EXERCITIUM ACADEMICUM,

D. t»." ■/·

EXERCITIUM ACADEMICUM,

De

QUOD

CONSENSU AMPLISS FACULT. PHIL.

IN REG A CAD. UPSALIENSI,

PR^ESIDE _,

VI RO Ε CEL Ε B , R

MAG. PETRO EKERMAN,

ELOQU. PROFESS. REG. & ORD.

bonorum examini modeste subjicit ALUMNUS REGIUS

JOHANNES TWET,

V-GOTHUS.

IN AUDITORIO CAROLINO MAJORI

DIE XIII FEER.

Anno MDCCLI.

Η. S. A.M.

UPSALI&

H0GÅRIBORNA OCH DYGDERIKA

FRU PROBSTINNAN,

CHRISTINA KULLBERG,

MIN H0GTÅRADA KiSTA MODER.

Man Når onikans jag ej må mig hogd lycklig priia jäg hunnit ^, når,

Och iinnet får för Mor kår wifa Den wordnad, fom defs inre bår?

Jo handen hogft med åmnet nogd,

Will djnpa runor tackiamt rida:

Men då jag fer min ftyrcka brifla, Aftager nog min rena frogd;

Jag mårcker ej förutan fmårta

Min wanmacht wara mer ån flor :

Om Mor-kår kunde fe mitt hierta Och all den wordnad der i bor,

Dåikulle fig min kårlek te Med fiorre Iius ån fiådren målar;

jJ ^len den har högre ilrålar

An mina matta fårgor ge.

Dock

Dock fådatit kan ej mig afikråcka

Ac fram med defsa rader gå;

De få ju Mor-kårs hierta racka,

Och då will blott Des kårlek rå*

Fail ån min gåfwa ringa år,

Når endad: bly för guld jag gifwer;

Det jag om Elephanter ikrifwer,

Min Hulda Mor dock hugna lur.

Lef Mor-kår, iåll i Himlens hågnad,

Och niutiäldren alikons frogd:

Se barnens wålgäng till er fågnad»

War _nu, iom förr, i dygden nogd.

Sent ilåckes detta liufet ut,

Som kan få ymnig glådie gifwa

Åt den ibm ikal med wordnadblifwa In till fin lefnads.fidfta fiur.

MIN H0GTÅRADA K.·STA MODERS

*

Lyäigfle Son

JOH. TWETi

VIR 0 Flur, Reverendo ξ$ Fredar ifftmo, '

D'.no ΪΛ Ν 7J RE <~/Ε

Κ 1 Ε R NER,

?AsTORI in Hasle laudatiffimo, ut PATRUO optimo# iic iumma obfervantia colendo.

V1RÖ Flurimum Reverendo atque ClariJJImo,

D:no JOHANN 1

LUNDGREN ,

PASTORI in Rångedala meritiflimo, fummo ftudio

ad cineres profequendo.

VIRO Flurimum Reverendo atque DoBiffimo*

D\no HA QU I NO BR ED 1 Ν ^,

COMMINISTRO in Rångedala vigilantiilimo.

Ii ^α mccum reputanti, _quo potiflimum indicio

mnium Veftrorum in _nie, Fautores optimi,

quin tacica asftimatione illa prxterire confultius

plici Veftro favori fatisfacere conari. Verum ^e-

VIRO Tércläriffmo ,

Ί)η. Mag. 6FENON1

Η O

Ad Gymnafium Sk jrenfe Eloquent LECTORI dignifli-

Bio, nec no η Coniiftorii ADSESSORI asquiflimo ^,

PROMOTOP I fgngulari.

VIRO SpcftatiffhnO)

D'.no Ψ Hl LIV Ψ O LANGLET,

FABRICATORT Artis TintRorise in Urbe Boråfien- fi experientiffimo,

Speftatä Fi det VIllO,

D-.no 7HURON1 SCHED1NG ,

INSPECTORI ad Praedium Borftorp induftriOj,

Patruo fuo optima.

gratum atquc fmcerum animnnr, beneficiornm o*

haud fane obiitnm ßgnificarem, parum abfuit,

mihi fuerit vifum, _quam paucis verbis rrulti- nimveroj ne in notäm ncgkcli plane officii in-

cur-

eurrerem, quam eo minus tufri evitare potuiilem,

quo ccnius confht, me ita in Veftro debito

eile & vivere, ut jure dubitem, ^an quis un- y quam magis, vel hiice pagellis meritornm erga

me Veftrorum non exftingui volui memoriam.

Ha?e poilum ^, majora utique optarem ^, fed dé-

ficiunc & verba & vires. Aecipite ergo, Patro-

ni optimi, quod in mente, pietacis omnino ple¬

na, diu latuit remunerandi ihidium, quodque

per majores olim gradus augefcere cupit- Te- gatis, oro, humanitate & candore iolico elfen-

tem Veftrum, quod ut mihi perfvafitfimum ed;

itacerci Vos litis _me, ad eine _res, permanfurum

fore ;

Admodum ^Reveren forum _, Pv^clariffnmruw SpeBa-

tiffimrumv NOMINUM VESIKORUM

tultorm ohjervcinti

JOH. TWET.

Ε Elephanto turrita nonnulla ,

Speciminis Academici loco, in medium allaturi, ea prsemittere

nobis fuit vifum, ^qtise, pro in»

ftituti ratione, ut feliciori dein-

ceps pede progredi liceret,quam

maxime faciunt. In monumen-

tis, fateor, Romanorum« nec

non aliarum gentium, etfi omnium frequentiflima eft

denominatio Elephas vel Elephantus; attamen neque

plane infolita funt vocabula fynonyrna:

i!mo Barrus, ^a fono vocis Elephantorum for¬

matum, & inter cνοματοτΐεττοιημένα referendum» ita

vero habet Sidonius Apollin. a):

Nan, β quas clor is trabes, refra&is Roftris, Mar mar ici deäere barr i, Fiqis m&nibus

Defcendit inde ^ro barrire, de quo Spartianus b): ^#-

%ni balmt, porcelli grunniunt> palnmbes mimirriunt, urfi (åviunt, leones rugiunt, leopar di rittant, elc- phanti barriunt, ran<c coaxant, equi binnium ^, aßni rudunt, ttturi mugiunt, Inde harrtne aures, apud

A eun-

* «sa> ) o ( «so»

cunclem Sidonium, pro Elephantinis ,· inde barritus ^%

vox & clamor Elephanti, efl, uti fcribit Apulejus ^,

t nuror um gravis niugitus, hiporum acutus idulatus, elephantorum triflis barntus, equorum hitaris hin-

nitus c) ^> inde quafi e barro, fi Servium au- dianius in Vxrg. Äneida.

