q. F, F. α 5.
DE
VIT Α HO-
MINIS,
DISPUTATIONEM PHYSlCAM,
Pcrmiifu
Amplijffimx Facultaris Philofophi-
cx'm
inclytäUpfai. Academia
ad
Placidurii benevole judicAntium examen deferuni
PRÄSES
Mag JOHANN
.
caspar
Craja- Thuringus
I * . 8t ■ . .
RESPONDENS
LAURENTIUS g(g<5t.
©2350351
Ycrmel.Ad d. 30. ΜArt. borit
pometidianis in Audi-
torioGußav'tano Majori, A. 1698.
VT sΛΙΜΕ, Excudit HENRICUS Keyfit Jm.
Reg. *4ndemi«e Ty]>ognt]>bn§.
^eVerendiffirno in Cbriflo Ψαίή
ac Domino
Dn. Mag. BENÉ-
DICTO CAMEEN ,
Ver-
melandortim &Dahtenfium
Supcr-
intendentigravitiimo,
Ecclefiarum^cjvae
Cårolftadii &c Kiloni Chrifto colliguii·*
tur,Paftori vigUantiillrno , Venerandi
Confiftorii Praeildi dexterrimo , Regiique
Gymnafiiquod Carolftadiiviget,nec tionfcho- larum per hane dioecefin. Epltoro Adcura-
tiffimo , Patröno acMxcenatioptimo maximo> iumma animi veneratione
perpetim venerando,
Admodum XeverendoCUrtffimoqve Domino
Dn. Mag. LUD: TOLSTADIO
Chriftinaehamnenfium , δζ. öhlme-*
harenfis Paftori Laudatiffimo , diftri-
ftusque adjacentis Prsepofito meritifilmo,
fautori ac Promotori multis nomi- nibus profeqvehdo,
Tturimum Reverendo Eruditisfimoqv.e Domino
LAURHNTIO BART ELI O
Eéclefiarum
Rodfkcugeniis
& Nyfun-denfis PaftoriVigilantiffimo, Fautori &
Beriefaftori iemper honorando.
Differtationemhane,cumvo to ad Deum, coli- diffimo ,proveflraomnigenaprofperitate;obplu-
yimain mc benefaEla, in devotiffimigratif(imi-
queanimi TSKfAtjOlQV) c
o»feer
atofferter
dedicatperpetuus cultoc L.
WH
* *
* * * * * * *
av* wb
*ΜΘ*¥1ΝΡ#1
abditisfima rerutnnaturalium pene- tralia rimantur, tantumabeft.> ut ex-
cellentiam humani ingenii , & qus huic pro fcopo eil, veritatem tuean»
tur , cum alienampreffénimis &fervx«
liter au&oritatem icqvuntur, utin fce- dum potius erroris Labyrinthumterne-
re iefeimplicent. Jn pretid quidem
merito eil lolertia prifcorum natura
ioterpretum j non tarnen ut ineamju-
remus , aut cum ipiis omnem ingenii
vim intermortuam putemus. Nequö
enim defipirtrus nos 5 quia juniores :
ioiaantiquitas impareilfidei facienda?«
Rationem ieqnatux,.naturaminfpiciar,
|Ui veritatis ex-
Jplorandx dufti ftudio,
A
fii
i
2i
qm
veritatis
amans :Håc via. proavi
noftri inftiterunt , eaderri nobis infi-
ftendum ;alienas vero iibidini fefeman-
cipare 3 &
ftolidum eil
, &fervile. J-
mo, Π ipfi , qttos hodié pro crraculis
adorant multi , revivifcerent, quales Ariftoteles, Plinius , Carthesius, Ra·
mus , aliique , oppido teftaturos icio 9
aliis, atque fit communiter , princip piis inhaerendurrt. Neque
poteft
,qui
alieno fefe addixit arbitrio , quin ce*
fpitec , aut pro
rmmenfo labore ludi-
brium ferat mercedem. jpfienim au-
toresimmar!e quantum inter fe difcre·
pant , partium amore al io
alioque
ab- repti plerumque : Nemo videri vulc salii quippiam fefe debere. Et dum-
modo novi commenti laudem adipi-
fcantur quidam, audader
fomniant
,nugantur 5
reprehenduiitq fi vel maxi-
meadverfus folem le locuturos perfen-
tiscant. Proinde nos, humana vitara- tionemindagaturi 3 fuam quidem de·
fundis manibus dignitatem cooftare
volumus j fed omnem interimfervitu-
tisejusmodi fufpicionem deprecantes«,
Naturaduxerit, & proutipfa fefe pan-
«lit, de ea differemus.
