N E G O T I A
/
I N T E R
H E N R I C U M I V , G A L L I E n a v a r r ä q u k ,
E T
C A R O L U M I X , s v E c i.E r e g e s ,
ACTA.
D I S S E R T A T I O A C A D E M I C A ,
<«»UAM V E N I A A M P L . F A C U L T . P H I L . UPSAL.
P. 1».
*1
a u. V I L I I E L I H l ^ E H B I O l f l ,
A D A RC HI V U M R E G N I AMA NUE NSI S E . O.
E T
C A R O L U S E M I L T H E O D . B L O M B E R G
U P L A N D O R O S L A G ) .
IN A U D IT O R IO G U ST A VIA AO d . x j u n i i m d c c c x l
11. A. M . S.
V. I.
II O L M I TE ,
TYPIS N O U D S T R Ö M I A N I S , J840
' 7
»E HILUASTE EÖKÄUIIUK
E G N A D T
AF SONLIG VÖRDNAD , K Ä R L E K OCH TAC KSA MHE T.
T H E O D O R .
inter H E N R 1 C U M I V , Galliae Navarraeque,
et Ca b o l u m I X , Suecice r e g e s , acta.
B e l l i s in testinis, religionis c a u s a , Galliam misere v e x a n t ib u s , Henricum N avarrenum jam in h is, summa rerum H u gonotticaru m su sc e p ta , in f o ed e
re quodam C h r istia n o , ad vim Paparum c o e r c e n dam et p r o p u lsa n d a m , con stitu e n d o versatum et hac de causa cum p lurim is Europae p r in c ip ib u s , p er legatum Jacobum S e g u r iu m , conciliantem jamjam alio in loco e x p o su im u s 1). Qua in re q uoq ue C a r o lu s, tum D u x Sudermannioe , uti acerrim us religionis Evangelicoe vin dex H e n r ic o , praecipue per d om um Palatinam c o g n i t u s , litteras ab eo a c c e p it , quod quid em prim um inter p r in cipes hosce negotium loco citato m em oravim us.
Consilium illud Iienrici foederis cujusdam Evangeiici c o n st it u e n d i, etsi irritum factu m , m e
moria tamen dignum e x i s ti m a m u s , q uip pe q uod Evangelicis Europae p rin cip ib u s latiorem inter se
*) V ide D issertation em nostram A cadem icam , quae inscri
bitur: »U nderhandlingar em ellan H enrik 1 \ a f Frank
rike och Karl IX af S verige.» Praes. J. H. S ch rö d er;
Stockholm 1839.
4
conciliandi cam pum aperiret ct magnum inter Europae civitates lo e d u s , quod H enric us, postea Ile x Galliae, constituere conaretur, quasi jam de
signatum in se contin eret. H e n r icu s, r e g n u m , cujus plurimi cives religionem Catholicam p ublice professi s u n t , a d e p tu s, multas habuit rationes Papam R om an um amicitia sibi obstrin gendi et conciliandi; q uam obrem q uoq ue tem pore posteriore eum consilia sua a Papis tantum m odo in domum Habsburgicuni j im perio ingenti viribusq uc prae
validis civitatibus Europae im m in e n t e m , vertere invenimus. In itio regni sui tum intestinis factio
n ib u s, tum externis bellis 2 ) satis d ed itu s, p o stremis dem um XVI sacculi annis consilia majus Jatiusque spectantia in anim um in ducere potuit.
Quae jam dudum rex ille magnus an im o volverat, tunc majorem veri sp eciem prae se feren tia, am ico sincero et familiarissim o, illustrissimo S u H y , dem um mandare ausus est. Magna Henrici co n silia , quae vulgo ” le gra/id dessein” vel ” system e p o li
tique de H enri I V ” in scrib un tu r, et quae, prudent issime cautissim cquc praeparata, jam p e r agenda essen t, quo tem pore sicarius quidam nefan
dus Henrico vitam e r ip e r e t , idem S u l l y , in his gravissimus quid em auctor, posteris tradidit 3 ) ; quorum summae, breviter exponendae tantum heie locum habemus:
2) Cum H ispania et Sabaudia.
3) M emoirés de Maximilian de B etliune , T)uc de S u lly . L ondres 17G7.
” Europa in magnum quoddam civilatum foedus v d rcm publicam quandam Christianam transfo r
maretur, cujus res co m m u n es commissarii civitatis cujusq ue in senatu quodam generali deliberarent:
c iv it a te s , antea inter se dispares, regio nib us aut addendis aut eripiendis aequarentur: liberum reli
gionis e x e r c it iu m , aul Catholicae aut Reformatae, aut L u theran ® , cuiq ue civitati daretur. Quae ad omnia perficienda et consequenda magnum inter Europae civitates fo ed u s, ad domum Habsburgicam c o e r c e n d a m , con stitueretu r; cujus foederis p r in cipes ac duces essent reges Galliae, Britanni® , Dani® et Sueci®.”
