PRINCIPEM HORTENSIUM

D. D.

DISSERTATIO HISTORICO LITERARIA,

HORTENSIUM PRINCIPEM

ELQQUENTlAi

Leviter Delineatura,

QUAM

Cum confenju Ampliffimi Senat.Philof

RegiaIndcademia ZJpfahoifi, PR^SIDE

VIRO CELEBER

Mag. P E T R O

EKERMAN,

Eloquent PROFESS, Reg* & Ordin,

Ad publicumexamen modefte defert

CAROLUS EDSTRÖM,

HELSINGUS.

In Audit.Guftav. Maj. ad diem 15,Dccemb,

Ann. MDCCXLIL

Häris ante meriåiem folitis»

mm

UPSaUjE imprdia.

%

a

MONSIEUR

SVANTE

CEDERSTROM,

Cbambellan ^a la_{Cour de} faMajefléLe Rot

de ivede

'MONS1EVR

jE

dont ilVoüs aplucombler la maifinde ^mesParens,

jepajferois pour trop tngrat,fijene Vous donnöis

— ^ _{des marques, qne}jfyfuis veritablemeni fenfible.

jtommeelles ^, ne peuvent etre, Monfieur, ^ des puijfans emtifspur exéiter m moi desJentimns de laplusvive recmt- noifance

noißancc, jeme denne la bardieße de] Vom åeäieftetté Dißertation comme lespremces de mestrauveauxAcade- miques. Ce ⁿ eftpointmon intention, quejeveuille par la

avoirfatisjait ^{a mon} devoir, mejugeantincapable dyré- pondre, méme fi jy employois ^{toute f} eloquence, qu" a

poßede l orateur, dontf aifait lePortrait dans mon on- vrage, quoiqiC il fut defon tems un des plus celebres de Rome; maisfeulementde I orrier par /' edat de Votreil- luflre Nom, ef Vousper/vader ^{de mon}profond rejpeä. fe

Vousfuphe donc, Monfieur, devouloir faire un bon acu-

eil dce petitprefent, enle regardant dun ocil favorable.

fe fouhaitc du fond de mon coeur, que le Tout Puißant

Vous accorde, ef å Votre illuftre Familie, toutes fortes

de biens pour futHitédefa gloire efcelk denotre Patrie;

P ai V honneur d étre ^avec le zele le plusrefpeffueux

MONIIEVR

V-otre tres huvible£f. tres obéifent

Serviteur Charles Edström.

&ECTORI Academia Upfalienßs MAGNIFICO,

V I R O

Maxime Reverendo _atque Celeberrimo,

D. Mag. MAGNO

BERONIO,

i. S. Theologiae PROFESSORI Ampliffimo, Ven. Con- filt. Ecclefiaft. 4pariter & Academici ASSESSORI

Graviilimo, DISTRICTUS Lagundenfis PRÄ"

POSITO longe digniflimo, PATRONO Magno seternum colendo.

QU

^{am vellem, ut}

^Hortenßana

^mihi

^{jam üdes-}

mulafti, pro dignitate dicerem, praedicarem.

t&d, praeterquam quod deefl mihi omnis eloquii gratia, verborumqueornatus o?nnisyplura funt inmefavorisTui,

Vir SummeReverendeßocumenta,qua?n utilla calamoad- umbrare _queat vel cultior aliquanedum rudis,

mea efi, Minerva. Etenim, ^ iüo inde tempore, 4^0 Majas

Mufas Vpfalenfesfalütave mihi licuit, patrocinio Tuor,

Promotor Indulgentiffime,menonfovißifolumfingulariy

verum etiam quovis favoris genere ita es amplexatus,

ut nihilfupra. Accipe igitur, Patrone optime, fere-

na henignaquefronte ^.levisfimum hocce gratisfimi ani-

mi mei pignus. Meum -erit Satorem atque Statorem hujus univerfi indefesfis venerari precihus, digneturTe,

Vir Celeberrime, & familiam Tuam Amplisjimam No■»

bilisfimamque omnigena felicitate ^ornare, in Patriae^y Eccleßae, Academiß noflrß decus & emolumentum ex-

optatisfimum,clientum denique, quorum in numerofem¬

per mihi locum tribuißi, patrocinium certisfimum. é/c

«äZ/ö non tempore vovebit

Maxime Rever. atque Celeberrimi

Nominis TUI

/

Cliens humillimus

CARÖLUS EDSTRÖM.

