JOHANNIS FLODER!
GRJEC. LITT. PROF UPS. REG. ACAD. LITT. HUM. MIST¬
ET ANT1QUIT. HOLM. MEMBR.
FR/ELEGTION ES ACADEMICiE IN SCRIPTORES GRjECOS
QUARUM I PARTEM
CONS. AMPL. FAC. PHIL. UPS.
P R JE S I D E
CHRISTOPH. DAHL
S. THEOL. DOCT. GRAüC. LITT. PROF. REG. ET ORD.
REG. ACAD. LITT. HUM. HlST. ET AN TIQUIT*
HOLM. MEMÜRO
PRO GRADU PHILOSOPHICO
EXHTRKT
PETRUS 1VILHELMUS ZETTERSTEDT
STIPEND. FLODIN. OSTAOGOTHUS
IM AUDIT. PHILOSOPHICO DIS VI MAJI MDCCCIX
H. A. M. S.
U PSAL I m TSTl'IS EDMANI ANIS
L e c t o r i.
oftquam contigit nobis, ut Cathedram Academicam Vin Immortalis, Johannis Floderi, Grsecarum Littera-
rum Profes fo is Upfalienfis, occuparemus, utique per hos annos, quibus eamdem tuiti quodammodo fumus,
ferme oCtodecim, nihil potuisfe a nobis, publice profite¬
inur, vel utilius Littens, vei honoroficentius Academiae,
vel noftrae denique pietati acceptius proficilci, quam fit
hoc ipfum, quod nunc aggredinmr, opus. Scilicet, ut
cognoyimus Filium, Viruni admodum Reverendum,
Ecclefiis jam Rasboenfibus Paftoretn Praepofitum, anti- quis hunc meritis et amoribus, tum in G aecam Litte- raturam,tum in Bibliothecam Academicam, fuis acce- dere cuinulum voluisfe, ut Parernarum in Ämftores G ascos Leftionum Codicem MSCriptum, nobis id Iba- dentibus, cederet Bibliothecae: tum vero nos, qui bene
meminimus, nobis quid esfet ipfis, praeceptore uti Flodero, id non fic fortunatis, in qnantum fieri posfit,
noftris dare difcipulis, ut doceat etiamnum, ut pofteris
onet Praec-eptor Incomparabilis, in officii noftri parte prgecipua quadam pofuiinus. Praele&ionum igitur ha-
rum, in Poetas, Hefiodum, Bioncm & Moscum, Gnomicos, ProfaicoS vero, Plutarchum (Jlstp 7rcci$uv ccyooyrjs-}^lfocratem (IJgos ArjfjtoviKov vett Palcephaium, Theophraftum
A (Xct-
$
(Xctfccicrtifes ijSmei*) excurrentium, facimus initium eden-
darum a Theophrafto. Videbit jam ex primo fpecimine quisque, quis non modo Grajae Camenae fpiritus infit, fed, ut mira erat utriusque linguse facultas, profe&o
id quoque juvenibus, pro ipfa Latinae Orationis copia
& puritate, exhibetur exempli, ut, vel folo hoc nomi¬
ne , quidquam vix aut ne vix exiftimemus provenire apud nos fimile posfe : erat vero tanta , fermonis adeo formofi, facilitas, ut, qui autographum vidimus, faepe
mirati firaus vix in univerfo obfervatam opere calami lapfantis lituram: fed majus eft aliud, quod obfervari
per mutas litteras nequit, os illud canorum : hac enim
in elegantia, vi, facilitate tum Graece tum Latine dicen- tis, adde Pericleam hane vocem, hane ipfam c/jt(pijv, hune ipfum vultum: audisfes Floderum vidisfesque docentem.
C. D.
3
IN
THEOPHRASTI CHARACTERES.
§ heophraßus, cujus Charaderes Ethicos publicis prasledioni-
bus explanandos lüscepimus, ex Erefo, haut ignobiii Lesbi
infulas oppido oriundus, didus eA Ereßur, natus treceutis
circiter annis ante ChriAi ortuin. Prasceptores in Philofophicis
et Oratoriis Audiis habuit primo Leueippum. deinde Piatonem
& denique AriAotelem, qui hujus Difcipuli facundiam oris ad-
miratus maxime, eum primo Euphraßtim ab ev bene et (pqct£e#
dicere, et dein Theophraßum quafl divino ore loquentem vo- cavit, quum proprio nomine didus esfet Tyrtamus. Quin
etiam ita huic MagiAro fuo fefe probavit diligentia et eruditione»
ut, quum iile Chalcidem verfus proficifceretur, TheophraAum
conAitueret fcholas fuse redorem, quas Athenis patuit, cui ita
etiam prasfuit, ut ad eum audiendum conlluentium turbam ju-
venum vix caperet locus, quum bis mille, vel ut alii memoriae prodiderunt, quatuor mille difcipuli ab ejus ore pependerint.