Faxit
Deus,utotnnia felicicer , & ex
fuffragio
veri-tatis !
§, 2.
jpfatfl
reiΙικφπολιν aggref-
furi, obfervamus, wuim tantum , nori multiolicsm eile hominis e(fentiamj qux tametfi fimplex liön fit 3 fed
compofi-
ta . unitacem tarnenhumanse eifentiae compofitio non toilit.
Concedimus
quidem , corpus habere propram
ef«
ientiam9 animam item propriam,
fed
quia haec naturaliter &
effentialiter in-
ter fefe uriiuntur } una tantum huma¬
naeiTentia inde conficitur« Halluci-
jiantur ergo , qui credunt ,
hominis
efientiam non unam eife , fed dupli-
cem 3 quia ex anima &c corpore
illa
componitur. jmpugnant tarnen ut-
cunque ailertum noitrum ,
qui facrå
Bibliorum autotitate5 fed male intei-
le&å , abufi, präster Animam & corpus fpiritumquoq;ad hominis
conftitutionem
requirijluftinent.}senimfpiritusaccidés
eft, adeoque
fubftantiam conftituere
»equit. Nec
phyfic«
,fed Theologi¬
en
J
'
·
49
cae eft confiderationis. Notum enira eft ex philofophorumplacitis , in fum·
mo genere partes
coniiitutivas
cum to¬to convenire oportere ; Quod hic fe-
cusfefe habet. Jtaque t niii velimus
unum per accidens hominem facere ,
fpiritum hunc in commerciumpartium ejus effentialiurn admittere non licet.
§. 3. Qtiod ut patescat melius , de
diveriis illis feorfim agemus', Scprtmo,
qua corporis ratio paucis
inveftigabimus,
Jn cujus ftruftura & fabrica tanta Di- vini architecti relucet fapientia , utin-eptire videantur , qui machinae artifi- ciali id, non dicam comparant ,fedre¬
vera talem eiTe diclicant. Equidem
in machinis quoque mirandum eil ,
quod certå rotularum , funiculorum ,
verticillorum &c. Serie & difpoiitio-
ne continuare motum queant, ii femel
admiftae fuerint; Verum poil ceiTatio-
nem incipere , motum variare ,nec u- nå conftantique
lege
operari, hoc eil , quod machina nequit. Unde jamjiquido
patet » in fe vitam haberecor¬pus, quae machinis denegatur. Va·
9 5
lere ergo merito jubemus
Carthefiiim
in hac parte , 8c qui Eumvenerantfir,
cum argutiis fuis , quibiis probaturn
cunt , corpus noftrurii machinam tan-
tumeile, quaeabsqueanimaeadminiculo
moveaturperfeipiam3motufaltem ab 3·
nima percognitioné äire£bo,noproduiS:6,
5. 4 Et eil illud in corpore noilro
admiratatione majus , quod in una cor- ports mole tantam orgAnorum diverfitatem de- prehendimuSjUt iis omnibusexamiaandi's noijiduminventHsiitjqüi fuffecerit.Nam
cuiolidisfiuidisque conilet partibuscor-
pus , per folida confiilit , per fluida
autem in artus motum exercet animae beneficio ; jdque intetveiitu arteria·
rum, quae tenuiore fangvine &fpiritu
turgentes , ίΐ alterå extremitate coli-
tingantur, motum ejusque modificä·
tionem continuant, ad cum usque lo-
cum, ubi fenfatio ad Judicium defer-
tur jquod in cerebro fieri , commu¬
nis fert fententia. Atque indemotio-
nes , quae ab externoviolentoquepro- veniunt prineipio , nec animamagno- feunt caufam , ut contuiio , jaftatio corporis 3 &c, non funt hujus lociJ;
fed
© 6 Φ
fed quse ab ipfo homine finnt , nec praeter animam aliud principiumagno-
fcunt primum & radicale.
