M O N O G R A P H I A
A M A N I T A R U M SUECIAE,
• : . J i -
Q U A M
VE N IA AM PL. FACULT. PHILOS. UPSAL
* /
PRÆSI DE
ELIA FRIES
B O T A N . E T O E C O N . P R A C T . P R O F E S S O R E R E G . E T O R D . B O R G S T . R E G G . O R D D . D E S T E L L . P O L A R I E T D E D A N N E B R . E Q U I T E ,
A C A D . S U E C . O C T O D E C IM V IR O R . A C . U P S . H . T . R E C T O R E
PRO* G R A D U P H I L O S O P H I C O
M O D E S T E P R O P O N IT
EM ANUEL K A N U T U S KLINGBERG
SU D ER M . N ERIC.
IN AUD IT. GU STA V. D. XVIII APR. MDCCCLIV.
H . P . M . S .
U P S A L I Æ ,
C . A. L e f F L E R , R E G . A C A D . T Y P O C R .
ZA
T H E S E R a f RESPO N D EN TEN .
4.
D å m an ej längre k an förneka, a tt N a tu rv eten sk ap ern a äro e tt b ildningsm edel, så böra o ck , om ej a l l a , åtm in sto n e de N a tu ra lh isto risk a , såsom d e rik a re , och bland d e s s a , såsom d en e n k la s te , i främ sta ru m m e t B otaniken erhålla p la ts bland underv isn in g säm n en a i v å ra Skolor, och m ed lika r ä tt som d e öfriga.
2.
Vid u n dervisningen i d e tta äm ne ä r n ö d vändigt a tt u t
g å från d e t enskildta och d erifrån leda lärjungens u p p m ä rk s a m h e t på d e t a llm ä n n a , s a m t d erv id städ se söka a t t inplanta k ä rle k för n a tu re n och in tresse för lifv e t, äfven i d e ss ofull
k om ligaste form.
3.
Ä fvenså b ö r, såsom h u fv u d s a k , u ndervisning m ed d elas i morfologi, u r hvilken term inologien fram går såsom en nö d v än d ig följd, sa m t i biologi.
4.
I afseende på v ä x te rn a s nam n anse vi de S v en sk a böra till en början föredragas fram för de L atin sk a; m en då de s e d - n a re vid fo rtsatt stu d iu m blifva o u n d v ik lig a, böra dock de förra ej förbises.
5.
S kall nem ligen örtk u n sk ap en en dag blifva e tt v ä s e n d t- ligt m om ent i S vensk b ild n in g , så m åste man ock söka a tt inom Svenska F loran erhålla fastställda Svenska nam n.
A M A N I T A .
J t r i n c i p e m inter Hymenomycetes locum lenent Ama- n ita e, prae ceteris jam antiquitus, a Graecis et Ro
manis, celebratae, Velo universali ab epidermide pilei discreto a proximis Lepiotis, ab omnibus reli
quis Leucosporis insuper hymenophoro a stipite di
screto facillime dignoscuntur. Velum universale ad
m o du m m u t a t u r , in aliis sistit volvam liberam la
x a m , in aliis circumscissam; parte inferiori nempe cum stipitis basi connata, nunc marginata, nunc obliterata, superiori v e r o s , calyptra in squamas ver- rucasve heterogeneas, pileum obtegentes, partita;
in ultima vero grege volva adeo tenuis et friabilis, ut neque in pileo neque ad stipitis basin persistant volvae fragmenta. Velum annulaeforme, primis dua
bus speciebus exceptis superum , sed in speciebus qui
busdam exoticis omnino videtur deesse, in terris e nim calidioribus, generis centro, magis luxuriant qua m a pud nos.
Amanitae omnes absolute terrestres ioeisque in
cultis t ant um obviae, aestivales (saepe praecoces) vel autumnales, colore pilei mutabiles, qualitatibus insignes. Singularis est. ratio, ipsa genera, quae uti
lissimas species offerunt, eadem etiam maxime vene
natas praebere v. c. A m a n ita e, R u ssu la e, L actarii, B o le ti, cum in gregibus qualitate indifferente nulla hac ratione varietas observatur. Cum A. caesarea, Coccola, ovoidea etc. ( omnes exoticae) pro summis deliciis h a b en t ur , ut a poëtis Romanis ”cibus Deo
r u m ” a pp e ll an t ur , aliae maxime venenatae v. c. o- mnes Phalloideae et Muscariae. Vaginatae et Vali- dae fungis suspectis a d n u m e r a n l u r , at ex Vitta- dini edules.
