RIS LIB

F.3.S.

EXERCITAl IONEM ACADEMICAM

LIB RIS

VETERUM,

Confenfu_Ordinis& approbatione oAmplisfimi

(Pbilojophici in Muftri Academid ^,

Upfalienft,

PRiESIDE

Maxime ^eVerendo &ArnplisßmoV1

Dn. JOHANNE _ESBERGIO,

S. S. Theo!. Do£h & Gr. Lit. Prof. Ord.

In Auditorio Gußaviano majori, ad diem 9. Februarij,

ANNO AdDCCl,

Publico cxamini modlie _fubmittit

NICOLAUS BYRELIUS, H. f.

Ulpianus Leg: 52, Digcft:Upi:de Leg: & fideicomm:

LIBRORUM appellatione continentur omnia volumina: fiveincharta,

five in membrana fint, five in guavis alia materia, fed & fi in philyra,

aut in tilia (utnonnuUi conficiunt , aut in _quo alio corio, idem erit

dicendum. _{Quod fi} in codicibusfint membraneis vel char- taceis vel etiam eboreis, vel alterius materise, vel in

ceratis codicillis, an debeantur, videamus.

iiwroüü^B;

Typis KEYSERIANIS.

REJ^ERENOIS-

PATRI ^ac

ν Ε R I C O

S.S.TheologiaeDodtoriCeleberrimo,

nentifiimo, ACADEMIiE Upfalienfis, Pro-

Ecclefiaftici Prxfidi

Dn. LAURENT: NORDMAN_NO,

S.S.Theologi^ProfeffonOrd^h.t.PveäoriMagnificOj

Academi# Upfalienfis Bibliothecario ^{, nec non} Paftori inWtyüfal adjiacentiumque Ecclefiarum Prjepofito

fideliftimo & digniffimo«

Dn.

ERICO%

S. Theologie Profeflori Ordinario^> & in Ecclefia,

qux®amia UpjalAvoeatur, Paftori meritiflfimo,

Exercitium hocce ACADEMICUM, tenue

aniim qualecunque pignus ^, ut & fpern

dedicat

Maxime Reverendis

Reverendlßmi

Maxime everendorum Jmplis-

Cultor de.

N,

SIMOin CHRISTO

DOMINO,

B ENZ Ε LI O

Regni Sveciae Archiepifcopo Emi-

Cancellario Magnificentiflimo, Sc Coniiilorii longe graviffimo.

fimis & CelebenimisDominis,

Dn. JESPERO

S.S. Thcologiac Profeffori Priroario, Templo¬

rumquc Upfa lie nfiutn Paftori graviffimo,

Dn. DA NIE LI

S. S. Theologise Profeffori Ordinalio, Sc in ©(Mt»

mavf Paftori Laudatiffimo«

licet ^ac exiguum, in fubmiffi Sc venerabundi

ulterioris _favoris ac gratis revcrenter Sc offert _>

Domini Patris,

ftmorumque Homlnum "veßrorum

^otisßmui,

Br

ttlurinium ^ei/erendit & Tradariißmk

D O Μ 1 K 1 S,

Dn HENRICO BYRELIO,

Paftori in Raasboo & Kyhl optime merito ^, Pa-

' renti fuo chariiTimo, omni filiali pietate per-

petim colendo·

Dn. Mag ERICO FRONDINO,

Paftori inWdhla Orientali, ejusque diftriäus Pras- pofito attentiifimö ^, Affini & Patrono ^, omni ftudio·

rum genere & obfervantise cultu fem- per adficiendo.

Dn. ANDRERE TOLSTADIO,

Paftori Almungenfium vigilantiflimo & fideliffimo5

Affini & Benefaäori, quovis honoris cultu aifidue profequendo.

Exiles hofee ingenii fui proventus , ob paterna & maxi¬

ma in fe coUata beneficia ^, in debiu pietatis Φ gra- titudinis quantulumcunque ^{τίκμηξίον,}Jactum ejfe Voluit ^y

A, & R.