$ 6. Sunt haec folida & fluida ita
comparata , ut detineant animam in domicilio fuo , quoad rede manent conftituta ;
fimulatque
autem folida,per principalis membri avulfionem aut
laeiionemvei mutilantur , vel convel- luntur j aut fluidorum temperamen-
tum corrumpitur , anima emigrat fede iua,utpote in qua jam aäiones fuas edere amplius nequit. Nihil verb»
tam inimicum animse , quam torpor<5c quies j quiaad aftus perpetuandospro- dufta eft j jtaque perpetua fluidorum agitatio requiritur , cum jufta propor- tione caloris ad frigus > humoris ad
siccitatem ; Quorum ii quid prtedomi#
nari inceperit , aut fpiritus ad jmotum neceflarii exaeftuant, aut pigritiå Sc Jentore tardantur. An vero de vitse,
«Sc quae hujus fpns eft 3 mmk pafentia
teile judicetur ex cogitutione, quod Car«
thefio placet , adeo non videtur dubi·
um , ut illud principium inadacqua-
tum,
tum, & infufficiens potius difertédixe-
rim , ex quo devita jådicetur, Cum enim multoties ceftemus å cogitaticne fequitur , faepius hominesvideri debe·
re mortuos , quam vivos, utpote quos
ccgitare non liqueat.
§. 6. Jn hoc corporis babitaculo agit atii·
ma , fed non ut hofpes in alienadomo, quod Stoicorum erat comrnentum,cui αν\',%ίΐΡΐας arbitrium
fuperftruebant;
fed ut in maximepropria. Nafcuntur
enim anima 8c corpus iimul , imo e-
laboratur corpus ab anima , qni ergo
alienum ejus domicilium erit ? Etma*
net naturalis propeniio etiamad corpus
viciilim incoiendum in anima , poft>
quam foluta jam eft : Nam dum ex¬
tra illud eft 3 in ftatu fupernaturali
verfatur , qui ei tanto minus congruit, quia per naturam ad corpus deitinata
eft , ut cum eo unita unum faciat
ύφις-άμΜον. Unde jam corpus phyfice fpe&atum , non poteft fiuhcu.
pari fubjettum animse uniendum a
quod nonnuliis videtur; Cui fententiae Conim*
Conimbricenfes frigidam fufFuilduiit ,
dum perhibent , virtutem πλας-ικην
feparatam eile ab anima facultatem.
Hoc enim daco , nihil prohiberet,quo
minus ante acceiTum animee corpus
parari poiTe credibile iit.
§. 7. Ubi Sc hoc monendum,wirf/», quae in toto compoiito datur, dupliciter capi , vel pro attu primo , vel fecundo.
Pro afttt pmno, notat nihil aliud,quam virtutem fefe exerendi per motus vita«
les , obre£tam animaecum corpore u- nionem: Qu« fepius iblafupereffevi¬
detur, cum in deliquiis Sc lyncope
motus faepc cesient. Pro atlu autem
fecundo cum accipitur vita , a&us &o·
perationes notat, quibus anima a&uo- ia eft, jd quod omiiiumclariihmepa·
tet in herbarum feminibus , quae do»
miasfervata, vitam quidem habent ,
led in aftu primo folum ; at iimulac ip terram fcecundam inciderint , fefe
movent j Sc herbascentem viriditatera
eliciunt.
K Sa Venimus adpmctpkm & rade-
cm
ttm vita, quae qiiia pera&us
fuoe
sequ®in corpore , atque in
anima fefe exfc-
rit ,dubitandi anfamceperant nonnuili,
unde originalitet illa,fit. fn conjun&io-
nis ftatu animam Sc corpus å ie* mu-
tuo in operando ,idqueoriginalter de- pendere , ita ut diverfuS fit corporis a
diverfus animae motus , citra alteru-
trius confortium T non dixerim : Ab·
foluté loquendo , utrumque agere,
fa«
eile admiferim. Corpus eoim non
movetur mechanicå arte , cummachi,-
nae nonnafcantur, fed fiant,, corpua
autem noftrum non fiat, fednafcatur.
