FLÖDE JOHANNE

30 ^{. ■}

D.

PHSIS

PAULINA:

RAEI1EIN

AI ESOnTPOY,

I. COR. XIII. ^{v. J2.}

DISSERTA TIOGRAD VAUNE

BREVITER ILLUSTRATA,

QUAM,

EX CONSENS. AMPLISS. ORD. PHILOSOPH.

IN REGIA ACADF.MIA UPSALIENSI,

PRtESIDE

Mag. JOHANNE

FLÖDE RO,

griec. Litter. PROF. Reg. et Ord.

AD PUBLICUM EXAMEN DEFERT

JOHANNES LUNDELL,

AROSIA FEST

IN AUDITOR. CAROL. MIN. DIE IV.

JUNII,

ANNI MDCCLXIV.

~

. H. P.M. S.

UPSALU

VIRO SpeSlatifßm$

Domino J O H A N N I

GROOTH.

Herum Mineralium INSPECTORI Adcuratiffrmo,

FAUTORI BENIGNISSIMO»

Ty'urimtf quidem fvadent rati077es, cur Tuo, Vir SpeSla-

* tijjime, Nomine hafce pageüas infignitas, publica luci confpiciendas, prabeam: ^{Cum vero} jam omnes enumerare

von vacat, fufficiat nominajfey iniquum mihi vijum fuißß fi tmti Evergete ^, tam opportuna oblata occafione ,

tijpmafn memoriam publice teflatam relinquere oblivifcerer.

Neque reticere fas erit, magnum menti mea inde addituni ejfe flimulum, quod\ Te, artes liberales^■> inquilnis ipfe ohm

Hon médiocriter fuifli verfatus, aliorum licet ojficiorum _ge¬

nere diftra&um, amdre _{impenftns colere atque}profequi fciam.

Cujus rei luculentiffima Ef permagna camperi documenta, exiguo illo tempore, quo id mihi favoris Tui contigit, z#

Filium, optimce fpei adolefcentem, litteris imbuendum mece

fidei committ res; Tute_namque ingenuorum Utter^arian ad-

torum neceffitatibus, quasprobe expertus es, matare Ef be¬

nigne fuccurris. Tlura in medium vocare. Tua ipßus mo-

deflia

antmique

cand^or, quo laude digna potius exfequi,

quam Iqudibus celebrarifludcs, ^vetant. Benigna igitur, quxfo, accipias fronte dpüfculüm hocce, ut adcdiclifßmi ani-

mi indicium. Cujus quoque ob[ides habebis preces ad Suni-

mum Numen, _pro Tua, pro Conjugis carifjimx, proque to-

tius honetti,[Jimx Familice

pprenni.

atque omnigena felicitate3 ardentiffimas, donec in vivis fuero

SPECTATISSIMI NOMINIS TUI

\ •

cukor obfervonüfpimus,

JOHANNES LUNDELL.

vinus Apoftolus ^, commenrata i.

Cor. XIII, veri amoris, _pra? aliis,

Ecclefiee Chrifti fuperne conceffis,

donis, utpote

lingvarum, prophe?

•ti'®,- fidei

miracutofie,

excellenfia, egregiisque illius proprietatibus laudatis, illumquoque, ratio fi ha-

beatur perpetuitatis, dotibus modo

nominatis ånteceiiere oftendit. Reliquis enim donis, ad axüficationem Ecclefi®, folum in his terris, nec^flariis,

quum nullus futurus (it- in altero feculo locus, charitaft

hoc majns ftatuendum efl pretium, quod

futurpm

nun- quam fit, ut ullis rerum vicibus obfo'efcat. Ineo nam-

quejamTurnus fiatu, ut adminiculis lingvarum aliorum-

que inftitutionibus egeamus, qnum quotidie invera DEI cognitioné crefcere nos oporteat; tuncvero, qujumper-

fé&am DEI cognitionem adepti fuerimus, q uorfura illa imperfecta & grädatim ae pedetenfim ad perfectionem aliquam nos perducentia? Egregia deinde,qua? dixeratin antecedentibus, fimilitudine illuftraturus, comparat hane

vitam infantil,in _quabalbutimus potius,quam loquimnr,

& nihilnon puerile cogitamus & fentimus, ideoque iis in-

A 2 . dige-

❖ ) ⁴ ( ❖

digemus, qua? lingvam & menteminftruant &excoIant.

