• No results found

De claritate virtutis & artis circa ardua exercitium academicum, quod cum consensu ampliss. Facult. Philos: in Regia Academia Upsalensi, præside ... Jacobo Arrhenio ... publicæ ventilationi modeste sistit ... Carolus Echman, O-Gothus, in audit. Gustav. m

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "De claritate virtutis & artis circa ardua exercitium academicum, quod cum consensu ampliss. Facult. Philos: in Regia Academia Upsalensi, præside ... Jacobo Arrhenio ... publicæ ventilationi modeste sistit ... Carolus Echman, O-Gothus, in audit. Gustav. m"

Copied!
56
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

Q. F. F. Q, S.

DE

CLARIT ATE

VIRTUTIS &ART1S

CIRCA ARDUA

Exercitium Academicum, Qaod

cum confenfu AmphjJ Facult. Philofi

in Regia oAcademia Upjaknjt,

PRAHIDE

'

/ ri. . 4)nplüßmo atop Ccleberrimo Dn. y

GBO ARRHEN10,

HbFlor, ; Jeff. Reg. & Ord.

publica^ vc: uioni moderte (iftit

S:x Kvi T:tis Alumne.

CAROLUS HC HMAN,

OGothus,

In Judit. Gußuv. Maj. ad diemXX, Dec,

z_Amti MDCCXF. boris ante

wer)diem folitis.

upsalti

impreflit Officina Werneriana.

//

■"t- '.f'"

/PdJanuFcrubiX

(2)

r

S.-ve Riy® M:tis

magn^ f.idei viro

ReverenéJJimoin C hriß

o

PATRI ac DOMINO ,

D.I ACOBO l, ANG.

S.S.

Theologie Doctori,

Celeberrimo > inclytae Diocceleos LincopcnfisEPISCOPO eminents*

limo,Regii Gymnafii&Schoiarumi

per O-Gothiam EPHÜRO Adcuratisfimo,

m&cenati maximo.

Exhibet tandem mea Mtifa[ruttum

Nonfatis dignum, 'fateor, decore Hominis Tantiquiaprodit omni

Åbsquenitore.

I

Hinc

(3)

H'mc verecando nimis oreocellos Deficit: lucem trepidans veretur

Publicum: Summi m/ißtfub ara Tuta Patroni.

Limafed fratris radiis refulgens

Gaudet: fr Muße lepick Minerva, Qu<scboris Ulis decus omneprobet,

Preefide cantant.

Sicmagisnoflras>VenerandePR/ESUL,

Tromovesßmper refovesque curas>

Cum Tuo nutuplacetadjuvare Quicquiclagamus.

Sic Tuis Pindusrefonabit almus

Laudibus: Grates referent Gamena.

Gratafintjaltempietdtis in Te

Tahajigna.

Quälejam trado minimus dientum^ ayitquefibmiffi precér ut benigne

Parvulam cbartampatiare tanta

Luce mtere

£

Rcverenclisfimi NoyninU Tai

cultOY devotißirnM

i i '

CarolusEchman.

v

(4)

VIRO

Jldm.Rever. ßf Prdclarlßma

Mag.DANiELi Arvidsson,

Paftori in <8bl) & Öbc£f)ö$/ eccle- fiarumque, quae in territorio

fing fitas funt, Praepofita longe digniflimo,

Patrono Magno.

PLBcverendoatcjue Clamßmo

dn.tobi«

collandro,

Paftori in ©fdtftub laudatiflimo,

Nutritio benigniffima.

(5)

VIRO

PLReverendoßfPrdclamßmo Dn.

Johanni Ulmstet,

Paftori in ©mattatp & 2ccfm)D meritiflimo, ecclefiarumque adja-

centium Pra?pofito lauda-

tiflimo.

Avunculo aetatem colendo.

Spe&atijf.fidei ßf -prudentiä Viroy Ün.IsAco Torstensson,

Redituum publicorum, per terri-

toria ®a()l & Sttftng Prasfe&o

adcuratiffimo, Benefa&ori optima

(6)

i~\uantamefemper3Patres3bonltatefoveiist ßfutfcfo fuit rebusportus & ara, meis, rfgnofco & venerorfempery dumcorporefan-

guu

Currit3 & articulos(firitus hosce regit.

