ORIGINE ARTIUM

(1)

A KAI a

SCHEDIASMA

DE

ORIGINE ARTIUM

MECHAN1CA-

RUM;

fguod indultu

Amplifl. Facultatis PhiloF

Duäuque

RECTORIS MAGNIFICI,

D. M. ANDREA CELSII,

Reg. & Ord. ASTRONOMI®

PROFESSORIS Celeberr.

In Audit. Gußav. Maj. Häris fe li ^t k

Diet XIV. febr. A. MDCCXXXIX.

Defendere con/ibitur

STIPENDIARIUS ZEDRITZIANUS,

JOHANNES J. AMNELL»

U t LA N DUS

ups AUS, ex Offirina B. J.Höjem.

(2)

1. h

RTES MECHANICAS, fquibu,

ncc omnis in horro Eden lo¬

cus defuit) fAcLKQoQioi ^ante

dtfuv, homines tanto didiccre feiicius

,

quanto ampliori pol-

luerunt expencntia>Seil. AP.T- STÖT. judice

,

AjroßctlVei Kttl Ti)Cv*l Jut Ttf tfx7rzi(nei$ T01 g dv3"()a7roigt

II, Artiurn iftafumagmer. ducit Agr'tculturas quam XENOPHON TUV a\\ct)v Té%var fijjT^cb zeu

TgoCpjV merito adpdlitat, quamque a SATUR«

KO,' ( Ceeli Terr&que ßlts, auret fectili principe, fuam devorante pr o lem cum ma^na matre RHEA, forore ac conjuge ßta,ad t ar t arum detruß ^, fe da Jone

tlltnc hbepato) i. e. ab ADAMO iplömet inventam.,

vatum perhibentfabulae.

HI. Hujus stati fuppar eft Arehttedoniee, quam Ci-vilem dicunt, Ne adverfus aeftum coelive injuri-

am munimina deefient, antra primum St cafas-, vel frondcas, vel forte peiliceas, dein ligneas luteasq;

domos ifthabitafe eeeptum, Mox prolpe&um cqm- moditati

,

fagos condendo Sc opptdula,

IV. Initio ex pellibus confe&ae Veßes, Sunt, qui Lanifiat _Texturaquc repertricem faciunt NAEMAM, Lamechi uatarn: quod Ii ita fit, fojiän.hipc eil illa

veterum .MINERVA, cui rqV Tijf sSp}T0( XCtTCb*

rKtujjv DJOJDOR.US adfignat,

V. Offctna Ferraria pariter Sc JErarta TUBAL- CAltsTQ rpferuntur aeeeptae, quem cum rllLCANO, Cytlöpiim reftore, efle eundem, vel adfine pandit

nometi. Quare, ut Ars tgnem exettanit jam ante ipvaluerit, necefilim eft.

Vi, JÜÖAL Qrganicam invenit Mußten*

VII. Vtttgenum ex trvü Uquorem expresfit NO*

(3)

ACHUS, BACCHUS ille gentium Jl&vgct/Aßif,

primusque pofl: diluvium Vinitor»

Vill, Prxlufit arca NOaCHI ftruendis Naxiibue,

quarum itidcm ufum a BACCHO repertum ferunt

apud Phceniccsj quippe a quibus ars nauttca ad Ä-

gjrptios, illinc ad Cretenfes Grxcosquc devenit,

IX. Fahrtet, laterarta haut multo poft diluv, ob-

tinucrunt. At lateritiam SETHI columnam in fi-

gmentis reponimus,

X. Utrum THARA, genitor Abrahx, Statuarsam

tra&arit

,

in ambiguo linquimus, dixifle content) ^*

hanc ohm excrcuiile Polycletam,Phidiam, Agoracri-

tum, Alcamenem, Lyfippum, Praxitelem.

XI, Ars Venatarta & jaculandi peritiam & pruden-

tiam militarem quondam peperit,

XII, Panrftcittm vetuftisfimi? adnumeramus inventi»,

XllUArt/um hujuscemodi fontem cauflamquc im-

pulfivam ftatuimus Indtgentiam, HincDeas Pauper-'

tatem & Artem firnul aGadaieis cultas, ARRIANUS

innuit,.