VIRO Aåmodwn Reverendo atque Clarisfimo ^,

Dom. LAURENTlO EKEBERG,

Ecclefiae Soderalenfis PASTORI Iaudatiffimo, vicint-

que Diftri&us PRTPOSITO digniffimo,

AVUNCULO omni honore atque obfervantia ad cineres profequendo,

VIRO Plurimum Reverendo _atque Clarisfimo,

Dom. JOHANNI BACKMARK,

PjASTORl Ecclefise Tunenfis Helfingorum meritiffimo,

AVUNCULI loco perpetim honorando.

VIRO Plurimum Reverendo atque DeBißimo,

Dom. CAROLO

HELLST ROM,

Ante hac V.in Arberå &D.UnnerswikCOMMINISTROcolliguntur,Ecclefiarum,^{nunc vero}quce

defignato PASTORI ⁱⁿ Segerftad & Hanabo Vigilantiffimo5

CONSOBRINO Dile&iflimo & jugiter honorando.

WmOt tantaque Peflrd, Avunculi ^o-

läfei ptimi & Consobrine peramandc,

in

in me benevolentias exftant argumenta

longe evidentilfima, ^ut primitias hafce

lucubrationum mearum, in qualemcun-

que gratifliml animi teiTeram, öfter-

re haud dubitaverim j ea, qua par eft ^,

reverentia _rogans, veliris juveniles hoice

conatus in meliorem interpretari partens, meque lolito favore ^acFeftrobenevo-

lentia prolequi. Sic fufis pro Feßra Fe- ßrorirmquc falute atque perenni flore pre- cibus Deum follicitaboj ^ut in uberrimos eeclefiae fruttus _quam diutiilime lal-

vos & folpites eile jubeat. Ad extre-

mum vero vkx halitum _permaneo

Admodum Reverend.

Nomimm FESiRORUM

Cuttor oi/ervantisfinus

CAROLUS EDSTRÖM.

Infpcftorenttib<gwartndé15ruEt Salame/

i 21rebome och c^ogachtab

SDIiti J^ögtårabe f. Saber.

dr jag tnttfringa profi liufet nu bdr Idmnar/

6å dr ju billigt / at jag bd mel) famttu

dmnar

€07in nfarbnabocffdr(55r/mirt gaber/ la'gga fratttf gaft mebcn liten fldnf afDetta papper* fram.

<Éfdnt om todlfaligbetett dmne af mig Drtfwe*/

€>å fattad bocf Dm fonft fom afmig bdr beffrifroe*/

511 mifa l;ur enfront ocb genom farlig gar gdr mig all örnset od? all rnéba ofparD bar.

0e'n berfar att / min gar/ far rodrfet barnffig wtlja.

3 lar et; mellan ffdncf ocb faeffamt minne jTilja.

3ag gifroer b^ab jag fan/ farfdfraD t mitt bopp/

3 Denna rcörbnab* pant benåaet tagen opp»

SJftitt önfTan roartt bar/ nu dr/ ocb alrtO bltfmer/

511 ©112) et pmnigt mått utafftn nåDe gtfrocr

5lt ©r gdrdlDrar fidr/ at £ber (efnaDO tib Cl\ minbre blifroer lång/ dn lucflig/ fdll ocb

jDcb nar d?an ^en gång ftft från befie jorbffa f>ufert •

SBil (£r/gérdit>rar får/ bdnfalla til måttg tufen

ittmafba -£*lgon* (Tar/ 3 utan dnba må

Sfteb palmer far (Jr ©U2> ocb bet bdrligf flå! 11

Jpöfltåraöe f. §at>erö

Jpbtgaffe <E5on

Carl iEbffeom.