Fix tarnen ingrati crimen dep ellerepoßen,

Nec meritts Feßria gratia dignaföret'.

Ni locus hiccelebres■>Mufarufflendtdafedes

Certior &fat depietate mea:

Quantus enim favör efl , bencfaflaquej

quamque benigna

t)e noflra femper iuraJalute fuij„

Nunquam qua tacui3 poflhacfi linguata-

ceret,

Non tarnen hic teflis comprimet or afibi.

Quod volo3 quodteneor mea Clio (fönte lo-

quatur, Hos esl in partes officiofa juas.

Propterea nullus Fe/trum miretur3 opella jQjod prxfixum habeat, nomina Fefirat

decus.

Quam liceat celebri Veflro munire favore

Oratqui pius ad fata (uprema manet Veftrorum pl. Reverendorum atq;

Spe&abiiium Nominum

eultor obfervantiffimus C, Echman.

(7)

L J.

^^Icut pleraqve, quae

XPetimus ? bona ;

in noftra fita »

^wÄfint poteftate, fiveL-»

@J®aIiunde dependeant;

non gratis homini contingunt; fed duro Iabore funt__»

paranda, fecundum illud Epichar-

mi: räv itovuv 7rutåcrtv Y)[Xiv 7iccncc t' åyo& 01 -SHol, & Horatii*:

Vita labore dedit rnortalibus -;

ita etiam omnium bonorum am-

pliflimum virtus, quantulacunque

in hominem cadere poteft, nc n_»

adnafcitnr nobis, féd indefefTo ftu- dio eft acquirenda. Teftanfur hoc

eximia fapientum di&a & elogia,

quibus quidem virrutis fublimita-

tem fuper aftra extollunt; fed diffi-

Nil Jfine magno

(8)

2-

cultatem ejus juxta ingenue agno- fcunt & confitentur. Sic Hefiodus:

tijg <T ägi]yj$ ifyutu ©sol ngond- gorSev sbrjmv dSdwTcl - - -

Nec aliud innuit litera Pythagora?

bicornis, quam viam dextram, pri-

jno quidem difiicilem & afperam, adituque acclivem , ducere via-

torem in editam virtutis arcem; fi- niftram vero, lenem & molliter_>

declivem , tandem in pra?eipitem

ruinam devolvere ingredientem..

Nimirum

- - tendit in ardua virtus.

adeo verum eft illud notolgiiMyrov

gra?corum dvcrxoÅct td rnÅd. Quse-

cuncßenimcontemnimus,ubivisob--

via$ & fine arte parantur: <Sc ne- fcio an faftidium ex nimia rerum

copia oriatur. Sed qua? arftimati-

onem humanam merentur, ea o- mnia Deus, qui necefTariurr» nobis

laborem injunxit, ut ftudium no-

itrum excitaret, proeul removit.

(9)

5 Sic aurum argentumque, &qu$vis

metalla, prourpretii gradibus difFe-

i runt, eomajori cumdifficultateexi-

mistemevifeerib9 eruijuffit. Quam

tenues &rar^ funt venas argentese, multo inutili lapidi intermixtae, «5c

propterea non fine multo labore e-

liciendee? fed ferrum quam parum habet purgamentorum? Ceterum-.

ficut non (ola raritas rei pretium_.

conftituit, (ed etiam valor aliquis

naturalis, qui ineft; ita etiam vir-

tutem non qua difficilem a^ftima-

mus, fed qua utilem: quanquam-»

fruåus ille eximius, quem profert

eximia virtus, non fine difficultate percipiendus fit: «Sc, ut maximen»

fplendorem luum emittat, vulc_,

fponte fua exereeri probarique dif-

fieultatibus. Quam rem, confide-

ratione oppido dignam, cum levi

hoc exercitio ventilare animus fit,

non multum moramur vocum ex-

1A- plicationem,quibus infcribitur dis- I fertatiuncula, Cum cuivis patere_»