* Paginatae. Volva nunc libera, a n n ul u m ra- dicalem obsoletum i ncludens; nu nc circumscissa, annulo infero. Pilei margo pectinato-sulcatus.
1. A. Am a n i t a v a g i n a t a. Epicr. p. 11. — Icon.
N ostrae in Mus. Ac. Sc. Holm. pl. quoad colo
rem varietates.
Vulgatissima Amanita per o mnem Scandinaviam in e xt re ma m La pp on iar n, etiam in alpes adscendens:
Am . nivalis G r e v . , per totam aestatem, ita vero ut formae pallidae praecoces, fulvae et laete coloratae aestivales, lividae vero et fuscae a utumna le s, quae simul ampliores; statura enim et colore o m n i modo variat, quare in duas species Per soon _, in quattuor S c h a e ffe r , in undecim Secretan d i v i d u n t , sed tot exi
miis evidentissimisque notis inter se congruu nt et ab omnibus rec ed unt , ut duce Bulliardo omnes jungere neutiquam dubitemus. V olva tota libera , vaginalis l a x aj fragilis. Stipes c a v u s, intus tibrillis araneo
sis, sed in robustissimis modo subfarclus, a basi aequaliter att enuat us, vulgo gracilis, sed in maximis unciam usque crassus, a dmo du m mollis tamen et fragilis, extus squamuloso-lacerus. Annul us obsole
tus, adest tamen ad basin stipitis plus minus con
spicuus, in volva reclusus. Pileus leviter carnosus, r eliquarum t enui or, pr imo carnpanulatus, dein expla
natus obtusus laevis, glaber, nudus et raro fragmen
tis volvae tectus, jove pluvio u d u s , siccus subnit ens, 2 — 5 une. latus, margine omnino membr ana ce us, eleganter pectinato-sulcatus. Caro albida. Lamellae liberae, ventricosae, minus confertae, candidae 1. pal
lescentes. I n var. f u l v a , prae ceteris not abi li , volva quoque fulvo-tincta. — Ex V itta d in i edulis, licet veteres fungis perniciosis a d nu m e r e n t , sed adeo te
nuis ut in cibariis rejicienda.
2 . A . Am a n i t a s t r a n g u l a t a . Fr. Yet. A c . Foi h . 1852.
— Icon: N ostra in Mus. Ac. Sc. Holm.
In silvis a dm od um rara species, in Smolandia olim obiler lecla; sed 1850 in silva Nosten prope Upsaliam copiose et bene evoluta. Medium tenet locum i nt er A. vaginatam et pantherinam , utraque vero major et robustior. Stipes junior omnino far
c tus , senior tantum subcavus, basi a volva circum
scissa arcte vaginatus. A n n u lu s in fe r u s , unciam cir
citer a basi distans ( n e c prioris more in volva i n
clusus'), raro aci medium remotus. Pileus carnosus, e campanulat o explanatus, obtusus, 3— 4- une. et ultra latus, glaber, viscidus, spadiceo-lividus, at pro more expallens, squamis vulgo latis conferiis planis variegatus et subinde plene obtectus. Margo stria
t us, dein profunde su lc a tu s, Iere pectinatus. La
mellae l iberae, confertae, ventricosae candidae.
A. pantherina priori utique affinis et inter V a- ginatas et M uscarias facile media , ob volvae circum
scissae et obtuse marginatae basin stipiti adnalam (dicet separabilem) et verrucas minutas regulares ad A. M uscarias referatur.
co Phalloideae. Stipes e volva nunc libera, n u n c circumscissa (distincte et acute tamen margi
n a ta ) bulbosus. Annulus superus. Pilei margo lae
vis ( accidentaliter tantum striatus in vetustis); squa
mae in circumscissis latae, inaequales. Certe vene
n a ta e, caute ab A. Psalliota campestri distinguendae.
3. A. Am a n i t a v i r o s a. Epicr. p. 3. Secr. n. 6?
Locis bu mi di s silvarum circa Femsjö Smolan- diae variisque Sueciae meridionalis locis montosis sat frequens, jam aestatis line obvia. Fungus fo etid u s,
totus candidus; raro pileus lutescit. Stipes totus f a r c t u s , fere solidus, i n fibrillas longitudinales rasi
lis, 4 — 6 une. l ongus, sursum leviter attenuatus, apice saepe compressus, in superficie squamoso-la- c e r u s , exceptus v o lva ampla apice dehiscente, la x a . Annulus apici stipitis insertus, laxus, bombycinus, lacero-fatiscens, frustulis lamellis saepe adhaerentibus.
