? vt,
t. N. 7.
DISSERTAT10 PHILOLOGIGA,
de
VARIIS
FRUMENTORUM
ETLEGUMINUM I
SPECIEBUS
IN SAG COD. VET. TEST. MEMORATIS
Q.VAM
CONSENSU AMPLISS. FACULT. PHILOS.
IN REGIA ACADEMIA UPSAL1ENSI,
PRiESIDE
DnMagCHRISTOPH.
CLEWBERG,
Design. S. S. Theol. PROFESS. Reg. et Ord«
PUBLICO EXAMINI SUBMITTIT
alumnus kahreanus
NICOLAUS SWARTZ,
WEST-GOTHUS.
IN AUDIT. CAROL. MIN. DIE XXI. JUNI!,
Anni MDCCLX.
H. A. M. S.
viüu&
Sacra» Regia. Majefiatls. Magna. Fidei, ViRO.
Reverendiffimo. Fatri. Ac. Domino.
D;no. engelberto.
halenio.
S. S. Theologi®. DOCTORI. Longe.Celcbcrrimo,
Confift. Eccle£ PRffiSIDI. Et. Dioecek Skareni.
EPISCOPO. Graviffimo.
Gymn. Scholarumquc. EPHORO. Adcuratiflimo.
MffiCENATI. SUMMO.
Nec. Non.
Pl:m. Reverendo. Dmo. Archi-Pracpofito. Admodum,
Reverendis. Prceclariffimis. ExperientifFj Doftiftimisque. DOMINIS.
Confift. Eccl ADSESSORIBUS. Et. Ad. Gymnafium;
Skarcnfc.
LECTORIBUS.
PATRONIS. Et. FAUTORIBUS.
Omni. Animi. Cultu. Profequendis.
TA u. Dicecefeos. Skarenfis. Summe. PRiESUL»
Quem.
Adamaf. Patria.
In. Deliciis. Habet. Ecclefia*
Veneratur. Natlo. Weft-Gothlcad Magni. Facit. Respublica. Literaris.
In. Oculis. Fert. Quisque. Bonus.
VOSque. PATRES. Confcrlpti.
Qul. Religionem, Puram. Vigili Cura. Tuemlnf. * Amorem. Virtutls. Et. Seientias. Utilidimaf»
Juvenum. Anirnis. Infttflaates,
vos.
Qui. Tanto, Sub. PR&S1DE
Commune«]. Multorum. Saiutem* JuvafS&
VOS. Inquam.
Singulari. Gratia. Tenerrirnoque. Adfeflu.
Mel. Olim. S (cepiftis. Curam.
Etenim.
VOBIS. Ciiens. Ufu». Sum. MAGN IS. PATRON^
VOS. Me. Educaftis.
Vitae. Inftituendse. Rationem. MonftrafUy.
Laborantem, Mearn. Eortunam. Sublevaftis.
Quin. Et.
Pccunism. Qua. Hocce. Specimen. Divulgandum« Egult«
Sponte.
Pr«ter. Opinionem.
Supra. Votum.
Sine. Merito.
Mihi. Dediftis.
VESTRA:.Itaque.Sunt. Hae. Laborum. Meorum. Priraiti«.
Quas." Venerabunda. Mente. Gflero.
Periöngos. Numeretis. Annos.
Fioreatis.
Opto.
Ad* Finem. Vits. Permanfurus.
Revercndtffim. Flur. & Admod. Reverend. Frieda- njf. Experientijf. DoctiJJimorum.
NQMINUM VESTRORUM
Devetijfimus, HumtÜimusque.Cultar*
NICOLAUS. SWART£
SECRETERAREN. Uti. Kongl. Bergs-Colkgio
, . HSgådle.
Hen REINHO
LÖFFMAN,
Herre. Öfver. Frovi-Brunsbergs-Ringforfs-Och.
Frederos-Stångjerns-Wårk.
GUNSTIGE. BEFQRDRARE.
Städad. Tankegåfva.
Widflråkt, Samling, Af, Grundelig Lärdom.
Kårlek. För. Studier- Hat. Ak Smicker.
Redlig. Nit. För. Det. Almånna.
Adelmod. Wid. Lyckans. Stora. Förmåner»
Förmåga. Och. Wilja. At. Göra. Godf*
Okufvad. Drift. Och, Djup. Infigr.
