B. C. D.
SPECIMEN ACADEMICUM,
FAT A TEMPLI
RIDDiiRHOLMENSIS
S I S T E N S,
Cujus
PARTEM PRIOREM,
CONSENT. AMPLISS. SENATU
PHILOSOPH. UPSAL.
PEfSlDE
V IR O CELEBERRIMO,
Mag. OLA V O
C EL S 1 O fil.
Histor, PROFESS, Reg. et Ord.
< Reg. Acad. Scient. Stockh. Sodal.
PUBLICO BONORUM EXAMINI COMMITTIT,
STIPENDIARIUS POSSIETHIANUS,
JOHANNES CHR. STRICKER,
STOCKHOLiMIENSIS.
In åuditorio Gustaviano d. 30, Martii ,
Anni MDCCXLVIIL
HORIS ANTE MERIDIEM SOLITIS.
U P s A L I E.
F R U
CATHARINA POSSIETH,
Min Hogtarada Karajla MORMOR„
HvadBor ockEder vilja migaf vördfambefalthog,attErthurnamnbefkrifva,tillågnadt blifva;
Er gitmildhet måfl gjort, att thet nu Ijufet fer,
Och fig i thenna drågt for allmån åfyn ter.
MinMormor,tagenmotthengåfvan, fomjaggifverj
Ehuru tunn thenår, hon dock ett vittne blifver
Om godhet utan mått,jag hosf Ernjuta plår,
En gnifta afthen taek, fom jag Er fkyldig år.
För öfrigt blir min bön, att Herren ville fpara,
Erlifslängd rundan tid; och hålfan val bevara.
Han kröne Edra år, med all lyckfalighet,
Thet åralt hvadjag Er, Min Mormor,önfkavet.
Min Hopåraåa Käraßa MORMORS
fydigfle cfotterfTon
JOH. CHRIST. STRICKER.
Rådmannen i Stockholm,
Åcile och Högaktade
Herr GUSTAF JOHAN RATH;
Kyrkoherden i Båldnås, Högårevordige och Höglårde
Herr Mag. OLÖF BERGMAN;
Mine Hogtårade Kårafte Morbröder!
Tj jag driftar fatta Edra vårda namnfår thetta
* Academifka arbetet, år tbet ett tecken till then
vårdnad, [omjag år Eder fkyldig, och tben tackfam-
het, fom Edra vålgårningars myckenhet af mig for¬
drar* Som 1 hannen mitt hjårta, och veten mina om-
fiåndigheter,år jagöfvertygad, att f upptagen benågit
våtmening och uppricktighet^ tharförmåga fattas, oc
i hånfeende hår till, har ej gafwans ringhet kunnat
dffkråcka mig. Then Store Ållmagten uppehälle Eder,
Mine Kårafie Morbroder, vid all fjelfbegårligvälmå¬
ga; tå kan mig aldrig fattas hopp om beftåndigheten
af then gunft, fom Eder fladfe behagat mig årte, och
hvaraf jag altid njutit befynnerliga formoner. Såån-
fkas af
Mine Hogtårade Kårafte Morbroders
Ödmiukafie tjenare JOH. C. STRICKER.
j
V I R O,
AdmodumRevtrendo atqucPräclari/Jimo,
Mag. ANDRE/E SWEBILIO ,
PASI ORI & PR^EPOSITO in Åhlern Vigilan-
tifiinio, PARENTI Indulgentiffimo.
ILluxitTibi, fic tandemCariffime Parens,cxoptatusdebeoille dies,fummamquo/quam& im-
mortalem, obfervantiam publice tcftificari liceat.
