fa Colleg. fbil&fi

„

' "Ä 7

(KF.T.Q.S.

De

HIEROGLY-

PHICIS &SACR1S

VETERUM LITERIS

DISSER.TATIO PH1LOLOGICA■»

Quam

Ex cot)fen

fa Colleg. fbil&fi

in Regi

K^dcaål Upfalienß*

PRiESlDE

PlrfO Amplijfimo ^ätque Celeberrim

^j,

Da HEMMINGO

FOR

ELSO,

Poéfeos Profeff. Reg. & Ordin«

Nr .mn h. t, Re&ore Magnifico,

& Colleg. Philof. Decano,

Tubluo examini modeßé fubmutit

T

LIC US FR OND

IN,

Er. Fil.

In ljudit. Gußav. CMaf a.

d.

V, Kalend.Decembr. A. MDCCI.

ÜPSAL1AE, typis KEYSEJEUANIS.

Sac:*

May t i*

SUMMaJB F ID El VlROl

SEN ATO Rl, ef OONSl-

L1A%10 ST,

1LLUSTR1SS1M0 atque EXCELLEN-

TISSI MO

COMITI

^ac

DOMINO3

DOMINO

CAROLO PIPER,

LITERARUM PATRON#

tMAGNO*

D. D. D.

!|$S|^Egts ^amor, Columenque

Status,&GloriaRegni,

Cui

mulcam feriem,

^mo-

mentaque maxima reruai Alma

Themis

tra&are dedit; qui

fidus Achates

fequeris viäricia firc-

nuus arma,

Opti-

Optime Maecenas. Si oculos vul- tusque verendos

Clarorum

virtute

virüm,

_quos

in*

clita

longé

Fama vehit _{, totum}

celeberriroa fama

_per

orbem,

Non aliis unquam

fpes effet fas-

que

fubire,

Quam queis obfcquiofa finit For.

. ^ tuna penates

Condignis celebrare niodis,

tum,

pondera

rerum Cum tot

fuftineas

_,

Te interpél-

lare

vererer.

Cum vero me mori _{, cum}

grata

mente

revolvam,

' 1

Quod

j Quod TUA,Magne Comes,certis»

fima

gratia quondam

Extitit in

noftrunn, benefa&aquc

mulra, parentem, j

(Quae

non

longa dies minnet, non^

invida rebus

Humanis

_{, ut}

fint

aeternae,

oblT

vio

tollet)

Cura

fugit, drubitimque animutrt

fiducla firmat.

At TIBI _quae

referam? meritis

quas

praemia tantis ?

Nam

_neque

_tura fero,

^nec opes, quas

India dives

Öftentare fölet,

nec quas

Patr.

chaia

mittit:

Nec

Nec

pretiofa nitent caelati dona

metalli ^♦

Nec ftatuas laurosve

loco, belli-

ve

tropaea,

Qualia dicuntur

veteres

pofuifie

Quirites.

Cum

patrias quisquam remearet

viäor ad oras

Hoftibus edomitis.

Namque xrc

fonantia

Martis

Arma

horret, ftrepitumque timet

pia Virgo Thalia, Virgineos induta animos, tene-

rumque

pudorem.

Quidnam igitar tandem? Charta-

ceamunerafacro,

Inge-

Ingenii monumenta mei, primos-

qae

labores.

Åccipe,Magne Comes,Tibi qui

libantur

honores,

Et vultu

dignare TU O, dignare

fereno,

Ac venia facilis temeraria

coepta

beato.

Haec, Heros, hxc

iura

doniant im¬

mani^a

Lethes,

Mortalemque docent vitam fpe-

rare perennem.

Sic TIBI fint

Superi mites

^,

fic

tempora

laeta

Semper agas,rebusque fluant TIBI

fata

fecundis.

Certe

Certe

dum fluido pendebit in

aére tellus

Ponderibus librata fuisj dum läm¬

pade Fhoebus

Luftrabit

terras:

dum fulgidacor-

pora

ccelo,

Aftraque flammiferos fpargent de

nubibus

ignes, Semper honos, ^nomenque Tuum, laudes-

que

manebunt.

lllufirijf:<£ Excel/entia T UM

Cultor devotü/inuu ERiCUS F RONDIN»

Jun.

LECTURO

BENIVOLO.

Ncufabls

^,

fpero

⁵

S. L. fi in

dtjfertalionis limine

^{, ut}

ajunt

⁵

paucts

Te

^mor

avi

non

dubitem

^♦

Kon

equidem faBurm

³

niß

^{e re}

ejje

putare ni)

Te fcire,

ego

methodumy

quamque: fcribendi rationem in bac dis- Jertatiuneulq tenuerim.

plijjimam mihi tra&andam fumferim

ma-

terw/w

5

requires for

ta

(Je diligentiam

meam,

^ huc facere

PQtuiffenl

^?

ßluerim. Nee diffiteor wiul-

* & fa

SH# ) ^O C

ta me

prateriijfe

^,

quae commentariunt fcribenti locum fatis decentem baberenU

JrLuc

refero Tbilofopbiam Symbolicam,

non örientis

magis gentibus

^{, quam}

reliqui

orbis incolts valde _amatam,

ufitatamqufj

ita

quidem,

won

fege

a

Vero

me

ab-

arbitrer _r

fi

^eam

cumipjo bominum

genere

natam dixero. Sic filentio inr

VolVt

!Thtlofophiam Mythicam,

argumen*

tum non

ignobile

^,.