Ubi veroadolevimus,evanefcit illa balbuties,contice(cunt pueriles na?nia?, illaque omnia, quibus fenfim formataeft noftra infantia,defmunt.Hanctandem ita accommodat II- militudinem, ut infantiämpra?fenti vita: aflimilet, in _qua

obfcureres Divinas, _pro collato nobis lucismodulo, ae-

bitisque adhibitis cognofccndi remediis, intuemurj viri¬

lem autem «Sc confirmatarn astatem illi coelefti & a?tern«e

vitte, in qna DEum Ipfum prarfentem contuebimur &

plena Ejusluce irradiati, humanis inftitutionibus munda- nisque illis imperferiis fcientiarum adminicillis non indi- gebimus. Hifce jam occupatus Apoftolus, cognitionis

deDEG, _quam in bis terris habemus, collatje ^cum intui¬

tiva illa «Sc perferiiffima, quabeati in altera vita gaudent, imperferiionem explicaturus, inter alias, hac _quoque in

v. i2., utitur peculiari gnaei: ßhertc/uev oc^rt cl/ iaroTtr^a.

Quam enodaturi confentiunt quidem interpretes, oppo- nihic cognitionem, quam de rebus Divinis in hac vita habemus, ilii, _qua fruemur in altera vita. Largiuntur

quoque, vifidnem

Si

hoTtrqs denotare cognitionem ob- fcuram,

imperfe&am

«Sc involucris veluti teflam, in ilar senigmaris, alteram vero, qua? erit tt^og^ttov 7r^cV

5tov, lignificare claram & perfeclam, impedimentis, _qu^

in hoc feculo oberant, remotis. Nihilo tarnen minus

ipfamdicendi formulam «Sc

fignificationem

vocis

explicaturi, in diverlas eruditi abeunt fententjas. Inter quas, quaenam proxime ad veritatem accedere videatur,

dum apertius explanare fert animus,Tuam,B. L. _tequam,

etiam atque etiam expetimus cenfuram «Sc benignam in¬

terpretationen!, fi &temporis «Scaccifarum fa-cuitatum ^an-

guftiis

pre/Ti, Tute, non ex omni parte, fatisfeceiimus exfperiationi.

~

§. IL

Nondefunt, _qui repudiata communi Ipeculi notio-

ne,

# ) 5 ( #

ne, inftrümentiim pellucidum vifum fransmittens, h. 1.

indicari eonjecerint-, phrafm hanc {^Kkicsiv df

explicantes de vifione per vitrea ocularia, qute perfpicilla

- vocari fveverunt. Alii comparant cognitionem hujus vi¬

tas cum vifione _pertelefcopia & tubor, quorurn ope Corpo¬

ra coelefliainfpieimus. Quum ^vero ejusmodi inftrumen.- ta,vifus imbecillitatem humani emendantia,recentiori de-

mum xvo inventa putentur Veferibus prorfus ignoca, Paulum, a re, nemini Corinthiorum nota, locutionem defumfifle, ne lufpicari quidem audemus. Majoris vero momenti ea fortafle videbiturfententia, quaverba Jfho~

per canceüos vel clathrosverti poile, iiatuitur. Quau DEus le nobis ita in hac vita conipiciendum prasberet, h-

cut mercatoresper cancellos mereésprastereuntibus

offen-

dunt, non prope &diftincte, fed eminus, fummatim Sc confufo modo. A quibus parum difcedere videntur, _qui proxime fe (copum tetigiile exiilimant, dum scper

fpecular Vel [pecuJdre interprctant ir, quod vifumnbn re-

fleRit, utfpeculum, fedadlabentes foles transmittit, cui

apud ^nos vitrearum ufus feneftrarum infervit. Hanc arri-

plexatus e'ft explicationemLAMB. BOSIUS a) _novoque dein argumentorum adparatu perpoliit & muniit JOH.

CHRISTOPH. HARENBERG b): ut, ex horum mente

audorum, hic eilet commodus horum verborum fenfus:

Videmusnuncperfpecular, i.e., elonginquQ* imperfecte

& obfcure ^nunc videmüs. Nam, qui per fpeculare, i.e.

per orbem vel quadram, lapide peliucido, cornu &c.

confeclam, rem aliquatrlvidet,non tam liquido ^eam Gon-

templari poted, quam fi ipfe corporeei

adeilet

prasfens.

