BIT US DOMICI-

7 vi φ.

I Ν. J.

BISSERTATIO PHILOSOPHICA Brevem exhiben« defcriptionem

Α

BIT US DOMICI-

LIIQUE HIBERNALIS

HIRUNDINUM

Quam

Suffragante Ampliffimo,quod ad Salam eft, Philofophorum Coilegio

Modcrantc

Λdm. ^eVerendo _atque Jmplisftmo

Da

ANDREA

QOEDING,

Log.&Metaph. Prof.Celcbernmo,«Scin

SRWtf_Prep. & Paft. Vigilantiifi^mo

h. t.Facuk.Philof. Dec, fpe^tabili Publica _vcmiUüoni modeβefifiit⁹

pRICUS ÄURELIUS

Daieic»

In Aitdit. Guß. AL»j. ad d'tem

f^Maji

VPSALljE, Typis KEYSERIANIS.

J?CW. &rxrfilßls<i

S:cf Μ^Ms MAXIMA FIDEI VIRO*

Fahlunenfis & Occidentalis^

Utriusque itcm Dalekarlise,

Nec non

& fftäctégårDj Territoriorum

GUBERNATORI

Jlluflrisfimo Generofisfimodtue

DOMINO

Dn. NICOLAO

mtvsfemm&wi

Lib; Baroni3

Msecenati Magno,

LevUenfehocce fpecimen Academicum,tti

i&tss ittdnitiW)^wmfpe humihma favörIs in

gen* fcliciUtU vo-

Jllußrtsßmorum& Nobilisfi-

mltor de- E«

νι$ο TsLobdisfimo atijue Jmplisfimo

Dn. IIARALDO

LYBECKER,

Regii

Metallicae prseefi:, Adfeffori digniiTimo, PrudentifTniio,

nec non

Rei metallicae

apud

Prsefe&o dexterrimo,

Patrono Surnmo,

fubmijfkmentis, _perpetua venerationis&pie- foflerum obtinendty ardetn'ffimoque omni,

to fubmijfe _offert

morum nominnm Veßrorum

votißimus A;

fPlurimum SpeSlahili Vl%0^

Dn. ANDREA ANDERSSON

in guntotiofja/

Rei Metallicac apud Cuprimont:

cultori foiertiffimo,

Nutritio ac benefaftori debita obfer- fervantiaprofequendo,

Spe&atisftmo

fl%0,

pn, OL A O KOLMETER ,

Reimetallicaeapud Cuprimont.Cnltori prüden- tiflimo,Fautori & amicoplurimühonoran^lo,

Honoratisßmo

Dn. WILHELMO AN.

DERSSON

Ingtäraé&acfa/B-eimetallicx apudCupri.

mont.Cultori perinduftrio,Fautori& amjco multum obfervando,

»it . · * '

t

£xercitiumhocce Academifutp,ob benevolentiam fin·

gularemⁱ nec non beneficia bene multa fibi praßita,

in fignumgrati aritmi 5 dr ultenom benevolen- ijx'i cum perpetu*felidtatis veto offen

p. Af

2s. ®. K V.

Bire

pore:, noftroque fe fub-

ducere confpeäui birundines, tam

utique eil tralatitium , ut vel

citur _, notifllmum fit. Quo

vero praefertim tempore difee-

dere ineipiant ^, & quorfum

tendant, & _quae abitus eorum

veroL fit caufla _{, cum} vix ^o- mnibus aeque conftarc exifti-

mem ; operae utique pretium

me faäurum arbitror , (I ^oo lippis tonfowbusque, quoddi-

A cafione

es..*

cafione verborum apud Je[mm prophetam & Jeremtam ^{, quo-}

rum uterquc cum reliquarum

avium migratoriarum ^, tum etiam

hirundinis mentionem facit, ille

cap. 38,14.

bic

fen ti differtatiuncula id perfe-

cutus fuero. Ita _autem opel-

lam haue

qualemcunque

que aeeeptiones excutiamus; dein-

dc TTfctypctisihoyicc* exhibeamus ⁵

duobus potiflimum capitibus

abfolvendam _{, quorum} prins i.

pfum abitm tempm moramque,

caujjam item & locum; alterum u/um

mB

fifum moralem mythcumque trä¬

det. DEUS coeptis noftris adfpiret, ut fru&uoflis nobis, candidoqnc le&ori ^non omni.

no injucundus hic labor no.

fter evadat!!

Membrum Prius.

OνομαΖλο^κΜ ßßens.

