• No results found

VIT HO-

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "VIT HO-"

Copied!
24
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

q. F, F. α 5.

DE

VIT Α HO-

MINIS,

DISPUTATIONEM PHYSlCAM,

Pcrmiifu

Amplijffimx Facultaris Philofophi-

cx'm

inclytäUpfai. Academia

ad

Placidurii benevole judicAntium examen deferuni

PRÄSES

Mag JOHANN

.

caspar

Craja- Thuringus

I * . 8t . .

RESPONDENS

LAURENTIUS g(g<5t.

©2350351

Ycrmel.

Ad d. 30. ΜArt. borit

pometidianis in Audi-

torioGußav'tano Majori, A. 1698.

VT sΛΙΜΕ, Excudit HENRICUS Keyfit Jm.

Reg. *4ndemi«e Ty]>ognt]>bn§.

(2)

^eVerendiffirno in Cbriflo Ψαίή

ac Domino

Dn. Mag. BENÉ-

DICTO CAMEEN ,

Ver-

melandortim &Dahtenfium

Supcr-

intendentigravitiimo,

Ecclefiarum^cjvae

Cårolftadii &c Kiloni Chrifto colliguii·*

tur,Paftori vigUantiillrno , Venerandi

Confiftorii Praeildi dexterrimo , Regiique

Gymnafiiquod Carolftadiiviget,nec tionfcho- larum per hane dioecefin. Epltoro Adcura-

tiffimo , Patröno acMxcenatioptimo maximo> iumma animi veneratione

perpetim venerando,

Admodum XeverendoCUrtffimoqve Domino

Dn. Mag. LUD: TOLSTADIO

Chriftinaehamnenfium , δζ. öhlme-*

harenfis Paftori Laudatiffimo , diftri-

ftusque adjacentis Prsepofito meritifilmo,

fautori ac Promotori multis nomi- nibus profeqvehdo,

Tturimum Reverendo Eruditisfimoqv.e Domino

LAURHNTIO BART ELI O

Eéclefiarum

Rodfkcugeniis

& Nyfun-

denfis PaftoriVigilantiffimo, Fautori &

Beriefaftori iemper honorando.

Differtationemhane,cumvo to ad Deum, coli- diffimo ,proveflraomnigenaprofperitate;obplu-

yimain mc benefaEla, in devotiffimigratif(imi-

queanimi TSKfAtjOlQV) c

o»feer

at

offerter

dedicat

perpetuus cultoc L.

(3)

WH

* *

* * * * * * *

av* wb

*ΜΘ*¥1ΝΡ#1

abditisfima rerutnnaturalium pene- tralia rimantur, tantumabeft.> ut ex-

cellentiam humani ingenii , & qus huic pro fcopo eil, veritatem tuean»

tur , cum alienampreffénimis &fervx«

liter au&oritatem icqvuntur, utin fce- dum potius erroris Labyrinthumterne-

re iefeimplicent. Jn pretid quidem

merito eil lolertia prifcorum natura

ioterpretum j non tarnen ut ineamju-

remus , aut cum ipiis omnem ingenii

vim intermortuam putemus. Nequö

enim defipirtrus nos 5 quia juniores :

ioiaantiquitas impareilfidei facienda?«

Rationem ieqnatux,.naturaminfpiciar,

|Ui veritatis ex-

Jplorandx dufti ftudio,

A

fii

(4)

i

2

i

qm

veritatis

amans :

Håc via. proavi

noftri inftiterunt , eaderri nobis infi-

ftendum ;alienas vero iibidini fefeman-

cipare 3 &

ftolidum eil

, &

fervile. J-

mo, Π ipfi , qttos hodié pro crraculis

adorant multi , revivifcerent, quales Ariftoteles, Plinius , Carthesius, Ra·

mus , aliique , oppido teftaturos icio 9

aliis, atque fit communiter , princip piis inhaerendurrt. Neque

poteft

,

qui

alieno fefe addixit arbitrio , quin ce*

fpitec , aut pro

rmmenfo labore ludi-

brium ferat mercedem. jpfienim au-

toresimmar!e quantum inter fe difcre·

pant , partium amore al io

alioque

ab- repti plerumque : Nemo videri vulc s

alii quippiam fefe debere. Et dum-

modo novi commenti laudem adipi-

fcantur quidam, audader

fomniant

,

nugantur 5

reprehenduiitq fi vel maxi-

meadverfus folem le locuturos perfen-

tiscant. Proinde nos, humana vitara- tionemindagaturi 3 fuam quidem de·

fundis manibus dignitatem cooftare

volumus j fed omnem interimfervitu-

tisejusmodi fufpicionem deprecantes«,

Naturaduxerit, & proutipfa fefe pan-

(5)

«lit, de ea differemus.

