Peri tou Diopetous (Actor. cap. XVIIII v. XXXV) dissertationem philologicam, consensu amplissimæ, in Regia Academia Upsal., Facultatis Philos. præside ... Johanne J. Amnell, ... publice examinandam sistit Sigfrid Odelin, Laur. fil. Smolandus. in audit. Ca

.

D.

n E P I

T O T

i i o n E T O Y S

( A C T O R .

C ap.

X V IIII » . X X X V J

D ISSE RTA TIO N EM PHILO LOG IC A M ,

C O N S E N S U AM PLISSt M Æ , IN R EG IA ACADEMIA UPSAL.,f a c u l t a t i s PHILOS.

P R Æ S I D E

V I R Q

C E L E B E R

M

ag

.

J O H A N N E J.

A M N E L L ,

G R Æ C . L IT . PROFESS. REG. é t ORD.

PUBLICE E X A M IN A N D A M S IS T IT

S I G F R I D

O D E L I N ,

LA U R. FIL. S M

IN AUDIT. CAROL. MIN. D.VII DECEMBR;

A. MDCCXLVIII.

■

HOmS

ANTE

M

E

R

ID

IE

CONSVEIIS.

V I R O

'Admodum Reverrnâo at que Trxcbei/fim',

Mag. L A U R E N T I O

O T) E L 1 N ,

Ecclefiæ Elmebodenfîs PASTORI & PRÆPOSITO Meritifiimo,

P A T R I IN D U L G E N T ISSIM E

X

a f c tJtsryjç àm ï.oyïctç Xotyxçfo y k k l xçâèvTTfêxèç, lX TTCtliïw ClXOi TU TW

ty u y y s VLtèhi, oîac ivasßeiot m l Qçévq&iç m l svzfoTriot sial ’ m l yyjv rà zuv yovsoov Ttçiauntoi, rwv i f y d^zyjÿ faizyfevovzuv, rfiiçov ß t e x w . 'Apa. $s Soy.sï now- aXrfîèÇy itziç èv zôvru t 5 npicyyazi to yszpisv J- •nspßctXtei, d y s tâ v T v y m a fm y} A m f y y e i w , oti z à èxizepTtéçoizct ysvoizo âv dzeçitkatO L T o t y a p w

ifiè h rjj M o t ^ov ■Ttsnoti^sv^ov i (jt£TS

7

tètfa Tgèç fyuccriov -KotifcvTrjçiov, i'nefApotg, xccSêtyç. 9à, nvwV rtotfionuv stü v , d-xsçsiXctç ngog to BariÂixoy «Kdfe- trxotXeïov , t o iv T/j OwpaMot, ixiQotvfcaTov, K d y d //.sv toi erxonuvtduTyjv T/jv œyuyyjv, dyü'joç (Jisçyjÿ kolI @fovT$oç, ê%o’JiotoyQViucu)oTi Titwj'/ teropPoTov ctvrl TÇTÿTOJV èvSçySTYiïXOnM Ü XCCT s pis èçi

2

oi Q é \ gsiy. 2ov £ n i r f f BfAriÇ*f, ttoM« èsopcu}

TOUTW TÜV èyySlpYlfJLCiTW USlfOiXtOübÜ'J ànXÔTY)Tl Hcâ àr$ot (Jirj dnoMOtubyj; , xäI zx^dcr^y); 2s tt^cov t? xä2 (rvyyvdjfJLovôt. $ 2ou iumotv

vaUinislxsioLV o v uovov nctfaxuXu, dXkot xotl xfocrfa,

m <TCt(psçëfov. T ö Åomov ,xäi to [åsv épov, b a ^

pépai 7Tfotrxwfauv t ov eebv Cicéç Sou IxsTsvffu i

cttuç^ Iiç itdvtjç fjLsv T/jg ty ia jM , Tîjç fè Yjflm bixlctç xdXÀog xcà xi/fogy'fy/) Soisv ivÿqpix biçtyeiv xai uçiçot j^octtslv»

V E N E R A N D I NOM INIS F A T E R N I

C ultor obfequentitfîmus, SIGFRID O P E U N .

r

VTRO Aâtnodum Rever M o ert q fie TftevffrrWm

,

Mag. SVENONl

M

a

LMERO ,

PnSTOKl & PRÆPOSITO in Nottebåck & Granhult laudatifiimo,

Avunculi loco venerando*

V i . i ' I

VIRO Admodum Reverendo ntque Przclarißlmo,

A N D R E Æ W I E S E L ,

Eècleliarum in Skatelôf,Thorsâs & Hårlunda PASTORI & adjacentis diiirhflüs PRÆPOSITO dignisfinao , Avunculo & BENEFACTORI ad cineres colendo.

VlfiO P lar innem Reverendo ( f Clari (fimo,

Dn. S A M U E L l W I E S E L

,

PASTORI in Wifflanda & Blådinge vigilantisfuno,

Avurtculo honorando. ,

. VIRO Plurimum Reverendo & Dociisfwio-,

Dn,

NKÜLAO

,

EcclefiæWexionenfis COMMINISTRO fidclisfimo, Adfini Cariflimo.

. I

7

JUXML lIVA*f.OVÊ

^

*

I N qualecunque animi gratiflïmi fîgnum,

Dianæ Ephehae fimulacrum h o c , ru­

diore delincatum penicillo, offert

Pncclariff. & DoitiJJ, MOMINUM VESTRORUM

Cultor obfervantiffimus, SIGFRID ODELIN,

P H E S U S, ignobilis hoc ' ævo

Nacoliæ vicus i parvis for- dens tu g u riis, isque T u re is

A iqfalik, incolis f i ena aut

Figena, in chorographorum

vero mappis etianinum Epbe-

fo diQ us, florentiffima quon­

dam Afiæ minoris civitas, immo Ioniæ caput 8c princeps exftititj ut quæ in pulcerrim o maris A e­ gaei (inu, ab A m azo n ib u s, u t fe ru n t, a) m ultis ante T rojæ excidium annis co n d ita, & cana

an-A

tiqui-a) PLINJ/I. N .[L IL. C X X V lllh JUSTIN.

*

IlEPI Tor

tîquîtate, & (itus opportunitate, Är aedium fplendo­ re plerisque urbibus longe antecelluit. Jam tu m incluta, cum regnaret Romæ SERVIUS T U L ­ L I U S , LIV IO b} tefte;, multo poft prolatis in O rientem vi&ricibus Romanorum a rm is, ne fic quidem priftinæ gloriæ ia&uram f e c it, qufny im­ peratoribus orbis dominis maximi femper aeftima* ta , inter primas Afîæ Proconfularis urbes incla­ ruit. U t cetera , d e quibus hæc no ftra, inde a vetuftiffimis tem poribus, (ibi gratulata eft , deco­ ra (cientes jam ‘praetermittamus , praecipuam re­ portavit gloriam ex (acris D IA N Æ (ibi (olîemni- bus ac fere propriis \ quorum quidem adparatus inulto magnificenciffimus vel rem otiorum popu­ lorum admirationem , reverentiae plenam , ex­ citavit. Hinc Efhefum Aft* lumen adpellare non dubitat PLIN IU S c). E t PA U SA N IA S d ), ’E

(pspfav-y inquit, *kfttyLW noteiç ovopdÇovny ui itu- fftxl. Quare Dianam Ephcfïam paftîm videre eft

expreftam in numis plurim arum gentium ac civi­ tatum ; puta Hier a f oil i arum, Cb ane urum in Syria,

Pergœarttm, Clariorum, Prufiorum, Am f hi f olit arum, Clazomeniorum, Gortyniorum in Creta , Samiorum , Afameenfmm: ceu oftendit D E ILIN G IU S e}. N ec

(ane aliter D E M E T R IU S, / ) ci vis & opifex

Ephe-• (Tus,

b )L . i. C. XLV. C) L V,c. X X V IJ Il

d) InMeffen. f lib. IUI\ c X X X I. eyObferv. Sacr.P.IlL c, X X X V U U . f . X f ) Altor. C X V IIII. v. 27.

AlonEToïï.