2;do Anguimanus, ob probofcidis, ve! manus fuie agilitatem ita diélus eil Elephas, quippe quam,

more anguium, cum iit illa tortilis, lubrica & admo-

dum voiubiiis,^ huc iliuQ vertat & fle&ere foleat.

Sic _namque Lucretius:

Sicuti quaärupedum cum primis cffc videmus

In genere angvtmanos Elephmtos, India quorum Mi Iiibus e multis vallo munitur eburrn,

Ut penitus nequeat penetrari d) ^- -

Et alibi:

bov es Luc as _y turrito corpore tet ros

Anguhnanosy belli dacuerunt vulnera Poeni

Süßerre, Pf ^magnas Martis turbare catervas e), Nominavimus man um» Eil manus roilrum illud ob-

longum ^, quo, vice manus, utitur Eiephantus in pa- bulo decerpendo , & ori admovendo; eil, qua (pi¬

rat, & bibit, & odoratur, teile Plinio f), quare Cafftodoro audit nafuta manus, Plauto bracht um, a- liis prabofcity quod ante depafcit, &: eil porreda cor¬

poris pars nar'ibus inhserens, aliis promufcis, unde a-

dagiimv: Eicphanthia olfacere promufcide, id eil, im-

minentia pericula diu ante providere, Gra?cis ττξονο-

pciiot^ μνκτηξ, giv &c. ξ), Prseclare Cicero:

manus data efl Ehpbantis, quia ^, propter magnitudi-

nem corporis, difficiles ha be tit aditits ad pafium h)i

5:0 Jfof £«<7?, fen, per pravam Gloffatorum

fcription^m, Vocluca. Cur Elephanti antiquioribus

Latinis bov.es.. Lucie dicerentur, varke a variis adfer-

)ο( && $

rl folent ratlones. C. Jilius in commentario fuo ab

Libya id nominis arccifit; M» T. Varro ab tucc, quod longe reiucebant Eleph, propter inauratos regios dy- peos,quibus eorum ornatac eilent turres; Verginiusve*

ro a Luc _anta, fiquidetn in belio cum Pyrrho , Epiro·

tarum rege, Elephantos, ^omnsum _{primo, conipica*}

rentur Romani, _neque majorem qiiadrupedém, quam

bovem, ullam aut viderint, aut habu-rint /') Cum Verginio amicisfime confentit PJinius: Elephantos^ ai^

Jtalia primum vidi t Pyrrhi regis tello, & hovet Lu¬

cas adpellavit in Luc anis vifos, minö ur bis 47 2 A).

Etenim Romani, qui, tum temporis, rus & itivam Olebant, Elephantum cum bove _eomparare haud du«

bitarunt, quemadrnodum eosdem Struthionem _, quia

träns mare adve&um, paiTerem marinum, Camelo·

pardum ovem feram , Pantheras mures Åfricanos, ^a

notis & indigenis animantibus mutuatö nomine, ^vo- citaiTe monet Lipfius l). Praeter _{proverbium Ennia*}

num de re impoflibili:

Ätque locußa bovtm Luc am pariei prins, * mentionem bovis Lucae injiciunt AufoniuS*

Cur me propinqvum S antonorum mos ni bus

Detlinas, ^ut Lucas boVes, Olim refumro prxferoces preelio,

Fugit Juventus komtili Seneca:

Cum inovit am&r> tun? filva gemit

Murrnuve faevo i awat itijani Bellua ponti Luaeque boves n), Silius Iralicus 4

moder antem cutpide Lucas Maurum in bella boves, flimulis majoribuS ite Ac raptare jubet Lihycarum ^armenia fer arum 0);

svero Lattantiu«: pötejl ne aliquis, cum videat et-

A i tum

φ map ) ο (

boves Lucas, ^r«w immanifftmis ^cor porthus fervirc bominibus, de opifice verum Deo p).

qitoBellua κατ εξοχήν,quodpailim apud Au&ores iegitur. Terentianum iilud commemorabo:

fevox ^, quin habes imperium in bell uns ? perftriagit i- bl Thrafo nefcio quem Elephantorum Indicorum ^pra:-

fe&um q). Nec iine ratione, ob inufitatam & mon- ftrofam corporis molem ^, quippe eft terreßrium ani-

malium maximum r) Elephas, quo nulla helluarum, r

fecundum Ciceronem , prüden tior, at figur a nulla Väßjor ffi Rede Curtius: ßabmit ingentes vaßoyum

corporwn moU-$, ubi de Elephantis loquitur O· Item

Seneca: ingenti mole animalium obterebantur noxii homines, & Elephantos inteHigit ?/). Sic de magni-

tudine Elephantorum iugeniofumed: iliud Oppianum u?)

Λ

I " Λ 5 v

-

φ»ιγ\$ μεν tocov ε λ εφκντα 'Η κοξυφψ οξεοε ποωαπείξίτον, ή, νέφος άινον

t Χεϊμα, φέξον osiKciTi βξοτων επ) ^χεξσον οάευε/ν,

-

conjpecfo Elrpbante, putabis

Aut nifiem iinbriferam, a?//· montis inga eelfa movert.