Faxit

Deus,ut

otnnia felicicer , & ex

fuffragio

veri-

tatis !

§, 2.

jpfatfl

rei

Ιικφπολιν aggref-

furi, obfervamus, wuim tantum , nori multiolicsm eile hominis e(fentiamj qux tametfi fimplex liön fit 3 fed

compofi-

ta . unitacem tarnenhumanse eifentiae compofitio non toilit.

Concedimus

quidem , corpus habere propram

ef«

ientiam9 animam item propriam,

fed

quia haec naturaliter &

effentialiter in-

ter fefe uriiuntur } una tantum huma¬

naeiTentia inde conficitur« Halluci-

jiantur ergo , qui credunt ,

hominis

efientiam non unam eife , fed dupli-

cem 3 quia ex anima &c corpore

illa

componitur. jmpugnant tarnen ut-

cunque ailertum noitrum ,

qui facrå

Bibliorum autotitate5 fed male intei-

le&å , abufi, präster Animam & corpus fpiritumquoq;ad hominis

conftitutionem

requirijluftinent.}senim

fpiritusaccidés

eft, adeoque

fubftantiam conftituere

»equit. Nec

phyfic«

,

fed Theologi¬

en

J

(6)

'

·

4

9

cae eft confiderationis. Notum enira eft ex philofophorumplacitis , in fum·

mo genere partes

coniiitutivas

cum to¬

to convenire oportere ; Quod hic fe-

cusfefe habet. Jtaque t niii velimus

unum per accidens hominem facere ,

fpiritum hunc in commerciumpartium ejus effentialiurn admittere non licet.

§. 3. Qtiod ut patescat melius , de

diveriis illis feorfim agemus', Scprtmo,

qua corporis ratio paucis

inveftigabimus,

Jn cujus ftruftura & fabrica tanta Di- vini architecti relucet fapientia , utin-

eptire videantur , qui machinae artifi- ciali id, non dicam comparant ,fedre¬

vera talem eiTe diclicant. Equidem

in machinis quoque mirandum eil ,

quod certå rotularum , funiculorum ,

verticillorum &c. Serie & difpoiitio-

ne continuare motum queant, ii femel

admiftae fuerint; Verum poil ceiTatio-

nem incipere , motum variare ,nec u- conftantique

lege

operari, hoc eil , quod machina nequit. Unde jam

jiquido

patet » in fe vitam haberecor¬

pus, quae machinis denegatur. Va·

(7)

9 5

lere ergo merito jubemus

Carthefiiim

in hac parte , 8c qui Eumvenerantfir,

cum argutiis fuis , quibiis probaturn

cunt , corpus noftrurii machinam tan-

tumeile, quaeabsqueanimaeadminiculo

moveaturperfeipiam3motufaltem ab

nima percognitioné äire£bo,noproduiS:6,

5. 4 Et eil illud in corpore noilro

admiratatione majus , quod in una cor- ports mole tantam orgAnorum diverfitatem de- prehendimuSjUt iis omnibusexamiaandi's noijiduminventHsiitjqüi fuffecerit.Nam

cuiolidisfiuidisque conilet partibuscor-

pus , per folida confiilit , per fluida

autem in artus motum exercet animae beneficio ; jdque intetveiitu arteria·

rum, quae tenuiore fangvine &fpiritu

turgentes , ίΐ alterå extremitate coli-

tingantur, motum ejusque modificä·

tionem continuant, ad cum usque lo-

cum, ubi fenfatio ad Judicium defer-

tur jquod in cerebro fieri , commu¬

nis fert fententia. Atque indemotio-

nes , quae ab externoviolentoquepro- veniunt prineipio , nec animamagno- feunt caufam , ut contuiio , jaftatio corporis 3 &c, non funt hujus lociJ;

fed

(8)

© 6 Φ

fed quse ab ipfo homine finnt , nec praeter animam aliud principiumagno-

fcunt primum & radicale.