45

fias, pradicat tijv peyateicrrrrct rrjç *Afrépuibç *E-

<Pe<r(w, rjv far) rj Acrfa m \ ij ^nov^évï) ^ aeßsTou • ad-

clamantibus dein uno ore toÏç <ruv d v r i rsyvi'tctiç & omni Epheborum turba: g) M sydirj $ Aft#-

fjuç ’Efacrfov. Quam quidem cvyyyo-iv xaï rv- rTfotpqv fedaturus 0 TfCtftputTevç (lenba aut fyn-

dicus urbis Ephefinac,) palmariam civitatis t a x laudem indc arceflit, Å)/qnod nemo non noviflèt t ?j¥ ’EQsffiw Ttcl.iv vsuxofov 'ovtrotv rrjs Msy&.qg

Qszç ’AfTÉpufoç, hoc eft , Ephejum cultricem ej]t Aidante Dtéc Dian*. Mos er a t, ut cives, qui den m

deam ve veneratione profèquerentur religloCà, tem ­ plum illius variis honeftarent ornam entis: unde non obfcura lu n t incunabula vocis N e&Mcpoç, quae compofita eft ex Attico vsùç, templum, Sc xofeïv,

verrere, purgare, aut quomodocunque ornare ; a-

deoque Ugnificat hunc, qui templum curat vel ador­

nat. M im m , quantum hoc titulo dele&ati fint G ræ ci, quamque ftudiofe eundem ambierint ; rçuem fi quando obtinuiiïènt, nurnis , m arm ori­ b u s, aliisque ad feram pofteritatem transmittendis monumentis hunc imprimendum curarunt. Prae ceteri« autem hic Ephefiis habitus eft honos, ut non folum Neuxopot abfolute, (quemadmodum in T R A JA N I illo n u m o , quem ivi diatribes huius limine exhibuimus ,) fed & üdjiräo n u m ero , bit

tervQ, immo vero foli omnium quater Neocori a 1-

dierint. Sic inferibitur numus H A D R IA N T I;

A 2

E<PE-g ) Ihn. V. 2$.

nEPi

toy

,

E O E S lÄ N -A ttN E ß K O P ß N . J U L IÆ AU G. E<DE2fßN T PI2 NE&KO I2N .C A R A C A L L Æ : Ed>E2 ß N M O NßNA SHAßN T E T PA K I NE&- K O PßN . _{E t nimium laue (lia E phdîis Iaera} luum que illud placebat agnomen; donec a PA U ­ L O , J O H A N N E , T IM O T H E O , horum que fucceïïoribus Epifcopis, meliora Enfïm edoU i, & ab avita fuperftitione ægre demum a vocatif Chri- fto nomer* dare

majori

fibi laudi ducerent.

$. n.

Media urbe fuit paluftre folum , quo exjfic- cato, pofitoque deinceps inconcufîæ Ibliditatis fun­ damento , opus furrexit omnium feculorum me­ moria celebratifiimum. T em plum loquor Ephe- finum , to Tfjç^ueycctyç. Bectç ’AfTepuSoç tefèv DE­

M E T R IO illi di&um/),* quodque a dea ilia com­ m uniter ’Afrsfi/Jtrtov adpellant antiquitatum Icripto- res. De cujus mirifico nitore CALLIM ACHUSrA)

K ftvo iïs TOI (ÅSTSTCSlTSt Tïiçl ßpBTUQ iV£V$£

AupcyjSyj. T ü v ê} üti SêûJTepw bipejai ?jùçy

’O u f dQmôrêfov. •

-E t PH ILO Byzantius * T) ô tyjç 'A frê/Jùàfa moç h

9Eÿ)fap pufaoç êçl Çküôv oixoç' ngurSyrsTcu yâp o Bear trdfxevoç jàv tokov ivq X få få a t, aotl tqv bvgâiHov Tyjç d&atvxjiaç acapLoy éiri yvjç àtotyffivQL 'Magnifi- ccntiffîmam hanc ædem quis primus

exßruxe-.

iv

• ' •

::

\.v rit.

f) A SI or. I. c*

À) In Hymn. ad Dian. v. 248. fa*

A I O r i E T O ï S . s

rit, non efl în proclivi dicere. Illam communiter

a civitatibus A p t fa&am fama tu lit; ut verba L I­

V II/«) noftra faciamus : idque, ut porro fe r tu r , annis plus quam CC. Interim A M A ZO N IB U S quam plurim i, alii aliis fani hujus ftru&uram tri­ b u u n t; quae quidem fèntentiarum divortia hinc enata exiftimamus, q u o d , cum fæpius inftaura- tum fit, diverfa aedificationis tempora confuderint, & proinde varios aedis illius conaitbres tradiderint hiiiorici. Certe ipfa natalium primique au&oris ignorantia canitiem & antiquitatem prodit. T e m ­ plum hoc, inter praecipua orbis terrarum mira­ cula relatum , immenfis opibus adfluxit. Etenim , præterquam quod maximam auri argenti- que vim huic dono dederint & Ephcfii cives

veuyJgoi, & longinqui hofpites variarum gentium,

lautiifima d m ^ u s u o t certatim huc congerentes; pretiofiffimam quamque fupelle&ilem fuam in eo, tamquam in fàn& iori, quod violare nefas e ra t,

MiwXiotetfiu aerarioque,adfervandam lubences col­

locarunt. U t ab his adeo non multum abludant, quae de opulentifiimo Dianae Permit five Biar-

menfis fano (ÿumalas , den Himmeljka DråtningenSy tempd) perhibet Am piiff Biibliothecar.,Reg. OL*

D A L IN n). Afyli etiam jus; habuit, tefte S T R A* B O N E oj, & illud quidem primum ar&ioribus templi limitibus com prehenfiim , fed poftmodurn

v. extra

w) L I. c. X LV .

n) Hiflor. Svec. part. I. cap. VI: jf. tp. o) Geogr. L .t X IIIL p, ß4f. eL Amfldod*

extra hoc magis tnagisque prolatum , & a M . A N T O N IO demum ad magnam urbis partem extenfum ; quod v e ro , ne ad quaevis patranda (celera invitamento effet, cum flagitiofis ipes im­ punitatis adfulgeret ninlia , penitus abrogatum i- vit A U G U ST U S. Pervulgatum eff fâdum H E - R O S T R A T I, q u i, cum defiderio immortalitatis Undecunque fuo nomini parandae flagraret, tem ­ plum illud totûrn miïère flammis dedit. N ec fi­ ne illo, quem intenderat, excidit bipedum nequis- fimus, Ephefiorum enim cdido quamlibet fe- v e ro , quo cautum e ft, ne quis unquam eum no­ m in aret, effici hautquaquam potuit, ut Hero* ftrati nomen ad nos non perveniret. E t fane par e r a t , u t , quem fuo facinore promeritus fu e ra t, quem que ftolide anquifierat, fru d u m adfequere- tu r , aeternam puta infamiam, nulloque intermo- ritqram fèculo nominis probroffffimi memoriam, A cujus quidem incendii tempore ad natum CH RI­ S T U M fecula effluxere tria circiter cum dimidio. Q uum autem accideret hoc ea ipfa n o d e , qua na- fcebatur in Græcia Magnus A L E X A N D E R , lo­ cus fad u s efl: fabulae, conflagrafle aedem DI A N Æ , quando dea haec, (quam genialistori cuftodem & cum Lucina eandem coluere veteres,) in partu O L Y M P IA D O S, matris Alexandri , obftetricio m unere fu n d a , ipla domi non adeffet p). Cum in eo jam eflent E p h e f i i u t aedem hanc denuo

i ex*

f ) T IM Æ l fu tit i/tbéec apud CICER. L, /, dt Hat, D.

exftruerent , oblatam fibi gratiam ab A L E X A N ­ D RO f oui fiimtum oranem huic reftituendx da­ turum le pollicitus eft, iï modo regium nom en abfoîuto operi infcribcretur, repudiarunt; fpecio- fam exeufàtionem ilfam præ le ferentes, uç £

Ttgenet Qeciç waSrjUXTx x&TctaxevcxÇei». q )

V el hinc confiât, quam follicite id egerint Ephç- fîi, ut fblis fibi nomen & gloria tanti templi ad- fîg n a re tu r, quamque indignum civitate ftia atitu* m arint, (i quis alius illud inftauratum deae con- fecraret. Itaque nulli impenfæ, labori nulli par­ centibus Ephefirs, magnifice refe&um illud fanum, perftitit etiamnum P Â U L O EpheiT docente * a quo quid fibi fboque tempfo m etuerit pro­ fana turba , Dianæ cultrix, perhibetur a L U C A , A&. XVIIII. 24. feq. Præcipuæ venerationis irr aede illa erat Dianae Cm ulacrum , circa quod mea qualiscunque, udnam non infelix, & vires fuas /iit exiguas fupergrefla, verfabirur operaj quam fi non omnino fâftidieris, Erudite & Can­ dide L e & o r, bene nobifeum a d u m exiftimabi- m us.

Ç. III.

Grajis olim A P T E M1X r ) (quafi d^TSfjLjjc

s') integra q) STRABON. I c.

r ) A PT E M IN faciunt D IA N A M , quos novi-

m us, omnes, fi modo A L E X A N D R U M ab ALEX, demfer is , qui Greecum nomen illud etiam Minervae tribuit. lmmo ver, iffam Dianam cum Pallade ean­ dem confiituitAPULILMilef.y bos fequutus, qui

tan-) integra atque intemeratatan-) audivit fàgittifera vn> goilla, venatorum præfes, Jovis & Latonæ filia, ac4i germana eaque gemella foror Phoebi, (Solis,

t etiam

tum non omnia Dearum nomina ad Lunam (Dianam,

coeli Reginam illam, cujus in Aegypto facra comme­

morat JER EM IA S c. 44. V. 17.) aeque atque uni-

ver/um Deorum agmen ad Solem referre amant. E t certe gentibus quibuscunque revelato lumine caf[tsy beliolatria Ö feletiolatria nihil prius, antiquius nihil exftitit.