L Mångfaldig. Bruks-Och. Bergs-Handtering, Åro. Bland. Flere. Lyfande. Egenfkaper,
, Som. I. Det. Nårmafte. Afbilda.
Gunflige. Herr. SECRETERAREH.
Hjertat. År. Upfyldt.
Af. Den. Billigafte. Vördnad.
För. Herr. SECRETER ARENS. Perfonv Och. Af.
Innerfta. Erkånfla. Mot. Mycken. Ynneft År, Detta. Ringa. Arbete. En. Otillråckelig. Tolk.
Jag. Som. En, Oförmögen. Yngling.
* Har. Ej. Annat. At. Tillgripa.
En. Urgammal, Wana.
Gier. Mig. Detta. Medier. T; Hinder.
Förfynen. Giöre. Eder.
Lefnad. Lång, Längden. Sil I.
SåUheten. Beftåndig, Beftindlgheten. Evig»
Då. Blir.
LÖFFMÅNSKA. Familien. Välfignad.
Och.
Jag. Lyckelig. Som Med; Vördnad. Till. Döden.
Vill. Framhärda.
Hågädle. Herr. SECRETERARENS.
>1..Vi
Ödmiukafle. Ijenare,
NILS. SWART2,'
Adtnodum Reverendo atque Vraclarifjimo Domino
ANDRERE FORSSENIO,
PASTORI & PR/EPOSlTO in Tunhem Meritifiimo#
FAUTORI PROPENSISSIMO.
Ctudium ß confervandi, univerfa infitwn natu*
^ rcCy S? homini in primis, id efficit, ut nun•
quam tanto amorc, tantoque cultuy ac par eßy
eos exiflimemus nos profequi pojfey qui nobis &
bene cupianty & re ipfa profint; etenhn gratus a*
nimus fentit fe nunquam gratis referenda ejfe pa*
rem. Non tnifuin itaque eß, Adm. Rev. D:nc PRyEPOSITE, fifenfus hic meum afficit cor; in-
ter alias enirn magni faciendas Tuas virtutesy e*
minet prolixa illa voluntas, qua me adeo amplexus
esy ut Teßudioßßimum rneafuiffe falutis in dies
viderim. Quis enim mihi comniendationefuaPa¬
ironos conciliavity Fautores & amicos? Quis bi»
lari vultu me domo excepit fua? Quis non folwn ipfey fed etjam per alios fumtus mihi Juppedita-
vit? Quis denique confiliamihi dedit candidiffima?
Tuprofecfoy VIR Adm. Reverende. FORSSENIA«
NUM proinde veneror nomen & Te cumulum fortunay gaudiique mei auxijfe publice confiteor,
quemadmodumfempiterna etjam memoria tot tan*
taque beneficia colet animus Tibi deditiffimus. Quo-
ad vixerey perfeverabo
Admodum Rcvcrcndi NOMINIS TUI
/
Cuttor NICOLAUS SV/AR TZ.
/. N, %
§. i.