Ubi l\mo exponttur Eiymologia vocU ht-

rundinis §. i„ ltem vocumcbottaph φ chataphita apud Grabeschald&osque^

Svedorum / Hebraorum d'ö ut

φ Gracorum %ίλι$ων $«i. Homonymia

vocié Latinλ Gracaque §. 3.4» f.

5^. /.

SflJfNde

^vocis

^no-

0^©firautn

ßnt,

baud fortasfis in

proclivi erit

A ζ fta-

*§ ₄ §*

ftatuere. Scaliger in Conjeöa-

neis , tcfte Yofiio , å _graeca

voce jjéAÄ, dedpcere conatur,

proindeque helundbtfm dici, con- verfo L in R? exiiiimat. Sed quod pace tanti vari dixeriii),

minus cpncinne. Utut enim

aliqua exempla transmutatio-

nis literae L in R adduci pof-

funt _; ( ficut caeruleus pro caduleus _, φ&γφ,ον pro

flagel-

lum ) hac tarnen k>lå ^rem in

prasienti cpnfici non pofle,

yel

reliquarum literarum iyllaba-

rutnque diverikas fatis evince-

re videtur. Si enim ad vocis

graecac aftfc&r latina formanda eifet ; utique non hirundo fed

hrido diqcretur, _Quod v. A- grae-

s§ _s yst

graetius ^, quem pariter citat

Voffius _, ab h<erendo ^, quod tignis adhaereat ^, nuncupatatn

afferit; hoc ipfum vix firmio-

re talo inniti exiftimamus.

Tantum enim abe(t, ^ut tignis

adhaerendi ratio _, hirundinibus propria fit, ^ut potius aliis a- vibus ea conveniat, vel faltim

communis fit. Nos fane _OVCfJLCt' ΖποιηΙχψ effe in latiali lingva, quemadmodum ^{in ceterarum}

plerisqfue

mamus, fuccenturiantc nobis eruditiflimo Varrone (a) qui,

confirmante hoc ipfum

Voffio,

himndinem _{inter cas aves recen-}

fet, quac å fono nomen acce-

perunt,

{*) Lih. _4.

*S 6 Sk

perunt. Adeoque

hirundinem

vocatam affcrimus, vcl å cele-

ri rapidisiimoque

ejus volatu,

quo fonum hir edi

percipi-

mus _, vel etiam acuto ejus·

dem cantu & minuritionc ifti fono non abfimili.

5. IL

Eandera vocis Arabic«

Chaldseaeque chottaph

chata-

chartus in Hierozoico (V) po-

tiusque hoc hominis

hirundini

volatus

veloci celeritate, _{quam ex eo,}

quod juxta

Jiidorum (c)

in

(b)tibi2)C. 136.^c.

ιρ.ρ,61.

(c) UK 12. c, γ, origtmm.

3S ₇ »

in aére capiat & edat* Nam-

que in omnibus

lingvis

di verba etiam ad celeritatem

pertinent. vid·, auäores ^merao-

rato Bocharto 1. c. allegatos.

Quod vero vernacula noftra

lingva

quippe ^cum in veftibulis, feu

anterioribus aedium partibus ^,

quae noftris 0φαίθΐ dicuntur

nidificare folet. Ccterum hc- braeis DO diäam contendit Bochartus (d ) å cantu iivc

querulo, live minuriente,

Hinc auctor Philomel«:

^cgulm atque merops ®. rühr^ope.

clore trogne ^,

confi- fd) üb. 2. Hieroc_{dp,ι o.}

#§ 8 §*

Confimili modo ^tn^ilulare Jciunt.

Prognes enim, hoc

eft,

dinis ^vox eil 212*1, proinde-

que

zizilulafe

circa Venetias, Zi2illam hi- rundlnem vocant, hirundines-

que more

vel

per

Zi2ilare

Et

hirundinis aliquid queruli lu&uofique continere

videtur, unanimiter adfentien.

tibus Poetis omnibus , Bochar-

to b c. adduftis ^, hinc Eze-

chias rex aegrotans hirundinis

inftar pipiviffe dicitur vid. Bo-

chart. Hiero2. 1. 1. c. c. Graecis xihJw dicitur && T° fö χύλη Joveit

S5 9

vel oiSoumv å commotione^ vel quod

canendo rittum dißendat ^, qui

huic avi _, prae ceterarum ejus magnitudinis avium major di-

latatiorque

5. Hl

Hanc vero vocem varias in- duere

fignificationes

hendimus _, quae tarnen omnes

tropica funt Sc _per translationem impofitae. Quod enim Ventus

faVonius

VII. Cal. Martias Chelidoriw ^no¬

mine adpellatus fit5 id inde fa-

£him, quod eo tempore hirun-

do redire viderique ineipiat,

Vid. (Plin. hift; Nat. [>3 ^tem

B Colu^

[c] lik 2, C. 47,

«§ ίο §ft

Columella de cultu hortorum [_f]

Unde Horaths (g)

Cum Zephyris β concedes, &

bi.

rundine prima.