Jm omnibus ere£Horis animi hominibus ^å natura infita fit glo¬

ria: & immortalitatis infatiabilis

cupido ^, dcque humano gcnere bene mcrendi pium _atquc juftum

defiderium _, nulla in re magis la-

boratum efife deprehendimus,quam

ut res praeclare geftae, & fapien-

tcr di&s , aliquo pa&o ab inte-

ritu & oblivione vindicarentur,

ut haberent quod & imitarentur & admirarentur poftcri.

Verum enimvero, optime fecum fapientes perpendebant

funcftam illam oblivionem , cui mortales nimium _quan-

tum obnoxii fumus; ita quidem, ut quae vcl inträ aliquot

dicrum, immo horarum fpatium vidimus, audivimus, egi-

mus, nobis ex animo cxcidant. Et quamvis per tradirio-

ncs, a majoribus acccptas, rerum quarundam memoriam ad tempus bcne longum rctincre valeamus, tarnen , ut fieri confvevit, addcndo aut detrahcndo, fempcr _aliquid ita fen- fim corrumpitur, ut tandem vix fidcm inveniens, vcluti

otiofum & vanum humani ecrebri figmentum abjiciatur <5c recidat in nihilum. Huic igitur malo obviam itures, mo- ratiores gentium inde ab ipfis gcncris fui initiis in co po-

A tifli-

««§ 2 S9w

tiffimum occupatos fuißfe credimiis ^, quemadmodum ful

rerumque a fe geftarum memoriam feris nepotibus fartam

tedamque communicarent^, donee tandem varia in variis tcr-

rarum orbis partibus adinventa fuere chartarum genera, qua-

lum ufu, ut adcuratiftimus naturs rimator Piinius {a) ait,

maxime humanitas vita. conftat dr memoria„ Charts igitur

beneficio veluti fupra fortena fuam evedum genus humanum,

oblivioni frsna injicit, nomenque fuum apud pofteros vivere facit, & quantum poteft, immortalitatem übi conciliat: un-

de etiam Caftiodoro (b) bumanorum attutim [ervam fidele te-

ßimonium audit, pr&teritorum loquax, oblivionis tntmtca. Char¬

tas acceptum referendum eft, quodLeges, Plebifcita, fenatus

confulta, decrcta principum, refponfa prudentum}& id genus alia inviolate fuperfint, quorum dudu vitam in pace & tran- quilitate tranfigimus, qus alias nonnifi bellis, coedibus, aliis-

quc pacatam & bene conftitutam Remp:turbantibus procellis periciitaretur continuis,ac tandem penitusfubverteretur. Quo

ctiam refpexiffe modo laud: Plinium, ^non obfeure coarguunt

verba ipiius paullo inferius pofita: fr) Faciumque jam, inquit,

TiberioPrincipe^{^} ut e (enatu darerttur arbitri difpenfandi, alias m

iumaltu vita erat. Chartis denique tribuendum eftr qued fa- pientum reconditas & prsclaras animi meditationes, qus ad

crnditioncm comparandam, adque bene & honefte vivendum

ducunt, oculis contemplari poifimus, quod de origine ^re-

xum _, de generis humani lapfu, reparatione, aliisque gemi-

nis Cognitionen! adepti iimus non contemnendam, & quod

earutn beneficio ( id quod palmarium eft ), ad falutem s-

ternam confequendam prsceptis ipfius DE1 fummorum ho¬

nainum exemplis abundemus. Hoc ^unum fi nobis non con- eeftiffet Coeleftis numinis gratia ^, memoria noftri iisdem,,

quibus fpatium vits, circumfcriberetur limitibus, nec pro- ibdo major poft modicum tempusdodi hominisquamplebejj,

