DISSERTATIO GEOGRAPHICA,

få B.

DISSERTATIO GEOGRAPHICA,

De

YDRIA,

OSTtHOOTIll.f.

TERRITORIO,

Cujus PARTEM PRIOREM,

Cum Confenf. AmpliJJ. Facult.

^.

lllufiri in Academia Upfalienfi,

PRyESIDE

VI RO Åmplisfimoatque Celeberrimo

Mag. ELIA FRON DIN,

Hirtor. PROFESS. Reg. & Ord.,

Publice

ventilandam fiflit

Jonas Laurenius,

0-GOTHUS.

In Auditor. Guftav. Majori d. 28 Junii,

Anno MDCCXXXVI.

Hor is ante meridian folitU\

UPSALI&_y

Literis Höjektanis,

S:/e R:^ M:tis

MAGN^E. FIDEI VIRO,

Perilluftri

^ac

Generofisfimo B ARONI,

DnERICO G.

erencrona,

Oftergothiae GUBERNATORI

Excellentiflimo, Adacenatt Å/laximo.

Dlvinls, _{§flii Gothia} ^Generofe _validas ^Baro mitU moderaris ^{, virtutibm} babenas, ^au3e, Aufipiciis^ Vir Summe, Tuis

^en

pro du

in

almam,

Limen ad exceljum,

mea,

tendens

^y

Ydria lue

em,

FluSuat afl ^anceps,

^nec

flat fententia firma,

Fert grejjum, greffumque ref ert,probat, improbat

au

fa

⁵

Ruflica ^cum ftringat rutilans fua lumina lumen.

A

fl hares,retrocflpedem

cur

YdriafleFlls ?

Lapfos tolle

^animos,

folitumque refume njigorem.

Ne

dubites, _quin is, qui tot praßgnibus, Fler

os

Dotibm, ^CT

'Varia Uirtutis

laude corujeu<s>

Effulget

^,

tibi fitfacilbs vultuque ferenm.

SmR:a

M:tis

MAGNA FI Dl l VIRO,

Regeren

disßmo

PATRl

^ac

DOMINO,

BENZELIO, nes

S.S. Theol. DOCTORI & Dioecefis Lincop.

EPiSCOPOjConfiftoriic^ PRiESIDI EminentiflirriOs

Mäcenati

Maximo,

Ruftico hocce carmine venerabundus YDRIÅM

fuam

feque commenctet.

*

I Urft nuper

Cor

y

don folus projeäusin

cmtro In viridi

Jpedat ludere fronde

Capros;

Qu al}

a pr£

flit

erat reputans

b

en

ef ad

a patronus

Po/ho , ad Arcadiß

confona pledra fugit;

Sufficiat

tentat num

magnis aujibus,

atque Reddant mim

dignas Tr<efule

t

ad

a

forns.

Murmura,

nejcio

qu£,

fed

cum

pulfata dediffenty Abjicit & dixit: fißula fueta veni.

Jncipit: & voci jungit fiua

vota

fonor<e, Confulat

ut

mentis pignora

grata

boni.

Terra

jacet, Gothic

civis _quam

fulcat Eo<s%

RidGothiß duris terra

propinqua plagis.

Hane

canit, hane calamo Indens dejcribit agrefli.

Dum

pendel Jcabro

macrct

capella jugo

:

O

felix,

fidens fupplex fcandit ^tua limine

^,

Prator

lllußris, paruumque locum fibt poflulat ultro*

lila petzte noßrasque preccs nos jungtmus tili,

]S!on

dubtt factlem quin Te experiatur Qf tpfa,

Lucem ab Eo capienssper

quem

proßierrtma lucem Hccepit, reliquzs Gothta cum genttbus, almam.

St il

iet,

hoc fatear hceat: _{quamcunque per} orbem Ingrederts t

er

ram

,

frenis Jumtisque gubernas

^>

lila

tuis

fulgens radiU florefett ubique.

Haut fecus aCjpoßquamZephyris muleentibus annn

ilzemt, flpargens terris nova lumina, Phoebus,

Prata uirent,

croceis operitur ßoribus arbor*

J/ive igitur fofpes, Gotbia pralußrts ocelle, vigeque diu

^,

Pyliam [uperaque feneSlarfl»

Sic Gotbta adJummi fur get faßtgta flor is

^„

Illuftriffimi Nominis Tui

humilimus cliens

JONAS LAURENIUS,

C

feVix, wquit,gens,

qua

Somettfibus undk

Cingeris, & jylvis tmdtque tedi

a

jaces.

Tu tradare leves hamos,

cymbaque volucri

Vndas in medias currere gnava

foles

^;

Tijces

ut

fallas calamo linoque madente,

Cum natura

Juli

parca

negavit

opes,

han)ger

a

pecudes montes balatibus implent;

Et ladk

rejerimt ubera plena domum.

Hinc niveus toto

premitur

^quoque

cafeus anno>

Auget &

agnorum

copia

magna gregem«

jQuo tendis Corydon nimio temerarius aufiu ?

Non

caphmt

tantum

fordida

ruva

virum.

Falleris,

hic

^, ne

fe

is, quam non tua car

min

a

cur et?

Pollio ^at bis contra

Jolverat

ora

modis

:

Fac

refonent YDra magis b#c Tua carmina faltus>

Ruft ica fit quamvis tibi

a,

grata tarnen,

Talibus &

longe dt61is mchoribns llle

Exfiimulat Mufte pe6lora pigra

me<e*

O me

felicem, fina fi b enefadla valeret

Laudtbus in

cceltm

tollere

noftra cbelysl

O tantis utinam

meritis perfolvere pojjem

Grates!

jed jolvet, qui pia fadfa videt.

Solvat & ut

dignas, aris folvemus honorem, cAddemusque facris tburea dona focis.

Reverendiflimi Noniinis Tut

devo-tiffimus cliens

JONAS LAURENIUS.

VIRO

Plurimum Reuerendo atque "Doclisßmo,

Dn.ERICO strand,

Paßori in Malefånda meritiffimo

^,

Parenti Optimo.

QUo

»Cariifime Pater,^rem

majorifubmijfione

^{venerari debeo}mei^,

providum

^{quicur am, genitore}ger

Divini Numinis

er e^defunffovoluitf eo^,

favo'

^Te,fors

niea mihi iniquior vifa esi , qua omncm huc usque mihi negavit occaßonem -publice ßgnificandi ^, animo quam grat o immortalia (S plus quam Patefna Tua in me merita profe-

quar. Tu, Cari filme Pater, nie tenerum educafii, pue~

rum literis imbuifli^, adultiorem ad Scholam Academiamfo miffum _opibus , quibus tarnen omnium minime abundabas, juvifti ; (S hdcc tamen tanta inträ petlus meum latucrunt beneficia latentque. Sed uti fortuna hoc, non vero animi,

mcritorum tuorttm immemoris

, vitium fuit, ita dudum de"

crevi nuttam prater'mittere eccafionem, qua velfignamest in

Te pietatis cleclarare poffem. _fjuod ne frufira dicere vide-

ar _, Tibi jam hos de YDRIA pagellas facras ejfe volui.