Juxta licet non iit diffimulandum in Ovidio addi bel-

luam hidam , cum cecinit:

Queque fui jujjts obtemperat Inda m/wißri

Beilud) Jervitium tempore viB a f bit ät),

in Juvenah Getulam belluam, inque Silio Italico bei¬

lud ^m Ltbyffam*

5:to Beßiaitem v.olt εξοχήν. Etenim T^jlju^in ^per-

turbato reipubücie fnae ftatu eiTe refert, quibus quafl

titilius fuerit ad beftiarum coniilium confugere h% e.

ad Jubse, regis Africae, Elephantos, quos in aciem

contra Caefarem eduxerat, quam v el emori, vel cum

fpe, fi non optima, at aliqua tamen, viverq y). Nec

aliter Alexander: tandem par animo meo periculum

video, cwnbeftiis, fimultf tum egregiis viris ^res eß

) o ( t

et) Carm. _23, b) Vit. GW<e r.j*. r/r. Bettnau. O·

r/g. £ L p. 714. c) Florid. p. jpg. ü) IL ρ26.

*> v _>302* jQ /*, vil t c. ι λ g) K/f/.

Freins hem in Curtium. h) Not, D 11 c. 47. i) Var»

ro de L> L* VI. Vojj\ Etymol. Ejus dem infli t Or ^η t IV%

pi g. 86 & 91· Ifeicob Pontani prouymnafmat. Part. 1. ^p.

4/2, k) Hift. N. VIII. c. (i. ij EleB. Il c. 4- m) Ε-

ρ [β il ό. 3487. η) Hippol ο) Bell. Pun. IX. ν. 17ti ρ Opif D. c 3· q) Evnuch* Aä. I* Sc. ^/. r) Ρlin. ^■·

Ηφ N. VIII. f) i. Nat. D. ^c. 37. t) VIII. c. tj*

u) f e brevit vit. c. 13. w) Li b. ΪΙ.> CynegeticZn. x) Trifl. I V. Eleg. 6. y) Familiär. IX. epifl. 6, z) Curt.

VIII C. /4.

5. IV

No η multus ero in iis percenfendis, quoe de Elephan^

to fufe latequé cominemorant annales, partim admi- randis, partim fidem propemodum excedentibus, ita quidem, ut ingenium bruti hujus animaiis non fit, ne- que haberi poffit, brutum. Contendunt In Elephan-

to nen folum acutiflimos efie fenfus & robur prsefi-

gne, fed eximiam etiam memonse vim, iermonis pa-

trii intelligentiam, amoris gloriaeque voluptatem, pro*

bitatem, arquitatem, cum genere humano quandam focietatem, ad artes tum belli, tum pacis habilitatem, quippe quod nunc medicinarn facit, ^nunc funambu-

kun agit, nunc literas pingit, nunc folem, lunam &

fidera venerafur, nunc pro fuis propugnar,-nunc ho- ftes, inter bellandum, impugnat & militaria denique

munia pkirima exfequitur n], Audiamus, inftar onrni-

um, Senecam, ita vero ilie; certi funt domitores fem¬

rum, qutf feevtßima miimalia ^> ad occurjum exter- renria hominem, docent pati jugum: nec afperitatem ex-

v=r tujjtjje contenti} usque in comubernmn mttigant · Leo-

ni-

6 ) o (

nibus magiβ er manum infertat, efculatur ligrim fuus caftos, Elephantcm minimus /Ethicps jiihet fubßdere in genua £f ambulare per funem b). Caufa iraque iubefie

videtur antiquis, quare vel in hoc anirr.antiurn _genere

tantum ipei cominodique reponerent, ut, ligneis turri- bus collocatis, ex Elephantis tanquam de rnuro jacula

In fubeuntes, & acerrime fecum confligentes, emitte·

rent. Et ejusmodi Elephantus ufu militari condocefa- élus, &tuiri, cuideltéla msnus pugnantium infideret,

ornatus, nobis dicitur turritus, aliis turriger, aliis fera turrigera, feu ^{, ut} Poétis placet,

-

turrito bellua dorjo»

Turritas moles ac propugtiacula dorfo

Bellua nigranti geft ans - - *

Jta vero Juvenalis ^:

Nec Latio ^aut usquam noflro Jul· [tdere talis

Bellua concipitur, fedjurva gente petita

-

Et dorfo ferre cobortes

Partem aliquam belli euntem in prtelia turrint

Confbeta ^- r)

cujus iconem pulcre delineafam exhibet Stewech. In

Vegetium d) & Curtius Pitifci; e\ Qua de re dignus eft, qui confulatur Jablonski f) Bey den alten, thaten

die Elephanten große dienfte in ihren kriegen; man panzerte iie, man baueteauf ihnen folche fgerufte, vor·

innen fich mehr den 20 foldaten verborgen k0nten,und

würden fodan mit grausamen wüten unter die feinde

gefchickt. Der Elephanten entfetzliches gefchreij

und icheusliches ansehen hat oft große krigsheere er-

fchrekt, dafs iie leicht find übervunden vorden, nach

dem man aber gelernet die Elephanten felbft «in furcht

und Unordnung ^zu bringen, fo i/t derfelbige gebrauch

in kriege faß gåntzlich abgefchaffct vorden. Adjungi-

) O II

nius ex noftratibus ingeniofifiimum illud ReverendifEmi Archiepifcopi Spegeliig):

Bland the fyr fot a åiuryfom gå på villa bedex9

Bör Elephanten rum i alrafråmfta leden,

Ja fora hären ^an dels för den β ora kroppen

Medbvilken han kanna rätt äfian upi toppen Af tämlig långa trä: ^ty åtta alnar höger

Ar ban< och fådan växt gör honom tung och tröget^

.

En farlig langer trut figfom en (lång utfkiuttr

Emellan ögonen ; och i then fam na giuier

Han all fin mat och dryck, men fedan artigt krökett

Och finner mumien y faß han intet långeföker.

Af låde käf ^tarna utgå hans tvantie tänder

Ihem ingen bryta kan med fl ål-beklädda bänderl

Hans rygg är bred och hård och orkar länge föra

Will ^{tre t} ti karlar, fomfig makligt kunna röra

Med fitt gevär och käckt omkring fig flå och fikiuta^

Ja rätt Com på en mur et Jährt fafie muta.