Tot enim tantisque, a puero adhunc usque dien),
me ma&afH beneficiis, quot quantaque, ab indul¬
gentiffimo Patre, germano licet i'fto, vix ac ne vix
quidem proficifci potuerint. Iis vero rite celebran-
dis tantum abeCI, uf nie parem profkear, ut omni
mea laude longe fint rnajora. Sed ne debt gratiffi-
mi animi pignus, ciim lautiora non fubpetanc, ie-
vidcnfe hocce chartaceum munus, Tibi, Cariffime Parens, demifla obFero manu, quod, benignafron¬
te, quafoles, ut excipias, humillimus rogo Sc ob-
teftor. Qnodfupereft, mearum erit partium, Mo-
deratoremhuius univerfi precibus numquam non follicitare calidiffimis, dignetur Te, ad Neftoreos
usque annos, falvum fervare & fofpitem, nee non
vires Tuas corroborare, in Ecclefise, cui prases, e- molumentum & gaudium,Tuorum vero omnium,
quorum ego pars fum,folatium maximum, exopta-
iiffimum; fic vovit,vovet, adque cineres vovebit
QPTIMI PARENTIS
ÖbedientiJJimus Filius JOH. CHRIST. STRICKER.
PRiEFATIQ,
t
Rlådarhalmenftsvi mei Jchedulistempli adumbrationem,colJeäam, propriisqueex B A»obfter-
vationibus paullulum auttam , Tibi, L. B.
offero. ht animum induxerat B.
JOHANNES POSSIETH, Riddarholmenfts Eccleft#
Paßor , templi hujus biftoriam Svethico idiomatc aJe, plurimo labore elucubratam, aliqucmdo evulgare. Hoc,
tum B. Doft. NORDBERGWS, /« praefatione ad hi~
ftoriam S. Claroe, tum Dom. Mag. GRUNDEL iti
differtatione de Stockholmia^ publice teftati funt. Ve¬
rum adfinemp#ne perdutto opere , Auttor diem obiit, cbartasque filio poliendas imprimendasque reliquit. Aß
ilio etiam paullo poß, repentina morte Jublato, omnium
oculis ipfe hofftetbianus codex feje itaJubduxit, ut fruftra in illo recuperando cft fumtus & labores pro-
pinqui huc usqiie colloeaverint. Ego vero cum in ma¬
nus meas fchedularum baud exigua pars pervenerit, operte pretium utique mefatturum ejje extßimavi, fi
illas in qualemcunque ordinem, pro mearummodulo vi-
rium rcaattas, cum erudito orbe communicarem. In-
terea ominor, adhuc enim aliqua fpes fupereft, ipfum Pofftethianum opus ex latebrisfuis aliquando in publi¬
cum lucemfore progreßurum. Quodme attinet, vetts- ftiorem templi monafleriique ftatum inprioribacpar-
ticula- tetigi, recentiorem, pofleriore parte, fi Deus
vitam
%
vitäm viresque dederits exeuffurus. Dum vero in e»
fum , ut mentem meam circa hoc inflitutwn Tili,
B. L. exflicem, non poßum, quin pariter memorem
fingularem illum favörem, quo me,in hoc ftadio curren¬
tern, mnplexiJunt Viri Nohilißtmi , Öfi qui alii in
hoc fludiorumgenere vsrfatifimi, Regii Collegii Can-
cellaridc Confiliariiis, Dom. AND. A N T. von
S TI ERNMA N> Antiquität!sArchiviSecretarius
DomßOHAN. HELIN, quorum information! fiPalm- fkMdianas Collectiones, in Bihliotheca Upfalienfi(er*
vatas, addas , vides unde tantum non omnia habeam,
qu£ B Avo non debeo. Geterum, L. B. <cqui bonique
Confulas juveniles hafie primitias, quas vernaculo in- dutas idiomate auctasque, Tibi forte aliquando ex- hibebo»
D. D.
fe
$. ii
De 'vants inful& hujus nominibus.
