METAPHRASIN ATΤΗΑΕΙ

1NCEPTIS GRATIA

EXERCITATIONES

PHILOLOGIEN

Äi ' " IN

:

Μ ATΤΗΑΕΙ EVANGELIVM,

EJVSQVE

METAPHRASIN SVECANAM,

QVARUM PARTEM II.

CONSENS. AMPLISS. ORD.

PHILOSOPH.

Sub. PRAESIDIO

MAG JOHANNIS

FLODERI,

GRASC. LIT. PROFESS.

REG. ET ORD.

AD DIEM XXVIII. JVNII ANNI

clobccLXIII.

IN AVD.

CAROLINO MAJORI,

η. α. m. s.

PFBLICO EXAMINI

Stipendiarivs Regivs,

JOHANN. GVSTAVUS

_TH0RS1LIA

_-SVD FLODIN,

V PS ALI

AE.

VIRO

Admoåinn Reverendo atque

Fradarijfimo

d ^*o ε r i c o

Animarurrr, quee ad SKF.PTVNA colligunCur ^, PA¬

STOR I longe meritifiimo ^y PATRONO &

NVTRITIO omni obfervantia

perpetim colendo*

Ου

ςατα

^μεν π'ολυτ

άξιζε^,

εξ

^εν

ι χρόνος,

ελευ$έξθίΐς όιατριβαίς

ö επ) rf rev

παιίέυειν

υ/Α- Σε,

^{με χα-}

Πξό*

τέζησας, τηλαίάυτα όέ άγαϊύά επξαζάς ^με, ως τάυτα Trug

έμχυτον ό)εξΙόντα, «ττοξβινr rlvoc χρη τρόπον ^rrjv πεξ) Σεαυ-

rev έυσέ/3ειάν με ό'ηλΰν*· ^Κα) γαρ ro άποΰιόόναιu^ixv %άξΐνΎ

ων ευεργετημένος ^{ει μι,} &κ επ εμοτ έτι. Τάτα γ ενεχα, Ίνα

μη άχάξιζος,τ\ομ·, 'om8κ εικός,^{αμνημόνων} όοχω, τ8Το rc σχε-

åίασμοί Σοι άνατι^έναι, πξοσηχον οτομαα, λιτόν μεν μάλα,χ^

Tö όνσμοΰτός Σ& αοαμως άζίον όωξον^y σύμβολον 0έ έσόμενον

της ευγνωμοσύνης μ8, ηντινα ει φιλοφρόνως όέΡαιο, της προ-

ΛΙ * '· τν, λ 5 /* ^y ν > / '

Ζνεσεως αν χ,ρατηταιμι^ Iολοιπον 8παυσσμαιενγχς ευχόμενος

τω @εωτ όιόοναι Σοι^, αξ^ωζως ηόη πολύν χρο.νον όιαχειμένω,,

ξχισαι πάλιν,τρο/μ rovβιονχοολωςτε }\ομ έυοαιμόνως όϊεζάγειν,^εις

την της Εκκλησίας ^της Σκεπάχνικης ωφιέλειαν, ^{ν^μ} πάντων,

των κατά γένος Σοι■ προσηκόντων ^- άνημηριγμα βεβαιωτατον.

V·. ' V ν j\ V \ V ν ~ ' ' ν γ

Όυτως εύχεται,, χ^μ, οια παντός αεί- tö χξθν.8ευζετχϊ γενομε*-

tos åarελών,

Admodum Reverendi atque

Praclarijßmi

NOMINIS TVI

mltor humtUimuτ

JOHANNES GYSTAYUS FLODIN.

VIR

Admodum Reverende atqiie

Fraclarijjime

Dnf MAG PETRE N.

TORGER,

PASTOR THORSHELLENSIVM vigilandiTime,uti art- teaNVTRITIE Beneficentiilime,ita,jam & inpoilerum,

PATRONE Faventiffime, omni, qua decet,

revercntia fuipiciende.

Πξοε

τΤξος

^το

εμαυτον

εγκωμιάζειν

ύπαξχάσης

Σε ημι

^{μεγάλης}

cerifo$i$ovat

ευεργεσίας

dj*!uv χάξ®

s παξοζ-·

τη$

μα μεν το της γνώμης μα ευσεβές, έμπορων όε γίγνεται το τα λέγειν αμαθές μα. Τοιάυτην γοίξ παξά Σα έκομισάμην χοίξ'ΐν, "οιαν x&f τον λέγειν ^εινοτατον ^εις _{αποξίαν κα§ιςάναιτ}

ποτεξον αν κξίίττον έαυτω ειη σιωπαν πάντως, η το των έυεξ~

γετηματων εγκωμιον ϊπιχείξεϊν. TS γελέγειν το σιωπαν άι-

ρετωτερον μοι ε'^ιν, ατε προς το, την αμαΒ'ιαν. εγχωμιαςιχον Λογον ποιείσαι αόαμως εζαςχαντι.· Ο ο επ εμοι εςι , τατο ποιήσω, rar εςιν, την εις εμαυτον ευνοιάν Σα τη μνημηπα-

ξαχοοτέχων, HO) ro ονομα Σα λ' αιόας άγων διατελέσω..' TS

arω ς πςος Σεαυτον την γνωμην $ια·ζεκ&άι _με, ο Σοι ποος-

φέζειν ύπεμεινα, τατο το όωξημα τεζμηξίον εςω^éφιλοφξονώς

£έχεέ)άι Σε 'ικετεύω ηομ χντιβολω, Ίο λοιπον $οιη Σοι το

&εΐον έυ πξάττειν $ιά ^{παντός τα} βία^{, ωςε εκ της} Σεαυτα

φξοντ$ος τηνΘοξσελικην Εκκλησΐαν ^{ασφαλειαν}Key ευχςηςημοε Ιπ) _{μηκιτον} καξπα$αΐί