A 2 fperamus

(10)

4

jfperemus nos heic per Clarhatem intelligére amplitudinem illam &

dignitatem, qua virtus in fui admi-

rationem nos vel invitos trahit: per Virtutem vero & Artem habkusillos animi, quales a Philofophis defini-

niuntur♦ PerArdua qu^evis difficilia,

cum quibus, quafi impedimentis,

vircus & ars lu&ari neceflum ha- bent; quorum tn. vi&oria utram<$

rcdditclariorem:ita ut tota quasftio

huc redeat: ^An qimiam difficni¬

tates iiriutemartemq;claram reddant?

DE

vere

illa

loquitur

pulcre

nonprinceps

minus

quam

quon- dam Philofophorum Ariftoteles: a) ( nsgl åsJo yot},£Tidn££oy disl ^ téyyn x).

äps]y}'% yägjo sv^sXJiov svJStco. quod

Membrum Prius

DE

Dificultate

§ i-

a) lib. ILEtb. ad Nie,caf, 2, Lambin11

(11)

i e . 5

Lambinus ftc vertit: Ut quicquam difficillimum est; ita ineo maxime ars ér virtus occupata eft. In hocenimme-

hor est honitas ejfedionis <£r aftionts♦

Quasverbaquam primum, perChar¬

tas hujus viri errans, offendi, illico

adeo permovere animum,ut non_»

diffftear ipfa occafionem hujus ex-

ercitii mihi pr^ebuifTe. Sunt equi-

dem praeclara, & duo maximi pö-

deris momenta fiftunt: virtutem i- pfarn& ehe difficilem, & difflcultate

* reddi clariorein. Difffcilem eam-, eiTe ipfe fatis adftruit cap.9.dicens:

cio Kjspyo v fel G"KZ$2iQV kvai. Atque

•hoc qtuidem ab ipfa mediocritate_j,

in qua conliftit. Quae quam diffici-

hs flt inventu, illuftratfimili excir-

culo du<fto, cujus centrum inveni-

re noneft ,'cujuslibet, Ted tantum periti hominis. Nimirum talepun-

<fturn eft ipfa virtus, quod acu teti-

U gifte perquam difficile eft, in tanto ipatio,quo facile aberrari poterit_., Quamvis& aliadeturhujus reicau-

A 5 fa_#

(12)

6

fa gentilibus,involunfariurn pccca-

tum non agnofcentibus, ignota_>, peccatum originale, quo ad vitia

quam ad virtutes nafclmurprocli-

viores. Non aliter ac lolium fteri-

lesque avenae fine operacoloni do-

minantur; ceterum utiles fruges

magno labore femper redimenda?

funt. Sic, ut virtutis fedes pra?ci-

pua in animo confiftit,quem abdu-

cere nuilo non tempore conantun»

pravce inclinationes ; ita & pri¬

ma erit cura femetipfum vince-

re, omnesque affe&us rationisim- perio fubjicere: cum nullus major

adverfarius in vero virtutis exerd- tio homini efte poffit, quam ipfe_»

fibi. N3m ut virtus habitus eft ani- mi; ita etiam crebris acquiri debet a&ibus, adducendo omnes noftras

potentias in aftuetudinem, naturali

inclinationi contrariam, &propter-

ea longe difftcillimam.Sed hoc mo¬

do futurum eft tandem , ut virtutis exercitium facile ac planum nobis

(13)

7 fiat. Quantumcunque enim contra cupiditates noftras lu<ftamur, crefcit

tamenanimusipfaverumdifficultate. b)

Et quo major est prima difficultas,

eo major eft amabiliüas rei, quam

non nifi segre comparavimus. Et

qu<£ in fuperandis pravis inclinationi-

bus occurrit difficultas, illamfplendor

laudis penfat, qu<e heic viBorem ma¬

net. c)