$ 6. Sunt haec folida & fluida ita

comparata , ut detineant animam in domicilio fuo , quoad rede manent conftituta ;

fimulatque

autem folida,

per principalis membri avulfionem aut

laeiionemvei mutilantur , vel convel- luntur j aut fluidorum temperamen-

tum corrumpitur , anima emigrat fede iua,utpote in qua jam aäiones fuas edere amplius nequit. Nihil verb»

tam inimicum animse , quam torpor<5c quies j quiaad aftus perpetuandospro- dufta eft j jtaque perpetua fluidorum agitatio requiritur , cum jufta propor- tione caloris ad frigus > humoris ad

siccitatem ; Quorum ii quid prtedomi#

nari inceperit , aut fpiritus ad jmotum neceflarii exaeftuant, aut pigritiå Sc Jentore tardantur. An vero de vitse,

«Sc quae hujus fpns eft 3 mmk pafentia

teile judicetur ex cogitutione, quod Car«

thefio placet , adeo non videtur dubi·

um , ut illud principium inadacqua-

tum,

(9)

tum, & infufficiens potius difertédixe-

rim , ex quo devita jådicetur, Cum enim multoties ceftemus å cogitaticne fequitur , faepius hominesvideri debe·

re mortuos , quam vivos, utpote quos

ccgitare non liqueat.

§. 6. Jn hoc corporis babitaculo agit atii·

ma , fed non ut hofpes in alienadomo, quod Stoicorum erat comrnentum,cui αν\',%ίΐΡΐας arbitrium

fuperftruebant;

fed ut in maximepropria. Nafcuntur

enim anima 8c corpus iimul , imo e-

laboratur corpus ab anima , qni ergo

alienum ejus domicilium erit ? Etma*

net naturalis propeniio etiamad corpus

viciilim incoiendum in anima , poft>

quam foluta jam eft : Nam dum ex¬

tra illud eft 3 in ftatu fupernaturali

verfatur , qui ei tanto minus congruit, quia per naturam ad corpus deitinata

eft , ut cum eo unita unum faciat

ύφις-άμΜον. Unde jam corpus phyfice fpe&atum , non poteft fiuhcu.

pari fubjettum animse uniendum a

quod nonnuliis videtur; Cui fententiae Conim*

(10)

Conimbricenfes frigidam fufFuilduiit ,

dum perhibent , virtutem πλας-ικην

feparatam eile ab anima facultatem.

Hoc enim daco , nihil prohiberet,quo

minus ante acceiTum animee corpus

parari poiTe credibile iit.

§. 7. Ubi Sc hoc monendum,wirf/», quae in toto compoiito datur, dupliciter capi , vel pro attu primo , vel fecundo.

Pro afttt pmno, notat nihil aliud,quam virtutem fefe exerendi per motus vita«

les , obre£tam animaecum corpore u- nionem: Qu« fepius iblafupereffevi¬

detur, cum in deliquiis Sc lyncope

motus faepc cesient. Pro atlu autem

fecundo cum accipitur vita , a&us &o·

perationes notat, quibus anima a&uo- ia eft, jd quod omiiiumclariihmepa·

tet in herbarum feminibus , quae do»

miasfervata, vitam quidem habent ,

led in aftu primo folum ; at iimulac ip terram fcecundam inciderint , fefe

movent j Sc herbascentem viriditatera

eliciunt.

K Sa Venimus adpmctpkm & rade-

cm

(11)

ttm vita, quae qiiia pera&us

fuoe

sequ®

in corpore , atque in

anima fefe exfc-

rit ,dubitandi anfamceperant nonnuili,

unde originalitet illa,fit. fn conjun&io-

nis ftatu animam Sc corpus å ie* mu-

tuo in operando ,idqueoriginalter de- pendere , ita ut diverfuS fit corporis a

diverfus animae motus , citra alteru-

trius confortium T non dixerim : Ab·

foluté loquendo , utrumque agere,

fa«

eile admiferim. Corpus eoim non

movetur mechanicå arte , cummachi,-

nae nonnafcantur, fed fiant,, corpua

autem noftrum non fiat, fednafcatur.