/) Nifi quis APTEM IN , quod dazspiéaç, h. e. (anos integrosque reddat mulierum partus ,fic di ft am

malit cum STRABONE, L.XIIIL p. 942. Longe a- liud hv/jiov efl aliis, qui' AçiépLiSoç , {quam cum Sy­ rorum illa A (larte faciunt eandem,) perinde atque A r­

taxerxis Artabazi nomina, referunt ad Per fas, qui­

bus dfTàç efl fjLsyotç xotl XctpLTtçoç, c f dpratci Udem qui Grœcis “Hfueç. quemadmodum A R T A X E R X E S , HERODOTO interprete, efl fxéyaç ’Aftfioç magnus

bellator. Quce vero Perßca ex Hebr. ^ o y ro b u flu s,

derivatffOH. SELDENUSin, de Diis Syris Syntagnu L C 6* p- /£f. Aliam viam, fed minori fere cum ad- plauß , ingrefjus CLERICUS, "AçTepiw deducit ex Hcbrait *on ">n mons admiratio mea; utpote quam venatricem, in faltibus errantem, montiumque cu-

ftodem fuperflitiofa reverebatur antiquitas. \Denique

BOCFI A R T U S e Chald. oiDnn magus, Açfep.àot tra­ hit, quoniam ad nofturnum Lunae lumen herba venenata legi praftigia magicx exerceri fveverunt.

rAionETOrs.

₉

etiam Jani t) nomine ;delîgnati). Quam vero

Dia­

nam

dixere Rom ani, .quafi Divam Janam. u)

Reginam nemorum , fola qu<z montes c o lit, Mugnamqtie filvas inter lucos Deam, x )

E t lucos quidem omnes huic in prim is deæ , for- fan illinc L U C1N Æ d i t e , y ) facros fuifle oflcn- dit SERVIUS z). Q u æ autem in terris D IA N A , & dito Tuv JtKTVM C a venatoriis retibus fuis A/fc- Ttivvat. eadem illa in cœlo Phoebe {fboißyj) f Luna ininferis’ExÄT);, quam plurimi cum Usf-

çe(povY) { Proferpina) p utant eandem , habita futt.

. . ‘ B fo

r-t ) Sic M ar-tur-tinum par-trem Janum .compellar-t HO RATIU S in Sat. VI. L. It. i. e. orientem

S o lem , a M atuta f, A u ro ra , ortus fui p rm u n tia ,

fic diftum, D ivum Janum non alium ejje quam f i ­ lem , evitfum vi défis a G. J . VOS SIO in Orator. In- ftitut. L. Illi. C.I. p. II. Edit. Marburg;

u) D EA J A N A y ip ß VARRO NE tefle.de re rufi. L. L c. X X X V I I . L una eft f. Diana noflra•

; Etiam fi ille quidem D i ante nomen .aliunde trahit, nem

que id fa tis commode. C fr SCALIGERUM de Emen­ dat. temp. Lib. fl. ö* VOSSIUM I. C.

x ) SEN FC A Trag, in Hippol act. If. v. qof. f q %

y) Hanc nominis originem non rejicit O V ID l US\ quamvis

£5

alteram Juperaddat. Faflor. L . II. v. 449t Jeq.

Gratia Lu c in e t de dit hæc tibi nomina lueur,. {Monte fubExquilio multis inciduus annis), v .4 3 5 .)

Aut quia principium tu. Dea , Juris habes, z) cs i d L. U l. Georg. VIRG IL

fortafïïs ex triplici munere pariter & nom ine fuo adpellata paflim IfçncçdjüTtoç, T çKrroxstpzXoç^ Poe­ tis itidem Latinis tergemina vel triformis <lea , in

triviis inprimis culta, & hinc cognominata Trivia,

T gioÏÏTiç apud Schol. T H E O C R . ; quamquam a- lii quidem idhæc alio referunt. Reliquum o- m nem adparatum nominum , queis vei G raeci, 'v e l Romani, vel A egyptii demum ceteræve gen­

tes hancnoftram , [JLsydXY)v Seùv di£hm E p h eiiis,

d) infignire olim fv e v e ru n t, confuîto jam m itti­

m u s; Td faltem innuentes*, veterum Svio-Gotho- ru m F R lG G A M ^ ) Fennorum que J llM A L A M O videri non paucis antiquitatum noftrarum feripto^ ribus nullo negotio conciliari pofle vel cum ipfo

Luna, vel cum Diana inprimis Epbefia,zx nume*

rofe uberum lerie di&a UoXvimçu 8z Multimam­

mia; qualem etiam Im peratorum n u m i, a nobis

in hac differtatione expreffi , deam illam aperte fiftunt : ut fcilicet ex ipfa effigie adparcret, omnium

viventium eam effc nutricem : quemadmodum egre­

gie in hanc rem loquitur S. H IE R O N A M U S.

d) H inc Deque ingeniofisfîm oOLAV O RUDBEC-

K1 0 Patri e) defuit anfa nomen Dianx arceflendi a

Go-d) A ft. Apofl, C. X V

1

UL 27: 2$-

34

-

35

-b) Vide Celeberr. OL, RUDRECKII Atlant.T I I C. VI. p. 470 feq. & W H . SCHEFFEKI Upf. A nt. c. VIII.

c) Vide inprimis Amplify OL D A L IN l Hi/l, Sv. C V‘ f.V U L

d) in Pr<e fa ti one Epi ft ohe Pauline ad Epfießos. e) AtL T. & Cap. uUeg%

A i o n E T o r s . , h

a G othico d ia , quo denotantur munia nutricis m am m am praebentis. Saltem F R IG G Æ , illi Se- ptemtrionaliuinpopuloruml)/'tf//<e,ceu pecorum pa­ rite r & frugum quarum libet fecundae altrici, o- lhn fa&a fuifle (aera ferunt plurimi: quorum qui­ dam etiam almae ubertatis deae nomen inditum putant ex vernaculo Frb , i. e. femine ; unde de- fcendifîe videtur Froja , F reja , Frea f Frigga, perinde atque alia com plura noftratium vocabiila, fecunditatem quom odocunque defignantia, v. c.

Fru f ) cum diminutivo Fröken: Frodig Fro C Frothc: quomodo noftris di&us creditur S A T U R ­

N U S , falcifer ille fatorum praefes, & meffis opi­ mae dator : item forte Fria, nuptias cujus am bire,

Frande cum femin. Franka, & c .g ) U t vero ad D IA ­

N A M revertam ur , huic non fere alia, quam F R IG G Æ nortratium, adfignata fuifle m u n ia , vel unus abunde docebit C A L L IM A C H U S , m a la , quae Lui contemtoribus indigere credita eft d e a ,

( grandinum puta calamitatem, 'pecudum contagia,

vi-B 2

rorum-/ ) F R U , domina, h era, hodiernus- maritarum

inprimis honoratiorum titulus, acceptus indetur refe­ rendus veteri F R E JÆ f. Friggæ, ODIN

1

\ ut ferunt, uxori, IHORIque m atri, toto dein Septemtrione cul­ ta Dearum principi. Certe Anglo-Saxonibns Frea vel

Friga Dominus audivit f . herus. Cfr G U

1

LIELM ,

SOM NERI DiBionar. Anglo-Saxon.

g) Vid. . Cl. Mag. É D V A R D I A M N E L L ovopuTcStam (tier. Hebdomad, SyioG* JT. V III p, zu

rorumque 0 puerperarum funera,) eleganti carm ino

profequuuis : h)

oh r i w ypfornYp i/u^cdfeaf ifyrjy.

KTYj'jsâ (piv ftoifioc xäTaßfrfäTac, é ^ y z fè itdyyy\.

HhfOVTOUr dï ysfovTêç £ $ vidciv * dt dé yvvoiï/.eç 'H f& yiraî %jcrHHCt M fö iikfr $ (puyovaau TiXTScnn tf. t.

ft.-Quæ vero devotis cultoribus præmia plena m anu largituram fe fpoponderit f (incolumitatem videli­

cet

tiomimm, 0 ex armentorum paviter & arvorum fecunditate confluentem opum ww,Jvenufte itidem his

Verbis cörrtpfcxusf

O'vç m évpLSiSrjç j e xxï îftaoç àvyâtTYjctt, Kéivoiç eu fjièv àoovçz (péfêi çdyyvfév ds ysvsS ty

T ZTfZTTofav, év d oftßoc déferai • à d fa i oijpict, ’ ' H'gyonat, nftrjv Ivre ireftv^poviév n (peguuiv.