Ontes & infulas, quas Stockhol-
miam, Svecicarum urbium prin-
cipem, hodiecompJe&untur, re-
motiffimis temporibus , vel ante
illam a Birgero, felicibus aufpi-
ciis, conditarn, variis, pro cu- jusque fitu & fatis, infignitas
fuifle nominibus, licet in aprico fit, antiqua tarnen hodiernae Riddarholmenfis infuke,
quas nomina fuerint hatid facile dixerim, Certe loca
ejusmodi, ad mare propius fita & hoftibus, clafle ad-
veétis, latum in regiones aditum fubminiftrantia, fuo
modo veteres muniebant. Quin & hane etiam, cum
crebris regulorumBorealium ineurfionibus valde expo*
fita efiet, turri quondam infignem, & inde Kaftat,
feuCafiellum nominatam fuifie, DoffiijJ.Loccemus, ver-
a) tantummodo indicavit. Legitur vero hoc latinas
otlginis vocabulum apud ScriptoresA Iflandos paffim,Go«
a ) o ( tg&gr
Gothfca civitate donatum b). Tums vero, cujus ad»
hucin infula noftra confpiciuntur rudera» astatis com- pertae eft, neque ad remota adeo tempora afcendit.
Oportet igitur , fi vera retulerlt laudatus Loccenius ,
turrim ,. pnefenti multo antiquiorem , ibi fuifie con-
årudtam, qusehuie adpellationi anfam prsebuit? ligneas
enim tufrés, facili negotio, ubivis exftruxiffe vetuftis-
fimos Gothosr Johannes Magnus e) in Hi/loriarum
opere teftatur. Didtarri etiana fuifle infulam noftram, antiquiori sevo, Kådje-(kar, leu fcopulum catenarum,e Chronitis Rhythmicis, aliisque medii temporis monu-
inentis, edocernur- Cujus denominationis ratio quoe fuerit, paucis, ex Sturleana Regum feptentrionalium hilforia, & aliis monumentis fide'dignis, indieabimus.
Ciavum idcirco moderanti rerum SvioGothicarum O
lavOy Cqui in difcrimen aliorum ejusdem nominis re¬
gum, tum Svenfite, tum Skotkonung, dici fölet) cru»
cntum bellum intulit Olavus Iiaraldi, Rex Norvego»
rum, a zelo religionis, licet perverfo, SanBus deno-
sninatus. Hic denegati folii contemtum r csedisque
Fatri Haraldö Grånjke, d) ab Olavi Svedici matre, Si' gride imperiofa, illatse e) iniuriam ulturus, clafTe, tam
navium, quam militum numero infigni, oras Meiert Stockfund tune temporis, f) nunc vero Norreftr&m didlas, vere anni MVIfg) ingreditur, & littora agros- que, mari propiöres, incendio & ferro, usqueadSig»
tunenfis urbis ripas depopuiatur b). Svecus, ut ra-
f>inis obicern poneret, prtedamque recuperaret,, mili-
tes pariter ac näves, qua fieri potuit celeritate, in- föruxit; atque ne idem locus e Melero lacu elabendi Norvegoulteriusfupereffet,qui illabendifueragnon modo
munlmenfo quodam infulam Riddarholme?ifem ,fed aquas etiam Stockfiundenfis freti, 'quse unica hac via,, in ma-
ffie exMakro Ja©u<eo tempore profluebant,. ferreis ca-
tenis
)« c <säf r tenis munivlt, infolam oum boreali ripa jungendo i).
Artem srero arte plane delufit hoftis, cui? imminen-
tis periculi .gnaro-, ancipitique malo preflb, confilium
omnino in arena capiendum erat. Suas itaque congre- gat näves, easque , nullo animadvertente, fub favore
aérisnebuiofr, nec tionpetris auftralis fuburbii abfcon- ditas , zåAvnefitium deducit ifthmum, qui mare a Me¬
iern lacu , levi licet paludofa humo, tunefeparabat, illoque, nodlu fine ftrepitu, effoflb, bene mane in ma- re Balticum falvus & incolumis cum fuis properat A).
