Dissertatio philologica, [semikat jadajjim al haz - zebahim] seu impositionem manuum in sacrificiis factam leviter adumbrans, quam consent. & adprob. ampliss. ord. philos. in regia acad. Upsal. præside ... Andrea Boberg ... pro gradu publice examinandam s

GG.-nrp Dca

DISSERTATIO

_PHILOLOGICAi

οτατπ

hv

_rat»

SEU

IMPOSITIONEM

MANUUM

Μ

_SACK1F1CUS

FACTAM

leviter

_adumbrans,

QUAM CONSFNT. <5 ADPROB.

ORD.PHILOS.

IN REGIA _{ACAD UPSAL.}

PRjESIDE

VI

_ROCELEBER

Dn.

_ANDREA

BOBERG,

L.

L

O.

_O.

_PROFESS.

_REG,

_&

_ORD.

PRO GRADU

PUBLICE _EXAMINANDAM

SISTIT

SIGFRID

_0DELIN,

_LAUR.

SMOLANDUS,

in

_AUDITORiO

car.MAJ.

Ad

_D.^xv'MAJI

AN. _MDCCLII. Η. Α. M. S. UPSA _LI/E

VIRO ΝΟΕΊLT SSIMO,

PR

CTO

ΕF Ε

Rei Venatori«

Supremo,

Dn.

sigfrido

■

br

ANFING,

ΡΑΊϋΟΝΟ

MAGNO.

D\

Sim

veniam

Tua

facilis,

non veritus

quod

prsefixiiTe libello

Nomina clara meo.

Iftud, Msecenas »

cupkio

concede clientl

,

Qui laete grernio

vult

recalere

Tuo.

De _{quo quid}

_dubifem

?

_{Magni quia}

fadta Parentis

Exprimis, & cujus non

morietur

honos.'

Isterras placida durn

liquit

morte

beatus

-

-Lugebant

Mufse

jam

fua

fata

pise:

Nato fed

_fupereit

nunc viva

Parentis imago,

Gratia, quae cunélis

femper

amata

bonis:

Par ftudium, pietas,

ardor,

prudentia Patris,

Optatum

columen

Pieridumque

decus.

Hinc _{cape, qux pauper nunc}

_profert

nofter

ageIlusT

Et _{Tibi pro meritis quae}

dat

_{egena manus.}

Neftoreos vivas felix, Patrone, per annos Jamque Tui pariter,

fupplice

voce precor.

Sic nimium Iaetor: mea fpes atque ara

falutis

Te viVente, manet, Teque vigente, viret.

NOBILISSIMI

NOMINIS

TUI

devotu? eultor

D. D. $. I.

Ituum facrificalium _{adparatum, qui}

ad rationis trutinam examinave¬

rit, vix quidquam, quod cum

natura humana nexumhabeat

ne-ceiTarium, ut hunc lege naturall

praeceptum credat, in illo de-prehendet. Quis enim

vifiima-rum _macfatione,

adiperfione

Jan-guinis, pellium detra&ione, projectionc, feparatione

adi-putn, falitwa, projectione iive dijpofitione fuper

altare,

oblatione,

elevatione, agitatione

éf

mamum impofitione

Deurn _{placari riteque coli}

_fibi

_{perivaderet, nulla re ve«} latione divina colluftratus ?

_{αν&ξοτπος}

(du-cem & _{magiiiram folam naturam fequens^ s}

_{δέχεται}

_τα τϊϊ _{πνεύματος tS α). Ne tantil/um quidem cogitare} valet de _{fcopo genuino illorum rituum , qui, ceque ac}

facrificia _{ipfa, rerum}

_fpiritualium

_{erant figur» &}

um-br», Chriftum & gratiam per illum impetrandam ad-umbrantes. Ratio enim fibi reliéta dum _{typum, qvem} facrificia exhibuerunt, verum Mefliam plane ignoratj neque in illo

ftudio

rite

verfari poteft,

ut aditum

fi¬

bi ad Deum hoc modo _{patefaciat5 certe absque}

reve-A 2

4 ms? ) o c ms

latione & divino rnandato cultum _iilum, verum Μef-

-fiam adumbrantem, homines primi facrifici by

adhibe-re _{neutiquam potuerunt c), Tantum} abeft _{, ut Jud.ei}

fuos riius _{gentibus aliis, nominatim /Egyptiis}

debue-rint , id quod JOH. MARSHAMUS d) Eqties auratus,

Anglus, & eandem cum illo inflans tibiam JO IT

SFENCERUS _{e), Theologus itidem Anglus, Viri}

cete-roquin dodliffimi, magno, fed parum ielici conatu» 1

i-terato orbi _{perfvadere voluerunt} > ut potius ccelitus

datos & idololatrise _{AEgyptiorum plane acceperint}

op-poiitos.

Eienim,

Qui fieri potuit, ut Dens Ifraéiitis

prseciperet ceremonias, vel in fuum culturn

transmif-teret, quas feveris legibus eüminatas voluit

?

"o.-i rwyosi wyn

tå

ra oroar1 ntrx cnso

χ·? _{οπτρπαι wyn t·?1? πό& ton« nod dn vm}

fecundum opus terrae /Egypti, in qua

habitaviβ

is, nen facietis; & Jecundum terrae: Canaanisy quo Ego Jum ad

-dinens _{vos, nun facietis, &f in}

fint

_{utis eorum non}

am-Inhabilis _{/). Ut vero alios ritus, ita & mannum im*}

po[itionemy Judaei rem facram fadiuri, Divino oracuio

admoniti, adhibuerunt. Erat is adlus religiofus, quo offerens ad oftium _{fandtuarii, f. ad} aram conilitutus vi-£timae _{capiti manum}

_{imponebat, &}

_confefiionem

fuo-rum

b)

Gen. IV? j 4* c) Qui aäeo %ξγ\ματκτμω

in-Troducius, ante legem per Mofen åatam, a pia Abelis·

pofteritate,

ad nepotes transmifius fancteque

confervatus-efl. Licet non diffitendum ßt, quin profant homines

in-ftin&u

Diaboli, firniß Dei, nimis, quod

dolendum,

ma¬

tare eultwn _{hunc, de vera ccclefia haufium, Joede ton·}

taminarmt & mifere _varieque immutarint.

d) In Canone Cbronieo _{imprimts ad fec* IX* de}

emto Ebraårwn _{p. r^ß-,}

e) Differt. de URIM& ΊΟΜΜΙΜ f. IV.(ett. 7,

f) Lev* XVIII* v. _{3* eonf%} v. 4*

sas? > o (

rum _{peccatcrim, una cum}

_fupplici

_prece,

pro venia

eorum _{iiupetranda, devcta mente edebat. Ritum hunc}

in vario _{facrificiorum gene re s. litterae non modo fe·}

vere _{inculcant, verum & ita alicubi explicant,}

ut hoc

ipfo in viéhmam offertns _{peccata fua} transmitteret r

quce fub ipfo γβΐξί&εσΐκς aélu corfiteretur _{g), Ecquis}

autern

noftrum,

_{luce N. Teflamenti coliuftratus}

, non

perfpicit, eo ipfo aperte prtefiguratum fuiffe Mtffiam

cum fuo facrificio _{pro nobis oblato b)} Anne}

vero

credere fas _{e/l, Deum ex facris Gentilium ejusmodi}

quidquam in fuurn cultum tranfcribere _{voluifle, ma·}

nuumque impofiticnem ab iis effe _{mutuatum, eamque}

ab eorum fordibus atque

quisquiliis felegiffe, cum

a-fioqui facris non ni/i _{puris, atque ab omni labis ad·}

miftione in_{munibts, deltéletur? Neque ratio humana}

hunc _{ritum, qui tantum jryfterium defignavit,}

unquain

intioduxit, uipot^ cum rem Icnge fupra captum ipfius pofitam adumbraverit. Neque ullo confilio hominum