^ prifci #Vi bominu

hm _y

maximé Toétis

^y

familiapffimum

⁷

in quo

quicquid ad bumani generis ^per*

feSlionem confirre pojfet, Variis fabula-

rum

allegoriarumque ambagibus cbvela-

batur. Quid de aenigmatis

^,

numisma-

tis _,

Ö? fe fimihbus alns

^, tantum non innumeris _,

rffeiwi ? Hieroglyphkis

adeo

Junt picina

^{5 «r}

fedwi

»o«

jure quod am fuo hoc nomine nuncnpare

pöjfts. Quin & adeo fe longe extendit

b*ec

literatura,

ut

in homine geßus

quo- que

Hieroglypbicos notaVerit Magnus ille

Ferulamm. Hdte omnia _quamquam

Videri

pojjunt ad literarum Jacrarum

ra.

tionem

pertinere, omifi

tarnen ;

praeter*

quam enim quod ßhgula fua ßbi po.

fcant Volumina

^, tantum

abeft

ut me-

dkcri

difputatione

^y

ne dicam libro,

^com-

prebendipojßnt^) aliam

ego

Viam ingrejfus fum:

^non quo

ip/am pbilofopbiam,

^qua

occulta

tenebatur, fed quod ßritHusfo-

las

literns, yfe charaFléres, /£-

crrtw

deßgnandis irißrViebant

^y

Vet

etiam

ufu fanSliores babebantur,

rott-

fiderare conflituerim. Ejusmodi literns

ßngulis gentibus fuijfe

^,

ted difßicülter

*cz

credo.

endo.

Quorum igitur plenior ad

not

M~

fioria Itterana _perVenit, de

earum

Ute-

ris

copiofius dijßerui

^;

^Quorum

Vero

lite¬

raria monumenta nobis Vel _Mas,

yel

ipßus gentis

^apan#

inVidit

⁵

parcius.

,

TSLefcio autem,

quo

fato faSlum eß

^,

«f

|>r<

aliis JEgyptii na&i fint

^,

qui anti- qnitates fuas perßripferunt. Egor

cum quatuor

hujus difputationis capita fece»

rim _,

literarum JBgjptiacarum fre- quentijjima eß mentio, />rimo /oco ^ ii;

decreVi. Secundum caput

liter

a-

turde

Uierogljiphicde inventori

⁵

Mercurio

Trismegißoy dedt. Tertium & Quan¬

tum in

inquirendis apud alios populos li¬

tens

fOfris & occultis pofuiv Hic

quo- que

nonnulla de Sacerdotibus &

l*«7iW J&gyptiorum interspergere forte

debui.

debut _,

de,

ortu ,

inquarn

^,

progrejfu &

exißimatione] collegii Sacerdotum^ qui

per

longijfimum temporis decurfum. univer-, fum

pene

orbem

^■

admiratione Jui Jufpen-

[um tenehant ^♦ ^ eorum

item, S?

üs literatum

JHderoglyphic^ interitu.; Z±£

fiiteor quidem plurimum lucis

ex

hac

traSIätione rei

apud JEgyptios literärt#

äddi

poffe

^, cum

inft heiter circa

eam occupetur,

qui

⁵

fuerint Ugo%äp.

Uli, nefeiverit; Sed mutaVi confi-

lium ^•

pmeipue

^cum

breVtbus ißa ^expc*

diri ^non

pojfent

^,

& brevitati exißima-

Vw*» litandum

ejfe. Cogitabam

quo-

defeendere ad philofophiam

^,

de conditoribm

fuis Tytbagoricam, &

f

Hatonicam adpellare

^,

licet, modumque

.per Kumeros occultandi fapientiam rimari^

idqm

iicjué cäp. V. Quod Vero

ex

toto

ca.

fite Cöronidem fecerim, rationes erant

plurim#^ in pnmis

autem

fiadebat alias jußo forte major futura difputationis mo.

let. ^-

Tantum

^ne

quis negligentia ^me poflularet, brevijfimé in bis Verfari Vo*

lut, fatiu* ejje ratus breVitate peccare

>

quam

prolixa

^verum

recenftoné LeSlorm

ojfendere• Ad AuBores quod adtinet, ^non

habeo _{quemquam^ cui}

plura, Äthan.

Kjrcbero

^,

debeam. Fer/iones

^,

,

fecutus /um. Vereor

autem

ne in

quibmdam

^me

fibi fatis fidentem

fefellerit. ^In primis de loci tttim

ex Sanhedrin

pag.

25•

Verßone du-

bito. Videtur enim

fententia illa

eX

Efäj. III. _q. e/fe defumta

^;

quod fi

Verum

eß

^{^} non

ßare potefi Kjrchen

Verfio,

qu*

inde

ortginem

traxit

^*

quod fimilitudine literarum

"1

Ö?

1

deceptm

pro CTOn OVTT.

ra in

profetis

non

addo

;

H<ec

^taft*

É«wj adnotare Volui _{, me crfca} reVerentia in errorem

pertraElum ejji

arguat.

Aetedit etiam _,

ßili eligcmtiam follicité

^non

feftatu* fimt Sed

Ornari res

illa

vetat _^ contenta

doceri;

wc www

putida eß movofa illa in

exu

gendo fermone Latino diligentia

^y

(pr<£~

Jertim

in

argumenta philo fophico,)

caio/a nimia negligentia. X><?

cetera

fit

^curta

&

tennis

ingenit mei fu- pellex,

^«ow

_{ignoro, Quare} facilé

accu dere

potuit

^y ut promtum

errorihm judi

^<

dum

dum in rebus tarn

obfiuris vetusik-

que

interdum auferretur. Cum igitur fila: laudäbilia audendi & dtatis Venia

animatus boc5

quicquid eß

^,

laboris jus- ceperim

⁵

faälem excujatiåhem apuA

LeElorerh <eqnum

& benivolum

^me

babi-

turum

confido. Meliora docentibus

^ce*

dere

prxclarum

ac

laude dt-

gnum

exiftimo.

Vale*

CAPUT

CAfUT VfiJMUM.

DE HIEROGLYPHIC1S ET

SACRIS iEGYPTIORUM

LITERIS»

SUMMARIUM.

MEntis

^inventio;

humana praftantia*

^{Et literarum* Earum}

i^frtium

^du¬

plex ffecies* Liter

a

HlE

RO GLT-

PHICqJe, cjEgypfwum laudes* In

^quonam conßiterit

fundamentum

literatura Hiero-

glyphica, _Etymologia

_vocis.

_Ejus fynonyma.

