DAHL CHRISTOPH.

*7

D E

VERBIS _GRiECIS

CAUSA TRENDELENBURGII

CONTRA PRIMISSERIUM DEFENSITATA

QUAM

CONS. AMPL FAC. PHIL. UPS.

PRISIDE

DOCT. CHRISTOPH. DAHL

GBJEC. LITT. PROF. REG. ET ORD. REG. ACAD. LITT. HUM.

H1ST. ET ANTIQUIT. HOLM. MEMBRO

PRO GRADU PHILOSOPHICO

P. P.

JOHANNES NYMAN

STIPEND. SOLLEN. UPLANDOS.

IN AUDIT. GUSTAVIA NO D. VIII JUNII MDCCCIX

H. P. M. S.

P. VII.

U PS ALT^E,

TYPIS EDMANNIANIS.

§.§. 76. 77• Primisferius, poflquam in novis ^pro Pasfivo

formis Futuri Aorifiique concianandis, quo genuinas Pasfivas ho-

rum Temporum formas amandare queat ad Medium (neque

enim impetrare a fe potefi, ut defiflat a Medio), tantopere de-

fudavit, _{parum ex} tot devoratis molefiiis, habet foiatii: primo

enim Tempora ipfius fic fadla Media ^parum fibimet confiant:

debuisfent, ut Media, medium f. reciprocum tueri fignificatum:

fed ex novis fedibus veluti transfugas ad antiquas Pasfivi, notio-

nes noa raro pra fe ferunt omnino P«sfivss. In uno alterove exempio conatur exculare hoc Au<flor, caufas explicando, ut fo-

Jent cxplicari cauias, quas non dantur: accidit hoc, inquit, ple-

rumque in longioribus verbis, quorum fyllabam unam fcriptor ipfe corripuit *'(detförekommer gemenligen i länga ord, där

"Jkribenten fukt att indraga en fiafvelfe" §. 76.). Sed fi Tem¬

pora Media aliam atque Pasfivam habent notionem, abfiinuisfe

certe fcriptor quicumque credatur a corripiendis fyllabis, quas alienum ab eo, quem vellet, crearent fenfum. Sic etiam in allatis exemplis, fi TrctgoKpgovrasaSo&ii TToi^ocyooyyjat] ^vera fuisfent Me¬

dia diverfamque a Pasfiva habuisfent notionem, Plato fine du- bio, _pro exprimenda notione Pasfiva, 7rcc(*oi(P(>cv'/i$ii<Tea&oct, Ttoa-

Socyooy^Yiay] non correpturus esfet in formas eas, quas fignifica-

tum, quem intenderat, Pasfivum non paterentur, fed plane re-

fpuerent. Sed mifera ejusmodi effugia nihili funt: neque enim

fi diligentius infpiciamus, in longioribus modo verbis, ^ut caufa-

tus eft noiler, hasc locum habet Pasfiva Aoriftorum Futurorum- que fignificatio: exempla dedimus alio loco (Gr. Gr. ^{p, 244,} 24p). Naturam expeilas furca^, tarnen usque recurrit: funt ^enim Tempora hasc Formas Pasfivas: quare etiam notionem vere Pasfi¬

vam habent; habent _quoque reciprocam, quas nulla alia efi, nifi

accornmodatio quasdain, ut dixiinus (Gr. Gr. p. 222.), Pasfivas.

At premunt ab omni parte difficultates: ipfa enim Tempora ea, quas ex infiituto Audlor pro fignificatu Pasfivo adjecerat Formse

G Pas-

40

Pasfivae, Futura et Aori/li, non fe melius habent: recedunt enim haec quoque non raro a fenfu Pasfivo (§. 77): immovero Aoii- fli hi, _quos Audor fubrtituit, Pasfivi, ob notionem Pasfivam,

notionem patiuntur reciprocam certe non rariorem ac Aorifli

illi, quos pro fignificatu _reciproco, ablegavit ad Mediam For¬

mam: exempla Graecitatis tum profanas tum facras plurima Tunt

ailata alio loco (Gr. Gr. _{p. 248,} 24p).

