*1^
D E
VERBIS GR^CIS
CAUSA TRENDELENBUR Gli
CONTRA PRIMISSERIUM
DEFENSITAT A ,
QUAM
CONS. AM PL. FAC. PHIL. UPS.
P R iE S I D E
DOCT. CHRISTOPH. DAHL
GRiEC. LITT. PROF. REG. ET ORD. REG, ACAD, LITT, HUM, HIST. ET ANTIQUIT. HOLM, MfcMBRO,
PUBLICO DEFERT EXAMINI
JOHANNES SAMUEL DRYSEN
STIP. LEVIN. STOCKKOLMIENSIS,
IN AUDIT. GUST. H. A. M. S. D. XXX MAJI MDCCCVIT.
P. I.
UPSALLE,
TYPIS EDMANIANIS.
VI R o
sn sacram regiam majestatem
maxima; fibei,
ecclesiae svio -gothica3 archiepiscofo,
academia upsa liensis procancellario
,
regii ordinis de stella polari commendatori»
reverendlsslmo domino doctori
JACOBO AXELII
LIND BLOM
MjECENATI MAXI MO
SACRÜM.
v I r o
in sacram regiam majestäten
magnä fidei,
regii supremi dicasterii svec»
consiliario,
amplissimo et illustri domino
CA ROLO AXELIO LEVIN
PATRONO M AXIM O
S A C R U M.
V I R O
IN SACRAM REGIAM MAJESTATEM
SPECTATISSIMJE FIDEI,
REG, MAJEST. A SACRIS ORDINARIO,
ECCLESliE ADGLPHI FREDERICI HOLM. PASTORI,
CONS ISTORI I URBICI ADSESSORI,
MAXIME REVERENDO ET CELEBERRIMO DOMINO
PETRO SAMUELI DRESEN
PARENTI INDULGENTISSIMO!
•N'ullum erit umquam mihi, Pareiitis Optimi filio, officium tam laetum
idem atque verendum, quam Votis Paternis pro mea falute fatisfacere»
Neque tamen opis eft meae, gråtes Tibi perfolvere dignas propter
alraam piamque, qua me usque comple&eris, iodulgentiam curasque
de reéto animi mei cultu indefesfas, propter Tua denique Vota ac
fufpi-
fhfpiria, ut bonus fim ac felix, ardentisfima. Quantum autem in me
erit, paratisfimo enitar animo, ut, crefcente virtutum litterarumque
amore ac diligentia, tot & tantorum de me laborum tantae cur<e atque follicitudinis folatia fruftusve, quae umquam esfe posfunt, jncundisfima
Tibi adferam — Sit Tibi, Parens Optime! vita utinam longa, terque quaterque beata! Hscc funama votorum
i
F I L I I.
DE VERBIS GRJECIS
CAUSA TRENDELENBÜRGII CONTRA PRIMISSERIUM
DEFENSiTATA.
Ante hos annos quinque & quod excurrit, prodiere Upfa-
iix, fub titulo Grammatica? Grtecas, in Svecanamconversa Linguam,
j. g. Trendeleneurg's Anfangsgrunde der Griechifchen Spra¬
che (Xeipz, 1782, 96.) ipsique huic libelio ad calcem, nefcio
quo casu, adjectte, quas Trendelenburgium plane impugnant,
Svethice itidem traditae j. Primisser's Gedanken über das von
. . . Trendelenburg vorgefchlageue Syftem der Griech. Conjngat.