Diverfa

apud cyEgyptioS literarum

genera*

Kircherus notatur. Lucanus vindicatuu

Hieroglyphicorum ^definitio,

OBEL!SCI

quid

fiterint• Oheltfem

Vamphilm

unde

fic dilius^

ejmque infcriptio. Syenites vel nvpjomitiA©*

qualis lapis.

obelifcus

SMArAGDINXJS,

Hieroglyphica JASP1DI infculpta. Item

aliis rebus

permultis.

Forma

Hieroglyphico-

ram. Numerus, objeHum^ Finis. Cur

in du- rißimis faxk calabantur* Hieroglyphica tM-

lA

jlyptio"

gyptiorur» duplicis generis

^,

SIGT^lFICA-

TWA & ^yiPOTELESMATICA ®etomy

ttM) zyE^yptiorum qualis. Tl^o^yybasig viitj-

oKcdg

quid. Uftes fimulachrorum ab Jlgjptiis

ad Gracos , ab bis ad Romanos manavk

XJnum

idemque ßmbolum plura fape ßgrü-

ficabat. Vultur

quids Hieroglyphiie,

Eqiu Lußtanica ex vento coneipere credita.

Quid

apis ^, mufca, leo,

fapphirm hieroglyphicé

^re-

prafentaverint. Exotica

antmaha ab z^Egyptiis

in

hieroglyvhicorum

nntnerum non recepts,

NotaturKircherm* uAmmianm \JHarceili-

nas vindicatur &

expdeatur. Crimaz.es &

«^Arimanes qui» Totum

Hieroglyphicorum Syßema

in tres

clajßes dtßributurn, zjEgyptii

in cultu animahum facrorum non convenie•

bant. ®Elorbti de KuchemJudicium.

OßJ'

nam inter hieratieas Itteras&

hieroglyphicns difjerentia. Vindingto difeeditur,

Bero*

dotm& DiodoritöStettins illuftrati.

Quaßiol

an bifiorids,res

geftasjrtumpbos, &htsßmi-

lia _, in Obellfcis fui*deferipferint

z^EgyptiiS

refolvitür. S

trab

^o,Diodormcßc.

illußrantur♦

Paralogismm Kircheri &

Eecani.

Varia vario-

inventoribusHier

oglyphicomm (entert-

tia. Noßra propontturi

Men-

&ri."jT\'£?£i'ri <Vrrn(jr\T\jr»rj£ &> "■" )£■"JPV**£/'V1V) V1\£>'£■

f

11vr

^w

ww^vvw

^*

f1

^{■ f}t?¥

lgnem

efi

^oIIisvigor,

é* coeleftis origo

Semimbus,)

ita quoque aliquid de divinitate trahere vide¬

tur. Quod profe&o prifcorum fecuioruti) ho-

minibus adeo fuit perfvafum ^, ut etiam pro Deo habitam conftet» Certe non dubitat O- vidius animam Dei nomine infignire # ubi lic

canir; (b)

EftDEusinnohis _Agitante

calefcmus illo.

Nec procul abic Horatius

fV)

adpellans eatn

- - - l)ivin&

particulam

aur&, Invenies etiam in eademeffe fententia Philo-

fophos, viros, 8c _graves, Sc tanto

nomine

non omnino indignos. Quod ex Seneca

clarum

efle poteft, be differente: (d) Hic (fc.animus) pcos <nquatj illo tendtt, mgmufutmemor, Nemo mprolie eo conaturafcendere} undc

deftenderat,

Ouii

A^z efi

ii]ßneid.VI.v,75o.tb]Eaßor.VI.v.$.£0

Satyrl

tö*ti.z,v.7j># Hd]Ejnfi.XCll,p.m«432«

4

§ä«

iß Ämtern, cur non cxißimes, in eo divinialiquidexi- fteie, qui De'tparseft, Totam hocquo cont'tnemur, &

unum eft, & DEus&foc'ti ejus fumus, &membra,

Alexander _quoque Aphrodifenfis , Peripate- ticorum, judicio Herebordi, princeps , per

ingenium intellexitDEum, quem

intelleftum

vocayit agentefn, Sc immediate in noftrocor¬

pore operari roluit , tefte eodern Adr.Here-

bord» (e) Sed viderunt dudum viri clariffimi

non omnino carere periculo ejusmodilocutio-

nes; de cetero temporum iftorum tenebris

üftos errores dandos cenfuerunt. Non tarnen' usque adeo mirandum eft, in tales opiniones proiapfos efleVeteres, ^cum inßgnis ille, quo donatus eftanirous, vlgor Sc praeftantia,

ad

altiores eos _, 8c fublimes magis cogitationes

deduxiffe yideatur. Certe fi voluntatem, al-

teram mentisfacultatem , ea, qua par eft, ar- tentione , confideraverimus ^, tantae eam anr

plitudinis e'ffe patebie , ut terminos ^, quibus

cir.cumfcribatur ejus cogitändt vis, ^pernulluni

mentis conceptum darum & diftinftum affe- qui valeamus. Magna fane, tantoqueAufto¬

re digna excellentu! qua re una quaII limites

finita? fuse natura? prtetervefta voluntas^, ma*

jus aliquid ^, quam ferat rei creatae

conditio,

fpirare videtur. Sed Sc fola, quod plurimum dignitati ejus addit, de tanto Tibi

bencficio

gratu.

MDtffm.félefi. Vol,1, difp,44./u».165.

c Sto

> får*

gratulari

habet Qui6 igitur noft agnofcattam

divini muneris divinam originem ? Verum e- nim ^vero ficubi dicendi fint fuperliites amiilae

Divinae imaginis

radii refidere, intelleäus

po- tilGmum hane gloriam

effe

putamus. Hujus

cnim quamvis

ar&iores fint 8c circum fcripti

magis termini,.quam

voluntatis; nihilofecius

tarnen ejus praeftantiam,

collatis viribus, vi¬

detur aequare,

Nobilitatur enim prcepollente

in abftrufiffima quaeque

fubeundi acumine, 8C

indomito in res arduas maximeque iublitnes penetrandi vigore.