Pileus carnosus, prim o conieus a c u tu s> dein e cam- panulato expa nsus , 3 — 4 une. latus, nudus; jove udo viscosus, siccus ni tens , m argine semper laevi, sed saepius inaequali repando inllexoque. Caro in omnibus Pballoideis conspicue tenuior, quam in A.
v a lid is , alba, i mmutabi li s. Lamellae liberae, tenues, sequentium angustiores, semilanceolatae, sed antice paulo latiores, in stipitem non decurrentes (licet apex stipitis saepe s t r i a t u s ) , confertae, acie sub- lloccosae.
Am . verna P . , eisdem locis et tempore obvia, quam primitus c um hac j unxi, sequenti propior est et ex B ulliardo, cui l u b e n t e r assenlio, mera varie
tas. Semper c a nd i d a ; stipes gracilior, subcavus. Pi
leus semper obtusus subsiccus. Phalloideae versus septentrionem pi iu s de si nunt quam reliquae, jam in Suecia media rarescunt.
4 . A . Am a n i t a Ph a i.l o i d e s. Epicr. p . 4 . Secr. n . 2 a .
3, 5. — Ic. N ostra in M us. Ac. Sc. Holm, plurr.
e colore varr.
I u silvis humosis, umbrosis, praecipue frondo
sis per regiones campestres passim, vulgo serotina.
Stipes deorsum soli dus, bulbosus, sursum cavus et attenuatus, 3 — 5 une. longus, % une. crassus et ul
t ra , glabriusculus, albus. Annulus superus, refle
xus , strialulus, t u m i d u s , vulgo i nt ege r, albus. V olva terrae plus minus i m m e r s a , bul bosa, semilibera apice
lacero-dcli iscens, limbo laxo. Pileus carnosus, e x ovato-cam panulato expansus, obtusus, pellicula jove udo viscida (11011 glutinosa) obductus, nudus, raro uno altero ve volvae fragmento adspersus, 3 — 4 une.
latus, m argine regulari laevi. Colore admodum variat, vulgo locis apricis candidus 1. citrinus, locis magis umbrosis virescens, olivaceus et subinde tigri
no-variegatus ; sero aut umno legi disco fere atro, at circa marginem albicantem. Lamellae liberae, ven- tricosae, 4 lin. latae, candidae. Odor subvirosus, at cuin prioris comparatus parum notabilis.
5 . A. Am a n i t a p o r p h y r i a. Epier, p. 4. — Icon. Fl.
D an. t. 2 1 4 5 insolito robusta, statura prioris!
I11 pinetis montosis, locis humidiusculis musco
sis passim. Quoad staturam vulgo gracilis est, vix bulbosa. A priori, cum qua volva libera, lacera nec circumscissa congruit, praeter colorem pilei sem
per opacum fuscum l. fusco-purpurascentem, differt statura vulgo min or i, stipite vix bulboso, annulo distante fusceseente, pileo h u m id o udo quidem at
11011 viscoso, sub lente quasi fibrilloso-virgalo (vix pelliculoso). Ab A. A m anita recutita differt pileo ex campanulat o expanso, seinper nudo, volva haud cir
cumscissa, sed stipitem laxa vaginante. Odor parum notabilis.
6. A. A m a n i t a Ma p p a. Epicr. p. 4 . — Icon. Nostra in M us. Ac. Sc. Holm. — Harz. t. 5. exci. 110m.
I n silvis siccioribus, tarn frondosis, quam ace
rosis, totius Sueciae; in regionibus pineto-montanis A. Phalloide multo frequentior. Odor virosus. Volva regulariter circumscissa, suboblilerata; basis globoso- bulbosa cum stipite connata, margine acuto et di
stante; calyptra pileum obtegens in squamas latas
irreguläres subsecedentes partita. Stipes farctus, su
pra bu lb um fere aequalis, glabriusculus, 2— 3 une.
longus, 3 — 5 lin. crassus, albus. Annulus superus, mollis, laxus, passim laceratus. Pileus carnosulus, convexo-planus, obtusus 1. depressus, orbicularis, 2— 3 une. latus, siccus, vulgo albus vel lutescens, mi nu s quam A. phalloidis mutabilis, margine ut p l u ri m um laevi. Lamellae adnexae, confertae, au
gustae, candidae. — Haec Am. n. 7 Secr. sed ex Auctore margo striatus, in hac specie mihi haud obvius.