Eft fcilicet idem iilud fretum, quod hodie remanet, quondam ab Olavo, foflbre fuo, Kongfund, jam ver©
Ébäerjlufc, nominatum. Contendit Da. Carlgrund, O-
lavum Svecum? ne ulterior acceffus praedonibus pari
modo per öras -Meleri pateret, alteram catenam fer-
reamabinfula Riddarholmenfi ad fuburbium aufirale du- xifTe /). Sed cujus fide nefcio, tiifi forteeadem illa fit catena, in cujus mernoriam, ad illas ripas partes, qui- bus adnexa fuLt., ;prléum ferreum, pertica elevatum fu- ifte, Hiftorici referunt *h Confpicitur adhuc eo loeo
vetus hoc monumenfum, unde etiam ipfi terrae nomen,
KongshatU poftmodutn adhaelit. Sint licet, qui exifti-
inent , illud potius Erica Ventofi pilei efte adfi- gnandum, quem eo hane memoriam meruisfe au-
tumant, quod, in quarncunque plagarn pileum proten- deret, ventum etiam haberet tibi obfequentem. Sed
ut uthoc iit, paratam tarnen habernus denominationis
qusefitse rationem-j quis enim negabit, a cateuis hifce infuiam noftram, ab eo usque tempore, idiomate Sve-
cano diäam fuilTe Kådie-fliår, kidia-fkåar, Kedi-e- fkoor m)? pno nomine, annalibus ita perhibentibus*
usque ad annum MCCLXXXIV infignita ^jit. Tum
vero Rege Magno Ladulås, templum Monafteriumque
fratribus ordinis S. Francifci n) fvernacula lingvaGrå¬
munkar) facratum, adepta eft, & ex eis novoetiam
A i no-
) o ( ess#
nomine, Gråmunkeholm, Gråbrbdraholm, utiprobe no- vimus, adpellari ccepit o) Sed obmutuit etiam hoc no-
men temporis lapfuj poftquam enim, depulfis Mo-
nachis deftru&oque Monafterio, nobilium domiciliis,
pra: reliquis urbis Stockholmenfis partibus, fuperbire
haec infula occceperat, Riddarholmen, feu Équitum in- fula p) nuncupata eft. Hinc Reges haud pauci in hu-
ius infulae templo fepulti funt, nec non prima: nobi-
litatis viri honori fibi duxerunt, juxta Auguftos Re-
gum cineres, fuas etiam exuvias deponere. Unde tem- plum plurimis illuftrium familiarum fculptis pi<ftisque
infignibus ornatum eft : quorum altera diftertationis
huius parte, dabimus defcriptionem. Hinc etiam ur- bieoMagiftratui Riddarholmenfis infulse cives olim non
parebant, fed immediato Regum fuberant moderarnini
q). Quo autem primum anno, & vetus nomenGrtf-
inunkeholm obfoleverit, & novum Riddarholm invalue- rit, fruftra a nobis difquiritur. Illud, xvo a Pontifi-
ciorum facris abhorrente, veluti injucundum, fenfim
fuifle abrogatum, hoc, ut magis fonorurn, paullatim
receptum, ereditu fas eft. CerteRiddarholmenfis nomi-
nis nulluni veftigiuminmonumentisannoMDCXXXVII antiquioribus invenies; eousque vetus Monafticumno-
men invaluifte videtur, idem perhibente vetufto cu¬
ria: Stockholmenfis diario, ubi ad hunc annum Grå' mwikeholmenfis infulee, ut tum nuper novo Ridderhol- menfis nomine infignitse, occurrit mentio r).' His haud parum roboris conciliat fingulare mandatum Re¬
gis Caroli XI, s) quo nomen in pofterum Gråmun¬
keholm in Riddarholm immutavit; hoc vero quo an¬
no faåum fit, cum ipfo diplomate frui mihi non li- cuit, aliena fide dicere non audeo.
a) in addendis ad antiquit. Sviogoth. b) confr.
Herv.jag, c)Hiß, Sv, L, II.c.14. p. m. J7Sted.Rom. d)
Heims
) O c 5 Heimskr, X i. p- z6i. jy4. e) Ol.Jryggv. Hifl.
t.4g. f)Joh.Magft' L.iy. p.21. g)Dalin.Htfl. Sviog.P.