Huic igitur debetur, quic-

quid felicitatis vita

hominum continet, hujus

opeartes primum invemuntur,

inventae

exco- luntur, excuitae in ufus

humani

generis

longe

maximos ccdunt. Ethabuere quidem omnia fecuia, aetates omnes homines

praeclaros

8c

fa-

pientes: prae aliis vero

prima renafcentis

mun¬

di tempora virorum

ad miracuium

usqueex»

cellentium fer^cia fuerunt. Nafti quoquejam

tum eranc materiam, _qua ingenia plane

divi-

na exercere 8c acuere licebat, Homo enim

nudus 8c plurimarum rerum

indigus in lu-

cem prodiens ab

«ftu

, a

vi frigoris

,

ab

injuriis coeii ^, ab immani

ferarum foevi-

tia _{, a} fame denique

fitique defendendus

offerebatur. Pri*na igitur rerum

inventio

ne-

ceffitatibus fuccurrebat. Quare agros

colen-

di excoeitata eft ratio, 8c veftimentorum

arrao-

6

armorumque introdtittus ufus. Sedquemad»

modum nefcit animi noftri vigor quieicere,

opere autem fernper pafci gaudet j ica invcn-

tis & conftitutis rite iis, quse levandae pras- fenti neccüitati conducere videbantur , altiora

cupere, & adea, quas ornatus quandam cui-

tusquefpeciem praeferunt, fe adtollere ccepit.

Quare in focietates conceiTum eft , civicates legesque condit^, tum difciplinarum artium-

que iiberaliuin fundamenta jafta , in rerum

naturam,fiderumque cognitioneminquifitum,

arcanae rerum naturalium vires ^. Sc in vita communi utilitates exploratas. Haec omnia, aliaque,quoniamnafcituris pofteris ad feliciter

yivendum maximeutilia, imö neceffaria forc comperiebantur, idcirconon minus, quamin

inveniendis ^a majoribus defudatum eft ^, in transmittendis ad pafteros ab iisdem labora-

tum accepimus. Animum praeterea immor-

talitatis fuaegratiffimus fenfus ^, Sc quae cuivis

indolis paulo ereftioris infita eft Sc congenita glorias famaeque fecunda2 infatiabiliscuptditas,

follicitabat, Hinc cum praeciaré a fe inventa

ab oblivionis tenebris interituque vindicare ftuderent, parum fe profecifie putantes,fi fibi

duntaxat fapcrentprodierunttandem divino prorfus aulpicioLJTElL#, negeftarium maxime

admemoria? pcrpetuitatem inftrumentum. Eft

•quidem, fatcor, magnus lerum aftaruni thef-

»i

7

U«

thefaurus memoria, grandeque bonum & vit*

omnino necelTarium s nec tarnen aliud aquefra¬

gile in bomine ^, morborum & cafus injnrtas , atque eiiammetusfentiem, ^ut loquitur fagacilUmus ille

natur« myftaPlinius, (/) Vasmultorum capax eft memoria _, multa variaquerecipiens* ^, at diuturnum non indulget hofpitium. Namque brevi velut oneris impatiens ^, aut admifforum hotpitum percaefalonge faciliusdimittit, quam admiferat, Quoniam igituc in hujus adju-

mentum natae literae artesomnes, res geftas,

& oranem antiquitatis memoriam ne inter-

cidere poffit ^, confervare valent : hinc in iis

iolis fpem obtinendse tantae felicitatis pofueré,

quotquot Veterum de venturis aetatibus bene

inereri voluerunr. Verum inträ unuralitera¬

rum genus non fubftiterunt inventores. Sed quemadmodum omnes omnia fcire naft expe¬

dit _; ita _pro dignitate rerum fubje&arum ex-

cogitaveruntdiverfa.qu«tarnenad tumma dua

genera poffunt reduci, unum VULGARE 8c ptofanum, alterum SACRUM &: fecretum.

Quemadmodum itaque profanas Sc commune«

feu vulgares eas dieimusliteras, quaeeuivis, e- tiam é plebe hominibus} patebant,quin etiam ad

com-

[f] Biß.Nat.lib.Vlh<<*/>. 24» * Hinc etiamaPlatene

äicitur ßomaebus antmt ^, & ab Augußmo lib. X, Confeß\ c, 8.p. m. 242. aula ingens, fwut&C,

qu in c.Itbrotepemntur,

»€ s

commode tolerandam vitam quodam modo e-

rant neceffari#j ita lacrarum nomine veniunt,

quae paucis tantum, iisque

viris lapientiae lau-

de celeberrimis, notae erant, ut fic lub hac

notione comprehendatur omnis occulté, Sc ab

indoäiorum intelligentia remoté fcribendimo.

dus. Reli&o communi Sc plebejo fcripturae

genere ^, (acrum

nobis in hac differtatione

tra-

dtandum fumfimus.

Sed nec unusfuit Veteribus fecretofcriben¬

di modus , verum longe plurimi •, imö tot, quot procudere potuit infinita capitum varie¬

ras_, ingeniique

follertia

excogitare. Prae re- Jiquis ^autem omnibus exceliit, Sc in

fui

nos

admirationerq maxime rapit HlEROGLY-

PHICUS , qui fub variis ^{, ut} infra monilra-

bitur _, animalium ^, rerumque inanirnatarutti hguris altiflima quaeque.

myfteria continebat.

Eil autem haec hieroglyphica dodrina eo ex- cellentior, quo magis ad animum pertinet, a mole corporeav

longius

rcmota,

videl.hominum

confenfu id declaraiite ,_^ut quo quasque artes

altiores res , minusquepraefenti corporis

ufui

nccedarios fpeöent ^, hoc prasllantiores habe-

antur, earuipqueProfeiiores fapientiae nomine digniores, ut fere habent

verba Lud.Vivis. (g)

Quod egregie

prorfus Hieroglyphicae

conve- ßit, cujus incunabula cenfemus

ponenda apud

Ägy- Cgd dt Dtfciplin. Ith*1. m. 3.