Admodum Reverendi cttqitc Fraclctrißimi

NOMWIS TVl

Clik&r humiUimw, *

JOHANNES GVSTAVUS

FLODIN,

Borgmåilaren ofver

Thorshella

och

Eikililuna,

Adel och Håpacb+ad,

Herr JOHAN F. BIORNSTRÖM,

„ Borgmailaren,

Adel och Ho^acht 'd

HERR ERIC NYBOM,

Fåltvåbelen ,

Adel och Manhaftig

HERR PETTER LODHJIN,

Comminiilern,

Wdl-ahrevwdige och logvallerde

HERR ERIC HEDBERG,

Rådmannerne, Adle och Högval^htade

HERR GEORG ÖSTBERG,

och

HERR PETTER STÄHL,

Bokhållaren, Adel och Hogvdlachtad

Herr ALGOT FAHLBERG,

Mine Gunilige Herrar

och Gynnare,

Borgaren,

Arehorne och JVålachtad

H„ PETTER FLODIN,

Min Huide Fader.

T?6r aü vifad gunft

och faderlig hyllefl, tilfkrifves Eder

Γ Mine Herrarthetta Arbete^ymed

all.fall hets tiühnfkan, aj

Mine Gunilige Herrar

och Gynnares,

[amt

Hulda Faders

,

Odminfee rie^nt'C ocli lydtg'e fon, JOHAN GVSTAF

FLODIN.

'ΕΜΜΑΝΟΥΉΛ.

Matth. GAP. I.

Vers. _18-

T8

codicibus, adnotantibns

Jfc· 'ImS χβΐ^8 V 7εννησις χτως

VETSTENlO,

ην.) In quibusdam,

GROTIO

&c, legitur yheam: & licet parumintereile videa-

tur,utram genuinam eile

lediionemdicamus^uumyiW«·

γέννησα idem _nonnumquam fonentrf), plurium tarnen confenfum codicum repudiaviile fas noneile putamus:

quo accedit,quod,ut veroum yevväv & de conceptione &

nativitate ufurpatur, ita γέννησα utramqueincluaere pos- fe _notionem videtur, _atquevel hoc nomine huc _quoque adcommodata, quod ab hoc^commate auipicatur Evan- geüilanonhnjus magisquam illius expoikionem3rerum-

queilli circumilantium. Prcefatiuncula vero iilha?c, _qua

rem narraturus miram auditores excitat, ita ad verbum latine redditur; JEfu Chrifli nativitas fic erat. Qua? μετά- φξοίσις a plerisqueinterpretibus adoptata, nequerejicien·

da videtur, _quum ejuscemodiloquendi forma ^aLatialis fermonis uiu ^non abhorreat: Dicit enim TERENTIVS

b): ßc res efty quod Greecidixerint: ^χτως _{έχει, & alio lo-}

Co: ita eft bom&c), hoc ed, talisyita_comparatnseft. Quam

etiam iententia?hujus vim non inepte SVECVS INTER- PRES exprimit.· JEfu Cbrifti jodelfe gick fd tili: quod ^a-

lia forma, non invito lingua; ufu, ita eflferri poterit: med JEfu Cbrifti }odel[e tillgick fäledes. Cuinon abiimiiimodo

AKGLVS habet: JEason tbisJEife, Μνηςευ- d) confLuc» L_i4. b) andr. a.III. S. IV. v.p. c) Adelph

i8 Matth. I. ig.

Μνηςευ^εισης _{yaq τηε} μητςοε clvrS Μοίξΐαε τω

'ίωσηφ.)

Neque in Germanica LVTHERI, ^neque

noilra'te veriio-

ne,exprimiturparticulaya^, quanarrationem

inchoat

Ev¬

angeliila: & id quidemrecle; non

enim cauffie fignifi-

candas poteilatem, ut alias plerumque,

heic habet, Ted

τΐοίξξλκεμ aut in veriioneomietenda

penitus,

aut,

Γι omni-

no ejus habendaforet ratio, reddenda pervidelicet, nimi-

rum\ quomodo Latinamμετάφξασιν

vulgarem & ERAS-

MI,defponfaenimmatreSee. optimo jure

emendant BEZA

& SCHMIDIVS. Nequevero exiilimandum eil, ^pecu-

flarem MATTHAO&infolitum eile hunc rS yd? uium,

quum & ille

apud probatiillmee Graxitatis feriptores lo-

cum inveniat: cujusplura congeilaexempla videiis apud

VETSTENIVM & SCHMIDIVM. Male autem verba

hxc Gallicereddi^ajant eponfée^ docet ΜARTΙΑΝΖΕVS, d) quafi fafe pridemnuptias

iolemni ritu

tunc

coiiilent:

ne¬

queenim narrationiscontextus, neque

frequentior graxi

vocabuli ufus iilam patiturexplicationerrt. Conilatnem- pe inter omnes,ut

apud

Latinos

fponfalia

^a

nuptiis, & de-

Jponße a nuptis

diilingui fveverunt, ita in

grseco

iermone

diveriifignificatus eile^{μνη^ειαν} &γάμον^^{μνη^ευειν} & yαμειν.

