ea, quas ex li-

bertate naturali iinguli agere poterant, in unam per- forram pbydcam, aut moralem, transtulerunt (jr 5).

Unde peripicunrn eil, civitates fen gentes inte-

gras inter fe Hberas eile ■& äquales, prout antea iiomines iinguli, nexu pofl mod um eivili copula-

ti, in ftatu erant naturali. Libertas atitem 8c a* qua- litas illa, qnte in ftatu naturali potius impedkbat,

-^uq minus ftnis Societatis hominum Univerblis

obti-

JURIS NATURA CIVILI.

-obtineri poRet (J 5), in ci vibus il/bjc6lis honnifi

limitibus eo usque circumfcripta eR, quo patet pa-

£tum, quod imperanti com civibus intercefiit. Fa- cifc igitnr inteIHgi pcteR, Societatem hon inuhl

Univerialem cum irnperio civfli, falvadha eilentia, coniiRerc, van'as licet amittat iiaiitationes, iiib qul-

bus in Rat 11 natural i ex i (Ii _{c, no vas q ue} viciffith

■oancifcatur (§2). Etenim immenRs profe&o ^para·

iangis amplius patet Sociétatis huius Univerialés icopus, quam ullius particularis fubaltcraatx fantlh

tas, q nas fpe&anda eil, ceu menibrum Jiujus So¬

ciétatis ;peramplae. ^ι

S IX.

Hinc Jus Natura, in Societate Civili, praxi mn

ieflituitur, fid novis motivis velut mimatur, tor-

fon bomiuum naturaii in officiis ejusdem exfequendis

ehviam itur.

Dem, Ädplicat Jus-Natura Legem Naturalem

ad homines, _qua homines,'■& Societate hominum U-

niveriali connexos (ί·3> Insqualitas autem, quse inter membra Societatis Civilis obtinet, impeaire nequit, quo minus Societate -hominum UniverfaK

maneant eonglutinata Cf S)- Qppido igitur mani- feRum cR, Jus Natura in Societate civili, praxi

η011 deftitui. Porro, _quum libertatem, qure in

Rntu Naturali viguit, adeo facile in licentiam degeneraRe, ideoque in Societates Civiles conceR

fifle homines ($'5), compcriamus, palam eft, officia Juris Natura novis velut Rimulis, a icopo Socie-

^ati&Ciyilis ejusque natura defuratis, animari, ne

C _m

8g Di PRAXI

in iisdcm cxfeqnendis fbcordia atque Ianguorc tor-

pefeant mentes hominum.

Scbol. Omnia ea officia, _qux prsefcribit Jus

Natura, intuitu eilentialium attributorum, qiiibus

veftita eftSocietas hominum Univerfalir, locum na- bent indubitatum in Societate Civili, Cetera ex

fcopo civitatis determinantur. Civis igicur ad ea exfequenda, ^quas officris Juris Natura*, ad civita·

tem adplicatis, conveniunt^ confenfu ultronco fefe

obflrinxit. En _ergo fortiffimum motivum, quocl

ill is naturalibus, civem, qua hominem ^, &: Socie¬

tate Uni verfall connexum, ftimulantibus, fuperad»

ditur. Alterum motivum, quo obfequium a crve extbrquetuf, ponitur in pcena, feu coaftione,

cujus intuitu, fi frena mordeant immorigeri, ad

imperata facienda compelluntur.Sed haec hafknus.

5- X.

Und t £5 theeriajnrts Natura exafeiata, var ii $

Mgotiis ac qnaftiombus rite detcrminandisy in praxi

Civilt, optime infervit.

Dem» fn Societate Civili valde difcrepant neg- ntia. Dantur quippepublica, qu^ totius Societa-

tis fecuritatem & coniérvationem refpiciunt, & ex-

fecutionem, huic fini, cui renunciare non licet ^r

conformem, amant. ϊη hifce, quod prafifcine dixe-

rim, pötioribus, &, quae inde fuboriuntur, quseftionibus rite dcterminandis, exferit fe Jus Na·

^urae. Sic, cum gentes fint inter fe liberae (§ g.

Schol.), ideoque ^nec alio contineantur nexu, niii

quepi habent tanquam menibra Sociecatishominuni

Uni-

JURIS NATURA Cl VI LI *9

Univerfalis, _quam neceffaria ergo fit exafciata Juris

Natura theoria purpuratis regni legatisque ^, vel

inde faeile poteric dijudieari. Sic, qtiantum legibus

■fereridis civilibus ihferviarjüs Natura, dicivixfatis poteih ProfeQxjfuperficraria Juris Natura theoria irs

fufficere nequit, quiPrincipibus a confilio erunt, ne hallucinentnr in adornandis civilibus praceprisj

dato reipublics fiatui eonvenientibus, fimul ^ac Ju¬

ri Natura? non adverfis. Sic, obveiiiunt fiepe ca- fus in foro cfvili, in quibus decidendis nihil eerri

ex lege civili fubindc hauriri poteft. En ergo quam cöftimöde id fieri queat, quum Jus Natura

in iubiidium recipitur Juris Civilis. Sed, quid mul-

ia? Transeo ad negotia -privata ^, quae band minus

moderamiiii fubjacent Juris Natura ^, quatenus ad

Utilitatem cujuslibet familiärem fpe&ant, & nexu

aliqno, cum flatu civili ne'ceflarro, non copulantur.

Etenim nemo mortalium erit. qui in agendo lege

natürafi eil folutus, ncc alia dabitur aelionum di-

retHo ad felicitatem indtpifcendam, cujus quidem

Iii hacmiferiarum valle horno pamcepsjreri poteft,

qusequc debito facultatum mentis ufu acquiritur (§ i). Unde ^nec quisquam privatus efi, quod de-

mumcunque vivendi genus in Societace Civili ^am-

pleQratur, ctd, tanqtiam membro Societatis bomb num;Üniverfalis, non hoc intuitu Jus Natura vel

in prirnis commendabitur. Ita Univerfalitas Juris

Natura tantaeft, ut ad omnes fefe exüendat aflio^-

nes homirium, in ^quocunque hi vi vant ilacu^fivein

iibertatis feu natura Ii {§ 3 coli, cum ix v e in civili, ub j,

omuss

5* Ds PRAX* JUR. NÄT, CIVIjLI.

omnes flatus particulares regit Jus Natura, fuis·

que praceptis infkuit. Etenim, introduck) itatu

civili\ vincultim humani generis univerfalenon ta¬

rnen ideo rumpiturjf, 8) Quapropterex fuis prin- eipiis, infinita iila, quae in SocietateCivili obveniunt

negotia, tum publica, tum privata, neceilario de-

terminabir Jus Natura, ^ne derogent fini Societa-

tis hominum Univerfaiis, cui iubordinandas flint reliqu« particulares hominum focietates.

Schal, Sic habes, Le&or Benevole, fki&uras

Jaltim nobiliffimi hujus argumenti, in fchemate ge¬

nerali conceptas. Poftulat jam railituti ratio ad fpe-

.cialia defcendere, & commonikare praxin, quam habet Jus Natura in Societate Civili ^ρ-r fingulas ^e- jus partes capitulacim eundo. Nobls vero in pra- ientia non iicet eile prolixis. In aliud igitur tempus, fi provido Numini ita placuerit, cetera, quas ipfius

•rei apicem tangunt, refervamus. Tuum interim

verit, L. B, qnod enixius nobis pacijfcimur, inno-

xio conamini faventins indulgere.

# χι;

S. D. G.