eft _{irihtutus, veluti eum p' fteä probaverit Deus;}

nam-que illi femper ejusmodi

_{ί&ελ&ξψτγ.είΜ}

fuit invifa. No·

tatu funt _{digna, qua? de hoc ritu fuppeditatnobis PETR.}

JUF1FU /'), celebris Reformatee Ecclefise Theologus

: II γ avoit, inquit, une ceremonie _{importante 8?}

con-iiderable, dans ks iaerifices de _{Juifc, que j*e ne}

trou-ve _{point dans ceux de Paiens. C3 eil qu'entre !e Juifs,}

avant _{qifon egorgeat la viékme, celui qui la}

prefen-toit π ettoit fa main fur la féte de _{l'animal, &}

con-f ffoit _{ks pethez , en difant &c. Videtur}

quideip JOH·

3D LHERRUS _{A) aliquid ejusmodi deprehendiffe in få-'}

ciis etiam _{eentihum, eique fufpicioni faventem}

qtioque

ciiat _{BRENT1VM; fed ritus di erfflimos ibi enarra«}

tos accuratius _{perpendens quilibef, facile perfpicit, effe}

pror-g) Levit. XVI. 2Λ. 22. b) Ehr. X: 12. _{i) Hu}

ßoir,

de (icgm, \ulty Ρ. IV. c, XI. _{p. 8ou}

K1

ti/fi

.

6 &Ä» ) o C

S&Xåfl

prorfus

difcrepantes,

nec

illis

quidquam

cum

his

com¬

mune. Unde &eorundem mentionem faciens JURIEU,

in lococit. _plane

_alienos

cenfuit

a

facris Juiaeorum.

Obfervarunt ideirco Judxi

χείξο^εσιαν

in

faerificiis

a-nimo devoto, tamquam

fibi

a Deo

graviilimis

de

cauf-iis demandatam. Ceterum hifce diutius inhaerere

in-iiituti ratio prohibet, neque enim

adlum

agere

lubetj

poftquam

HERMAN.

WiTSIUS

l)

eeregio fuo

opere» quod

MARSHAMO &

SPENCERÖ

oppofuit, nobis

heic fecit otium. Neque ncftrurn

eft

de origlne

fa-crificioruai & rituum multa difquirere, vel varias va-riorum _{fuper hac re iententias}

adferre,

_cum

inträ

_ri»

tus unius, quem titulus

diiTertationis

exhibet,

lirnites

& coniiderationem noftra qualiscunque fuas vires

ex-periri

ftudet

opera: quam

Tuae

B.L.

cenfurae benigne

(ubmittimus, Tuam humanitatem ac

benevolentiam

h\k

ice

noftris conatibus etiam _{atque etiam}

_nobis

expe-^entes.

£

IL·

Manuum _{impofitionem, quam fröns diiTertatio¬} nis noftrse vocabulis D^p exprimit , addita

de-terminatio ο'ΓΟΤΠ by in Jacrificiis, fatis, quod

puta-mus , diftinguit a quaoumque alia, cujus in facris

iit-teris fit mentio. Reftridtio autem hsec eo _{magis nobis}

neceffaria eil _{vifa, quo isepius}

_impofitio

_{manuum etiam}

in aliis _{negotiis commemoratur m).}

_Vocab.

_WDD ,

quod

/) In _{/Egyptiacis p. 2$i. jeq.}

_eäit.

_Herborn.

_Naffov.

tf)) Primusτ quem exhibet S. ki

flor

ia,

χείξοΒε-clccs _äEius,

_peragebatur

_ab

_Ifraele

_{, qui}

_byü

VY ΓΚ _{prudenter ita direxit} manus fuas, ut nepotum Inorum Menaffis &

_{Epbraimi capitibus,}

poneudo

dex-tram verfut _{finißram, tllam minori, hane vero prime·}

bentdiUio-) o _{( CgftS' 7}

quod adhibuimus, cum T jun&um^in ftatu regiminte

f ηyoa

nem. _{Gene/. 48: 14}

1 IS- Non

abßmili

etiom fine> Jub

N. Foederis _{initiis, Chnßo, teßeMarco c.X:y}

πξοσ-εφεςον

Ttotiifö,

(f. ut Lucas

habet

τα

βξέφη)

obtule-nww _{pueros , fr« αφεται αυτών, h f., z// reddit Matthä¬}

us C. XIX. ν♦ _{/^. ,} fr« rocV _χείρας

επι^η

_{αυτόϊς και}

ευ

ζήτα

_{f, zzr, una cum manuum}

impoStione,

ipiis

be-ne _{precaretur. £)z// quidem} infantibus, _{cum manuum}

impofitione, foz/f precandi ritus, poft fata ficobi a

Jud&is _religioie

_eß

_confervatus5 zzr ad eos, ^zz/

/^tz-Elimonia ceteris_pr

_(Cβ

_{are crederentur, liberos deferrent}

precibus

Deo

commendandos per

impoßtionem

manuum, z/r

obfervat Fagius ad Gen. 481 20. Sotenniorisautem

χει-fo&etriccs exemplum juβ11 divino edidit Mofes, zfz//

fuit manus ffofufi, illum loco jui tjraelitis prtefeElurus. Νum. _{27 ϊ 2j Deuter. 34: q. Cui}

Mofis

_{affui con[vetuv}

impomndi manus tis, #/// munus atiquod gra-vius & _dignius capeßerent, _juos

debere

natales, _commu· niter cent_{etur, z/r} fic impofitio _manuum initiationem

& _{inaiigurationem in} munus deßgnaret. Sic Jfr(Flitte απτ ηκ 5ΝΊΕΓ Ή DÖD impofuere manus fuas Levitis /77 horum inaugurattone. Num. VliL* _10.

Ad quem fudfiorum initiationis ritum

ecclefiafiicum

for-te _rcjpicientes Apoftoli, _zztf/z 7/zedö Ulis, _quos

prafice*

rent admim(Irandis neceffitatibus fuis , lukbmav τds χεΡ

qas\ AElor. VI: v. 6.

impofuerunt

manus;

(ed

& eo-dem ritu _{minißros eccleßia crearunt, (. adpr&dicationem}

EvangeJii

&

adminißrationem

(atramentorum

admife-runt.

jQz*z?

772 rf

Paulus

cavet

Umotheo

Ep

I.

c. f. it-

χΑξατ

ταχέως

μv\L·)

Ιπιτ&εναι,

ut magna cum

circumtpeEltone

9

fna in ordinandis eccteßee minißris uteretur

poteßate.

Singulare vero id fuit, quod dona

Sp. SanElt

in

ectiefst

N. _Teßamenti

_plantanda

_conferrentur

_{jola χεψΒεσίας}

_ο*

s .

)o(

1

O^T nonniii Rabbinis

ufitatfrm,

a verbo

defcenditj quod in facris litteris praeter seneralem in-tumbendi fenfum, quem nonnulli lexicographi ftatuunt,

notat inniti alicui rei, & quidem _cum

pondere,

_utpote

baculo, n) ne quis Iabaturj & quoties annexum

habet

vocabulum _{T, & de ritu}

_impoiitionis

_manuum

_adhibe*

tur, inniti mann, vel eam

alicui

imponere.

Atque

hinc nonien ΓΟΌ0 etiam abfolute poiitum Judaeorum Magiftris

impoßtionem

manuum

iignificat,

& quidem

cum

nifu & inteniione _{quadarn virium}

_fadlam

_iic

_enim

Rab-bini vi^imis _{adpJicatas fuifife} manus volunt, ut id

fie-ret Π0 *722 ; omni rohere, fcu toto nifu incumbentis% Quorium etiam

haud

dubie

refpexit TREMELLIUS

,

quum

jnedendi

_morbis,

_qui

_erant

_{incurabiles. Qiiod quidem}

xlonum

_fananåi,

_ut

_{χείξ&εσίνι}

_c

_onf

_er

_eh

_atur,

_ita

_{cS eadem}

-exercebatur. _{Miracuhfum ejusmodi fanationis genus,}

Lttiamfi fub vet ert

foedere,

ex

querelis

Na

ama¬

nis ,

qui

cogitabat Elt/aum

manuum

impeßtio-ne _fanaturum

iepram

_2.