Ex allatis, hae funt Audoris de Forma Media pofitiones:

Forma Media conftat folis Futuris et Aoriftis: ab initio hasc

Tempora pertinebant ad Pasfivam Formam; Media nondum dabatur: procedente ^autem _{tempore, ortas funt} notiones aliae at-

que Pasfivae, inrermediae quasdam, qua ex caufa Futura _atque Ao¬

rifli ^e Pasfiva Forma transierunt in Formam aliam _novam, Me¬

diam; Pasfivae _vero, alia Futura Aoiiflique alii ^evenere: Futura

igitur Aoriflique_dium Medias Formae haberent fignificatum ^interme- quemdam reciprocum ; Futura Aorifiiqne Prsfivas Formas, Pasfivum. Id quod apparet denique longe aliter ftfe habere:

Futura_Futura Aoriflique Medias Formae fignificatum non raro Pasfivum;

'Aoriflique Pasfivae Formas, Medium exhibent. In has conturbatas rationes fubdudi exeunt demum calcuii omnes Au-

doris, id quod ipfe fe fatetur perfpicere: nihilo minus tamen

reda hinc_{ferre Formam}abit_Mediamadornatum Conjugationem _Grascam, illique in-

nihil veretur.

§. 78. Atque hic demum finem Primisferius facit, örat- que ledorem, ^ut judicet, num fit Trendelenburgianum Syflema

veris principils nixum. Fatetur fuatn ipfius theoriam nihil esfe aliud quam opinionem quamdam, quam tarnen, ut addit in fe-

questibus, '* indubiis fultam esfe proprietatibus linguse, multisque

"posfe, ^at fperat, difficultatibus et anomaliis. adferre lucem at-

"

que

41

5'que medelam,'' ^{nos contra non} posfumus, _quin fateamur, ni¬

hil in hunc usque diem neque Jegisfe neque audivisfe ^nos Tcri- ptummagisgrammaticerepugnet turberqueesfe in ordinemiingua Gratca, quodomnem proprietatibus ejus normamque aut dif- ficultatibus et anomaliis patentiorem aperiat aditum. Temperas-

femus_hsetionesPrimisferiiGrammaticasinfvavi durtequeobfervationesomnesfententiie,linguaejam _coeptsenifinonfidemesfent nancifci,posfetaudloritatemquenon jam_quaediutius^eamra-

retardare atque_tici, pervertere, Sciiicet recentislimi quoque Gramms-

per Germaniam, has laudant obfervationes, ^ut "lefenswerthe

''mit wahrem Sprachphilofophifeiie Geille gefchriebenen" _(He-

zetr Griech. Sprachl. p. 27.) ^— ''die nicht mindern gelehrten'

''und- lcharflinnigen Gedanken die allerdings beherzigung verdie-

"nen {p. 187•) in feiner fchåtzbaren _{Gedanken mit} eben fo viel ''Sachkunde und Scharflinn als Befcheidenheit (pag. 201—

''Quo magis laudanda tfl Joh, Primisferii modeflia, qui in eo

"iibello, _{quem contra} Trendelehburgium edidit, ita adverfus ''irtorum fententiam disputavit, ^{ut eem} haut _parum videatur la-

"

befadlasfe (Heimanmts de Emend. Rat. Gr Gr. _p. 228Ta«

ceo Fifcherum in fupplementis ad Grammaticam Welterianam, ^et

alios. Solus Germanorum, qui fapere audet, Wezel, non fe _pa-

titur decipi. Nique _apud nos, in Svecanam translatae linguam Obfervationes _{hse luis caruere}

fufFragiis. At Audlortm, ab omni iatione et veritate lic femper avium _atque abfentem, qui femper

arbitratur atque decernit _ratumque id juhet in hngua quod fibi

venit in menrem _, hsec vero fua dtereta. _atque arbitria fuis fulcire argumentis et rationibus ^non dignatur, inun o vero non fustinet)

fed ipfe fe videt verlari continuo in angufiis,. et dißicultatibus premi: ceterum qui nullas, pro lingua agnofcir leges perpetuas,