Tu , Cariflime Pater _{, eas} tanquam grati animi pignora accipe ^, offercntisque pietate, non muneris pretio , metire.

Ego Sumrnum Numen _nunquam non precibusfatigabo devo- tijfrtnis, velit Te in fu<e ecclefist emolumentum nofirumque qui Tui fumus , fulcrum &folatium ^, falvum IS incolumem

quam diutijfme fervare.

Cariflimi Pareiitis

filius

obfequéntiflimus

JONAS LAUREN1US.

Inter Paftoresi N-Wifuitpenultimus, fed prastermifluspag. 36.

EARTHOLDUS DURÄUS, natus Paftore in Chriftdalaann.16^7 d»

9Augufti,Studiofus Upf.1676,PiomotusWitebergaeann-l6g2»Re&orSchoJ*

Rlcefioe.ann,16&7,Paftorheici690,Pra:pofitusYDriscann,1697,Translatus ad Saedeby1713> ubi obiit d.9 Sept» annox715,

Studiorum fuorum Adoderatorifidelisßmo, Dn. JON/E LAURENIO.

QUid

^&pioego

impedit, ^efle

^meumnon

dukiflitne

^licebit,

^{hodie quia}

^tefter

LAURENI,

^döde

^gaudium, lastari nondum quo

^aut

minus ^mihi

didici.Quin immo liceat mihi in

pueriles plaufus

erum- pere,

& dum

FeUciter

fucclamem,

tenellarum

aliquantis-

per

oblivifci virium.

Et ^ne nimium aufus

fuifle Tibi

videar, parum quoque

abeft, quin ipfa fibi plaudat mei ingenii infantia.

Nam

dum magnifica aliorum

vota,

hujusmodi occafione fufa,

credi

poflint,

manus po- tius

plaudentium

quam Deorum

pulvinaria refpicere

>

mea hacc astatula _, tertiata haec, & balbutienti lingva

vix bene

prolata verba,

ab omnitamambitioms, quam fimulationis

fufpicione

^non

poflunt

non ehe

remotifli-

ma. Ego enim ^, crede mihi,

magis

Tua

profeci difci- plina,

quam ut

pietatis larva

Tecum ludere

velim

, aut nanten meum majusculis impre

flum literis,

juveni-

li

quodam pruritu

videre

geftiam.

Gratulor vero Ti¬

bi, Mi LAURENI, idque exanimo,

pulcherrimi inge¬

nii

fcetum,quem

jam omnium cum

applaufu&felici

ob-

ftetricante Minerva maturum edis.

Sed,ut nihil

diflimulem,

Vellern _tarnen,mi

LAURE¬

NI, in _campo

Te digniore

Tua verfata fuifletindu-

ftria. Scis enim quam dcbilis ftomachi noftrum flt aevum ,

quodque ingenia

eruditorum, haereli fällor

an ex

Apicii Schola

ad nos derivata, ad omnia naufe-

ent, quas

propior

ora

produxerit. Adhuc fepteno in

cceium jugo

furgit Urbs

akterna ^,

Quas

Tibi totidem &

boneDeus _quam

pulchraj fuppeditafletargumenta.

No- duarum

duarurn a'dhiic

copii eft,

quarum étiattt

Tu aliquant

Athénas mittere

potuiftes.

Aut

fi vetufta

^tantopere a-

mas _, ad

Myrmidonas

usque

& Aborigines afcendere poftes, 8c

tota

illa

Graecanicae Hiftoriae Periodus

ct^Åos

Tux pateret

fagacitati, &

majus certe

illuftriusque

Ti¬

bi

panderet

Theatrum.

Sed

dum jam

ignobilem,

par-

vana, inter invia Smolandiae

afpreta abditam regionem,

quaeque

in tabulis geographicis

non

magis

apparet, quam

olim fundi

Alcibiadis, Tibi ornandam & illu-

ftrandam fumis, laudas non folum,

quod

nemo

vitupe-r

raverat, fed etiam quod

laudare

ante Te

dignatus fue-

rat nemo. Sed dicis

fortaftis, quod apud Athenasum

olim Menedemus, qui itidem in

ignobili patria civita-

te illuftranda omne fuum collocaverat otium, ignobili*

inquit,

non

effet,

fi idem bocante mefecijfent alii. Et ju¬

re fåne dixeris.

Deplorandum

enim

fere eft, in

Geo-

graphia

patria parum adeo accuratos efte cives noftros,

ut

plurimos fore

augurer , qui ad

confpedum

hujus

Tuse diftertationis, dubii ha?reant, in ^utra folis domo

Tua (it quacrenda Ydria,

quibusqueGades & Indi fami-

liariora fuerint nomina, _quam

hsecce in ipfo Sveciac

umbilico (ita

regio.

De exteris nihil

loquor,

^quorum

craffos errores ita

deprehendimus

^, ut

praecipuam

ta¬

rnen

culpam in

nosmet

ipfos

recidere, tacito

rubore

confiteamur.

Ingenuos itaque

tuos

laudo labores, &

pietatem

^quam in

patrio ornando folo declaras, fimul-

que opto, ut

benignior fortuna

Tuis meritis,

8c, fi

éeripoteft, meis refpondeat votisl vale.

THOMAS ANDREJ! RHTZELIUS.

A.

*} ß.

nponiAAioN.

Summaria*

§. I. SvioGothiam,

^f/r

pluribus nominibus infgn it

am, Harm

divfionibus antiquitus öbnoxiamjuife oflendit.

II.

Divifionem

in territorta,

h

asrader, alns

quibas-

dfezw Patrik

divfionibus antiquitatis glori

am pr<2*

ripere

^,

contenåit.

III. lerritoru

definition

em

ffiit.

§. IV. Divifionem

ⁱⁿ

Territoriet adbuc in Patriaretineri

indicat.

V.

Magn

am

effe Territoriorum SvioGothia dijfarita-

tem,

affrmat.

§. Vl. Inflituti rationem aperit.