Et Oppinanus de hirundine

(h)

- - ΙίΑζ/ΛηΖ&ψυξϋ 7τςωτήγ}*λ$ςo^<f,h,e.

Arns VernaZephyri prima nuntia.

Cui additur TSlonnus

- - f\αζ/νοιο φιλη ΖεφύξοιοΧέλι^ων,Ιΐ C,

Vernl amica Zepbyri hirundo. Proin- de ejusdem quoque venti

avis

diS:a hirundo, TSlonnus. ( k)

Kotj Ζβφυξϋ χαλάς όξΐ/ις xjzrugotpiqv χίί

μολ7ryv

i. ^e. Zephyri pulcra avis,

jul·

fudit cantilenam·

Ce-

(

f) üb.

//£.

Epifi.

adMozcenatem. (h) lib.%. balieu-

ticZp V. 244. (i ) Hb. 2. Viony- ßacuv. (k)//£.47.

SS II 5*

Ceterum ventum hunc

feu Όξνιΰίχ* Bodinus in

Theatro Nd-

tuYae. latine hirundinarium & ävia-

rium nuncupat.

5. ΙΓ.

Congenere

metonymia

ans

Vernale hirundinis nomine

venire legimus.

Scilicet

quoque adefle certiffimum

fit«.

Hinc Ovidius

(1)

Fallimur, an veris prrfnuntia Venit

hirundo\ Et Calphumius, £m]

- - - j/er novo cumjam tinnire,

Volucres

Incipiant, nidosque

reverfa lutahit

hirundo·

Et

fJQ lib. ^2,Faßorum.

£m3 Hc/og»

«5 ii S*

Et Jrißopbanes in

equitibus

Zxiiparfe πάί&ς, 2j>' via χιλίων, h.e.

Videte pueriynonne cernitis? ^vercß,

hirundo (ci) Tempus vero quod proxime

antecedit ver ipfum, π&χελιΜναν Ariftophani dicicur in equiti¬

bus, [[/>] Notandumque

exifti-

mo quod Theon ad Aratura fcribit _y pifcem borealem ve-

teres cum hirundinis capite expresfiffe, 8c ϊχβν* «sa^oW vo-

cafie, _{quia veris preludium}

ortu fuo fignificabat. Vid,

Sochart.; 1. c,

\q)

S.V.

(η) 4<3φ

il

conf. Scboliaß.

L

(p)/:zi3. (q

*S ₁₅ 58

f. r.

Nec abfimilis ratio eft fi~

gnificationis ^, qua herb# quan-

dam fpeeiem cotnpleäitur·

Quod enim illa & Che-

UdonU

(utroque

profertur)

vel

adventu hi-

rundinum floreat, difceffu ve-

ro marcefcat eadem , ut tra*

dunt, ΦΓιηΐΜ (r) Diofcorides (s}

Sc

Tbeophrafliu

quod

ta _, vifum reftituant hirundi-

nes _, Vid, Jldrovt Ornithol♦ (u)

quam tarnen

pofteriorem

tionem

(t) lik ^£.8. (s) lik 2, c* 176*

(t) lik

£u}liki7«

Ρ. m. 298,

14

δ#

tionem

Celfm

tyllenbag.

glaufotmtfr

(y) in fiftis

ponunt. Ceterum Theophra-

fti interpres Ga^a birundm-

riam hanc herbam vertit , tra-

ditque Matthiolus ad

Diofcor.

(^) Chymiftas imperitos, grae-

ce nefcientes _{, non} Chelidonium

fed codi donum apellafle ^, po-

ftcaque falfa norainis praeftan-

tia ex hac herba quandam quintatn effentiam fieri

praedicafle.

Mem-

(x)l.6.c.6·

(γ)

169»

(t)

fil.

*§ 15

Membrum Pofterius.

Πζργμα&λορία* €Xpon€HS·

CA Ρ. L

t7^i virw hirundinum Speeles §> i. 2·

Verennes quA non abeunt utut oeeul«

$, 3. Quadam in nidis & in¬

trä Ades remanent. §· 4. Qupdam tn

fundum mar/s lacuum & fiuminum hyemis _tempore fefe demittunt ^, fub

httonbm &rtpis fe abdunt al^{iα $♦} &

guadaM in arborum cavitatibus $.7»

/» montibus & convallibus alta $♦&.