§ II. Ceterum non orffnes x- qualibus laborant vitiisnaturalibus;

quibusdam enim cum pravis incli-

f nationibus, tanquam cum pertina-

ciflimo hofte,pugnandum eft, ita—*

ut cum maxima moleftia & dolore ipforum acftiones conjunfta?

quidam autem , qui benigniorerrLj

nafti funt naturam, omnia facile<3c

cum dele<ftatione quadam, qute ho¬

nefta funt,fuscipiunt. Itaque non_i ( immerito quseritur: ?~An laudabilior

fit illa virtus,qii<e cum difficultate, re¬

ff luBantibus

b)Sen.ep.21. c) Puff, deOff. C.&H. c.

i.§ 12.

(14)

8

lutfantibus cupiditatibus , acquiritur,

quam qu£)pontaneo impulfu exercetur?

Übi ante omnia fciendum eft, nos

hic non intelligere a<ftum quemvis

virtutis: conftat enim omnem vir- tutis laudem in fpontaneitate con-

fiftere, ac proinde omne coaöum,

etiamfi probari poflit , fuo pretio excidere; fed habitum, quicrebris

aélibus acquifitus tandem, poft mul-

tam relu&antiam, libere incipit_i pulcros producere effeöus. Vide¬

turAriftoteles quccftionem affirma-

re,cum fermo ipfi fit,in di<fto loco,

de concupifcentiis naturalibus; di-

cens faciliusefte refiftere irae,quam voluptati; eoque & praeftantiorem

efte virtutem,qua? hane quamillam fuperat Quin etiam ut majus ne¬

gotium, majorem etiam poftulan^

mercedem; ita 6c virtus difficilis

majorem etiam mereri videtur glo-

riam: non aliter ac major induftria

eft agricola? ,qui agrum funm fabu- lofumjSc aridum cura 6c labore eo excoluit

(15)

9 excoluit,ut feracitate pinguiori no

cedat, Quid ? quod & Socrates ea

* propter infignem obtinet laudern_,

quod naturalem fuam adqua?vis vi-

tia propenfionem adeo emendave-

rit, tantoque virtutis amore fe im-

buerit, ut non folum is primurrL>

vocaverit eccelo philofophiam mo¬

ralem, fed etiam fa&is infigne vir¬

tutis exemplum nobis reliqueritL^.

Qua? omnia primo intuitu adftru-

ere videntur illius virtutem clari-

, orem efTe, cujus ratio diu cum ap-

I petitu fenfitivo confli&ata, tandem

viåoriam obtinuit, quam ejus, qui

nullam ab illecebris pravis repu- gnantiam paffus, jucunda 5c placi-

da quaii aura, adjuvante 'natura?

benignitate, in omne,quodbonum

eft,deducitur.

§ III. Sed quamvis animus refi-

pifcens,& ftudium emendandi nae-

vos naturales fua laude defraudan-

idum

in vita

non

humana,nihilperfedium

eft; quandoquidem enim

da-

(16)

JO

ri poteft, omnetulit ille pun&um;

qui pro viribus illam reftituere &

emendare cupit; non tarnen aufini dicere , minorem illius efTe virtu- tem, cujus ratio Sc omnes faculta-

tes inferiores in omni bono amice confentiunt: cujus omnes a&iones perfedlas (unt, Sc ab omni peccati

labe immunes: ficut angelorum-,

beatorumvirtus,nullacumdifficul-

tate conj.un&a, liberrimo Sc jucun-

diffimo cum affed}u voluntatis ina-

dtiones pulcherrimas abunde difFü- ditur. Alioquin fequeretur etiam,

ex vi oppofitionis, mala opera, ex habitu vitiofo profedfa, excufari poffe (Scminui, quod tarnen fecus videmus fieri.Nam Sc gravius pec-

cant, qui habitum indurata malitia fibi contraxerunt, Sc feverius pu- niuntur, quam qui femel tanturrL,

ex infirmitate labuntur. Et contra, bom aäiones eo magis fimt laudabiies

ac meritoriß, quoproducunturcum ma¬

jori inclinatione. d) Nam,atut adfue-

tudo

(17)

II tudo aäionesjacilitet, tarnen neque

inde bonaram aäwmim pretto altquid

decedit, neque pravarum malitia red-

clitur levior. e) Ut nihil dicam de

labe illa originali, omnis a&ualis

mali fcaturigine, qua? a&ionem a- lias pra?claram imperfe&am reddit.