fum panis & frumentorum ab o-
mnium, quas conditae funt, rerum
primordiis repefendum efie, nemo fere inficias Iverit, qui operum
divinorum perpenderit fines& ipfa hujus univerfi conditoris verba Gen. I: Summa namque cre- atrix fgpientia, quae humana seque
ac reliquorumanimantium corpora ita compegit, ut con- tinua partium fecretione, exfpiratione, aliarumque, in
fuccum & fangvinem vertendarum, acceflione in dies re-
novarentur & renovata ad Iabores variaque exercitia ma- \ gis redderentur idonea, fubminiftravit etjam quamplurima
diverfe indolisvegetabilia,huicinfervientia fini,adeoufnul-
lainveniaturplanta nullusque frudlus, quipaftui cujusdam animalis haudconducat.Quamforteob cauffamhiftoriactea- tionisGen.I.etjam refert,DEumformataterra& a concavo
cceIo humidisque vaporibus diftinéta, eamgraminibus,her- biSjfrumentisque prius inftruxifie,quam animalia & homi-
nem luciexponeret. Cumquebonitaticongruumfuerit di- vinse, omnia removere, quahifce producendis&praparan*
disobftarent,ita compofuittellurem& (alia aiiaque fertllita-
a m
. # ) a ( # . '
tis adjumenta cum.reliquismifcendacuravlt particulis, ut fponte fua, quod eft flne gravi laborc, frequentiori fter«
coratione, zlzaniorurn, carduorum atquefpinarum copla,
uberiores proferret frudus, adeoque homines in culturam
terr© a DEO fibi iniundam, cum ddedatione innocua potius, quam cum moleftla, incumbentes, operibus optimi
conditoris contempfandfc liberius vacarent, vit©que in imagine di vina ad®, fvavlorem percipercntguftum. Prae¬
via certe face Mobs, novimiÄprimos terr© incolas noti-
tla tam natur© quam ejusdcrn auctorisexcelientiflima fuis-
feinftrudos, immofludia eorum in naturalißlmis, ut curn
Goetzio (ia) ioquar, artibus, aqrorum nernpe hortorum-
mie cukura, net non oviumpecorumquecura fuijje pofital
Deus enim Adamum, Surnmum illum Natur©Mvften, ff~
mul ac creatus effet, horto pnefecit Eden FVW^
Gen« i: 15. 16. Et quid qufeio gratiut, quam tumage»
re Phytojogum & eultorem ? Profedo ionge perfe&iori gradu licuåfTet infinitam in herbis & pervenuftsm diverfi-
tatem colorum, omnem humanam artem fuperantium5 firudur©, nuptisruirij propsgationis> ceconoml© ratio-
nem, partiumque Singularum ufus oculis fubjkert, vi*
lam earum vegetativam, ©tåtes & mortem obfervare, o- dorum varla Ivavitste, In pratis, agrisque aérem repien- tium, nares pafcere, & non modo diverfam, fed non»
nunquam etjarn confrarum csrum vim admirari, (b) ut alia rcticeam obledamenU& pene innumeraBotanic© ac
eultus agrorum, quse in ftatu integro percip! potuiffent*
Verum enimvero, hle aalmogratiffitnus & corpori alen-
do necefTarius labor poftmodo cefTavic, &, qua maximan*
fui partem, per peccatum protoplaftorum fäduseft mole- ftus, ut cognitionatur« magis abdita lateat&n©n nifi cum dolore a) De Ptflrinisveterump* 72.•> 73*
b) Urfmi l'bytoL Li. p, j?s
\
# ) 3 C #
dolore nunccolantur arva. Cujusquidém «romn* trifte experimentum Adamus cepit port contradam prlmas lablf cufpam mox coadus Patadifo egrcdi DDlfiDK
CD7 toK rtttt DVW OTa Gen, 3: 17. if, 23. Nihilo-
minus tarnen, utcuroque gravis, ob refiduum etjamnum ipfi commodum, cultus agrorum fefe commcndavlt pofte«
ris &nepotibus ejus, ut etjam illl parentisVenerabiiisve- ftigla prementes & neceffitate Jpia compulfi eidem operl invigilarent Prov. 24.* 17, Prolnde ad veritatem propius
accedere nobls videntur, qui collato Gen. 1.• 19.& p:
3. judlcant prirnl*vt mortales, frumemis, htrbis & fru-
dibus vefei folitos, non carnihusj & peliicea veftimenta, Protoplaftis a DEO data, Gen. ]: il. poft plures magni
nominis Theologos, ad peiles animalium pro peccatis ob- latorum, referunt FacefTat igiturhinc Arivus, c) Var-
roni olirn falfo creditusDEus, & quiequid dernurn fit ine- ptisrum in Poétis gentillurn, jadantium ambiiiofe fuum
Saturnum, Ofirldem, Dagonein, Triptolemum, Pilum-
num9 Myletem, d) & alios Mylanttoj DEos, quafi toti-
dem inventores rei agrari«, cujus tarnen a Supremo nu-
mine initia cum exortu mwndi redius repetantur. Non
tarnen exiftimandum (*tionem,qualis iüaBezaleeli immifla,
ars per immediatam sXXocy^iv Exod. 31: 3, 6. peeuiiart
Numinis reveiationi origmem debere, vel ipfms difeiplinse
autviv« manududioni, quum ne ullum quldemejusmodl
inftitutionis veftigium In Sacro Codice occurrat. Ita po«
tius fubdueimus calculos, fagacitatem naturalem, humana provocatam indigentla & amore pulcri, vlas fenfim latio-
res aperuifle ad cognitionem, quse doceret vitas hujusin«
commoda coBnmocUori eiborum ufura emollire. Nec ita
A 1 Ada«»
c) Vall.IlaccusLik.I. Argonaut.utaGoetziop.6i.fe&
fi) Goetzde J.J. fißrin.C. f.p.^
Evtmg-,LA.j. Cap. VIL
❖ ) 4 ( #
Ädamiticse agrlculturse paucitashorninum obftaf, utad Pra>
Adamitas recurrendum fit; Slbi foii& liberis fuis unacum uxorearavit & fementum fecit Ådarnus, donec eorum uti
poflet opera; nec adeo indignum habebatur fucceffu tem¬
poris molendinum verfare & conficere panem; narn pri¬
maaetas, uti rudior ad noftras opiparas dapes & fortiores
potus, fic patiens erat laborum &fuafrugalitate annos vi¬
lseproduxit.