(Xeipz. 1793). Sed ad visas has, adversantes invicem Tibi duas,
uno comprehenfas volumine, de Verbis Grsecis, höminum Griese
fcientium theorias, ignaris, utram recfiisfime fequerentur, fieri
non poterat, quin aqua Ivaereret tironibus, acfiuatumque non ni¬
hil fit, öc , ut peteretur aliquid certi, ad consulendos peritiores,
itatum. Ex hoc tempore coepimus 110s quidem totum hunc
jocum paulio diiigentius recognofcere, atque ab utra parte veri«
tas demum fiare videretur, in quantum judicare penes nos fit,
exponere. Notior efi omnibus harum rerum fiudiofis, ceterum
verfatur in plurium manibus edita apud nos Trendelenburgii
Theoria, quam ut eam fit opus, hoc loco, uberius enarrare: eji-
cere eniin ipsum e Grasca Conjugatione Formam fic dictam Me¬
dium^ Aoristuni omnem Sec-undum, Futura, primiim fecundum
terthm , eaque omnia , hactenus relata perperam a Grammaticis
ad formam Prsefentis unam, quam vident (uperfiifem , ab initio pettinuisfe ad alias, licet in pofierum obsoletas, formas Pra>
fentis, exifiimare, nemo ignorat. Atqui hoc efi illud, quod
totum refeilere Primifierius omni ope conatur, ut non modo
fal(um, fed etiam addifcendas Ungute iniquum & noxium. Utique
non ab omni errore vindicamus nos Trendelenburgium vel ho«
A dier-
2
diernos, ut Ht, AfTeclas ejus, quippe qui forma? Prxsentis inferre linguas visi funt velie plures, quam vei olim exflitisfe revera probabile Ht; vel etiam quas ex iis, quas exHitere, jam dia defitas, utile Ht cognovifse. Sed ut hoc damus ab altera parte, ita ab altera haut pofsumus, quin in ceteris non folum verisfi- inam,five, facillimain, beneficentisfimam nuncupemus Trendelenburgii,
ut primi auctoris nomine rectius fåne utamur, magni Hemsterhuysii, Batavi, methodum; verum etiam in omnibus, quas contra hane Primisferius fcripsit, uno excepto loco (§. 22),
ne lineam quidem unam, vel veram, vel fanam, vel utilem
pronunciemus, mirarique delinamus fortunam hodierni fcriptoris,
qui , fascino acutum cernentis eruditionis nefcio quo , ita evafit publice fospes , ut plurimis legentium fuisque propemodum ad-
verfariis fidem opinionis , omnibus vero laudem tanto hinc ma¬
jorem mode/lite fuas extorserif. Sed in aprico causa efi: ignoran-
tia junior omnis Hupet ferme in dictis fidenter & graviter nullis
non; adultior feniorque in nullis non novis trepidat: cererum Grascas Grammaticas interius fludium pauciorum efl hominum ,
inter quos utique, qui Conjugationum taediis femel defuncti funt fuis, ad vocern Magiflri, in prim icum alto areans cujusdam perspicacias fupercilio asfeverantis "bene habere veterem discipli-
nani,'' quiefcunt in partis libentius , quam in parandis, utcumque
disciplinas facilioris, aliis, nova rudimenta ingrediantur — Sed
ut Hngula utrimqüe refecemus ad unguem, juvat annotatione perpetua PrimifTerium fequi:
*fio: §. i — 12. Mera Trendelenburgiani Syflematis ert recen- incipit demum refutatio Primisferii a
§. 13. "Det ar fant, (fequimur Interpretern Primisferii Svecum), ''den ordentliga Conjugationen blef på detta (Tren- delenburgs)'' fått mycket enklare, och defs Pasfivum , i anseen-
"de till den yttre bildningen, med Activum mera sammanliån-
s,gande; men den blef icke fulWåndig, om nian ej dernti ville
?sinfora de nu mera främmandeffrUn föråldrade Stamord upp- hom~
5
%omna,: Tempora.'* Plena igitur, fecundum Primifserii mentem,
nori futura eiset Conjugatio rvV7<w, nilleidem inferrentur formaj Temporum, licet ab aliena origine obfoleti praslentis rviteap
profe&as, erv7rov, Terwrci? At liarum adfcriptione formarum quid opus? Quum enim Auctar concedat, necesfe eft, nulluni
inter h«c 6c quas in Conjugaiione jamjam exftant, Tempora, in-
tercedere ßgnißcatus discrimen, equidem nori video, quorfum
illorum fpectaret additamentum; nam, II terminationem refpicias,
num STV7I0V, es, e, adlcribi Imperfecta necefsarium esfet, cum hane formam jamjam in eTwfl-ov, es, e, datam invenimus?