Loquentiam, illamartium matrettq

civitatis quafi alumnam, pacis co*

mitem, otiique fociam, jam inde

ab antiquiffimis temporibus, fum-

mo in bönore fuifle, neminemfa-

cileproeterirepoteft a). Hsecean¬

dern_, feliciutique aufpicio, Gras- ciam, cultricem maxime fedulam,

nedicam inventricem, agnovit, quippe qua? artes inge-

nuas, &ftudia prse'fertim humaniora, in grande humani generis commodumatq; omamentum, nonexpolivitmo¬

do, fed ad faftigium, prout tum tempora erant, altiffi-

mum evexit. ÄTHENAS, urbem Grseciae principem, longeque fplendidiffimam, Philofophos aluifle atque e- ducafie, rerumdodtrina ac fapientia infbrudtiffimos, pri-

feiteftantur annales. De feptemviris, Gr^ciee illis fa- pientibus, Pittaco, Solone, Cleobulo, Periandro, Biän-

te, Chilone &Thalete, ^quorum fama ad omnes fere penetravit gentes & nationes, ut nihiljamdicamus; fuf-

feietoratores clarifTimos, Demofthenem, Perielem, I- (ociatem, borumque fimiles, quos eruditus pariter or-

A bis

2 ) o ( Sei¬

bis jamdiu celebrat, nominale. Sin antem fnerit qois- piam, qui rem putaveriteile ambiguam, & -cauifamnon-

dum noilram peroratam, teiles advocare poifumus plu-

res, & quidem idöneos maxime, qui antiquse Helladi

decus hoc, ^uno velutiore& concordiffimdsfuffragiis, ad- ^N

fignavere. Audiamus, inilar omnium, ipfum Cicero-

nem. Is non folum fummis laudibus extollit Athenas,

„ceu omnium docdrinaruminventrices, in qtiibus fum-

„ma dicendi vis & inventa eifet, ^& perfedla: fed con-

„tendit qnoque, in hac ipfa civitate, nolla _{unquam ve-}

„hementius, quam eloquentice iludia, viguiife bj. Jux-

ta vero res eil notiflima, _{Graecos;, inteilinis} bellis mo-

tibusqoe.crvilibiis dorn implicarentur, priilinain armo- rom_,, pariser ac literarom-, gloriam. pairiatimamififTejRo-

manum contra imperium-, Caput a-1tios attoHendo, in fa-

. go nonminus, quam intoga, mirum quantum inclaruif-

fe. Unde fa<Rumeil, ot Roma, ^arx gf regim omnium ' gentium, domieilium orbisterrarum, &fedes_{imperii åt-}

queglori£tandem evaderef. Et licetillos non andien¬

dos eile putemus,', qui Italiamante Auguilteum a?- vom_, eruditis viris & fummis deftitutam fuiife i'ngeniis

v riogantor: qoippe ii Livio c) hdes eil habenda, Pytha-

goras, Philofophus olim ille Samius, in extremam Italioe partem adventans, fcientiis variis _permagnam bis oris iucem eil feeneratus, ^{non tarnen} diflimolandom erit,cum

\flore reipublicie Romanse conjonéla fuiife incrementa fci- entiarum 8c literaria. Oratores vero & Pbilofophos^y

qiios Roma habuit praecellentes, hoc ordine ^enumerat

„Vellejus Paterculus. Qois, _inquit, ignorat, diremtos

„gradibos setatis, floruiffe Ciceronem, Hortenßum, fe-

„nernque Craifum, Catonem, Suipiciom^, _{moxque Bru-}

„tum, Calidum, Ccelium, Calvum & proximum Cice-

„roni, Caefarem: eorumque velut alumnos Corvinumac

„Pollionem.Afinium,cemulumque Thucydidis Salluiliom: u au-

<•4 )o ( S»* i

audoresque ^carminumVarronem ^acLucretium, neque"

ullo in fufcepti ^operis fui carmine minoremCatullumA

Psenefinitaeft inhasrentium oculis ingeniorum enumera-Cf

tio: inter quaemaxime noftri osvi eminent prihceps car-**

minum Virgilius Rabiriusque, & confecutus Salluftium"