»i

9

u«

Ägyptios, quos quantumvi» in plurimis val¬

de itupidos ^, in multis fupra modum vanos fuifle conftet , infigni nihilominus laude, &

encomiis plane invidendis ma&ari paffim legi-

mus. Herodotus, judicioCiceronis, hiftorise

parens $ Ä.gyptios homiiium fapientiüimos

vocat, (/;) & multarum rérum cogniuone ce- teris afttecellero dicit. (i) Dilciplinarurri pa¬

rentestluncupätMacrobiüs. (k)Ägyptus

artium

friater, & divinarum

dilcipiinarüm

composfa- luratur eidem, (/) & tefteVerülamiö, (/») A*

gyptii Dolores vetuftiflirili putaiittm Arte«

lere omiles Ägyptus peperit,

inqliit IVUrfha-

mus< O) ut alia inliumera nulic filéam. QuiC-

^tiid eft , omnem naturas obfeuritatem adeo

claré manifeitéque fibi cognitam

efle gloria*

bantut Ägyptii, ut ealidem

quafi

per manus traditam difeipliriam haereditariam pollide-

fent , auÖore Jö*Pierio Valeriano. (o) Inpri-

mis vero Mathematicis ftudiis, & Aftronomu

eis inclaruerö. Et dedit iis coelit fub quo de«

ß gebant,

(h) Ltb. Ii. qui Euterpe infcnbitur ^, (4p. idö.

(i) ibidem c. i21. (k) ^i« SomniumSciptonJib.I.

c.ty4 (1) Ltb. I. faturnal. c, 15.& VII. c. «4»

ubi quoque foli rerum omniumdifinarumconfcii di-

tuntuTt fm) Augment, fdent. lib. I. p. m.

58.

(n)Canon.Cbron._p.45.edit. Londinens. A.1672.

(o) in Epifiola dedtutoria ad Cojmum Medicent

Elorentitt duetm•

lo

gebant, dementia ^, ut

meditation!

bus

fubii-

mioribus tracare poffent. Qiiibus ex rebus

faftum eft_, üt praeclarä multä, & ad fapien-

tiae flüdium promovendumutiliffima, ab ipfis profe&a haberet orbis , praefertim Gräecus.

Sed Ägyp'tios noftros, non minus quam cete-

tos fere_omnes, quotquot antiquiÜimis tempo- ribus aliquid de rebus divinis fcripfere, tam Graecos quam Barbaros ^s ea tenuit confuecu-

do dicam an irtvidia, üt rerum principiä oc- ,

culta efte voluerint , ipfumque ^to

åÅqfy

aeriigmatis, figriis, fymbolis, figurisque qui-

Busdam allegoriers tradi, (ut

loquitur Clem;

Alexandrinus, [_p~\ ) naturam ceu archetypon

in plurimis imitati. Unde faftum eil ^{, ut}

quee nuliis formis per fe veftiuneur ^, tene.

antur deformata, & _{qux omnem} imaginem füperant ^, imaginibus figurentur; Ad rem

adpofite [amblichus:

'hiyön^oi

tqv qvcnv

W 7KcvTcg y^cj ryv Jijar %cov p.

»oj _, yKcti kv%\ r pivTiKW qgy

^bnntett^vpipi^cä}/

y&p ätpaiav vopozccv livsväg htictg; ovpjtßö-

Äw ex.£j}-ttvx(nv ^, utttio v$j\ y (bvaig jo<g ifj~

(peiur) ^idim rüg ätpcivsig <rvpj,ßo*

huv , ^07izv

Itvh

ä.7nro7rumto ^{, yj} q r

^piiX^ct,

Tiji>

ÜÄ)i%ou/

^{T ziöMV r} <pai/6*

fü)V

Cp} üb. V-flrom. p. 405, add.Simpliciurit in prtfMi

adCateg.

(qj

deMyßetiis feft.VII.cap*1•

ii B*

fn Uy&vm vvt^aiJjaZ.

Magno

igitur inge-

nio ad naturae limilitudinem credendum e(]b

charaderes hos Hieroglyphicos

eiTe fabrica-

tos. * Ho autem majori ie amabilitate ^{com^}

inendac ars Hieroglyphica , &

animis homi-

num infinuat, quo magis ert propria^,

inti-

miorique nexu pum rerum natura

conjuntta»

Quandoquidem enim ex iis

conftrufta ert

re¬

bus _{3 quarum} propter quotidianum

fere ufura

iijdoles 8c proprietates func

nutiffimae

,

rela-r

tiones _praiterea fingularum ad

fe invicem fa-

tis perfpicuae 8c evidentes ^: t

facilius fane

fuit res iplas in ocuios inpurrentes

ad alle-

ß 2 goricos

* Ouenudmodwn qui prtmum fctibere

difcunt

}

ad

exemplar feu arebetypon fe accommodare

debent

^>

qui enim alias duäus & traäus amulari

pojfent>

lta qui paucis verbis, pauctortbus notis,

imö

una mnnunquam^ voce vel nota rem magnam

comple-

xurus, autimplicatam explicaturus

eft,

[ut

A

gy?

ptii,quosfubinnuerevideturAu&oi

]

naturam

rerum ftabilem, & bumanam fluxam

&

inftabi?

lem contemplari debet, ne titubet ^, ne

balluci-

netur, ne erret. jac,Typotius de

Hierograpb:

Lib. II. #.$2f t Hoc de

& reUtiombits

rerum intet /ie, ideo volui apponere, qua ratio

&

fundamentum Hieroglyphicorum JEgyptiorum ^, eo-

rumque vert!ätts, otnne fitum e(l tnanalogia

illa

& fimilitudtne umusad aliuda imaginis adexptn- plar fuum &c.

w$g

II uw

gorlcos

ejusmodi fymbolicosque fenfus träns, ferre , quam literas primum invenirc ^, tum inventis animi fenfa mandare. Videtur ita- que hane per fculptas rerum effigies men»

tem explicandi rationem natura ipfa docuiffe,

cum & omni alia prior fit ^, & celebratiffi-

rnis plurimisque ufurpata fapienti« cultori- bus, ^a quibus ad dodrinse fua; excellentiae-

qoe admirationeny apud polleros excitan-

dam adhibita ell , ut verbis utar Athanaf»

Kircheri (r \

Gongo autem apparatp etymologiam vo?

cabuli hteroglypbtd rradere^, hoc minus duco

■peceffarium, quo clarius euilibet Gratcéfeiend

apparet illud ab quod facrum deno-

tat , Sc yhvCpetv, quod fcaipere, derivarij ita

utyiyocis nihil fit aliud,quam fealpturafacra.