Sed planumeft , cam principiative

fo-

li animae, non corpori deberi. Neque

datur hic ullum dubium , niG ipfi nos ludificari , & nodost quos folvamue,,

nefterevoluerimusi Quae vita adeo

patet , ut poft primam

ftatim

ϊconce-

-ptionem manifeftis argumentis

feie

pro- dat, dum elaborat fibi cerpus , quod

imortuum Sc iners futurum effet ȟ

-fubtrahereturanimae aftuatio»

§. Recurrunt hic alii ad Dem J eundemque motoremcorporum

noftro·

B tum

(12)

<#

ΙΟ

%

rum cortftitutiiit. Quibus adftipuli^

mur-, fi Deumhabent pro caufa univet- falt & indeterminata, quas ad motuirt

eorporum concurrit ; Sobrie hic atque verecunde ftatuendum eft, ne praxi«

rnum infikixum ad movendum corpus credamui Dei eile ; Quo fafto peccata quoque , ad quae corpora noftraruun-t,

a Deo effé > & ejus voluntati confen-

tire ftatueretur, Deus eft caufa ergo re-

mota , animaproxima& adäquata , eaque

non moralis, utpote qux diverfa fereeft

ab objcfto movendo , fed Phyftca quae

motum producitipfa> non fvadet f®.

lum & alteri producendum injungit : Jnfluxum etiam

ipirituum

animalium

moderatur & determinatagendo , non

coniiiiurn dando,

"

. - ·.■ .··'· .-i

S. 10. Cur vero aftiones animae

€orpori communicentur , caufa eft arätflima & tntima harumpartiumumo}qua-

rum anima atlive, & ut communicans j torpuspaßve, ut communicata recipiens,

fefe habet5l^Jnde viciffim impingunt, quiCum Kekermanno relativam untonem

»ig

confingunt;

E* enim

impropriacft,

&

(13)

Scnihilagit , quia relatio eftnudus&

otioius reiatorumrefpe&us , qui polt

mortem quoque

fuperat,

ubitarneno- mnis in corporea&io ceflfat. Cum eK

a<|verfo haec unio vere a&iva fit, δζ femper aöufecundo iefeexferat, Un*

de viciOSm incongrue haec unio in re-

ciproca cogitationum

dependentia

uni-

us a motibusalterius confiilere dicitur:

quia corpusnon poteil cogitare 3 quod requireretur ad reciprocam cogitatio-

nem.

§. 11. Itaque incongruum etiam

cd , cum de motus in corpore prin- cipio quseilio ineiderit, ad cogitatmem

recurrere : quia motus in corpore pcr- petuus eil , cogitatio non item: Et potius refpiciendum eil ad naturalem

& effentialemanimae corporisque uni-

onem , cujus confequens illc eil , Sc effedus. Quodin iis, quae a&ionenx

inferunt , nec ad alterutram partem

peculiariterfunt reilri&a , agente ani*

, corpus quoqueagat ,

direrfimo-

detarnen, & cum dependentia ab a~

itima. Jta defaculute feuticadi,' ita de

4

(14)

©

12

fS

de vegetandi virtute

habendum

, quje originem animae debent, nec tarnen operantur , nifi corpus & anima tra- dant operas mutuas,

§. 12« De qua unione id quoque obv iervamus, eam neutiquam eile commix·

tivam aut confuftvam , Ted intimam &

7τεξΐχωξΐ<?ικην , inq pa unitae partes

manent fcmper diftinftiflimae. Nec

officit huic unioni 5 aut eam infringit, quod diftin&im utriusque partis pro-

prietates concipi queant: ίϊ enim di·

iliufta conceptibilitas unitatem tolle·

ret , Deum haberemus coagmentatum

& multipiicem. Patet etiam , ani·

mam habere longe aliam reiationem

ad

corpus 3 quam quod ab eotantum

af·

ficiatur in feniu , δζ in illud yiciffim

agat in motu, Primarium enim eft quod anima corpori praeftat , quodil¬

lud informat & vivificat. (Jnde de·

mum confequitur ex multiplici motu

& alterationeorgani multiplex animas

fenius , quemitidem qui ex cogita*

tione' dedncunt fallunt & falluntur.