7 . A . Am a n i t a r e c u t i t a. E p i c r . p . 6 . Icon. — N ostra in Mus. Soc. Sc. Holm.
Locis bumidis in pinetis regionum camp es trium, A. porphyria vulgo frequentior. Ad praecedentem se habet ut Am . porphyria ad A. phalloidem. Ab A . p o rp h yria , a qua (pileo denudato) saepe aegre di scer nit ur, differt stipitis basi bulbosa, volva cir
cumscissa absque limbo persistente, calyptra pileum e convexo expansum obtegente in squamas pilei scissa;
iis vero facile secedentibus pileus saepe nudus. Ab A . Mappa dignoscitur mox colore pilei opaco et ci- nereo-fusco, qui in priori semper laetus et pallidus;
pileo udo; squamis farinosis laxioribus, margine volva minus distante; stipite saepe squamuloso. Interea species 4 — 7 valde aflines omnesque a sagacissimo Bulliardo conjunguntur.
Muscariae. Volva circumscissa, parte inferiori cum stipitis basi connata in bulbum (n o n vel ob
tuse m a r g i n a t u m ) ; calyptra in squamas minores ma
gis regulares partita. Stipes farctus 1. cavus, inferne marginis loco squamis concentricis notatus. Pilei ju
nioris pellicula viscosa, separabilis; margo in adul
tis striatus. M a xim e venenatae.
8 . A . Am a n i t a m u s c a r i a. L. — Icon. Nostra in Mus.
A c. Sc. Holm. ( pi . v a n / )
In silvis, du melis, i mmo locis apricis, praeci
pue vero in Betuletis, per omnem Sueciam in Lap- pon iam usque. Fungus notissimus, vulgatissimus, speciosissimus. Stipes spilhamaeus usque, firmus, squamoso-lacerus > candidus; intus c a v u s , fibriIIis laxis araneosis primo farctus; volvae basis adnata sistit bul bum o v at u m, squamis concentricis margi
natum . Annul us apici stipitis, saepe dilatati, inser
tus, mollissimus, lacerus, laevis. Pileus e globoso convexus demu in qu e explanatus, 4 une. et ultra la
t us, pellicula prim o crassa et jove udo glutinosa, sensim vero di sparente, obductus fruslulisque volvae crassis, angulatis secedentibus conspersus; margine in adultis striatulo. Caro baud compacta, alba, superne lutea. Lamellae liberae qui dem, sed stipiti a tt ingent es, slriato-decurrentes, confertae, antice la- tiores, albae, raro lutescentes. Color pilei variabilis sed in forma normali primo sanguineo-ruber, mox a ma n ti us cxpallensque, exoletus albicans. A. p u ella SchaefF. est modo forma mi nor , macrior, ver
rucis detersis, at sequentes varr. notabiles sunt.
A. m uscaria fo rm o sa P . , in silvis abiegnis circa Upsaliam haud rara, vulgari similis; sed substantia m ollior, fragilis. P ileus primitus citrinus; verrucis farinosis laxis flaventibus facile secedentibus saepe nudus. Lamellae saepe lutescentes.
A. m uscaria reg a lis, in fagetis Smolandiae (Sun- nerskog, par. U n n a r y d ) passim luxurians, adhuc insignior, major, vulgari robustior et saepe caespi- tosa. Stipes farctus, ju n io r solidus, 1 — 2 une. us
que crassus, intus flavescens. Squamarum series con- cenlricae 8 — 10 volvam t e r m in a nt , squamoso-re-
flexae. Pileus valde glutinosus, badius s. hepatis cocti colore. Lamellae flavidae.
A. muscaria u m b rin a , tamquam propria spe
cies a P er soon io aliisque (Secr. u. 15) proposita, in pinetis Smolandia e locis irriguis obvia. Ceteris longe gracilior et t enui or; stipes saepe tortus, bulbo an
gustato. P ileus t enui s, pr imo u m b rin u s, dein disco excepto lividus! Lamellae de mum remotae. Hic constans qui dem est, sed carne pilei sub cute lute- scente, volva cum stipitis basi arcte adnala et squa
mis tantum concentrice marginata cum reliquis ita int ime connexa, ut meo sensu haud distinguatur.—
In silvis graminosis, locis udis circa Upsaliarn, le
gitur forma huic accedens, sed major et aperte in t y p u m rediens.
