• No results found

In historiam gentis [hebreiska bokstäver] hypomnemata. Quorum partem secundam venia ampl. facult. philos. Upsal. p. p. mag. Petrus Joh. Berg ... respondente Joh. Gustavo Elfsberg stip. Tollsten. Uplando. In aud. Gustav. d. I. April. MDCCCXVIII. H. p. m. s

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "In historiam gentis [hebreiska bokstäver] hypomnemata. Quorum partem secundam venia ampl. facult. philos. Upsal. p. p. mag. Petrus Joh. Berg ... respondente Joh. Gustavo Elfsberg stip. Tollsten. Uplando. In aud. Gustav. d. I. April. MDCCCXVIII. H. p. m. s"

Copied!
11
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

tu

IN

HISTöRiAM

GENTIS

0ΗίΡ3

HYPOMNEMATA,

Quorum

HARTEM SECUNDAM

VENIA AMPL, FACÜLT. PHILOS. ÜPSAL*

p. P:

MAG.

PETRUS

JOH.

BERG

A"D SCOLAM ST. CLAR^ HOLMIjE COLLEGA

VlC-A SAG RIS.

R- Ε S Ρ O Ν D Ε Ν5 T

Ε-■

*

JOH GUSTAVO ELFSBERft

STIP. TOLLSTEji. UPLANDO.

IN AUD. GUSTAV. D. I. APRIL. MDCCCXVilt.

H, P. M. s;

UPSALIΜ

(2)

CONTRACTS-PROSTEN

OCH

KONGL·. HOF-PREDIKANTEN HOGAREVORDIGE OCH HÜGLARDE

herr.

ADOLPH

ELFSBERG

SAMT

PROSTINNAN

HOGÅDLA FRU

FREDRICA

ELFS3ERG

född HOLMBERG

Mine Huldaste Foråldrar!

Såsom ett ehuru r'nga dock välment prof af ett Sonligt hjortas vördhadsfulla tacksamhet och kärlek, helgas Eder dessa blad

af

Vk . . *

en lydig Son

(3)

v

'9

rom Äräburo nt Prsedones vi inväferiinfc armenta Jobi eaque rapuernnt. Quum itaque cordtet., Irbrum Jobi

fuam antiquitatis fervare audboritatem, ex |}]o argumen¬

tum haud fpernendum defurni potefl, quo asferatur, Chaldaeos e regione Babyioniee, quae deinde fub nomi¬

ne ^Cbaldaea propiie occurrit x), duxisfe originem.

§·

v.

"Praeterea ältum de Chaldaeis efi: filentium in libris V. T. tam hiftoriciSj quam propheticis, usque ad ieriora

tempora, quibus regnum Asfyriacum emergere eoepit· Hoc flientium ut fibi explicet, Michaölis y) asfumit^ hosce Chaidaeos, fodaiitatem feram quamdam &

paflori-tiam fuisfe, fuasque ex montibus Aiioe feptemtrionalis duxisfe origines, & planities deinde Babylonicas efFufo

ajgmine ingresfos, mercede

condu&os

miiites in

defen-dendas Babyloniae regiones occidentales contra

Arabes

exceptos fuisfe5 poftea autem, cognitis atqne probatis

viribus, fibimet ipfos imperium arripuisfe. Materiam

bujus hypothefeos ex carmlne praecipue

Prophetico

ium-fit, quod inter Jefaiana legitur Cap. XXIII

cujus

verfum

13 folito vertendi modo ita reddidit: En terram ChaU

B

dceo-A·) De diveriis diverfo tempore finibus regienis Chaldaic»

Vid.

Mannert. Geogr, Tom. $, p,

(4)

ro

dceorum, populi, qui, non antea. erat! Arfyrii fundabant

illam , dabantque incolir déferii;

erranter nomader

con-ßrtere feeerunt ,

csdificciruntqiie

palatia. Hane vero

ver-fionem Augusti et de Wette js) non tantum

rejece-runt, verum etia in , fanioribus duiili interpretandi ratio«

nibus, ex verbis aliatis fenfum rei genioque Irnguse con-venientiorem eruerunt; fei Licet Chaidaeos tutre. temporis

e fundamentis evertisfe imperium AsTyriacum.. De

ce-tero Gesenius a) reétisfime monuit, nullam argumenti hiftorici vi n huie loco inesfe, utpote qui variis obnoxius

fit interpretationibus. Uiterius Bbrtholdt b) validis-fimis comprobat argumentis boece- vaticinium non nifi

poft ruinam Tyri ediétum fuisfe.