"

S« ΐμ Eil'

infuper

totdlis bu uttio' ,

&

(15)

#

*3

S

ßc per integrum corpus

anima diffuf^

eil , unde perinde άλογοι

funt

,

qui in ctrebro, aut

corde

} aut

ventwulo

denique folo ejus

federn collocarune

; atque Uli , qui

ψυχοπφ£ξ&ν

com-

menti funt, qua extracorpusquoque-

anima fuum circulum haberet. Per hanc unionem anima in corpore eilin- extenfa , &c illocabilis , nec

in

una parte magis , quam

in alia

;

fed

tota

in toto , tota in qualibet parte , im-

mediate , immediatione tam

ef-

fentiae , quam

operationum. Nequp

admittenda iententia , animam media-

te membris praeeife , in

folo cerebro

reiidere velüt rex in regia , indeque fpiritus miniftros ablegare

ad

partes corporis , quibus

nuda operatione jun·

gatur,

c. · '

14. De anima porro

qua2ritur

,

quomodo poß feparationem a corpore iefe

nabeat , an in perfeätori, an imwfeolto-

ri ilatuverfetur» Perfeätorem tum eiTe,

ivm admiferit , qui

reputaverit

, eam de fe incompletam , unionem per tta-

turam aife&are; Quanquam autem o-

pinen-

(16)

Φ

14

9

pinenturquidam , Cognitionen! ejus

tum fore perfediorem & intuitivem ,

id tarnen penitus incongruum eile ap~

paret, quia, quae cognofcit illa , per finitam fuam naturamnonpoteil aliter,

quam interventu fpecierum intuerL Neque id contra fimplicitatem ejus

eil j quippc quaenon abfoluta eft 3 fed relata tantum , & quae phyficae com-

pofitioni opponicur»

f. 15. Venimus itaqne ad definitiv

fiem anima 3 quam obfervamus pesiime

fieri per fubßantim cogitantm;Namcum

definicio rei effentiam exprimere de«

beat , qvae perpetua eil, δζ mutatio- Iiis expers ; cogitare autem fit adio a-

njmae , non ieparabilis folum ab atii- ma, fed & qvae adu ipfo frequentitli-

me feparatur , patet , quid de hacde¬

finitions habendnm fit: Procul dubio

itaque melius definietur, quod fit fub- ßantia fpititualis, tncompleta,Jaa naturaad corpus ordinata , ut per unionem cum eo

csnßituat totm efentiale pbyfuum, illudque,

affiuet,

Κξησ·φύγίτονα\ιιη

eft, prae¬

teranimaiH aliam caufammotus inho-

minc

(17)

Μ ΐ5 ·

miiie quaerere ;Sc vel

immediatas,

vel

mediatas animae adiones ex alio prin- cipio deducere.

i<5. Jdeoenim animae conceifae

funt tot facultates }ut diverfas per eaa edat operationes*. Jnde intelledus vo- iuntas , libertas Sc ratio funt ejuspro¬

prietäres , quas ideo veremur animae

•vitam dicere , quia vita femper ineft

-animae adufecundo, quod tarnen fal·

fum eft de memoratis potentiis, Sunt

enim haec accidentia, quae realiter di- flingvuntur ab animae effentia; Vitam

autem realiter diftingvi , abfonum vi- detur. Non tarnen poifunt. haec qua- iitates per caufam naturalem ab anima feparari j de fupernaturali vero, an per

eamdivelli queant, fub judice Iis

§♦17. Kon autem poteft foium,fed

ϋε debet vita, originalitetfpeäata , con·

dpifine motibusfecundis , quiaea perpe-

tuo inhomine , dum vivit , eft, adus

autcm fecundi ,faltem quod ad appa- tentiam} ceffanc. Reipedum tainen

habet

e

(18)

habet aftus primus ad

eliciendosfecuit«

dos in toto compoiito. Et ut anima

vitam habet å Deo , ita viciflim cor¬

pusab

anima

,

velut aliquoties di.

dum» Nihilque habet

abiurditatis tri·

'buere toti revera ,

quodoriginaliteral«

tfcrutri parti

inexiftit

j

Nam falvo

re- fpe&u

originis

,

realis

quoque

datur

proprietatum

communicatio

>

undevi«

vum corpus eft 3

fenfitivum

, cogno-

fcens , appetens,

Noiienim fecuspos-

fet anima fentire objefta 3 quse corpo¬

ris

Organa'afficiunt. Qui fecus ftatu·

unt , Calvinopollicem premunt ,

qui

ideorelativam tantumuniönem 8c nu- da*notiofamquedenominationemcom- municabilium idiömatum propugna-

bat, ut incruftaret errores

fuos in

my-

fterio incarnationis , & facramenti : quod veroj

Theologis excutiendum

re- linquimus. Neque tarnen

fpiritualitas

animaetollitur , cum, qiiod principia-

tive corporis eft ,id animae

affignatur

i quienim

id fequatut

,non

videturia-

-tis planum.