num Perfecta tstv7T cc, opus, quuin adelt reTvCp-ct? num Fu-
turo Paslivo trcrs]&tj-erogen, quum in Trciyj-aogca eandem omni-
no terminationem habemus? Neque enim fanius hoc, quam Ii
lub TVTTioci vel vrciéoo verba qusecumque alia, qua has fequuntur conjugationes, adposita videre velies, mirum enim esfet, ni
erwrov, reroTCcc ad erv7ilcv, rhv(poc, quemadmodum ad typum eumdem e\eyov, AtÅe%« 6c qutecumque flmilis adllt eidem Con- jugationi llructuraTemporis accommodetur, viderentur quadrare.
Conjugatio enim, qux unum cujusque Temporis habet exein-
plutn, pluribus llne dubio non eget adfcriptis: namque, ut inter
hsec nulla, qute quidem numquam efse poteft, eft disfimilitudo,
decem haud magis , atque unum, valent exempla. Sane tenebit
6c feiet quisque , ad hoc unum omnia, eandem imaginem refe-
rentia, ut hactenus, ita in pofteruin, collineare. Primisferius pergit: "Den nya Conjugationen blef mera fammanfatt ... ån
''den gamla . Ty . . . man kom for att gora Conjugationen 'pä ca fullftändigare, att hafva den på gi for ogonen" Quod quidem concipere animo nequaquam nos poslumus. Quamdiu krv(p$Y]v, ho7Ftjv ad ruV7&', e7roiförjv ad Ttodv cet. relata fuerunt,
omni jure, form« ca 6c gt fatis mixtim 6c varie ante oculos po- sitae fuisfe dicantur; nunc vero probe diftinctis, nil commune
aut promifcuum eft. Credere nolimus, diverll ex causaßgnifi-
eatus, Pasllvi irvtySriV juxta irv\pugrjv vel Deponentis vel Medii,
locutn necefsarium Primisferio vifum. Si enim alteri fignificatus
A a infit
4
in/it Pas/ivus, niteri alius, nil efl, quod inipediat, quominus
.Activus fub alia Conjugatione, quam Pas/Ivus quscri pos/rt, Ratio fignificatus neutiquam Conjugationis tangit rationem: nempe in Lingua Latina, ut Activus & Pas/Ivus fignificatus uno loco fe fequerentur, minime Grämtnatico cuidamveniret in mentem juxta Experiebar (jag forfokte) adponere eidem paradigmati velie,
Teiltabar, (jag forfoktes), utpote quas quidem fignificatu , mini¬
me vtro genere Conjugationis cognata funt. — Porr» Noderv
"Det år val (genom Trendelenburgfka methoden) lått att hån-
*'ieda sAccßov — af Aoißx . . . men det år ßuteligen åfven få
"fvärt att utan reglor hitta pa, att Accßoo och sAotßov är beßäg-
''tadt med Actpßävoo — Hoc animadver/o, de veteris methodi pne nova utilitate ifa perfvafus efl Anctor, ut hane, folo hoc telo, confofsam totam corruere arbitretur. Sed mirum e/1, pri-
usquam hoc genus oppugnationis contra Novani methodum in-
ferretur, animo Primi/Terium non reputa/fe, idem omnino refor-
queri contra veterem posfe. Sciiicet ubi rogat hic Auctor, quo- jnodo adolefcens per fe ipfe, fine ullo Prteceptore Lexicove per Novam methodum ab eAußcv perveniat ad Accpißctvoj, e contra¬
rio nos Primi/ferium velimus rogatum , quomodo Vetere lervata methodo, jam perveniat? Num per fe? num ni/I per Pnecepto-
rem aut per Lexicon? Neutiquam fane: hoc nobis, velit, noüt,
concedat: nam consvetam difciplrnam, ut circa hujus finem pa- ragraphi Primi/Terius dictitat, tironi offerre regulas, quibus pauila-