• W,.‘ . ; ï'^ .'v ■ U:A\.-?K ftiq

i rnt

Irr profana rîeïiraquc religione illa , ut nihil fere ad fafeinandos fïmplieiorum oculos animos- que adeommodatius, ita rtec qiridquam prias fuit

& antiquius, quam deorum dearum que fingere

fim ulacra, omnium venerationi in fanis exponen­ da ; & initio rudipra quidem illa> nec magna ar­ te elaborata, (qualia barbaræ gentes adhibent eti-

amnum

,) fed p o ftm o d u m a d e re fe e n te itidem in

facris

A IO nETO TS. i 3

. . ..

facris oftentatione & luxu,- fcite admodum & af­ fabre adornata , haut fine ingenti id genus opifi­

cu m quæfiu. Unde mir urn non efl:, quod

àrs^TjTaioç dfyvfononof xod 01 avy dvrS ityyiiOLi (cl Ttsçï t à iotuvrat ifyu T a i) quam ægerrime tu-r

Ierint Ephefi auditum fermonem P A U L I, Xeyov-

T0ç cTir cvK ëtcri deoli ei h à %éipiïv ÿivofjLsm i). Quæ’

vero de imaginibus D eorum , fubdole ficta aut fu- perftitiofe credita,- paflTm circumferuntur',- pro* digiofafere funt oftentique plerta; nimirum quod

moto capite adnuerint, lotjuufa ftn fi futura præâixe* rin ti ediderint fiju m , /anguine m emiferint, &, quod

vel in prim is jaftari fvevit, coelo dcmiffa fint. H uc facit decarttadfiirmim illud, & Trojanis fatale,ttaX-

t å h e t , fi ut OVIDIUS A) adpelfat j

- - Arm iferœ fiqnttm coelefie M i nervte %

quod régnante IL O , cum T rojana arx &: Palla- < dis fanum exfïrueretur, de coelo in terram defi- luifie fertur, atque in tem plo illo nondum feéto fèdem fibi delegifie; omen adjiciente A P O L L IN IS oraculo* incolumem fore Civitatem, donec intra moenia fervabatuf imago i fla: fed quant, T ro ja n a obfidionis tem pore, U L Y SSE S & D IO M E D E S , no&urnis In fidi is, illinc ad Graecos detulere , Sc demum a fe recuperatam Æ N E A S in Italiam transvexit. E x (}U0 tem pore in æde Vefiæ, quæ Rornæ fuit, ceu pignus im perîi,

fànfre.adfervaba-für#

i ) Atf. X V IIÏI. v. 24 feq• & *

3

$-

k) Fa ft or. fi. VU #. jeq. Cfr. VlRGILi À neid. L 11- idz< feq,

tur. Hoc illud e ft, quod celebrat H ER O D IA - N U S , /) t o Tr,ç l\otXhd$o; ctytà[Aot, o o'sßovci re

ku) YgVTtTowi Poôpsiïot, MpipSèv uno Tçc/aç, côç Xôyoç. a. r. A. Quamquam poftea quidem generatim quæ-

cunque Palladis imagines ac ftatuæ, etiam quas in navium proris collocare moris antiqui fu it, Palladii nomen m utuatæfunt. N eque vero ab hoc loco a- liena funt Ancilia > P L U T A R C H O ayxvM a, m) (cu ta ,-u ti fabulantur, e cœlo decidua* inde cæ-

leftia arma OVIDIO n) pariter & L IV IO 0) di­

tia ; eaque Romæ in templo M artis Gradivi cu- ftodita, & a Saliis circumgeftata. P L U T A R C H O

Aiokstsç TlctFhdfoov, f ) & demifliim e ccelo ancile AionsTiij; TïèXTYj q) audit: quem adm odum & In Vet, Gloßar. Grœco-Lat. ancilia redduntur per Aiotisty},

Quæ adpellatio cum ad noftrum faciat inftitutum, m ox pluribus a nobis exponetur. N im irum in

Aïïi* Afoflolorjim, loco fæpius allegato, Y)in te r âv- anipfara & cuivis nota refert in concione populi

Ephefius ille TpafifxoiTsvç,

efle

fuam urbem veoi-

KÔÇQV Tïjç neycttyç Beciç Afréfju&oç y.al T O T AÎO-

TIETOïS* T o Aio

7

CSTèç, dnô rë Aioç x o å tiité - 7SIV, quo verbo pro ntnreiv ufi funt veteres, rem

notat /) In hi ft. COMMODI, f. L /. p. m, Jß'.feq.E* dit. BafiL . m) in NUMA,C. X X V , 11) Faßor. L HI. 2 / , fq, 0) L I. C. X X . p) in Parallel, c. X V I I q) in N U M A , r. X X I I l l r) C. XVIIU. v.

A 'o n E T O r s ₁₅

notat a Jove deciduam, h. e. e cœh lapfam ; to ov-

fMcv xaTfp%c/usvov exponit SUIDAS /). Per j O -

V E M videlicet, ut non paucarum de diis fabu­ larum phyficus eft fen fu s, ipfum cœlum aut ne­

rem adum brari, non obfcure ex eo colligim us,

quod omnia fere,quæ in aere fiunt, vel illinc in terras defeendunt, (ut tonitrua, fu lm in a, im bres,) Jo v i fuo fabulofa antiquitas adfcripferit, eundem aue pafîim agnominaverit hoonaïw f Tonantem, K f-

fidcuMO'j f. Fulminatorem, “T o n a f. Fluvium JO V E M .

Sic T H E O P P IR A S T O , t ) ’Att/xw tätw feriptori,

rcoieX 0 Zéùç viï»)?, quando ;pluit; & dicitur i (JLSfX* ÿijuoifoç 7$ A ii dyavoansîv, i àczi ilei, ot>Jà A o -

71 ïçegov if). Neqiie aliter T H E O C R IT O x ) - Z eùç aXXoy.ct (jlsv TtêXet âiJpioç, aXXoxa T fôr. E t T H E O G N IS y ) ait :

- ’Ovfè yâç 0 Z.6VÇ

OvS* vuv Ttânaç d'Advei , «V âvêyav.

Eleganter denique T IB U L L U S ita adloquittir N i­

lu m : z ) :

Te propter nullo f tellus tua pcftulat imbres,

Arida FLUVIO /upplicat herba JOVI.

E t certe cœlum dire tx Aio ç 'dium Romani

adpel-j J J n v o c e Ai o t t s t s ç.

t ) C. IIIf. neg) d$c}£a"%Jaç.

11) C. X V I I i 7ré f i

x ) EtMxx. A f. Vidrroç aal K oçvSw*

y) Verfti 2p.

Jarim t : in quibus Q H O R A T IU S , quod dixit alias morari Jub dio, //) (jSrc retJ AiogJ altero loco dixit manere Jub Jove Jrigido bj, noftris: underbar

bimmcli cui exa&e rcîpondet V IR G IL IA N U M

illud c) :

~ nudo fub aetheris axe.

,Sed vero

- Pater omnipotens, fecundis imbribus, tether

Conjugis in gremium leetx (i. e. terr.æ) defcendens,

ip(q Jupiter eft eidem Poctæ //). Itaque ubi 1. c. di­ citur E phefuni cultricem ede ’Aesepiiooç "/où t o u

Aio7t£Tqiç , Icil. dytxbpccToç, fignum intell igitur five

fimuiacrum Dian,je sx tcu Aioç TteitTmoç, divinitus de-

mijjmn aut jtelo delapjum , xwrctfföivov tu t c u ou^ct-

you, quom odo S. J O H A N N ES e) ioqtiutus éd. - Et

certe , quem adm odum profani itidem fcriptores Græçi adje&iva neutra , per alterius nominis /A-

M & v * abfolute pofita, frequentant ita heic juxta

Tc Aioiißtèç fubaudiri ctyctXpia, uno ore loquuntur

interpretes, E R A S M U S , V A T A B L U S , C L A ­ R IU S , Z E G E R U S , P R IC Æ U S , S T E P H A ­ N U S , G R O T IU S , ceteri;qui confenfu etiam un­ amini reQaffime contendunt, verba illa rov Aio-

nèTovç minime Ita pertinere ad præcedens nomea Tw \A {tspidoç, ac fi unum omnino edent atque

idem

a) Cornu Z. iZ Od, IlL b) Od. 1. I . I.

c) Aniriä. L i l yiz.

d) Geonr. L. I L j z f .J q . e) Apocal. X X L io•

AIOflETOTX.