Synonyma ^{vero admittit} longe plurima.

Nos pauca tantum recenfebimfcs. Audiunt

igitur apud Hebraeos (V) .nvnn ,L>pn Apud

Arabes litera avium, interprece Kirchero. ' /)

Iz^oyhvCptKa ^uptpiccQ.

dicunturCedreno« (u)

^yjfAVCt,

(r^Obel, Pampbil.lib.]]. _{cap. y.p.}i55.

(s)

ctt.Kirchero

exlib,Zohar. (t)Obeltfc.Patnph.p.ii 4. (u)AnmU

pag„ 267. Cal. Rbodigm. Led. Anttq. lib. XXIX,

cap. 16. dem. Alexandnno lib.l. Strom.Jambli'

ebo deMyfter. feci, Vlih c. y, altüque,

1? sy*

tyfiMci väj x&PpWTViQit; Luciano; {x) Scalptu•

ras effigieicjue appellat Plinius: {)) Lingua! ma-

grraiLucaiiust (i.) ignorabiles Apulejns ^: Ja) Serifttlia elementa Ammianus Marcellinus;

[/>3 Literas hierographicas, Idem. (c) i£- gyptiotum Itter<e , Nö/<e facra ^, figt.a myfhca^, aliaque, quae enumerare

nihil

attinet,

idem

denocant, Hii nominibus , his epithetis, quibus ^nos promilcue utemur, a vulgaricha-

radere diilinguebatur

Hieroglyphicus. Hic

igitur pofterior, cum admodum fit vetullus,

Sc in magna quondam veneranone

habitusj

mearum eife partium dyxi altius ordiri ^, 8c

in natales, materiam, formam Sc finemHie- roglyphicorum inquirere. Atque

hic, quafi in

limine _, ilatim obfervandum eft plura fuiffc apud Ä.gyptios

literarum

genera,

led in

nij-

mero dehniendo diverlos abiiffe leriptores#

Tres _prveipuas proponamfententias. Prima

eft

Abenephi leriptoris Arabis,

quiQlJATUOR

diverfas chara&erum fpecies conftituit. Eij

yerba: [ d 3 Erant ALgypm Quatuor literarumge~

ttera5

(x)

in Hermatimo, p,

558» edit. Amftelod, A.16%7,

(y) Hiß. Nat. lib. XXXyi. cap, 8. p. m. 647.

(z) Pharjalf lib. III, v. 224.. (a) Metamerphof,

five Aftn. aurei lib.XI,p.m. 996. [b] Lib.XVllm

c. 4. (c) Lib,XXII, c,15.

(d)

Auctorem

adducit

ArabiceloquentemKittberus inObel,Parti}

bil,

II.5.

p. «M».

I

ü*«g

14 8fr#

ma'*, Primum erat in ufu apud populm & idiotas:

Secmdum apud Pfnlofophos & fapientes : Terttum

erat mixtum ex Itbris & fymbohs, [tve imagimbur.

Quartum ufurpabatur a facerdotibus, erantque litert avmn3 (fic Arabes hieroglyphica vocant) qui»

buifaifamenta wdicabant divtmtatis. Sed, utBria- pi "Waltopi, Viri Cl. verba (e) mutuo fumam,

ita confufé & indiHindé hsec ab Auåore proponuntur , pt quapnani fuerint, ^ego qui-

dem non intelligam, Altera eft Clementip Alexandrini, cui ad TRES praecipue clafles Ägyptiorurn litersreducuntur. Hase fünfver- ba: C 'AvTiKct bi _7mp 'Ai^-v7ntoig

mihobr

fietot , TTfaZ>V fJLW Vrå,VT&0V IJjV 'hiyUTTTlW

p^etftpictrm 1uijoåov

cxpiarfäpXffi

^, rtjv

zfhw*

te^cttpizyv xaÅyptsvqv, (h. e. aptam ad con- fcribendas epiftolas)

^eujzPßV ^

, Tqv

Upßli«

, h _{fåui/7Uj 01}

U^o^gdfapAeCjetg^

(i.e. qui

de rebus lacris fcribunt) ^{vfscjyv q *@i} nheu-

miete

, rijv UpoyÅvdPixrjv, [i.e. facram, qua?

mfculpitur, fcripturam3 pg i ^(iw tet V

ttgwatv $Tii%eZav xv£/.etep4Kt} , [i, e. proprie

lo.

p. 124. ttb't quoque bac eadem verba ab Ara- btco in Latinum fermonem leguntur converfa.

(c)Apparat. Bibi. prolegom. 1I. p» m, 22 i»

eadem cauffa ^eadem quoque verba proferuntur.

Nam ex Kinbero bunc ipfum fcriptorem allegat Waltonus, (f) S/ro?». /?£, V. p, 40 j. j

^ 15

§&#

loquens]

i 'j, wpcßoXizq,

(i, e. per

figna

fi-s gtiificans.) Hane icerum fymbolicam dividit

Audor in tres alias , tanquam in fpecies,

quae fub eodem genere

comprehendantur:

%S

5 ovpißoMzqq

V xv&toteyeiTUj

K£]

pifjujtnPi [e. g. folem indicaturi

circulum delcribunts

Lunam _, figurarii eornuum 5

lunaj formarai

prae fe ferentium ^, pingebant ^, &c.^j q

ua-mp^o7nKug

^oL<pe7zcj,

(quod fit cum va- riae variarum rerum , praecipue animaliurtij

formae figuraeque

tränsferuntur ad fignifiean-

dum vel Deorurn , vel aliarum rerum , ad

divinum cultum fpödailtiunt ^, dignitates Sc myfteria ; quemadmodum hoc

explicat Kir-

cherus. _rj q,

a\pAzpvq

u^^v^emcf

^ Itvczq

ätmypxg, Sed & hic Oedipo opus eft^, adeo

obfcuré & capreolatim haec traduntur. Cum

aurem rem aliquantö

penitins infpiciamus,

fi non inutilem , laitem fupervacaneam etle Hieroglyphices iftius

fymbolicae fubdivifio-

nem deprehendemus* Prima enim ipecies,

quam proprie loqut per imitAtionem diximus, vi¬

detur mihi commode referri polTe ad Hiero^

glyphicen xve/oteyAKtjv ; altera ^, qiu

fcrtbttut

veluti tiopice ^, ad

ffvpißoMzt]v;

Tertia, ^qute per wigmata mentis lenfa proponerc

dicebatur, improprié

valde

Hieroglyphica

vocatur.