tim adfvefcat & Derivata ex fuis Primitivis deducat, & illa ad hasc referat, id quidem hactenus faltem, in nulla Grammatica Grteca, ne in ea quidem, quam Primi/Terius ipfe tentavit, vifum humano obtutui efl Si igitur nihil aliud, ni/i Prteceptoris Lexi-
cive opera flt via Veteris methodi, eadem etiam huic recentiori
permittenda fervand..que ßt. Quodsi hoc vero Nova methodo
argumenti genus opponitur, eodem utique fimui coliabantur ambae, necefle e/1. Incredibile & portenti fimile e/1, qui flat, ut aliis pnecepturus tam parum temet ipse intelligas. Sed eadem
oberratur chorda in
§- 14-
5
§. 14- Scilicet ob difficultatem a Temporibus obfoleti
Praefentis ad formam Praefentis ufitatam perveniendi, (ab shußov
ad Kcepßctvoö, ab ad Aéyoj, cer.J Trendelenburgiana
non recipi methodus posiit: ut enim fecundum hane formas obs-
oleta: inveniantur, "mäße man författa nya Ordböcker, i hvilkci
''man fjelf kunde flå efter dein'' (formas has obfoletas). Nos
autem in orane plane contrarium nitimur. Qualia nempe nunc
funt, methodo huic Novas omnia Lexica tantum abeA ut no-
ceant, ut favere egregie videantur. Haec ipfa funt, qua» nos docent lemper ufitatam Praefentis formam eamque in promptu paratam ob oculos ponunt, quippe quas ipfa ab eAccßcv ad Aotfc- ßocvoo ab lAé%3?jv ad Aéyoo9 a TromSrtaofAOCt ad 7rotseo, cet. recAa
nos ferunt. Qua: quum ita fint, Lexicorum adeo nullam pofiu-
lat Nova methodus mutationem, ut potius magnum luum emo- lumentum, in eo, quo nunc reperiumur, llatu Lexicorum in§o- lumi ponat. Fallitur fine dubio Trendelenburgius live potius
fchola ipfius inter Germanos bodierna, fi tales Praesentis formas, quales funt Ae%^/x;, 7:oiyi$hiåi, cet. velit admififas: talcs enim
neque visas umquam in Grasco fermone neque videndas efle de-
monfirabimus alio tempore: Quodfi Lexica vero non eß&AySvjv
ad /3&AofJLCtt, itp&cég/jv ad (pSéigoc referre, ut vere referunt, fci-
rent, baud fcio, quid fit. quod intelügat Primifierius in fequen- tibus, ubi loquitur de necefiitate ''att ftadga nya reglor, fom
*'visade i hvilket forhällande hvart och ett foräldradt Stamord
"ßär med det brukliga'' Profetfio bene fecisfet NoAer, A regulas
tales in medium protuliffet. Etenim mihi certe neque uila ipsarum , jam exifientium, neque, quomodo exifiere posfint, ulla ipfarum ratio, cognita eA.
§. 1$. Varii circa Syfielna Trendelenburgianum Scrupuli:
i) Secundum hoc SyAema Futurum a Praefenti fola iittera c
differt: "Verba pä eoo, (7roiéoo) . . . Jkulle hafva Futurum eaoo
' QnoisacF)-, men hafva dock ;]aco, yjacgcct Qtici■ rjcroo, 7101- jfcre- ppen —3 ' Ergo theona hac parte lalia eA. Neutiquam. Ver¬
ba in
6
ba in eoo gaudent Futuro in saco Sc v\ssm vicisfim Qctivea», di\\f- 0-&}), idque eani ob caufam, quod tenninos verbi auxiiiaris sm
(fum, eo) latentis in omni Conjugatione Acliva, aIia Verba in¬
tegros {sm, sctm) alia ultimos (&>, ctm) -adoptant, unde ab ccive- (tm fit futurum clivsaM^ ab dive-euåo Fut. di\ee<sM, i. e. ccivrjaM,
ut alio loco diligentius exponernuS. 2) '''Alla Verba pä yi . .