§. L

Vio-Gothiam

aprimis, qulbus incolasna&a

efl

temporibustf), quemadmodum pluribus,

quam

alius facile quisquam Europa tra&us,

partim

nunc

vix cognitis, partim magni-

A ficis

pr<ecife feeulo ^,

quinam pot'fgmum

ex

Noachl-

hjperboreum

bunc orbem cocperini excolere

^,

exacie fciriiS

definiri

*

)

^®

c !»•

ficis &

gloriofis inögnitam fuide nominibus b), ita

etjam diverfam,

pro

varia regirninis forma c), fub-

ivifTe

definiri nequit. Ilt q ne i

Horum

dudum capit

vapulare

creduli-

tasfingcndiue audacia^, quiprimo^dia harumgentium abnepo-

tij fi von nepoti, Noachi certo attribuunt ^, indeque non in*

terruptam contexunt Regum SvioGothicorum feriem^, ita mul-

tis forte in antiquitatcm, etjam exteris indubiam ^, injurii vi-

debuntur, qui exordia habitatifeptentrionis detrudunt ad a-

liquem

ForniotUin;

duobus, aut vix

tribus

feculis Chrijlo

nato fuperiorem. Naturalis antiquitas efl omnibus gentibus

communisy finguliség ad Noachum referenda; Civilis vero feu politic£ prarogativam^? Svionibus vindi^cat Tacitus, nobisf lar- giuntur, präter alios Bertius

(fl

Cluverius.

b) luerunt Hifpania, Francis^, Anglia, Italia &c. duo

triav e nomina ; at Svio-Gothix velfexaginta. ffuorum illa

vix: nunc cognita dieimus ⁷ qua

Rudbeckius

Pater ^, (fl alii poft eum eruerunt

(fl vindicarunt

,

qualia

funt

Atlantica,

Thule>Elixionia (fl^c. Magnifica (fl gloriofa funt,

Scythia

^,

Hyperborea

^,

Manhemia, Gothia, Svionia, Svio-Go-

tliiay (flc,Vid. Atlant. (fl dijfert*de7rohvovvpuctScandi# Upfal,

habitam.

c) Varia inpatrianofiraobtin uit regimin is forma. A- iiquamdiupofi prima gcntisincunabula, feptentrionales norna- 'desful juris in flata vivebant domeftico , tumj credibile efl,

tot fuijfe regni hujtispartes, quotfuerunt familiee, Deinde capitibits familiarum de Rege eligendo confentientibus, fupre-

matus quidem ei conceffus esi^y ita tarnen , ut illorumfingula plus potuerint tnfuos, quam Rex in univerfos. Bis vero

ab-

rögatdlaxior quidem exflitit in SvioGotbia Monarchia 7 non

autem ita_{y ut} quicquid velient, Regibus pro nutu agerey aut regn um pro lu-bitu inter fuos dißribuere ^y fuerit

integrum.

ffuamvis

4M ) 0

C

^? ivifle in _partes

majores minoresque divifionem d\

in conleffb eft

apud

eos ,

qui prifca patriae

monu-

menta cum cura & ftudio

excufterunf.

§. IJ.

Divifio SvioGothiae in

dioecefes, harumque in

communitates ecclefiafticas

prsepofituras

^,

pafto-

ratus, &

paroecias,

non

eft ejus antiquitatis, ut ad

epocham apud

nos

Chriftianifmi pertingät adfnr«

gatque

r), At illa in Fylkas feu Foiklandias /), atq$

A 2 Ha? radas

fipuamv is cnim tempore

Odini

regnum

inter

viros

Principer

^,

Drottdr if Diar appelldtos fuerit divifum^, nec raro dein

filii

Regum in communionem imperii

fitnultnnei

fint

adtnijfi,

un

de

FyIkis- Ila

rads-Eiks-id Småkonungar exfiiterunt

⁹

hoc

tarnen non nifi confenfu populi fattum.

d) Majores partes Cint non modo ^{regna ,}

'in

qua1Svio-

Gothia olim fertur divifa, utpote Svionicum, Helfingicum;

JEermelandi^cum, Finn icum if^c. Sed if provincia, dioecefes, fatrapia, vid. L. L.

Provinc. tit.

Reg. c. i.

Minores

partes

fint

Nomarchi# _,

Hseradshcefdingedcemen,

Teritoria, Bergs-

(S

Skeps lager, Pafto

^{ra tus,}

parceci<e ide.

e) Ut primi do Urin^£

evangelier Jctå£%oi, quibus fan-

dationesEpifcopatuum

tribui folent,

^utpote

Sigfridus

,

Eskil-

lus, David circumeundo lucmtifiunt animas Chrifia ita

nec Epifcopatus habuerunt certis

defcriptos limit

i

bus.

fifiuod

vix pritu fuit fabium, quamfeeulo

undecimo

ad finem vergen¬

te. Seritis vero in c ertas ecclefias fieu prrpofituras fuijfiedi- fiinclas Epifcoporum ditiones ^, pronum

eft credere

j quoniam templa non potuerunt non

pedetentim fur

gere ,

quamdiu

to

le¬

rntio Ethnicorum if confcientia libertas

dura

runt ferme ad Svercheri Senioris imperium.

f)

Fylkis feu Eolkland

terra

populofa

⁹ ex qua

exigente

hecejfitate

4

-m )o ( $&-

Hasradas/),

quas nunc

latine territoria

commu- niter ^vocamus ,

di&am

aeram

longe antevertir, in-

que

remotifiimo Ethnicifmo, hedenhoes

^,

jam vi- guifle legitur h),

$. III.

Territorium,

Hterad, eft

^,

definiente Micha»

de Wexionio ,

tra&us, (terrae fpatium vel domini¬

um) feu

pagorum

& villarum focietas i), peculiari

iurisdiéfcione inftruéia & diftin&a k\

§. iv.

necejftate ^certus militum numerus potuit

educi.

Tant#puta¬

turfuijfe magnitudinis ^, ut duodecim praberet naves armatas,

quarumfinguU LX vel plures armatos

veherent,.

Vid.

Wildii

Hiß. Pragm. p. 127.

g) Harad quaß har od agminia

poßejßo

tarrfum terra (pa- tiumfuijje credibile eH^{7 quantum} navi arm anda fußtclt. Mun¬

dartetjam vocatum eH quam vocetn Cafar per centumpa- gum expreßit, vela centum

quibus

primitus

conßabat, colo-

nis, velacentum militibus contra hoftem educendis.. Vid.Wild.

ftig. 127♦

h) Defumma

fepicntrionis,

in Haradas feu centumpa- gos diviß, antiquitate, exfolo Cafare tnviclum fumi pot&ft

argumentum nam non tantum ante introduclum in Sveciam Cljriftianifmum, fedetjam antenatum Chrißum v'ixijfe(5 fcri- pßffe Cafarem pueris eflnotijßmum.

Plura

autem de divißonts hujus äntiquitnte deßderans ^, legat Stierhcekium cle jureSvio-

num (ß Goth. vetußo.

i) Si territorium, quäle primitus fuerit7 definiretur,

non ineommode diceretur comtnunitas centenorum civium₇ in

Unum judicem iß communiajura confentientium. Nam circa primam inßitutionem probabile eßr quodlibet territorium Svio- Gothicum} necpluribus ncc paucioribus ^, quam centum incolis tenßare debuijfe⁵ ßt licetprogreffu temporis hic numerus val¬

de auctus,

o ;

$» iv.