Livius, Tibullusque & Nafo, perfediffimiin forma o-cc perisfui." d)

a) Cicero Brut. Orat. c.ii. b) De Orätor.Lib.I.

cap. 4. conf. differt. de Demoflhene. c) Lib. I. cap. 1$.

d) Hifl.Roman. Lib.II. cap.36.

$. II.

Clariffima inter eruditionis lumina, quorum heic

mentionem Veliejus injecit, proximum a Cicerone lo-

cum jure fuo tenet HORTENSIUS ORTALUS, E- loquentice Princeps, (i quisalius, longe celebratiffimus, cujus natales, vitam, facundiam, honores, fcripta demum,

levi penicillo delineare ^animus eft. Quäpropter Tuam

C. L. mihi exopto benevolentiam, etiam atque etiam ro-

gando, velis conatus hofcequalescunque juveniles inrne-

liorem interpretaripartem.In etymonominis HORTEN-

SII inveftigando breviores erimus, quandoquidem illud

ab horto defuititumfuifte, quod familia Hortenfroa miri-

Eco hortorum ftudio teneretur, non fileant ^monumenta.

a) Nempe Romanismoserat haudinfrequens nomina fibi

ab ipfovitse vidusque genere imponerej unde Ciceronia

cicere, .Lentulis a lentibus, Fabiisa fatione fabarum, La¬

ducin is a Iaducis, Pifoni a pifis, vel pifendo, nomen inditumelfe, audor eft Pliniusb).Natus ^vero eftHorten- fius, anno a U. C. DCXXXIX, & ante nativitatem Chrifti CXIV, ex generofa admodummajorumftirpe. c) Familia

enim Hortenfiorum fuit nobiliftima & quidem Patricia,

per tot annorum fpatia florentiffima, ut primam ejus o-

riginem indagare ipfa vetet antiquitas. Memorkeprodit

Ji Baylius. Romas anno ab U. C. CCCXXXI Tribunum

A 2 fulfe

4 ) o c

fuilTe populi Romani Luciumi Hortenfium, qui Sempro-

niumAtratinxim,, confulem anniipr.ioris,. ob temerariam

Volfcorum oppugnationem acc.ufa.vit.,d). Älium porro Horten(ium _, Quinti praenomine ^, memorat: Hardoinus

apucl Plinium, qui.quideiTg cumDicdatorcreatus eilet,an¬

no urbis cccLxvir,. feditionem: populi fedäturus, legem tulit, ut,, quodplébs ftatuiflet,, omnesQuirites facerent,

in ipfoque magifiratu; deceffit e). Ex.illuftri hac.Horten- fiana _{gente orator} ille ,, quem diximus,. (^ Horten--

fius*_genus duxit,. cui parens fuit:Lucius Hortenfius, vir laudatiflimus, qui ab oequitate, ab lege^,., ab injftitutis ^non recedéns,. fme dubio,, filiolum,. i'ndfe a;primae- aetatis an--

nis,moribusvirtutibusque.majörumpartimipfe.imbuit,par-- tim imbuendum curavit, utfpes,. quam omnes1 boni de-- ipfo conceperant, eos non-falleret _unquam... Hinc nom tantumacqualium-fuorum laudem, pluribus indolis egre--

giae documenfis,, fibi comparavit^{, verum} etiam confuli-

bus iftius temporis, viris"certe:eloquentias&:jurispruden- tiaeperitiflimis, L-CraRov& QJS.caevolce^,. magnopere fefe

probavit. Etenim ^ex His ipfis, eloquentium jurisperitis- fimis,..& jurisperitorum eloquentiflimis^, döétrina Philo- fophiae primunreft inftitutus,.. quam imfueeum & fangui-

nem, quod ajunt,. fedulo poftmodum ^convertit. Nec Noftro defuerunt, qune in^.difcendi ftudioei calcar addé- rent, ingeniumnempe acemmum, atque memoria tena- ciffima.