Scripta a fe reliquit perplurima, quorum pleraque temporis in«
juria perlerunt: ex illis vero, qua; ad noAram transinisfa funt
astatem , prtecipua funt hxc: 7re$i (pv£oov feu de Natura Planta¬
rum LibriX, ex quibus priores novem integri, decimi fragmcn-
tum exiguum Ave initium tantummodo exAat; 7te%i (pvaiKOov echiooV) feu de Causfis Plantarum Libri VIII; fed ex hifce fex
tantum priores ad nos pervenerunt; 7legt A/5'cov feu de Lapi-
dibus Über unus; Tfegi ccvepoov feu de Ventis, Liber unus; Hegt ffqpeioov vÄc&tmv v.oci 7rvsvpo6TOJV, Ave de Sigiiis Pluviarum etVento-
rum; 7ts(p nvqos,de Igne L. II.fed unus tantum edacitati temporis fupereA; 7ieqi cvpo-n de Odoribus; tfetp lAtyyoov feu de Verti- gine, fed ejus pauca tantum fuperfunt fragmenta; kottoov
A 2 de
4 Tfieophrafli Charaéferesv
(fe Lasfitudinej 7T?qi tfjs toov fy&voov sv fcygoo ßtccpcvt]? de Pisci-
bus in ficco degentibus. Et denique fåtKoi %ct^o<.Y.TY]^ss, feu
Notationen Morum vitioforum ad Poiycletn aj: in quo elcgan-
tisiiino opere, quod nec integrum nofiias actati dederunt fata,.
non id agit TheophraAus, ut Angulorum vitiorum definitiones Philofophicas tradat, aut eorum naturam perAringat univerfe,
id quod A:iAoteles in Et hie is iibris fecit; fed in eo potius ver- fatur labor ejus,, ut nötet ac defcribat certos quosdam homines
fuas aetatis, eorumque mores ridiculos ad vivum expvimat et
depingat, idque eo fine^ ut ad vivum expresfam vitioforum imaginem morum quum intuerentur aiii, difcerent morum. vitare turpitudinem; i (lam enim morum dodrinam tradendi methodum
ad emendandos animos multo- judicavit esfe efficaciorem, quam
qure confiAit in philofophicis prasceptis et demonArationibus:
neque id immerito; facilius enim in mentem infiuunt et fortius
a'dfieiunt animos expreslaj imagines, quam abAradse philofopho-
rum r.oriones et ad Logicura rigorem, exad» demonArationes
atque hinc deduda frigida atque exfanguia prrecepta. Quum
ergo Philofophi.3, ut dicituE, charsderiAica, quam Theophraflus
fecurus efl, in morum emtndatione ufum habeat infignem, ten-
tarunt idem complures recentiori atvo, Eiefium noArum fecuti
ducem. Er quidein fub finem. fuperioris feculi Bruyerius, Gal¬
lus, non tantum Theophrafli JibeJlum Galiice rransiulit, fed ex
fuo ingenio novos et ipfe charaderes addidit dignos ledu atque
acuiniue neutiquam deftitutos.. Quin etiarn hunc eundem imitati.
audo-
a) Editionen funt praeeipuae Heinfii, Lugd. Bat. 1613. Cafauboni^
Brunfw. 1659. Schefftri, Upf. 1668, Benzelii, Upf. 170g. Ftfcheri,
Coburg 1763. Naß, Stutg. 1791. Schneidert, Jena 1799. Corayt
Paris 1799» cum cujus editione critica, bona conjungitur in Galiicam
linguam translatio: transtulére quoque Levesque, Paris 1783^ B. d. B.
(forfitan Belin de Bally), Paris 1790, Gallice; Buddel, Lond. 1715»
-Anglice; Ceba, Italice;; GotfchaichDanice; Sonntag & Hottinger9
Germanice.
P/*o oem wm.
5
atidorem Ludovicus Molinceiis, Carolur Pafchahurr ffifephur
Hcilltis, ffoachimiis Paßorins aliique fcriplerunt niorum diarade-
res. Ntque ad aliud exemplar recentiores Galli permulti fua adornavtrunt fcripta, qua: in ti'ulo Charaßeres prseferunt, ut
funt: le Theopraße moderne, Caraßere ci'nn könnete komme.