Imperii SvioGorhici provincias hodieque in

Territoria funt

divifas, paucis exceptis, in praetu-

ras,

foegderier & /<?//, vei in focietates metallicas &

navales,

bergs-St, skepslager, diftributis /),

ut

tabu-

las

publicas perquirenti

non

difficile futurum fit

hodienum territoriorum SvioGothiaenumerum in»

venire atque

fiftere m).

5. v.

Ceterum inter territoria Svio ^- Gochise in omnibus ferme

provinciis multa depre-

A ₃

hen¬

kte auclus , in pauciffmk minor. Deinde ipfos incolas judices fibi elegiJe, teflis efi^praeteralios Stiernhoekius.

k) Non tantumjurüdillione, fed 13 peculiaribuspoffes- Jonibus minifiris attfa aliis prarogativis. Habent enivnfingula

territoria peculiaremfiharn ^, haerads

almenning,

curiam,

Tingspl

at-S,figi

II

um

territoriale, fificum 13 archivum^ haerads-

kifta) peculiarem carcerem fiuppliciifc locum ^y

ra?tte-platS

⁵

at pe ctiliar es miniftros, utprat or emfeu tribunum,

Hjerads- fogda^

Lensmannum,

Fier dingsm

annum,

Erofiogda

7

(3c.

^ut

quodlibet territorium aIiquamminut# reipubl. fpeciem refetat.

I) In Roslagico Stoc!, bofm i# vicino traItu funt nonnullx focietates navales. In

Dalekar

Ha, Weftmannia

(3

c. remanent nonnull,e focietatesmetaÜic#, ^velut in Norlandik (3 Gothldn-

diapratur#^ Laül

(3 Fcegderier.

Reliquas regni provincias plura velpauciora occupant territoria.

m) Si diH# focietates (3 _pratur# ? quarum plurim#

territoria , nec fipatio locörum ? nec numero incolarum , fu-

perani , pro territ riis cenfentur territorik% ftritie fic diclk

adduntur _} fumma nd ccrnficitur, ducentorum fiexaginta(3fie-

ptem, ut

poffmus, hac lypotbefi ßantv

7

di

c er c? totidem Svio-

Gothiam (3 Finniam hodiecenfiare territoriki

ff

6

)

o

C

prehenditur varia & impendio magnia disparitass quaedam enim funt adeo & ampla & exculta & ^po- pulofa

^,

ut

non

modo aliquot centurias fed

etjam vel chiliadas compledantur Familiarum n), Qua?dam licet anguftis circumfcribantur terminis,

fertilitate

aliisque

naturs

couamodis, i

ta

exceliunt*

ut non folum neceflitati incolarum

fufficiant; fed

<3c

largum eis fuppeditent omnium

proventum , cum vicinis non fine fcenore communicandum

o). Sunt

quoque

nonnulla,

^qua?,

quamvis pr^ruptis rupi*

bus»

inhospitis tesquis

^,

foetidisque paludibus ita

quaquaverium fint

^occupata, ut

advenas

non

ad-

mittere,

nedum incolas (uftentare poffe videantur,

attamen vel ex natura?,

rarioribus locis frudus fuos

uberrime

effundentis

,

beneficio, cultores habent

neceiTariis rebus ita inftrudos , ut

posfideant,

noti

tantum qua?

ad vidum

^,

amidum

annuaque

tri-

bura

requirantur, fed etjam

^qua?

ad indigendores

incolas exportare,

quibusque fe ditare poffinc.

$. vi.

n) Tålid funt ^, utde Dalekarlia nihil dicam,

in Svio*

Gothiaflum, ut inSudermannia territoria

Oppunda,

Rcencß

ef Rekarne $ In iVeftergothia Wasbodia

åf

Markia j /«

SmolandU Tiuft, Wedbo,

Weftbo,Oeftra~£fWeftra

hse- rad,

ilpwidinge, Moere ef

c.

0) Ab antiquißimisrctro temporibus obfervatüm cfi? at- teftante experientia? i

il

am

efie

coeli folifc Svio-Gothici clernen*

tiam _, utfiolers agricultura ^, in

abditijfimus

filvis prudcnter fufcepta Jpem laborantium rar o admodum frufirata fit. At

affi*

duitute opus eft

&

prudentiai Nam ut Ovidius: Hon tellus eadem parit omnia: vitibus illa

Gonvenith#c oleis ,* heic benefarra virene«

4lf:->ou tat*

/

$• VL

Si

territorium in Svio*Gothia ullum

prfmo ad- fpeåu horridum

^,

fterile 6c inamccnum

apparet,

juxta

ramen

incolas fuos

^non

modo fuftentans, fed

& ditansj

mulcaque Felicitate cumulans» ejus

pro- fe$o indoiis eil YDRIA 3

ideoque digniflima,

quam commentatione

qualicunque

coner

in lucem

prö- trahere e

caliginej cui nullo fuo merito ita huc

us- que

fuit i

mm er

fa

^, ut

ultra proxime habitantes vix

nomen

ejus innötuerit. Svafu igitur

eorum

quibus obfequia debeo, hane opellam in

me

fufcepi; &

cum valde ^verear , ut meo

defiderio aliorumque exCpe-

élationi

poilim fatisfacere» pertinaci fubfidiorurh 6c

documentorum > qu#

undiquaque fruftra quaefivi preflus inopja

^,

adnitar fimplicitate ftili 6c concinni-

tate

ordinis, fi

^non

gratiam» veniam falfem leéluro-

rum

aucupari. Ordo

^, quem

mihi heic obfervait«

dum

propofui

^,

hic erit,

ut

pr^miflis nonnullis

^,

qux

pr^mitti folent 6c debent, de nomine 6c fitu

feu

chorographia

^,

Politicam

^,

Eccleßafiicam

^,

Phyfi-

cam 6c

Hi/foricam YDRI/E traéhtionem levi

⁵

quod ajunt brachio

^,

fim fufeepturus,

TRACTATIO

YDRI/E ;

Ononidto Cborographicdo

Summaria.

§.

I.

Nomen Ydri<e miätk

ignotnm

ejje dtcit.

j.

II.

In qualicunque Yärid defcripikne occupatur.

§. BL

% *4^

) o

(

§. III. Scriptionem Ydri<e olim diverpmodam ^memorcH,

§. IV. Etymologtam vocis indagare conatur.

§. V. Homcnymiam

non

dein afjerit.

§. V!. Synonymiam pari modo

negat\

VII. Limites Loci

defignat.