_J7

idem involverentQ uo minus enim idfiat,non obftat m odo a r tic u lu s t S n e u triu s g e n e n s, fed & interce­

d e n s ^ « / ^ K0i\, q u æ h o c padto futura effet fuper- vacanea. Q uod tamen Vulgatus Interpres non per- fpexiqttbiGræca \\\z,irß Kersyiïoq noil rev àioi&Taüq, latine reddiditt D ia n x jfovtfque fr u its q aperte pro­

d en s, ipfàrn illam

&oivs filiam

i n voce A to ie v ijç fe­ ie agnovifîe. C ^njicitN lU O L.Z EG EK U S,/)legifIë illum AlOTtatfàÇ' Sin autem re clam hujus loci Jc- flionejn obfervavit, verHonis illius fenfiis eft,quod Ip5& d ea, eeu

- - Nova progenies, cock demittitur alto, g ) Q uem quidem facilius errorem admittere potuic In terp res, fi, tfuod fufpicatirr E R A SM U S, fuus liber fortalle non additum habuerit articulum qui, voci A i o t t e t o v ç præmifFus, adhibitam _{c t ä e i i p t v}

& verum adeo fenfum manifeftiiK indicat. Vocem, quæ heic deeft, fupplent EURIPIDES & HERO- D IA N U S , quorum ille Diauœ Taurica: Alonsrsç £-

y c t ù u a plene d icit; hic autem _{t o D i t y U e w} vcw T faç &eciç ( M ijTgcç Beti';) dyoLkyoctoç , e P h ry ­ gia Romam transve& i, hifloriam copiofius tradit, inter alia fic loquutus : h) c c v t o y h to à y tà y a

f l p T K T è ç, U)Ç Å É y W7W • CVTE TjJv C t y V ,

T£-^yiT&i

VyZçiç inhrpev y iyw cyévw

,

cvfè x^avçcv

yti-C &

f ) Vid rjus ad h. I. amiot. in Crit. Sacris,

e)

VJKG

>

in Eclog.

1111

. v. y.

b) T fa ysTot M d fhov _{ßzaiXstotq fcofiw ßißh*}

i g n E P i T o r

• / * r >

foç dvSfuirfar);. T ovt o $s %ctXca (jlsvs£ cvfctvov y.ctr-

& F ) ß Y j v z i X ô y o ç h ç T i m r y ç Q g v y i o t ç x c o p o v . l l s a e r i -VOVÇ à è OVOflOC d v T ' j j ’ T /jV iïë 7TÇQ(7Y ) y0ÇiCtY X d ß s i V TOY

TQTiO'J, £K TOV TtëvévTOÇ ÜCydXfJLXTOÇ CVÇOLVQV. N

e-que abfimilia funr, quæ de rudiori illa 'EXataya.

ßzXou five Salis apud Phœnicas ftatua m em oriæ

prodidit laudatus H EROD I A N U S :i) uyctXpLz pùv

ovv, U7Tsp not? tTEXXy)iny % Pojjjdxioiç, ôv$èv e$fae %ël£

07

T

0

iy]T

0

V , bsov Qegov EIXOVCt. Aîboç iïë Tiç sçl pëytçoç, kztuBsv neotCPfffc, Xyyuv hç o^vttjtci' YU' vosiïèç dvT& (r y ^ u u , (jLÉXociva te Yj xpoià. Aioitsifj TS dvToviïvcti aspcvoXoyovcriv, tfy xa ç Te Tivctç ß çot- Xeuç y où, rvxovß

3

'eixv'jwriv èixova te yXiou dvêo- yuçov ehcti beXovcriv. Sic cum EPICURI Tteç\ xçitij- gtov libro plurim um tribuerent fè&atores,non h u ­

mano ingenio, fed* divino confectum gloriati, iW7r£Tî?adpellabant;ceu e x P L U T A R C H O A)coIIi- git SAL. D E IL IN G IU S /). E t C IC E R O N E tefte

H) , Cereris Ennenfis fmudacrum erat tale, ut Tomi- nes aut i f [am videre fe Cererem , aut effigiem Ce­ reris non hmiana manu faftam , fe d cœlo delap [am, arbitrarentur. N eque fane aliter cœkftem

öya?A-(lareç i) Cit. Hifi. L. V. p. m. 406. fq.

k ) Lib. adverfus COLOTEN.

, /) Oiftrv. Sacr. lJ. IÎL c. X X X V I lI L f g .

A I O n E T O ï S . fg

(M ïo ç Ephefini originem innuifle videtur vetus

quidam Poëta,aSA L . D E IL1N G IO ;;/) allegatus:

T /f %or âV ’OuXvfjLïïoio (jLSTdyotye xz& S im ïtte,

T à y 7rccpoç ovfctvi'otç ip ß e ß o tm o t f o j t à ç ,

E f 7roXiv ’A vfyoxX oia, ßocaiX hxv Juvuy, 'T d v fo g l x z l Mover xtç dnrurxTCtv ’ 'E Qsjov ;

H fa av (piXzfisvx TnatvoxTove fiéÇov c>vpKov

T à v

Tfoÿov

Jvt& vSoÏ , to v cqv i& su

BxXxy.ov, .

Q uidquid autem defim ulacro Ephefino ceterisque id genus

a y d ^ o ta i

, c cœlo miflîs, fabülolà circum­ tulit antiquitas, id omne com m entum fuit inven- tum que facerdotum , credulæ p le b i, quam ad

fciJifailJLovfav

proniorem perfenferanc, pia , ut qui- demipfis vifumeft, fraude imponentium. Quippe ut fi£he religionis myfleria redderent auguftiora, ma- jorem quedeorum metum pariter & facerdotii fui ve­

nerationem animis vulgi injicerent, AtonsTetç ima­ gines illas captiofe oflentarunt. Cui quidem te­ chnae u t facilior locus fo ret, a quo fabricatæ fu e­ rin t artifice, ftudiofe celarunt: id quod ex HE* RODI A N O «) non immerito colligere nobis vi­ demur. Hanc fallaciam apertius detexit, & me- itiorabili infuper exemplo artificum hujusm odi; poft opus perafctum ^ clandefiina caede e medio iublatorum j illuftravic SUIDAS: o)

C 2 O

• tn) l. c.

n) Libri J. /. c. '

rOi %*£ E*Xfo)TI 4i. e. hominibus fr o fa n ts fS dee* r u m cultoribus, f. C b riß ia n a fa c r a non am plexis, p ) Tob Zpavct x x r a tr x s v a Ç w s ç , työßov $}ntoiY}7oa ßovXofxevoi Toïçcfüocrw, sC$)äirxou o j t T</ d'yotXpuz TOt&à T<? Aloç. ix e 'fiQ B n xa l x o L r h r n >■■ x* & tto » iitd ^ y o v 7rd r q ç c t v f y u n h w y î i & q x u i avctAcjfiotroç.Q&ey xu l fa n e r è ç d u ré x d t cvgdviov ß f i j t t c ix d X c v v , 7to:çà to ß p o r$ io ix e m . TUTO t e o vru ç i x q g u r t w , r cùç dyxX pM T o- •xoioùç $ dxoxrkvovTeç ft t y j y c d h w T ï ; , Vyet fidf *}~ y o m o n %eipo7roiY]TOY ro Çétww ' Qyjpiqv n x d r c o r s i i v raXç dxodîç TGJv Tte(pevonuT[iévw $<pisjw> yjtu; xo ù Tfjv ’E Q e n w itX d v o t toXûr* xcù (isttT V çfi t o v t o r o i v AAe fa A p e fy d ’y c tX u z . tÎT o X jp a ïo ç t c r v w y a y ù v T e y y h x q , u ç e t q v tyjç rAçréfJLifoq ivfyidvTU- x o d jja u , p e r d t o spyov ß o S f o v f iê y a v opi£zq > xotl

7 0_{V t X o v xpvipctq f ixsX su a e r è ç Teyyfrotq h d u r a}

tênsvyjffai. _{O h tveç dentvovvTiç ixsïcre x c n ttfd c r S y p M} xoù u T te S c c w , ctfyov jx itâ o v x o p ia d p s m

i %

1 Imaginum ejusmodi ftatuarumque , deos deas-' v e referentium , fabri & opifices Oeonoià, aut & sr~

TtXdsoti paffim audiunt, quod eas divinitatis par­

ticipes efîe dbi perfvaferint dm pliciores, td le -

P L U T A R H O , q) Tå

yakxd

,

xal

rd yço n n à y

xoû

p) Vid. HIERON. VOLEII Suidam. Lat. cower- ß m , column, i f f .

m t t E r r o v L

XHïXàmftiQ fictboneç jujjJ? ëbifiSéneç d y fanaret xctl Ttpàç @£ÛVy i t ä i Bsoùç m M r~ vefcerte a irc d

fàcra rlla figna b sïa x a i bsioc; (jcstoimtCqlç d y d 'ir te »

crédita firitr). Hine eft, quod PA U LU M , fim u- lacris mami far&is quid’ divini irr eile negantem T D E M E T R IU S iîle E phebus, ceu facrorum A çts-

tuooç fubyerr forem taxat, m quitns:/^ ou p i w ’E-

Ç éaou} d x x à e x sjfp v v d tr w rjjç 1à<tCxç,o rIocuïjiï lin o ç

ItélŒOtèÇ fJC€Têçf}jeV ixzvcv QX\0V,>£yM ou OM euri bsri cl $icc x s ifw yivo'fisvM, quæ qurdem ukim a verbs,