Sic enim POLLVX e) virurn πςΐ τχγημαι vocari dick

&mulieremμνηςήν, ipfumquea^lum,quonuptias

iibi femina;cujusquam paeifeiturvir,rSμνηςευεοόοα nomine

notari: quum contra, peraTis nuptiis, vir vocetur ^γαμέ¬

της & femina γαμέτη K&j yεγαμημΐνη, Quomodo etiam

PLVTARCHVS diilinguit την yεγαμημενην άτιο τηε καΒω- μολύγημίνήε

κάιγαμέι&αι μελλύοηε.qU2C

veroPLVTARCHO

yocatur καΒωμολογημενη,εa exponituraBVDAlOperμνηβν

&εγγεγυημενψ. ItaqueverbaapudMATTHAVM: μνη<εευ-

Βΐισηε ^κ.τ. λ.defponßonepromi/Ja^ vel, in conjuginmpaltaMa¬

ria_^recle a Syeco interprete redduntur: när Maria var

tro-

d) Ejjai. p, ig, e)onont. L, Iii. x, ?,

Matth. I. ig.

rtrolofvad Jofeph, confentiente ΜΑΚΤΓΑΝ^ΕΟ gallice red- dente,ayantfianße h.e.utipfe explicat*promife enmariage.

Π^ν ;j συνελ$ε7ν αυτ^ς.) ERASMVSverba hax exponit

de ejusdem cubilis coniceniione, (pvinsquamcongreßijius- fent): quomodo etiam HESYCHIVS εκ παςαλλήλχ ponit

συνελ&ε7νSc συ·γκοιμα$αι. Quodquidemverbum^uyfcc^acPaw quin devenereo ufurpetur

congrlflu,n.uilum

eft dubium;

eo enim ienfu adhibetur non tantumaτοις o frequenter jO, ^verum etiam ab F.PICTETO gJ, cui virgines,^annum

quumtetigeredecimumquartum,aicuntur

συγκοιμα&αιτοις

cévåfoicrtv. Neque ambigi poteil quin το συνε7ναι, quod in

eamdem cum τω συνελ$ε7ν claiTem conjicitur ^, hujusque fignificatui

iilurfrando

adcommodatur, vina habeat deno-

tandi connubialém confvetudinem: Sic enim ufurpatur^a

LVCIANO b), apud quemPrometheus Jovi dicitcum The-

tide congreiluro.·βαδίζει? σταςα rr,v ©ετιν συνεσόμένος αυτη.

Et quid multa? ipfum hoc verbum noilrum συνελ3είγ

ineodemfeniu occurritapud iELIANVM Sc PALAiPHA- TVM, _quorum iiliσυνελ&ε7ν εις κοινώνluv i), Scabiolutepo- fltum συνελ&εΐν k), huic veroελΦεΤν εις συνασlav &συνελ^εΤν

συνώνυμοςρ Οflta I) μίζιν denotant

αφξΰάίσιον.

^Vt adeoOLE-

ARIO m) accedere uon pofiimus, qui, adverfus ALE-

XANDRVM MORVM&RICH. SIMONIVMdifputans,

eo progreditur, ut,änifto, quem diximus,

ienfu.

verbum

συνελ$ε7ν occurrat usquam, admodum ie dubitare dicat.

Sed_vero, licet ex adlatis locis lila iatis itabiliatur notio, quominus tarnen huc quadrare dicatur, obftat, quod

mox addit Evangeliita, monitum ab angelo

fuifte

yofe- pbum,nedubitaretποίξαλαβε7ν rrjvγυναίκαdorn. Quam qui-

demπαξάλ-ή^ιν explicarencquaquam

fas

eftper

connubiale

-

C 2 com-»

f) conj. Gen. XXXIX.

n~Lev. xTx

^20. Deut XXFIL

2o%21.g) encb. ^cap% XXXIX. b) Dial, 7ίξομν\$έως x&f Διός.

i)Hiß. an.L.III,c. 9. k) L, IX* c. /5. /) τιεξ) άπίςων c.L·

w) obfirv. ad b, /.

Matth I. _ig.

commercium, ied ipfum illud fonare videtnr, _qtiod,

ubi de ίροηίο iponfaqueadhibetur, Romani vocant do-

mum duStionem,quam inter & peradta fponfalia diicrimea interjectumque intervallum fatis maniFeileprodit Mofai-

ca Lex n)> ubi mentiofitviri μνηςευσαντος ywcttva x&j μη

λαιφόντος,quidefponditfibi mulierem,fednondomnmdeduxit·.

quo in locoaτοϊεό ufurpata ξ'ησις, λαβε7ν ywoitv.ct, & apud

MATTHE VM παξαλαβε7ν, fatis mihi videtur explicare fignificatum, huc quidem adcommodatum, τα συνελ$ε7ν,

atqueindicare fermonem eile de ilipulati pridem matri-

monii confirmatione, perpetuasqueaeinceps confociatio-

nis cauiTa, in communes scdes faFta commigratione; id quod HESIODOo} & HOMEROp) dicitur yvvdtva τr^oV

ctv.ov vel otKctfisdys(Qat, atqueAiLIANO fimpliciter γα¬

μετών Stywdtva dyéSat. Quem fénfum nonmaleexpri-

mit Svecus interpres.*

för

än

the kommo tillf

ammans. Con-

iuevimus enimaumdeconfummato,nuptiarum interven-

tu, matrimonioloquimur, hujufcemodi vulgo uti lo- quendi forma: the hafvakommit tillfammans, quod perin-

de efb, acfi apertius diceremus: ägienfkapet hafvervunnit fn fullbordan.