Migratoria quorfum abeunt. 5.9. T«»- abttm §» 10, Quales fint

tn hibernaculis, ^ualis vita, £)uan- do & _quo menfe redeunt §, 11.

H§.

1.

loquuntur rei aviariae feu or-

nithologiae fcriptores.

cum

«§ 16 s»

cum in prüfentia nobis propo- iitum non fit, oirmia illa ex- cuccre atque rimari ^, quae ad

hirundinem pertinent, [fic enira

in trtolem vafti operis excrefce-

*et dißertatio noftra] itaque nec

fingulas illarum fpecics tecen- febimüs, nec auöorum in illis enumerandis variam rationem cxaminabimus. Sed ^{eas tan-}

tum memorabimus , quge infti-

tuto noftro infervientcs, in hi-

bernorurn domiciliorum quibus gaudent, notitiam nos dedncunt.

Cui autem volupe fuerit &

vacaverit, Aldrövandum eruditis- fimiUß fcriptorem Jrißotelem(a)

Olaum

* lib. _17.ct6. Ornithologie, (a)Hb,8, Hiflor. animal, 12. & ιό»

m _i7 m

Oläum

Mdgnum

gentibus

ptent; (b) Franzium, (c) Gefneri

hiilor. animal^ coniulere poterit,

& multa leiiu digna,

fcituque

§. 11.

Tot itaque nobis réeetiiefl- åx veniunt hiriindinum fpecies^>

quot nobis fuppeditat locorum,

in quibus vel aeftivo tempore nidificant, vel hibérno _tempore fefe abfconditum abeunt, diver- fitas. Et ficut aliae aquaruia

profunda,littora & ripas petunt, aliae peträs, arbores

locaque

xofä & miiros, imo vero aliae in

ipfis aedibus per hiemem fefe oc~

Γ

(b) _{lib. i9. aap.} de hirund;

(c)lij%

mnmal: part* %cäp. 21,

ι8 §*

cultant j ita nobis commode di-

vidi

poffe videntur

dome-

ftias, ripariasjagreftes,muranas-

que.

Harum

aliquae

maneant in nidis

Jocisque

tempore occupatis;

generica di-

ftinäione earum in migratoriM &

peremes

defungi

poffe,

ratione inftituti noftri * merito

arbitramur,

$. ill

Nam quasdam in iEgypto &

iEthiopia non

difcedere

tempore

fed

teftis eft Herodo-

tus (d)

bifce verbis;

£ χελιδόνες oy ίτιρί^* ίονης ϊσηλήπχπ. he»

Mihi & hirundines toto anni

tern*

(d) lib.

«S ₁₉ §ft

tempore ibt funt, /w

hye-

mem difcedunt. Et Quamquaofl Propheta Jeremias (e) aflerat,hirun-

dines nofle tempus adventu s at-

que recefliis fui, id tarnen de o- mnibus Sc fingulis, nulla pror- fus excepta, intelligendum noti eft; fed iufficit, plcrisque hoc

eile proprium,utftato temporea- beant redeantque. Succenturiari

huic fententiae videtur Arißoteles hiß: ännimal: (/) quam etiam am-

ple&itur ^ochartm^ (g)

qnasdam-

que in vicinis locis manere af-

firmat _{, nec} mori omnes, fed

nudari & deplumari,

quemad-

modum gallinis turcicis fieri ^cet-

pimus. Interim cum his qui roa-

C 2 nent,

(c)c.

(g)7,c,p.6j.

m ²⁰ §$!

nent _r pon leve imminet p^ricu-

lum fi

frigus

iiibinde mortuas inventas docet Φlin. [_b~] Quod autem Jftdorm &

!Bartholomaus Anglicus Thomafio cita-

ti, tnaria hirundinem transvola-

?e icribant; id de perenni illa ^{^} cujus ^{mentio ex} Hcrodoto facta accipiendutn non efle exi- iliirumus. Ut ^ut enim hirundi-

num aliquae in terras tepidipres

fervidioresque,

itineris coqficiendum eft,abeantj

quotquot tarnen terras terris

mutant, _eamque ob cauiTam hq_

fpites &ζ pcregrlna^ dicuntur, ^o-

mnino migratoriae funt, nec illis

Herodoti perennibus aceenfenda?.

« §♦ iv*

(b) lih. iq. cap. if.