9. A. Am a n i t a e x c e l s a. Epicr. p. 8.
In silvaticis Smolandiae aliisque provinciis mon
tosis, locis graminosis, rara est; in Suecia media frustra quaesivimus. Est inter maximas et nobilis
simas species et ad gregem A . muscariae transferen
da , nam bulbi fabrica plane eadem est. Stipes pri
mo farctus, fere solidus, sed demum cavus, 4 —6 une. longus, unciam crassus, basi globoso-depressus, a bulbo sursum attenuatus, nunc usque ad annulum, nunc inferne tantum squam is densis squarrosis con- centricis ( a b e p ide rmide stipitis lacerata) tectus, apice striatus. B ulbus junior subniarginatus_, sed nullo modo separabilis; margo proprius instar A m . muscariae squamis notatus, terrae immersus, subra- dicans, infra marginem passitn sulco concentrico no
tatus. Annulus superus, amplus, secedenli-liber vel d e m u m laceratus. P ileus carnosus, mollis, e glo
boso planus, 4 —5 une. latus, pellicula ten u i qui d e m , sed jove udo viscosa et re ipsa secernibili,
dein superficies saepe rugoso-papillosa vel peculiari ratione cavernosa el lacunosa, verrucis e fragmen
tis volvae friabilis angulatis inaequalibus albido-gri- seis, sed facile secedentibus adspersa, fusco-grisea, centro obscurior. Margo primo laevis, sed in rite evolutis manifeste striatus, immo sulcatus. ('aro mollis, undi que alba, immutabilis. Lamellae prorsus liberae, valde ventricosae, / 2 une. et ultra latae, candidae, immixtis pluribus brevioribus quam mos est inter Amanitas. Sapor 11011 ingratus, sed quali
tates venenatae cum A. muscaria sunt communes.
A . Am a n i t a s o l i t a r i a Bull., priori manifeste pro
x i m a , est incerta Florae nostrae civis. Quam olim i n Suecia meridionali formam me observasse credidi nunc suspicor praecedentium fuisse formam senilem dealbatam.
1 0 . A . Am a n i t a p a n t h e r i n a. E p i c r . p . 5 . — I c o n .
N ostra in Mus. Ac. Sc. Holm.
Species aeque late distributa ac A. m uscaria, loca graminosa nemorum vel margines viarum silva
ticarum praecipue incolens, at minus spectabilis et parcius obvia (circa Upsaliam ad Fi edrikslund).
Am anitae muscat iae umbt inae ita similis, ut Per- soon, Secrelan aliique colorislae commutaverint, at ab eadem longe distat ( i n serie naturali media quasi inter A, strangulatam et a rida m , et in hac stirpe revera a b n o r m i s ) ; volvae enim circumscissae basis cum stipite quidem va g in ato-adnata, sed margine proprio obtuso contiguo notata et separabilis, nec squamis concentricis reliquarum instructa. Stipes primo farctus, dein intus araneoso-cavus, 3 — 4 une.
longus, V2 une. crassus, aequalis 1. sursum atte
nuatus, deorsum firniulus et i nt ej dum squamu- losus. Annulus plus ininus di st ans, oblique a d
haerens, albus, r ar o superus. P ileus carnosus, sed vicinis tenuior e convexo explanatus vel subde- pressus, pellicula viscosa primitus crassiuscula oli- vaceo-fusca, dein extenuata fere disparens l i vi d a, disco modo fuscescente, m argine evidenter striato.
Volvae fragmenta in verrucas minores, aequales al
bas regulariter dispositas sal persistentes partita.
Caro tota alba} nunqua m sub pellicula lutea, qua mox ab A . m uscaria um brina dignoscitur. L a m e l lae liberae, stipitem attingentes, antice laliores, 3 — 4 lin. latae, candidae.
eoo* y ajidae. Volva friabilis, tota in squamas verrucosas pilei obl it erata, stipes fere solidus. Pileus p r io rum carnosior, subcompactus, pellicula tenui jove pluvio uda t a nt u m nec viscoso-secernibilis, margine laevi. Suspectae, sed ex y itta d iîii edules.