/. p, <frj\ A) F/M Hifl. Prag. C. 3. feB. i.fl.ij,
pjiff. Rhyielii Eront* p* 60. MeJJen. Scond. iHitflr. T.
/. p. 7^. /) Vild. Hifl. Pragm. I. c. Carlgr. DiJJert,
p. 16. k) Dal. Hifl. Patr% p- 619. 1) Carlgr. difl-p.
/<? /p* Tö/po dißert. de Ol SanBo. N* R. p\ 6. ;;/) Mrfl. Sveop. c. i8- p• 77- '*0. Deel. p. /12. O-
lai Petri Chron. MS. p. ni. 47. «) Erici Olavi Hifl. p. 144. ö)Peringfk* men. Uller. p. /74. P.Gotbi
hifl• tfr#. 1. i. c. P• /27* Obron. Rythm. p. 91. O.
Petr. Chron. MS* p. m. 38+ P) Loccenii defcriptio
Sveeice MS. p. rn. 247. Palm[k. colleB. q) Palmfk*
toUeB.g. r) Palmfk. eollecl. s) Rbyzelri mon'afi%
! &>«?. p' ?
_ ö- 11.
prifcis infuU terminis.
An infula Riddarholmenßs olim iisdem, ac hodie,
circumfepta fuerit limitibus, vel, peninfulae inftar, a"b
Oriente infulte Agnefit fuerit adnexa, ex annalibus vix quidquam eruere potuimus. Eorum interea fubferibi-
mus fententiae, qui infulam noftram antiquitus aqua undique cin&am opinantur. Experientia enim, haud
paucis obfervationibus adquifita, dotRi evicerunt, ab
eo jam tempore, quo primum Olavus SanBus, Nor-
vegorum Rex , ifthmuminter Agnefit & fuburbium Au-
firale, poftea Kongsfund, nunc vero temporis Soder- flrbm, di<Rum, effbdi curaverit, aquas Meleri miro
quodam modo decreviffe, ita ut non tantum Rudbec-
kius^),fedetiamDalinus nofter^Oipfumaquarumdecre-
mentum ad pedes & ulnas , metiri non dubitaverint.
Inter quorum autem calculos quantom fit difcriminis,
ex fcriptis eorum inter fe collatis, quisque, cui vo- lupe eft cum hujus non fit loci, perfpiciat. Nos
A 3 fal-
£ yö (
faltem credirnus, haue infulam fcopulo olim, quam terr®, fuiffe fimiliorem, id quorl etiam Hominis ety-
mon , KadieJkiär, adftruere videtur, fenfim vero,pro ratione aqu® fubfi'dentis, in infulam mutatam, tandem
cum contineri.fi Arnejit coaluifTe. Fratribus dein or-
dinis S\ Francifc-i, quibus hanc infulam inhab-itandi data
erat poteftas, ponte novo, Munkbron, vernaculo idio-
mate, dicäo., ut facilior urbem inter & infulam foret acceflus, illam cum urbe conjüngere vifum fuit. Hunc
autern eimdem ehe, quem hodie Munkbron adpellita-
re folemus, nemo exiftimet. Nam, hoc tempore, in¬
fulam noftram & iitftis & mare, usque ad mceiiia ur-
bis, ufurpaffe, evinennt litter® Regis Magni Ladulås (N:o i.) quibus. fuo c'iplomate fidem addunt, Princi-
pes Ericus & IValdemarus, anno MCCC, feptirno
eraftino beatorum Apoftoioriirn Simonis & Judee dato.
Docent videlicet h® litter®, fretum illud parvum,
quod infulam nöfträm ab urbe diftinguit, inful® tunc
temporis acleo fuhTe proprium, ut fine fpeciali Magi-
jflratus venia nemlni lieferet qu®dam in eo exftruere
®diricia$ cum toto hoc & freto 8t mari foli Fran-
eifeani, regio måndato, ut fuo, uterentur. Nec in ®-
dificando fegnes fefe pr®buerunt Mönachi, quin po- tius .operarios & artifices, qui hoc fretum humo &
pulvere adimplerent» & in eo dein ®des i'Ilis exftrue-
rent, adegerunt-j in cujus rei memoriam du® plate®
flora & lilla Gramunkegrand noinen adhuc retinent.