P A U L O Apoftoloadfcripra, corncidunt cum DA- VIDICIS il 1rsr r ) e n * H1 n r j o a n p r|Co orrayy G ur atitem p ro fua fententia , Paulinæ adverfà, acriter adeo pugnaverit Demetriosr, nt neqiie eon- citatam a fe plebem rn fubfîdium laborantis cauffæ fuse pertrahere dubitarit, in propatulo eit. Pä- hrrî loqüitur ip fe ille dpyvpoxénoç fuarrï pariter & reliquorum té%wt£V(tü v ti# i t à toiüutu èpyœ*

tùv) ipyctïtxv eux fafyvjv, {tÿjv ix rdvutjç r?}ç (pya*

crtiç svirapicxv uj. Scilicet, Demetrio judice , e t ov

to cvfjLtytçov •> ix.fi xxi to izicrsßdg. Accefllt ambitio

ftudjiunque famæ, cujus jacturam tadiuri edent ce­ lebria.

r) c f r . z o H . c m m v p r i v o l f u w .m i

Crit» in Ait. Apoß. c. X ÿ l l l l . s) Ätt. cap. dkg» v. 2(ï< t ) P f CXV. v. *

çbriores illi opifices E p h efîn i, (l divinitatis opî» iconem , quæ roïç d y d tjzc m v adhæferat ha&enus t ex hom inum animis exturbaturus fuiflèt Apofto- lus y univerfa 8c facrificulorum 8c artificum frau­ d e d e te â a ; id quod fiio ceterorum que nomine ùl- tro fatetur D E M E T R IU S ille: rovro xivSvvéusi i)*

pXv ro juffoç iiç ditslsyiw'j iÅbsiv. N equc alia ra­

tione motam turbam fedavit fyndicus , quam Dia-'

û x Ephefiæ majeflatem 8c rov Aiorerovç fam am

vindicando, tanqnam dvBQtf?$i}TW ovrav, Etiamfi y çro vel ex bis facile colligitur, Dianæ Ephefiæ imaginem, quam f p je p j fingunt, hum ana arte fa- 0 a m 8c opera fabrili adornatam fuifle; tam en quis faber ille fuerit , hoc minori certitudine com fta t, quo antianior ipfii illa imago exftitit, quo- ve ftudiofius ia egerunt facerdotes * ) , u t, cela­ to veri artificis nomine, plebi fucum facerent, coe- lefiemque rov àoitfjçivç originem adfererent; N o ­ m en quidem a u r o r is , fed minus certa fide tradi* tum , neque injuria fibi fufpe0 um ,profert PLIN IU S jy). De ipfo, inquit, fimulacro deæ ambigitur. Ce­ teri ex ebeno efje tradunt. M UCIANUS ter ConjuU ex bit qui proxime vifo fer ipfere $ vitigineum^ nuni quam mutatum, fepties reftituto t&nplo} hanc materiam elegiffe eandem Canet iam, nomen art i f cis nuncupans: quod equidem m iror, cum antiquiorem Minerva quo­ que , non modo Libero Patre, vetuftatem ei tribuat.

Cor-x ) Cfr $. antec. i

M o r i E T C r r s . -23

Corruptiflîm um eflè hune locum , ntpote qui fâ- niorem clarioremve fenfum ægre admittat, nem o non vklet. E t certe mendo vix caret nomen ar­ tificis, C A N E T I A S , quod Graecum non eft. T H U A N Æ U S liber antiquiflimus ita fcriptum præfert : Hanc materiam elegiße eandem con etiam

nomen artificis nuncupans, ju d ice S A L M A SIO

cujus in emendando hoc loco fingularis cura fuk,fiib mendofis verbis illis -eandem con latet nomen opificis: “n e c c n im , inquit, ibi eandem fenfirs tolerare po- <cteft, aut mens auftoris. Quippe fi eandemhwic *cmateriam elegifiet ille artifex fimulacro Dianae “faciendo, fequeretur aliquando m utatum fimula- “ crum ; id quod negabat M U C IA N U S , nunquam

vmtatmn tradens Jepties refliruto templo. Scriben­ dum igitur conjicit: Hanc mdteriam elegiße DEMO- ///COAT, etiam nomen artificis numupans : aut enim, “inq u it, Demonicon, aut aliud nomen eligendum, “ quod ad veterem fcripturam propius accedat. H actenus ille. Vidimus antea, non deefie, qui univerfam & urbis & inprimis templi ftru&uram A m azonibus acceptam referunt cum D IO N Y SIO

Alexandr. Periegete cujus hæc fiint: a)

ïlotÇéctXiYj'j p.sy'd},YjV ttoXiv lo%£Ctipyç, vEvSa -Ssij itote vr/cv, A ycttyytôeç tstu^oyto

npsuva h ) Yltexérjç.

H orum vero plurimi etiam Amazonas fimulacri -îlid o-z ) in Exercit. PLIN. f . Sii. edit. Paris.

7-a u ro re s f7-aci7-ant; quibus f7-avet C A L L IM A C H U S, Dianam de ftatua, ab Amazonibus EpheG pofka, his verbis commonefaciens.: b)

Xol noti' AftctÇoyîfeç soXefxou im SvM m pM

E'v hots 7latfaXfy EQsaou Ppsjaç tfyi!rans9 <t>wyü ùno Tpéjxvtji.

E t eerte, quod a decantati firmis hi fee feminis fimu- îacrum conditum fit, tuirffe famam, non inficia­ tu r P A U S Ä N IA S i c) t u

31

a n tot, inquft, gfik

içtv Apafyvuv re xXix>ç, ou tprjpyv rd âyuX- pi% s ftovm tffiVŒXïSai, nul o ji sk Tsûjsuo-.dTov t 6 Upov t .ovjo èzafàq. Quod vero ad facraaa ædem

EpheGnam addnet, cujus ;ctufta<em inftrnul heic prædicat Panfanias; tantum abaft, ut fcriproris hu- ;us mens fit., fanum ilkid Amazonas cxftmxifte, ne potius alias d) hec faflum p e rn e g e t, P IN ­ DAR UMque jd perhibentejia ferio reprehendat ; ipfe tradens in fu p ér, CRESU M quendam* indi­ genam hom inem , & E P H E S U M , Cayftri fluvii, ut fabulantur, filium quorum hic urbi no­ m en indiderit, Ephefinum illud fanum ædificaflè,

§. VL

Pedem ulterius, ad materiam t o\j Aiotstovç

indagandam , promoventibus nobis non minor fe >, : ‘b n * V J I « o f f e r t

b) Cit. Hymni v. 23$.

c) in Mtßen, [.L. TUT. c. X X X I. d) in Ackaiç. L. VIL c, IL

AJÖtlETOTS

offert

difficultas (& opinionum diverfitas. Veto- rum fïmulacrorum materiam in genere exponens P A U S A N IA S , e) illa vel ex ebeno , vel cypariffot vel cedro, vel quercu* vel J m ila c e , vel ex loro deni­ que confe&a narrat his verbis: roiç $è d vS çu ito lç

to .dpxfftov, /ttcö:« xä/ jjfrôÿ xûLTapaSeîv iftjvjj&wsto

joffccfe >j v , a<$> £ v tu fysotvct h o io v v f o, .sßevog, xv~

‘xdgivcrog, .dixefyoi, rd fyCivu, ?T2>c/A«£, 6 Xütqç* H anc v ero enumerationem mancam omnino eflè atquc im p erfeftam , unicuique., qui ad alia, vel ab -ipfo P A U S A N IA paffim deleripta ctyofr.u ctja, anim um paullifper adverterit, nullo negotio eon* flabit Sic tem plo D ianæ , quod in Pholoë ff tum fu it, <ermm pharetratae jllius deae fimuiacrum idem ille a d h g n a t/) ; ® ew $s Ufct&iowov xàY’Âÿ-

Téfjiiiïoç fc iv • j) fJièv % u i m j TtenàrjToii, ßfAc? <?£ h d P & p é j g u g t e f j L ß u v ä u f f u a . T . X E t de l a p i d e i sDianæ fi-

gnis in'Aulidej:^) -wog, inquit, 'A g riyuSc$

"&*, m \ dydXpcocru yfoou tew oy. N eque multo .aliter, in Dianæ Di&ynneae fano , t « d y d X fio tjl

içyxvCctTs eçiv ’Atyiviia, xoù ptsÀocvoç t£ AiSou m

•nciqTai b). Sed ut ad Ephefînum illud noflrum

<revertam ur, P L IN IU S, 7) a u r o r e M U C IA N O *

D ' tradit

.e) In Arcad. L V I Îl c. X V I I

/ ) In Acbaic, L. V J l c. X X V I.

q) In Bœot. L. VIIII. c. X VIIIJ. ^ , ,

‘ h I n i ti e . L X \ c. X X X V I .