§, Vlil. Lcngitiidinem & hthudinem loci in Ydria ^ex-

ponit,

§. I.

C Um

^dennr

dubiurn

^rn

fronc^picio $on Hr fore hujus difTertationis mulros, qui, dum

no*

vi-

men

YpRÄ, =ve! ignoranres heeferint, quid

hoc rei

fit, de

quo

feribere exorfi fumus

^,

vei fi

no- verint , fint ^tarnen

judicaturi noftram in ignobili

macraque

& fterili

^r.e

opellam collocatum iri;

pro- inde

primia nobis

cura

erit, exponere,

quid reit& hominis Ydria fit, quo gaudeat (itu, quibusque limieibus undique includatur.

5- iL

Ed:

itaque YDRIA territorium in confiniis O- ftergothicéSrnolandi^que a), ad Oltergothiam We-

ftraftangen-

a) G)uarn blandis quafi brachns YDRIAM utrindp ample-

xentur ha dua provincia : Olter-Gothia ^qua Aquilonem,

Caciam & £urumySmolandia veroquaAußrum, Caurum, Ze*

phyrumfc ;

id oQ9"ctÅ[XoCpoive(>d)$

ex

adeuratis Geographorum

mappis conßici

poterit, ind*

J'i

quentibus

planiiis exponetur.

b) Inter alias

Oßergothia dioißones

maxime

ßolemnis &

adaquata videtur illa ejus TSTgytxoTvptia, ^, qua non ita

pridem

difyefcebatur in Svinthuniam ,

Svinthuna-bygden,

trans ßilvam Kolmorden ßmum^

Bråviken, Sudermannia coharen-

tern}

■*W )■ O ( *&• ₉

ftrafiångenfem b)

nunc

pertinens c), fe

x

in _tegras

paroecias

5c

trium ^non

exiguas

partes

comple&ens,

B inter-

tem\

Bergslagiam

^perfiatiofa nemora Nericia appropinquan-

tern ;

Oellanftångianam

^, Norcopiam

& Sudercopiam

, tra- circumjacentes complexam j

Weltanftangiånam

,

Lincopiam Wadftenum & Scheningiam cum vicinis territoriis includens, ad Smolandiam Lactim<[ Wetterumporrigitur, De

Stång

fiuvio, celebri Ofier-Gotbia [ettore videatur difi, baud pridem heic habita de

Llncopia

^, quam

alluit

& depralio ad

cundem oiim habito conferatur fcriqtum

nuper'etiam

in lucem editum.

c) YDriam antiquitus ad Smolandiam pertinui/fe non audemusinficiari, quum argumenta idipfum evincentiafatit valida adfint. Plurima quippe diplömata ofiendere pofjumus regia, qu<e YDriam exprcjfsvcrbis in Smolandia collocänt. 11.

nurn Caroli IX. tunc Ducis bifce verbis de bac ^re agit : Herr Olof Johannis

Kyrkioherde i Maiexander

i Smoland hafwer&C. Deinde inantiquioribusO-Gothia libris rationum

Rekenskaps-Lands-& Jordeböcker

^, de YDrianihil habetur.

Hinc etiam coram me dotere dignatus fuit Rever endifilmus

fiinc.Epifcopus

Dott.ERICIISBENZELIUS,parotciamSkeda vix milliar i Lincopia di[fitam , fuifie limitaneam O-Gotbi<e Små"

landiamverfus,indecj3denominatam} cumSkedeinter alia de-

notet terminum. Unde Skedewiulia O-Gotbiaparcecia ita

dittaputatur,quod O.Gothiam Sudermanniam verfusterminen.

NuncauternYDria,^cum conterminaKindia, O-Goihia annume- ratur _, & id quidem ab anno circiter i6jo. s,Inno enim fe-

quenteedittum aRegina Cbrifiina editum Holmia d.ly

Öttobr.

hifce verbis YDRIAM. 0~Gothi<e addit: Som

Kyrkioherden

^U-

ti Maiexander Sochn i

Oeftergöthland éc.

^Abillo tempo¬

reperpetimfuit O-Gothia territorium⁷

habetque

_tales, qua- lés cetera O-Gotbia territ$riafiatuas viarum indices ^, Mil

&

to 4M ) o ( *&-

Interque montes

,

faltus, paludes 6c lacus ita

^ex-

cultum, utnumero

villarum

^,

praediorum, &

pa- gorum

multa alia

non parum

fuperet d)

^,

homini-

busque

atque

pecoribus (uftentandis & alendis ab-

unde fufficiat.

$. III.

Territorium

hoc, quod flexione latina YDRI-

AM

dicimus,

non

folum

ore

vulgi diverfimode pronuntiatur, fed etjam in antiquis monimentis

multiformiter occurrit nuncupatum.

Communi populi labio YDre

nunc

audit, 5c quidem ple-

rumque

fine adje&a

vocq

husrad. Verum fcriptura prifca

&

Fierdingsftolpar, infigniO-Gothia

orn/ttas^ linde confiat

YDRIAM nunc ejfie O-Gothicam.

d) Ut dittisfides confiaret e libris O'Gothic geodeticis^, J'^rdebcecker, diverjorum annorumextraximus omniatottus ZDRIAHpradiai invenimusquenumerumeorumabanno 1670ad

annum i6ji fattum effe quinquagenario ferme minorem,* nam

priori ^anno fuerunt YDrUpradta Integra, hela mantal,^£/7*

pofteriori vcro 294

^

prater

flaminia

,

praeftegårdana

^>

velut

tx (ubjettis fchematifmis ad oculum pattfcit, Cau(Jamt tur

procedente tempore &augefcente procul dubiobominum multi*

tudine> liceat diminuere pradia, utnumerus eorum ad*o in

Uno boc territoriofit detruncatui, aliu relinquimusexcutien-

dam. Hoc certum eft qnod, fiitafieret per univerfam Svio- Gotloiam, publici coron* redttus hac ratione magis magisque decrefcerent Interim Schematismt, quos ftitimus, oßendunt

YDRIAMetjamnumpra multis alits territoriis numera pradi-

orum valere} nam funt, qua vix ducenta continent etjam in Q GothUy ut Skerkindenfe,

Menarningenfe, Dalenfe &c.

v Hemman-

4M ") o

C H*

_it

prHcaYtbre, e) Yderoe, /) & Yders haradI h) ap- pellatum invenitur, & in cafu obiiquo Ydhrom i\

B 2

§. IV.

Hemmantal

ⁱ

Harad,

A:o 1670. ^A:o 175!.

a ra

s

t? 0

*a O

it: Ö.

W ti

fS s E

£

s H

u

as

w u 2 W

m 00 3

V) w

Rumskulla 19J. 9

2f Sf 17?