Illud autem innui haclocutione eomagis pateicere ^ajunt,

A 3 quod

a) In Exercitat. Philol. ad N. T.

b) DiJert. de fpecularibus vet. inferta Tbefauro Tbeol,

Philologico

HASJEl V IKENIL

&

)

6 ( £

quod

addatur h

oiivlypuri,

& ^opponatür in membro fe- quenti 7rqos Tiqorcpxcy ßi\Hetv, viderejacie ad fa¬

dem, i, e. cominus& coram viJe:c. Itaque, ut BOSiUS interpretatur, dum in hae vira fumus & iv tstco tm (rnrjvat

commoramur, per opera DEI, tanquam

A'

socttt^, per

fpeculare, cogncfcimus quidem DFum Ejusque perfe- ftiones, Ted imperfe£tiu-s & obfcurius, h peq&f yivdo-vo-

fjLev: nequaquam nos penetrare pofiumus ad plenam per-

fectamque DEI Ejusque virtutum cognitionem ^ac con-

templationem, Ted perfefle cognofcere DEum, contueri Ipium, uti eft, tt^cWttov trqos 7t%ep&mw, id demurn con-

tinget nobis in vita futura.

§• HI.

Rationes, ^{cur a} reeeptiori fpeculi ^notione receHerint laudati viri, hx potiflimumfuere. ^/ Piimo ipfum hoc lo- quendi"genus ßhi-Tteiv 6i «rcVr^s, non e/utpccaw, qua; 1joe- culis, led,$id<poi<riv.j qua; fpecuiaribus convenic, denota-

re dicunt Unde Ap. JACOBUS c) lirnilitudinem depro-

mit a viro confiderante faciem (tram b hb-nrpm. Hinc quoque PLUTARCHUS d) dicit: hc-ar^s xo&TSo-xsvtxcryis-

V8 Xgved ^K&J }<lScis oCpeKcs &Ssv s^iv, ii ptrj ßemvai rrjv _4og- (pyjv c[/.clocv. Contendunt _prteterea hanc locuriunem _pro- verbialem eile, c> j.is etjam apud Latinos Scriptores ve-^

ftigia offendimus,e. g. per tranfeimamadjpicere,apudCICE-

RONEM e), per lapidem fpecalarem intneri, apud PLI- NIUM /), nec non TERTULLIAMUM, _qni obfoletiorem

verumlucem, veluti_percornenmfpecular, intromitti dicit g).

Ut enim fpecuiaria apefta, five foramina, nullo clauia

veloobduclo, dum interdum clathris & cancellis munita

fuerunt, viüum, licet obfcurum &.imperfe&um, ^trans-

mitte-

c Cap. I.v. 23, d) In Praecept. Connub. ej De Orat. L. 1. f) Hiß. Nat. Li XI. c.16. L, XXI. ^c. _i4. g) De anima Cap, LIII.

«c ) 7 C «

mittebant, jta inde proverbiaüs formula; _{qua ea, quas} plene planeque non videbantur, pertrafennam adfpicidi-

cerentur, enata eft. Et licet apudexteros, five profanos Scriptores Grtecos, fimilis _raetaphora non reoeriatur, oc- currunt tarnenloca, ubi mentio fit vifionis dt# A'/$»»• dtccv-

ycov H&fv.e(>ccT6ov. Quod,^{vero vox} _soo-nr^a, apud Grrecos antiquiores, nunquana pro fpeculari accipitur, inde ajunt

nihil peti pofle argumenti, ad iftam infringendam lenten-

tiam ; qaum fpecularia in ftridtiori ügnifieatione,fc. ex la-

pide pellacido confefta, recentioribus feculis adinventa fint, ut adeo, nondum ^{nota?rei veteres non} meminifle,

nemini mirum occurrere debeat. Prtecipuum vero, ad quod, velut ad facram ^ancoram, _confugiunt ii, qui pro

fpeculari, in hoc loco, pugnant, defumcum eftex vetu- ftis Judxorum monumentis. Scripta fc. eorumantiqua perfcrutantibus patebit, Hebr^os cognitionem de rebus Divinis, vifionemjterfpecularappellavilTe, utpotfc, quum de difierentia inter cognitionem Mofis & reliquorumPro- phetarum loquuntur, hac uti dicuntur loquendi forma h):