generales, qui omnem fusque deque habetanalogiam, qui tradlat linguam pro lubitu, qui formas ^vocum vel confuit,. vel discer-

pit, vel audlitat, vel mutilat, vel contrahits,. vel distendit, utadt fuaint

4«

fuam demum opinionem fefe conforment: Audorem inquam, qui,

licet alio prorfus ferant praemisfa, tarnen ieinper conciufionem tra- Jiit, quo ab initio conftituerat ^{— eum vero,} incredibiie eft,

fufpedamque ferme habet adverfarii cujusque filem, potuisfe bis

diebus noftris fcriptorem, adeo quieta posftsfione errorurn fuo*

rum fru;. Sed, ^ut diximus ab initio, nihil eft admodurn, qeod

mirere: vulgus litteratum, fegne et focors, placide manet in ^ea dodrina, cui confuevit a teneris; funt enim noftra inprimis fem- pora adeo plena novitatum in oranibus, ut fapiat certe is, qui

non facillitne oblata cjusclibet apprchendat. Neqne in Conjuga-

tionibus Grascis aliter difcendis, ineunda tirocinia nova multam liaberent gratiam apud ^eos, qui hunc eludati esfent jam diu pue¬

rilem iaboreiri, _neque Jubenter ab iis, qua? bene cailere Tibi vi- derent, recederent. Immo vero ifa cailere multi exiftimentur,

vt non facilis esfet converfio eruditionis, in _{qua, ex} ufu quin- quaginta forte annorum, non mens, non memoria foJum, fed ipfse ferme fibras videantur quaft occalluisfe. Prasceptores , igi-

tur ferri non potuerunt adeo proni in difciplinam ^{aliam atque}

novam: Difcipuli circuni circa ftant impares confilii certi, fuos-

que pofcunt oculis fixis magiftros, quid fentiant — fed in hoc ancipiti cafu, fae furgere hominem, qui defendit veterem metho- dum, dainnat novam, fac eum progredi ^cum cohorte fpeciofa-

rum, fubtilium, ipfisque ex penifioribus lingute adytis haufta-

rum disquifitionum, fac eum grande habere fupercilium erudi¬

tionis cujusdam arcanas — profedo in caufa atque lite cujus

nulluni penes te aut eft aut fuit aut esfe posfit Judicium, acce- dis fane illi patrono, qui, tanto cum apparatu eruditionis, igno-

rantiae afque defidite ^tua? patrocinetur. Ab hac autem inter Tren-

delenbwrgium et Primisferium lite diretnta, ratio Sfiidiofse Ju-

ventuti aderit linguam difcendi Grsecam vel facillima atque bre- visfima, vel tarda, molefta, multiplex, et fidicamus, quod res

eft, potius plane nulla: jam vero haec controverfia publici apud

nos

43

hos juris facla, atque theoria utriusque diveriisfima inträ unius ejusdemque libeili cancellos conclufa, anxiain, quid fentiat, cui-

nam fidat, quid eligat, Juventutera, noa pasfi fumus, quasrenti-

bus ocuiis fru flra jam diu fententiam pofcere peritiores, quare

non fubterfugimus disquilitionem, necesfariam, utilem, licet

non fatis _amocnam, quippe quas nulli, cujuscumque fub nomine prodiisfe Ht vifus, errori, quominus revelarctur, parcere posfet»

T H E S E S.

I.

jüocupletemT Graecorum _linguam ab exiguis profeétam initiis> exiftimamus.

II.

Et Grammatica hujus linguae multo omnium fim-

plicisfima eft.

III.

Quare ftudium linguae Graecae, fi rette inftituitur,

non multum temporis, ad intelligentiam facilem Scripto-

rum, requirit.

IV.

Neque tarnen Trendelenburgianae methodo ⁱⁿ omni- bus adftipulamur: immo vero multo nocentisfima esfet, nifi terminos veteres, Medii, Aoriftorum Futurorumque

i. 2. 3. extra Conjugationum paradigmata fervaremus.