Svinhult

28}

^{0.-w »—<O}

^{2J 2.?S}

Weft.Ryd 39? ^{9? 1?!}

^{4 33? 1}

Askeryd

^{goi 3}

^{4? 9i}

⁹

^2(§

Sund 40 öl 5

i i6§. 6 ?4f

^I

Asby 73?

^{1; 12}

i6\

10|

6r|

²

Torpa 6o£ 8| 9i 16J

14

48?

^if3r

Norrawi

4°S *°5

4 •2? 5 ²

Malefanda ip 3* 3s

6}

? 15? i

Summa ₃₅₁

73? 58^

^{uof 51t 294g}

7?

e) vide dcfcriptionem

coneiVti Upfalienfis

p. np, • .

f) In literis teftamentariia Inpri

du

Map

ni fili*

T i]pi (eriptis, Dieitur Dn, Hamingus curatut

Aflbyenfium prapafittt*

in Ydhroe.

p) Liter* autem Catharina

flia Gudmari

j

data fagra-

nas 1341 loquuntur de ecclefta

Asby

in

Ydri.

//) Ita

nominatumeß

in

Sipillo Tdrienft

j

quodvide%

t) Ita fa.pius

occurrit in traElatione Ecclefiafiica.

1) Vel

ii 4^5 ) o (

J®-

< -

:>fefVv-v- 5. IV.

₄ , ■

Certam nominis YDRl/E

etymolog'um zåfcrre

non

fuftinemus,

quamcunque

enim conje&ando

adduxerirmis, five

^a territorii

hujus fyjt, 0 five ab

Mole& natura

ni) five denitj ahunde femper tamen

no-

l) Vel quid remotior eft a Lincopia & vieinit locit, primi'«*■

tus excultu j Yttre enim remotitttftgmficat, Vtlinde> quid

iter per paludes & lacu*, gelu conftriftos, fufceptum olim Yt- trewargen , quemadmodum iter per terram continentem ^,

utpote longitu & fuperitu ^,

eflfre

vel

oefrawatgen

eft ^vocatum.

Ejutmodi autem viatm Smoiandis ^, commercandi vel facra olim

faciendi

gratid, Lincopiam

profeBuris

per YDRIAMfuißet ^eo

minut quispoterit dubitare, quo fapiut etjamnum in eandern^>

biemali tempore , vid publica reli&a^, defteBantperegrinantes»

Vid, VereliiIndex ling, Scytofcand. /» Ytra.

Indoles GT" natura regionu bujtu non unam poteritdi

denominatione ejus fuggerere conjeBuram. Gfuoniam enim

tertia & quinta vocalis J& T funt unitis organi, adeoque fa»

eile inter fe permutabilesj Tdre forte ab Idrarj poenitentia,

Idraft pcenitere, />4 diftum, qttaft pcenituiffet incolas fufce- hpu agricultura, ob pertinacem dtfftcultatem & deprehen- fam ubique ferme fterilitntem. «57Y antiqui dixerunt

Idra-

kaupi e,pcenitendamemtionépt,

Stngerkoep.

Vilquia

paffim

bumiday paluftris & äquofa ^, eft quafi

Utherri

, otorr, wåt,

fumpig, kiatrrachtig.

Verelii Lexicon. Vel

db Eide» éd, natS, peninfula^, Promontorium , qualialacus

Sorrien , hucillucfinuofus, plurima facit, antiquitur

tiders

haerad fuit dittum, deinde in Yders potuit dege¬

nerare, Vel denique ab ida, idun

Cquomodo

mons, faxum7

rupes in Éddatfcippis runictspaffim-, vid. Atlant.Tom,Ip. J97, ) quid eftvalde faxofa

rupibusque

obfitn,

quales

majores noflros

inba-

-m ) o 14

nobis haerebit_aqua»

eritque necefie

rem

hane decifi-

oni eorüm

fubjicere

?

queis de meliore luto finxit

pr<e-

c ordia Titan,

quibusque dy^voiot Felix eft in Ety- nvologiis prifcorum

^,

quibus loca Sviogothiae hodie infigniuntur,

nominum

eruendis & explicandis.

fe V.

In

homonymiam

feu

ejusdem nominis

commu- nionem vix

ulia, o) five

extra

five

inträ

Sviogo- thiam,

territoria aut loca

admittit

YDRIA, fuum,

B 5

licet

inbabita/Je refert Jornändes. Hujuscjue moris montofa Tdria

éultoresforfan tenacifftmt^> inde Tders^-/0» Iders-boar tupium tnjejfores audiuerunt.

») Ca»* pelagus conjetturarum pne omni tutioris por»

titsfpe ingrefft fimus , quidniJufficemur etjam iltum, pri-

ö«äf»* excolereccepit5 etfuijfcsorävvpiov» feunomende

fuo dediffe? JVawy* « nomenfuit Yder, Ydor Ider, /*-

*Wé>ebnfettumfuerit Ydre» Ydroe,Ydrehed, Ydre-

ryd

p*7

Ydrid,

igt,fcripftt,

^Oedipus hoc

anigma^,

Alexander

hunc nodum folvat.

*) Af/y? velimus hue referre Thrandria tnfulam in Nor*

uegia, Idriam nomine> 0//»? oppido Sfenkier C

Hufaby,

Thori Skeggii _pradio5 celebrem. /» fedem habuißetra- ditur tants Soer, quem Trundenßbtu ob rebeUionem regi*

tidium_y regem Oeltenus /?*•.*• obtrußjfe fcribitur a Snorront Sturlonide^ part. 4. Cap. pag. 13$) ubi nonnuUa agre f*

<&»* inventura de_{eodem cane} Rege cornmemorat. Vid. Thor-

*»0^. Torfat Norvegtap% ip6, Ö*202, Meminit et-)am D. OJ, RudbeckillS atlant. Tom.I. C.36. §, ^2. pag. yp7. Idracparoe•

eia Svionica in montibns RiphatSy qua hoäie Idra

ftlgen

9 h. e. Idrae viaappetiatur, Tlura Tärta

homonym

^a inveßigare

tion potuimus»

t)

Vi*

n 4M ) o

( H*

litet Incerfa? 8c

ambiguae originis, nomeh peculia-

ri

quafi jure Tibi Coli vindicans.

5. vr.

Nec

Synonymia YDRLE multum nobis facefiit negotii,

utpote qua? non

nifi unico hoc invenitur

enunciata nomine» Licet enim,

quod modo III.

pag. ir.

indicavimus,nomen hoc difcrepanter & ore vulgi efFeratur, & in prifcis monumentis fcriptuni

occurrat, tamenunum

eft idemque p).

§. VII.