Unde gentilium virtutes fplendida

peccata aTheologis audiunt, qui-

bus hanc rem excutiendam relin- quimus: adeo ut fequatureo per-

fe&ioremvirtutem efle; quo perfe-

&ius inhabitet fubje&um , & quo obedientius ad omniajuffa rationis

corpus habe3t. Nec au&oritatem

timemus Ariftotelis, quippe qni

virtutes inter fe,ut uni fubje&oin- funt, confert,nonvero diverfa fub- je&a. Dicit enim maioremefTe ho-

mini laudem voluptatem vicifTe_j,

quam iram; non autem hominis

corruptioris virtutem magis mere-

ri laudis ,quam integrioris. Deinde

non

d) Sperlette Philof. Mor.Dijp,3. & 6.

e)Puff,de 0.H.& C. c. 1.§ 13.

(18)

non dicic bonum effe omne, pro- pterea quod fic difficile , fed eam i-

pfam bonitaiem acpraflantiam rei pra-

clare facta., atque omnibusfuis Imme¬

rts ab]oluta, in eo, quod fit difficile, po-

fitam, ejfe tneliorem. f) Majorem.»

autem difficultatem majorem me- reri laudem re&e dicitur, cum opi-

fex ipfe non fit in caufTa ifiius diffi- cultatis. Sicut artifex eft meliotL., qui ex lignis fcabris, nodofis&tor- tuofis figna fabricatnr, quam qui

ex laevibus, re£is ac poliris. Sed

cum ipfe materiam corruperitL.», quanquam pro viribus reftituere

conatus tuerit, non tarnen parum

& operis perfe£Ho, & laboris laus minuitur. Et Socrates eam obtinec laudem , quam refipifcens fperare poteft; non quod perfe&ior iliius fit virtus, qua? multa cum infirmi-

tate eft conjun£ta. Diftinguendum

itaque ed inter difficultates, qua? a noftra culpa dependent,quas inter-

nas vocare vifum eft, 8c qua?'fine f) Lambinus ad d% L culpa

(19)

culpa noftra accefferunt,qua? exter-

tu dici pofTunt. Ha aliquid mome- ti ad aÄionis dignitatem conferre pofTunt. lila vero, cum ipfa? fint peccata,fa&i gloriam potius minu-

unt,quam intendunt.

§ IV. Externas autem difficulta-

tes, ad quas nunc tranfitum faci-

mus, puta belia, pericula, adverfa

& ardua qua?cunque,qu<e extrinfe-

cus accedunt,virtutem claram red- dere poile, fi modo iis cum prude-

tia obviam eatur, adeo non nega- mus, ut fine admiratione ipfarn , cum adverfitatibuspugnantem,cö-

confiderationi noftra tubjicere non

poflimus. Eminet autem iila maxi-

me in* ducibus bellicis, quorum he-

roicus fpiritus adeo a fummo Nu-

mine regitur, ut hi (oli fortuna? i- ftibus pares habeantur. Admiranda

eft eorqm fortitudo, qua calamito-

fiffima quaeque intrepido excjpiunt animo, & in tumma defperationtL.»

adhuc fperantes, adverlitatum ma-

gnitudi-

(20)

14

gnitudinem & famam fupprimunt, exemplo ZEnea?, qui

Spem vultufimulat,premitaltum\corde

dolorem,

&Alexandri Magni, qui clademfol-

erti tngemotexlt\wor/tf demmciata ils, quiexpralio venerani, /7 adavulgas- fent.g) Et ficut ipforum in angu- ftiis prudentia confiftit,, cum aiio-

rum, metu periculorum, obftupe-

fcat,terroresomnes infe recipiunt,

& fuis vel alios hoftes pollicendo, /a) vel fiffla fpe auxiliiper ftratage-

ma /) vel cladis diffimulatione a- nimos addunt, ira ut & milites ad

pugnam cape(Tendam , & cives ad

tributa conferenda reddantur ala- criores. Hase est infgnis illa vir-

tus heroica , qua? adverfus omnes vehementiffimas fortunae procellas

immota perftat,atque in arenatam callidum confiiium invenire potest,

ut quod ad fuam perniciem fuerat

cogitatum, g) Curt. lib:7. c. 7. h) Com: Elim,c.

i) Com; Dat. 6.