VKn nra rrvm nmv i>sno3 zmoii

tJTPtfQH bDPDJ h ^{e. omnes}Prophetce vidérunt perfpecular objcurum, atMoJes Doftor nofter vidd _perfpecu¬

lar lucidum. Unde coliigitur, Judads locutionemde vifio-

nep?r [pecidar, admodum fuifte familiärem, fi fermo in- ciderit de cognicione DEI ejusque gradibus, quam viri fanfti in hac vita habuerunt. Vero igitur fimilliiiium eile contendunt, Paulum, utpote Judteum & origine & tin-

gva, phrafi hac, Judads maxime frequentata, imperfe-

&am cognitionem noftram, ratione perfeftioris illius, in altera vita confequend«, delineaturum, ufum fuifte,

Grseco-

* ^—

b* M/ffcbetb Jebbartirth C. Iff jf./5. MATMONI- DÉSad C XXX. Cod. Keim / 2 } nec non R. BECCHA1

in comnent. adLeg.foh nOcol. 4*

& ) s C #

Gnecoque

idiomate tranftuliiTe: ßAimpiv

ugn

ii'i\clitrgis

sy uivlyuuti.

§. IV.

Ifta vero omnia argumenta, &

fi

qua

fuerint

alia,

tanti nobis quidem

etTe

non videntur, ut a receptioriex-

plicatione nos

dimovcri

patiamur. Et, ut

ab ultimo

or- diamur, quod ^e Rabbinorum fcriptis deproaitum maxi¬

mum fententiae lux roboris conciliare_putatHARENBER-

GIUS i)\ lunt ex Judseorummagiftris nonnulli, qui ad-

latam fupra fficv huc trahi nolint. RASCH1US utique &

ABARBANEL k explicant defpeculo,ih ^quo quis faciem

infpexerit. Nec ab illis dillentiunt

exhoftra-

tibus harumperitiflimi litterarum BUXTOREIUS /) &

GU1L. SURENHUSIUS m). Quod fi vero largiremur

vocem ut lono &litteris imitarividetur Lati¬

norum fpecuiar, ita etiam qua notionem eidem conve- nire, nefcio tarnen, an indefequatur, ut locutionem il-

lam expreflerit Paulus. Videtur certe HARENBERGIUS ipfe fuae

argumentationi

ponderis nonnihil derogare,

dum fpecularium

ufum

atque inde formatam §wiv meta-

phoricam

derivatam eile ait

a

Romanis ad Hebrteos,

qui

poftmodum illam ad facrarum

Cognitionen! rerum ob-

fcuram& langvidam transtulerint. Quod fi ita föret^Re¬

nate! haut forte immerito in cujusquam aninio poffet du-

bitatio, an inter ipfos Hebraos ita tunc ufu iriValuiflet

loquendi forma illa,

ut

ad

Corinthios fcribensApoftolus refpicere

ad illam

potuiilet.

Id

utique dignumeil, quod

expendatur, fcripfiile

Apoftolum ad Ecciefiam in Gratca conditam civitate: atque ideo convenientius feciiTe piu tabitur, fi a dictionibus abftinuiftet in Hellade ignotis,

neque

.— —— . ;— ——-—•

i) /. ^c. k) Comment. inPentat. I) In Lexico Talniu-

dico majori. m) In verf. Cod. KelimCap. XXX,n.2.,

verf. Comment. MAIMONIDJS ad bwc textnm.

♦ ) 9 f #

fleque vocabulis aliam tribuiflet notionem,

nifi,

qua?re- cepto in Grteciaufui confentirét: ho7ir^ov aufem defigna-

re fpecular, nefcio an ex ullo fcriptore Gra?co prorerti pofiit exemplum, quod probet. Neque viderenos qui-

dem polfumus, cur, fl Paulus nominatam faspius He- bratorum locudonem exprimere Graece volüiflet, non

integram illam, fed mutilatam

adtulerit.