§1

vr

AVgumenta;inter5 probatura feptemtrionalém

Cbal-daeorum fuisfe patriam numerat Michaelis c) Jer. 1,14; IV, 6;

ä) Augusti et de Wette ita vertunt .·· Sieh dafs land der Chaldccer! Hat diejer folk nicht Arpyrien zum JVohnßtz wilder Thivre gemacht?' Sie errichten ihre Bollwerke ge¬ gen dajrfclbe, βarmen ihre Paläße,, und verwandeln er in

Trümmer.

d) Lex. Hebr. cid vocabl. tmv>£0;

bj Hißorifche Einleitung ins A. u. N. Tejl. P.lV. p. 1373.

feqq. Cfr, ρ. 1390. e) Spieileg, /. c;.

(5)

IV, β; Vi; ι; χ, 22; XIII, 20; & Ezeeh. XXVI, 7; quse omnia loca indica tit, Chaldaeos, Paleftinairi

invaden-tes a borea v'enisfe; praefertim quinn Baby'on fita esfefc

nec Hierofolymae a ieptemtrione, nec Tyto, cui ipfi bo-realetn ho flem minatur Ezechiel, fed ab Oriente. At

ve-Yo, ut jam antiquisfimi teilati Tunt inmnpretes, Palaefli-nam incurfantes Babylonii a feptemtrione per urhem Ri-b!a in regione Hemath d) foJitam viam femper iverunt,

Synonymi quoque funt pinribus V. T. Iocis illi a fe¬

ptemtrione venientes invafores cum incolis Babylonise, quod patet ex Ezechielis C. XXVI: ecce ducam contra Ty

ram, regem Babylonice Nebucadnezarem a feptemtrione v em en<

tern, & Jer. XXXIX, 5; LII, 9; De cerero ejusdem funt

fignificatipnis vocabula & bi Jef. XLIII, 14; XLVIII, 14, 20; Jer. XXI, 9; ΧΧΧίί, 4, 24, 2j, 28,

-29, 43· XXXV, u j XXXVII> 81 XXXVIII, 18.

§. VII.

Doctrinre & fagacitatis prodigi Michaelis &

For-sterus e) in nominibus propriis reg um Chaldaeorum in

Tfar

d) Colonia Phoeniciorum, Unis terrae Canaan feptemtrionalis,

feriori tempore Epiphania dicfa. Arab. · Arnos VI, 2 nominatur Π2Λ rnori & i Chron. VIII, 3.

rhSi

n>on.

(6)

ia

Tfar definentibus,

Deorumque

eorurn

in

Nebo

a

Slavi-ca lingua derivandis

defudarunt.

At

iufelici fuccesfu,

ut

exemplisallafcis

refutafcisque

jam adelung,

in

I i-bra, qui

infcribitur Mithridates, f) oftendit. Aliam interpretatio·

nis viam p!u-res antiquiores

PhiloJogi,

quos

deiude

fe-quuti funt recentiores adelung g), heeren

k) &

eichhorn, i) iniverunt, exiftimantes baecce

vocabula

una cum lingua Asfyriaca a dialecto

qnadam Semitica,

pro-f) Din den

Chatdäifchen Nahmenfo oft vorkommende Endung

zar brachte ihn zuerß auf den Gedanken, ob

ße

nicht Sla¬

ven gewefett feyn

möchten.

Der große

Sprachgelehrte Bütt¬

ner dem er feine Vermuthung mittheilte,

beßdtigte

ihn

nicht allein darin, fondern erklärte auch den Nahmen

Ne-bucadnezar am dem Slavifchen durch Nebje-kad-

zenui-tMar, (von dem Himmel gefetzter Herr.) Der

ältere

For-βer trieb die Sache noch weiter, und wollte alle

Chaldäifche

Nahmen aus dem Slavfcken erklären, aber der unnatürliche Zwang, welchen er dabey

nicht allein den

Wörtern* fon¬

dern auch dem gefunden

Menfchenverflande anthun

muße*

Ζ. B, Beltfchazcir vonByt-tefch tzar, (war

auch

ein

Fiirß),

hatte ihn und andere auf immer von einemfo

unglücklichen

Gedanken abfchreckenfolien, ρ.. 317. τ. ι.

g) 1. c. ρ. 3.2 3. — loscher

de causßs Ung.