Ecuξε&ηiv yovtft ^{έχανα sv. πνεύματος}ayla). Nulium eft dubium, quin ^τω εχειν commodus adjici debeat accufati-

vus, εμβξυονputa ^, βξέφοςvel yovcv:ut fic ^grieca phrafis, sv

ya^f εχειν vel φεςειν ^, non facris magis quam profanis, HERODOTO, PAVSANIiR, PLATONI aliisque fre- quentata,

reipondeat

Latinorum ρ-ησεσιν, gravidam, prä¬

gnantemeffe,uterum ferre. Quievero Mariae tribniturεγκυμο¬

σύνηad

Spiritum SanFlum audfcorem refertur: dicitur enim

!'vγαςςϊ εχρνα sv πνεύματος dyία. Ubi το sv πνεύματος idem fonat, quod υπi vel απo πνεύματος , notatque cauilam

efßcientem principalem:quod,utleviufculum, monen- dum n) Deut. XX.7. o) εξγ. v. Cpjl p) od. Ζ. ^v. 2pβ

Matth. I. ig. ⁵¹ dum non foret, nifi fuiilent, qui, exnotione prrcpo-

fitionis Ικ dedudto argumento ^, adierere non

dubitave-

rint, ex fubflantia Spiritusdelibatum

fuiiTe Meiilam. Id

veroquam elumbe iit &

futile, deprebenderit facile,quis-

quis animum

revocaverit ad memoriam promifcui hu-

jus vocula: ufus in cauila

defignanda· efficientc &

mate-

riali. Neque enim inde

majori quisquam probabiiitatis

fpecieexilruxerit argumentum,pro

vindicanda derivatio-

neMedia:exipiritusS.fubflantia,quam

fi quis animum in-

duceret,indeprobarerescreatas omnes

eile-ex divina fub¬

ilantiadelibatasparticulas,quod dicuntur s7vat

h rS

&f8q),

aut coelitus ex Deo

deduåas

eile regenitorum

fubflamias,

& exDiaboio impiorum,quod illi yocantur

yeyevn/uhoi

εκ

78 Θε8 r) hi vero Ικ τ8 ΔιαβόλΒ s): non ergo

aliud

ntn

bis cogitandum exhibent verba

MATTHdEI,nifi imple-

tionem τ£ χ^ματισμζ Maria:editi abangelo t).Ceterum

verba harc Evangeliita: diiqulrendi

locum faciunt,

qua

ratione dicatur, deprehenfum fuiile, a Spiritu Sandto

il-

lam prägnantem eile, quum

id demum ab Angelo

ma-

nifeflatum fit Jofepho, incognitum

fine dubio

ante

illud

'tempus& ceteris, cognatis ^ac

vicinis Jofepbo ipfi. Hi-

ice _ergo Evangeliila: verbis ut

fanum vindicarent fem

fiim THEOPHYLACTVS, BASILIVS, eosque iecutus

HEINSIVS adfeverare non dubitant, qui fibi contige-

rat, χρηματισμον vero fimile non

eile,

a

fponfi notitia

abitrufiile Mariam\ atque adeo perfipedlum

habuiile illum,

fore, utMeifiam eniteretur fponiä ejus ^,

Ted niliilo

ta¬

rnen minus, dum ex intumefcente ^utero conjiciebat

di¬

vina tunc agi

refponfa,

Judceorum metu,

de illa

repu-

dianda

cogitaviiTe. Verum Angelici memores moniti,

ipfique

fui>jun£ta:

rationis v. 20,

induci haut facile

^pos-

lumus, ut credamus, cauflara tS\s κυήσεως plane

Jofepho

cognitam fuifle, ante angelicum commercium.

Qvam

C 3 etiam

g) RomXL$6*r)L Job. III. ß. s) L

Job. III

<?.

t)Liic. L3J·

22 Mättb. T. ig.

etiam ob cauftam dubitamus admodum, -anintextu ^no- ftro occurentia verba: ευξΐΕνι ev yοοςς) εχασοο, Γι, cum fe- quentibus, ε'κ πνΐυμα.τως ^ooylα, combinata unam

confti-

tuere feriem dicantur, vel ad jfofephum vei alios, ^co-

fpiatos

^is deprehenfa fuiflet Maria

& vicinos, referri commode

prargnans ex

queant:

Spiritu

quafi ab Ii¬ Sandlo.

Recfcius forte aliis vifum fuit, quajvulgo conjimguntur,

verba ficdividere, ut ro

έυξ&η

referant ad J-ofephum aüosque, poftrema verocomrnatis verba, εκ πνεύματος dyla, προληπτικώς & quadam ελλείψει addita dicant ab Evangehfta, reipiciente narrationis exitum:

utfic

integra prodiret fententia: ^{- -}

ευξε&η

^ev 7«-ρ έχασα,

deprehenfa

eft gravida, icilicet ajf-ofepbo aUisque: ^εκ πνεύματοςdyla.

quod per

7Τξόληψιν addicur ab Evan^elifta

^,

idque

^pro

pleniörT forma: o

'ην

εκ πνεύματος

dyia,vo[

ut

SPANHE-

MIVS ti) habet, rarodl iv, five, ταά'ε ev αυτή yevvrjSev^,

'ην^εκ πνεύματος dylaQuam quidem propofitum nodum

folvendi viamlngreiius

HAMMONDVS',

ita

verficuium

hunc TTα,ξαφξάζει. Quirn mäterejus Maria defponfata efjet jfojepbo, fed nondum ab eodomtim duEta, deprehenfa eftgra¬

vida, quod, cujus opera faEium efjet, ignorabatur quidem,

fed erat per

miraculum

a Spiritu Sandö

faEium.