Sed planumeft , cam principiative
fo-
li animae, non corpori deberi. Neque
datur hic ullum dubium , niG ipfi nos ludificari , & nodost quos folvamue,,
nefterevoluerimusi Quae vita adeo
patet , ut poft primam
ftatim
ϊconce--ptionem manifeftis argumentis
feie
pro- dat, dum elaborat fibi cerpus , quodimortuum Sc iners futurum effet ȟ
-fubtrahereturanimae aftuatio»
§. 9« Recurrunt hic alii ad Dem J eundemque motoremcorporum
noftro·
B tum
<#
ΙΟ%
rum cortftitutiiit. Quibus adftipuli^
mur-, fi Deumhabent pro caufa univet- falt & indeterminata, quas ad motuirt
eorporum concurrit ; Sobrie hic atque verecunde ftatuendum eft, ne praxi«
rnum infikixum ad movendum corpus credamui Dei eile ; Quo fafto peccata quoque , ad quae corpora noftraruun-t,
a Deo effé > & ejus voluntati confen-
tire ftatueretur, Deus eft caufa ergo re-
mota , animaproxima& adäquata , eaque
non moralis, utpote qux diverfa fereeft
ab objcfto movendo , fed Phyftca quae
motum producitipfa> non fvadet f®.
lum & alteri producendum injungit : Jnfluxum etiam
ipirituum
animaliummoderatur & determinatagendo , non
coniiiiurn dando,
"
. - ·.■ ■.··'· .-i
S. 10. Cur vero aftiones animae
€orpori communicentur , caufa eft arätflima & tntima harumpartiumumo}qua-
rum anima atlive, & ut communicans j torpuspaßve, ut communicata recipiens,
fefe habet5l^Jnde viciffim impingunt, quiCum Kekermanno relativam untonem
»ig
confingunt;
E* enimimpropriacft,
&
Scnihilagit , quia relatio eftnudus&
otioius reiatorumrefpe&us , qui polt
mortem quoque
fuperat,
ubitarneno- mnis in corporea&io ceflfat. Cum eKa<|verfo haec unio vere a&iva fit, δζ femper aöufecundo iefeexferat, Un*
de viciOSm incongrue haec unio in re-
ciproca cogitationum
dependentia
uni-us a motibusalterius confiilere dicitur:
quia corpusnon poteil cogitare 3 quod requireretur ad reciprocam cogitatio-
nem.
§. 11. Itaque incongruum etiam
cd , cum de motus in corpore prin- cipio quseilio ineiderit, ad cogitatmem
recurrere : quia motus in corpore pcr- petuus eil , cogitatio non item: Et potius refpiciendum eil ad naturalem
& effentialemanimae corporisque uni-
onem , cujus confequens illc eil , Sc effedus. Quodin iis, quae a&ionenx
inferunt , nec ad alterutram partem
peculiariterfunt reilri&a , agente ani*
må , corpus quoqueagat ,
direrfimo-
detarnen, & cum dependentia ab a~
itima. Jta defaculute feuticadi,' ita de
4
©
12fS
de vegetandi virtute
habendum
, quje originem animae debent, nec tarnen operantur , nifi corpus & anima tra- dant operas mutuas,§. 12« De qua unione id quoque obv iervamus, eam neutiquam eile commix·
tivam aut confuftvam , Ted intimam &
7τεξΐχωξΐ<?ικην , inq pa unitae partes
manent fcmper diftinftiflimae. Nec
officit huic unioni 5 aut eam infringit, quod diftin&im utriusque partis pro-
prietates concipi queant: ίϊ enim di·
iliufta conceptibilitas unitatem tolle·
ret , Deum haberemus coagmentatum
& multipiicem. Patet etiam , ani·
mam habere longe aliam reiationem
ad
corpus 3 quam quod ab eotantum
af·
ficiatur in feniu , δζ in illud yiciffim
agat in motu, Primarium enim eft quod anima corpori praeftat , quodil¬
lud informat & vivificat. (Jnde de·
mum confequitur ex multiplici motu
& alterationeorgani multiplex animas
fenius , quemitidem qui ex cogita*
tione' dedncunt fallunt & falluntur.