ιδ. Huc usque de fenfatione : Quod

(19)

Qiiod ad naturales fünftiotiesattinet, quaei vegetativ«fimt animae, quibusdamfe#

cus vifum eft , qui eorum principiurti

ab anima noftra diftin£tum concepe»

runt. Unde vel fpiritum , qvi cor-

pori citra commercium animae compe»

tat , vel triplicem in homine animam confinxerunt : Qvi utriqve paium vi¬

diere cenfendi funt , quia & corpusde

fe non habet motum , nifi communi-

catum ab anima ; & confeftum du- dum eft , animae poftrae facultates ef-

fe vim ratiocinandi3 fentiendi , vege- tandi, non diverfos animos. Jtaque

Organa corporea realiter fentiunt, ex

beneficioanimae 3 idque multoties no- bis non advertentibus ; & corpus fe«

metipium vegetat viribus ab anima

communicatis.

19. Qui autem corpus naturales 4- ttus edere perlnbent exfeipfo , 11011proptet

Unionem cum anima , peeuitarem mem

korumformaitonem ad illos fufficere cre-

dunt ; fed quia vitam praefupponunt

naturales a&us , quae non debetur cor-

pori radicaliter ,

procul

dubio kg-υζαΐος eft illafententia, Nec fuf-

C fUic

(20)

φ ι8 φ

lieft , quod videamus , homines fisepö

preces recitare, cumnonadvertant, Sc

Muiicös aliudagendo modulationes fu·

äs cum audientium voluptatepraeftare:

JHi enim aftusnon funt naturales , fed minimum animales,fi nonhuman«.·Et

anima , quod una facultate non prae-

ftat, id preeftat altera. Et fi cogita-

tio his intenta non eft , ut primario obje&o j non plane tarnen , ideo non

intenta eft. Undeillud; Pluribusin-

tentus minor eft ad fingula fenfus.

Suggerit etiam memoria faepe, quod

non pofeebamus, qua? in his a&icni-

bus officiofa magis eft } quam cogita-

tio mentis.

§. 20 De fupertonbu facultatibus ani-

mae, ut audiunt, dubium eft , an communicentur corpori , quod videri

£oteft impoilibile, quia fpiritualesfunt,

& iritimius anim« cohaerent ; fed fi

rem accurate expendemus , hic quo·

que communicationem iuo modo inve*

niemus. Hoc tarnen fentiemusab ac·

curatrs Phyficis obfervari , ut non eo- dem apud eos hae facultates veiiiant nomine , piout in corpore , Sc prout

(21)

in anima dantur. Qvae enim in animA

denominantur intelleäm 8c voluntas; in

corpore cognittofenfitalis 8c appetitus vocan-

tur, jnterim tarnen in co

convenit

fenfus 8cintellettus , quoduterqueco-

gnofcit ·,

iicut appetitus & voluntas

,

quod uterque

appetit

aut

averfatur»

Quod argumento

eft

,

éasdem faculta·

tes corpori ab anima

communicari,

a-

nimae tarnenperfe&ius

ineiTe, quiaper

effentiam ; corpori

imperfeftius, quia

per communicationem 3c

fecundariq

ipfi infunt.

§. 2i. Hoc ergo eft3qvod

volumus:

Agit amma, agitetum corous : fsd cum m~

ftgni diverfitate ; Animaa

fe

, corpus

ab

anima habet ut operetur : agente cor¬

pore , agit etiam animaj

Diverfitas

e-

nim habendivim agendi non ever-

tit veritatem a&ionum. Agit itaque

utrumqve3 qvod fuum eft,

fed

cum

communicatione alterius, ita qvidem

ut primae partesdeferendaeiint äniiftse,

qvae fe inftär a&us habet ; & corpus, quod a&ionemrecipit, inftar

potentiae.