Reg.

V.

_{//., 110η}

plane

inuß-tatum fuijje confiat;

id

_tarnen

dilucidius

multis

in

locts

lo-quitur

N.

Teßamenti

pagina.

De

bis

autem manuum

im-poßtionis

fpeciebus,

éeque ac

illa,

quam

Juper

reos

tefles

adbibucrunt,

Lev. XXIV.14. ij.

videfis

Johatu

Braunium

in

_{JeleBis facris}

_Libr.

_{VExercitat. V► Grat. V.}

_de

_ma¬

nuum

impofitione.

Adde,

fi

placet, Job.

Henri

_c.

Hei-deggerum

paulo

fuccinSius de eadem

re

dißerentem

in

Hiftor.

Patriarch.

lom.JI.exercit.

XXII.

§.16.

n) Quo

fenßi

co\ßruitur

cum

paniculaSy

ußtr-fatur

de

Simfone,

columnis templi

Dagonis

gråvit

er

in¬

nixi, ut tomter et, Jud.XVLv.2p. jen/uvero morali¬

dé

_piis,

_qui

_{tota mentis}

_fiäucia

_Deo

_ceurupi

_ö'

_petrß fu* iunituntur. Efalm, LXl. 6. vid. Stockii

Clav.

f£&3? ) o ( 1 quum phrafin T "ΤΓΟ bac in rc adh.lirnm _(adhibetur

autem _{con/banter, quoties impofitio}

manuum _injungi*

tur iacra _{operaturis) vertit iimiti mcmim : quafi}

inη Lie¬

rst _{, qucrl nen levi brachio attredaret}

caput arvimaHsv

fed multonifu manum _{imponeret. Forte ideo, quia}

pec-cata _{offerentium, ut gravifiimum}

onus, pecori

facrifi-cali

_{χείξ&εσίοις}

_{ope imponerentur. Conhrmari hoc}

videtur 'ex declaratione _{hujus ritus circa hireum iftum}

piaeularem , deeimo die meniis Tifri, _quo folennis

fie-bat _{populi expiatio, in deferta mittendum}

; fuper _cu¬

jus caput Sacerdos Maximus niteretur manu , & jfub

i-itiusn-odi nifu ΓΝ1 ^2 _{njiy "73ΓΚ Yty ΓΠΙΠΓή}

JCJWn _{OTPyt&Ö b2confirereturjuper ipfum fhrrcunp)}

emnes

_iniquitates

_fiIior

_um

_lfrcelis^

_{& omnes}

_defellionet

enrum, ex

quibusque

_{peccatis eorum: & imponeret illar}

ryvrt icxi by DHK _{inj]» fuper caput illius hirci, qui}

in _{deferta abduceretur o).}

Neque aliter piacularia

pri-vatorum, holocauita & _{pacifica facra ρ), quam}

_{χείξο&ε*}

(tIocs- beneficio _{fada funt Deo grata atque accepta.}

Hinc

haud dubie _{patet, facrificantes vidimis fuis}

averrun-care _{debuilTe mala qusevis, &}

reatum _{admiiii peccati in}

hoftiam transferre. _{Quod quidem Gentilibus non mi¬}

nus ful/Te _{perfvafum videtur,}

utpote cum & illi mala

fibi imminentia vidimis_{imprecari folerent. Solis*tamen}

Judceis, quantum confbat, manuum _{juxta impoirtione}

id _{defignatum deprehendimus, qui hac}

χειςΌ&εσΜ

in

vidimse _{caput peccata transmifia,}

rnorteque animalis

B _fuam

o) Quo

fiebat,

ut _peccatorum

_labe

_fic

_pollaeretur

hircusj ut eum etiam, a quo

aUduceretür,

_inquinaret.

Quod

ex eo

colligitur,

cum non

ipfi

pateret

reditus

in

cafira,

_priusquam

aquis rite

lußratus

effet.

Levit.XVL

m ) _g ( _^S'3

fuam _{expmiionem faRam ex proecepto legis cenfuerunt}

Eqiiidem hane hujus ritus atque Divini preeeepti

ratio-nem faeüe _agnoverunt plerique, & _cum aliis _etiam

BOCHARTUS, ut patet ex meditationibus ejus ad

Le-vit. _{1:4, ubi aperte doeetmannum irnpoftione 8c}

peccatorum juxta

confeiiione translatam fuiiie

pcenam

in viRirnam v. Hieroz. lib. IL c. XXXIi i _{p*. gr 3.}

Ean-dem etiam _{admi-ttit, cap. LIVv p< 657. tibi agit de}

hir-eo emiffario, _ex Le_vk. C. XVI₅ fed _{itay ut} huic

ra-ticni, _{poheriori ioco adduRa?, prsemiferk aliamr quam}

facile crederes _{ip.fi pofiorem}

_fuiiie

_{vifam, ufpote}

pric-ri Ioco collocatarm Confert huno ritum cum

manu-iriiiiione _{fervorum, Romanis οΐin* receptaT atque hu¬}

jus seque ac illius eandem fufpicatur

fuiiie

rationem. Vicliniam _{offerens, inquit,}

_hoc

_{rit'u Deo}

_traäcbat,

_ck

quafi manu mittebar, profcjjus- je remtneiave

jurir quod

in _{ißudatiiwal habebat, feaue ifind dominio fuo eximere,} & eultui divino dieare.. _Quomodb prifei Romani fervum

in libertärem _{offerendum manu}

_rembant

_{diteures: hunc}

ftominem liberum eile vofo. Unde eil _{quod affertio. in} liberrarem manumiilio _{appellabatur. Ceterum, ut.}

He-Rrseorum facris nihil _prorfus cum Romanorum aRu hoc civil! vel _dome/licor erat commune j ita

difere-pantiam ufriusque a(Rus quiitbet facile peiTpfcitv Vit föaud dubie _{aliud, fervum manu teuere, aliud manum}

imponere capiti animalis; aliud in libertärem aberer e, aliud _{perpetuse velut}

_ffrvituti

_{y morti & excidio}

devo-vere. Ut nihil nunc dicamus de _{comparatibne a}

dö-minio _{deiumta, quod procul' dubio deikrat jam antea,} faltem ei renuneiatum _{erat, ante rnanum hnpofitam>}

quam primum intra Locum factum flilebatur viRima.

vQuae

licet eviclentia fint,. non uni tarnen

ßOCHAR-TÖ ha:c _{legis ratio placuit, fed pr&eurtfibus allis ,} Quorum hauet dubie medifationes hic aeeeptavit. Tta

es» ) .c

_<

_«

vero fenfiffe HUGONEM

CARDINALEM &

ABU-LENSEM, teilatur _{JOH. DILHERRUS in}

Difp. Phi¬

lo!. Tom.