§. II.
Inde vero, quod multis jam fordet fegetum cultus &
rejicitur plerumque ad vilioris fortis homines, non opi-
netur quispiam parem ejus ubique fuifle fadern.• magni
«erte habita olim, & nullus fermé fuitpopulus, qui hane
non adam3vit Penelopen. Eam adeo fuam fecereArgivl,
ut Cererem apud fe natam comminifcerentur, & condi-
tam Aroam eeterasque urbesde cultu terrarum nuncupa-
runt. <?). Fatentibus Schytis apud Curtium /) erat ara- trumipfis infigne delapfum ccelo, cujus ope fruges darent amicis, labore boum qusefitas. In prifca Aufonia gente magms extollebatur laudibus» qui boni agricolse & prse- ftantis colonl charaderemobtinuit: unde poftmodum eo honoris accrevit, ut etjarn duces &confulares viri manum
agris colendisadmoverent^) quemadmodum canltOvidi-
u$ b).
Jura dahatpopulispvfito modo Confularatro,
Pafcebatqnejuas ipfe Senator oves*
. Fem»
e)
^TeflePaufaniainAcbakisCiS-titantePaul.Chrift Tloepfnéro in Grec. Anti.p, mh 49c.
f) L. VJL C Vill §. /7. /y.
g) Cato de re Ruft. Flin, Hiß. Kat. L /1. C. /. 2,
tit. Herm. Chrifl.Paulfen vom Ackerbau der Morgenta#*
der p. r-
b) Fallon L* L v. 207% 204.
❖ ) 5 ( # 1
Fefii enirn flrepitu forenfi animi remlflionem quserebant
in rufticatu, haud procul diftante abeatiorijfeculo, de quo Horafius i)
Beatus ille qui procul negotiis
(ut prifcagens mortalium)
Baternarurabohus exercetfuis
Irnmo, quod mirum didu, non modo illuftrioribus per«
fonis fed & ipfis regibus variarum gentium (cientia Bota- nicaadeo in deliciis fult, et certas plantas fuis appella-
rint nominibus.* Gentianam loquora Gentio, Lyfimachi-,
am a Lyfimacho, Mithridatiam a Mithridate nomenforti-
tas» Sic non pcenicuifle accepimus Attalum, Evacem, Jubam, aliosque Reges de plantls fcribere A). Nec in
Oriente apud Perfarum Gebers 8c Bramannos, inque In*
fula Ceylon, in Sina ceterisque locis hodieexolevit agro-
rum fiortorumque eultura l) cum in religionis eorum ar- ticuHscautum e/Te conflet, ne hancce innocuam 8c(pe lu-
cri pleniflimamarrern ex oculis 8c animo unquam dirnir-
tant Praéterea eft et plerumque Indoles 8c ratio agendi
inrofar: n orbisEoi, ut nun nifl segrius recedant ab in- ftirutis (uH &' qoeemdmodum in aliis tenaciflimi moris an-
tiqui m) ficfsroruir dodrmsm, • Majoribus traditamt fände /ervarunt > cujus re*fjdem fsntoteftatiorem facit Ti¬
tus facrifieandi, cmnihus communis, qui tarnen ad calen- dasGraeras ex prfncipiis rationis demonflxabitur» Prln-
ceps itaque poft Adamum, propagsndse rei agrsrise futt
Cainus, qui demigratione, earn fecum
devexit in terram Nod Gen. 4: 2. !ö. Quam eandem
A 3 difci-
i) Lib Epod. IL u. c. 2.j.
ii) UrCm. PhytoL L L C /. p. g.feqq.