^ Hinc döcet Cicero^, amicus- ejus fvaviffimus, Hortenfiiaåmoäumadolefcentis ingeiniim,utPhidi&fignum, fimidadfpeffum.& probatwn:ejßf). En! quae;rariffime

in uno connexa videntur, profundi judicii _acumen, &

memoria verborum ffupenda, qua,,finefcripto, ^ea iis-

demverbis reddere potuit, quibus excogitaffet. De ^me¬

moriaipfiusftupendaitahabetSeneca: „Hortenfius, a Si-

„fenna provocatus,.in aucdione perfedit diem totum, &

„omnes res,.& pretia,& _emtores,ordine argentariis-reco-

gnof-

«S ) o (g»

„gnofcentibus,ilautinnullofalleretur,recenföit"^). De- nique hoc ipfo mäxime laudandus eft Nofter, quod tänta

alacritate & cupiditate dicendi arderet, ut, in nullo ^un-

quamflagrantius fludium vifum fit. h)

a) Afcxatiälab Alexand.. Lib. I. pag.44. b) Hiß.

Natur..IikX.VBL c.j.- c) Diélionair. Hifior.XCrit.par Mr.BayJepag. ygf d) Bayledkl.pag. yyy. confr. Civi¬

lisLib. IV. c. 42: e) Flin. IJb. XIV. c: 10.pag. 2.414. Au- gußin. de civit: Bei Lib. III. c.-ifi.-Lzlius apudGellium

Lib. XV. cap. iy. Livius in Epit. Lib. XV f) in Bruto c.

64. g) Piuef..lik.I. Controverf. hy Ge. in Brutocap.

§• III;.

Ädfuitjam illa cetas„qua Hortenfius virum non tam ilafura corporis & annorumferie, quam maturitatepotius ingenii, fe fenatui' Romano'filieret. Et prceclaras, qüas

pof)idebat, nattiroe dotes monftrat'urus, ftätim äd majores:

cauflas adhiberi coepit. Mirari profeblo cöriUenit', illum>

juvenem principatum tenuilTe-elbquentiae^, dum annoU.-

C. DCL.VIIL £.-CrafTo& Sctevolä-Coffundevigiritian-

nos natus, prinvum in foro dicere ordiehatür, ubi ^tanta1

ufus eft facundia, üt non. sequalibus föliimled cum iis, qui proveflioris effent ostatis, iure eilet comparandus

Studium ejus oratorium,plane admirandum fuiffe &lingü-- ,,-lare, refert Ciceror nulluni inquit, pätiebätur ehe diem,.

„quinautin foro diceret,auf extra forum meditäretür.Sie-

„piffme autem eodem die' duas habebat orationes, easqj

elegantes b). Artes Rhetoricas^,- quas dotdores proderi-

bunt illius feientife, fatis'/ibi babiiit perfpevdas. _{Quis igi--}

tur eo melius feliciusque inveniretargumenta,in foro ad--

ducendä? Voce idem ioquebatureanora& fuavi,ut in o-•

rationibus enuntiandis omnium adplaufum promereretur.

HincXipbilino noffram fententiam fubferibimus: ttXüw

TU/V'- KttV civrit> Qdiruiv: fura! yt rov* KiKfguvet

i. e. inter Ataris fuae homines plurimum polt Ciceronem

valuit

* 48* ) o ( H».