11. A. Am a n i t a r u b e s c e n s. Epier, p. 9. — Icon. N o stra in Mus. Ac. Sc. Holm.
P e r omnem Scandinaviam in silvis tam f r o n d o sis, q u a m acerosis copiosissime et per totam aesta
tem , licet ob colores minus splendidos oculos haud ita alliciat ut A. muscaria. U t omnes vulgatiores a d m o du m mu ta bil is, sed ab omnibus suae gregis ( n at u r a l i s et stricte limit atae) mox distincta carne fr a c ta rubente; etiam stipes et pileus laesi vulgo rubro-maculati. Odor vix ullus. Stipes farctus, subsolidus, licet intus mollis, a basi incrassata co- nico-attenuatus, 4 — 5 une. longus, unciam usque crassus, rubello-squam ulosus, albo-rubescens, absque volvae discretae vestigio ad basin. Annulus superus, amp lu s, membr anaceus, mollis, intus striatus et al
bus. P ileus carnosus, e convexo planus, 4 une. cir
citer latus, obtusus, jove pluvio udus qui dem sed non viscosus et siccus opacus, obtectus verrucis i nae qua
libus mollibus farinosis albidis facile secedentibus, sed jove sicco minoribus, i ndurat is, arctius adhaeren
tibus. Margo laevis et in exoletis jove udo tantum slriatulus. Caro in hoc statu firmior, vulgo mollis, recens alba. Lamellae juniores attenuato-attingentes, stria in stipite decurrente, t enues, confertae, molles, Yj u »c. usque latae, candidae. Pilei color mutabi
lis, sordido r ube ns , incarnato-pallescens, alutaceus, vix purus. Ceterum statura a d mo du m varius; jove valde pluvio verrucae saepe detersae. Legimus va
rietatem stipite curto subaequali, verrucis minoribus confertis arctius adnatis, quae caute separanda ab A. aspera.
1 2 . A . A m a n i t a v a l i d a. Epicr. p . 7 . — Icon. Nostra in M us. Ac. Holrn.
In silvaticis graminosis regionum campestrium, Upsaliae, Vestrogothiae etc. r ar o, nec omni anno obvia. Stipes solidus _, robustus 3 curtus, 3 une.
circiter longus, une. et ultra crassus, basi im- margiuato-bulbosus, sursum attenuatus, conceutrice squamoso-ßocculosus } albidus. Annulus superus, a d n at us , ampl us , fuscescens. P ileus compactus, e convexo-planiusculus, 3 une. latus, absque pellicula secernibilij nunc squamis veli latis planis farinosis obtectus, nunc verrucis minor ibus a sole induratis et in mucr onem nigrescentem porrectis (illa forma jove pluvioso, haec sicco na sci tur) exasperatus, um- brinus j m argine laevi 1. explicato jove udo stria- tulo. Caro crassa, alba, i mmutabi li s, vel leviter fuscescens, sed lam ellarum vulnera constantius f u - scescunt. Lamellae liberae, stipitem attingentes et striato-decurrentes, valde ventricosae, albae. Haec certe Ani. um brina A. S. et verosimile Fl. D an.t.
2 1 4 0 , licet minus adaequata. Krombh. t. 2 8. f . 18-21
a dhuc dubia movet, vix vera Amanita.
13. A. Am a n i t a n i t i d a. Epier, p. 8.
lu fagetis Sueciae meridionalis rarior species;
etiam in Ki nnekull e Vestrogothiae ex Lindgren. S ti
pes solidus, f i r m u s, 3 une. longus, unciam crassus, conico-at tenuat us, basi bulbi f o r m i y squamulosus 3
albus. Annulus superus, tenuis, lacerus, striatulus, a lbus, subtus villosus, de mum disparens. P ileus car
nosus, subcompactus primo hemispliaericus, obvo
lutus, vo lva crassa floccoso-crustosa, dein in v e r rucas crassas exim ie angulatas adhaerentes fu sce- scentes d iffr a c ta; explanatus 4 une. latus, siccus, ni ti dus , a lbi dus , absque pellicula viscosa, margine semper laevi. Lamellae liberae} confertae, perlatae QY2 une. u s q ue ), ventricosae, confertae, candidae.
Caro alba y prorsus im m utabilis, icon Fl. Dan. t.
2>47 pl mes hujus characteres essentiales praebet, sed habitu et stipite cavo recedit.
1 4 . A . Am a n i t a s p i s s a . Epicr. p. 9 . — I c . N ostra in M us. ude. Sc. Holm.