I) Vml\en l. c, p.j*4* Hupn.Hift.Lex*fub voceCey¬
lon,p. m. 2po*
m) Jo* Ghardin in Fr*f*[Iteuer* fui,
Jäs ) ( $ 6
elifeiplinam peraquas exitiales deperdifam herum reftituit Noachus, novus ilfe generis humani parens, dum jpfe
aliis exemplo fadlus eft, CJiD HSTmn tSTR Gen. 91
20. Hinc forte in ferie Generationis & quafi cum lade
materno didlclf iracui In terra PhiÜßaeorarn, apud regem Abimelechum, centuplam reportare rncfiem unius annh Gen. xd: il. Quod itemfentiendum eft de Gldeone, tri-
turante in area Judic. 6: ti. de Boazo Ruth. 1: /. Jo&o
C. t. 14. Sauie 1 Sam. 11.* f. Davide 1 Sara- 16; it. Eü-
fa 1 Reg. 19.' ip. & alUs* qui vei commutarunt artem flgrariam eurnvo^a«f, vei uframque ahernls vicibus fua &
aflorum opera cwraVunt. Sic per Praeßdes haud düble e- gitUfias, Rex ilraSiifatum HD"!# 1Chron. 16; jio.
Et quls digne confideret varia coloni agroruni nomina, i-
demtidem celebrafa in S. Godice nö*tN Job. 31: 39*
HEHRn Gen. 9: to. n~W «PN Gen. 25:27. «nnfl Ef. i8.* 24. "OK» terrae foffor Jer. 14." 4. $1.« 24. 3.T vei 3J agricola Jer. 5z: 16. 2 Reg« 15: ti. niß oculum
fimul intendat in chara&eretn DE! felpfurn yeagyov Joh.
1j: i. & fideles fuos ©?2 ysoö^ytov. i Cor. 3: 9. compei- lantis, illuftri fane emblemate muneris & officiorum in caritate, haud aliter acgnavus agricola jure fuoexfpeélat
snercedem iaboris.
§: hl
Spe iftiusmodi multiplicis proventus non excidere
Ifratöit* inPaieeftina necfuam generatirndeftitueruntope-
ram arando, farriendo, occando, eequando & denique fe- rendoarva, colfes ac montes, n) quod falls indicant ar¬
ma eorum ruralia, fenfu Symbolico fseplus obvia in S.
Textu & ipfis familiarifiima* Tempore fernentis, quod refpon*
«) MaunäreUs Itinerar.p.88* toll* Job. Bralins hin.
p.19. qui pariinäußria eüitAS edles aihuc fertiles fieriin
China,ofteniit,
% ) 1 ( $
refpondebatnoftro autumno o) adhibebat eofum quilibet
mvnno rwi iD-np m) )m rm iSam.iK z©4
ad pneparsndum humum, & Inctdentemefle in noftrum
ver triiurabant feduio )rbl$ b£>$ £nr,a Ef. 2g. 27. 28.
qu& ruris colendi ratio & armatura erat fimpiieiflima p)
& adcotnmodata glebac facIUinsi culfus, eo, quodper fe
lenuis minus obduruit niviwncopia q). Et tantum abeft,
ur, confito agro, fiorem fegetum impedirent hiemales pluvise, in O&obri & Novembri decidenfes, ut eundem potius proveherent» fuccedente dein oeftu folis, qui per
plures menfes, tempore no&urno Ef.18: 4. peilit fuccum, planfas enutritas cito producenten) in aitum, donec ver-
no tempore, imbrem iterum tempeftlvum, meffi propio-
rem r) DEus, ex benefica promlffione Immitteret, Deut.