"
S« ΐμ Eil'
infuper
totdlis bu uttio' ,&
#
*3S
ßc per integrum corpus
anima diffuf^
eil , unde perinde άλογοι
funt
,qui in ctrebro, aut
corde
} autventwulo
denique folo ejus
federn collocarune
; atque Uli , quiψυχοπφ£ξ&ν
com-menti funt, qua extracorpusquoque-
anima fuum circulum haberet. Per hanc unionem anima in corpore eilin- extenfa , &c illocabilis , nec
in
una parte magis , quamin alia
;fed
totain toto , tota in qualibet parte , im-
mediate , immediatione tam
ef-
fentiae , quam
operationum. Nequp
admittenda iententia , animam media-
te membris praeeife , in
folo cerebro
reiidere velüt rex in regia , indeque fpiritus miniftros ablegare
ad
partes corporis , quibusnuda operatione jun·
gatur,
c. · '
14. De anima porro
qua2ritur
,quomodo poß feparationem a corpore iefe
nabeat , an in perfeätori, an imwfeolto-
ri ilatuverfetur» Perfeätorem tum eiTe,
ivm admiferit , qui
reputaverit
, eam de fe incompletam , unionem per tta-turam aife&are; Quanquam autem o-
pinen-
Φ
149
pinenturquidam , Cognitionen! ejus
tum fore perfediorem & intuitivem ,
id tarnen penitus incongruum eile ap~
paret, quia, quae cognofcit illa , per finitam fuam naturamnonpoteil aliter,
quam interventu fpecierum intuerL Neque id contra fimplicitatem ejus
eil j quippc quaenon abfoluta eft 3 fed relata tantum , & quae phyficae com-
pofitioni opponicur»
f. 15. Venimus itaqne ad definitiv
fiem anima 3 quam obfervamus pesiime
fieri per fubßantim cogitantm;Namcum
definicio rei effentiam exprimere de«
beat , qvae perpetua eil, δζ mutatio- Iiis expers ; cogitare autem fit adio a-
njmae , non ieparabilis folum ab atii- ma, fed & qvae adu ipfo frequentitli-
me feparatur , patet , quid de hacde¬
finitions habendnm fit: Procul dubio
itaque melius definietur, quod fit fub- ßantia fpititualis, tncompleta,Jaa naturaad corpus ordinata , ut per unionem cum eo
csnßituat totm efentiale pbyfuum, illudque,
affiuet,
Κξησ·φύγίτονα\ιιη
eft, prae¬teranimaiH aliam caufammotus inho-
minc
Μ ΐ5 ·
miiie quaerere ;Sc vel
immediatas,
velmediatas animae adiones ex alio prin- cipio deducere.
i<5. Jdeoenim animae conceifae
funt tot facultates }ut diverfas per eaa edat operationes*. Jnde intelledus vo- iuntas , libertas Sc ratio funt ejuspro¬
prietäres , quas ideo veremur animae
•vitam dicere , quia vita femper ineft
-animae adufecundo, quod tarnen fal·
fum eft de memoratis potentiis, Sunt
enim haec accidentia, quae realiter di- flingvuntur ab animae effentia; Vitam
autem realiter diftingvi , abfonum vi- detur. Non tarnen poifunt. haec qua- iitates per caufam naturalem ab anima feparari j de fupernaturali vero, an per
eamdivelli queant, fub judice Iis
§♦17. Kon autem poteft foium,fed
ϋε debet vita, originalitetfpeäata , con·
dpifine motibusfecundis , quiaea perpe-
tuo inhomine , dum vivit , eft, adus
autcm fecundi ,faltem quod ad appa- tentiam} ceffanc. Reipedum tainen
habet
e
habet aftus primus ad
eliciendosfecuit«
dos in toto compoiito. Et ut anima
vitam habet å Deo , ita viciflim cor¬
pusab
anima
,velut aliquoties di.