Sicum Ydri<e ut accuratius

expiicemus,illum«»

delineare

juvat, habito refpeftu ad

eos

tra&us, quibus circumcirca immediate ambitur 8c includi-

tur. Si

antiquiora

tempora

refpicimus, norunt dfxato Qfaoi YDR.1AM olim, quamdiu Smo-

landia _, ut _pars,

ad O

•

Gothiam pertinebat, quod nonnulli probare adnituntur q)% fere in um-

bilico O. Gothiae fuifle iitam. Ad ^nunc

Ydria hos

fixos habet terminos> ^utab Oriente

attingat Kinden-

fe territorium ,

duasque (patiofas illas paroecias,

Kifa &

Thyrisrim, Tibi habeat collaterales. Ad

Meridiem ita adhaeret Ecclefice

Rumskulla,

in

terri-

torio Smolandis Sevede

fitae,

ut partem

illius,

17

cum

p) videtur quidem

b,

m,

Rudbeckius dilant. T. I. c. 14*

S* f ?'a£' ^*3 rere

orcaßonem cogitattdi de altquo Ydriae

äntiquo Synonyinoj Nam vix

altam

1 quam

Ydria.ro no(tra?n

llle imeilexit ,

quando Eudofes

> quos

inter Svevos recenfuit

Cornelius Tacitus* _putat

fuße Eudofienfem in O' Gdtbia

centumpaguw.

V • vid. Verelil notas ad Hervor. Cap%zo. pag. 287»

<#* ) ®(

Wh

H

cum fribus rertlis

praedia complexam, fntra fuos

admittat limites. Ad

plagam Occidentalem itidem

a- lio Smolandiae includitur territorio, fcilicet Soedra

Vedboetjßy de cujus Eccleßa Askeryd 26,

cum tri- bus o&avis

praedia ad YDRIAM pertinent. Verfus Septentrionem denique paroeci# Oftergothicse ^[sbo

territorii

Gceflringenfis 5c Weflraharg Wifolkenfis,

una cum ea parte

Ecclefias Malefandrenfis,

quas addi&a

pertinet territoria, YDRLE Tunt

contermi-

na?.

Specialiflimos YDrias

terminos ^, eorumque chara&eres 5c

lapides heic adferre, föret

^nontan*

tum

nimislongum, fed 5c

maxime

arduum-,

cum continuis ferme

lacubus, montibus,

nemoribus _pa-

ludibusque interfecentur.

Interim (i in adcuratiori Charta

Geographica YDRJA illis,

quos

generatim adduximus, finibus circumfcripta, univer/a iimul contemplanda fubjiceretur oculis, viderecur

re-

praefentare effigiem

matr011 ^, quae caput

Boream

verfus

erigens, grandiufculum

corpus

iaciniods

exornavit veftibus. Vid. Michael. Riccarti obler- vationes

hiftorico-politicas Decad.

14.

Cap.

§. VIII.

Quod ad illum YDRi/E ficum9 adtinet, unde

mathematica

ejus longnudo 5c latitudo eruicur, mihi

5c

temporis 5c faculratum anguftia jam laborant!

hoc in

negotio fufte&uras effe

puto

adcuratiores

måppas

geographicas» Non quidem difHcendum eft, has

inter fe non raro

difcreparej

proprerea ta-*

men nullius

plane ufus efle

^non

putanda*

tunt, aut

omnis,

licet

non

exaåiflima, eis ratio deroganda.

) o

i

Sveciee

antiqu# & bodierna IHuftrifTimi b. m. Co-

mitis

Daibergii duplex pra?fixa eftcharta, quarum

altera veteris Aråoi orbis, recentioris

altera feu

moderni typum

repraefentat. In illa YDRIA fubji-

citurgradui longitudtnis

38^,

latitudmis feu elevationis

poli

57.

minut.

30;

in hac

vero

longitudtnis 38» lätt•

tudinis 58.

minut

45.

DifFerentiam

, quas

nonnuila

heic apparet,

oculatioribus relinquimus excuti-

endam,

TRAGTATIO

Y D R I JE

POL1TICA.

Summ aria.

i,

CauJJam adfert,

cur

formam regiminis in YDRIA

antiquam adferre

nequeamus,

§.

^il

Primos YDRIJE cultores in (lata vixi/Je Patriar-

chali

afjirmat.

Ith YDrienfes in vtcini cujusdam imperium confenfis•

fe,

tandemque ei Je fubjecijfe,

qut

fuerit Yfir-

kong, probabiliter ßatuit.

§. IV. Igitur YDrienfes ante Ingeldum Illråda Monar*

chicos

Reges

non

agnoviffe conjicit.

§, V Ydriam ohm

cum

Smolandia, nunc cum Oßer

-

Go-

thia habere Gubernatores &

Judices provinciales

communes

ajjeverat, de reliquis

^vero

prifcorum

Regum mimßris nihil certi ftatuit.

§. Vi. Ante plura fecula Judices territoriales in Ydria

fuijje conflitutos evincit,

eosque

vel ei proprios, vel

cummcwis territoriiscommune s.

$. VII.

) o

C

r;7 FIL

Proceffum in [ententiis dicenäis Jtidicibm YDries

injunåum

^memorat%

§. Vill. Denique YDriam ^procerta pecuimfumma eloca•

tam

fuifle indicat.

Q§.

^Uo

rnagiirato,

qua

T* regiminis forma qui- busque legibus YDRIAyinde ab antiq uiflimis

»feculis

ufafuerit, heic föret

dicendum;

fed

defe&us monlmentorum ,

Scripcorum-que filentium

a) cogiint nos

vel mer-is conjeÄuris

^,

b) quoad

re- niotiffima tempora,

nitij vel circa propiora, fa&o

immani faltu, nos tantummodo continere.

II.

Ut credibile eft YDRIAM , propter

lacutim

fiemorumque

abundautiam

^,

primis Seandinaviae

C occu-

i — - —

a) VFon querimtir de monimentorum defeffu fcriptorumtf filentio circa territorium duntaxat TDrice, fed tå univerfam

Svioniam Gothiamcp , quarwm hißoria,pofy longifyimam tem¬

poris cidrfiiS

£ pLvSiKX

caliginem ^, un a cum invedto in fiepten-

trionem Chriftianismo, radios tandem ß)ärgereccepit ^, fiedadeo confufos tå langvidosut ^nequaquam inde certo cognofcipoir»

fityquätisfiuperioribus fieculis vel tuncpotififmumfueritperpro- vindas atque territoria regiminis forma fiatusq3. Leges Svio-

Gothis _, quas fornandes

Beilagines

fcu

bylagines

dixit? a-

iiasfcj etjam fub ethnicifmo fuiffe ^, omni quidemdubio caretj

attamenjuxta valdeincertum efi, num illa modumprafcripfe- rint^quomodo tå per quosminifiros Regesfingulas ditionesfiuas

regere debuerint. Vid. Loccen. Antiq. p. 48.

b) Juc^undum magis tå fyeciofum efi , quam firmum

tå

iutum conjecturis

indulgere

^r quippe quasf<ege faciliuseftcon- ved**

) ^o (

t®-

öccupatoribus, venandi pifcandique ftudio captls c), percommodam,

non

diu poft ingreflum ipfo-

rum in Borealem

hane plagam

^,

fuifte ab aliquo

eorum

inveftigatam, qui illic

cum

fua familia fe¬

dern fixerir; ita

pariter credibile eft, eundem

^cum

filiis

nepotibusque aliquamdiu vixiffe in ftatu do-

meftico fen

patriarchali

,

qui

naturs

& rationi

con-

venienriflimus, ideoque primus, fimpliciflimus juftiflimu^que furfTe cenfendus eft d). Atque hac

ratione YDRlA

primum

una,

dein duabus rribus-

ve, max

pluribus conftitit familiis,

quarum

Un¬

guis fuum patrem

venerata?

fuerunt,

ut

reåorem, judicem & ducem.