Ii. p. nu _{245. ubi alias juxta aliorum}

ratio-nes _{hujus ritus recenfct}

non _magis

aptas. Cert« iila

BOCHARTI _{explicatio ü vakref,}

non _perfpieimus ,

cur non

feque

_{in HiflJD ieu mmeribus}

Deo _offerendis locum

_haberet,

_{ubi tarnen Miarn}

commemoratam non

reperies. Redlius _{igitur de hifce fen Πt}

THEODORE-TUS: 7\v r8το

_{αυμβολον,}

_τΰτο

ϊεξέΐον τον τόπον πληξζν _τ&

τϊζοσφ'ίξοντος, την

ύπεξ

_οΐυτΐϊ

ίεχομένφ

_αφαγην

: fignum _hoc

erat_t viEimam _locum

fubire _{offerentis, Ö pro ith} ae-dpi maÜationem. Ut hcec vertit _{Jo. Clericus in}

Com-mentar. ad _{Exocl XXIX. it.}

§< IIB

Quibus vldlimis ex _{prcecepto DIVino}

imponeren-tur _manus,

quum nobis _{difpiciendum eil;}

communiffi-mam _{pariier & antiquifllmam}

facrificiorum _divifionem

e _{diverfis,' quibus}

in S. _{Scriptura denotantur}

nomini-bus _{petitam, merito}

confideramus, ad _{fingülas fpecie's}

breviter _{attendendo, ut}

eo dilircidius _patefcat

eeremo-nise noilre in _{üiis ufus. Dividuntur}

autem _facrificia

in _nV?iy

_holocaufla,

Grafels ολοκαυτώματα , quee

maxi-mam fui _{partem igne}

cremabantur: CTdVeJ _pacificα,

3υ-jrk&t _{εψ',νίν.α), vel}

diéla, quorum alia _pars

Deo, alia

_{facerdotibus,}

_{alia offerentibus}

ipfis cedebat:

rv'HtDn

_piacularia,

_{fyvalcct 7τεgl}

οψαςτίας , /acrä pro

pec-tat-o, άκζσίωε _{per ignorantiam vel errorem commiffa}

;

ut _quidam

_defininnt^

_&

denique , facrificia _pr&

710XU, 3verteil πεξ) _{πλημμελήματος}

ηομ _{πλημμελείας, qui*}

bus _{peccata έκααί&ς a fciente & voiente}

patrata expia-banlur. _{Quemadmodum has}

piaeulariurn factificiorüm

fpecies dillinclas credunt _{nonnulli, aliter licet}

fentien-libüs aliis a _{). A.d tria haecee,}

holwtaufia

b pacifica &

Β 2

pia

a) Vid. CALOV.

Étbljlluffr.

_{in lev. V, L SA}

Ii* ®WP> ) o; C

fdäculäria

r ut

fäcrificia

fingulorum

hominum

corifide-rata, quod attinet,

nulJum

dubium

(üboriri poteit

_,

quin ritum

impofitionis

manuum

poftulavci

inr,

cum

id

haud femel lege Divina ,

ubi

varia

facrificiomm

gene¬

ra & eorum ritus defcribuntur , prceceptum repenatur.

Iita rem facnm fadluro,, quas pro*

hoiocauflo eilet,-

in-jüngitur,

n^yn

ΓΓ

IDDV-,

nitetur

manu

fua

Ju-per caput

holocaufli

ß): fic ubi

facrorum

pacificorum

rnentiov rit, totidem verbis hoc

idern de

illis

enuncia-tur:: _ljmp

ty;

_{IT "]pD.V,}

&

nit

_e

tur manu

fua

pi¬

per caput

oblationis.

(u<z y)

j

nimirum

Γι

oblatio

iit

%pnn~*|o,

ex: genere

bovillo, vel. etiam

f&STT fo,v

de

pecudeCum

quibus

non

modo

conveniuntr

ied

ver-ba mandåntia eadenv funt, quae de

facrificiis

v ΠΙΚϋΠ

didlis, habentur:· ITΠΚ

"IQdK

Cf nitetur'manu

jua

;

& _{quidem "föTT#ΚΊ}

_*7%,

_{piper caput,}

juvenciS):.:

Ix

fa-cerdos untt'us Π^ΟΠ _JPDrv

_i.

_e.

Pontifex: Maximus

v

o-mnium folus folenni unétione irutiatus, peecatunrfuum

per ignorantiam

commifium

expiaret;

Sin

vero

Prin-cepsι ΚΕΓΡ KW:· TKKV

dignitate

aliquis con/picuus

vir,

caput in tribuy

familia

aut

exercitu

(ut

expJicant

plü-rimij peccaverit, manu jim

niteretur

Ty&'iT

(üper· caput:

bind

in

iacrificium

piaculare

,.

ΓΓΧ&Π

didlum immolandi; at vero cny in

caput caprz

ζ),,

aut. agna:

η),

Γη

pro errore

fuo

ali¬

quis BERT, de Säcrifl'c.\ J1L cfr. OUTRAMi

de fäcrifi

LI

Il c, XIIi & XIII

ß)

Levit. L 4;

cfr.

Exod.

29::

jf; ig; Levit;

Villi

i8i

y)

Levit.

Hl.

2.

8-

131

Levit. IV. _{3. 4. Communis}

_alifrqtiin

_erat

_fummo

_fa-

_·

cerdöti cum Levitis

%et$o&s<rioc

adhibi

_ta>■

holocaufto,

fa-tro

_piactdariy,

_ar

_i

_et

_i

implétionisy

_cum

_mutier

is

fui

exordiä _{illé> xque* ac}

_bi:

_a

_viäimis

_ißis

_ducerent.

Exod. XXIX. to. //. 19.·

e)r Levit;

IV.

_{22; 23; 24,}

KÄ# )o( (gä®)

quis ex plebe

fit

oblaturus, Idem

obférvatum

FuiiTe

iitf facris _{pro noXä cxfis, contehdunt Jud&i,· ef-*}

jamii in facris httferisj quum mentionem iftörürri

facro-rurn faciunt", _{nihil ibP de}

%^pSetßücs·

_{ritu defirnatür.·}

Quod quidem ipfis·' facile largiendum putämus; cumho—

rum eadem , _quae facrificioruin pro peccato,

eifét

ra-tio ; _& fmis χεψ&εσίαε, qui erat translatio' peccato—

rum in Hofham, ejusdem _ritus devottim ufum^

fi

_us-*

quam in aliis factiis, certe in his requirete videretur."

Profeéfo clrca _{privatörum hominum facrifrcia" olnnia}

modo facrum

_pafchalé,

_{primogenitorurri& decimas a—}

nimaHum, nec1 non· volatilia om_{nia, quamcunquö} ob·

rationern immolatä _{exceperis, hunc riturn fuiflfé}

adhi-bitum, dbce^ Mumonides

S):

norOfiUSnp

Sy·

ψ\' ρττ ?πρ

irrSjr

pw naw ρ rom yy ύγτγτ

w _{*]cdv πDSnv wy&riv ρ}

föD

OV

m·

Iw-SSrV

yo^D3

QUuscunque homo

nb^imp*

privatas, jen debilas,» )

vohimarias jmmoiabat' Viäimas*

_{qitfdrupedes,}

_gr<z-K

ter _befliam

_ρrimogeni

_t'am;

_decinmm

ralque agnum

Pa-·

fcbalem,

tis

adbuc

vi vis· manus

imponebat;' qtiiä fcri-~

ptum

efl

: Ponetque nianuirr fuam fuper-' cäpur vidhmse'

iüae Lev. 2. _{quod de cun}Bis

imeltiqcndum

ejje

facti-ficiis , preeter agnum

Pä

fcbalem; heβ

i

am pr

i

mogen

i

tam;

*

££* decimam , p<?r' manus trhditum efli Pöfteä hsec aa- ·

dit dé volatilibus: fTODD- _{jiyCÖ* Ü'K}

_*jWT>

_vi

_Bi

_ma

_völlig¬

eris non requirebat imp&fitionemi _{Ut hoec traftstlilit"}

EUDOV. DE COMPIEGNE DE

_VIEEinclytus

MAI-MONIDIS^ _{interpres: Öbférvavit-}

_infuper

_OUTRAv

MUS D v ipié ab his non1 alienus', reliquotunr etiånr

Rabbinorum inihifee-cum;

Måimonidccönfenfunvyne-que'

•S)

Mim

β

Korban

t

Cäpi

Iffl.