5'behälla Stamordets bemävkelfe (per Stamord inteliigit Piimisfe-
rius formam 00) — vfåledes dr (piÅYjyi åfvenfä val ACtivum,
*'fom (piKsM; däremot hafva Trendelenburgs Verba pä yi be-
f'märkelfe af Pasfwaf Reife: faiieris enim, quod putas figni-
ficatuinErat Verbis in yi Sc m a principio eundem lubjeifnm fuisfe:
ot ab initio Afiivum, yi Pasfivum: tempore deinde inter-
jedo, yi, ficuti Pasfivum in lingua Latina, in Deponens transiit
Sc Activam fibi vindicavit poteffatem. Qui tarnen primigenius,
quem Trendelenburgius notavit, fignificatus Pasfivus vei Nt-utra- lis Verborum in yi, adhuc refiduus efi: scrrtjv, eßyjv, ec&Koov.
Quod Primisferius ipfe quidem non ncgat, fcd inde praecipuc
fa<51um explicat, "ty scrryjv, sßry, socåmv äro icke Imperfecta,
"utan Aorifii." Aorifli vero? Num cenfes igitur Aoriflos Acfti-
vo gaudere non posfe fignificatu? Prseterea quidem, quid elf, quod Primisferio hujus nominis ufum penwittat? Ipfe enim for¬
mas temporales, per ry, cov exeuntes, Aoriflorum esfe, id, quod
esfet dethonflrandum, ubinam demonfiravit? 3) "Alla Verba på
"yt taga uti Imperfedlum {stISvjv) utom Singularis de korta Stam-
"vocalerne tillbaka (irlSEysv, stOjEts*) däremot måfle desfa
"nyligen införda (ervCpSHv, ItuttHv) bibehålla Singularis långa ''Vocaler fsrvCpQHysv, stutsHts) — Quare ejusdem, atque illa,
natura? ha?c esfe nequeunt." Sed Pra?fens Aflivum riSHyi, ål-
$£lyi, Pirefenti Pasfivo rlBEycct, ÄlSOycci gaudet: neque vero ha?c fingula ejusdem esfe natura? negas? *\tqui longa etiam Sc brevi Vocali e Se yj, o Sc m inter fe ha?c quoque differunt. Qui litte-
ras y\ Sc 00 recentiori demum Lingva? a?tate, quum antiquitus fo-
lum e Sc o exflitisfet, ortas esfe legit apud omnes Grammaticos,
*ihil circa has in e & q, 9 Scu formas diflingvit, nifi quod per
rj Se
7
vj Sc 6o elata recention's iingvac Tunt, quam illa per s & o ab
initio pofita. 4) "Jag vet i hela Språket intet brukligt Imper-
''fedum, hvars Prasfens år aldeles obrukligt, om icke til åfveu- ''tyrs sIttcv, men hvilketfnarare altid bor anfes fäfom en Aori-
*'fius!' Sed denuo AoiifK hasc appellario, quaefo, quof jure?
Scilicet Aorifius 2. iplas ert inter controverfias eas, quas, ante- quam inde queat argumentum opponi, fane jam explicatum &
demonfiratum ire oportuisfet — "Däremotförekomma i det nya
*'Syflauet otaliga Imperfecta, fom äro allefamman berofvade fitt
"
PrcefensP Pleraque Imperfecta non potuisfe nonfuum Prrefens, quippe plurimis feie in Verbis a breviori in longiorem formam
mutatum fit, amittefe primigenium, facillime haud dubie Auclori conftasfer, fi fuas ipfe obfervationes, quas circa hane materiam
attulit (§. 22.), meminisfet. — 5) "Dä ett freefens är obruk-
"
ligt i Indicativus är det vanligtvis obrukligt i alla ofriga Mo-
''di; men likväl förekomma här alla förlorade Prcefentia (tvttoo,
'*Tv(p!äy/jii) uti Imperativas, Optativus'' (tvtts, toiTcipi, rufi-
&t]TJ, Tv(pSeltju cet.;" m. m.'' — Sed hoc, quod magnopere No-
fler miratur, nil aliud oilendit, nifi quod tale quodlibet Prarfens
etiam in Indicativo olim exfiiterit (Aeeßoed): quum autem forma Praefentis, ur Auetor ipfe eft Primisferius, tempore procedente amplificata fit (Aocpßolvoo'), eaque forma prolixior, ut etiam anim advértit, ad Indicativum folum pertinuerit, facillime concipere
animo debuisfet, ceteris Modis nullas, nifi obsoleti Prsefentis, for¬
mas prasfio manfuras fuisfe£ 6) Iterum de Jongis brevibusque
Vocaiibus Verborum in /ur. ''Vid de ordentliga Verba pä pn
mäße Han . . äter vika frän fin egen regel, i kraft afhvilken
''defa föråldrade V'erbn pä pi befiändigt fkulle behälla den län ''ga Vocalen.' Sed ob caufis, nuper allatas, omnes regulse,
ad quas brevis vei longa Vocalis exigitur, cuicumque Syftémati
attribuafttur, irrifre funt afque inanes: nihil in omnibus Lingvae
dialedis magis contra regulam omnem vacillaf atque e cum u,
o cum &> permütatio: Idem etiam de Diphthongis valet, quibus pariter in Lingva antiqua nullus aderat locus.