11:14. Jac. Hucacceditj quod tofus regionis trä¬
hus, qui, hine& illlnc irriguusfluminibusaquarum, fon-
tibus & voraginibus, in convalles &montesfingulos pro
deuntibus, non potuit non reddere annonam [fcecundlo»
rem & omnis fruftus uberrimam, fta ut terra merito di-
catur optima Sc ferax tritici, hordei» vitis, ficus, malo- granati, & oles Deut. %: 7« B. Quid quod, idem Mofes»
comparatione inftitufa inter Ägyptum & Cananseam hane
ulrerius ddcribit CT*te'D 5PK3 ftfiT [JD Gen. 15.- to.
non
o) Plin. Hiß. Natur* L»i$* c. 7* coli, Celfii Hierobot.
Pi IL p< nr.
p) Ubertus expoßta & figuris cneis delineata videas
late inßrumenta apuåPaulfen deagrieult. Orient,p» nu tffeq q.
q: Haßelqwftü Iter PaUß. p.
r) Votabnla TP$% fibi itwicemoppofitä quem-
ßdtnodum v stes Ti^ooipcs Key ef'ifj.es inN* P. indtcantflatas
laspfwarumvtces tempore hiemis tfverno, coU. Paulfetu
p. 2p< il* er Jo. Jac.Schmidts PbyßcoßtbLp.p$%
# ) B ( #
non folum ex ingenio foli, fed quia ad eundem cum Illa
latitudinis gradum& optime nutritos ac bene valentes ha¬
bet incolasj). Sub adeo miti& falubri ccelo crefcant ne- cefie eft genera fingulorum omnia flnon lingulagenerum quse unquam detexit opera Botanicorum & fecundum de-
bitas claffesrecenfuic in fyftemate herfcario t). Commu-
ni nomine in facris quicquid viret, vigetque in regno ve-
gitabili vocatur Gen. 19; 2f. Vel ycoj Gr.. (pvrela,
0vtov9 (pvtcs r. Macc. 4: 38. quod, ftilo eidem Mofaico fuffragantibus Phyficis, u) duorum generumplantaseon- ftituit, arbores, ratione duritiel alti caudicis & ramo¬
rum diftindas ab herbis , quae caulem habentmolliorem &
annuae plerumque funt. Hce, generatim NtH nuncu-
patse, cui fpecifiiative adjungitur » ad indicandam
maturitatem earum tempore creationis Gen. I. 11» com-
plexu fuo fovent atque continent omnis fpeciei gramina, olera, calamos aromaticos, hortenles plantas &frutices,
live lolia» five rofas, fvaviter olentes, producant, quibus fingulis, five efui, /ive cultui, five denique Medicinse in- lerviant» palmam prseripiunt frudus agrorum fativi &
culti, cum ob ufurn multiplicem & univerfalem in vita *
tum etiam, quod labores colonorum largius compenfent.
Addit etiam haud minimum ref noftrae momenturn,
quod DEus harum fegetum culturam, in facro codiceva- riis Geoponicis legibus munivit de limitibus non moven-
dis Deut. 19: 14. de non arando bove & afino jugatis Deut. 22: 10.de quiete terrse anno Sabbathico Ex. 23:
11.
s) Nie. Thunbergii difputatio Aboac habita de ferti- litate terrae Canan p. 10. 20.
t) Vid.HaJJelqviffiiiterPaUflitue&NobiU Archiatri
& Equitis Linnaei Flora Palaeflinae.
u) Schmidts\ Phyficus Biblie. />.242.-2041Urfmi Phy-
tol p, Ij, /4.
# ) 5 C #
ix. Sc de agpo non conferendo pluribus fpeclebus mixtte
JLevit. rp: 19. quse uti non frne cauflfa graviori Sc Sym-
bolo pariter peculiaris divini muneris vellicabant aures
Ifraelitarum> tic rerum faarum cupidi Sc cminentise inter gentes prelle has tenuerunt, feieéliflima qusevis grana ad
eum finem refervantesin facculis fignatis x)y haud aliter
ac Virgilianus agricola, qui & pecori fignum & numeros imprejjit acervis Libr. I. Georgic, v. 2Ö3. Frugum autem cultarurn duo plane funt genera, frumenta Sc legumina, fpeciatlm diåa, y) qua?, prseterquarnquod haecfilfquis, il¬
la obtegantur ari/lis, in eo etjam a fe rnutuo diftant, quod frumenta ratione fruélificationis diftin&arn 8c peculiarem claffem, Jriandriam in ordine, fic nuncupato, Digynia,
conftituunt, dum legumina 2\iimyDiadelpbiam,ot<MMs De- candrix fibi propriam vindicant, iecundum methodum fexualem in Syltematica.tra&ationePlmii noßri Hyperbo-
rei D:ni Archiatri 8c Equitis Linnsei z). Utcumque ve-
ro hoec fuis difcriminata, ut diximus, chara&erismis, ea- dem conjundta opera, ordinatlm tarnen, heic exhibenda volumus, ut, cognitis frumentorum fpeciebus, conftaret
quoque, haud fpretarn fuifFe legumlnum ufuram in Geo- ponia & arte Magirica Ifraelitarum.