Impe-

(a) (b) De Charta? (c) Cap\n>

^ ³ IP

Imperatoris quam fervi gloria eflet , fi idcm tumulus qui

corpus, nomeh etiam, nulla ejus apud pofteros fafta com-

mcmotatione, contegerer. At video heic mihi objici poiTc

mala illa , quae poft rcpertum Chartarum ufum quaii illu-

vione genus humanum immdarunt» Quid enim, inquies*

Chartis acceptum referri non debet? Unde in Rebus publi-

eis graviora bella, proditiones ^, feditiones & eaedes, noftra

patrumque memoria exort« ? In re familiari ftupra, furta,

famofi libelli , & id genus alia I Quas denique in Eccle-

iiam Haerefes , blasphemias in DEum ^, calumnias l Quas

non noxias pravasque de DEG & religione, opiniones alias

reftibilis illa Chartarum foecunditas invexit* Sed ut brevi-

bus rem agamus ^, refpondemus I;mo Opponendo malis in¬

gentia illa bona, qux modo a nobis enumerata, ex iisdem

provenerunt. 2:do Diftingvendum omnino efle interid, quod

Chartis convenit per ie & per accidens. 3-*tio Ufum ali-

cujus rei propter irrepentem aliquando abufum minime tol-

lendum elfe, Hujus itaque ego inventi utilitate motus,

cum variis induåus rationibus exercitium aliquod Acade-

miciim public« luci fiftere conftituerim ^{^} non potuit non mihi

pra:fens haec de Libris veterum materia magnoperc efle com-

mendata. Tuum eft B: L; mihi in ardua hac nobiliqne ma¬

teria difputanti , ftcubi erravero, quod ab homine non eft

alienum, ignofcere, atque in meliorem partem conatus meos

innoxios interpretari, Faveat interim & adfpiret coeptisille*

fine cujus numine irriti funt cuncti mortalium conatusl

§.π.

Hifec fgitur pnEmifiis, tandem inftituti ratio ad ca pcr-

texenda nos ducit, quae materiam, quam tra&andam fufee-

pimus, propius attingunt. In quorum confideratione, an- tiquiftimos mortalium ^, quantum quidem ex omnis sevi fcri-

ptoribus colligi poffe fufpicamur, literas SAXIS & LATE-

R1BU&

*\\.Μ2 £ BA/;/

T föT*

R.IBUS infculpfifte conftat. Et, ii modo Cl.Roberto Bai- lc (d) fides tribuenda (it, dicere neceflum habemus nullam literarum vel fcriptionem vel fculptiånem extitijje ^, antequam

digttm DetLegem fuam inTabulis lapideis exarajjet. Sic autem DEum Legem fuam fcribere placuiffe notiilimum eft &

nihil decantatius, exprefte enim legimusDEum Mofi in Ma¬

nus tradidifie pn nn? min nr6 ^{\td td}

PwN loxtta pana In mente Sinai, duos tabulat teßimonii, tabulas lapideas fcriptas digits DEI (e) inqua vero

lapidum fpecic deferiptae fucrant h« Lcges, in tanta difcre- pantium audorum varictate ^, ftatuere oppido difficile eft.

Alii enim ut Muhammedasi tabulas illas ex (maragdo (/),

quidam ex ligno fuifle edolatas autumant (g) ; quibus ob

didum modo allatum, album adijeere calculum nequimu*.

Alii itcrum Marmoreas eas fuifie volunt (/;), Hebraei autem tefte Cajetano , Legem 10 mandatorum in Tabulis fapphiri-

nU expreffam fuiife contcndunt(i), quam fententiamEpipha-

nius (/0 quoque ampleditur. Hoc fufpicandi anfam ipfis de-

dit locus ille, in quo legitur, cum Mofes, Nadab & Abihu,

una cumLXX fenioribusin monternafccndcrint, _{afpexifie eos} TDon ruaV πψη» rton ^{nnm ?tw»} TIVN

DEum lfraelts & fub pedtbus ejus velut ^opus pavimentatumfap- fhiro C/3 &c. Sed nihil certi ex hoc loco elici pofie pro

fapphirinis Tabulis, ^non credo cuiquam obfeurum effe, a-

dcoque ^, tacente fcriptura, in genus filieis vel faxi hujus inqnircre velie fcrupulofum cflc magis quam utile arbitror.