§. nr.

Deinde

probabile eft, YDRIENSES,

ut

fecu-

ritati faluti_{q ue}

fuae confuierent, vel iiium

ex (uis, cui maxime

fiderent, fponte elegiffe

^,

vel

poten- tiorem vicinum metu

oppreffionis admififte

dominum , ku

quaft Regem. Qui

vero Silveftris

Regulus, vel fuis diffidens viribus, vel alioqui fi-

bi

fuisqj prudenrer profpiciens, certis padis _irnpe-

rio fefe

fubjeceric iliius, qui fuerit Yfirkong vel

Qertz-

vellere , quamftabilire. Et Argumentatto a pofre Ad ef[e non

fotefi

aliam

^, quam

debilem

gignere confcquentiatn.

c) vid; Dn. Jacob. Wilde Hill. Prag. c. 2. §. ^/?>f „g, ^ d) videEundem ibidem _pag.7/.feqv. adde dejure vetw

ßo Svionum &Gothorum Stiernllök lib. 2, c. z. paj? .17? rf

Wilde ibidem §. 14,

ej Vid.

)of ^ _m Oertzter

KonginSzoithiod, totius regni Rex Upfalias

fedem habens

e).

5- IV.

Ceterum, ficut haec probabiliter

tantum

&

<ro*

yoLSM&q differuncur; it

a nec a

probabilitate ab- eft, YDR1AM, quamdiu

regnum

Sviogothicum

^e-

rat Tub

AtJingicis, f) ad Odinum

_usque

Afiaticum,

&

deinceps lub Ynlingicis g)

usque

ad Ingeldum

lllråda,

b)

auc

proprios habuiffe _Regulos,

aut

eis prsftitiffe obfequia

^,

qui finitima? Smolandia? O-

Gothiasve

imperitaverunt; poftmodum

vero

ad

ha?c _usque

témpora Monarchicos

quarumcunque familiarum

Reges h) Sviogothias fine intermiffio-

ne

aguovit &

venerata

eft.

C 2

$, V.

e) vid. Wild. pag. m.

&

ng.

f) 6)uos reges

inteliigamus

per

Atlingicos, & unde illud

eis nominis, erudite explicat

WildiusHift. Pragm.

C.

2..$.

T 9.

feq,

llbi

contra

TormodTorfeum genealogiam eorum vindil

cat _j

Chriflofo

nato

fuperiores

eos

fttijfe oß

en

dit. Vid. Rud-

beckius .

g)

Ab Yngve Frejero O dini feufilio

^,

feu focio, revera

in regno

llpfalienfi fuccejfore

,

bi

reges

difti fuerunt Ynglin-

oici.Wilde pag.ipo. De

quibus fufe agit, ubi

eos

recenfet in

Heims

Kringla Snorro Sturlonides. Quin & fiirpem Yng- lingicam, paucis interpolatis, in folio Svionum perfiitifle ustfo

4^Emundjum Olavi

Gamul

^, prat er alios,

mafcule evincit

Wildius Hiß. pr. c. i.§.

iS.jeq.ap.igg.ad201.

b) De

truculenta monarchiam reftituendi ratione Ingial-

di , Braut

Amundi filii,

prater

alios Wild. päg.

ipp.

h)

Exfpirante

^, non

multo poH intro du [I um in SvioGothi*

am Cbr i'dianismum,

familiaYnglingica, folium SioGothicum,

inträ

m ) o (

§&*

Vv

Quod ad propiora nobis, ^5c poft epocham

Chriftianisrni

transaéfca

tempora

adeinet, dubio

^ca-

refc,

YDRIAM, quamdio inter territoria Smolan-

dias numerata

fuie, eisdem, q^uibus Smoiandia paruifle pra?fe$is Regiis 5c Gubernatoribus Lag-

mannisque; poft ejus

vero

cum Oftergothia con- Junftionem-, vi teftamenti Guftaviani anno 1560

, fa&am, communes, cum

Oftergothia habuifte 5c

adhuc

habere Gubernatores /') 5c Lagmannos feu judices prcvinciales k). YDRIAM vero lub prl-

mis Chriftianismi

feculis

a

ffarlk veT Herferis, vel

aliis

Regum procuratoribus,, exfecutoribusqj ter-

ritGs-

inträ_jooannorum (fatium, quatuor

familiar

um

Regibus

or-

hatum_? extraneosfe

afcendere paffttm eft

;

illorum veroperta-

fum

Indigenas

receptt

& etjamnum retinet, vid. Max. Rev«-

Dott.

Rhyzelii

Mnemon.

Epit. Hifi. SioGoth.

i) Reges SvioGothia provincias

regni fui rexijfe

^perpecu*

liares Legatosprafettos feu Rettores ^,

otim FulckLands-her~-

r.ar (JF-Goth. EL, c,j.)

nuperius Hcefdingar? Hoefwisma:n,

Ståthållareynunc Landsherrar

Landshcsefdingar dittos,

atta publica loqvuntur»

Qualibus beic

^,

fi

tcmpus

paterctur7

cum laude recenfcndis , fucc-cfftante novetn

ferme

anaos per- illuftrisBaroDn.ERICilS G.ERENCRONA,

ab YDrienfibus omni-

bus q, O-Gotbis, propter exattam

juflitiampaternamq) plane

cu•

ram5 aternisplhufibus ^, v otis

& encomiis

^come

lebrandus,

k) Pr.ovinciales Judices ^,

Lagtnast!

⁷ non

minus ^quam

ceteraprovinci<e^1.

O'Gothia omni

tempore7

ab ethnicifmo in-

de₇ habuit JJlendare natalium virtutum

f decore maxime can-

ß>icuos, Quorum lochm nunc

cgregie

tuet-ttr,

Genero-fiffimus

En, D/lNi&L SRARRSCHOELTK

l) Mul-