f f * T t Ë P I T D T \ '

tradit vitigineum fuiffe ^ idque nunquam mutatum fe -

■pies reflituto templo. Et fane haut injuria m ina­ tus eft ad hunc locum SA L M A S IU S , quod Ili­ gneum fîmulacrum , ipfo conflagrante tem plo, ffî- m ul igni abfumtum non fit. M .V IT R U V IU S , ubi de cedro verba facit, k ) ex ea, inquit, ßmulacra, C? Ephcfi in cede Diatne, in ceteris nobilibus fia

-ftis, propter sternit at cm Jïïnt faÜ a.C L A U D IU S M E -

N E f R E j U S /) probabili conje&ura adfequutuim i e exiftim at, “ deæ hujus m em bra prom inentia, 4Cvel ex fligra quadam materia fuifte c o m p o fîta , * vel ccrte fufco aliquo colore obdu&a: cujus q u i­ dem fententiæ fuae praecipuum robur petit ex D ia- hæ Ephefîas fîgnîs quibusdam m arm oreis, R om æ :4t,fuo adhuc ævo exftantibus, quibus facies, ma* 4tnus & pedes ex lapide nigerrim o fuerint. E t quidem ex ebeno potius, quam alio ligno, fa b ri­ catum r o bAOTtèjïç ipfî videtur; quum illud atro vel fubobfcuro colore fuo tem pus, quod Dianae five Lunae proprium eft,no£hirnum puta& tenebricofum, quam aptiflime defignet. X E N O P H O N m) autem , rabom nlbus difceffione fa&a,non jam vitigineum ,nec

cedrin um,nec ebenum,fed facit fîmulacrum

ij-lud aedis Ephefinae, quam cumminoriDianae Scilun-

t ix fano hunc in m odum comparat* o f è vctoc>uç iwpoç

À) De Architect. L II. c. IX.

I) Commentât, in flat. Di ante Epb. quam apud

G RO NOV. in' thefaur o Græe. Anti qui t. vidève èfl.

A t ö m T ö r s . 1 a f (x m jo ç , ixeyâXü t û sy ’E(pscra fix a ra t, axl to fyw o f

e O L X E V , u ç KUTÏZÇtffŒlVOV, ° > T i T$ £V

N e q u e aliter Stymphali effigiem Dianæ magna ex parte inauratariî fpifle, refert PA U SA N IA S

n) r Ev EwixfydXu _{xotl Isçov 9 SgTsyJéç èfiv df*} v X t v ^ x X i u ç • t o cTi àyotX ux £ômov èçi r i

TtOïliXà èitixçvrov. _{Complures alias de materia hu­} ju s fïmulacri conjefturas confulto jam mittimus, c u m in tanta opinionum diflènfîone aqua nobis h æ re a t, rem om nem , ceu non fatis exploratam,

i a m edio relinquimus.

$. VII.

Praeter excelfum illud & ingens tyjç [xsyxXv^ & s a ç 'ApTÉ{ÀL$oç Isfov, in quo to A m s r s ç et y a k - f i x _{collocatum fan&eque adfèrvatum audivim us,}

m e m o ra n tu r infuper A£L XVIIII. v. XXIIIL vctol Æ fyvaoï ’AfTéfufoç, AYjfjLrjTçiov Tov dpyvfQwnou o*-

p u s , i. c. argentea templa, q u ib u s, exili form a ae­ d em dgxsTvnov e x p rim e n tib u s, t ov A m s t ov ç ima­ g u n cu la quaedam continebatur. Sunt qui putant,

VXOÙÇ d fy v ç o v ç _{fui He m im os, q u ib u s, ob im pres-}

fum tem pli Ephefini ty p u m , com m uni ufu loV

ejuendi nom en illud haeferit : quem adm odum apud

alias qtipque gentes, & olim & hodie, num is ah infculpto chara& ere nomina fæpe dari fveverunk Sic noftratium quandam nionetam prifeae L L ,

D 2 V E

2 * , m H T 0 * ' \

V E S T R O G O T H . e) m em orant, Qmavhge di- étam, h. e. aquilinum alam, cujus haut duBie ty ­ pum gefïït. Neque diverfa de caufla, ut re fe rt T H . GOODV INUSy p) alia A nglorum m oneta

Angelus, alia; Carduus, alia Georgius audiVif. ’E t ,

arf populos deveniam y qtir reliquis Europaeis

K

lores cudendae pecuniæ’ artem' f'uarri'fecerunt,'. lLO PO N N ESIQ R U M vfAoktf, tefmlines, C O ­ R IN T H IO R U M tcSm , pulli, A T H E N IE N S IU M

denique vel xépctï i puellœ\ vel ß o ft, bovis, (quae- tfun&a riumorum fuere nomina,) ftatim a limine flobis octurrunt. Quibus accedunt RomânOrurti na-'

W f f atque ex impreflo pecudis' S t bubulci capite

lpfa fortaffe denominata petunia. N um um vero ttiam GOODVINUS*/) p ro fe rt/ quoYanum 'Dia­ nae repraefentatuf,addita épigraphe: Df A N . E P H É . Cujusrtiodi & ille e(l H A D R IA N I principis, e u n t infcriptioneEÔEÈI&N, e* quo nos aedis Èphefinæ frontem pariter & deæ fimulacrum' liilimgs. I- taque numos heic* intelligendos volunt G O O D VI** N U S rV S C A U G E R 4 , L O E SC H E R U S /) ,ceteri q uos recenfcritem videfis J O H . CH RIST# V O L

-J Ei u m

- 6) f f f a r n fi. , I V . Muck. / . lt. Cfr. in bai hg t S indicem. Nubili [f. STIE R N I1$EL M i l ,

0

D

1

IK M A N N Ï Ob few . ad reim Numar.

p) ln Mofi d Aarone, L M L r, VI.

Ç) /• C* ‘ .. . . ; .»

•• r ) l. alleg.

t) In Scaligerïan. p. S Jf.

A IO n E T O îX 29

IFIU M u)t N o s vero, pace tantorum virorum* » lite r fentientcs, votovç dfyvçovç tutius interpreta-' rri nobis videm ur Mßdma piutfå, h r argenteas ar*

mdas * di culas v t ad fimilitudrnem templi Ephefini co n fe& as, & parvulam tc$ Atoitétovç effigiem corit- jplexas. Verifimile efl, inquit R E IZ iU S,*) illos vaoùç'

(dçyvpoiiç fuijfc tales capfulas

*

quibus fecum homines' iidololatrœ deorum dearUmqUt fimUlacra CtfCtiWtidere f (fiuemadmodum Pontificii, ( & ilii quidcrn in rituunt

ifàcrorum que adparatu non raro paganizantes,)/«tfr

vcruces aut alias imagunculas fiepe cifiulis recondunf.

'Videlicet quum ingens undique m ultitudo homi*- - mum ad hoc tem plum * ce a qtioddaffi orbis mi- iraCulum, vifèndum conflueret, & fuperftitiofo iinprimis cultu to êiojSTCç äyalpat profequeretur, mon abs re ViTum eft * ut cives & ad v en æ , saiïv

iélayiifâi/ ope, quam fæpiflïme facram ædem imagL

m em quedcæante oculos animosque fuos propone- srent, & ipfî porfo fle adumbratam utriusque for- :mam cum al iis quibuscunque facilius communi- •carent. Itaque SA LM ASIUS etiam y ) vaovç dçyv-

i£oV;

exponit parvulas effigies,

argenteas ad injlar templi

Ephefini faBas ; five templa Di ance parva arg ent ea, vel

templorum fetius itaouKTfscv^. Etfruflra fitn t,inquit, qui aliter accipiunt. N o n Temper autem ex nobiliori

metallo, fed & e x ligno uliave materia hujusmodi

templo* u) Vide Curas Philol £? Grit, in AB: Af* C*

XVIIIt.

- ; .* ) In not. ad GOODVINL l U

-

y ) In Excrcit. Plin. p* foj.

templorum fa ff a JuiJfe fimulacra, docet 1. c. S A LM A*

SI US. Id quod tradit etiam vetus Interpres Rix- '

toricor. A R IST O TE LIS, ubi Toùç moiroioOg exponit

fabros artifîçesquc, c l t o ù ç vctoùç noiovviv, Ÿj è m -

voçùjLct tiw (Àixfct çvàiw, u 7wXoV(Ti. Qua quîdem

interpretatione ad firmandam fèntentiam noftram nihil aptias ; nihil etiam ad illuflrandctm præfen- tem locum A3:. XVIIII. 24. adcommodatius eft. Certe ejusmodi vuotoloç, i. e. ifyoXdßoc five merce­ narius opifex , nom volovç dfyvfovç A{Tsy.iSoç,fu­ it D E M E T R IU S ille, Ephefius dfyvpoMToç, eu* jus ifto loco meminit LU C A S.

VIII.