Fufius uberiusque fingula perfequituirTcriptum Anony¬

mi Zoologieum ^, ferinone vernaculo , nuperrime

Stockholmise editum, fub N. ^27. 28 & 29, ubi inter

alia habetur: Elephanternas ftyrcka är ogemen; livar-

fore the och gjorde i fordna tider god tienft i krig.

Man beklådde dem med Panzar, ob bygde trätorn up-

på theras rygg, hwareft inquarterades 20 til 30 Man

med fulkomligit Equipage och krigsmundur, ^at ther-

ifrån fåiom utur enfåftningfkiutamed pilar och tappert wårja fig för fienderna. Theras faieliga flcri och hifke- iiga anieende giorde ofta hela krigshärar modftulne

och jagade them på flygten. Men tå man i fednare

) o (

^oordning, år theras bruk i krig på alla orter äfikaffadt

föruthan i Oftindien.

a) Cic. TI. Nät> D. c. So. Aå Famil. VIT. _{ep. /.}

Ρ lin. Hift. Nat. VIIT. ^c.r. Lipfii Cent. T. ep: fe. Ifidor.

orig. XII. c. 2. Marhof. Dell ti ne Oratorioe Part. it. c. f.

f. *.& 4. b) Epifl. 8p. c) Ifuven. Satyr. XII. d) pag.?$T. e)pafj.6iy. f) Allgem. Lexic. g) Guds

ivårck och hwila påg. 212.

§, III. *

Locum perquirenti, ubi ufus Elephantorum mili- taris, omnium primo, invaluerit, _jure videbimur re-

Tpondere fuifte Jndiamj quippe ab Indis in vicinas gen¬

tes, Perfas & Syros, atque in remotiores, Afros, Grac-

cos & Romanos, immigraverat. Singula, quoadthifto-

jiarum monumenta facem nobis praeferant, teftimoniis confirmabimus, Ad Indos quod attinet, confentiunt

hac de re Ariftoteles.* _{%ςωνται,} inquit > 01 IvJo/ πολεμι-

SYiqtOl? , Κα^άπβξ τοΊς α§^εσι H&f rots §·ηλεΊαις i. e. Ele- phantis ad bellum utuntur Indi five maribus iive fe-

minis a); & Plinius de Indorum Elephanti-s: iis arant, tis invehuntur; h<ec maxima tiovere pecuaria, tis dimi-

tant militantque pro finibus b). Sic cum adverfusDe- riadem, regem Indorum, bellum fufciperet, id quod

Gra;corum fafti inculcant, ipfe Bacchus, eidem Deria-

di adluiffe legitur Pyicetes, οξ§οπο8ψ ελέφαντα κατά κλόνον _{ηνιοχευων.} h. e. reétipedem Elephantum ad _pugnam agitans c). Nec defuere Indorum regi antiquiilimo, Stabrobati, ελέφαντες ττολλο) κα& υπεξβολην _{λαμπρώς} κε~

κοσμημένοι, ^{εις τον} πόλεμον καταπληκτικοί i, e. multi Ele- phanti valde magnifice inftrucfti, ad bellum terribiles d).

Patrii moris fervantiflimus _quoque fuit Porus, Alexan-

dro Magno, tefte _{Arriano, qui} ducentos opponeret

Elephantos, ipfe bellua inter ceteras* eminentiflima

; o ( <?£% 9 veétue, ethnon diffitemur Diodor, Siculum de hoc

numero ita diminuiffe, ut centum & triginta nomi-

net, Curtius vero tantummodo quinque & o&oginia

c). Idem obfervavit Omphis ^y qui Alexandro Eie¬

phantos , per modica iotervalla miiitum, agmini im- niixtos, & pröcul eaftellorum ipeciem facientes, quin- .quaginta fex tradidk /), nec non Abifares, qui tri¬

ginta Eiephantos eidem miferat Alexandro, oppor-

tunum advcrfus Indos auxiliurn, quippe quibus plus

in belluis, quam in exercitu, fpei & virtutis erat g).

Sic Pharrhafiorum regem trium millium Elephanto-

rum numerum, & prscipuum quidem in bello terro- rem, explevifie cordlat A). Addo Parthalidis ^re¬

gi Eiephantos feptingentos in procin&u beilorum ^ex- cubaiTe, & Taluftarum regi quadringentos, atqué

Prafiorum regi nevem millia Élephantorum per o-

mnes dies ftipendiari /)♦ Nec de Dario Codomanno>

Perfarum _rege, hletur, quod ex India accitos babue-

rit Eiephantos ad terrorem hoftibus incutiendum A).

Paucis ut defungamur, poft Alexandra _tempora & i- pfius inter fucceiTores imperii, vix ullum deprehen-

dere licet, Ekphanforum greges, & quidem turri-

geros, inter hellandum qui non adhiberet. Etenim

Eumenes in prielio', quo Antigonum fudit fugavitqj Elephiyitos fexaginta quinque cepit; Seleucus, cum eodem Antigono pugnam initurus, Eiephantos pene

quingentos eduxerat ; Pyrrhus ^, _{Epirotarum rex't}

Romanorum Confulem Levinum apud Heracleam,

duobus & viginti Elephantis ftipatus, devicit; L Cce-

cil. Metellus ex Pcenis, in Sicilia, _potitus eft cenrum

& viginti Elephantis 5 Ptolemceus, ad bellum ^cum Antiocho gerendum ^, coégerat feptuaginta tres Eie¬

phantos ^, cum Antiochus in aciem educeref centum

& duo ₃ Jugurtha, in Elephantis quod auxiliurn pu-

ß tabat _t

> o (

fabat, objecerat Romanis triginta quatuor: Juba 9 contra quem G» J. Ccefar acerrime pugnaverat, ultra fexaginta Elephantos ornatos armatosque cum turri- bus, ad Thapfum oppidum , perdidit /)> fic in bello Fhiiippico, & anno U. C. 553. Elephantos primuip

adhibuerunt ipfi Romani, a Pcenis antea captos m).

a) Hiß. animal. IX. c. /. b) Hiftw. Ν. VI. ^c.

jp. c) Bocbart. Hierozoicen II. c. 23. d) Dioder.