Patet igitur, quid habendum de fententia Mofis Gerunden- fis &reliquorum Cabbalcorum aficrcntium DEum legemfuAm

in

(d)Op\Hiß\ &Cron:Lib:1.1. (e) Exod:31.18. (f) Vid: Cmp\Hiß\

de Chriß: kippend: Theol: Levin: Varner% Cg] Vid: eundem:

[h]Buxt: Syn.20. (i)Andr.VilletCommentiinE,xod\}1. ^k)7ract^

deμrGemm; V* defapph: {1) £x$d\ 14,9,

1A#@ C

in glo bo igneo defcripfijfe per ignem fufcum, fuper ignem can- didur». Utquc robur aliquod aficrtioni luae adijciant ^, in

fccnam didum illud ex Dcutcronomio Molls (m} producunt;

od1? rnjTN UÜÜ ^a dextra tjttt ignis edittalU fuit i-

ρ[is. A4o[en autem a Deo edottum, ex globo illo igneo Deca-

logarn exaratum ^, inque libros diftinttum in aream repofiiijfe

ajfervandam. (n) Sed fenfum verum & genuinum fp» San-

di non fuerc aflecuti, quippe qui legem appellavit igneam,

I:mo , quod ^eam in medio ignis icripfcrit. a:do populo

Ifraelitico per Mofen de igne dederit. Et 3:tio quod pal-

marium eft, in hominum animis fuorum peccatorum con-

fcicntia pavidis arque anxiis, exqui/itiflimos dolores & ar-

dens gratiae defideriurn excitct. Et denique 4:to quia igni

aflimilatur. (o) Haec ergo fomnia vigiiantium Hebraeorum

merito relinquentes,cum Greg: Nazianzeno(ρ) aliisque Deca-

logum ^a Deo Mofehi τζλαξί ftgeeZg λι$ικάς 7abulis foli-

dis Upidcisquc exhibitum ftatuimus. De Jofua memoriae

proditum eft, eum, poft cxcifam urbem Haji civesque ejus

internccioni datos, rwarrnn rutra m cz>\mn bv

Upidtbuu exemplar» legis Mofchis incidi curafie« (^)FinguntTal-

mudici hos ipfos eile lapides , qui e Jordanis alveo exfic-

cato afportati inque Gilgal ftatuti fuere. At illos ibidem

in fempiternam memoriam fuperati ab Ifraelitis fluvii ]or-

danis eredos _atque exdtatos legimus. (r) Primos /Egyptios

ante ufum papyri, antiquifllmamomimenta memoriae huma¬

ns obelifcU fimilibusque faxis imprefifife Corn.-Tacitus (*) feri-

bit, & quidem notis hieroglyphicis per iiguras animalium,

ne a vulgo intelligerentur. Quo etiam allufitLucanus: £/]

ß iVö»-

(m)Cap*33.2. (n)Melch:GviUnd:Memb13«inPlin:Η:N:/.*13:11«

(o)]er: 23. 19. Vidi Matth: Ρii Syn♦ Crit* f\(eript\ inVeut:c./.

(p) Theol: l: r« (q) )ofi8.3 (r) Jof: 4» 7. Vid.Matfb$w]of:S„

(s) K^dnnai-. hb:11.14. (t) Lib;^3. p,m.64»

m*w

iSlondumfluminetä Memphis erntexere blihlos NoVerat, &faxis tantum Volucresque fer^eque SculptaqueferVabant magicas animalia terw

Tales Obelifci, pyramides, Cippi atque Golumns, vet Hegum eorum gloriam & nuneupara vota, («) vel divitias &c magnificentiam ^,[x] vel alia quaevis oftendebant. Jambli-

eus (y) Dogrcata oeeuitae doärinas fe haufifie ait é Colti-

mnis Mercwü , quas AiTyriorum & /Egyptiorum difeiplinis

refertas fuiile fatetur. Tradit _quoque Herodotus in libro*

(5Q qii Urania inferibitur ⁱ Cum Xerxes bellum univerfae

Graeciae. inferret , Themiftoclem ^, ut Jones ^, qui belli meta

Periis feie adjunxerant , ad deftituendas Barborum partes iollicitaret atque adducerct, a> dm Kijsm feripfiffe,,

quae poitero die Jones Artemifium venientes legerunt.

Scd quid tongiqua ex veterum annalihus exempla repeto*

cum adfint propinquiora, quas aetas noftra vidit ? Romanos praeclara veterum monimenrorum fuppelle£tili 5c copia ^a- bundare, adhuc refidui Obelifci ^, Pyramides ^, Cippi atque Columnas paflfim in urbe excitati fatis loquuntur. Unde Ho-

satius: (λ.)