§. 16.
16. ''Defsa fvårigheter ar o, i allmänhet] tagna, efter
''min tanka. äfven fa fora. fom i den Allmänna Methoden —
Enim vero, fublatas nunc finguta, null« funt. Repulas agtem, quse, ut Primisferius afseverat hoc ioco, 'fårminfkas låia ds
"fg icke. ty de grunda figpå Språkets natur" — profiferi non
dubitamus falva Jinguas natura, fic diminutas, ut jam nihili fint
omnino, per novam methodum, omnes —
*
§. 17. Dialeofi non tam ex fortuito quodain, quod Pri- misferio placet, arbitrio, guflu, infiincfu fblott praktijkt, efter
"en naturlig infiinct'') natte funt: disfimilitudo pronunciationis
naturali c-x necesfifate confequitur disjunctionem gentium, qua;
antea communi fermone ufie funt. Lingual« a primordio nullas
habuisfe regulas, nihil Analogite tribuisfe ([''icke efter en vifs
"regel eller theorieaperte profiferi non dubitat Aucflör. Re- pugnat vero omnis experientia. Etenim in ipfis primordiis
omnes Lingutefunt ad regulam diligentisfime conformatsc: minus
enim exercitafas cogitatio.ni fcmpcr opus fuit difl i11<51: iore fermpne:
inimo vero in quantum illa excultior, in tantum liic liberior &
folutior omni tempore exiit. Nihil efi regulis fuis, obfervat
111. Ihre , lingua apud Ulphilam , obfequentius. Quantamne in Jfingulis Nominum cafibus, Verborumque flexionibus Lingua prisca
Svecana, prae bodierna, diligentiam habebat & accurationem?
§. 18. Dialecfios, feu conformationem illam Lingute, quam in antccedenti §:o ex disfimiii guflu fernere quafi profeclam com-
jnemorat Primisferius, movisfe pluriinas, qute in Grammaticis poflulantur, Verborum regulas & exceptiones, efi pofitio, quam,
fequentibus accommodatam, prtccipuum Linguae ab Analogiafatis
licenter erraticae lumen datuiam fibi perfvadet, Quo nihil vel
credi vel dici falfius potefi, Immo vero Lingua rite tracfiata.
nihil fere ab Analogia declinat: paucas regulas habet, exceptiones pauciores: funt hte, quibus confufa tantum Grammatica, non
lingua, laborat.