Ler differens raraßer es des femmes du. fiecte, Caraßer e d'un verifable ami, aiiaque complura* qua: fertile Gallorum ingenium
recenriori a:vo procudit b). Quam ergo culrisfima Gallorum &
Ångiorum ingenia non indignunv judicaverint Theophraflt Li»
bellum,, quem vel in patrium fermonem tramflinderent, vel imitando exprimerenr, nec nos pigebit ex ipfo fonte Graco id haurire, quod in nofhos ulus convtrtamus. Agite ergo, videa¬
mus quam feite ille ad natura; ipilus exemplar varios effingat
hominum mores* fed priusquam in hujus libelli adyfa pene»
tremus, fubjflflamus aliquamdiu in ipfo limine, #t ex prafamine-
audoris conflderemus, qua fpeclet ejus labor..
P r o o e m i u m.
'H$ pev y.cci 7rgcregc\>) Indicat heic audorquid euft»
eompulerit ad boc eonfcribendum opus, de diverfis hominuni
moribus: dicit nempe fe non perfundoria fed adcurata et fedu-
la contemplatione hominum vivendi rationem iuflravisfe, atque obfervasfe miranv discrepantiam niorum, qua; tanto majorem fibi
moveret admirationem, quod fub eadem omncs coeli inclinatio-
ne viverent atque eodem modo cducarentur omnest: id quod non
noiTcc Tsotaoiv UKgißeiocv didum ab audore putamus, quafi Ungu-
lae;
b)s. Accednr.t Les Caraßeres par Madame de Puißeux.. Portrait*
von G, IVeßphaly Leipz. 1779-8i«
6 Theophraßi ChcirQ&eres.
las regloncs, quas fuo compiexu coercet Grascia, eidem parerent
aeris genio, aut eadem liberorum infibutione uterentur; contra- rium enim docent regionum fitus et natura et feriptorum 1110-
nuinenta, qua; tefiamur neque eosdem ritus ubique viguis/e,
neque eandem regnavisfe liberos inftituendi raethodum. Afque
adeo dicendutn esfe videtur de iis tantummodo loqui Au&o-
rem, quas cum omnibus commuiiia fuerunt Grasciae incoiis, &
quibus diftinguebantur a ceteris gentibus, quas barbaras Uli
vocarunt. tj$rj, psv^ inquit, kxi 7t(^ore^o\ ttokkxvat —- idem
ferme notat ac årj, et redditur vel jam vel profeffio, ita tarnen,
ut apud profaicos fcriptores Grascos numquam inchoet perio-
dum , tj&f vero frequenter in initio commatis collocatum depre-
hendatur: fic rj^yj ix, 7toKKü, jam diu, tcokkxxis, jam fiepe
vei fcepe profeffio, xxt 7tqcregov, etiam antea, htt^cxs ryv $toc-
votxv, quunt animum intendisfem fc. iliis, quas agunt mortaies.
Eid fc. l(p&y\fJu ryjv yvwpyjv vei rrjv cjtxvotxv vei vssv, adhibeo mentem, adplico animum ad aliquid confiderandum: fed ut plu-
rimum omittitur accufativus ille diciturque iCßtsoevKi fine adje- dione, pro animum intendere, intentum esfe, atque additur tunc
nonnnmquam dativus cafus, rsrots i7ti=ty\ax\res, animo et fiudio
ad hcec incumbentes, e7ttjrj(txs reis 7toitjfxe6<si, ubi animum adpulit
ad poemata: quod fi ergo plane loqui voluisfet aucior, didurus forte fuisfet, i7ti~y\(rxs rqv otocvoiocv rots yevo/Asvots, quum ani¬
mum intenderem iis, quee fiunt, ifixvpxax admiratus fum, iroos
7ixvaofJt.oct sxupx^oov*— ubi obfervanda eft Arudura Grascis familiaris, verbi 7sxvopxt cum partieipio, loco infinitivi, x
7txvropxi sxvpx£oov pro Sxu/uix^etv, non cesfabo mirari. rt fi-
Ttore avjjtßeßyjxsv yjfjuv 8 rv\v ccvrrjv rx^tv roov r^owoov i%etv.
Particulam fi habere viin adfeverandi et confirmandi duduin
dixiinus; quando vero prasfigitur particulas Ttore, coalefcunt quafi in unum utriusque particulas fignificationes et exprimunt eleganter fittore Latinorum tandem, demum, ut fit: cur tan¬
dem accidat nobis non eundem habere ordinem} eandem rationern
1MÜ-
Prooemium. 7
morum, imprimis quum tota Graseia fub eodem jaceat aere^
omnes fruantur ejusdem aeris haufiu, qui miruni quantum con- ferat ad morum conforinationem, omnesque infuper eodem mo¬
do infiituantur. Haec quum iion fine admiratione obfervavisfét audor, ut expresfam diverforum imaginem morum traderet Po- lycli, indicat in fequentibus.