dum» Nihilque habet
abiurditatis tri·
'buere toti revera ,
quodoriginaliteral«
tfcrutri parti
inexiftit
jNam falvo
re- fpe&uoriginis
,realis
quoquedatur
proprietatum
communicatio
>undevi«
vum corpus eft 3
fenfitivum
, cogno-fcens , appetens,
Noiienim fecuspos-
fet anima fentire objefta 3 quse corpo¬
ris
Organa'afficiunt. Qui fecus ftatu·
unt , Calvinopollicem premunt ,
qui
ideorelativam tantumuniönem 8c nu- da*notiofamquedenominationemcom- municabilium idiömatum propugna-
bat, ut incruftaret errores
fuos in
my-fterio incarnationis , & facramenti : quod veroj
Theologis excutiendum
re- linquimus. Neque tarnenfpiritualitas
animaetollitur , cum, qiiod principia-
tive corporis eft ,id animae
affignatur
i quienimid fequatut
,nonvideturia-
-tis planum.
$· ιδ. Huc usque de fenfatione : Quod
Qiiod ad naturales fünftiotiesattinet, quaei vegetativ«fimt animae, quibusdamfe#
cus vifum eft , qui eorum principiurti
ab anima noftra diftin£tum concepe»
runt. Unde vel fpiritum , qvi cor-
pori citra commercium animae compe»
tat , vel triplicem in homine animam confinxerunt : Qvi utriqve paium vi¬
diere cenfendi funt , quia & corpusde
fe non habet motum , nifi communi-
catum ab anima ; & confeftum du- dum eft , animae poftrae facultates ef-
fe vim ratiocinandi3 fentiendi , vege- tandi, non diverfos animos. Jtaque
Organa corporea realiter fentiunt, ex
beneficioanimae 3 idque multoties no- bis non advertentibus ; & corpus fe«
metipium vegetat viribus ab anima
communicatis.
19. Qui autem corpus naturales 4- ttus edere perlnbent exfeipfo , 11011proptet
Unionem cum anima , peeuitarem mem■
korumformaitonem ad illos fufficere cre-
dunt ; fed quia vitam praefupponunt
naturales a&us , quae non debetur cor-
pori radicaliter ,
procul
dubio kg-υζαΐος eft illafententia, Nec fuf-C fUic
φ ι8 φ
lieft , quod videamus , homines fisepö
preces recitare, cumnonadvertant, Sc
Muiicös aliudagendo modulationes fu·
äs cum audientium voluptatepraeftare:
JHi enim aftusnon funt naturales , fed minimum animales,fi nonhuman«.·Et
anima , quod una facultate non prae-
ftat, id preeftat altera. Et fi cogita-
tio his intenta non eft , ut primario obje&o j non plane tarnen , ideo non
intenta eft. Undeillud; Pluribusin-
tentus minor eft ad fingula fenfus.
Suggerit etiam memoria faepe, quod
non pofeebamus, qua? in his a&icni-
bus officiofa magis eft } quam cogita-
tio mentis.
§. 20 De fupertonbu facultatibus ani-
mae, ut audiunt, dubium eft , an communicentur corpori , quod videri
£oteft impoilibile, quia fpiritualesfunt,
& iritimius anim« cohaerent ; fed fi
rem accurate expendemus , hic quo·
que communicationem iuo modo inve*
niemus. Hoc tarnen fentiemusab ac·
curatrs Phyficis obfervari , ut non eo- dem apud eos hae facultates veiiiant nomine , piout in corpore , Sc prout
in anima dantur. Qvae enim in animA
denominantur intelleäm 8c voluntas; in
corpore cognittofenfitalis 8c appetitus vocan-
tur, jnterim tarnen in co
convenit
fenfus 8cintellettus , quoduterqueco-
gnofcit ·,
iicut appetitus & voluntas
,quod uterque
appetit
autaverfatur»
Quod argumento
eft
,éasdem faculta·
tes corpori ab anima
communicari,
a-nimae tarnenperfe&ius
ineiTe, quiaper
effentiam ; corpori
imperfeftius, quia
per communicationem 3c
fecundariq
ipfi infunt.