Paulo

dißijt«

Cg] Prodrom*Copto p,

16

§Jw

diftin&ius, quia brevius, de triplici hoc fcri.

bendi genere diiTerit Porphyrius^, £b] cum tradat Agyptios habere

J>icr<rcc4

ålgiCpo&tS) 7?, K£H tyoyhv- Qtx&ivⁱ ngn ovfißöhiKUv^{9 T} («V HOtfCÄsyvi^cun xf fxlpijtriv, ^T

^ ctP&qyogijcfyuuv xj*v Itvctg ät-

ptypxs. Teftiam clafiem facimüs eorum,qui

DUPLICES fuiflfe Agyptiöriirrt literas ^me-

moranté Herodotu* (t)

Tcribit,

quod Ägyptii JiCparioiai *^ot/xf/uaj

fåitovitq,

Kett

& ^

ttujuv \gßc, 'Q j

JtifioZtcät

x&A&ftty.

Aliquan-

tö clarius Diodorus Siculusi (k)

'Al-

yu7TTtotq ovjuv ^ufjtfzujuv ^s

&

(djj

fyfxuty

•CJtSTWyt^iiiif^fjCt

ⁱ

THXV&S fiouyzUtiétv

^,

?&

'j fofjt

XctÅXfjbMct

Gr^yi fÅp

'Mäktigtc> ft,6va$ fyt*

vucrxetv 7*5 _«£«$,

tir^yi

^r

7rmipm

^cv

%7iipfo

Z>t$ fxcu^umiKg, In re dilucida longa teili-

moniorum ferie & Chartas implere, 6c lefto-

rem fatigaré nolo. Satis igituf conftat tant

Vulgares, quam facras literas habuifle Agy*

ptios. Ita ut mirari polfim, quid in men-

tem venerit Kirchero, cum Lucanum ita ca- nentern: (/)

Noti-

00in ViuPytbagou. [iy

üh

^II.c. 36. [k] liUIU

f. 144, eäit, Rbodoman, tn folt [ 13 pbarjal*

Mtlll• V,122*feqt

WVs I7

Hondum

flumineas CMemphis

contexere biblos

Hoverat, &

{axis

tantum

volucresqae fer&que'

Sculptaque (ervabant magicas animalia, linguAS,

arguat, quafi ftatueret Ägyptiis nullas effej

praeter Hieroglyphicas, literas. (w) Sed gra¬

tis hoc fieri facile apparet. Neque énim con-

lequitur; Ägyptii ante inventam papyri con- ficiendae ranonem ufi funt hieroglyphicis,

ergo charatteres alios non habuerunt. Sed in

viam. Major eft inter recenfitas Auttorum féntentiäs in verbis, _quam fenfu, differer.tia.

Poffunt namque & quatuor ^, & tria litera-

rum genera ad haec duo referri* SACRUM

& VULGARE, qua: refpondent duplici in-

colarum fermoni _; Plebejo, qui de rebus tri- tis, vulgaribus & pifce figurabatur, & facro myßicoque, quo utebantur, quotiescunque de

Horo ejusque parentibus mentio erat, ut

lo»

quitur au&or commentariorum ad Hierogly.

phica Horäpollinis (n).

Sed ut tandem ad definitionem _perve»

niatur _, dicimus Hietogiypbica ejfe fculpta rerum

C fjim~

[m] Prodrom, Copt. p. 220. Ln] Qui putaturfw(fe

Dav,Hoefcbelius, & habetur in edtt. tiierogl\Pierii

, Valetiam, infot. Anno 1626 Lugduri,

Mt§

18

gl*«

fymbolaj vel ut Gorop. Becanus ^: (e) (ignum ^t hieroglyphicum nihil aliud eft,, quam rei fa.

era fymbolum, materia cuipiam incifuw, pro quo minus refté Kircherus ißri/ic legit : (p ) vel

adhuc plenius : Bieroglyphica funt fana & ab*

dita quadam monumentas non elementit & fyllabis, fed fculptis animatorum inanmatorumque figurit res divinas & fublimißimas quasque indicantia. Jbdita dixi, non quod Obeiifcos, in quibus plerum-

qué folebant delcribi ^, latuiffe putem ; fed refpe&u ^, tum idtotarum ^, qui quidem artis imperiti ad hane fcripturam legendam acce-

debant; tum etiam maxirné rerum, quae ob- jefitum conttituunt literaturae Hierogtyphicas,

quae res quo magis funt altse ^atque fubti-

les _, hoc etiam funt ^a rudiorum intelleåu remotiores. Non elementit & fyllabis &c. In-

huitur his verbis Hieroglyphica, ad archety-

pon Naturss inftituta ^, non literis alphabeti-

cis _, fyllabis ^, voeibus &. périodis abfolvi;

fed conceptibus idealibus ^latentium mylle-

riorum fenfus efformare* Non igitur ideo

inllituta funt, uc ex iis ceu literis formaren-

tur voces & perlodi; (habebanc enim alias literas, aliud a'phabetum ht*j ufibus ferviens) fed ut uno intuitu totos conceptus} integrum*

que myfteriorum contextum imagines reprse*

fenta-

(o)

Hieroglypb. lib. II. p. 29/ (p) Obelifc. Pampbil*

üb,11. ejfj, p, 12o.

i

*p(jh -mn -uin.