Consilia li®c H enric i, q u ® , ad eventum p r o f e c ta , cultui m orib usque Europ® momenti vel m axim i fuissent, majora quidem h a b e m u s, quam q u® libidini vel glori® cupiditati tantum m odo trib uantur; quam obrem q uoq ue o m n ia , h®cce s p e c t a n t i a , in lucem proferenda existimamus.
R egnis septentrionalibus in foedere ab Henrico designato maximum quidem locum ten en tib u s, res principis luijus cum Suecia a c t a s, diligentius q u o q u e perspiciendas h a b e m u s, ct hac de causa c o n ciliationes Henrici I V , Galli® Navarr®que re g is, cu m Car olo I X , Sveci® r e g e , continuatas unoquo in loco collectas heic pro viribus exp on ere nobis in animo fuit.
I le n r ic u s , cautissima diligentissimaque in c o n siliis suis peragendis prudentia u s u s , primo longum
6
per t e m p u s , Ieratis ad prin cip es Europae missis, anim os tantum m odo tentavit. Elisabethae soli, magnanimae Angliae reginae, consilia haec mandare ausus e s t
5
quae q uid em ipsa jamdiu eadem erat m o lit a , cu iq ue in hisce designandis magna quoque pars est tribuenda 4 ). In ter principes Germaniae praecipue M au ritio, Hassioe L a n d g r a v io , Henricus his in rebus fiduciam habuit 5 ). Legatis ad Germaniam missis mandatum q u o q u e f u i t , u t Sueciam ob ser vare n t; inter q u o s primum Jacoburn Bon- g a r i u m 6) in venim us. Prim o itaque tantum m odo per principes Germaniae 7 ) co m m er ciu m quoddam inter H enricum et Carolum exstitit; m o x vero directa q uoq u e via legati ab Henrico in Sueciam missi sunt. R em hisce m and atam , etsi familiarem v e l , ut ita d ic a m u s , domesticam quandam speciem prae se f e r e n te m , praeterire tamen non p o ssu m u s, q u ip p e quae, nomin e Henrici ipsius a c t a , alia sane eadem que majora spectaret. Heic ig itu r locum t e n e a t :
4) »Si la p rem iere idée ne lui en vint pas d ’E lisab eth , il est certain du inoins , que cette grande reine 1’avoit im agine de son co lé long tem ps auparavant.» Mem.
de S u lly T . V III. p . 237.
s ) M ein, de Su lly T. V I p . 307 e. a.
°) Mem. de Su lly T. III. p . 3 2 i. V I. 3 0 7 , 321.
7) Praecipue E lecto rem Palatinum et L au d -G raviu in 1 Iassia;.
I.
N egotium matrimoniale inter Latitari- nam princip issam , Caroli IX filiam ,
et Jlcnricum , principem Rohanum.
Henricus R o h a n u s , Renati Rohani et Catha- rinae de Parthenay f i l i u s , proxima consanguineitate c u m Henrico rege co n jun ctus 8 ) , ex familia ortus e s t , quae ab antiquissim is temporibus p lu iim o iu m Europae regum iniaginess habuit quaeque ad nominis g lor iam uberrimas latisssimasque possessiones addi
d i t 9). Consaaguineitatis i l l u d vinculum interH enncum negem et principem R ohan um intima amicitia etiam a rctius firmiusque reddidit. Proestantissimae enim v i r t u t e s , quibus hic e n i t u i t , tanti apud illum v a l u e r u n t , ut p rin cip em Rohanum paterno quodam a m o r e co m p lecteretu r m ultisq ue in rebus praecipue rmilitaribus 1 0 ) ipse instrueret. Henrico R oh an o,
s) Jeau
Henry
Jeanne d ’A lbret n.
A ntoine de B ourbon.
H e n r y TY. IIe n r 7 d e R o h a n -
*) Acta H istorica 1599, 1600. In Archivo Regni.
ln ) H enricus IV sp le n d id issim a s, quibus e n itu it, virtutes militares C o l i g n y ,, ductori celeberrim o d e b u it; et ipse vice sua Hernicum. R ohanum in his effinxit. Qui tres principes habentur rei militaris in G alba primum r e-
d’Albret
Isabelle n.
René de Rohan
1
, René de R ohan m. (1.Catherine de Parthenay.
ita in s t r u c t o , alius post alium additur h o n o s, q uor um quisque gloriam ejus etiam magis auxit' N ovum vero sp lendorem illustrissimo R oh an o no
m in i , regio quodam m atr im onio, H enricus rex etiam addere in animo habuit.