21 ^

§. IV

Quid ? quod

quasdatn

mdjs _{fuis atque} intra aedes re-

jpanfiffe teftes funt fide dignis-

iimi ₃ iic Geomum Majorem retü-

Jiffe, fe Wittebergae in templo

arcis tempore hyemis congloba-

tam hirundinum congeriem in-

veniiTe , iB» G^erbardus Fran^iusque

tradunt. In nidis repertas, Heid- feldius Spbing, (j) Hier: Elyerus (k)

\fticcius in Hefiod: (1) in turrium

foraminibus,Urfinus Analcd;facr,

memorant. Sane Martialis

fingulare quid memoria prodi,

diffe legitur, [WJ nempe unicam

hiriin-

(i)c.6.p. i6i>edit.a,i63I>(k)cj6.de

ambuLvern,p.

J42.(l)/»2.^·

*86,

(m)/,3,c,6y^Xn)y.£/>;68$

Ǥ 22

hirundincm in nido remanfiffe?

difcedentibus ceteris; fed ean- dem poftea proximo vere å rc- deuntibusmale_exceptamperiifle,.

Jta autem habent Poet« verba^♦

flibernos petetent folito ^cum more

recejjfus

Attbidesjn nidis ^una remanftt aVr*.

J)eprendere

nefa.

Et pYofugam yolucres diripuere

ß<ef

Serodedit poend*:difcerpinoxiamater f)ehuerat,fedtünchenlacermtltym.

$. v.

Ceterum qnod in iffio

Fun-

lacuum fluminum-

que

quaedam,

hiemem

delitefcant; id utique mirum

&

ftre incredibile videbitur, Qua-

- mobrern

*§ _2? §»

tttobrem ,ηοη folum Cum haefita-

tione hoc ipfum. å quibusdam

referri

(o),

rnen au&oritate & experientia ipfa fuffulti, ^{haud veremur} id

confidenter affirmare. Praeter- quam enini quod ipii propriis,

ante paucc<s hofce annos, oculis compcrinuiis ^, å pifcatore quo- dam congllobatas aliquas hirun-

dines recé extraäas,

quod

cum miraculo nobis eo

quidem

tempore conjunöum videbatur·, materiamque & anfam fimul da- b*t cogitandi hac de ^re

paulo

pen-

(o)

thio ad Claudianj _/>. m. 1246.f?qq·

[p]

BodirtoTbeatr*

*§ ₂₄

m

penfitatius; utique tot prsetereå

hxc fententia fide dignis-

fimorutn telationibus confirrna- tur; ut βi contradicere adnitcre-

tnur, lise morofi nimis & _per-

tinaces valde cenfereraur, Et

primo quidem adducémus Luthe-

rum (f) qüi llgnanter & expreffé

dicit♦ Hoc miraculum de birundini- lus ufu ^no-tum efl ^{, ·}quod birundinés bi aquis per hiemem mortui jdcent, &

jub dftatem, revmfcunt* Hunc fequi-

turFrangius iic loquens ⁱ

(V)

addimusQiMagnum ita coimnemoi-

raii-

(q) in c. i ^. Gen.

0.1

c. 49.

fot.

bift.

pima/; c,

*5 §$

rantcm: In (eptentrional'ibus ^a- cjtiis frfpiui cäfu

pifcatoris exträbuntur

birundiiles _, in rribdum criftglomerätä

iftäjfce:

& pede ad ptdem pofl principium ^au-

tumni fefe inter cänna* de/cenfum

cot-

pore fvaviilittlo

cömpleto

Η is ad ftipula tur

Schwenckfelt

qui poftquäm Ölaum

allegaffet,

Idera, ait , pifcatöres in 'Bormßa ob- firvarurit, extrahéfttfes hirirndinum copiam.

Getiiha

de

ruüdinibus in Pölöniä ex Herme¬

te politico

Julii Éelli profert

D Zeil-

( s") de gentib. feptent.

lib.

^de

hirimd: _p. 385. (t)

Tberiotropb:

p♦ 286*

feqq*

26 §§

ΖeiHerus (u) fed & Herniem Tfvi*

^pVm. Noßri

pifcatores

fat:

p'm per Hyemem retihus extrabunt U-

rundines in

globum

rum fingul# gramen in roßro tenent*

$. Vi.

Et quanquam

TSleander

ihm & Bodinus timide ηim is &

dubitanter his accedere velle vi-

deaatur, uti di&um eft, adduca-

mus tarnen&^eorum verba>quibus quid audiverint ipfi,

nobis

nu*) qui renuntiarunt birundines fun-

dum ipfum mark petere , atque iÜic

obdormire. TSleander pariter quid

fibi di&um fiierit, refert his ver-

bis$

(11) Cent: 11. Ep'. 82* (x) Cal;

fub

Martio ρ, 44.