— —

Incifa notis mamma publick»

Hos aurem omnes in unum redegit Corpus Cl: Jannes

Gruterus in Immortali opere , cui titu-lum De Infiriptiombus antiquts totius orbU Romarn, fecit». Quid dicam de Majori»

bus noftris,. qui Saxen Cippis ^res a fe geftas, paucififimis li¬

cet verbis vermiculato emblemati inclufis, mandarunt f in quihus explanandis y präster alios ingens hujus Academiae

decus b. _m, Olaus Verelius in Libro , quam Runographi-

am Sc&ndicam appellavik ^, fingularem operam & induftriam

collocavit*

III·

(u)Folyd*Γcrg\ deKerum Ιψν:lib:3.11. DO Strab; Geogr\Itbii^3*

$$~\DeMyß:lib\ l [2Q 8.22. (a) LiblA* Ode 8·

7 m

$. πι.

Quantum autem ad LATER ES, in quibus teta^

fÜsfimos hominum Iiteras infculpiißfe dixi, de Ncpoti-

bus Serhi narrat Fiav: Jofephus, (b) ^{eos ,} res a fc inven-

tas duabtts infculpfifie Celumnü ^, uni Saxea2 & alteri Lateri»

tt£ _, de quibus prseftat ipfum au&orem hunc in modum

dißerentem audire ^: Σοφία» ^, inquit, την w€l τα köptet, w

Την τέτων 2ΐ&ι&Γμη<ηρ im»öftrem, ύπτο ^ Χ μη Άΐμ<φνγαν τας tu»

Β'ξωπης rx ευξημίνα ^, μη y ττξ)ν 'εις γνώσιν ίλΒχν φ^αξηνομ,

j<9T^s» άφανκτμόν 'Α$άμχ ^τ όλων éor&zq ^, τ & ισχυν τινξος , Τ

εηξον q xpd βlav ödur®*⁹ ςη^αζ duo τηνησαμεροι, τηρ μζ9

cx v&JvS'a , την J" ίτίξα* οχ λί&ων, αμφοτιρμις ίνερξαψαν ταίυξημί*

να _, iPi« tgc/ -7*Λίΐθϊί"7ί άφανι&ίίρης \ssro d ίτπμβζ/ας η λι&νη μ&ν&·

σα μαΒ'ει» ^τοις όίνΒ'ξωτρίς τα ίγγε^ξαμμίνα. θήλασα, ^ vzhiv*

•Sivjp /(,' οώτ itvATi&qvcti, μίνα cf\J α%ζ/§ £ευξοκ$α την Σνζ/α$α9

U c. Difctpltnam ver ο Rerum Ccsleflium & ornatum eatum, pri*

mittu invenerunt, £/ »i dtUberentur ab hominihua ^,

inventa videbantur ^, λ»/ antequam ad notitiam venirent, de*

perirent, pradixijjet ^dam exterminationem rerum omnium*

unam tgnis virtute ^, alteram vera aquarum vi ac multitudine

fore venturam: facientes columnax ^, altam qttidem ^ex la*

teribus, d/idw ex lapidibua, m ambabm, 40« invenera»t9

infcr'tpferunt, «/ d* 7? conftrufla Lateribiu exterminarentur ab

imbribui , lapidea permanens pr&beret homtnibus feripta cogno*

feere ♦ fimul & quia lateralem aliam pofutjjent t qua tarnen l&-

pidea permanet haclenm in ^terra Syria, Ceterum,haec de Co

lumnis narratio quibusdam viris eruditis iufpe&a ^, nonrnuL-

Iis plane abfurda & fabulofa habetur» Confulantur Rive-

tus (c) Schsevius (d) Rob: Baille, (e) Sc praefertim Dn» joh»

Georg: Dorfchaeus,(/) quibus etiam addaturCl:Hornius,hanc

JoTe- (b) i^intiq:Jud:l*t 1. 3. (c)IniGeneftc:q Bxtr\49. (d)OijfJelingz

Lat* 7. [e] ft/pif;/: [T]Jbeol:Zoebar:f\iJ»Syd: ^}u,

δ

Jofephi rclationcm incredibilcm audaciam & futilem crcdu-

litatem appellans, (g) Nos non audemus in tam ardua qua>

ftione quidquam decerncre ^, praefertim cum hane Jofephi

traditioncm viris graviflimis ctiam probari videamus. Quic- quid autem fit de Columnis iftis, tamen Latcres icripturas

inferviifle fatis conftare arbitror, Nam Babylonios CotiÜibuA

Utercutis 710. annorum obfervationes infcripfifie exEpigone

Plinius (£) & Cleantem ^, quae a Zenone audierat in Te/lis

fiftilihns- annotafic, Alexander ab Alexandro C 3 tradunt.