'Eya yctg)6o TlohvnXsis) Quod heic dicit audor, fe annOs vixisfe nonaginta novem, quum hunc Jibrum fcriberet, id mul-
torum interpretum ingenia toifit, ita quidem ut hoc argumento
permoti nonnulli abjudicaverint hoc opus Theophrafio Erefio,
Ariftotelis difcipulo, quum Diogenes Laertius, fide dignus fcri-
tor, memorise prodiderit iiunc Theophrafium diem obiisfe fuum
quum annos natus esfet odoginta quinque. Alii contra mendi fufpedum habuere locum huncce, et pro ivvsvqKovTcc mecc fcri-
bendum putant 1/3fiopvpiovTcc evvect, fed quum omnium confenfus manufcriptorum exemplarium huic Jedioni adverfetur, rejicitur
illa merito a fanioribus Criticis. Et quum praeterea nulla fit
ratio cur dubitemus, etiam contra audoritatem antiquisfimorum fcriptorum, quin Theopbrafius Erefius fit hujus audor iibelli,
hane facilem inierimus viam ad pacem faciendam inter htecce
Tfeeophrafii verba et Diogenis Laertii tefiimonium, ut dica-
mus errorem nafum esfe ex notis numeralibus, quibus in fuo autögrapho ufus fit Diogenes. Nempe fcripfisfe Dioge-
nem putat Cafiuibonus vel fö, quod fignificat ex valöre litterarum
numerali centum et feptem, vel fö, quas litterse valent centiim et
novem, qua littera fö facili lapfu ab imperito librario mutari
potuerunt inc&: fic certeHieronymi tefiimonio fua confiabitaudo*
ritas5qui dicit,Theophrafium implevisleannos centenos et feptem.
Hane ingresfi viam duos hosce audores inter fe conciliandi ain-
pledimur hane ledionem tamquam veram. Ego, inquit, sk 7ToKÅ8 fc. %qo\8 aw^soc^yio-us' T)fv ccv&gcc7riVYi)> (pvant, quum a
longo tempore contemplatusßm hiimanam naturam, ccts ßtßiwoos Itjj
s Theophraßi Chara&eres.
irrj evveiyzcvroc hvscc, ut qui jam vixerim aimos nonaginta nä¬
vern> atque infuper ooyiXryoos 7SuXXous te xoct tsocvtgSxtsoms
(pvaeciv —» a oot7i€$cv folum Tunt adjeciiva ocXXcåunos & tsuv-
r'p$U7rc£i quorum illud ocXXo^xtsos figaificat illum qui ef]
aXXa 3x7re$a ex alio folo, peregrinus, alienigem; hoc vero iiempe wccvtoSxttos notat ex ttxvtgs éccTte^a ex oinni folo,
omnis generis, quum converfatus fic cum muitis naturis et ex omni folo ve! terra oriundis h. e. cum hominibus muitis o-
mnisque generis et nationis , atque in ifla tor hoiuiuum confor-
tione Tsxqxredeexysvos ££ ccxgißetocs — Pratpofirio ex. cum fuo genetivo iu parmulris ^recriv redditur tantuin ablativo: ex yjgos
xccrevctgi^eiv manu occidere, ex vrocvros r^ona omni modo, ex tciVTYjS rrjs eniy.eXet.ocs, hac diligentia, atque in hoc loco, ex
7SoXXv]c dygißsixs 7rx^xB'eccaBxxi omni adcuratione contemplari,
vel fpeffiando ccnferre; nam 7rotqcc$cttcyxi plus fonat quam
iiinpicx Bectoyeu, ef] nempe ita contemplari, ut qurc fpecflantur quis inrer fe conferat et quadrat ratione in hunc locum if]a
notio: indicavit eiiim in antecedentibus non omnes homrnes habere eaniem rxj^tv r^oTroJV, id autem fciri non po- tuit fine adcurä'a plurium hominum comparafione inter
fej atque ideo- dicit heic fe ex 7roXXrs txxpßstxs 7raqaTeSeoi-
éjcct ras dy öddasr-oovccv&goo7tcov xcci ras (pccvXas omni adcnratio-
ne fpebtavisfe atque inter fe contulisfe prohos homines et inpro-
bos: ita quidem ut quuin plures intar fe cönfulisfet bonos, de- prehenderit, quum ad virtutis metam omnes dirigerent iuas
acfriones, non eandem tarnen omnes morum femitam calcare,
et vicisfim makts homines quidem omnes obfervaret ab honefla-
tis meta defledlere, fed alios tarnen hane infiflere turpitudinis viam, alios aliani. Itaque, quum fic eernerem esfe naturam humanam comparatam, V7ieXocßov, inquit, exiflimnvi, flv avy-
■yxfai oc exocre^oi ocvroov imrrfevariv sv roo ßix, ubi exocrenas
potius reddidero alterutros vel alteram eorum partem, quao ef]
jpropria ra ixocre^a notio 3 quam, quod pleiique metaphraOse faciunr,