Sicul. IL e) Ar r i an. V _{p. 339.} Dioder. XVII. c. %j.

Curt. VIII. c. 13. J) Curt. VIII. c. 12. g) Cur t. V11.1

1.13. h) Curt. IX. c. 2: t)Viin. H. NVI.c /j?V.

A) Curt. V. t. 2. I) Cfr. Cfuverii Epitom. Hiß.

Mundi, Salluft. Bell, Jugurtbin. C.jj> Hirt, de bello AJri-

f. p. Sif. tn)Lvoius X.

§. IV. s

Elephantis, in anqipiti Martis alea ^, ne ad im*

pugnandum quid deefTet prsefidii, ubicunque a prifcis

avi militantibus adhibebantur, ibi lorieas illis partim

aureas, quibus a reliquo Elephantorum grege digno-

fcebatur facile regius & priroarius , τεΒωξα,κσμενοε $ω-

pptvj βχσιλκω, ^kom υττεναγών 7tocvTct τα Sqqlob ^, uti a fe- ptuaginta Interpretibus dicitur 1 Machab. VI. v. 43.

Vel πξωτευων των ελεφάντων II Maehab. XIII. V. I f

partim ferreas, adjunxerunt, omnem iere ^cutem ,

adeo licet a tergo ciuram, ut cujusvis teii i&um elu- deret, quippe nulla vi transmitti, nufioque ferri acu- mine penetrari potuit, contegendo. Audore heic , ut alios taceamus, nitimur Heliodoro: bellua, fcribit, Jer ro mumta eft, cum ad pr & Ii um ac cedit ay G la-

dios prasterea non contemnendac magnitudinis denti-

bus alii , alii probofcidi alligavere, eurn in finero,

ut hoftium confertiffimos perrumperent cuneos viam-

que fibi, iu ob via qucevis facvientes, aperlrent. Cli-

tetfas

) o ( sär

CeTIas denfque dorfo imponebant, quas geminse fub-

ter alvurn eacenae ex ferro cinxere , illisque turres Eve domos, quas pugnaturi intrabant, fuperitruxere.

Elephanturn Ita turri munitum, aliisque ad pnelium

rebus necefTariis, quemadmodura Graeci καοοσμψενον;

ita Cor ^η. Nepos ornatum vocat. Verba _ejus de Han-

nibale leguntur: Alpicos , conatos probibere tranfitu ^» concidit, loca patefecit^ i tiner a muniit, effecitque, ut

ea Elepbantus ^{ornatus ire} poffet, ^qua antea unus ho-

wo vi κ poterat repere b). Hoc vero dum nos fta^

tuimus / tantum abeft, ut cum Floro diflentiamus „

de Antiocho Magno referente, quod Elephantis aurot purpur a t argento fito ebore fulgentibus, aciem ^#- trinque vallaverit c) ut hifce paria adducere poiiimus

ex Gellio d) & Maorobio e). Nempe Hannibal Car- thaginenßs, eum idem Antiochus el oftenderet ii) campo copias immenfas, quas, bellum populo Ro¬

mano fa&urus , comparaverat > infignibus argenteis &

aureJs florentes, snduceret etiam currus cum falcibus

& Elephantos cum turribus ^, equitatumque frenis, ephippiis, monilibus, phaleris prselulgentem, atqus gloriabundus rogaret fatis ne eiTe credis Romanis

haic omnia? Eludens ignaviam imbelliamque militum ejus pretiofe armatorunv fatis plane, inquit, eiTe cr6»

do Romanis hasc omnia, etiamfi avariflimi funt. Ni¬

hil tam lepide. Rex de numero exercitus fui & d6

&quiparatione aeftimanda qu^fierat, refpondit Hanni¬

bal de praeda. Quid, quod in Eumene refert Plut- arehus, Elephantis, in prselium ituris ^, pro ornatu»

veftes injedlas eiTe purpureas, ne dicam ab Ccefare ^,

in bello Africano, Elephantos cum turribus ornamen-

tisque captos f). C.terum, in viam ut flat reditus,

Ne huc atque illuc effrenis & fiuéluans divagaretur beitta, collo vel humeris ejus, & nutu & verbis

b 2 *em»

) o (

temperaturus > infidebat Indus, magifter & redtor ,

quo tarnen nomine, non femper, natio Indica, fed ars

& fcientia commodius regencii Elephantos qui ex India omnium generofiffimi ad bellumque edobtij ^ac-

ciri folebant, intelligitur jr), ita quidem* ut nec A?

iricana _gens exeludatur by Sic de expeditione An-

tiochi Eupatoris, quum , exercitu validiffimo, centum

nempe miliibus p®ditum & viginti miliiiim ^equitum,

*

ad h ®c triginta duobus Elephantis, JudiEam invaden-

do fufseperatji i Machab. VI: v. 37. hare exflant

verba i 7ivpyoi f-uhiva cyyeo) σκεττ&ζό ^μενοι Iiφ εγ,ά-ς& Βηρΐ8 ίζωατμενοί. εττ ο&υτϋ μηχανα^ zc&t εφ εκ&ςχ κνόξεε όυνα-

μεωε duo ^ τξΐιχκοντού et σΐοΚεμ^ντεε ετΐ dur eis ^, xed ο 'Ιν-

ios durs i. e, vertente Caftellione : unamquamque belluam protegebani impofit® dorfo lignear turres va-

tidar, Elephanto arte aiiigat® ; & in quaquc turri ho-

fnines crant duo & triginta qui inde pnelhrentur,

&; bellu® magifter Indus» Idem ille Indus ab Arifto-

tele dicitur ελεφχντίςηε, & manu tenebat u^Ttvy enfem

falcatum _, vel, ut Philoftrato placet, incurvum bac.u-

lum _, quo beftiam verteret regeretque; adpeilabatur

fnterdum ελεφαντοίγω yes, quod ^. Elephantiiin agit t):

ab his vero multum differebat ελεφα,ντχξχηε^ cui im¬

perium eftet in belluas plurimas, quique Elephantis

non iolum, fed infidentibus etiam irnperaret. Nec dubitaverim, quin ad illuftrationem rei conducant ^%