valuit c). Sed dolendum, mortales ad culmen ^rerum &

fcientiarum evehi facile non pofie. Id quod cum quoti-

diana comprobatexperientia,omniumrerummagiftra, tum

& oratorisnoftri exemplum. Ille, tantus orator, quan- tumlibet facundia fua _{omnium in} fe oculos converteret, omnium aures & peétora permulceret, geftibus tarnen ef- feminatis & mollioribus, taedium fpeblantibus haud raro

peperit. Ita namque habet ValeriusMaximus. CXHor-

„tenfius plurimumin corporisdecoro moturepofitumcre-

„dens, pene plus fludii in eodem elabcrando, quam in i-

„pfa eloquentiä affeélanda, impendit. Itaque nefcires,

„utrum cupidius, an ad audiendum, an ad fpe&andum

„concurreretur: fic verbis oratoriis alpe&us & rurfüs a-

„fpe&ui verba ferviebant. Itaque conftat ^fopum & Ro-

„fcium, ludicrte artis peritiffimos viros, illo cauffas a-

3,gente, in Corona frequenter adfiitifle, ut foro petitos

„geftus in fcenam referrent'dj. Equidem nofternonfert^a- ,,nimushujusmodi geftus atro notare carbone, qui inter orandum neceflarii atque utiles, & ab ipfis regulis orato-

rum prcefcripti, auditorum fepe adfetfius permovent. At quin geftus indecori, & fcenici, & hiftrionici fint in o- ratore reprehendendi, cum rifurn, cachinnos & ftoma-

chum fepe moveaiit auditoribus, atque oratori ipfi con- temtum pariant, non erit, credo, ne^andum. Et baec fuit cauffa, cur eum cum Dionyfia, faltatricula quadam notiffima, comparatum a Gellio legamus. Maledkftis,

„refert, compellationibusque probrofis jacftatus eft; mul-

„taque in eum, quafi inhiftrionem, in ipfis cauffis atque

, 3)]udiclis dkfta funt. Sed qiiurri L. Torquatus fubagrefti 3)homo ingenio & infeftivo, gravius aeerbiusque apud 5,ccnfiliumjudicum, quum de cauffa Sulfe qurereretur ^,

„non jam hiftriojiem eum elfe diceret, fed gefticulariam

. „Dionyfiamque euiii notiffimcefaltatricufe nomine appel-

?,lareti tumvoce molli atque demiffa Hortenfius, Dio-

•M)

o r *«*■ ₇

nyfia, inquit, Dionyfiamalö ecuidem efle, cuam quodc*

tu_,, Torquate, «^urrK» åva<$>goJtjo$ ^, ct7rgo<r$toyve-o$ ejf

Si plura de geftuum äbufu prolerremus, Hortenfium tur-

pitudims reum agerep non laudibus decorare videremur5 quamobrem, illa prsetérve&i, ad aredMImium ejusfacun-

dke cumjurisprtidentia nexum properamus. Condat u-

tique permagnum eloquentiam inter & jurisprudentiamf

mtercedére vinculum, adeo quidem, ut altera adjumen-

to alterius faepe indigere videatur. Hxc noder animad-

veftens, dudiamgreditur caudarum tanfo labore tanta- que cura, ut in illis brevi non folum. fieret optimorum

adlorum éemulus, fed palmamTibifoli refervaret. Quumf

Verreshaberet Hortenfium defenforem, duicem potius ^y

quam incenfum atque pugnacem, difertiffimum5 & m-

geniofiim hominem a munere accufatorio Q. Csecilium

diffuadet Cicero, hüne in modum de Horteniio iocufu&

Vide'modo, Ciecili, etiam atque etiam cönfidera: mi-cc

bi enimvidefurpericulumfore, ne iIXe non modo ver-'6,

bis te obruat, fedgeftu ipfo, acmotu corporis prseftrin-u'

gat aciem ingenii tui, teque ab iniiitutis tuis, cogitatio-iC riibusqueabducatjj. Neque in bujus rei luculentiffima expofitione reticeatur id, qood Hortenfms non tantum cauffam egerit Africm, verum etiam proBithynnerege dixeritefd- Hinc Geiiio aerdit idem Hortenfius: omnibuf ferme orcitoribus, oetatisJuee, nifiM. Tullio, clarior h)?

hinc Ciceroni:lumen tf ornamentum reipublicei)t, hinc Quintiliano: diu princeps oratorum, aliquando cemulus'