27

tis Alii exempla etiam recitant ^, quod in globos collect# in

proftindum

aquarum fe dejiaant ^, aut Jub httori-

bus abfcondant ^{mortui, usque} ad tem- pus Vernum ⁵ quo reVivifcant demw,

Åcpueris etiamnum audivimus' recitari,

Mi Vétm?« omnino c ertum, pifcatori-

fe compcrtum, de fingtilis ^armis

ob-

dum ßefke infinibus Mar.chiafitum,

o/mz dfeiDominisSorayienftbus7

ßaronibus a ßiberßein ^, w ßagnum quoddam profundum fe

demittant

glomerata ex

arboribus delapße

αφ

extrahuntur fape tempore

hiberno in

magno numero a pifcatoribus

fed

lis, Mi magnoßudio

declinent

Ρ 2 <ρού!

as 38 §Φ

quod ibi pifces fint nullt, ^nec ulli ibi¬

dem capiantur :

refurgant

ac prodeant tempore Verno, non gre- Athn , fed

ßgülatim

Jtque hxc ftc

referebantur

nuper admodum virum fenem audiyi-

mus, qui eadem nobis de eodem fla-

gno, ut Verum commemorabat, (Bar-

thius autem loco antea citato ita habet:

A noßrorum hominum nonnullis ^narran memtni,

formas

usque ad fpirantem faVonium

delitefce-

re ; £0 Ver reVehente ßnfim rurfum implumefcere, ® /e choro Velut

poftiliminio reßituere. Λώ'ί flumina _qui.

dem fubire perfvafum habent, m /ii tuberculi quodam Velamine obvelatas latere, uligine obrutas³ © m latebra*

$§ Z9

yipeßres arrepere quam profundafima*.

Ceterum iub littoribus

TSleander/

in fluminum ripis Elverus (y) fefe

abdere tradunt.

J. rii.

Ut ^ut autem plerisque per?

fvafum fuerit maximam hirun- dinum partem aquarum profun¬

da petere hibernis raenfibus χ

Conftat tarnen non unius alte¬

ra! sve generis ^, fed diverfitate plurirra loca quxrere easdem.

Namque fi confulamus Claudianumx

Is in arborum cavitatibus ftativa fua habere quasdata his verbis aiferit: _(,:>)

Arloyis (y> c.76. deambulχ (ζ) Lin Eutrop.

v. 117. ® 118. Conf ßartbium

ibidem I2£&. Jeqq.

i? ₃₀

•

. Arhris immoritur ^trunco brumalis hirundo

Cui oppido fuccinif Georgius

Fifides [a]

Ketj Jevfyov έοξείν 'oixlccv τιχ,ν&ζετχι

Κα/ (rmif)pc6v^T?ej avmS^etau τω £υλω.

Quid ? quod Hteron: Elverus {b)

Jlbeytum obfervaffe docet, hirun-

dines brumae tempore in plantis quibusdam concavis

delituiffe,

Sc in fuperioris Germaniae

fylva

putri-

dam hirundinibus plenam in

ventam fuifle. Gemina apud

(ßaderum₍c) Franzium, Heldelinum

Sc ^an^ovium {d) legere liept.

%Ύ11Κ

J>]KW/Up.V,ι 2yf-feqq. Iby.

j6.de

ambul* [c]

fol. 415.416.^Μ

tid, V,

Epigr.fåt IdjL L citatis#

m si

§.

km.

Prseterca fub akisiimis rupi-

biis & promontoriis mari immi- nentibus delitefcere _> marisque

Baltici pifcatores 8c accolas,cum

fuccinurrr fub rimbus legerent, hi-

rundinumcumulos deprehendifle,

commemorat :(Boäiim(e) Et in locis faxofis petrarumque duris

fefe occuitare tradit Fran^ius qui pariter ^ex Fliriio (cujus ^ta¬

rnen verba fua facit) refert; in

montes propinquos

recedere

ibiqt/e latere quin. & inVeniriimplu*

mes & nudas in petris & angußiis mt- conVaPium. Itaque in montibus

quoque

latibula

dines

(e)

biß.

ännimak _{c, 21.}

«S 3* 5$

dines credimus, addu&i ^an^oVii

auäoritate. Verum quod inhye-

ihis tempore)

loca

vel

ihoiitium apricä fe&entur ^, ut

fcxiftimarunt

aliqui, loeo Plinii

haud dubie feduäi , id viχ ae

ne vix quidem

perfvaderi nobis

finimus. Qu# enim frigorum tettipeftatumque

dura Sc

da fugiunt;

quod

dities brum# menfibus facerecer.

tifliinum cft5 tantum abeft, ut in sqfrico fefe iis exponant>

üi:

tius in intima latibulorum anxii fefe demittant. Proinde Cbiffle-

tiänus Codex apud T>alechampium ad

citatum Plinii locum _pro apricos légit AfricO) ventum haud

dubie

hoc Cg]I,X.hiß; Minima/;c\XXZJ^

33

höc ipfo innuens

avibus noilris

faventem & propitium.