Hebr.

p. 41, simonis Onomaß. V. Ύ. p. 576.

h) (De

Unguis

Ititp.

Perf).

in

Comment. Soc.

Gott.

T. VIII.

ß. ij.

(7)

*3

proxima linguas

Ararrsese

Orientalis,

orta

fuisfe. Quam

iententiam variis argumentis k) firmatam voluerunt, prae-cipue provocantes

ad

Jefaiae

XXXVI,

ii

ubi

ducern

An.

fyriae exercitus,

Rabfacen,

enixe

rogant

legati Judaei

ut linguam Aramseatu

ipfis

notatn

loqueretur,

ne

incr·

Ιλ) Hierololym» dicta

inteHigerent»

Inde

vero

min i

me

fequitur hane linguam

Ulius

vernaculam Krisle. Scilicet

fieri potuit, ut

jam

eo tempore

ad

aulam Asfyriacam,

quemadmodum

deinde ad

Perficam, lingnse Aramaese

pe-ritia necesfaria haberetur, praecipue in provinciis, träns

Euphraten litis,

adminiflrantfls.

Jufto

vero

habito

refpe-ctu ad nexum Asfyriacam inter

& Babylonrcam

vel

Chal-

dai-kj Man

(Intzt

pch hey

diefer Behauptung auf die

Benennung\

asfyrißhe Schrift für:

chatdJifche Quadratfchrtft; endlich,

auf die

Sficre

Verwechßlung

von

Syrien

und

Arfyrien

Hey

den Klasßhern,

und

hat in

Folge

diefer Annahme jene Nah¬

men aus· den femitifchm Dialekten

erklärt.

Allein

fchon

das

völlig fremdartige

diefer Nahmen,

und jene mißlungenen

Erklärwigsverfiuhe können

hinreichen,

diefe

Annahme

zu

verwerfen, umfo

mehr, da

fch den übrigen Gründen

leicht

begegnen

laß.

Die

Benennung:

asfyrifche.

Schrift

beweift

nurfür eine

warfcheinliche

Identität

der

Schriftzüge.

Die

unkriüfche

Verwechfelnng jener

in

den

nwrgeniändifchen

Sprachengar

nicht

ähnlichen Nahmen

in

griechifchen und

la-teinifchen (Syrio,

Asfyria)

kan aber

gar

nicht

in

Be¬

tracht kommen, Vid, Gesemi Geßhichte der Iiebr, Sprache

(8)

a-'4

daicam familiam regiam, veritati haud alieniimjudicamus, hmcce vocabula una cum lingua Attfyriaca a lingua Me¬ dice Perirca derίvare l).

§. ΥΠί.

De nomine Chaldaeorum , etfi nihil p<o res to

flatu-ere valuerimus. haec fere tenenda iunt Mos Orientalium

inelytos viros non femper eo vocandi nomine, quod vivi

habuerunfc, Ted cognomine, a fatis, pofteris rebusque geftis

ducto, non parum caiiginis biflorise quoque Vetem Te-ftamenti oifundere foiet. Inde difficultates geneaiogicos Patriarcharum in Genefi & nominum regionum obiluri tas. Sic adhuc fub judice Iis eft , quo ienfu nomen

Ar-pbaxadi, Semi filii , quod in Gen. X, 22, occurrjt, ex. plicari debeat Quidam interpreten pöpulum vc\ potius regionem hujus cognominis inveftigare conati iunt; aiiis

vero fcire fuflfecit, majores Loti & Abraham!

felicisqüe

Arabiae incolas ab Arphaxado duxisie ortuin, Alii, cum

Flav.

I) Geseniüs I. c. p. 63. —~ Cui placuerit hanc motcriam

exenipiis ulterius illuilratam videre adeat fcripfa

Jablon-sku (Opusc. ed. te Water. T. III.

p. 129) &

Lorsba-chii Archivfür Morgeni. Litteratur. T. II. ρ.

247.

—-e. g. 'isy, Τ|*]ί*ι>ο

(homunculus?) quihuscutn

nomina reguui compoiita iunt;

(9)

15'

Flav.Jdsephom) vocabuli derivationemquaerentesex fp*r 5G i

(<Jrf) termino, regione, &iu?3 unde Chaldaei,

Arpha-xadum nomen Chaldasis dedisfe putaverunt.