Qu® doeet /Elianus in _opere fuo de iraftruendis acie- bus ) ubi ita fcribit : in ordine Eiephantorum, qui u- ni pr®eft Elephanto, Zoarcbus ab animalis pr®fe<ilu-

ra vocatus eft ^: qui duobus imperat, Therarchus a

lera _, quaii ferarius: qui quatuor dominatur, Epithe-

farchus, duplicaris ferarius: qui oefto pracfeäus eflr#,

Itarcha h. e. tunn® prfhceps$ qui fedecim prareft, E-

lephantarcba i. c. Elephantorum pr®fectus ^.. quod au-

tem

) o (

fem ex fexaginta quatuor conftat phalangem voea-

mus Elephantorum, cujus prcefedlus Phalangarcha

vocabatur k). Ad locum modo allatum τ Macha'tx \%

v. 27.» quod ipeétat, eidem fidem, utpote icriptoris

non Canonici, eo potiori jure fe dencgaturos ad«

firmant permufti, quod, ii a fabulis & prodigiofis quibusdam veterum mendaciis difcesferis, nemo fa-

eile exiftit Hiftoricus , qui tot viros, nirniium tri- ginta duos, & quidem armatos ^> in quolibet turrito Elephanto depugnaffe tradat. Neque ^ex ingenii iila

lufu _, quem adhibet Jacobus Ponianus, ubi - "Elephan-

turn difputantem facit cum Leone de prineipatu in-

ter belluas, tum ad comitia publica veluti congrega-

tas _, aliquid certi concludere licet: lta verofuam cau- fatn peroravit Elephas; de robore nofiro nihil die am,;

id faiis in de eolhgitur, quod. cafiellum finguli 30 eS

ampltus militibus armatis plenum geflamus, Pro mit«.

[eis noßra ad varia munera perquam utilis eft, qua pro manu utimur. Ea potum baurimns ^, eibum capi-

inus, per eam reclores afiendunt cf defeendunt. llaC

arbores dejicimus, in belle de manibus prudiantium te- la excutmms, ab equo equitem deturba mus, peditem cor i

f 'eptum, quo libuerit, projicimus. Gladio ad ^eam alligaia

truentas ctedes[a&itamits* *) Vitium vero iufpicatur Freinshemius haerere in ipio Textu Grseeo, quod cui-

vis Elephanto imponantur éyöqts rqtatährct, Mb, ^cum

nemo neiciat quantum fpatii requiratur, ut tot ärhia~

ti manibus iaetilisque uti posfent; faciiis. addit, in

numerorum nguris eft lapfus, ergo λβ ad iß retradlum vult, provocando ad ChroniconjTernpü iecundi, ubi legi-

tur Antiochum eduxifle Elephantos mukös, fuper qtiibus fingulis erant pugnantes vir i fortes duodeeim

l\ Huc accedunt teitimonia auäoritatis non mini-

ms»

«SÄ» ) o ( ^(SAS»

fri®. Scribit Philoftratus Apollonius: pugnant inftru·

i?/ turribus Elepbantorum, äecem aut quindecim ca-

pacibus, £a; quibus fagittas tf jacula mittwit Indi ; Item Marmolius: JEthiopes ad bellum profiei- fcuntur, tur reί ligneas Elepbantis imponunt» ex qua-

rum vertice decem vel duodecim viri pugnant fagittis9 lapidibus ^aut jaculis inftruBi. _Quid rnu I ta? Sunt, qui Elsphantum, prater redorem & ipfam _turrim,

tres, aut quatuor, aut, ad fummum, fex beilatores

geftasfe, non plures, arde tenent & contendunt ni).

rf) Iii IX. b) Vit. Hannib. c. j. c) IL c. 8.

d) NoB. Attic. V e. y. e) Saturn, pag. 274. f) Hiß.

Bell. African.p. $iy. Ste wecb. Comment. ad Veget. p. 379*

£> Index Freinsb. ad Curt. b) Bockart. Hierozoicon II. c. 27. p. 268. i) Ibid. k) P. m. ?2y. *)Frogymn,

Latinitat. Li b. III. _part. prior. 1) Index Freisbenu

modo citat. m) Be c bart i Hierozoicon loco ant. citat*

§. V.

Prius, _quam ad prselium committendum educe-

rentur Elephanti, ita loricati & inftru&i , quo imma- nitate' magis efferati evaderent & in hoftium turmas

ftrage ingenti irruerent, fangvinem uvae raororum ii- Iis porrigere erat moris a), quin & ^certum ipfis lo-

cum, unde prorumperent, adfignatum eiTe paffim le- gimus, & quidem ante aciem, ut primum impetum, utpote acerrimum ^, exciperent & fuftinerent. De Po-

ro habet Diodorus Sicul: Elephantos in front c aciet paribus i ^{tit erva} Iiis di/pojuit & in belluarum medio reli-

quos milit.es flatuit, quibus imperatum fuit, ut belluis adeffent cf impedirent, ne ex obliquo ferirentur b) I-

dem Curtius: ante agmen fuorwn belluas agi juffit c).

Sic in primam aciem produxerat Pyrrhus Elephantos

fuos ad _pugnam Lucanias, cum ducibus Romarns Cu-

Ciö

1&2> ) o ( ^

rio & Fabricio ä). Scipio, contra Csefarem "nov®

ftrategemate militaturus, poft Elephantos turritos, tri·

ginta in ordinem cooftitutos, aciem fuam Inftruxit, ufi

cum ab adverfariis lapides mitti ccepiftent & Elepharvr

ti perterriti fe ad fuos convertifient, rurfus a fua a·

eie, iapidibus miftls, eos converterent adverfun»

hoftem e). Interdum poft terga exercitus ftabant Ele- phanti, pugnaque incepta, viam fibi pe^iordines mi- iitum patefaciebant, fubito & nec opinato fuo adven- tki, hoftes pariter, atque equos, nimium quantum ex-