-

XlV, Laboriolx vidcl.hae fiintartes, adeoque non

per fe} fed propter üfum inligncm expetitx,

«XV.Singularumetfidilpar eft neceflitas,nulla tarnen

fuo non expedit modo, atque fi ^non ad ro eJI'> fil'

tim ad ₇₀ hene eße focietatis human* facit,

XVI.Nec'ccrte fuffecerat indagafle aites, queis -vi-

flus, amttlus, aliaeve res, ad ÖEconemiam & -vttant

Ctistlent neceflarias, pararentur, Ted & qux co nette-

natis levamina curis interponerent,

XVII, Haut ibo tarnen iaficias, decurfu temporis

t' prilca frugalitatc recefTum, artibusque adhxfiilc lw

xurtem, oßentatiapis plenam, quxmira quidem, fed.

parum utilia produxit opera, qualia, ptnci MOSElf,

Turrit Baby/, apud GELL.Archytx Columba njolatilie

arte faftat IV ifti celebres Labyrtntht: VII vulgo dl-

&a Orbit Miraeula: Scc,id genus opera Dxdalea«

XVH1, Interim effeeit. acccffitas Artium Mecban•

«t hae, _prx cctcris, amiquiu»* eulcae, imma, factum

(4)

tan tura non omnibus priores fuerint.

XIX. Primum cnim hominibus primis confilium ^fi¬

rat _{XX. Non} de iflis repcriundis

,

finc quibus vita ncquit agri itaquc audiendi,qui ^mannans* ^artos _fci-

enitar

um

filtas vocitant; ni fortade filta* ante matres

futjfe ^nstas, fatcri velint,

XXI. Nam Saentt& Artium _matres fiint, non intui.

tu priftiae originis, fed incrcmenti; cum harttmpluri-

mae _XXII. per illa* ad _Sic juftam evehantur etxjUtfy.,

e Mcckameu funt, quac _opem Seiest t a Na¬

tur. & Matbematum

expetunt. Et quid aliud, illxfunc

artes, quam Phyfica vel Mathefo 0peratrvaf 1/. c.

Boni cfl: Archtteäs, noifc Geometrtam, Artthme- iscen, Of t te am, &c. qux principia ejus artis invol-

vunt. Phjfica vcro quarumlibct artium materiatn.hu- jusque adfedioues exponit.

XXIU-Undc ncc Philofopho indigna cåArt/umMech,

notitia. Hac enim Het, ut is contépiationibus fuis quid-

quam c vulgaribusplus difciturartificiis, in commune/n adferat ufum. _quam immo ex fxpe vet fpccula-

tjonc quadatn fubtilisfima,

XXrV, lnter äfuicitabula Arttum Mech, loci non ni¬

hil fibi pofcunt tufido gloria illius, _qux _ex invento jiobili redundaret ad au&orem; laut torts itidem/o»--

t*ms, qux artificem ante alios manebat, conGderatioi

nimirum ( quod Grajis eft in adagio) ⁷⁰ _Tt%ViCP TraåfoyZi* rftysi.

XXV. A vero deniquc illorum _conjcdura _vix abludit ,qui complurcs artium a brutit anioiantibus,

par imttsttonem, ad quam fuapte natura

f«nur homo, fuipicantur _acceptas»

ORIGINE ARTIUM

A KAI a

SCHEDIASMA

DE

ORIGINE ARTIUM

MECHAN1CA-

RUM;

fguod indultu

Amplifl. Facultatis PhiloF

Duäuque

RECTORIS MAGNIFICI,

D. M. ANDREA CELSII,

Reg. & Ord. ASTRONOMI®

PROFESSORIS Celeberr.

In Audit. Gußav. Maj. Häris fe li t k

Diet XIV. febr. A. MDCCXXXIX.

Defendere con/ibitur

STIPENDIARIUS ZEDRITZIANUS,

JOHANNES J. AMNELL»

U t LA N DUS

ups AUS, ex Offirina B. J.Höjem.

1. h

RTES MECHANICAS, fquibu,

ncc omnis in horro Eden lo¬

cus defuit) fAcLKQoQioi ante

dtfuv, homines tanto didiccre feiicius

quanto ampliori pol-

luerunt expencntia>Seil. AP.T- STÖT. judice

AjroßctlVei Kttl Ti)Cv*l Jut Ttf tfx7rzi(nei$ T01 g dv3"()a7roigt

II, Artiurn iftafumagmer. ducit Agr'tculturas quam XENOPHON TUV a\\ct)v Té%var fijjT^cb zeu

TgoCpjV merito adpdlitat, quamque a SATUR«

KO,' ( Ceeli Terr&que ßlts, auret fectili principe, fuam devorante pr o lem cum ma^na matre RHEA, forore ac conjuge ßta,ad t ar t arum detruß , fe da Jone

tlltnc hbepato) i. e. ab ADAMO iplömet inventam.,

vatum perhibentfabulae.