t)} Di

bacrißc^

<4 -SS# ₎ O ( _(g*gj

,que infen·;et «juidquam hiic

_{deprehenclii",}

_{quoJ facris} jlitte.iis _{repugnar tc.}

$. IV.

i-Jo?c licet msnifefta fm t, _{fuere tamen,}

qui

prse-iter ficra a Maimonide _{enuniera-ta, ubi locum non in.}

venerit manuum impofitio» _{ab hoc ritu pariter}

exenv-tum velint _{cpiwn piacularem leprefi, Lev* X-iV. 12,}

2j. k). Quonain autem fundaroento nitatur hee ex¬

ceptio.} nen perfpicimus facile , utpote contraria non

ioiiiiT) Rabbinorum do&rinac & _{traditionibuS, quibus}

fua vides in hifce haud temere eft _{deroganda j verum}

etjam ρrceilaηtifiimor um sevi noilri

_Philologorum

fen-t.entias. Si A1AIMONIDEM heic _confulueris, Mag'-fifcrorum fu® _{gentis Coryphaeum , in ηρ,Ή T, quoddam} Talmudicas doélrinx _{compendium nobis exhibentem}

?

ilie _{quidem aperte -docef, in tradhtu miO (h*} clo 5 Cap. IV. §♦ 2, _manus impofitas fuOe τ£ _Qtp« le.

profi,

hcec

fcribens:

yVtfB WDÜ/&H ftK *p VIKi 1D1D1 nntyp vt d^dqi nnbn vg _poflhae ( ρ sr

acta fcilicet

agitatione) adducit lepro/i ad_por»

tam,

apprebenfas

.am

bas

manus ejus inducit in

atrium: _{quo fa clo illas leproius imponit tfii vidimae}

&e. _Quein quidem eile fenfum verborurn

_Mairnonidis,

obfcurio.rum nonnihil ex fiylo _{gentis, nobis deelarant}

notas _{marginales in rOTD r.DD R· JOSEPH. KARO}

,

edit. Amßelod. slium licet' nobis fiilente _{JOΗ, Η.}

ΟΤΗΟΝΕλ), fubilituenclo hic manus facerdotjs _{pro ma*}

rJbus _{leprofi? prorfus allo fenfu, quam hasc} e

MAi-MONIDE exhibuit _LIGHTFOOTUS

_μ),

_{cujus ta.}

liren meditation.es hic haud _{dubie5 non minus}

quam ah.

κ) Vid. Di_[fort.

_de

_{Sacvific. üuddeorum}

_Up

_fal, habitam A:o _{ljpo.p. η}

o. λ) lü

Lex. Rabbin

reo Rhu

3 Ö _{( ^3}

aübl j erat expofiturus» _OTHO,

pr&euniis

LIGHT-FOGTI _{veiiigia ubique fere}

iegens. Sic

gcnuinara-nobisque faventem verfionem textus MAI MC) Ν ID.

precbet HENR. AINSWORTH _{Anglus ν) qui verba} Rabbini _{hoc modo trsnsfert: After}

this» he (the _Frieri:)

brings the _{lepers TrefTpaiT offring unto the doore}

r

snri he _{Frings in both bis hands into}

the _{coorf, and}

foyetk them _{upon the}

_(offring)

_{cetera. Ex}

quibus^ ut-· cunque _{interpretensv patet evidenter, ex Rabbinorutt·}

dodrina non refuiiTe _huic

ieprofi iacro manus im_ρ

oh-tes. _{Neque eit quod credas e cerebro}

Rabbini

hunc-ritum he:c _{prodiiile, com in facro texta !oc.}

cir. nul¬ luni fit _{expreiium de fiDTD, fed}

tantummorlo de _"'ÖOJT,

in comm. ι χ ut & _{21,. 24. Etenim valebit heic}

canen

feermenenticus- _{generalis, uno poßto}

non ubivis alterum

excliidiτ adeoque hic mentionem uniu? non redte ri¬

tum _{akerum negare}

> licet heic* illüm fileat _textus

fa-cer, aliunde ex _{parallells colligendum. Manuum in>}

pofitionem

in pkcula-ri faerificio DCR-

_diclor

_{teque ac}

ubi _{exprefle mandaturv admittendam}

eile ,· ex

analogia utriusquefaorincii _{fupra decläratum arbitramur.}

Nee teniere ic! _{colligunt Interpre'es}

ex Levir. V.. ft.

ubi vocabulurn _rninnD

conjundam cum _conftffiow

peccatorum manus _{impofitionem haud}

ambigue Ulis fv-gnificare- videfur, ha ccrte _{confidenter prorfus}

htec

verba _{expüciiit FAGiUS in annor,}

ad loc. elf. ubi for*

mulam _{confeffionis, fub manuum}

impofitib'ne"

fadarfi« juxta· exhibet,- qualerm tradidfere Judceorum

Magiftri.-Rari ratione laudatus modo AINS_{WORTΗ in fuo}

com-*

rnentario lenfum loci hu_{jus expontt. Neqüe}

aliter nofit'

LiGHTFOOTUM,.

JGH. LUNDiUS _{£) mundatibnem}

leproii. nobis.. deferibk. Sic & _RELaNDUS

o),( ut

a--üos,

vY Irr Ahm: _{ad'£eüK XTV. if.}

ξ) Levitifcbe

Rrißer_{tbum L II l c.}

pi>. _{<?), In aniiquit·, $.. Part; JTL}

.6 _(g£i>

₎

_o

₍

_«S3?

lios, tum antfqiiiorcs, tum recentiores tacearnus,

ma-nuum impofuionem heic omnino

requirentcs.

Quod

vero agitationis, Π'ΡΠΠ

potiffimum in loco

facro

faéla

ftt mentio, id proeui dubio rnde

faélum,

quod

in

ob-lationibus _{privatorum hic}

_aélus

_ho

_fl

_i

_{ds pro reatu}

hvro-β fuerit plane

peculiaris

& proprius,

nec prseterea

ni-ii in falutnribus publkis mandatus.

Levit. XXXII,

20.

π) _{Quo ipfo tarnen manus}

impofuionem,

_ritui

illi

fub-jungendarn, nemo §ure

exciu

ferie

a

facro hoc

leprofu

§♦

V.

Ad facrificia totius ccetus IfrSliticl jam

progre-dirnur, vifuri, quam

χείζο^εσία-ς

ritus cum

illis

habue-rit communionem. Hacc ita didta fuere, quas univer-fo _{populo, ut}

_{faerce cuidam}

_ci

_virati,

_lege

divina

in-juncla erant, quse a

j>erfona,,

reoriefentante

totum po-pulum,

peragebantur, totius

ccetus

nomine

; quorum

denique vis &

efficacia

ad

totum

populum pertinebat

a).

In his commemoratur evidenter inipofitio manuum cir¬

ca oblationem "Οη ρ

Vyn

"tö juvenci dere ignota

c<efi,

f. _piacularis

_juvenei,

_{ssque ac}

_piacularis

hirci,

_Ty#

dicfti _{b), folenni expiationis}

_die

_in

_deierta

emit-tendi, ^ny C'K T3 per vinan paratum,

tempefiive

pu¬

ta huic negotio

deilinatum.

Nullis

quidem

publicis

,

niii memoratis duabus viétimis, manus impoiitas

fui(-fe docet hifce MAIMONIDES c); ΓΤΉΓΟ

J'«

>>y\

rbrvon

iw

nirroo twd

\ifi

ιοίπ

-οίι

\hy

pDDiD p-nruon fo

ntiftw

im

o'ryn

na

;nOTO'» pw i:»:n r.m 'Lo ns?n nin

filoη

imtonebantuY

nmnus

bo/liis

publicis,

exceptis

n)

Obfervante

Ikenio in

Hebr,

XIII.

38■

Φ-

aOH.