Longius ab his, meridiem verfus, dihabat Korntorget r)a mercatura frurnenti, ibi olim affidue inftitui folita,
ita denomlnatumj quod nomen, licet jarn pridem ab
tifu recefTerit, veftigia tarnen fui reliquit in Korn- bamn, qui portus olim Kogqebamn d) dictus eft. Tan¬
dem vero ipfum mare , affidua palatione & iteratis f®- plus expl'etionibus, Hejculeo licet labore, in tres mu¬
tatum
) c C 7
fatum eft plateas , vernacula Iingua Ve0erlanygatan], Kongsgatan, feu ufitalius Stora bygatan & Lilla Nyga¬
tan} eiidas. Hinc perfpicimus, quomodo beri potuerit„
ut eivis quidam Stockhoknienfis MatthiasAndre*r cum
i\n. MDCXLVM cellam fub asdibus fuis in platearegia
euraret fodienelam, in ipfa terra cymbanp, ne c mala,
nec remis deftitutarn obfencteret e), quse eo ntique tempore deroerfa ibi fuit, quo traétus. ille fub aqua-
rum molibus adbuc delitefceret,
a) Atlant. T. I c.y.f.j.p. i yr. b) Sverig. Hifi.
I.del. p. (fiy. c) PeringfL mon. Utter.p 2/,2$, 1fp.
d) Ejnsd. Utter, p, 2g. e) Sigismy v, Bogilorigo & de*
Script, civil. Hohn. c. 4.
§, III.
De fitu Adonaßerii,
Frselibatis ita nonnullis de nominibus & termlnis fnfulse nolbrfe, proximum eft, u£ antiqui etiam Mona*
fterii Hiftoriam conhgnernus. Quod certe nun nifi paucis fieri p'oteft, cum adeo exigua ejus monurnen-
ta nobis fuperfint, ut, ubinam fitum fuerit, conje-
ifturis tantummoclo affecuti fimus* Fuiffe vero idem illud palatium, quod hodie Pojfeanum dieitur, quod-
que meridiem verfus a templo Kiddarholmenfi corv-
Ipieitur, pluripiis fuffulti argumentis, autumamus. Re-
formata vero per Gußtivum I. religione, ut reliqua i&
Regno Monaikria, ita hoc npftrum fifco ceffit publi-
co , donec erotione in privatorum manus pervenerit, Argumenta capimus I:o ex ipfa domus forma, quae folita paullulum utique longior, & bodiernas domui Orphanorum haud abfimilis eft. Accedunt indubitata.
cellularum indicia, in quas divifo olim fuit. Uro Ex
acdium a lateribus exftru&arum frontifpiciis prorfus
fciguiaribtjs, & antiquum teinpus.redolentibus, quorum
cert®
8 ) o ( <
certe fimilia , fi templum B. Virginis, quod Londini
Gothorum eft, exceperis , vix alibi reperies; & deni-
que IIl:o ex cifibus humanis e terra, prope hane do-
mnm, A:o MDCCXIX erutis , qua; putredine exefa,
tam face aetatis, quam antiquoe loci indolis, optimum
exhibebant teft-imonium.
§. IV.