HI. Hujus stati fuppar eft Arehttedoniee, quam Ci-vilem dicunt, Ne adverfus aeftum coelive injuri-

am munimina deefient, antra primum St cafas-, vel frondcas, vel forte peiliceas, dein ligneas luteasq;

domos ifthabitafe eeeptum, Mox prolpe&um cqm- moditati

fagos condendo Sc opptdula,

IV. Initio ex pellibus confe&ae Veßes, Sunt, qui Lanifiat Texturaquc repertricem faciunt NAEMAM, Lamechi uatarn: quod Ii ita fit, fojiän.hipc eil illa

veterum .MINERVA, cui rqV Tijf sSp}T0( XCtTCb*

rKtujjv DJOJDOR.US adfignat,

V. Offctna Ferraria pariter Sc JErarta TUBAL- CAltsTQ rpferuntur aeeeptae, quem cum rllLCANO, Cytlöpiim reftore, efle eundem, vel adfine pandit

nometi. Quare, ut Ars tgnem exettanit jam ante ipvaluerit, necefilim eft.

Vi, JÜÖAL Qrganicam invenit Mußten*

VII. Vtttgenum ex trvü Uquorem expresfit NO*

ACHUS, BACCHUS ille gentium Jl&vgct/Aßif,

primusque pofl: diluvium Vinitor»

Vill, Prxlufit arca NOaCHI ftruendis Naxiibue,

quarum itidcm ufum a BACCHO repertum ferunt

apud Phceniccsj quippe a quibus ars nauttca ad Ä-

gjrptios, illinc ad Cretenfes Grxcosquc devenit,

IX. Fahrtet, laterarta haut multo poft diluv, ob-

tinucrunt. At lateritiam SETHI columnam in fi-

gmentis reponimus,

X. Utrum THARA, genitor Abrahx, Statuarsam

tra&arit

in ambiguo linquimus, dixifle content) *

hanc ohm excrcuiile Polycletam,Phidiam, Agoracri-

tum, Alcamenem, Lyfippum, Praxitelem.

XI, Ars Venatarta & jaculandi peritiam & pruden-

tiam militarem quondam peperit,

XII, Panrftcittm vetuftisfimi? adnumeramus inventi»,

XllUArt/um hujuscemodi fontem cauflamquc im-

pulfivam ftatuimus Indtgentiam, HincDeas Pauper-'

tatem & Artem firnul aGadaieis cultas, ARRIANUS

innuit,.

XlV, Laboriolx vidcl.hae fiintartes, adeoque non

per fe} fed propter üfum inligncm expetitx,

«XV.Singularumetfidilpar eft neceflitas,nulla tarnen

fuo non expedit modo, atque fi non ad ro eJI'> fil'

tim ad 70 hene eße focietatis human* facit,

XVI.Nec'ccrte fuffecerat indagafle aites, queis -vi-

flus, amttlus, aliaeve res, ad ÖEconemiam & -vttant

Ctistlent neceflarias, pararentur, Ted & qux co nette-

natis levamina curis interponerent,

XVII, Haut ibo tarnen iaficias, decurfu temporis

t' prilca frugalitatc recefTum, artibusque adhxfiilc lw

xurtem, oßentatiapis plenam, quxmira quidem, fed.

parum utilia produxit opera, qualia, ptnci MOSElf,

Turrit Baby/, apud GELL.Archytx Columba njolatilie

In Audit. Gußav. Maj. Häris fe li ^t k

cus defuit) fAcLKQoQioi ^ante

KO,' ( Ceeli Terr&que ßlts, auret fectili principe, fuam devorante pr o lem cum ma^na matre RHEA, forore ac conjuge ßta,ad t ar t arum detruß ^, fe da Jone

IV. Initio ex pellibus confe&ae Veßes, Sunt, qui Lanifiat _Texturaquc repertricem faciunt NAEMAM, Lamechi uatarn: quod Ii ita fit, fojiän.hipc eil illa

in ambiguo linquimus, dixifle content) ^*

fuo non expedit modo, atque fi ^non ad ro eJI'> fil'

tim ad ₇₀ hene eße focietatis human* facit,

«t hae, _prx cctcris, amiquiu»* eulcae, imma, factum

XIX. Primum cnim hominibus primis confilium ^fi¬

rat _{XX. Non} de iflis repcriundis

finc quibus vita ncquit agri itaquc audiendi,qui ^mannans* ^artos _fci-

futjfe ^nstas, fatcri velint,

XXI. Nam Saentt& Artium _matres fiint, non intui.

mae _XXII. per illa* ad _Sic juftam evehantur etxjUtfy.,

e Mcckameu funt, quac _opem Seiest t a Na¬

quam c vulgaribusplus difciturartificiis, in commune/n adferat ufum. _quam immo ex fxpe vet fpccula-

hil fibi pofcunt tufido gloria illius, _qux _ex invento jiobili redundaret ad au&orem; laut torts itidem/o»--

nimirum ( quod Grajis eft in adagio) ⁷⁰ _Tt%ViCP TraåfoyZi* rftysi.

XXV. A vero deniquc illorum _conjcdura _vix abludit ,qui complurcs artium a brutit anioiantibus,

f«nur homo, fuipicantur _acceptas»