9
§. 19- "Jag kommer nu till den under/ökningen . • om
*'desfa Stamerd . . någonfin verkligen exifterat •— fif Platos och
"Xenophons tid, viße man intet dåraf: de ÅidAe Grekiske
''Grammatici vifte intet darom. Denfrågan, om desja föråldrade
"Stamord någonfin varit till, är jåledes redan få godt fom befva-
"rad med Nej'' —- Si Plato åt Xenophon verbis, fua aetate jam
tum obfoletis, 11011 ufi funt, neque dudi materie, in qua eorum
Scripta verfaatur., verba hujusrnodi generis -attulerunt, hoc tarnen nulla, präster hsec., quibus ipfl uii funt, verba usqunm in .Lin¬
gua exflitisfe, baud oAendit. Nec antiquisfimi Gr«ci Grammatici
alia verba, nifi qua: in fcriptis, a fese expiicandis, adesfent, tra-;
clare potuerunr. In antiquis fcriptis NoAratiura, Ane dubio» Rimkrönikan, Konunga och Hofdinga Styr elfen, utique vocabula
bene muita iiaut Sveca exi/limata esfent, ii veram åt unicam Linguas indolem copianique ex recentioribus five Datins Svenjka 'Mißoria, iive Rydelii FSrnuftsåfniugar, five Sahlstedts Svenjka 'Ordalok, metiremur. Sic Giasca, ii in ea nihil, prasterquam
quod Plato åt Xenophon attulerunt, verum esfet, profedo Ari-
dioribus juAo cancellis åt terminis circumfcriberetur: contra, ii
omnia , qua: Grammatici fuper hac iingua disftruerunt, vera as- fumenda esfent, miruni quantum föret perpltxa.
§ 20. 21. Quasdam vetuAas Verborum formas revera exAitisie NoAer non it infitias, fed ubi '\e\oof inquit /' lät man
'föråldras och komma ur bruk, emedan deji Imperfektum elhcv ''på intet sätt kunde Jkiljas ifrån Åorifius 2 (efAor)" hasc certe ratio inopinata åt mirabilis nemini non videbitur, qui prasfens
ÅfyaJ, ygocipoo, /3Aestra? åt quas reliqua funt, quamvis ead.em
omnino in his obrineret Imperf. åt Aor. 2 ratioiimiiis (eAeyov#
eygccCpov, e/3Ae^cv), tamen non obsolevisfe, animadvertit.
§. 22. Prasfens a prisca breviori in prolixiorem fonnam
recentioiis asratis abiisfe, verisfima eA Primisferii obfervatio;
quam tornen do'emus, Audorem ad necesfaria Joca•(§. 15, 4. 5.
tion Ctis adhikimfe.
P> §. .23..
%0
§. 23. "Imedlertidfaulte man gfl for langt, om man ville
*'gifva hvart och ett afledt Tempus, hvilket icke helt och hallet
"dr analogt med fitt Pressens, ettfdrfaildt Stamord" — rede
eatenus observatur, quafenus quasflio eft de/3ißXv\xcc, ydy.Krr.ee (evidenter ex ßeßdXrjuce, xexdXyjxoc contradis), quas nemo um- qudtn, ne Trendelenburgiüs quidem, utadfert Audor, ad ßxica,
xXéoo relata voluit. — Iramo vero Primisferius ipfe, gravi errore captus, ßißxyjxot ad ßdXXoo, ßüXrcrofjictt ad ß^Xo/JUXt, co'r&rjv ad
ciofjLOti, ccKéjryjacc ad dxi^oo gsgeXmcc ad /aiXoo cet. referenda
exiftiraat. Quum enini fatis probabiliter conftet Verborum tum
a> tum eca fuisfe antiquioribus temporibus terminationes, ipfum ßctKex autem revera in lingva exifiat (Horn. II. VIII. 299. 301),
nimis obflinato animo disputat Audor, qui ßißXr\xocy qtiod Ju- '
culenter ex ßeßdXrxoe efl contradum, legitime a ßocXeoo deduci
non Unitj fed contra ßißXvjxec esfe pro ßißotXxa örtum a ßccK-
Xoo, atque rj Ivavioris foni gratia interpofitum contenderenon ve-
retur: quemadmodumin ß&Xwopoct, ßeß&Xrpeet, eßaKr^rv, quas alioqui ßsßisKfJ.ai, ßsKac/uioii, ißxXSyiv, (—- at Grascis auribus quidquam feribi tam abfonum quomodo poluit?) parem a ßd-
XofjLCU videtur flbi videre originem. "OIcpcci tager ock detta 37,
"for tydligheten fault till Jig (ofivofjioct, oorj/uoci, cortßvy } emedan
"det dfven finnes ett annat olofxcci, hvilket formerade regelmås- ,pfigt åhcfÅCti, oov/uLCii, gJo-St/v," <— Omnino, quicumque, prout
fua mens Sc opinio exigit indigetque, litteras vel addit vel de-
mit, profedo is, fua ex audoritate, utcumque libuerit, Grascam lingvam posfit formare. Verum enimvero ex necesfaria Lingvae
ratione esfe aliam, präster ßdXopoci, formam ßüXecfxoti, unde ßs- ßüXyipc&i, ß^Xrjaopcci, ißüXy&rv non minus ex prasferipto regu-
lse, quam 7rs7roltj/jicei, 7rcficrc/xcti, i7toiy\får\v a 7foiiog.cct, exeunt,
conftat; tum vero Lingvam Sc olopui 6c odofuociy ex ilio clvc/aui,
coa-poci, ofaStjv, ex hoc ctqcrofjtctt, ooYifAc&i, oofåriv , posfidere; pras-
terea quidem habere hane Lingvam non folum dxéfo, piXco,
fjisvccy cet. fed etiarn dXe^ioo, t/eXéopsvsco (Pind. 01. XIII. 12.