Cur, fi

ßXeTtew

hoTtr^H ettvidere ^perfpecular,tranfiliensmox ad dictio-

nem aliunde foi_{matarn, tu} ßXs7isiv l<TQ7fv(>aopponit to

ßhs7Tsiv 7t(30(T6o7rov 7tqcs 7t^o<TU7tov \ cujusmodi vifio nequa- quam ooponitur ilii,quse fit perfpecular, uti

infra

videbi-

mus. Ceterum veroinLatio ufu venide non negamus,ut quä? minus claram & perfpicuam fui fpeciem formarent,

ea itadicerentur cerni,utfo!ent,qua? perfpeculariaviden-

tur: id,quod vel^{ex eo} patet quodde Apelle memoria?pro- diditPLINIUS ;;;.-dicit enim pictorem i!lum,artificiode- inde a nemineimitaiido, confvevifle abfblutaopera tenui

iliinere atramento,ne coiorum claritas oculorum aciem of- fenderet, vekitper lapidem fpecularem intuentibus e lon- ginquo.Qua?PLINIIverba maximo jure abHARENBER-

GIQ aclvocanturin ejuspatrocinium lententisc: quod ve¬

ro ad alteram illam, _qua?intet- pröverbiales refertur abE- RASMOjO), Ciceronianam1o c utio n e m,/vrtranfennam infpi-

cerc,in eanefcio,anprarfidii quidquan inveniat, nifi often-

furci prinsfüerit,^noninmendo cubarelocum,ad quem re-

fpicere jubemur: ejus utique fufpeltum illum habentPA-

IlEUS p) &SCIOPPIUS ^{q ,} in mför. codicibus vocabu-

lum tranfenna non legi obfervantes, fed, ihgenii experi-

undi caufia, a NONIO intrtifum in textum ene, cujus auRoritate induåus ERASMUS -verba ifia inter adagia

retulerit Quicquidvero fuerit,

fl

ve

faeic,

pertran/én-

Tiaminjpicere &perfpecular intueri,

adagiorum inflar fre-

B quenta-

n Hiß. nat> L. XXXV.c. 10. o) Adag. opusp.m.36V P) In Lex, Crit. q) De Stilo Hiß\

# ) 10 ( #

quentataé

inter Romanos fuerint, five minus,

inclinat;

tarnen anirnus, utcredam ex loquendi modis in Graecia celebracis, potius ^quam aliunde, verbaPauliefle illuftran«

da. Confveviile autem Grrecos, illiusmodi vifionem,

qua non ipfam

fubftantiam, fed

ejus umbram tantum &

quamdam imaginemvidemus, exprimere ^ro; cqciv iac*

'ytrqa,

velfolus PLUTARCHUS, teftis excitatus, proba- bit. Dicit vero iile _r): Deum, _quum cernioculis non

poftit, £ui quredam effinxifle fimulacra, & quidém rov qhicv iv å°otv$ 7Is^ikcc\åIs

eßaohw.

euurzs i7yctt.} quibus, poffc

quarumdam interje&um fententiar.um,

rem aperiius ex-

planantium, addit: ^{rxro ro}

edooAcv

ds sao7rrq8 ccvccCPocl-

vsroct ro~is meivov ( (c. _ro|Qeev )

åyoqciv c>Y durs SvvccroUs.

Qu32 PLUTARCHI verba,

dv^cCßoilvsSoci dY

iao7irqs & hoqdv

<5V 6?o7ir$i>, & qua verba & qua fenfum egregie confen-

tiunt Paulinse. $<ret9 & velideo etiam digna, qux huc ad- ferantur, quia fic evanefcere putamus, quod HAREN-

BERGIUS contra noftram monet explicationem, ipfum

(c. loquendi genus ßhersiv ii ho7irqs, norrsfx<pxriv nota- r.e, qucC fpeculo competit, fed

iidtpocmv,

_{quam fpecula-}

ria concedunt: non enim abhorrere ^a genio lingua?, ut yocabuloho7trqs addita prxpourione Åcc, iftiusmodi ex«

primatur

vifio,

qua in fpeculo cernitur repercufTa rei ali- cujus imago, adlata PLUTARCHI verba probaverint.