(21)

15

cogitatum, id ad falutem conver-

tat. k) Et nifi illa imperatori ad-

* efTet, facile de fuma rerum adum foret. Nam farna bella ftant, & ne¬

mo non novit, quantum momen- tum in bellis adferant animorum

j inclinationes. Itaque cum facile^

multitudo accepta mala magis äu¬

get,unde& civiumanimiinfirmari, hoftiüvero confirmari poflint, cre-

brovanisrumoribus ladatur,utilii-

uscuriofitasaveritate,ipfinonutili, cognofcenda prudenter & fme cri-

rinne mendacii avertatur. Quis ita¬

que non mirabitur tantam virtu- tem, in difficultatibus infigniorem,

quam quae fecundis femper velis u-

titur? Quis heroum clarus est!, qui nonpluriinis, iisq; maxime dubiis

i exercitus narretur malis ?Adeo illa

non veretur mala, fed ultro ad fple- doréfuum augendu, depofcit. Nam

latet mcjite bonis cejjat non cogni-

ta virtus

Apparet virtus, arguiturq;malis,Ll) k)LivJ,i.c.2j. l)Ovid:Jrift:L4.

(22)

i6

§ V. Si autem quaratur,'an im*

peratortam deceatvirtutem quibuscim-

que difficultatibus obluåari? Ante o- mnia dicimus homini flrenuo faci- le illa inexpedito eile, qua: ignavo,

cui fupplicii loco labor est, jimpos-

fibilia videntur, & nunquam virtu-

tem adeo cceco impetu ferrij, quin

rationes conatus fuos expediendi

computatas habeat. Sed cum valde

fallatur prudentia humana, quan-

doquidem uterque adverfariorum,

ritedispofitis rationibus, de fua for-

tuna non d'efperet, alterutro tarnen fuccumbenre, difficile estjudicatu

temeritatisne an fortitudinis fit-, difficillima tentare, quibus parum admodum fpeifubest, cum otnnis

laus heic ab eventu dependeat. Is

enim faspius docuit talem pertina-

ciam non male ceflifle.SicTiberius in perdomando Illyrieo magnis o-

mnium rerum difficultatibus,/ummaq;

frugum hiopta laboravit. ht quanquam

jiejjius revocaretur, tamenperfevera-

(23)

vit: acperfeverantite prandepretium

tulit. ni) Sed & contra multos fuas pertinacise pcenas luifTe: cum viri*

bus enervati indignam pacem ac-

cipere necefle habuerunt,quam x*

quiorem öbtinuiffent; fi eam, cum

adhuc refittendi facultas erat) CO

gitaffent. Ünde Africanus ad An- tiochi legatos: In deteriore (üafor¬

umapacemfacietrex, qiitaJermsfa¬

ch, quamfacerepotuit. n) Et utut audaces fortunajuvet, fepenume-

fo tarnen fallit; & nihilominus hoc

certum est, vel folam felicitatem^

laudem, calamitatem vero femper ludibrium fequi. Quo robore Ale¬

xanderM. erat, nihil metuebat,fed femper animi erat oblu&antis diffi- cultatibus, quibus quidem femper gloriofe defun&us est, fortuna ad*

juvante , ne in temeritatis notain-*

incideret. Sed tarnen monent pöli- tici, fatius effe viros fnagnos norLj

incipere, quam cumfama? labe cur-

B piter

Iii)Svet. in ejus vita cap,i6* fi) LtV«

a 37^.45-

(24)

18

piter coepto defiliere; potiuscß fu-

tiora fequentes remedia fortuna?

cedere,quam inutili perfeverantia,

fe penitus, viribus exhauftis,ever*

tere.