Tboma~

fus ^\b) forarnina wpatiutpi non a-

prica nopunau pportere

fcribit,

quicnrn faqt Urfmus (() prüden-

tiam abitus& reditus hirunditium éxponens. Trimum inquit cum

byems ingruit, iacit<e

difcedunt,

Ä/dJuapetunt, W in arborum cavisy

Vet in moniium äutturriumforaminibusr

Carmen quoque Gregorii TSLaftan-

igni

olifli

ad verbum fei^tareddidiflefatetur;

0 fi pura

coiumba forem

birundo!

Tot Varia infdiefugerem

difcriminå

lucis_j

É

Atqu?

φ)intra&ide bibernis

hirund.§.2.

3>c,%.p,m.

«§ 34 §8

Atolle biter cava

quädrupedum

Hoc dVi colorem, quodcunque

efl*

{funica notis Et

fubleßa fides,

§. IX

ϊη cavernis turriüii), domorum

murorumque ^, imo &

in

dis

fuis hibernare hirandines antea oßendimüs. Nunc ad migratoricvi

illas progredimur,

feu peregri-

nantes hirundiries. Hx funt _quse

frigöris vim evitatura, in

regio-

ne9 calidas, ut ut maximé diffitas

avolant. Cujus rei eruditiffimus ille, _{quem antea} citavimus, Ur- finus plura nobis exhibet tefti-

monia* Et primo quidem

lepi-

dam3

m w §«

dam, adfert hiftoriam de Mona-

cho quodam, abitatn

hirundinis,

quam per aliquot annos

incel.

Ja fua vivam fervaverat, pecu- liari ratione explorante: Fuaan-

te annos, fcribitUrfinus, Vigmti^ a- micus quidam mens, qui editocommen-

tariolo ferio Vtfus efi

affirmare, hirun.

dines abvolare in Indiam: jirgumento lepiddi hifioriee, fic

habet♦

chus quidam in cella fua

hofpitem ha-

lebat hirundinemperaliquotannos; Cum fub hiemem femper

abvolaret, mcidkei

cogitatio, explorare ^ne

pojfet,

interim deportaret ?

fchedulam

fcripferat

ubi

hiemafii? tf^edux aliam proximo Ve-

re ,in _qua heec

legebantur

In

India in domo futoris, (%wi ita

m 36 m

geftdm dejeralät, tcftis

Sed hane narratiunculam fuo lo-

co relitiquirims>quippecum

fides

penes auöorem fit; neque

for-

taffis _per omnia cohaerere prur denti leäori videatur. Interim in eo a verltate minime recedit?

quod adremptiora loca eaqueca- lidiora hiemis tempore recedat hirutido; proinde idem nobis

modo meinoratus Urfinus inhu-

jus rei confirmationem antiquor

arum äuäoritates fiftit. Eorum- que in numero primurn

Archiae

veteris Poetse, _qui in epigram-

mate(k)«* φιλορρlav hirundinem

introducit totam terram atque infulas volando

peragranté, quod

Ur-

[k~]libt i, Antbol> ^c.

87.

«ξ ₃₇ 5*

Urfinus ^ex Graeco fe vertifle in«

dicat hac ratione:

Qurt tcrras hifiras, Trogne,& cir- cumflua Tonro,

Μedert inpicld mdificas tabula f

Anne tuls fidam fperas

fore

cta pullisj

proprtrt baudpotuitparcéreprö-

genii ?

conf. Bröd«um ad h. 1. traden-

£em nonnullos exiftittiäffe in A- fricam convolare hirutidines. Et

certe ad Nilum & Memphineas

commigrare, his verfibus tradit

Anacreon; ^r ^

- - - - 'Εις &tkßfovä> ^ί

Χ&μωνι $ etς αφαλός

η Ν«λοι> ν\ 7τι Μ6μ>φΐν9

Quod ita latinereddiditUrfinus:

... ·

■*$ %

Tu dulcis hirundo

JEfiate reVifis /Eßate nidularis♦

Hyeme abvolas ad urhem Memphim^petisVe Nilum

At femper hett Cupido

Hoc corde nidulatur.

Mariatransvolare, Ißodorus&iBar«

tholom<eus Anglicus fl] teitantur.