§. IV.
Primum obfervafle juvabitjn nominatione frumento«
rum Ebraica maxime generalem effe rtt p*r a n47 cum t
quod fua natura fe valde multiplicatScvi fignan*
di haud aliter ac Graecorum <firos Marc. 4: iß. A&, 27:
3g, importat non tantum fegetes, culmoinagris ftantes, alioquinflOp diétas, fedetjanvdemiflas 8c colledas ingra-
B nariis
x) Urßni Hiftor. plant.p. ioj.ad voccm |0D3 E/.2$?
2T. Cf. HHleri Hieropb. P.2. p. So*
y) Plin Hiß. Natur. L lS. C. VIL z) Speeles Plantarum.
❖ ) lO ( &
narüs ä), quemadmodum *13aV13, de puro & ad cibum parato b) dlcitur Jer. 2j: 28. unde Gracorym ß^Zjjtce, fyoÖGis & Latinorurr»far, adplicatum ad omnia efculenta, quibuscum Voces "loy» "I2W & coincidunf, anno«
nam partim integrarn & refiduam ex fuperiori anno frrnu-
entes, partim contu/am {& in farinam mo'Jtam c). Inter
omnia hoec rbl® h. e. Arißis preemunita eminet
nm triticumquod ex defcendit> vel, ut Celeberr, Celfius e) a rad. Arab. !=*«*■ rubuit> unde hLåi*. triticumf
a rubicundo eolore dtétum ; quia Nicephorus DEiparam
fuiffe a-trox^oovrefert, i. e. colore triticeo. Cum tarnen
verburn KJfT Gen. yo: j. 16. Condiendinotionern habeat,
& ad morem veterum pertineat» balfamo & arornatifcus
mortuorum cadavera, corruptionij avertendsecau/Ta, in«
ungentium, ut hsec colore pulcro imbuerenturf a pellu- ciditate, colore & levitate involucriy pollinftur^ haud abfimlli, hane vocem e/Te ortam, nobis eumGufietio /) probabilius videtur» Comniuniter ab interpretibus red-
ditur triticumt nomine fane trivial! in arte herbariay &
fecundum defcriptionem Nobili/Iimi noftri Linnet g) eft frumentigenus btbernum, radiceannuay fpicamutka, glu-
mis ventricofis, kvibus, imbricatis fubmuticisj herba ve»
ro,medicis infipida, acefeens, mucilaqinofa. Omnium au- tem frumentorum primum eidem ob prse/tantiam locum affi- ä) Job* Schmidii Pbyftc. Biblicus p. 28$. cfr. Urfinl
Pbytol. p. Sant. Pagnini T.hejnur. L. S.J'ub voce p-r„
b) Celfii Hierobot. P. 2ip. i2{. Urfin. I. c.p. Sß.
c) Simonis Lexic. in bis vocibus;
d) Job. Scbmid. Bibi. Pbyfic. p. 2yz.
e) Hierobou P. 2.p. ny.