Neque

videre nos quidem poflumus, quid ifthtec explicatio fe-

cum adferat incommodi, quidve impediat, quominus,

Π cui vifum fucrit, debere diftamellipfin, ambiguitatis

tolIendiE cauiiä, in verfione fuppleri, ita reddi Svethi-

ce hcec verba poilint: när Maria var trohfvad ^{- -} pants

Hon vara bafvande, hvilketvar ('fom dock var) afthenHe¬

ligeAnda.Adilip^ulari utique

expofitioni

huic

Gallica verfio

vi detur: eileput trouvee enceinte,afavoir du S. Efprit. Sed

videbuntur forte cuiquam ambages quteri*, ubi nihil i- pfis opuseft. CLERICVS certexA? apertiusque

deinde

OLE-n

"

u) Dul·. Εu. XXIX. _ρ. 1. v) in notis. ad ΗΛΜΜΟ-

NDI N. T.

Matth. I. 18« 23 OLEARIVS n>), viam pandere videntur negotium hoc

'conficiendiplaniilimam,atqueinunicavoce

έυξΙΒη facilli-

me invenicndam. Videlicet,non opus efTedicunt, utillud

έυςώη

referaturvel ad

Jolephnmytdi ^alios quofcunque;quäfi

propofitum

Evangeliitae fuiffet-, iflhac narratione indica-

re, huic vel illi compertum fuifle,ventrem

ferre Mariam:

fed fimpliciter tantum , ipfum deiignari eventum ; ut

fic

verba hare, ευξεΒη εν */α~ξ) έχασα εκ πνεύματος dyla^{^}

ita

commodexeddantun evenitiüamgrauidam effevelßeri.Qux

γ'

fententiacerte nonimprobabilis nobis videtur.

Conftat

e-

nim το ευξΐσκε&αι ita nonnunquam

ufurpari,

ut apte re-

ferri non queat ad alium

quidquam deprehendentem3ied

iententiae tantum, cui adjicitur,?τεξίφςασει inferviat. Hoc

modo exponi non incomrnode pofle

videtur apud LV-

CAMx), de leproiisaChriflofanatis,nectarnen

ad ipfum

reverfis, adhibitum; quod enim habet

Evangelifta,

αχ

ευξέΒησαν απο^ξέφαντεε^, idem eil ^acαχ

ύπεΤξεφαν,

non reverfifunt.Quemadmodum etiam, quodde Chrifto pra>

dicatur a PET.RO y), αχ ευξέΒη (Χόλος εν τω

ςόματι

αυ»

τα-, &aPAVLO ζ)^σχηματιευςεΒε)ε ως οίνΒξωττος, ejus

fe

η- fum atque emphafm non

adfequemur, fi quidem

ro ευ- ξεΒηναι explicuerimus per

deprehendi, inveniri ab alio\ Id

quod dicere etiam convenit de

Paulino eflPåto

a):

ζητεί¬

ται εν τοΊς οικονόμας ενα πιτόε τις ευνεΒν, ubi ενς'τκεοάαι X- que ac inhis Apoftoli verbis £), ει

ds ευςεΒημεν

ηομαυτοί αμαςτωλόι,&(& ad alium deprehendentemnon

refert, fed

fa£lum tantum, vel rei^eventum, exprimit, Qvamno-

tionem etiam héic fecuti fenfum adiequemur verborum

ΜAT TΗ/El commodum &facilem, totique narrationi

fuus conflabit nexus atque ordo. Scilicet^,

poft

peraTa fpönfalia, ante confummatum, nuptiaruminterveniere

lolemnitate, conjugium, έυςέΒηεν yusgi έχασα,

acciditut

Spiri-

w) obs. V. ad Matth, χ) c. ΧΥΊΙ. 18. y) l- hp. II.

22. %) Philip. JL 8. a) I. Cor. IF. 2.

b) Gal, II.

/7.

®4 Matth. I. ig.

Spiritus Saneli virtute pragnans fieret Maria ^, quod uhi

ex manifeitis indiciis deprehenderat Joiephits, cauilam

quum ignoraret, ejus repudiandae confiiium acitavit,do-

nec ab angelo moneretur, Spiritus San£ti i

Γ

^opus eile.

Toturn ergo comma hogce Svethice haut forte inepte

fic reddideris: Sedan Maria ^var trolofvad jofepb,for ån

the badehornmittiüfammans (fårr ånågtenfkaget bade vunnit fin fullbordan) bände att honvardtbafvande afthenHeli¬

ga Ande. (blef bon bafvande afthen Heliga Anda.)

Vers. _19.

Oc le ΊωσΊφ elviξ c ) ccurfs ό'καιοδ ων κ. τ. λ. Voca- bulum δίκαιος, hoc quidem in loco, ^non fatiscommode

revocaripoile videturad iignificatum flrictiorem, Philo- fophis frequentatum, ^quo de ijiis ufurpari dicitur , qui asqualitatem fervant in diilributione & commutatione.,

per quam id cuique tribuitur, quod ipfi debetur. Ni- mirum,nondefunt, quipriorem propontionem,ο άωσ-ηφ

ödatos ων, divellendam _{putent a} fequenti, ncy yl Βέλων

αυτήν nraQuhiyyuTicai^zοmodo, ut illam refpicerecon-

.tendant juflitiam Jofephi, qux pafia^non fuerit, ^ut irnpu-

nita foret mulier, tanti comperta probri,aut talibusprx- dita moribus fibinuptiis jungeretur, htecvero pofterior cogitandam exhibeat lenitatem Jofephi, ^quas obiliterit,

quo minus ad rigidam juris perfecutionem progredere-

tur. Atque in

tali

cogitationum &adfedluum'conflictu, quibusfimul fatisßeri nonpotuerit, id dicunt adliibitum

eile temperamentum, ut juftitite obiequeretur eo,quod probrofam, ut putabat, feminam non nuptiis fibi jun-

gen- c) obfervatum eßanteaadv. 16, vocabido elvi_ξ, ubi de Jofephoufurpatur,^nonfignificatummaritimfamiliärem ipfi^ at¬

que aliasfrequentatum, competere,fedfponfumpotinsnotare,

qui Maria

promiffuseratmaritus, conj.