Horn. II. VI. 109, V. 430, VIII. 299. 301), unde dXe^rpco,
IX
pe/uéAYfAot, [xefAbV/jxoi luculentisfime ad regnlain manant; Pariser t\pq<roo ab é\pé&, ccv^r^oj ab clv^soo, elfl fint e^oo, ccv^oo alias
foimas; atque adeo nihil esfe, quod dht^co, e\p», äv^oo, foras
asfu-tnto f]., Futura fabricaverint fibi dÅeZyaoo, é\pqara)s dv£t]<ra>,
''emedan annars ffine hoc y\), inquit Primisferius , v Futurum
"
icke kunnatJkiljas ifrån Prcefens —- TIetpqizcc vero ad Cpflcaoo, C7TclfscjACii ad cTTsvtjcn (non ad a-7;eläoo, ut ait Nofler,) pertinere, idque proptér rationes, quas non theoria modo Trendelenburgia-
na, fed Grammatica omnis alia fubjicit, facile quidem eü intel- ledu; fed •7rslaofj.oii potius ad vséiSfoo, quam ad 7ih§ax referen¬
dum esfe ob fiugulares caufas, ab ipfa tum flrudlura tum figni-
ficatione defumtas, autumare, invitis licet Lexicis, non dubita-
mus. Ceterum non Trendelenburgianas, fed Primisferianas po¬
tius huic Lingvam Grascam traclandi methodo, nullam fufficere regularum vim aut cohortem {"reglor räcka på långt när icke till") jure, hoc loco ingeminemus.
§. 24. Quod reliquum e/T, Syflemati Trendelenburgi-
ano obesfe creduntur fequentia: 1) ''De brukliga Verba äro uti prcefens längre än de föråldrade, i det Nya Syßemet äro alla 'föråldrade Stamord gemenligen längreFalfo : enimvero , fi longe amiquisfima Primitiva breviora fuerint, lingua tarnen ipfa
oflendit, eadem jam fa-iis mature , Homeri quippe temporibus, longiores formas fibi induisfe : qvoo, igvoo, e^vzoo, igvKocnoot egv- xotueco, ifvxetvot, iyvxccvccc omnia ejusdem diiatatas formac exem-
pla apud Homerum (Odyfs. IV. 577. Il, VIII. 206. V. 321.
262. Odyfs. X. 429. I. 199). occurrunt; neque, ut credo, longius Trendelenburgius neque Auctor fuas disquifitiones repetere velint. 2) ''De fanna föråldrade Stamorden förekomma än i ett,
'an i ett annat Tempus, än i få än i flera — Stamorden däri-
''mot i det Nya Syßemet äro till form och Tempora få ordent- liga och få likflälliga, fom om de varit ett verk af en enda
' Grammaticus, huilken blifvit förfedd medfullmagt af alla Gre¬
ker, att ßifta lagar forfpråket." Enimvero omnium Linguarum
B 2 genius