To A

lo tersç

, quod v o c a n t, eximio artificio fabricatum , variisque infuper hieroglyphicis notis exornatum fuit. In his enodandis C L A U D IU M M E N Ë T R E J U M potiffimum fequim ur ducem,* qui omnium adcuratitfimus ifta emblemata expo- n it, & quo facilius id fieri poflit, curioforum fub- jicit oculis Ephefini fimulacri quatuor apographa, cx antiquitatum penu FR A N C IS C I & A N T O ­ N II, Cardinalium Barberinorum, nec non S C I- P I O N I S L A N C E L O T T I & V IN - C E N T II JU S T IN IA N I M arch io n u m , An­ gulari ftudio depromta. N obis fatis erit praecipua delibaflè, & in his ea m axime, q u ib u s, a fiobis heic adpofita,lm peratorum T R A JA N I, H A D R IA ­ N I & A N T O N IN I num ifm ata, Dianæ Ephedae non folum nom en, fed & iconem prae fe ferentia, lucis quidquam fenerari poffint. Qui vero peni*

A ïO riE T O ïS .

tiorem defideraverit horum fymbolorum notitiam, adeat laudatum M E N E T R E J U M , fufe fuper his differentem. .

Vertex d e x f duplici corona, florea una, altera

m urali, cinftus efh Priore illa indicatum vult M E N E T R E IU S , quod Diana Ephefia floribus quidem & fertis, fed non item cruentis vi&imis placari fvevit. _{Quo minus autem ei album ad­} dam us calculum , præter alia , vetat JU L ÏÆ Au* gufhe num us apud G R O N O V IU M z) expreffus, quo facerdos taurum ante Dianæ fimulacrum m a­ tta n s exhibetur. Muralem v e ro g e flit, quoniam ho­

mines incolendarum urbium rationem edocui{]e credita efii ceu loquitur laudatus auftor.

Velum a tergo demilfum, fugatas a Luna (no-

ä i y a g a f noftiluca Diana, quam QxscQopfyv C A L -

L lM A C H U S d J adpellat,) tenebras indicafîe p u ­ tatur. Cujusmocii velum geftavit etiam

ùoç _{illa ISIS A egyptiorum , quæ a D IA N A Ephe­}

fia folp nomine differre plurimis cenfètur; in cu­ jus quidem tem plo, verba hæc perferipta fufs- fe traduntur : a d ) t o s u o v t s t t å o v ouêeiç ito) Siyto; d7TS/J^v^s>. Cancrum, pi æcipuum apud

Aegyptios Ijidis fymbolum, Ephefii, qui non exi­

guam fàcrorum partem iftis acceptam re­

ferre videntur, Dianæ itidem fuæ adfcripferunt ; fie forte Lunæ cornua adum brantes, ad quorum

formam

7) Ihcfaitr. Greec antiq. P. 5

»gp.

a) Hymn, in Di an. v. X I.

aa) Vid. FR A NC. POM EY Panthemn, ubi de Idle,

form am cancrîoæ <çh else, cum expanduntur, proxi- m e accedunt: qua de cautîà etiam dracones

,

fi* uuofo corporis flexu fpe&ablles, finiuiacroDianx Lphefiæ additos & fpiçari quis poflet.

Cervos m prim is venatrici deæ in deliciis fuis-

fe, prodit A N T O N I N I Imp. 11 um us a nobis ex- preflus, qui binos cervos, ’AfTepufoç Ephefiæ u- trum que îatus ftipantes, fiftit. N unnis item alius, ab Ephefiis in honorem lm p. COM M ODI cu fiis, oftendit cervos, ,qui Dianam currui infidentem tra­ h u n t, cum épigraphe: A P T E M Î2 £<DE2lßN. Sic denique P. L IC IN II G A L L IE N I numus, cjui in­ feri bitur D IA N Æ C O N S E R V A T R IC I, Deæ cer* vam ad p in g it, tefte M E N E T R E J O . N ec foli tarnen tervi Dianæ tribuuntur;; quin accedunt et­ iam fæpenumero leonest illi ferarum domini ; itenv que gryphes, fi&itia animantia: utrique fratri Phoe­ bo fi Soli etiam dicati. A d hæc deæ adferibuntur

<boves; quorum pare ve&am lunam exhibent num i

S E P T . SE V E R I &

CARACALLÆ Imp, a

• M E N E T R E J O prolati.

Apes tres utrinque eflïD æ , floribusqufe in­ termix tæ, fortaflis ob caftitatem fuam, de qua M A ­ R O , b) deæ virginis confiortio dignæ fiunt judica- -tæ. H u i c fiefto die B a x v fw m v

,

a B rau ro n e, regionis A tticæ pago, fie di& orum , virgines decem circiter annos natas confiecrare, m oris prifici fuit.

Mammarum prom inentium num erofàm feriem congeriem que, quam & num i finguli a n o -

\ ' t b is

ÀI0XIET0T2 . _ 33

t»is allati praeferunt , exfpeôatæ ab dea illa cujus- c:unque fecunditatis indicem faciunt plerique c).

Pes cum pedecollatus, ita ut am bo, quemadmo­

d u m in antiquiflimis deorum A egyptiorum fla- ttu is, compa&i & velut in anguflum addu&i, m u- ttuo fefe contingant; id quod vides in num is no- fflris, deæ Ephefiæ iconem exhibentibus. E t vel fhinc, de fumma (igni Ephefini vetuftate, ferri po* tterit judicium. N am prim um quidem ab orientis Tpopulis pofita funt diis fimulacra,nihil fere fimilitudi- mis habentia, & expertia formae;rudes puta lapides,

xcolumnx, ligna, pali, ftipites: non m ulto poft fingi

ccceperunt dvSguncpLogtpct, eaque contiguis omni* mo & indiftin&is pedibus ; ad quam claflem m oflrum hocE phefinum pertinet., Quae vero pedi- îbus funt diflin&is, fèquioris ævi merito ducuntur.

Manus & brachia, aliquantum incurvata,utrin-

tque porrigentem deam , & nefeio quod gem inum îinftrum entum , in longitudinem refla protenfum ,

\(Veru di£fum nonnullis,) ad prehendentem, fiftunt

H A D R I A N I & A N T O N IN I Imp. num i, quos exfcripfimus. N eque vero ab iis hac ex par­

te alienus eft T R A J A N I num us ille , nifi quod b rev iu s fere inftrumentum iflu d , & idcirco brachia fine inflexione detnifla , confpiciantur.

§. VIIIÏ.

Reflant confideranda nobis verua Dianæ ; de quibus altum apud M E N E T R E IU M efle filen- tium , eo magis m iram ur, quo plura hanc in rem fuperfunt antiquitatis m onum enta, eaque, ut nobis

E

vide-OQ *. P A U S A N .A rca d .f L V I I I . c . X X U I t f

cedunt com plures alii, Imperatorum puta V E S P A ­ S IA N I, D O M IT IA N I, C O M M O D I, SE V E R I, G O R D IA N I &c. num i, confimili ratione juxta

deæ effigiem verubus fignati, quos 1. c. ' collegit H O L S T E N IÜ S .

Pag. i i lin. i i & i2 fic interpunge. Frodig

Fro f . Frothe, quomodo & c.

P.

2

i

1

.

9

lege

z é ta a ç 1

. io.

y i v o y i s m '

Egregiæ hujus diflertationis A U C T O R I, Amico atque Populari integerrimo.

%Jmul ac cognovi, elegantißimam dijjertationem Tuam, PolitiJJlme Domine, de fimulacro Ephefino, e ccelo demiffo, in publicam lucem ejfle prodit uram, mihi tem­

perare non potui, quin fingularem meam, inde perce­ ptam , fignificarem voluptatem. Non indiget

,

fateor, virtus & eruditio, qua es inftruttus, meo quali cunque praeconios at arUior tamen amicitia, qiœ, praeter cogna­

tionis vinculum, /a t diu inter nos fuit,Jvadet jubetqufj jit paucifimis Tibi congr su 1er. Vi deli cet,a prima cet at e, ingenuas artes combibere'libicontigitsquare fingulari in easdem, die nocleque, incumbis ardore, ita quidem in­ cumbis

,

ut brevi ad metam, quam Tibi propofuift», fis ad- fpira turns. Nec Tuam in f aniliori Literatur as Philologie (ludio fujius uberiusque navatam operam collaudo, cum,vel ex pulcerrimo hocce fpecimine,quid valeas, cuivis conflare pojjit

.

Deus 0 M., efl illud\ quod fupplex voveo, ita, in po- fterum, honejlijfimis tuis adfit conatibus, ut, laurea Apolli­

nari condecoratus, premia, quae morum integritas, nec non eruditionis fama promeruit, confequaris uberrima, cer­ ti fima. Id, de cetero, exi (limes velim, me nunquam com­ mi ß urum, ut ea, quæ fidelem V? fine er um ornare que­ ant, amicum

,

in me defnlerentur.

ZACHARIAS COLLI ANDER n i c . f i l . Smolandus,