BFNAiVMde

Nafy y. c.p. isp

feq:uereturL

|

^.

BHiPHHHiVP

que adeo,'haoc ii rieqei wSiassas

cs^McaÄneoi

⁹

BÉtiisiffi

coiomatis wirba iddemålvMsémmmoportet* isa ©e:di-

*an ©acihm inn- fms_„deuejpadiaia-"

erat,sseqoer&åeo igaaoJteai^-'åhmexjKHieEewMäE£ k

saoi adrtferifc éxnkcafca ieaeeaidffi» lattirwerm lefeprafoaviÉ

SELBENOi) FfSCATORI <4MGHIEQTIO/) HOM-

BFRGFO g}afequej. is eanikm, nihil osflfs

compedbEn.-

'deiitemIoep£i,ampjeda£ur.'MfelHosansensm

foa&k^mfr

noribtisiqtoeiu^olaaöasnb^feas,

¥emes|jeÄiit3li

^vrapa-

teataiia» Videlicet^ -sätaliaOTm gessduna·* .ita etissiis Ke-

forxx, tnoribusturpebabitoni.felMesoa.

teram redoere fixerem h% meqiie rerada ignonMiMXuoiaitianolaios ^_

da.ipoüifacooilSiem cepgtrit*

dfåsitaadbm eile vicfetair:

ma¬

gis iitiqoeaiAigosim kaberaius,an

tmc relpexeot Evan-

gelifta, δεmmeotkssid-eamqoam-

eönrefßim ghmferit, &

clandeftioiiepüdiiconlilitEm reVOcaFceitt adTnjv

)««w?ir,

qax fefefteaoc quidem esfenierit, rm μη

ΒΖΆχμ «pfc«

axrkauewrip. "Nequeeft, corqKnsqnani

hxSfcet

invo¬

ce JWis^^-qyaftilla

vses^as^bjpsenv^b

potiuis, quam

him"

rai retmiÜonanpris IVadieret:'ram prxteKquam

qpo&

fiUszuos^ψηηhabet ipeclafera,,piiridanidefe ~ quaquisin ibcietfcatiihus^** u"' JC ~*>.^eusqste' admétiturΗ ti'** ·Λϊ* *

quantumque m le

fiipplkia^s cosim

it- oresut; parta

esiam generali compiexu voca-

bulum hoc cosrcere ooso.esvirilstes^, _qux,. veram coo-

"D 'ihi-·

d) de tixwe Heir&a L. HL. <r. 2% e} mmmmt. im

Matth* /) Her. Hehr« B* Tdfm* ad

Matth«

t* e)

wa^r^y«.

'ad Matth.*·/., h\ emf* SEZJDEhlaar« Ηφτ»JLIIJL

c. κι. & WKlbTEINÜ 4C W. k L

Matth, γ. ig.

iHtuanfc pietatem, idemque fonar e, quodτελειος, ίυσε*-

βής velευλαβής. Hoc fenfu v o cjöur Johannes i) άνήξ

δίκαιος _uyioS)virjußusfid eil, plus, religiofus &fanclus:

ejusque genitoresitidem vocantur

δίκαιοι-

ενώπιον. rS

©eS

k), non juilitia tantum civili confpicui, Ted perfekte pietatis decore ornati, hoc eilut Evangelifla explicat:

in fequentibus^, στο-,ξευόμενοι εν πάσαις τάιε εντσλάιε H&j di-·

καιάμασι τ8 κυξία άμεμπτοί' quomodo etiam alias

δίκαι»ς

& ευλαβήε ponuntur εκ παςαλλήλ8 /), eodemque fen¬

fu iibi opponi, videntur- δίκαιοι- & οόδικοι, quo πονν^δι &

ayaSoim).Hunc iignificatum Γι vocabulo huic tribuimus

in hoc loco, fenfum habebimus commatishujus planum

& pejipicuum. Videlicet, δ 'Ιωσήφ δίκαιος ων, quam Jofe- phus- vir ejjetprobus &pius,. ^atque ideo, quod pietatis re¬

gulär exigere videbantur, ubi ialus & fama aiterius peri-

clitabatur, ex fummo jure agere nollet, palam divulgan-

do fadlum Scadjudices trahendo fponfam, hoc eil, μή$ε-

λων αν.τήν παξαοε^ματίσαι, confilium cepit clam,iine

fo-

renfi iirepitu, matrimonium diflolvendi.. Hanc utique explicationem fecutus Sv. interpresredditJW/cv per/m#,

ad exemplum verfionisLVTHERI Germanica, .& fpeciä4·

ljus HEVMANNVS: Jofepb. - - hatte eirr gütiges-hert%.

Qvod vero in Sy. verfione exilat: men efter Jofepb var-

en from man, quafi icriptum in Grarco textu foret: ί.δε 'Ιωσήφ άνήξ δίκαιος ^{ων ,} idpaucis mutatis hane. induerit

formam: ock efter Jofeph,hennes man, var from (Gudfruk- tig)/-ilc enimprefTius fecuti. fuerimus-Grseca verba : δ δϊ 'Ιωσήφ, άνήρ αυτής, δίκαιος ^ων. Prorius autem aliud egiile

mihi videntur, qui, notiöni ipeciali.?-S δικΑια pertinaciter inüflentes, fuum cuique tribuentis juflitiar ipecimen eo dicuntjofephum heic aediile., quod fuofe modulo ac pe- de_

i) Marc...FL 20. k) Lue. L 6% l) Lnc.lf 2j, m).