Ciceromsk): hinc aliis: in foro caujjarum Rex, ^{ne no-}

mina alia, longe magnifica, heic adferam.

a)Cic: in Bruto ^cap. 64. b) in Brutoc.$$. c) Tn-

it. excerpt.deHortenfioex DianeLib.XXV. d) Lib.VIIT.

c. 16. not. 2. pag.yiz. ej Lib.I.-cap.j.Nott.Attic confr.M.- Bayle di&. Grit.pag. 794 in notis, fj Divin. in (X Ceeci-

lium cap. 7. tf 14. Quintil. Lib. X. c. confer Afcon. Pe~

diatu

g ) o <( H*

dian. in Poem. action. in Verrem. -g) Cic. de ovätoreLth.

HL cap. (frfiub fine. b) loc. amen citat. ij Cic.prt Milone c. 14. k) OuintiL Lib. XI. c. ?.

§• iv.

Facile hinc judicandum, Hörtenlkim ceque jurispru- dentise, atque cloqu.enti«, ufque adeo fuiffe peritum, ut nonnunquam harum fcientiarum semulatio inter eum &

Ciceronem intercederet, etiamfi omnis obtredlatio at- que invidia ab utroque exulaverit. Hoc in negotio pro nobis verba faciat CorneliusNepos, rerum-geftarum iide-

„liffimus fcriptor. Utebatur, inquit, Afeticus intime

„Hortenfio, qui, iis temporibus, principatum eloquen-

„tise tenebat, ^utintelligi non poiTet,, uter eum plus di-

„ligeret, Cicero, an Hortenftus: & id, quod erat diffi-

„cillimum, efficiebat, utinter quos tanfse laudis efletse-

„mulatio, nuila intercederet obtredlatio, effetquetalium

„virorum copuia a). Erat igitur Attxcuscommunis bo-

rum amicus,tk quafi familiaritatis inter hos ambo conci- liator. éhmuli ifti, maxima in eo poiita jucunditate,ut commercia bonorum officiorum interfe inftituerent, qui-

bus alter alterius commodis inferviret, intimas coluere

amicitias. Ipfe Cicero, e vita emigrante Idort enlio fuo,

„bis querelis indulfit. Amico, inquit, amiffio, cum

„conbietudine jucunda, ^tum multorum officiorum con-

„jundlione me privatum videbamt - dolebamque

„quod non, ut plerique putabant, adverlarium, aut ob-

„tredlatorem laudum^mearum, fed focium potius, & ^con-

„fortem gloriofi laboris amiferamb). Sed antequain ad

hune mutui amoris pervenerunt apicem, Ciceronem, o- dlo armis natu minorem, red'ilitatis jam officio fundlum,

cum dehgnato confule Hortenfio ⁱⁿ certamen veniiTe ^,

memiriie proditum eit Nam is, accepto conliratu, im- menfa aiumi rnagnitudine elatus, alios fprevit,eoscue ne-

glexit, qui conjuies nonfuijjent. Sexto autemanno poft,

) o c w § confule Cicerone, revocar-efe ad induftriam ceepit\ ne

cum pares honore ejfent, aUqua refuperiores viderentur.

Ab illoinde tempore Ciceroni,ut antea breviter expofui,

conjunäiffimus, ufque ad extremum vitoe halitum, an-

nis duodecim, initas fervavit amicitias cj. Verum enim

vero, ingruente fenedia, dicendo minus inclaruit Hor-

tenfius, quod genus fibi orationis Afiaticum, magis ado-

lefcenti, quam feni, aptum, elegiffet: Hoc autem Cice¬

ro induas difpefcit claffes, quarum alteramfehtentiis non

tamgramhus &feveris, ^quam concinnis & venuftis ^argu-

fam, alteram non tam fententiis frequentatäm, quam

verbis volucrem& incitatam: necfluminefolum oratio is, fed etiam exornato & faceto genere verborum praeditam.