A&iones enim funt a forma , quae dat jRTe , datdiftingui, dat operari. Jta

fe

(22)

fe res habet, cum de principio a&io«

num loquimur , cumde exercitio.neu1

tram partem exclufam volumus, Jta- que videt corpus,videt qvoqucamma, ! quia,quod per corpus anima agit , id ipfa vere agit«

§ 22. Exquibusomnibus

conficitur,

hanc eile ver^m vita definitionens quod fit ' Attas hominis vivendi 3„operationes vitalesto·

ii compofito eommunicans. Sicplacuitsde-

finire vitam , in aftuprimo , ut dccet, fpe&atam , qvo fenfu a&us fecundos

pro eieftu fuo agtioicit: alia eritratio,

Ii in aftu fecundo eam refpexeris , de

qvo noii attinet in praefens multa dice*

re. Caeterum . qvi vitam per coexiften*

tam durationem rei cum alia quadamde- fintunt, adeo obfcuri & falfi iunt , ut neeintelligi , nec intelligere velleme^

rito cenfeantur.

23. Oppofuum vita Mors eil , cujus

noo confequens , fed formatis ratio in dtj-

folutione &feparationeanima a corpore con

iiftit. Ut enim animae pragfentia non eil effe&us aorum , qvse a corporis tcmperie dependent , fed caufa j ita feparatio ejus , 11011 eil mortis confe-

quens

(23)

qvens , fed ipfa forma. Ex qva dif.

folutione poftmodum omnis a&us in corpore cesfat , qvia ceffat ejus caufa : Quippe fublata caufa , tollitur effedus.

Ncque difcedit anima ex corpore, tan- qvam nauta ex navi frada, cum utri-

usqve diifimiliima iic ratio ; Animae- nim eft hofpes corporis proprius 6cna- tivus, informansque ; Nauta forma

externa folum & xctja πΛξαψαην ,

qui ipfe poft difceifum compietus ma¬

net in ie , quod iecus fit in animafo·

luta,

24. SuSftciat hsec de vita homi¬

nis monuiffe , & breviter , & parum elaborate , propter temporis , qva ur- gemur , penuriam. Benevoli Ledo- ris erit, aeqvum de fingulis judicium ferre, &conatui noftro favere; qvan- do bonaementis eft , erroris Veniam

implorare, & abhumanitatepotiusle»

gentis, qvam ex propria arrogantia

iuffragium de fuis praeitolari, Qvibus jam fubjicimus

Confe£taria4

Junttmet quoque materialet immat

xiiUm

(24)

w 22

W

lialem caufam in auxihun ßjgitant,

2, Anirna eft forma totias, &forma corportt ,

nec tamen totum bominem confictt, Cogitationecpoteft, nec debet dfferentia

hominis vocari, mtdto minus unionis modus , quocorpus& anima junguntur.

4. Caloris in corpore eßiiens eft rnotus, q. Morus (orporeos moderatur anima non oc*

cafmahter 3 fed dirette & effutenter.

6, Jn vivts moveturfnrtgvit}in mortuis qui·

efcit; neque tarnenftagnalio attt torpor Jan-

guinis3eft differentia mortui a vivo,

yfSpiritus tlle mur.dij omnia ptyißcans3 eft

purumpttttim ftgmentum.

8. Anima naturaliter lunauatn defidcrat a corporefolvt.

5). Prorogatio vita eft motus in corpore

contmuati

FINIS.

References

Related documents

[r]

 Flash omvandlaren kräver n-1 komparatorer för en n-bitars omvandlare.

[r]

Kammarrätten har, utifrån de utgångspunkter som domstolen har att beakta, inget att invända mot de förslag som presenteras i utredningen. Detta yttrande har beslutats

Genomgången av de förslag som läggs fram i promemorian och de överväg- anden som görs där har skett med de utgångspunkter som Justitiekanslern, utifrån sitt uppdrag, främst har

quae magis, quam quae minus finem impedit, majori eil culpa. Éadem omnino rationum feries

quam irae , maluit obtemperare, Quid, quod idem Agefilaus non folum in Groecia hoc fecit, ut templa. Deorum fanéla haberet: led apud barbar os

ftellas omnes ambitu fuo includat; antiqvas tarnen veter^m imagines potiori retinemus jure, qvod fic fa-.. cilius recentiorum obfervationescum antiqvis monu-