Matth. F> 4p

Matth. I. _19i

E-OTiM. ...ilι » '-"IKHM-1■** * .'i ■ ■ > ■■■Γ,ι..Ίιι>Ι·ι·.»n-.Ι^,ι■iiΊι I -·T 111 ." "·ι·ΗΓ"

demetiensj.iequum non judicaverit fuxque conveniens iorti, ut matrimonio jungeretur mulieri, qua? exSpiri-

tu Sanfto concepiffet MeiTiam; quafi hic föret fenius : quum Jofephus vir effet jußus> hoc eil, ^noniua conditio-

ne majorem fibi vindicare vellet honorem, nequeMa>·

riamignominia exponere fas ρutaret, id quod futurum es-

fet, ii quidem cfomum duceret & jugali focdere fecum

fociaret Domini Matrem, conflituit clam. dimittere illam.

Nititur vero iftha?cinterpretatio fententia, qua ilatuitur

iciviile Jofephum ante angelicam admonitionem,.exSpi-

ritu Sanclo prägnantem illam fuiile. Qvod quumnul-

la probabiiitatis ipecie dici dudum fit adnotatum, fponte

fuavelideo^corruat oportet,quod tali fuperilruiturfunda-

mento. Nec reftius calculos ponunt,qui, ut commode

queant ad juflitia: notionem vocabulum Hmouos ^revoca-

re, rc πκραΐϊείγμοιτίσαι reddunt per domum ducere& uxo-- ris loco habere', quafieo fe eile

juAum

o{\&nåPXetcfo[eplms^

quod iponfam adulteram ^uxorem ducere noluiilet. Fu- tilecerte hoc eil, & pudendam prodit lingva? Gra?ca? i- gnorantiam. Alia certe,habita ratione nataiium & fre- quentioris rS

παξα^ειγματίζεν

ufusipfi vindicanda eil

notio. Vt enim generatim πκξάόεα/.μα. exemphm notat, vel exemplar, ita fpeciatim, qui ica punitur,ut inde ex-

empium fibi fumant alii, dicitur fieri παράδειγμα.: Sic

παξάίhr/μα σαφές κατού^σαμ apud THVCYDIDF.M, &

παξάδειγμαποΓήσαι^ apud DEMQSTHENEM, id eil, quod

Latini dicuntexemplum edereinaliquem. Hinc ergo dedu--

£tum παςαδειγματίζειν^ eilfacere,ut qiiisfitexemplo ali/sy&

generalius, aßentiiihabere,ignominiaexponere,Fiocicnfu de- * vicli hoiles, dumin triumpho duäioilentui funtpopulo,

dicuntur παςαδειματΙξε<Βαμ

undededuåametaphoraδειγ-

μΆτίζειν^.&ξία,μβέυειν a PAVLO conjungunturn), _quem- admodum etiam a NAZIANZENQ, obfercante STE-

D 2 PilA-

Tvfetftii, X ti}

yMÅWO1 &% & Sjgtawß&mtv hc ttxgkfiAfiÅ&

pasMasMÄNe^db:''32ai

irnxfo,

cg®

ai i^aoiiwfii·^!« mortis

■faipfp\i0ssm

itbaiäifcSaa^ofaiiöft,, megteäWy^aer %&&* dicräå-·

it:??r, Hoc>i«öicjjae

iSettfit«wrosmit

apad 3POLYBIYM/);ύ>

'

ΜéiiliniFHfLARCHVMhiAmiffl«^inds^odleratj,qådå

ÄV^otoactaistÄrgiröribmTfEaSMion»

dixiifej, £^§Mk~

ioa nece .eile adfefta» ab Äratagööö <& Adbré*·, ast-

dk₃ loafräsasieo^mttiadebyilK;Eikuméz ν^γχ%ε&*ετψ

.fmra»^^$0kBjf*£wy usÅh»ive^mys>^mv» &£ τψ·JMksr

r*}mgm£ OÄFAÄf $Ä

:£Mt£Wtm$ß's Aföjnem

boc-mädém Üpäßcataf

cßmvemt

Tc w^^htr^ys^sBtsu^_ψε

de silisiifisrpasni^jr^ψή i^sosrismsc

csisü inpftissimi s|å$ir

ifeeténcm prodBcantur ^}· Heqsie wro

de iliis

taatssroi

wrbum hocadfaibsir£IVevk, cgei pscmsndato!publica

cspöfitiiKtar

MdibriOjTcrcim de ESsemm^qiii m&daq&o··

χιΐ2ΐί|'ΐ2©defeosseÄacasr &

Qüjadtas» ta^asnhe ssa&cs&i adfper-

gdimii;

qisomoéb Aw&mktSt apad PLyTARCBYM :r>„

'xBdcarTffirTgpsrws y^tmmasc i^ssmhM-^iss"in^psvks

M&vrcv ΙΪ^ΑΑΕΙΓΜΑΤίΖΕΙΜ, Jms immutkrzs imkccitter €f fmäe M&is feipfimeßeniuipr

Are vd dehwießimre- Ymimatt-

4tmhåc^sfepkmawrfereaMarit

vakséfk mortis HippE-

cmmT m aoaZtecasddbÄisisssn, an

is£müx

tausssm no- a&ujsspömirmdam,!! qpidem pakt®

&3xsmege*s

ert-

ioéh»aat.actio iplimietita

fbilSet,

id

jodiceot faoe

i®

foro

exer ckättares·'KobisfMfeoentirsdieaviile,

quomodoqais-

cii <>cgae

mettäemjofepbi lafterpmaii yoåueritj

sacm mcon*-

mode-m

11&ξ&2£Γ/μ&τϊζ£0ραί£^ύ e%pnn^nå2cmfarvirem

YijlgäfcavetiiKma

adkihfcuira veå}®m-iradmrere9ve%, fi naavis,

qsiod BEZA

habet, ptäika igmtimm expmere.jfpfim

grx-

eae vocis origiiiem

iigåEicatmmque pieilé iecufass ÄN-

GLYSreddit r©

äi^scL·^ orfäm MsåeapéMek exmmph^p*

ne-

ö>) Tbefgr.L. ^voce

S-fs&ftßas.