Itaque Hortenflus adolefcens, eximiaornatus fuit elegan-

j,tia verborum, audlore Cicerone. Quodque exercita-

„tionem fludiumque dimiferat, quod in eo fuerat acerri-

,,mum, concinnitas illa, crebritasque fententiarum pri-

„Ainamanebat, fed ea veftitu illo orationis,quo confue-

„verat, ornatanoneratd).

a) In Vita P.Attici cap.j. b) In Brutoc. /. ejIn

Bruto cap.ßi.ßj.ßq. dj in Bruto c.ßf.

§• v.

Rellat, ut de honoribns & vita oratorisNoflri pau-

ca dicamus. Romani, cognita optima HORTENSII vi¬

vendi ratione prseclarisque ejus virtutibus, quae juvenem

maxime ornare & commendare videntur, maximo adfe-

<Ai funt gaudio. Omnes & finguli eum, hönores dum

adiret meritiflimos, fumma cupiditate flagrantes expete-

bant. Inftat ille dies, quo felicitatemfuam virentemflo¬

rer e ipfe animadvertebat. E foro difcedens Romano, ^a-

élis forenfibus in civitate interruptis, anno urbis C.

DCLXIII, aetatisXXIV, Martern, dum bellum erat fe¬

ciale, fequitur a). Baylius negat h) Hortenfium ^arma

in belloMithridaticofub SyIla geflifle, ut Glandorpius

B in

10 ) o ( m*

inOnomaft. fuo pag. 404 narrat, nec eum anno U. C.

DCLXVII officio vicarii ducis (Lieutenant Generai ut

vocant) fundum effe exiffimat: cauffas adferens preeci- pueduas, unam, quod Cicero id filentio praeteriverit, alteram, quod Plutarchusin Sylla _pag. 461, titulum il-

lum honoris, XTgarijyucos dvfy xdi (pthcvstxos, hoc eft,

vir reibellicas peritus & pervicax, Syllse tribuerit. At forfan credendum erit Hortenfium, altero anno, Tri-

bunum fuiffe militum, tefte Cicerone <?). Gradus poft-

ca honorumin.re publica fummos pedetentim adfcendit.

Quaeffor cum fädus effet noffer, cedilitatem, ipfe Ci¬

cero qusefturam, Cotta Confulatum petebatå). Inde for¬

te proetura ei adfignata, adCretam profedus, incolas in antiquum_tise reftituerédatum adnitebatur; fedyquia^,eloquen-

princeps Romas habitus effet, majori fibi duxit fore fionori, fi eximias ingenii dotes dodrinamque fummam excoleret, quam fi bellum iterum inrret. Hunc itaque dignitatis gradum collegas fuo, Q. Cecilia Metello, de- tulit, qui, obtentavidoria, Cretici nomine honoraba-

tur e). Sic Hortenfius eundas hafce _partes, fibi ^man¬

datas, ita egit, ut, fuffragio omnium, Conful demum crearetur, anno U. C. DCLXXXV, focium nadus Q,

Ceecilium MétellumCreticum_{j quo} tempore certamenil- iud intcrM. T, Ciceronem Hortenfiumque, ^enatum eft jf). Oratorem etiam noffrum, augurix munere maxima

cum' chgnitate fundum fuiffe, ex Cicerone liquet g).

a)Bayle di81. hift. Lf critiquepag. jgp. Cic.inBrü¬

te cap. 89. init. b) Bayle in_{notis pag. jß/f.} c) InBru-

to c. 89- init- d) Idemcap.ßi. ej Bayle pag. ypp. conf.

Flor. lib. III. c. 7. fj In Bruto & notis edit. in ufum Delpbim Tom,. II.pag. //7. Gellii Nocl. Atticce Lib. XIX.

cap. ß. pag. iojj. Funccii Trabtat, de virilt ^cetate L. L.

part. II.cap. I. jf. III. g) Ad Familiar. Lib. III. epift.

$. & in Bruto _{cap. 1. '} c - j

§. VI.