Locis graminosis in pinetis circa Upsaliam haec q ui busdam annis copiosa; aliis plane deficit. Stipes solidus 3 basi rapaef o rm is, bulbo globoso-depresso, haud marginato subradicans, curtus, firmus, 2 — 3 une. longus, unciam usque crassus, c andidus , de
mum rim is concentricis squamulosus. Annulus superus, amplus. P ileus carnosus, subcompactus, c o nv ex o- pl anus , obtusus, glaber, laevis, sed verru
cis adnatis angulatis p a rv is cinereis n o ta tu s, um- b r in n s, fuligineus I. griseus. Margo laevis, sed saepe fibroso-lacerus. Caro a lb a , prorsus im m utabilis.
Lamellae attingentes, le vite r striato-decurrentes la
tae, confertae, candidae.
1 5 . A . A m a n i t a a s p e r a. Epi cr. p. 9 . — Icon. N o stra in M u s. Ac. Sc. Holm. — ( n o n tla rz. t. 6 / f
Duplicem hujus l egimus formam , utramque qui
d e m carne alba, sed alterius sub cute rubente, alterius fuscescente, ceterum statura et, veli indole ita simi
les, ut haud dist inguam, licet illam tantum in Sue- cia meridionali serot ina m, hanc in Suecia media jam i neunt e autumno observaverim. Stipes farctus pri
mo c u r tu s, ovatus, de in elongatus, ‘2— 3 une. lon
gus, a bulbo subrugoso attenuatus, squamulosus, exlus intusque albus. An nu l us superus, integer. Pi
leus carnosus, e lentri<culari-convexus, dein planus, 2 une. et ultra latus, m argine tenuis et la e vis, ver
rucis m inutis regularibus angulatis admodum con
fe r tis arcte adnatis exasperatus. Color pilei in al
tera forma fusco-rubens, carne sub cuticula dilu
tio ri s in altera livido-fuscescens, nec pure alba } im
m utabilis. Lamellae rotundato-liberae, nec slriato- d ec urr entes , ventricosae, albae. — Hic fungus vulgo pro Am . aspera Pers. ha be tur , quare ineptum lin
gerem nomen m u t a r e , licet Bulliardi synonyrnon A.
rubescentem , alteruuique Lepiotam acutesquamosam potius spectent.
D en u d a tij velo friabili, loto evanescente, quare pileus absque verrucis, subinde vage et raro farinoso-maculatus, stipes haud bulbosus; quare olim aci Lepiotas relati.
16. A . Am a n i t a m a g n i f i c a. Epicr. p . 10. — Fl. Dan.
t. 2 1 4 6 ( nost ro mult o firmior).
In facetis Seaniae, Smolandiae (ad Slubbebo prope Femsjö) passim obvia. Stipes elongatus, gra
cilis, 3— 4 uno. longus, 3 — 4 lin. crassus, aequalis 1. sursum leviter a tt enuat us , absque bulbi et veli vestigiis ad basi 11, albido-rubescens, inferne squa
m u lo su s, sursum siccitate concentrice rimosus, intus medulla subdiscreta farctus, d e mu m cavus. Annulus
superus, secedens. Pileus carnosus, tenuis, adultus pl anus, vix uni bona tus, 3 une. latus, vulgo nudus, sed saepe etiam maculis floccosis vagis adspersus, m argine adulti evidenter striato Color variat albi
d u s , lividus, pallide rubenli-alutaceus etc. Caro t enui s, alba, sed diffracta mutabilis, potius fn iv e n s , qu am rubens. Lamellae adnatae, sed ventricosae, 2 — 3 1 in. latae, dente decurrente. Habitu A. rube
scenti a d m odum afliuis, sed differt stipite definite cavo subaequali, cute rigida, pileo tenuiori et mar
gine manifeste striato, carne fulvente, larnellis ad- natis veloque universali tenui fugaci.
1 7 . A . Am a n i t a a r i d a. Epicr. p. 10. — Icon. N ostra in M us. Ac. Sc. Holm.
Haec valde r ar a, at insignis species legitur in betuletis muscosis etiam aestate siccissima. Stipes e fa r c to c a v u s , 3 une. longus, / 2 une. crassus, sur
sum leviter attenuatus, laevis, glaber, ad basin ebul- bern leviter modo floccosus, lotus albus et a pileo omnino discretus, licet lamellae adnatae sint. An- nu lu s a dnalus, unciam circiter a pileo distans, re
flexus, persistens. Pileus carnosus sed te n u is, in
star A. vaginatae, explanatus 2 l/ 2 une. latus, gla
ber, siccus, nudus (flocci e veli residuis in pileo rarissime obs e rva ntur), albido-griseus, m argine stria
t u s , fere sulcatus., Caro mollis, alba, immutabilis.