ρ}

L· fl

ρ.m„j£»

f)

MSrJLzp v} Tsefl Tsohm^yftaew·^ p* m,. j2&.

Matth. I. _19. 29 neraliusvero GALLVS,diffamer. Qvum vero in Sveca

verüonejpofitum verbum röja

(och ville icke

röja

henne)

emphafin grasci vocabuli exprimere non

videatur, apti-

us aliud quasrendumeil. HEVMANNVS noninepte

red-

dit _per hefchimpfen {und woltefie nicht

öffentlich hefcbimpfen:

cui,fi quidemfatis terfum eilet, inSvethico

idiomate

re-

fponderet utjkäma. Alia vero ipii ferme

adiinia,

utpote llottflåUa, vanhedra, nefcio ^an totum conficiant negotium. ^«

εβαλη^η λά&ξ<% άτΐοΚυσαι αυτήν.) obiervat EVSTA-

THIVS ί), βάλε&αι iignifieare εττίτααιντα ΰελε/ν,

adeoque

plus aliquantumeile,quam τυχόντα? & άπλα?velie.

Quod

fiverumeil, ^non fine quadam emphaii dicitur Jofephus

βαλη&ηναι, ut nempe ündicetur, ^non juvenili quodam impetu, fed rebene penfitata confilium cepiile

fponfas

repudiandae; ^neque adco incongrue reddit illud Svecus interpres tankte,& ANGLVSvas minded: quomodo etiam quod huic jungitur άπολΰεν, per Svecum éfvergifva non maleexprimitur.Dicitur enim το άπολυειν de viro, qui di-

mittit uxorem,ita ut conjugale vinculum folvatur: feine

λΰσιςydμα ημνημεία?)item,άτΐόΚυσις^{γούμετη? η}μνηςη?,θΓ2εθΐ5

voeaturrepudiurmproquotarnenfrequentius dicereamant αφάνας εκβάλλειν^ έκπέμπειν,αποπέμπειτην γυναίκα. Illa λυ-

σι? γάμα apud Judasos, dato libello repudii, fieri con- fvevit, undeγξά^αιβιβλΐονάποςασίαδίάττολύσαι^την γυνάι?

y.a conjungunturabEvangeliiiis MATTHdEOt)&[MAR-

CO u\ ubi etjam de femina virum abdicante ufurpatur.

Quodveroporro jfafepbus dicitur ilatuifle iecum λάΒξοο

dimktere uxorem fibi defponfatam, id non ita accipi-

endum eil, quafi vel

infciis

cmnibus, ipiaque

Maria,

fecedere aliocogitailet, ut nonnullifuipicantur,vel etiam,

nuliis adhibitis arbitris, indicarefponfaeiuaε, fore illam

in pofterum ilbl datas fidei vinculo folutam; &, eui

D ₃ vel

jSdJHHJ- li1 a. t) XIX, 7. u)X. 4.

Matth. I. _τ9.

, ι- - .... . irr.· I«I.J■ » I '■ .·Ι in .1* I

vcllet, nubere illam poile: qux enim ignota eile non poterant

fponialia, illa refeindi haut fache clam omni-

dus poterant. Sed onponitur heic ^το λάΒ-ξα απολύσαν iftiusrnodi diiföciationf, qux, vulgata cauila mtentaque injuria^ formula,..fit Neque iic tarnen folicitanda eil

veriio Svecana, quum

outline illa Grxci

textus

virn

exprimat: tankte

hm

hemliven (ihemlighet, ilne ilrepitu forenii, paucis

forte confciis

),

ofvergifva henner quod

heic quidem idem valet, ^ac alia

quod

dieimus forma, ßäljas itid benne\ nifi illud forte, ubi de fponfis diiloci-

andis fermo elf, reftius, quam hoc ad-

hibendum dixeris*

MovftjτooΘεωΛοΙα*

PRAESTANTISSIME DOMINE,

Popularis Ämiciffime.

fi/fore amicorum[olito, de

indußria, eruditione, reliquis--

JrJ. qUe^ qnihuspolles, ingenii

dotibus,

omni virtutum ^co-

horte flipatisj Tibi, Honoratiffime Domine,toto animo gratulor:

quemadmodum

nec

defuturos exißimo, qui

meminus'

idoneum morum &βudiorum Tworum landatorem qudicent.·

Decetero: quid opuseft

verbis

dum ipfa res

loquitur ?

Etenim

tothabiturus eris doBrinceteilest_quot unquamTe noverint, ut

cum Poeta lo_quar,intus& in cute. Malle'

efiovirtute,

malle

fartnnafaventiori, faciatr cui

ardentiffimis votis lfupplico

^,

Dens Optimas, Maximus* ut tuos

tandem labores

compen·

fiitosfentiasprcemiisdignijfimis*

PHILIPPVS

JACOBVS KVMBLjEVS.