$. IV.

Vetuiifiimum morem in Saxis & Lateribus literas fig-

nandi levi penicillo delineavimus. Pcdem ulterius promo- ventes, reperimus litoras GEMM1S pretiofisque Itptdtbw aliis,

nec non AURO fuifie incifas. Conferatur Exod: (£) &

Pfalm (/) quem EDJTDO h. e. ^Aureum καμηλιον infcri¬

pfifie Davidem nonnulli fufpicantur, ut oftenderet in auro

hunc Pfalmum, nec non feqq:yö, 5*7. 5*8. & 6o, qui eandem referunt, fuifie caelatos; quamvis etiam hac infcri- ptione Regius illePfaltes innuere videatur, eorum argumen¬

ta fummo in pretio habenda, & haud fecus ac aurum pu- riflimum inter divinse fapientiee thefauros & fuppelle&ilem fpiritualem efic rcponenda. Saspius tarnen ignobiliora we- UÜA fcribendi ufui inferviifie conftat. Gallos cnim monu- menta fua ^RGHNTO infcripfifie Tritthemius (w) au£tor

cft. Et Romanis tϊίλπις χαλκάς Τ ABULIS ZEREIS inci- -difle Foedus cum Judaeis inftauratum & fancitum legimus

i,Macchab: lib; (») Sitniliter Plato in Minoe refert, tempore Minois & Rhadamanti, Talum qucndam apud Cretenfes

per

(g)Orbt Pilii:p.3.p:m*U7. (h) H": iV:7.$6. (i)Gen:Dier:t\ 1.30, Ck₃ Cap:18.9.10. & 36, Π3 16.1, [m] Frsml/; i»

Πη3 Capi 8,22. Confi 14.18·

to? Λ sta y sfr*

per totam infulam Tabulas o^Creas Legibus confignatås elf*

cumtuliffe , unde etiam iErei cognomen accepit. nAlnea

quoquc Columnx juxta decretum Cyri infcriptum erat, quid in prandium Coenamque Regis iingulis diebus infum*

rnendum efiet, ut fcribitPolyaenus, (0) quam Columnam Perfepoli cxcitatam fuifie Frcinshemius (p) exiftimar. Foedus

cum Latinis i&um Columna ejEnea infculptum T: Livius (q)

meraorat. Leges XII. Tabularum e Solonis & patriis Legi¬

bus defcriptas Deccmviri αις χαλκάς ίγχα&ίϊανης αώπϊς,

εφεξής éjyezw cv ayveß r ^τηφανί^χτεν όκλέζοί/ΛΕνοι τίπζν in ^Hreas

Colurrmas inciftts, deinde propefnerunt in Ißcofori maxime con- fficuo, uti ex Dyonyfio HalicarnaiTeo, (r) joi: Laurent. Lu-

cenfi CO aliisqueconltar. Foedera interRomanos & Carthagi-

nenfes χαλκάμασι i. ^e. opertbue ^ex ey£re fa&is perferipta apud

Jovem Capitolinum, in iEdilium aerario fervata fuifle Poiy- bius(*) teftatur, Tranquillus inJulio (u) annotat, M.Claud;

Marcellum Cof: de Jure Magiftratuum legem contra Cscfaris

dominationem ferentem _{, eam} in cs&s incidifle , inque IE*

rarium condidiffe, nc poilea eam corrigerc liceret. Cicero

in C. verrem (a:) feribit, de meritis Sthcnii in RempjTher*

mitanorum Sicuiosque univerfos Alneam TabuUm Thermis in

Curia fixam fuiile, in qua publice de hu jus benefieiis icri-

ptum & ineifum fuir« UtMonumcnta antiqua, Leges, Foe¬

dera aliaque ^, Tabulis JEreis confignara inque Capitolio re- pofita, ut & tria millia IE.nearum Tabularum ^{, quae} una cum Capitolio conflagrarunt ^, nunc taceam ^, de quibus Hifto-

rici paflim. Unde morem quoque hunc Ovidius C?3 refpe-

xit:

C Nunc

(o)L: 4.3. [p]^Not:adCur1:1: 5.6. (q)L·.2. 33. (r)i^AntiqiRom.