Lamellae adnatae, sed postice attenuatae, tenues, confertae, albae. Odor et sapor debilis, non ingra
tus. Proximus forsan A. pantherinae sed volvae de
lectu ad stipitis basin, annulo regulari et lamellis adnatis facile distinctus.
18. A . Am a n i t a Pk r s o o n i i. Epicr. p. 10.
Unico loco in monticulo fageti inter Femraen lacum et Valshult prope Feinsjö Smolandiae per Lri-
g i ii ta annos legi hanc speciem ab omnibus distinctis
s ima m, quam delineatarn 11011 esse dolemus. Soli
tarius, ampl us , robustus , inodorus. Stipes solidus, 4 — 5 une. longus, x/2 une. crassus, aequalis, basi non bulbosus, sed radicans, fusco-fibrillosus et A- nianilarum more Iransversim squamuloso-ruptus, al
bidus. Pileus compacte carnosus, e convexo expla
na tus , obtusus, 4— 5 une. latus, laevis, glaber, pel- liculosus , subviscosus j albidus, disco constanter cinereo. Caro crassa, floecosa, albida. Lamellae rotundato-hberae , a pileo plane discretae, V2 une.
usque latae, confertae, candidae. Loco natali, no- tisque gravissimis a sequente distat! In hujus stipite n um qu am observantur guttae roridae, in A. lenticu
lari saepius obviae.
19. A. Amanita l e n t r i c u l a r i s. Lasch. — Icon. N o
stra in Mus. Ac. Sc. Holm.
Alia pernobilis et distinctissima species, in Up- landia t ant um ( Cpsali ae in Kongsparken etc. quol- t a n n i s , Alunda : A rrhenius etc.) a me lecta; in Suder- mannia a Lindblad, locis h umidis silvarum. S ti
pes elongatus, 4 — 6 une. longus, basi leviter bulbo
sus vel o mni no aequalis, solidus, sed admodum spongioso-niollis (jiec d u r u s , rigidus uti prioris), plus minus squam ulosus, i nterdum fere glaber. An- nulus superus, sed a pileo distans, laevis, amplus;
in et supra annulum jo v e rorido observantur gut
tae majores aquosae, quae siccatae vulgo maculas rel i nquunt , unde A. Lep. g u tta tu s Pers.! non Schaeff.
P ileus carnosus, junior globosus, dein campanulato- convexus, laevis, gl ab er , udus, 3 —4 une. latus, alu- taceo-carneus. Caro mollis, spongiosa, alba, odore mucido. Lamellae omnino liberae, approximatae, ventricosae, antice latiores, admodum confertae, al
bidae.
Hujus forma singularis, eisdem locis obvia, est:
* A . lenti cui. vapidus. Icon. N ostra in Mus.
Ac. Sc. Holm.
Stipes e lat us , basi inter Muscos attenuata radi
catus, 4 — 5 une. longus, sericei Ius, medio cavus.
Pileus campanulato-expansus, gibbus, 4 une. latus, fuscescenti-alutaceus, glaber sed peculiari ratione re~
ticulato-scrobiculatus, disco vero obscuriori sem
per laevis; versu s marginem cu ticula h ia s c it, relin
quens lacunas albas. Caro prioris, adhuc mollior.
Lamellae latissimae, ceterum prioris similes. Odor gratus, fere foeni.
20. A . Am a n i t a c a r i o s a. Epicr. p . 8 . s u b A. excelsa.
In regionibus pinet o-mont ani s, ubi prior plane deest, vel Smolandiae occidentalis, locis siccioribus tam in pinetis, quam betuletis legi hanc speciem, ab Am . excelsa certe distinctam. P r o typica habeo formam pileo laevigato, cujus stipes aequalis et ar- rhizus, junior modo farctus, dein cavus, intrinsecus fibrillis araneosis laxis, a d mo du m mollis, adultus ita fr a g ilis j ut integer vix colligatur, 3 une. longus,
*/„ une. crassus, faeviusculus nec squam osus v e l g u tta tu s , albus. Annulus superus albus. P ileus car
nosus, convexo-planus, obtusus, 3 — 4 une. latus, laevis s glaber, sed i nterdum maculis farinosis ad- spersus, disco u mb r i n o , versu s m arginem stria tu - lum cinereus. Caro fragilis, alba cum linea hyali- no-aquosa prope lamellas. Lamellae primo stipitem attingentes, i mmo stri at o-decurrent es, sed adultae omnino liberae ^ 4 lin. latae, candidae. Olidus.