De conditore Gf ipßs Fundationis primordiis,
Ipfa fundationis initia tempiique Riddarholmenfis
exftruftionem ad Regem Magnum Ladulås omries e-
jus temporis fafti referunt. Quo autem potiffimum
anno prima ejus fundamenta jaéta fint, exfchedis Hi-
ftoricorum, in diverfa prorfus abeuntium, cértohaud
potuimus eruere, Jaeobus Gislonis fundationis annum
facit MCCLXXXVII a). Johannes Magnus, fi non
templum, monafterium tarnen anno MCCLXXXII in-
choatum contendit b). Francifcanos fiatres Kådielke- C renfem hane infulam , inde ab A:o MCÖLXX inha-
bitaffe , ex ipforum annotatione, faéla in Calendario
hujus anni, qure in Antiquitatis Archivo adhuc fer-
vatur, abunde liquet. Verba funt.* Januarii ITU hoe
anno Dominifundata efl domus fratrum MinorumStockr
holm. Anno nyofundata efl hujus domus area, Mos
vero de domibus illorum privatis, non de Monafle-
rio lateritio, iinpenfis Regis Magni exftrudto, hsecin¬
terpretamur. Nam, fi hilce verbis, non rite expen- fis, quidam, initium fundationis ad hunc annum re- ferret, alucinetur necefie ett, cum ex unanimi hifto-
ricöruin conftet confenfu , Regem Magnum Ladulås,
anno demum MCCLXXVII c) vel MCCLXXVI d)
ad regni gubernaeula admotum efie; illum vero, ad¬
huc Principem, tanto operi manus admovisfe, quis
credat, qui inte/linas clades ifiius temporis, 6c odium,
quo
) O ( 9
quo RexFratrem profequebatur, confiderat^ quod cer-
te obftitit, quo minus tantum dominii, in ipfam Re¬
gis irati Metropolin , Duci Magno relinqueretur. Ne
veroaliquis feduci leaMesfenio patiatur,verbo indieasfe
fufficiat, illum in Sveopentaprotopoli e) fua, manile-
fto errore , contra monumentorum fidem, ad annum MCCL Monafterii noftri initia retuliffe. Quis enim eft, qui ignoratWaldemarum hoc anno creatum esfe re¬
gem f), &ipfam Stockholmienfem urbem, cujus aetas ab
Anno MCCLXIV, velMCCLXVIIg) repetenda utique eft, ipfo monafterio Gramunkeholmenfi esfe antiquio-
rem. Sed vidi exeufationem paratam habemus. Nam
quae in juvenilibus fcriptis peccata commiferat Mesfe-
nius, ut in patria ipfa, ita in patria hi/loria adhuc ho- fpes, ea in egregio Scondiae lllu/lratas opere poftmo-
dum emendavit. Ibivero ad annumxMCCLXXXIV ccle- bratisyinquit,Scbeningi<ecomitiis,Stockholmiam reverfusy
(fc« Magn. Ladul.) ibi ccenobium monachis condidit
Francifcanis, inpropinqua urbiinfula, olim Kedie-fcher
nuneupata, tibi Tibi delegit mortuo fepulturam, cum
facultate Martini IVy tumulantes regium alibi funus
diro anathemate fimul ferlentis h). Certe Francifca-
nis Fratribus fua primitus fuisfe aedificia, & monafte-
rium & templum, fed lignea illa, quse, temporis fuc-
cesfu , munificentia Regis Magni Ladulås, lapidea fa-
£ta funt , conje&ura incerta quidem , fed probabi-
li tarnen , nos sdftruere posfe opinamur i). Quod Magni Regis teftamentum , Scaris MCCLXXXV da-
. tum, etiam evincere videtur. Hoc vero documen-
tum, cujus partein tantum Scondiae Illuftratae inle-
ruit MefTenius Å), totum hic adponimus, cum tem«
pli Riddarhnlmenjis antiqvum ftatum haud parum tlluftret« Vid. fub N:o II. Docent nimirum hse
B litter«',
16 ) o (
literae, fole clarins, ante snniim MCCLXXXV tempfo
Riddarholmenfi fua fuiffe priraordia, quo anno adeo ad
illam quidem perfedionern perduétum fuit, ut in eo
miffa ad tria a'taria,iSuemni more, celebratafit. Utrum
vero annus MCCLXXVJIi primus fundationis templi filt, ut contenditHadorphius/) , an MCCLXXXII, fe-
cundum mentem Johannis Magni m)7 nos potius rn exeufium linquere voluimus,quam, irriro conatu,inre
incerta diu immorari. Cum illis certe faeimus, quL
tinum idemquetempus fundatiohi S.S. Clane & Franci«
fei Monafteriis adfcribunt ti). Ne vero quis ccgitet,
totum hoc opus ad finem prorfus perdu<fium fuifife A:o MCCLXXXV,quomiffain temploRiddarholmenfipubii-
ee celebrabatur, iiteras infpiciat Regis MagniLadulås,da¬
tas Lincopiac die B. ApofioliPauli A. MCCXC, quibus
Fratribus S. Francifci veniam , ex parietinis quarun-
dam sedium fuburbii borealis, faxa & lateres in ufura
novi Templi abducendi reiiquit o).