i

(SUSI

I

SEITE

«$§

'9

fentarent, Stulptis &<. _per hoc vocab. intelligi

volo vario3 fecundum arcis fculptoriae _regu-

las iticidendi modos. Videtur _prsetereafcul- pendi vox includere materiam s & quidem

duriorem _, in qua folebant Hieroglyphica

caelari. Quo nomine famofifiirhi funt OBE- LlSCI _j lapides quidam afperrimi, ad modum

radii paulifper gracilelcentes, fpecie plerum-

que quadrata in vercicem produfti^ & variis

animalium _, aliarumque rerumformis incilji infignitique. Qua ratione formae

pyramidal!

quadrilaterae 11011 funt abfimiies, Conf„ ft placet Blondus Flavius (q) aliique. LJt au-

tem quodam modo oculorum

defiderio fa-

tisfacerem } & lucis aliquid praefenti ^nego¬

tio lucrarer _{, sere} defcribi curavi Obelifcum

illum pulcherrimum , quem de

nomine fuo

i Pamphilium adpellari voluit inftaurator ejus

iNNOCENTiUS X. Pontifex Romanus

?

e nobili Pamphiliorum farailia oriundus. Hrc lapidem inter rudera CirciCaftrenfis jacentem

in foro Romano, quod hodie Piazza Navona

dicitur_, erexit, fupra elegantiffimum fön¬

tem conftituit» Infcriptiones, quasquatuorO-

beltfci iatera exhibent _, quia concinnam ejus hiftoriam pandunt, non piget adferre. Primi

lateris haec eft* INNO-

[q] Rom. Inßaurat.lib»Up.m.131.232. hic tarnen

omntafua ex Amm.hUnelhno defumßt. Kncherus

Obel. Fampb. 1. c,5. II. c, 10,p* 160. idi.

INNOCENTIUS. X, PONT. MAX.

NILOTICIS, ÄNIGMATIBUS. EX-

ARATUM. LAP1DEM

AMNIBUS. SÜBTERLABENTIBÜS.

IMPOSUIT

UT. SALUBREM

SPATIANTIBUS. AMOENITATEM

SITIENTIBUS. POTUM

MEDITANTIBUS. ESCAM

MAGMFICE. LARGIREXUR

Secundi lateris infcriptio lic habet:

OBELISCÜM

AB. IMP. ANT. CARACALLA. ROMAM.

ADVECTUM

CUM. INTER. CIRCI. CASTRENSIS.

RUDERA

CONFRACTUS. DIU. JACUISSET

INNOCENTIUS. DECIMUS. PONT.

OPT. MAX.

AD. FONTIS. FORIQUE, ORNATUM

TRANSTULIT. INSTAURAVIT.

EREX1T

ANNO SAL. MDCLF. PONTIF. VII.

Tertium latus ha>c verba often^it:

INNOCENTIUS. DECIMUS. PONT.

MAX.

NATALE DOMO. PAMPHILIA

OPERA. CULTUaUE. AMPLIFICATA

LIBERATAQUE. INOPPORTUNIS. v

• Ä.D1F1CIIS

w« 89#

AGONALT. AREA

FORUM. URBIS. CELEßERRIMUM

MULTIPLICL MAJESTATIS.

.1NCREMENTO NOB IL lT AVIT.

In quarto latere haec leguntur:

NOXtA. ÄGYPTiORUM, MONSTRA

INNOCENS. PREMIT. COLUMBA

QUA. PACIS. OLEAM. GESTANS

ET. VIRTUTUM. LILUS. REDIMiTA

OBELISCUM. PRO.TROPHEO. SIBI, STATUENS

ROMA. TRIUMPHAT.

Secutus fum in hifce fidem Au&oris libri, qui infcribitur : RITRATTO Dl ROMA MODERNA ; neque fatis mirari

poflfum,

cur non fimilia tradant Romanarum rerum

i fcriptores. Certé Kirchcrus, qui hujus Obe-

lifci interpretationem orbi dedit, adeo diffe-

rentes ejus infcriptiones adducic , ut nulla fit, quae cum nollris conveniat. Tutius ta¬

rnen nobis vifum eft laudatum modoAu&o-

rem Ita.lum fequi, quam Kircherum.

Eapis autem ex quo conficiebanrur Obe»

Efqi , erat SYENITES , fic dtöus ^, quod

circa Syenen Thebaidis nafceretur, Alio no¬

mine vocabatur IUPPOnoiKlAOS, _eratque marmoris quoddam genus duritiei prope in-

domabilisj

6c coloås rubei, Chriftallini, ci- nerei,

nerei, caeruleique mixtura fplendidum j fc.

cum Obelifcos in honorem numinis Solaris

crigerent Ägyptii ³ eam elegere materiam^,

quae hujus Numinis proprietates- proxime ex-

primeiet. Vid, Plinium A) Kircherum, (/) ^a- liosque. *Primam vero cauiTam &; originem Obslifcorum tradit IfidorusHifpalenfis, [G &

Polydorus Vergilius. M Sed quoniam .fa&a

eft mentio materiae Obelifcorum, non praeter«

eundum cenfeo , quod ex Theophrafto an-'

notat Henr, Salmuth, apud Ägyptios in

delubro jovis fuiffe Obelifcum fatis grandem, qui ex quatuor SMARAGDIS erat:donfeftus, cui, procul dubio, ut in aliis ejusmodi tra-

bibus, [ut a Plinio (y) vocantur}3 notae fa-

crae erant imprelTae. Sed & JASP1DEM fa-

crisÄgyptiorum liceris caelatam habuit quon- dam Cl.Thom, Bangius Profetior Haunienfis, ejußque figuram, quae eeliptica ett, depingi

curavit in iibro _{, quem} infcribit CALUM

ORIENTIS. (z.) In aiiis _quoque rebus, e.g.

Mentis CO Hiß.N*t.lib.XXxVI, c.8,p.^m.647. Qs]Obel.

Pawfb.lib.il. ^c.y. ubide materia Obelifcorum a- gittir. Conf. hb.II. lo. p. 161. {t)0rigin.hb,XVI.

cap. 31. (u)de rerum inventorib. hb.Hl.cap.n•

(x)in not. ad Pancttolli lib.l. tit. ^22. pag.10o.

(y) L.C. (z)Exenit.ll. p. m.112. Hane Jafpt-

dem ex AUaito, totm jEgypti metiopoh³ in Euro- pam