§ VI. Cum autem adverfitates

virtutem nobiliorem non premant?

fed excitent magis,& non minusi- pfi nitoremaddant,quam ignisauro puritatem; non rnirumest genero*

iiffimum quemq; animum iis velie

exerceri, qua? a&ionibus pretium quantumvis addere pofiint. Ea uti*

que, inquit Fortiusjjwn natura (non

tdgloriandi cau(ja , \edahos excitandi dico) ut nihilpetam, quodnon videtur

arduum. o) Sordefcit opera in exi- guis, qua? nihil merentur laudis,

qua?que nullo negotio peragenda_*

puerorum, molliumve & ignavo-

rum relinquimus conatibus. Naitf

- - nulla nifi arduavirtus. p) Itaque ut ad omnia inviéto erat a- nimo Alexander; itaetiam in ip(o infigne

o) in de rationeftudii P) Ovid

l2.de art. am.

(25)

infigne eminebat difficultatis fludi«

um. Sic puer Olympicum ludum recufavic, nid decertaturos fecum

reges habiturus efTet: atque cum«, audiretur Phiüppum patrem nobi¬

le aliquod oppidum cepifle, aut_j memorabili pradio vi&oriam pepe-

rifTe, non magnopere betabatun,,- Ted porius interäquales indignaba-

tur, quod genitor omnia occupa- retj ita ut cum Ulis grande aliquod

ac inbgne facinus oltentare non fö¬

ret reliquum. Idem jam maturior

&annis & fortitudine animi cumu ante oculos efTet, armis , viris, bel-

luisque formidabilisPori exercitus*

non territus, fed exfultans, tandem*

inquit, par animo meopericuhtm vi¬

deo. q) Scilicet egregia virtus non Paris declarari potest, nid inmagnis periculis, quae qui detredat, igna*

vus aut meticulolus audit. Unde^r etiam qua indole Afcanium deferi«

pütVirgilius, inducit eurn magna

& periculofa Tibi in venatione de-

B 2 pofcenteot q) Curt.l.ü'C*14.

(26)

20

pofcentem, ubi

Spumantemque dari pecora inter inet*

tia votis

Optat aprum, aut fulvum defcendere

monte leonem. r) Quapropter quam forcis fingitur a

Barclajo Radirobanes, alias fatis jftupidus, & quam atrox certamen*

ut Poliarchi fui virtutem eo fplen-

didiorem redderet! Ut quoddamjul-

minisgenus cera ér dana ilUjis, as &>

ferritm validiuspenetrat ; ttajortiores |

acgenerofiores ctnimi, tion cumviltbus

& ignavis, jedfirenuis congredt aw 1

dent hoslibus: ut aptam virtntis cotem habeant, s) Indignatur itaq; Aiax apud Ovidium, quod Tibi cum U-

lylTe, tamquam cum (ordido asmu- lo, 5c minus fe digno, de armis A-

chiilis contendendum efTet,cum di-

ceret: - - demit honorem JEmulus Aiaci. - - -

Ipje tulitpretium jamnunc certami* \

nishujus, r) Virg. Mi> 14. v. 156. s)Loccert*

(27)

21

Oui cumvi&us erit, mecumcertaffe feretur. t)

Proinde fi virtus oftendenda est,

antagoniftas optamus nobis pras- claros, ubi dubia videri potest vi- ftoria, & obtenta eo gloriofior; fed

fi minus fuccefferit, damnum no- ftrum folari poflimus. In his enim

non tarn turpe est vinci,

- - -

quam contendiße decorum. ti)

§ VII. Ad pericula belli quam proxime aceedüt adverfitates vita?,

cum quibus (icuti virtuti neceffa-

rio pugnandum est; ita etiam ab

illisfpledormaximus accedit. Nam

- -

Serpens,fttis, ardor , aren#

Dulcia virtuti:gaudetpatientia duris.