§. 2i. Hoc ergo eft3qvod
volumus:
Agit amma, agitetum corous : fsd cum m~
ftgni diverfitate ; Animaa
fe
, corpusab
anima habet ut operetur : agente cor¬
pore , agit etiam animaj
Diverfitas
e-nim habendivim agendi non ever-
tit veritatem a&ionum. Agit itaque
utrumqve3 qvod fuum eft,
fed
cumcommunicatione alterius, ita qvidem
ut primae partesdeferendaeiint äniiftse,
qvae fe inftär a&us habet ; & corpus, quod a&ionemrecipit, inftar
potentiae.
A&iones enim funt a forma , quae dat jRTe , datdiftingui, dat operari. Jta
fe
fe res habet, cum de principio a&io«
num loquimur , cumde exercitio.neu1 ■
tram partem exclufam volumus, Jta- que videt corpus,videt qvoqucamma, ! quia,quod per corpus anima agit , id ipfa vere agit«
§ 22. Exquibusomnibus
conficitur,
hanc eile ver^m vita definitionens quod fit ' Attas hominis vivendi 3„operationes vitalesto·
ii compofito eommunicans. Sicplacuitsde-
finire vitam , in aftuprimo , ut dccet, fpe&atam , qvo fenfu a&us fecundos
pro eieftu fuo agtioicit: alia eritratio,
Ii in aftu fecundo eam refpexeris , de
qvo noii attinet in praefens multa dice*
re. Caeterum . qvi vitam per coexiften*
tam durationem rei cum alia quadamde- fintunt, adeo obfcuri & falfi iunt , ut neeintelligi , nec intelligere velleme^
rito cenfeantur.
23. Oppofuum vita Mors eil , cujus
noo confequens , fed formatis ratio in dtj-
folutione &feparationeanima a corpore con■
iiftit. Ut enim animae pragfentia non eil effe&us aorum , qvse a corporis tcmperie dependent , fed caufa j ita feparatio ejus , 11011 eil mortis confe-
quens
qvens , fed ipfa forma. Ex qva dif.
folutione poftmodum omnis a&us in corpore cesfat , qvia ceffat ejus caufa : Quippe fublata caufa , tollitur effedus.
Ncque difcedit anima ex corpore, tan- qvam nauta ex navi frada, cum utri-
usqve diifimiliima iic ratio ; Animae- nim eft hofpes corporis proprius 6cna- tivus, informansque ; Nauta forma
externa folum & xctja πΛξαψαην ,
qui ipfe poft difceifum compietus ma¬
net in ie , quod iecus fit in animafo·
luta,
24. SuSftciat hsec de vita homi¬
nis monuiffe , & breviter , & parum elaborate , propter temporis , qva ur- gemur , penuriam. Benevoli Ledo- ris erit, aeqvum de fingulis judicium ferre, &conatui noftro favere; qvan- do bonaementis eft , erroris Veniam
implorare, & abhumanitatepotiusle»
gentis, qvam ex propria arrogantia
iuffragium de fuis praeitolari, Qvibus jam fubjicimus
Confe£taria4
V» Junttmet quoque materialet immatc·
xiiUm
w 22
W
lialem caufam in auxihun ßjgitant,
2, Anirna eft forma totias, &forma corportt ,
nec tamen totum bominem confictt, Cogitationecpoteft, nec debet dfferentia
hominis vocari, mtdto minus unionis modus , quocorpus& anima junguntur.
4. Caloris in corpore eßiiens eft rnotus, q. Morus (orporeos moderatur anima non oc*
cafmahter 3 fed dirette & effutenter.
6, Jn vivts moveturfnrtgvit}in mortuis qui·
efcit; neque tarnenftagnalio attt torpor Jan-
guinis3eft differentia mortui a vivo,
yfSpiritus tlle mur.dij omnia ptyißcans3 eft
purumpttttim ftgmentum.
8. Anima naturaliter lunauatn defidcrat a corporefolvt.
5). Prorogatio vita eft motus in corpore
contmuati
FINIS.