Alii

autem, refpectu habito ad Gen. XXII, 22 hanc gloriam

Naho··

rls filio -iud tributam. voluerunt 11}.·

-§; ix;

* Gentim'

antiquam' aViino , Chaldaicam vocat

Jere^-mias C. V, 1?. Scilicet antiquisfiinis jam temporibus,

regionen» in finum Maris Perfici excurrenfcem patriam

colentes, iub ditionem coacti Babylonicam,

Asfarhaddo-ne imperante, una cum Babyloniis Asfyriorum imperio

iubjecti, vel indole vel coloniis ex^

JEgypto 0)

adductis

indu-m) In cntiquit. j)td. I. 6, 4.*- Arphaxades, hif, qui nunc

CHaidlsi uocaniiir, nonien dedit, progenifor gentif.

11) Vid. Gfsenii LfX. ad vocab TUOS-iN'· & cntoD.' -- Nüftro tempore Friedrich·, (Biblioth. Litterat. Univerf. Eibl, ab Eichhorr.io inßr. I\ X. p. 434) de ortu , patria & amiquis. flina hiiloria GhaiJxorum coinmentafus, nomtn

no-' f

-tare sif peregrinatorem, paftorem ab

Arab.

s.

cui notioneia» migran-di nibuir. Quod autem porius- figni-ficat, «ora dißracta fuii nec emtores inuenit ref. Cfr.

Co-ran. Sur. IX, 24.

0) In Babylonem Belus

cotoniam duxit

If, delecfa åpud Eu

(10)

mmmmgarn

l6

induftrii facti, ingenio & manu pronati, partim feie

ap-plicarunt ad fhidia difciplinarum arcanaru.n, Jn pr.imis

divinationis ex ailris, eaque de causfa coeli fiderumque

motus diligenter obfervamnt, partim tractarunfc artem

bellicam & fervierunt nunc Babylonise nunc Asfyriae re¬

gibus. Hujus ge ηtis opera uii Nabopolasfar,

ejusque

fillus Nebucadnezar, ipfi aChiddseis otiundi, quum de-fecisfenfc ab Asfyriis, ilat compararunt imperium & ma-gnarn Afire occidentaiis parten) fibi fubjecerunt. HaS

'pfos Ciiaidceos ? poil everfum imperium Asfyriorum

dominos fsctos , hoc eft, vicinis ρ-polis timendos, pri.

mum extra fines fuos oceidenfcem verfus prorusxvpentes., Hebrseis antea nondum hoc reTpectu vrfos, ternbiiesmia-leqne moratos, ut quosque fuse gentis hohes, Prophe-tsö Habacuc, Jeremias, Ezechiel abique defcribunt. De· inde hi ipfi Chaldaei, a Perfis domiti, in exteris regio-nibus domicilia quaerentes, ut quaeque hoc tempore in Oriente fuperata gens, partim in Mefopotamia, tam bo-reali quam auftrali, partim quoque in Armenia Arme-niisque naontibus, aliisque terris confederunt, Inde di-verfis in locis auctores memorant Chaldseos.

oneribus pubticis exemtos, inßituit; qucs Chaldceos

Baby·

lonii nominant. Diodor. Sic. Biblioth. Hiß. L. I.

p, 27

(11)

References

Related documents

Cum Nlpna Arabum&gt; Speele, quae non nifi ad Verba£ colores defignantia, pertiqet, Hebraeorum congruun Pihhl ac Pylilal f), Sphse^am autem hujus Speciei ad. Verba alius

Primum quidem, quod jam ediinus, Carmen cecinit Amru,.. Haritbi filius, qui Salomonis aerate lacris

gulari, in quo puneta — per qua; superficiem transire lubeat — ita sita fuerint ut fiat a = 0: tunc equidem superficies planum erit z — d...

61 Scilicet, ut constat, aequatio superficiei minimae derivatarum partialium in omnes quadrat superficies, quas in contextu modo dixiuius: ita ut (verbis Cel. Momgi: in opere citato

Om det är riktigt att utgångspunkten är att det ändå i huvudsak råder ett mate- riellt samband i fråga om hur lägsta värdets princip ska uppfattas och påverka den

Utöver sambanden ovan pekar resultatet av denna studie på att det inte finns något som stärker att sambandet mellan hög grad av samarbete och kommunikation (H7) samt

As a first step, we compared the Bang’s blinding index results and proportions of patients correctly identifying needling type in univariate analyses using Fisher’s exact test and

number of days that the patients in the needling groups had been eating as usual, less, and much less during the entire radiotherapy period was calculated, and Chi-square test