/: io. p\ 681. (s) Volymith\ l: 3· S· 6· (t; /.-3.16. [u]/:

[x]l; z. §.46, ty] OMetam\Iiι.fab:3.

J"v& TAΑυ gjjr*

* _- IStec Verla minantia fixe

jSre ligabantur ^-

It Flinius ( Um Μ) is adperpetuitatern monumentorumjam foldern ^tramlatus eß, Tabulis Mreis^ in quibisspublicΛ conßitutto-

mciduntur.

ff. v.

Denique in PLUMBO fcriptitatum fuifle arguit illud

jobi: (λ) 1SD3 pi VS ?nn^1 IS« NT Ό

qnxm Ti's ^msun "?ro-\ih ^Din: ipm o/

daret utfcribercnturfermonesmei: 0fiquisdaret,ut inLibro cxfcul-

perentur : Styloferreo ^atque plumbo, perpetuurn inrupe incide-

rentur. Non me fugit avariis varie diftum hoccc exponi, &

a Celeberrimo D:no Sebaftiano Schmidio (b) tres omnino

hu;us di&i explicationcs rccenferi, quarum noviflimam, ut- pote tcxtui analogam ^, & gravitfimo Theologo probatam^,

nec non noftro propofito accommodatam atquc aptam, etiam nos fequi & ra)ν άμφαϊ* ample&i convenit: juxta hanc

enim Sanftusjobus optat, ut fermones ejus plumbo & pctrae incifi _, ab interitu & oblivione aeterna vindicentur. Si

prolixiorem hujus di&i interpretationer« defideras, adeas

fis laudatum auäorcm. Nos ne aåum agere videamur, ad

alia properamus. Georgius Fabricius & ^ex eo Franfcifcus

Valefius plumbea ^monumenta in antiquis juxta Neapolim fepulcris reperta fuifle teflatur. (c) Et Hefiodi ty* Φ

in plumbeis laminis exaratas meminit Paufanias inBoeoti-

cis. (d) Frontinus quoque lamedis plumbeis literas incifas do-

cet. Ce) Plinius yf) auftor eft, pofl: pugillares plumbeis volumi-

tiibus publica ^rnonumenta confici _toepta. Qu# autem hic Volumi¬

na nonnifi improprie, alibi (g) eandem eorum , quam Chartis

ratio-

(ζ)Η:Nif: i4·* _9. (a) 19.^3.2-4» (b) Cemm: in ]ob:c:l\ (c) Vid*Μι

fol:in]obiatlMiLdlpW%ff,(c)éb;$:^13,[f]//;!¥:/:13» i 4.18«

jjälffi v_**t '9am 33^*

rationem frefefiux, docens, Uminat plttmbeas ^nominat. Svi¬

tonias Chartas pltirnbeas vocat , (h) ob aliquam quam

cum Chartis propric diåis fimilitudinem habent. Hunc vc-

ro audlorcm Rotnanum tam caftum & cruditum Melch:

Gvilandinus (/; fulpeélae latinitatis reum facit, fcribens χ β pro Charta dix'jjet plumbeam papyrurh ^, culpari jure non pojfet.

Sed immerito» nam non föfutn αναλόγως, fcd etiam elegan-

tiiiimc I.yfimachus quidam Alexandrinus, qui tcmpora Sve-

tonii longe ahteccffit, μολυβϋνας χαξβς dixerat, cujus frag-

mentum Jofephus tk) adducit; vcrba ejus funt: ^τ jj βοχοζ/ν

Tir? Χξηοτμ&ςXctßovfet, τχς $ Ιίξεϊς. ^vyy ό$ήβώμί&ς rcctXtmyavéty

KiÅfwåf οTdnteyqv _miTjm^évag των kxctjd^ruν το\ς ςρατιωταις τύτϋς ^70»-

(ptaxvctf Kjjafyiv ^αυιχς étg [ίολϋβ&ιίίς χάξτας CirJyaτοντας 'ίνα ΧΛ&ασι

&ς τό 7ήλαγ&*. Ut nihil de Apollonio Tyrio& Galcno hic dicam,qui λί7η$ωνόκ μολ\>β$χ λ*τπων & Charta plumbea mentio·