terrentes. Sic ratio fuberat, cur prope Magneiiam,

cum Antiocho, quum congrederetur Scipio, fexdecim Eiephantos poft Triarios in/ubiidio locaverit /). E·

lephanti etiam utrunque cornu claudere iolebant, dex·

tra laevaque collocati ala, aequali inter ilios ipatio in- terje&o g): hos aiii pugnantium agminibus immifce·

bant, certumque numerum militunij qui Eiephantos,

quoquo fe verterent, fequi jufierunt. Eiephantos, in·

quam, in prselils & conflidu non otiofös adftitifle fpecftatores, fed vel ferociilimos hoftes, iatis fuperque

declarant vidtorise, illorum opera faepenumero obten^

tae, idque prseeipue poftqtiam teia, in ilios emifta ^,

vuinera & dolorem excitavcrant; _nempe pedibus ob-

via cun&a obterendo, manu iive probofcide armavi-

rosque corripiendo, quos vel fuper fe regentibus tra- debant vel dilacerabant in fruftaque fecabant. Exem- plum adfert plane memorabile Hirtius de miüte vete-

rsno quintas legionis.« quum, inquit, in Jinißro cornu

Elephantus, vulnere iffns tff dolore concitatus, in Ii-

χam inermem impetum fecijjet, eumque }ub pede (ab- ditum, deinde genu innixus pondere Juo probofcide ^ere-

&a vibrantiqae, (iridore maximo p* eineret atque eneca-

retj miles bic non potuit pati, quin (e armatum befliß offer ^r et. Quem poft quam Elephantus adje tek infe/fa

veni*'

C o t <£*£

venire åmmadvertit, rdiclo éadåvere, militem probo- -fcide circumdat ntque in fublime extollit ^{armatum ,} qui

in ejitsmoåi _per iculo, quum con[tanter fibi agendum vi- écfet, gladio probofcidern, quo erat drcumdatus, ^ro?-

, quantum viribus porerat, non deftitit, gv/o dolo-

adductus Elepbantus, inilite abjeBo, maximo cum

-ftridöi'e céiverfus tid r'eliqiias befliasJe recepit b). Ele- phann pr^rereanon tanium mi l i t i bus ipeeie, fed etiam

odore & ilridore ad omnia pavido animali nempe e-

quis, qui illos, ceu novum quid & infolitum, miraper-

tnicitate pedum, fubterfugere, fantum terroris injicie-

ibant _j ut, armis abje&is, ftationesfuas conturbati haud

defererent. Ita Livius de Romanis & Magorie PcEno, fignis collatis dimicantibus: ad Elephantoritm ftridorem odoremque & adfpeBum ter riti equi, vanum e-

queflre prcelium fecerunti). Idem fere habet Florus, u-

.

bi inter Fyrrhum & Romanos primus fieret confli&us,

-nempe quod Elephantorwn tum magnitudi ne, tum de- forniitaté, & novo odore, ftmul ac flridore con[ternati equi ^, quum i neon ni t as ßbi beflias amplius quam erant,

fufpicarentur, fugam ftragemque late dederint k J, Huic

vero malö remedium invenit Csefar, qoippe in hello

cum Scipidne & Juba ^, quibus rnagnus erat Elephanto-

rum numerus, Elephantos ipfe ex jtalia transportari iuflit, quo ef' nnles Komamis fpeciemcjue & virttitem

befliß coqnojceret, C cui parti corporis ejus telum fa*

eile adjict _po fl et, ornatusqus & loricatus Elepbantus

quum ef]et, quß pars ejus corporis nuda flne tegmine re-

linqueretur, ut eo tela conjiccrentnr, pr £ t erea utjumen-

ta be fl i arum odorem, flridorem, fpect em confvetudine ca- ptarum nonreformidarent, quibus ex rebus largiter e·

rat confecutus : nam & milites beflias manibus _pertra- ciabant earumquetarditatem coqnofcehant equitesque in

cas pila prßpilata conjiciebant ^atque in confvetudinem e*

t quos

) o (

quos patient i a beftiarum adduxerat /). De vocabulo (IriåoYts, toties, .ab auctoribus & nobis, heic frequen«

tat o, obfervaridummitaniu^quodin Ariftotele & Arria-

no fynonymas habtat voces τξίσμοε, ^γμος & συ^γ-

f£oV, quibus ro ονομ^σπ&πνιημίνον barritus, de quo in

<5* 14 & ilridor, & frågor ^{atque murmur,} judiceSca- ligero & VoiHo, optirne conveniunt m).

a) Bocbétrt Hieroz, loc- citat, b) XVII, c) Cur ti

VIII. ^c. _14. d) Flor, I.e. τ$. e) Hirt. BcUq Afric. _ρ.

i) XXX. ct /j\ A) i. c. 1$. 1) Hirup. £of ^. tn)

Lexic, Etymologie.

Etfi, quse de Elephantorum in bello ufu dixlmusj

brma nitantur experientia, at exitum tarnen parum fe- licem illos faepe manfiiTe, qui difcrimini beilorurn eos

obtulerunt, eadem mculcai experientia. Etenim varia

' excogitata funt ab miJitantibus remedia, quibus Ele»

ρ b an tos, fibi oppofitos, aditu ad Fe prohiberent, quod fiebat fecuribus pedes amputando, FoiTas quo- que !ta te&as effodiendo, ut in lilas, ur>a cum infi- dentibus, gravi cafu deciderent atque interirent. Veli-

tes apud Romanos in prima aoie conftituebantur, vel fudibus, vel lanceis latioribus, vel hailis praslongis E- lephantos debellaturi; immo, verutis conjeétis, Ro¬

manorum pedites Hannibalis Elephantos a fe avertis- (e &, celeriter infequendo, fub eaudis, ubi mollior e- rat cutis, vulnera iis mortifera inflixiffe, quemadmo·

dum etiam ignibus ex caftris Romanorum efle illos exaélos, refertLivius a). Sic ^novo quodam gladiorum

genere utebantur Macedones in Elephantis avertendis, quod copidem vocabant: erat vero eniis incurvus, falci