£ij Gißon. Citron* p< 84* b).7Maqn.L. 20. c. 7,g.
tyiegel. Part. J. p. 2. Meffen.Sc.iIL T.i.p. fp. jvfi, Tom.
12. p. ijo. Erici OlavibißS.p./75. d)ßenzeliiColleg*
MS. l. f. c. jo» Cbron. Wadft. a:o 1276. Cbron. vetu- ßum tn monumentisBenzel.p.SJ- 0) cap. 21. f) Scond.
lllufir. T. 2. p. jd. q)Srond. üluflr* T. 2. p. 12>. Nord»
Vergii S Clans Minne p. 4. b) Seond. ithflr, 1. 2.p.
62. i) Palniß., collecl. k) Scond. ill. T. 2. p. 3^ l)
in manufor. qupdam dat. Stockb. d. 26. Maji. 16S2. m) Lib. 20. c. 7. j'JvJNordbcrgii S. Clar&Minnep. ß.Rby-
zelii monaft. Sviogotb. p jg. o) vide ipfas Literas in Norbergii defcr. S. Clans p» 9.
5. V.
De externa templi bmus? fitb Pdpßno^
facie Gf ftm&ma
Inter
f ty® > o (" m
Inter Monafteria & templa Regni Sveckc, prin*
eipem certe obtinuiffe locum , noftrum hoc Riddar*
holmenfe , Auétor Cbronici Rythmici his teftatur;
<« Sidan fköt Gudh honom i huga»
" För fina fiål ok fina huusfrugay
cc A en holm, heter kidia-ikår,
"
Eth klofter loth han mura ther,
u Swa wånt ok Swa hofwelikt;
** At i hans Rijke war ej annat flikf.
« Kyrkian år wåån ok ftoor,
" Ok hafwer en iagran liulan Coor,
"Swebogana åre lagda med gull,
<c Thet år mycket folck i, tloa hon år full.
" Thet Clofter gaff han Barfötta-Bröder:
Ther bad han fik låggia, tha han war dödAr a).
Qvanti ordinem Francifci fecerit Rex Magnus,
vel inde cölligitur, quod alibi certe, quam in ipfoFran-
cifcanorum templo, baud ita pridem in infula Riddar- holmenfi exftrui ccepto, cineres fuos condi nolueritv
Splendiaum fuifTe vetus hoc templum, &, qua exter-
nam internamque fpeciem, pro iftius temporis ratione, munificentia conditoris fui ornatum, novimus quidem, licet, documentorum penuria, qualis ille ornatus exfti- terit, ignorernus. Dum B. Avus meus in hiltoria huius infuice deducenda occupabatur, in Antiquitatum Archi-
vo, veterem Stockholm!« adumbrationern A:o MDXX confe&am,aDyonyf.veroBrygge seri A:oMDCXXXVI infculptam, inveniebat. Siquidem verc aheneam ta¬
bulam nufpiam deprehenderet Avus, aliam ex Brygge-
riano exemplari, in Antiquitatis Archivo adhuc fer- vato, propriisimpenfis, A:oMDCCXXVIparavit, quam
fios hic exhibemus.
A. Monaflerii templum; in frontifpicio occiden- fali turris quaedam olim vifa &, una cum ipfo te&o lauiinis ligneis obdufta fuit, ufque adannumMCDXVI,
B t ' quo