f) Comment. L Ebr. p. 267. 268»
g) Flor. Pak(linap*ijt Hort. Upfal. p.21*Mat. Me»
4ka p. ij»
❖ ) Il f Jjt
afiignant fcrlptorcs, profani non minus quam facri ordf-
nis. Sic ait Columella b) Prima & utilißtma hominibut frumenta triticum ttf fernen adoreum. ConclnitPlinius i) fimilago extritico fit laudatiffima. Ex (cripturls,quantum
eruere nobis licuit, non totidem verbis audit uspiam tri¬
ticum *in31ö, attamen pariaeidem adjunguntur Epitheta,
& quantumvis Lexicographorum alii k) ac,uerutyqusw (u-
um premant pingve in exponendo mitt' Ef. 1%: 2$. res eodem recidit, dumrnodo,pro fubftrata materia , relpe-
dus habeatur ad pingvitudinem animaiium, a DEO in fa-
crificiis praeceptam. Unde follemnesforte enatse gtfo-««- in
facris
p«n Gen. 4;: 18« pilWn *aVn Num. 18:
it. Pl- 8* * »7, »47: 14. & phrafi rfrriD DßSn i. e. adipe tritici, panis primarius laudatur, defarina fimiiagineacon- fe&us, prouteandem inferpretaturChaldajus, fic vertens,
OW Dnb 31E3 JD &preeclare quidem ad fenfum, quoniam 37n baud inconcinna translatione, Ebrseis non raroadfue- ta, exprimit, quod cujusque rei eft praeftantifiimum5 uti
& ipfa tritici grana fua rotunditate In formam teftis &re-
nunculi Deut. $2: 14. fuam fatis produnt fcecunditatem, Quod autem hujus optimas frugis, Gr. itv^os diftse* ufus
non modo frequens fuerit in Oriente, fed ejusdem copia,
ut fuo abundaverit proventu Cananaea, l) patet cum ex
aliis?fupra^citatis,locis, ubi, n£3H X"W defcribltur,
tum etjam ex chororum tritici viginti millibus, quotan- nis Regi Tyrorum Chiramo a Salomone miflis 1 Reg. j:
11. 2 Chron. t: i o. & triginta fimllaginis, präster fexagin*
ta alius farinas choros, quotidie inaula ejus confumtos 1
Reg. 4: 21. Immoiegimus, ingenteratritici vim, fi re!
h) De rerufiica L. 2.C6. p. 423.
;) Rift. Nat. L. i§. C. 10.
k) Simon. Lex. p. goo.
ö Paulf* deagrhult. Orient. p*ßT.
❖ ) 14 C £
maxime exceperis alias exportationes, ad nundinas Tyrl guoÜbet anno deve^tam ex urbe Hraélitarum Minnitha, Åmmonitarum regioni vicina & terra triticiappellata, cu-
jusque princeps Regi Ifraelitarum Jothamo, annui tributi loco, decem mille Choros, h.e. vlginti&fex rnillies qua»
dringentas viginti oélo tonnas & triginta duos Cantharos
dare coa&us fuit, Hef. 17: 17. 1 Chron. 17: 5. Hinc &
divitise Judsorum multitudine frumenti & pecudum Jer.
41: 8. ee/timari folitse, & in nuptiis virginum triticum fpargere apud illos moris fuit, in abundantias opumque o- ptandarum fignum m) quemadrnodum & huc fpeclat nu- mis eorum imprefia imago meffis triticeae, tribus fpicis
adutnbrata 11f
5. V.
Necfeminibus tantum grandiufculis,fed & procerka-
te ftipulse, triticum regionis Paladiinae & adjacentium ex- ceiluifTe eonftat. Prodigiofa tarnen Rabbini memoria hac de re produnt, narrantes, triticum arborum inftarna-
Iri, quin & illud ad arborum Paradifi vetitam referendum
effe, fingulaque in Ba&ris grana fpicas asquafle. Rurfus
fidei propiora habent Ibeophraßus o), Herodotus p) &
Heliodorus of) quorum primus, granafinqulamagnitudine kquiparare nucleos oliv&; alter: folia tritici atqne bordet
latitudineeffequaternumdigitorummaximorum^poikemus:
frumentum bordeum, in Infula Meroeea ejje proceritå¬
te, tradit, ut equitem, cameloin(identemyoccultent. Quic- quid tandem hujus fit,pro certo affitmarenobis poffevide-
mur, foiem, in his terris alias efficaciffimumad incremen- ta herbarunijfatgrandes etjärn triticiftipulascum uberi fcetu
prove- m) Seldeni Ux. Ebr,/>. ipy.
n) Spanhem, deprxGantia& ufu Humorump.444.tf
*fac. de Wildetit. Celßo.
o) Lib. 8. C.4. p) l, I.p.$9, q) Hiß,JEthiopica L 10.p. 46,