baud diffimilis, ad fecandum perquam aripofitus, quo

.probofekias fcu ^manus Elephantorum pariter & crura

§. Vi

C ^am*

<&X2 ) β (

amputabant b). Subitus vero Eiephantis ^cum eiTet ti-

mor incufTus, quippe terrentur fividove Juis ^c)y unde

Seneca d): Elfphantos porcina vox terret in fuorum

acies recurrehant, eos protercnda atque difpergendo

& tanto majorem ftragem, quam incer hoftcs edide-

runt, edendo ^, quanto acrius pavor coniiernatos ^age-

ret _, quam infidentis magiftri imperio teguntur. Ut

taceam, quod Elephantorum ufus in repentina ac tu- mukuaria _pugna nullus eiTet e)* Hup quam maxime facit oratio iila Ajexandri, ad milites habita eorumq/ani-

kios erigendos, ne Eiephantos , in polderum, tanto- pere extimefcerent: quod pertinet ad Eiephantos, in- quit, pr#fens babemus exeinplum ι in fuos vebementius,,

quam in tios incurremnu Tam vafla carpora f'ecitri-

bus falcibusque mutilata [um. Quid anteni im er ed

tot idem fint ^, quot Forus babuit, an tri a millia ?

qpum y um aut altero vulneratts ^y ceteros in fugam

äeclinare vidimus. Cmqregata vero tot millia ^y ipfa fe elidimty tibi nec ftare» nec fugere potuerint inhabi-

les vaßorwn corporitw moles. Equidem fic amnwlia ifia contemß, ut % qvwn habcrem ipfe ^{y mn} oppofuerim%

fatis gnarusy plus fuisy qnam hoflibus ^per k uti injevre fNeque a re aliena Tunt, quac in altero & tertio congreiTu cum Epirotarum rege, Pyrrho* pbtigiiTe

Romanis memorice prodit Florus , nempe quod ^, C»

Minucius, IV legionis ha/latus, cum, unius Elephanti proboTcide abfcifia, rriori poiTe beliuas oiienderet, bei-

luarum terror ita exoi.e verit, ut in ipfos pila fint con-

geita & in turres vibratce faces, totaque hoiliumagmi-

na ardentibus ruinis operta, nec non, quod pFoduétt

in primam aciem rurfus Elephanti omnia circa, ^ex:

c^fu quodarn infolito & improvifo perterrefacli, gra*

vi timore permifcuerint^J. Satis itaque conltai, an-

cipitt utriusque partis periculo, bellatores Kiepbantos--

€ffc

) fö® 19 o(

\

effe adhibitos , nec fine ratione, ut perhibet Appia-

nus> καν ύo 7icKsp.i8£, communes koftes^ & commune ma- lurn adpellatos. Etenim eo digitum intendit Lucre-

tius , ubi canit:

Ut nunc fiepe boves Luc# , ferro male c<ef<cy Diffiigiunt, fera fafila furs cum mulra deder e.

Sic fuit, ut facerent. Sed vi χ adducorr ut ante

Nnn quierint animo prcefentire atque vider e y

Qiiam commune matum fieret fosdvmque futurum hy

a) Li b. XXXX VII. hem XXX c fr. Affium*

de Bell. Pitnic. cJ Stexvecb. in Vegéiiunip.sfX b) Curt.

VUh c. 14. c) Hiß. Ν: VI iL c. ρ» </) [ra IL

c. /2. *?) Liv. XXVII. c. 42. /) Curt. iX c. a.

L c. h) V. 13.38' ξ$ feqv.

VII. S

Intcr dimieandum quid valeat Efephantus turri-

tus, quid non, fatis eft fuperque ^a nobis, & quidem

pro inftifuti ratione, oftenfum: reftat, ut tribus,quod

ajunt, verbis figntficemu* Romanos, Mavortium ve-

re populunif tantum ex beilua ida immani devi&a psrcepifie voluptatis tantumque laetioris ve [uti atifpicii».

ut eam in longo & magnifieentiffimo triumphantium agmine, publieo infervituram fpeétaculo, collocare

haud dubitarint, vel Bacchum imitantes , quem , o-

rr nium primo, poft Indiam debeliatam, Jndico Ele- ph;mto fubiimem eiTe ve&um in triumpho inaudive-

rant, qua de ^re confulatur Diodor Skjul. a\ nec non

Plinius, qui ita habetKönne jmifiti F.lephavti pri-

mum fubiere currum Pompeji Magni Africaw trntm-

pho, quod prins, India vi fila» triump haute ^Libero

Patre memoratur b). At Plinianum hocce ita ex-

piicandum judicamus, ut nihil obilet, quominus Cu-

ius Dentatus fuerit ex Romanorum ducibus primus,

qui

10 ) O (

qul poil vidoriam, a Pyrrho deportatam, Elephan*·

tos in triumpho duxerit, id quod difertis vcrbis pro¬

fitetur Seneca c)} _neque aliter FIotus : nec tefnere ulins pidcrior in urhem ^(tut fpecwfier triumphus inträ-

vit» Sed nihil libentius populus Romanris adjpexit,

quam tüas ^, qnas timuerat, cum tnrrihusfuis belluas,

ψi(6 mn fine feufu captivitaiis^fiifomßis ^cer vid bus, vi-

Stores _equos fequebantur d). Sic ab eodem Seneca

narratur Meteilum, vi&is in Sicilia Pcenis, triurn- phantern, unum omnium Romanorum, ante currum centum & viginti captives Elephantos duxifie ej.

Fiura non addimus, quia, fi quse addenrla heic fo-

rent, posfunt illa aliunde cotnmodiirs arcefii , quem- admodum Elephantorum ufum perquam folennem

in curru regum & triumphantium expofuit par il-

iud erudkorum ad hane noitrarn Academiam,

Schefferus /) & Figreüus

S. D. Ct.

a) Lik IK k Hiß« Ν. VIII. c. 2. c) De Eve¬

rn t. vita, C. tq% d) I. c, /<?. é) De Erevit. vites c» 14.

/) De re vehiculari vet. p. ßp. S5 feqq. g) De Sta¬

tuts lüuft. kmamrum _p. 16^