nem fecerunt, quibus athletse utebantur. Sic etiam Medicis folcnne eft _y partes, quamcumquc materiam ad modum pa-

num formatam appcllare ^{, &} paytna dicitur omnis *&λαζ lar- vigata ^, hsecque omnia propter figurx άναλαγιαν & fimilitudi¬

nem, quam cum iisdem communcm habent.f/) Dudum quo- que eruditis & hoc difplicuit, dum Iibros prifcorum plumbeös

laminü ptumbeü in fe convotutis confict fotiios i dem Gvilandinus (wjfcribir, quod ipfi impofuiife videturPlinius, (n) quiplum-

beorum voluminufn meminit , unde völumen nonnifi de cott- voluto libro dici credidit, cum vetetesIibros fuos ex quavis

materia fadlos ita nominarint, etiainfi non volübiles. (*)

?. VI.

Porro _, prifcae illius setatis homines in ASSERIBUS fcu TABUL1SCERATlS anitni fenfa cxprcifitte _{legimus. Quos}

ut

(h)In vitCt:Kerort. 20. (i) Tratt in Pltn\Üb. _13.12. (k) Lib:i.

tont.K^Appion: (1) Vid'-7^ot:CaJfaub:adSvettall: lac, [m] Memb. 3.

in Htm£13,1i»(n) ψiilsp/:Scaligfjikirnadv.p:14.inCvÜtstM*

it ufui ad fcribendum forent, tenuibus ^it ligno laminis

difiedis , dolabra & afcia limatis ^, accuratiusque cxpolitis,

ccram ad lsevigandam duritiem illcvcrant, quippé ad litcras recipiendas, casdemque, quando vifum efiet ^, rurfum abo-

Jendas alias tabulx inhabilis fuifientj plurcs deindcTabulas glutino junxere, quas, qaod Cera cffent obdudae ^, Cer& öc

Cerat&i ex Codice edolatae , CodictUt: ex complanatisaficri-

bus concinnatx, TabuU ieu TabtlU ^, & quod pundim in

eis fcriberetur, PugilUres feu PugilUria promifcue appellan-

tur. Quoad figuram , & externam lineamentorum deter-

minationem ac qualitatem ^, Pugillarcs iitos primitus trigo-

»«i, poftmodum vero quidratos Mattheus Raderus (ρ) de-

fcribit» In ejusmodi libris literas incifas fuifie ^, nullus vel

in latinorum audorum, in quibus Pugillarium, Cerarum &

Codicillorum paffim mentionem iieri inveniet ^, ledione

verfatus, ignorare poteft, ut nihil nifi inanem operam fufci-

percm, Γι exemplis & teftimoniis, in re liquida recenfendis

immorarer. Quod autem ad varia genera attinet, quibus a fe invicem diftindi erant Codices, eadem plurima fuifie cer- nimus _, unde & varii illi variis diftindi fuere nominibus.

Alii _namque Duplicej, Grarcis, Jimt/x*; alii Triplices, τξίπτνκα-,

alii Quintuplices, τηντάπτυκΛ ^,· fingul i a numero , qux conti-

ncbant foliorum , fic didi. In Ouplicibus , fi quid arcani

continebant, ignotis charadcribus & fignis perfcribi magis

receptum fuifie, idem Raderus (q) contendit. Triplicittm Vtigillaritiwmeminit Martialis ad Paullum: (r)

Nec vani triplices brevesque mappit

Item: (i)

Bis fenos triplices & dentifialpia feptem.

Quamquam verohscc pauperum dona erant, amatoriis ta¬

rnen literis inferviiflc, ex eodem Martiali colligitur: £/]

Tuftc

(ρ)cqvrnünCMayv. 1: 14. ερ: 3. (q) Antec*fl: (r) l:7, Epigr:71.

{s)L:7>Ep:$2. (t) L: 14, 6, ^*