Quar vero uberiorem lucem

adfpergant

Paulinis verbis,

haurire aliunde poffumus apud eundem _grarcum Auito-

rem, qui, quum varias s) explicuiilet^Egyptiorum alia-

rumque gentium fabulas, _quibus externarum

fenfibusque

{jerviarum

is,obtentam

rerum

Deorum

imaginibus,

naturamquodammodo

tamquam quibusdam

cognofeen-

ve-

dam ofFerre lulent, addit, illas imagines efle divly^uroe,

r) n^V riygjAovoc, dxcdjsurov p, 7<?/. s) Lib. de IJide Ofiridep. 382*

❖ ) ^II ( &

rs qgfc,

dicitque

mox probandos efte, å råstt/uuvrustuv* • ra (fc. externa illa ftmulacra Divinitatis in natura fparfa,

vel humani artificio ingenii efficta) uAAu hu t&t&jv tq

©iiov, cos ivuqyeqsfocv loro7iT(>oov ^xry (pvcrei yeyotfcroov, Dum ergo PLUTARCHUS dici't, res lenfibus contre&andas efleuivlyjj.utu r& gej# & _quorum interventu ^res,

a fenfibus abftrufa?, Divinaj cognofcantur, confentit ^o-

mnino Paulo, dicentl, nosßhe^siv (fc. To ©slov) fao-

ttt(>8 iv uivlyfAUTi, Et certe tamvaflo intervallo recefterc ßivina a finita intelligendi vi, ut iplam cernere nemo

EoffitDivisam fubftantiam,

ram, & lucentem quali in crcatis

jfed fparfam ejus

rebus imäginem.

tantum um-

Hae

funt illud _eactttgcv, h a>, vel ht ^{8 Deum}cernimus & Di¬

vinas res: haut aiiter, ac qui in fpeculo quidquam con-

tu tur, nan fubftantiamrei cernit ipfam, fed repercuftam

tantumejus imäginem. Atque adeorc /3aeiren h ho7tr{oo opponitur tu ßAs7?eiv Tr^oa-ooirov 7tgcs uqoauTtov, quod fit,

quum non refiexam cujusdam fpeciem, fed fubftantiam ipfam ^coram intuemur. Quälern futurum dicunt Theo- logi in altera vita cognitionem DEI intuitivam,diverfam afymbodca, qua? in hanc cadit imbecijlitatem, Quo-

modo vero illi, qui jwr^y reddunt per fbecular, ifta

fuamexplicationem liberént difticultate, quaillam invol-

vere nobis utique videtur priori oppofita phrafis ßhh.rew

7Tt>caoo7rov 7T(>cs ipft viderint. Nos quidem ne-

fcimus,antu ßäbtsivdf stottt^ fi reddatur videreperfpe¬

cular, opponifutis commode queat ro (2Ahtetv 7i^cou7?ov

7rfcv 7?(>coöo7tgv. Si enim hoc illis competere dicatur, qui,

obverfa facie, ipfam cernunt rei fubftantiam, noninepte

etiam illis convenire putamus, qui per (peculare aliquid

cernunt. Etfi enim iftiusobjeftus fpeciem ^rei reddit mi- nas-interdum perfpicuam, quam fi nullius interventu ob- 'ftaculiad oculos adlaberetur, ^{coram tarnen} nihilö minus cemiiurres, facie fpeftantis obverfa facici rei fpeftata?.

Qiiod

# ) Ii (

&

Quod vero

deniqueHARENBERGIUS urgef, huic

expq-

fitioni hoc minus locum concedi poile, quod non illis fpecula deftinari fveverint

ufibus,

^utres

ali£ fpedlentur,

fed _tantum, ut faciem quisque

fuam

coritueatur,

id

pa-

rume re eft, ut operofius exeutiamus:

quis enim nefcit,

ut ut fpecula ei fini fint

deftinata, poile

tarnen

etiam alia-

rumimagines

rerumin illis obfervari? Et in fepfii tfala-

titio ^nemo eil, quin feiat,

fpeculum vocari, quidquid

ejus fuerit indolis, ut rei cujusquam exprefla imago in

illocerni queat.

§• V.

Hifce permoti rationibus,

nullam

urgere

credimüs'

neceifitatem, uta reeeptafpeculi notione in

h 1. difceda-

mus; Nequeeft, cur quisquam

dicat, minus

aptam

eile

vocem hanc, ifto modo explicatam, ad imperfectam rei Cognitionen!

defignandam,

quum, qua?