GOTLOh.

CARPZOV. de Sacrif.

Sett.

III.

_§-3;

_o)

_{Vid. OUTRAM.}

_{de Sacrif.}

_c.,

_XIV.

) o ( '7

dualus,

emittendo ,

£5*

jumeneo proper

igm-rantiam. ///x enim manus

imponebant

_{vin ex} Senatu

tres. _5^/» duabus _{tantum boßiis}

_publicis

_{imponi ma*}

tius, a Mofe Magifiro noftro tradttum

eß.

Verum ut

ipfemet fatetur in verbis ultimis, fuam hane

do&ri-nam ex lege Mofaica, facris literis comprehenfa, _non

effe _{hauflam, fed ex n£ ΓΠ1Π, h- e. majorum}

tradftionibus; ita nec mirum, fidem ejus heic vacil-laiTe, diiTentientibus aliis ejusdem gentis do&oribus,

attentius _{peniitantibus eultum publicum, tempore} He-zekise _{regis commemoratum, quum facra publici}

cul-tus, regnante patre Achazo negledla, ritusque co* lendi Deum _{genuinos rex denuo revocaturus, inter}

reliqua facrificia , quibus luflraretur regnum &

fandtua-rium _{, feptem eriam adduxit arietes piaculares: hifee}

viélhnis, _{publico ccetus} nomine oblatis, manus

impo-iitas fuiiTe evidenter iacra reitatur hiiloria _{d), Hine} addudli funt aiii Rabbinorum, ut in omnibus vidlimis

publicis piacularibus, quorum fanguis in fandtuariuro

inferendus _eilet, manuum impofitionem fadlam

cen-feant$ negent vero, teile OUTRAMO e), omnfes,

ri-tum hunc ad alia _{publica facra , praeter piacularia}

per-tinuiile;

prasfertiin

cum non aliis quam ejusmodi pia¬

cularibus ritum huncce _{ädiigr.et S. Scriptura. Quin &} vidlitnis _{reliquis, Regis HEZEKLi juiTu turn immola¬}

ris, feptem fcilicet juvencis, feptem arietibus, & fe¬

ptem agnis cum adhibita non legatur impofttio manus, quse

expreilis

verbis

feptem hircis

piacularibus additur,

haud temere collegeris _{, illa accenfenda efie}

holocau-ilis & _{pacificis coetus} , quorum mentio fadta in

com-mate _{j i ejusdem capitis citati , neque extendendum}

hunc ritum ad _{alia praeter facra piacularia fola. FuiiTe}

C _hane

ι3

<£)

o

i

S&U

hane fententiam R. SIMEONIS, ex libro Siphra ob* fervavit OUTRAMUS loc, cit. & pofl eum ADR. HE¬ LAND. in hifce accuratiilimus, in Antiquit. Sacris Part.

III. c. I. _§. 16. Exiis, _quoe

adda&a

funr, faciie

quivi$

inielliget, ritum

impofirionis

manuum

folis

animalibus

vivis fuiile adhibitum; de rebus vero inanimatis Deo

oblatis, ucpote pri

mi

tiis

frugum, vi

ηo, o

le

o,

ceteris,

nullurn _{ejusmodi prseceptum}

_exftat.

_Summo

quidera

Sacerdoti id honoris datum fuiiTe, ut vi&jmarummem-bris , manus imponeret proxime» antequam

in

ignem

conjicerentur ,

tradit MAIMONIDES,

haec

fcribeps/):

Summus Pontifcx illa vi&imarum membra

projiciebat

in _ignem,

_poßqnam

_manus

_Ulis

_impoßevat.

_Qui

(i

vo-luijjet manus tantum imponeret,

cß

aliis

in

ignem

projicienda daret, mox

fubjungit

.*

victime

membris

im--ponere manus ,

Summ

Sacerdoti

uni

honoris canjja

tri-butttm. Nam in folis animatis omnino

locwn

habet

ma-rmwn

impoßtio,

Quam

Rabbin!

narrationem

undecum-que

hauitam, in

lege

Mofaica

haud faciie confpicuam,

adeoque ab

inftituto

noftro

remotiorem

,

fuo

au&ori

probandam relinquimus.

$. VI.

Froximum _{efl, ut paucis difpiciämus, quinam}

de-buerint rituni hunc obire. Id vero cuivis eo chrius

pater* quo

dilucidius

praecepfum

eft,

ut

fuae ipfius

vi-&im# iute _{cujusque manus aptarent-ur.}

_Qua

_lege

e3U-tum exiftimatur , ne alius vice

alterius fungeretur;

fed

quisque ,

quod

fuarum

e/Tet partium,

hac

in

re

ipfe

praeitaret, ut habent

verba

libri

Siphra,

abfOUTRA-MO _{a) allegata: ΪΓΤί?^ T VT T}

«V

_IT

_7&01

VWK Ύ IT & imponet quisque manitm

juani,

non

ma*

f) De apparatit

Tempil

ς.

V,

artic.

XIV,

<f&3)

)

o

(

<&3t2>

manum fervi_/ui; manum _(uamr non manum vicarii fui>

manum_{juam,non jminumuxoris.juå\ Ncque ab bis}

difien-tit MAIMONIDES _{/;); Nani quod eil in lege ,}

Po-net manumfuam , id ipfo interprete , éxcludifc manum

uxoris, manum fervi & manum procuratoris. Sin

au-tern vita defunélus, _poil _{fe reliquerit vi&imam, dum}

in vivis efiet, iacris deilinatam, ob intervenientem

morbum Ve! mortem nondum tarnen immolatam (im-molari autemdebuit, ut communiter credebatur , quia

nuncupata erat) haeres, ut vult MAIMONIDES c),eanv

offerret, manusque imponeret ejus libamina

fubmini-(Iraturus. Cum vero ejusmodi _nuncupata vi&ima

ne-quaquam, etiam ex menteJudasorum, valeret pro mor-tuo, ut aliqua ratione illum expiaret , vél ipfi ne

tantil-lum _{quidem prodeiTet; cuivis patet, hxredeni non pr®} «

mortuo, fed potius pro fe immoiaturum, neque adeo vicariam _{impoiitionem illam adhibendam. Sed hsec} tamquam parum convenientia

miffa

facimus, a^que ae

illa, quce idern audlor tradit, mulieres, natu minores,

alienigenas,

fervos, furdos,

c^cos & fatuos a

χεψ$ε-clocs ritu _{arceri, adukos omnes ex fatulfraélis Oriundos}

eeteroquin admittens. Sed, quoe didla funt de cujus-vis manus

impoiitione,

_{illa toti ccetui, piacularia Offe¬}

rent! minirne convenire facile _{patet, cum üngulis ad}

ritum hunc admittendls nec locus, nec _{tempus in}

tan-ta multitudine fuffieeret. Idcirco vicaria adhiberi

de-buit

_{χείξ&εσία}

_{, quum pro tota congregatione}

_Ifraelis

faera fierent. Suftinuerunt Seniores _{populi vices, cum}

juvencus

piacularis

totius ccetus

immolare

tur: OpT IDDDI

nim nan tc^n

by

σπ'Τ na myn,

_ψ

_imponent

iaiicres ccetus manus fuas capiti Uhus juvenci coram

pfe-bova d): tres quidem,

ii

MAIMONIDI e) credimus

C 2 ve

I)

Man/e

korban

c.

HT.

art.

XIIL

c)

L>

C. art.

IX

®S2?

)

©

(

ε»

vel _{quinque, ut}

_{tradit R.}

_JUDA

_in

_libroSiphra

_c.

_6.;

vel etiam duodecim, obfervante OUTRAMO /) ex

JONATHANIS Targum ad Levit. 4: 15., totidern fcilicet _{qiiot erant}

_tribus

_Ifraélis,

_id

_quod

_vero

_fimilius

videtur: licet _parum

_intereife

_{dixeris, plures ne} an

pauciores

perfonam

populi heic

fuftinuerint.