Et faderns £rn]] anäoritate

Pli-

niidoceteas exAfrica maretran$-

euntes imminente vere in Ger- maniam abvolare.

$. X

Sed quaeris fortaiTe

difceffus occultationisque

tempus?

id

£/3 Loc. ^cit.

(ro)

Martialis Lfc

19 §&

id equidem

exaiie definirepok·

fe haud credibile eft. Quipp©

cum valde varient annorum tem- pora locorumque &

coeli ratio-

nes, adeo ^ut ferius iubinde^ali- quando citius obveniant frigöra tempeftatesqueautumni

hyemis-

que. Proinde (n] Au-

gußo^menfeabirehirundines

refertj

bri. Olaus Magnus (pj ρoft ptinci*

pium autumni recedere tradit. In Anglia hirundinis ^moram

Jolere Φ

fex menfium, & infine teflatis abi¬

re hane avem teftaturBochartus(q) ßmeßres effe tradit Blinius

(r)

arftiu (ή) L.c. (o) /. c. (p)l.c. {q) Itk i.

Bart. ii, c, χ,ρ, m> 66,{r}lib.x, hiß. natural\ ^cf ij.

«§.4θ §*

åräuro Oriente h. e.

Septembri

menfe , (vei undecimdiebus ante ά·

quinoSliumüt ipfe (Plinius

exprimit,)

(s) difcedere refert ideni; (t)®ö- [u] interdum autumno ^, mier- dum poß oeßatis 4c mufcarum interi-

tum, imo & fub quinociium autu- mnaleeas abire ait, faderns aequi-

iio&ii autumnalis _tempu? illarum

difcefluiadfignat (x)Tbomaftus Li-

pfienfis Profeß.

nobis fx-

refert,

1658 obfervatum Germanis

fuif.

ie, quod ad d. 13 Sc 14 Septem-

bris receffetinthirundines. verum

pro diverfitate climatis coeliquc

Sc foli diverfum _quoque effe a- bituS

ΦΜ.

4

/. ^ (λθ 4 <?*■

as ₄₁

bitus carum tempus, antea dixi-

mus. Namque ubi ferius fri- goris vchementia ingruic ^, ibi

quoque ierius ipfas abire ^com- pertiilimum eft. Proinde'Tiinius

tradit alicubi ^non difcederc hi- rundines _y quam menfibus lnbernis -7

& quoniatn citius in locis no- ftris feptentriönalibus adventa-

re fölet hiems _; idcirco circa finem Augufti, Vél primis Septembris diebus

abeunt, nifi folito mitius contige-

rit nobis coelum. Hinc ratio-

lietn & cauffani conftare pofle

difceflus hirundinum in _propa- tulo eft. Nempc frigoris imputiert- tisfiwce Iunt, ideo illud aitni tem¬

pus vehementer fugiunt ^{, quo} tempeftates maximé vexare Sc

F ad-

$§ 42

adficere _corpora folent. Εa e- nim eft _coipörun? illorum habi-

tudo, & ^tciiera ftrü&üra, ut ad

modum feré müfcarüm frigore

törpeant & quafi mortuae deci.

dant, admoto ^vero calore re-

vivifcanti Id faepius ^expertös fuifle pifcatores audivi ⁵ imo ve«

ro iion ίta pridem contigiffenori

pröcul

peri 5 fcilicet curri inter pifcan-

dum protraxiflent_quoque hirun- diriem, exeixnte jam hieme, do¬

minus aulae iftius _, igni atqueca- lori admovéri eam fivit,quo fa-

öo vitae refticntä eft; poftmo-

dum autem cum

frigus

te intendereturpaulullum* ^mox

mortua deprehenfa eft, Itaque

iiatü^

«S _4? SS

naturae fuae confulturae loca tem-

pusque

frigida

vel

{cedendo ad regionescalidiores,

vel etiam occultando fefeihintl·

mioribus recefflbus, ubi å frigore

immunes effe poflunt, conferva-

tioni fuae profpiciunt. adeoqup

ubi ntilla fngoris Vis imminet, ibi ^nec

recedere eas teftiseft Herodotus (y)

tibi de iEthiopja fub iEgypto mil·

yos & hirundines ^{toto anni}tempore ma¬

uere, nec per hiemem difcedere docet.

Et iicuci aliae ^aves nimios aeftus metupnt, quemadmodum feris

anferibus anatibus cum & grui-

bus aliisque ufu venit, vid. in¬

tet alios _quam plurimos Maxim.

Tyrii difiert. (z) Ita hirundi¬

nes

(y)( 2, f. 22.

(2^)40.^^.401.