Laetius eti3 quoties magno fibi contiat

honeflum.

Quod eleganter imitatur nofter:

Si)äOftör t mamiamoDj ftprcf/ |t<j

biter aftngo förfara ;

®otßang/forq/ feqfc/n>attt*ocl)

nob/ tmnfcer od)Dot>en

B 3 mm

t)Met. 13. u.19. u) Ovid. Met./»9.vi

6. u) Lucan. Iib.9. v.403.

(28)

22

fjott att fot Ml Sett ivimt

ecb fegvar t toben. x) Itaque cum in vita non femper.., tanquam in rofeto, tripudiare lice*

at; fed multa, eaque acerbiflima, fa?pe nfala ingruant, cum quibus

lu&ari neceffum habent, qui a?qua- bilitatem fervare cupiunt, ne ab

honeftis fuis conatibus dejiciantur, inprimis contra pericula adeo ob^

firmandus est animus, ut cum ala-

critate ea excipere queamus. Uter nim non omnes procella? ilicem er

vertunt; ita etiam non qvaevis nos

pericula opprimunt; fed multa de-

pelli pofTunt, ubi animofe iis obvi-

am itur. Nam fi militum fortitudo adeo dependet a regis ani.mo, ut^»

Silos & fua timiditate debilifare,&

fiducia excitare pcflit; utique ani-

rnum etiam, qui dux est corporis,

obedienter hominis vires fequen- tur.Quamprimum enim mens mo¬

tu aliquö rapido percellitur, ftatim

|)er intumefcentiam fpirituum an-

maliumj

x) Stiernh. Bereutes,

(29)

2*

malium, nervi intendurstur, mu- fculi rigefcunt, omnibuscg artubus

-

vigor & induftria accedit* Proinde

non mirum est debere illum hofti

j fuo fuccumbere, quicunque infra-

£0 & timido animo ipfum afpicit, quantumvis longe fortior. Pra?ter-

quam quod acies oculorum, qua?

inviöa? fortitudinis indicium efle_j fölet, venerationem a?mulis adeo incutit, utilli fe opponere verean-

tur. Quali conftantia infignes pra?

aliis memorantur App: Claudius, 8c

1 M.CatoUticenfis, g^orum.alter,

accufatus &reus c or am judiciopo- puii, caufTam agebat accufatorio fpiritu, adeo ut magna pars plebis

eum no minus reum timeret, quam confulem timuerat;y) alter noiu dubitavit fe folum & inermem op¬

ponere Metello tribuno plebis &G.

Caefari, valida manu armatorum^, qui ad vim in refiftentes faciédam,

^ parati efTent, cinåis, & omnenu

eorum conatum fola fui reverentia

disjecit y) Liv. lik2. c. 6t.

References

Related documents

alium quam Hawiibalem, qui urhem. tueretur, fuperejje, h) Iegatos

mdicans juitum, aeqvum atqiie honeflum,quod inter hofpites fervatum fuit, feruarique debet Guam ardua fuertt ha c res, per vafiifeimitm hifioricorum tampum diffiija, licet fe tam,

fuifle , quod verifimiliusfi quod fuerit convivium. docet

denti vero Lavinium cumomnibus rebus, populo au&amp;or fuit, ut viginti talenta ex pub« darentur, ipfe de fuo quinque adje- cit, quo manifeftum eflet, quod non ho¬. minis,

6c cetera, ex contemtisviolatisque difciplinas militaris legibus, manan- tia mala, virtutes militantium tan- to minus obfcurant vel tollunt_», quanto certius conftat, has

modo animi, fed &amp; corporis, eloquentiam , apud Grs-.. cos hypocrifin vocari folitam, delinearunt

dum eft, quod tale fuit inftrumen- tum, ut apud veteres defcribicur.. Erat macbina lignea, ad v er i

Verum enim vero, Ethica (i fana Sc fbbria eft, non potcft diftiteri, quin etiam pii haud. raro delinquant, Deümquc peccatis