Ad divi¬

num mandatum hirco in deferta loca emittendo manus

imponebat

folus

Sacerdos

Summus

g)

die

ίλκσμω\; noη

firnplici eo

die

defun&us

χείξο&εσία

, utpote tum

uni-verfi ccetus Ifraélitici nomine, tum fuo

ipfius,

pro fuis & domus _{fuae, omnium}

_{fcilicet Sacerdotum}

_&

Levita-rum peccatis _rem

facram

facturus,

_antequam populi

peccata

facrificiis rite

expiare

pcflet

h).

Singulare

vi¬

detur, quod

Pontifex Maximus

hirco

in

deferta

emit¬

tendo utramque manum adaptare jubetun [intf "JCD1

•pyWfl tfiWl

bV

XV YW ΠΚ

& nitetur Aaron

ambabus

wanibus_{/uis fuper caput}

_birci

_illius

_{i); cum tarnen}

pri-vato, manum admoturo

conftanter

unius , ( Π* "JODI )

injungatur

impofitio. Qua

ex re inter

Judtaorum do¬

lores enata eft controverfia , num privati quoque

am-bas adhibuerint manus, an folum alterutram ? Neque

defunt, _{qui in} utramque

abierint

partem. Targum

jo-NATHANIS unam tantum, ut obfervavit JOH. HENR.

OTHO in fuo Lexico Rabbinico Å), cum S.

fcri-ptura unam tantum

in

facrificiis

privatorum

comme« moret, iatis convenienter, eamque dextram vult

im-pofitam fuiffe.

Alii

interea

pugnant pro

impofitione

utriusque,

quafi,

unius

mentione

condanter

fatta,

per

enallagen

quandam

ambae

nihilominus

intelligendse

fint;

ar-De

_Jacrific.

_Juå.

_{L L}

_c.

_XV.

_$.

_VIL

_g)

Le-vit, XVL ii.

b)

Vide/is Maim. de Jolenni

expiati»-num diec. II. i) Levit. XVL ti.

k)

Subtit.

€SS> ) o ( _tyg?

argumento

fortaiTe inde

dedu&o,

quod

qtiemadmo-dum Mofes , per

χείξο^εσίαν,

fui

ipiius

loco Jofuam

b-fraélitis _{prsefefturus,}

_ambas

_ipfi

_{aptaverit VI' ΓϊΝ "pD'1}

\fyy

& mpojuit manus

juas

/uper

illum

Num.

XXVil.

v. _{23. cum tarnen prasceptum}

divinum

_{v. 18. fPODI}

pVy

"|T ΓΚ

& impones

manum tuam

Uli, Jofuse,

enal-läge numeri fingularis pro

plurali

fatis

manifefta

,

u-nius tantum meminerit.

§.

VIT.

Loc*js ubi minus

imponebantur,

idem

_{erat at}

locus madlationis N'TIHDD

0*3)

alias annulovum

_di&us,

ab infixis ibi _{annulis, quibus alligabantur vi&imae ibi}

conftitutie, proxime antequam caederentur. Rödern e-tiim _{loco9 teile Maimonide «)} , quo fiebat manuum

impofitie,

jugulabatur

animal,

ξβ

impoßtionem

continuo

je-quebatur

jugulatio.

Ita autem dirigere

debftit

manus

facrificaturus, ut, facie ad occidentem verfa,

precan-tis ritu fanétuariuin _refpiceret.

_XstgcSeo-icc

_{enim hasc,}

ut alias fere _{femper, in}

facrificiis

_annexas

habuit

_pre·

ces; quae

fjne

ejusmodi corporis

fitu

non

cenfebantur

ri¬

te fundi _{5 ideoque Judseis} fupplici _{prece Deum}

invocan-tibus _{religiofe fuit cbiervandus. Hoitise ita}

conftitu-tse _{capiti quum}

_oblaturus

_manum

adinoveret

_>

flrmil

iua _{confitebatur peccata, facie oculisque}

_occidentem

ver-fus _{diredlis, 8c adprecabatur}

_fibi

_{gratuitam eorum}

re-miflionem. Sub _{ipfa rycO tum peccatorum}

confeßio-nem , tum deprecationem

iuiiTe peradam

,

credere

con-venit. Etenim eacjem illa lex, quoe vidimx mox ma-dandae _{capiti manus}

_ofiferentis

_imponi

_juffit

,

haud dubie hoc _{ipfo preces aliquas, quibus vi&ima}

illa facranda _{efTet, tacife juffifTe cenfetur. Ita quidem}

fcite arimodum _judicat

_OUTRaMUS

, prseeuntem

fibi-q«e

que

cb&rentientem

allegans

AARONEM REN CHAJIM

hsec docenteni : PDTÖHtßf HD'CO j'K Ί"Ν fW QpD3

nnmnV

Ν'Π

tibi

tion

eft

peccatorum

confrjjio,

i

bi'

wc·»

imfofttio

manuum, fwi» manuum

impofitio ad

cou-feßimem

perΐinet.

Neque

enim

credere fös

eft,

rau-tam hane fuifle ceremoniam, cui nulia explicata

junge-rentur verba; quin potius

pYo

conditione

atque varie·

täte facrificii diverfam fuifTe & confefiionem & precan-di iormulam , quemadmodum id teftatur

MAIMONI-DES _{y), qui, inquit, manum}

_imponebat,

_confiftebat

_in

Oriente,

fic,

ut

ccciäemem refpiceret,

poßtisqne

tnter

hoßi'6 cornua

manibus

peccata

confitebatur,

nempe

fu*

per

boflia

pro

peccato,

peecata,

ς$ fuper

koftia

pro

de*

lith,

de

ii

cl

a; jttper

bolocaufto

cotifirebätur

violata

pr<z-cepta

vetantia,

in

jubentia dißohuntur.

Exi-init ver o peccatorum

confefiionem

a viélimis

paciricis,

& loco ejus debitas Deo laudes dicendas

fuhftituit:

Π3Ϊ ^3"» 101«

cbwn

ty

ΓΠΙΠΟ uw

^

ΠΚΎ1 fententia _Juper

_-paciftcts

_{nihil confitendum,}

_/jjy.

vmus erat äicendus Un de fat maniFefte elucet, quamtumeunque

circa

ritus iacros

eorurrque

fcopum

genuinum

csecutiant

Rabbini,

eos tamen

heie

agnovif-fe,

confeifionem

peccatorum

circa

viétirnas

piaculares,

atque

adeo

deprecationem

eorum unacum manuum

im-poiitione

neceiTariam

iuifle.

Verbis

expreflis

id ipfum

teftatur Rabbinorum acutiflimus ABARBENEL in com·

rnent. ad Lev. XVI. TT! Π*Π ηΚΒΠ fv ΠίΓ3,

03Ί3Π3 docuerunt japientes

nofiri

ρ. m. omni

jacrificio

pro peccato

culpae

confeffionem

neeeßarto

eäi

debuiße.

Nee minus evidenter idem conbrmat fsepius nobis

ci-tatus MAIMONIDES ε), _{cujus verba,} ab

OUTRAMO

latine reddita, hic attuliife iufficiat: ViΕimarum pro

Kit? )o

(

it

peccato noxave

Domini,

quo

tempore

de culpis

incogi-tato, out

_cogitato

faftis facnficant, nifi

pocnitenttarn

agant

Ö

peccatorum

confeßionem

difertii

rer

bis

conce-piam c

dant,

facrißciis

fuis

non

purgantur

$

diSum

e*

nim e(i _{(Lev. V. f.)} & confitehitur in quo peccavit.