lucido in fpecu-

lo cernuntur, non minus clare videantur, quamqux co-

ram oculis confpiciuntur. Praterquam enim, quod ne¬

mo, ut opinamur, jure dixerit, nihil,

ratione claritatis

& perfe£lionis, effe diferiminis, utrum

quis fubftantiäm

ipfamperfpiciat, an adumbrätam tantum ejus

imag'inem,

exiilimamus prseeipue his verbis indicare voluiileApoilo-

lum modum, _quo DEum & res Divinas

cognofcamus,

illius imperfectionem cognitionis uberius exprimente ad-

je&o vocabuloetivlypures. Id, quod ipfa, quam fupra^

tetigimus gfoeuv oppofitio fatis

manifeile oflendit. Quum'

enim in v. 10. innuerat, cognitionem

nofram

in hac

vita eile_{h pe%asy} ex parte &

imperfe&am, i lud

jam e-

leganti fimilitudine, a duplici &diverfo rem

quamdåm

videndi modo defumta, illuflrans, fimul indigitat, in quo differentia hujus & futura vitte confiftat, /3aérrepsv inquit, uqri dV ^tots

ie

trqoo-ooffgv mqcs tt^cxtoottov.

Quorum illud dénotat rem mediate, alterius cujusdafn pellucidi corporisinterventu, conüderare, hoc vero, im-

mediate

# ) >3 t &

q

mediate &

proxinie cöritempkiri. Illudigitur

a

fpeculo,

quod

non rem

iplam,

^.

ied ejus ivnaginem, intuentibps

objicit, defumtum & ad

cognitionem OEI

rerumque

Di-

vinarum in hac vita

deilgnandäm

transiatum,

idem eft

ac cognofcéré DEum

veiut in imägine, intervenienti-

bus fignis &

fpeciebus impreffis. Hoc

vero

five ßhhsiv

Tr^oVcwTrov ttqos

ficut proprie loqucndo idem

eft, ac rem ipfam, non

intercedente aiiqua ejus imagine,

qu<e vicem

ipfius fnftinens ocuiis noftris objiciatur,

cer-

nere, ita ad Cognitionen.! DE[

transiatum idem eft,

ac

DEum per fe, non per amigmata &

fimilifudines, fed

per

fuamet eflentiam , mBtés ht, uti dicitur i. Joh. III. v. 2.

cognoicfere.

Etenim intelleftus humanus, in hac vita,

lumine grada?

pérfufus, videt quidem DEum

ope

fpecu-

li verbi Divini _{rerumque creatarum; quot} enim

perfe-

cliones &

pulchrituidines

in

artifieiola hujus mundi

ma-

china elucent, _totquoque, de

abfolutiftima

&.

confum-

matiftimaDEI Creatoris perfeftione, luculenta habemus

teftimonia. Sed quantumvisha?c omnia

fint ifuftria

Ma- jeftatis Divina? monumenta: attamen non lufficiunt no- bis ad plenam Numinis infiniti Cognitionen!. Sunt tan-

tum eVo7rr^c6 xivly/uxroi Divinitatis, _{cjuam per ea m}

peqxs duntaxat &

fubobfture cognofcimusj futuri demum

feeulibeneficium erit DEUM contueriTpfum,

vccboos

five 7C(>C(IM7>C\ 7TgC£ 77%Cd007]:CV.

M. ©.A»

AUCTORI

CLARISSIMÖ,

AMICO

Integerrimo.

(Tratulor docto meritum labore,

Nomen infignes animique dotes.

Sors Tibi conftans faveat fecund«_j Profit & aurse*

Grandior campns fpatium recludat,,

Divitem Virtus Tua _quo vigorcm Explicet, metam teneatque lasto

Numine felix.

THOMAS JF.DEUR,

CLARISSIMÖ CANDIDATO,

Studioru n Suorum Moderatori Fideliffimo.

ixima fane afficior Icetitia, Clarifßme Candidate, quoä

mihi iamprazbeatar occafio,amicitiam,planefingularcm,

qua me huc usqueprofecutuses, tefiatam faciendi. Gratu-

lationem ver o hane qualemcunqiie, benigne excipias velim,

Etenim lucubrationibus eleganter Er dextre, abs Te, da¬

heratis nihillaudis _ego addo, ^cum Differtatio ipfa fatis te- ßimonii babeat. Studio in bis Mufarum caflris exaelo, eri-

mus vifuri, Teuberr-imam reportaturum fore laboris ^merce»

dem. Ego, de cetero, pro perenni Tua Jahite, Supremum vompdlabo Namen, w/f* diutifjime Te confervare, z#

Tuiuii & omnium cognatorum gaudium & folatium.

CAROLUS FRIDRICUS J. GROOTH.