Ejcsmodi

confeiFionurn formulas

varias

exhibent

Ju-dfeorum _{Magiiiri vel pcenitentium}

_quorumlibet

_firie

vidlima _{oblata, vel cujusvis hominis, quum reus}

ipfe-met fuam filierethoftiam, vel fummi facerdotis, quum

juvencum

pi3culareni die expiationis

offerret,

pari-terque fuce & totius

familiae

Aaronicae

peccata

confi-teretur_{5 quas}

quidem

fingulas

_e

Mifchna, vel

MAI-MON1DE, vel

aliunde colleélas

filtit

OUTRAMUS,

loc. cit. Nobis illas recenfere ac defcribere cum

impe-rata brevitas non permittat, fufficiat forte unicam tan-tum exhibuiife, _eamque infticuto noilro paulo

propio-rem. ER illa, _quam pvivotus quisque , manibus

po-fitis _{fuper caput}

_{.vldblmse, hifce verbis}

_pronunciaiTe

traditur : _{-pl *p}

_VWy

_{VflWfc W? ΥίΝΕΠ}

_Π3Κ

VPfcD Hfl Γ'3*$Π3 Wini Objecro, Domine, peccavi, deliqm).,

rebellavboc

ξ£

iUuä

feci:

recenfebat

peccata,

quaecnnque

commiferat,

adeo

ut

verba

illa

hoc

&

i/-lud

feci\

non pertineant

ad

formulam

ipfamj fed

im-pleant locum ,

qui

recenflonem

peccatorum

contine-ret) nunc autem fxnisenttarn aqo,

fitque kcec

expiatio

mea. Ab hac formula non multum differt alia, a pce· nitente _quovis

fme vi&ima

_,

_adeoque

fine

χέ/ξο&εσίού

edi _{foli?a, quam}

_{boc modo}

_exhibef

_idem

MÄIMONI-des. n-n

_"pi

_rw

_{βρπ π:«}

n? itö ητπ τκ

Ghify

»r-yos W3i vcro

Ob

feero Domine, peccavi ,

déltqui

,

rebellavt,

hoc

&

iUud

fe-ri fenumersbat peccata) _nunc mei _me

jafti

p&nitet

pu>detque> neque unquam

herum ad id

revenar.

Ob

laul-«4

)

o ( Si®

.mulfam _{utriusque precis convenientiam duas has pro}

/ una eademque habet GROT1US

£),

_{nec minus hancf}

quam illam circa

vi&tmas

piaculares ufurpatam fuiile eénfuitj quod tarnen OUTRAMO *j) aliter vifum _ftiit,

qui eas a

fe

invicem probe diftinguendas monuit.

Ne-que enim prior

illa

absque vidinia, nec absque

im-pofitione

manuum recitabatur, ut fatis fuperque in-liuunt verba _{ifta, YnfcD ΠΪ1}

_fit

_{que bac expiatio mea 5} quse aperte monflrant vidtimam manui imponentis

fub-je&am: cujusmodi nihil fibi annexum habuit _altera,

eum in hac defint verba vi&imam _{indicantia, jarn mo¬} do allata: _{quae adeo, ut alia filentio prsetereamus}

*

manifeftam exhibent formularum' difTerentiain.

§. VIII.

Ex ils _{quas addu&a funt patet evidenter,}

de-buiffe peccatores in facriiiciorum aélu ar que manus

im-pofitione

imprimis, non

modo

recordari culpa: iu£e,

fed & _{pcenarum, quas promeruerant: immo agnofcere} Dei

_{φιλκν$ξωπ!κν,}

_{qui pro immenfa bonitate fua id}

praeftiterit,

ut animalia,

*χεΐξο$εσΙοι

rite pera&a ,

ido-nea redderentur ad _cxpiandam ofrerentium _culpam.

Quje quidem cogitatio, faitem cum fanior adhuc ef-fet _{Synagoga, non potuit non eos deducere ad piaro} meditationem _{Proteuangelii de femine mulieris}

contri-turo _{caput ferpentis a), C confiderationem Mefliae, cu¬}

jus typi erant

facrificia

omnia, pcenam mortis pro mundi _{peccatis aliquando luituri· Neque enim} ambi-gere

fas

eil,

quin

olim,

quando purior Judseis effet

religio, clarius etiam innotuerit faciificii ChriRi

mediatorii _{confideratio; utpote cum hrec univerise} do-ilrinae revelatae fumma _{fuerit atque fcopus, noville ,}

quornodo velit

Deus in

promiRb

Meffia ejusque

meri-to

<,) Ad Levit. y. * r\) L r.

XL

a ) Gen· III : _Jj.

©a> ) o c *5

to cum hornine peccatore in gratiam

redire.

Hinc

fl-deles _atque

_religiofi

_{homines ejus sevi}

_{haud dubie}

_in«

teliexerunt, longe fublimiori quam

bruti

animalis

virtute

a _peccatis

_fe

rrundari>

_utut

recentiores

Judsei

ejusmo·

di nihil in formulis _precum

_&

_{confeflionurn editis}

_ex«' hibuerinf· Prafe&o

_{myfterium translationis}

peccatorum

generis humani in

Chriflum

vadem

noftrum

&

ho-ftiam _{perfe&am ? ritu}

_illo

_{^siqcSiélcts}

_in

_Vet.

Teft.

_9«

perte fuit

praefiguratum

> ufpote cum

fandliilimse

illl

viélimse totius _{generis humani peccata}

fingula

_ac

u-niverfa _{irnpofita fuerint, eique imputata, atque}

csede

& morte _{ejus expiata ? ut}

generi

humano

Talus &

_re*

demtio _pararetur.

_Huc

_tenduht

_{haud dubie}

verba Pro«

phetse Efaiae,

formam

Meffiae

ignominiofam

atque

defpe«

&am delineantis :

oVaD

U0X3D WJ Κ)Π ΙΤ^Π

mor-bos _{aoflros ipfe per}

_tull

_t,

_&

_dolores

_voflros

bajulavlt

b)*

Quae quidem

MATTHÄUS idem

argumentum

tra&anS

fic transfert: rås daBsvsiocs ημών

ελωβζ,

x&j

rås

vccüs

ΐβοίςασεν c); eodemque pertinént

illa Petri

d)l

rus ec~

μοίξτία,ς ημών

dv

ifveytcev sv reo σωμαπ uvr&

Ιττί

ro

pvÅcV

peccata

notlra,

taraquam onus

graviilimum,

tiuit

f

portavit

in

corpore

fuo

fuper

lignuin

\

&

quae

funt

ejus

generis

ditffca

plurima

?

ad

ritum

Jmpofitionis

manuum^

vi&imisfaåaeinTeftam. Veteri, fat

perfpicue

alludentia:

quse tarnen

ut&

reliqua

ad

officium Meflise

fpediantia^

fed a noftro inftituto remotiora, aecuratius

nobfe

declarat S. _Theologia.

_Nobis

in

pratfens

fufficiat

, cete*>

moniam hane, ut fypum

rnyfleri»

Jonge

fublimioriS*

pro

modulo ingenii

temporisque

ratione

breviter

leviterque

ha&enus

delineaviffe.

t)

Ef

Uti.

4*

c)

C

VIII

/7-

d)

I

ΕρΛΙϊ*

& D. G,

*

Clariffimi

D:no

_CANDIDATO,

SIGFRIDO

ODELIN.

*

_V

ipiitula

rauciiono

rupifle

filentia

„cantu.

Mavult, officii

quam

non/meminifle

decentis»

Gratulor

_ingenii

_dotcs,

_{Pratceptor amande,}

Et

_Tibi,

_quos

_pulcre

_finis,

_Odeune,

labo-res.

-' - ■

■*+ \ · ·_ .

Profpera

fint,

vovco,

cait«

Tibi prarmia

Daphnes,

·.

Qu«

meruere

diu cult«

documcnta

Mi·

nerv«. 'tta

_grattilaiur

NICOLAUS

SPARRMAN, rf ··' /