N egotiu m matrim oniale inter p rin cip em R o - hanum et Catharinam, Caroli IX filiam , jam anno 1 5 9 9 actum invenim us H ) . Qua in re Catharina de P a r t h e n a y , mater Hcnrici R o h a n i, bis jam litteras ad Sueciam cu m ylnclrea de la From en - tieres legato m iserat, antequam p o s te a , die 2 6 Janum ii 1 6 0 2 , legati d u o , Jacobus Calrnotius B ru liu s et Johannes Curianus 3 n om in e Henrici regis tmssi, Holmiae a p p u le r u n t, litteras tum re^is
O
iorinatae ; cui quidem , ut ita dicam us , scholse militari ,
"la n a r ic a , recentiorem illam in m eliu s m utatam artem
»ella gerendi secum f e r e n s , deinde su ccessit. H enricus Mohanus m ter prim os sui tem poris duces , p rincip ib us JVassouicis par et aequalis, habitus , plura rei militaris opera posteris tradidit: l ) L e P a r f a i t C apitain e , com pendium quoddam com m entariorum C ajsaris, cum notis &c. de bello gerendo. 4:o Paris 1636. 2) M e
mo ires de R o h a n p o st m ortem ejus edita. 3) In terets et M axim es d e s P rin ces. C ologn e 1670. 12:o. D u x H ugonotticorum tria b ella contra L ud ovicu m X III gessit.
1 os tea Bernbardo , D u ci W eim arensi se adju nxit et in proelio ad R heinfels 1638 cecid it. Cfr.
Försök till en allm än Historia om K rigskonsten a f C a r n o n -N isa s, öfversatt a f O . A. C ronhjelm , 1 D el.
S tockh olm 1828. p. 458. »D ictionnaire U niverse!,, : L o n - dres 1782. Torn. 27.
M) L ettres de C atherine de P arthenay ä C h arles I X , 1.
tecem bre 1599. In quibus m atrim onium h oc jam antea per E lectorem Palatin. et C om item Pal. B ip o n ti- num actum m emoratur. A cta H istorica 1599, 1600.
Gallice, tum domus Rohancc scciun ferentes. Q u i, q u u m tres menses C arolu m , per diversas regni r e gion es proficiscentem 1 2 ) , exspectavissent, re
s p o n su m hujus una cum litteris ad Galliae regem et d o m u m R o h a n a m , die 1 4 Maji d atis, tandem a cc ep er u n t 1 3 ). Q u ib us in litteris Carolus resp on
di t , ”se hac in re prin cipum quorundam Germanice, sibi con san gu in eitate c o n j u n c t o r u m , consilia esse e x p lo r a tu r u m ; ceterum hujus rei arbitrium ad c o n trahentes ipsos referre”. Sequenti q uoque anno C arolu s p er Andream de la From entieres ad H en- ricum regem et princip em Rohanum litteras, ean
dem fere sententiam prae se ferentes, misit 1 4 ).
Quae tamen responsa ita sane fuerunt acc ep ta, uti C arolu s per amhages matrimonium hoccc detre
c t a r e t : anno enim 1 6 0 3 lle n r ic u n i R ohanum Mar- garetham de B t t h u n e , S u lly magni filiam 1 5 ) , m atr im o n io petentem invenimus. Cui matrimonio
12) Littera: Caroli ad legatos Galliae reg is; dat. Arosiae d. 10 A prilis 1602. R egistratu ra, in A rchivo r e g n i, anni 1002 fol. 87. — C arolum h oc m odo quam saepissime diversas regni regiones peragrasse , testantur plura hujus tem p oris d o cu m e n ta , quae ah illo edicta iu R egislra- turis inveniun tur, variis in locis data.
13) R esp on su m illustrissim i principis D :ni Caroli &c.
Nycopiae 14 Maji 1602. R egistr. fol. 129. A p p en d ix L iti. A .
1 4) Litterae Caroli ad Ilenricum IV et H enricum R ohanum , d. 14 Martii 1603 datae. R egistr. fol. 46.
J5) F ilia illa D:ni S u lly , virili quodam et forti animo praulita , magnam apud H enricum regem auctoritatem h a b u it. Mem. de Su lly T . V II. p. 32.
10
anno 1 5 9 6 jam acto 1 6 ) , Henricus rex antea erat ad versatu s, nunc v e r o , rebus mutatis ctiarn ipse f a v e b a t ; q uam obrem q uoque conjugium bocce an
no 1 6 0 5 fuit perfectum 1 7 ).
Aliud q uoq ue matrimoniale negotium cum domo B o b a n a , A n n a m , principissani R oban am , Henrici sororem 1 8 ), quidem resp icien s, anno 1 6 0 4 in c e p t u m , in venim us; hoc v e r o , sicuti illud n um - quam ad ev entum fuit p r o f e c t u m 1 9 ).
L e g a tis, per q uos matrimonialia haec negotia acta su n t , alias q uoq u e res fuisse mandatas ex litteris Caroli ad Henricum regem missis 2 ° ) , per
spicue liquet. Negotia enim haec Henrici cum
,# ) Mem. de Sully T . III. p . 51.
,T) M em. de S u lly, T . V . 440—-443. Matrimonio liocce liberi duo , filius et filia , nati s u n t ; quorum i l l e , no
m ine Tancred 8:o aetatis anno (1638) m ortuus ferebatur.
Quum p ostea vero filia , matre invita, H enrico de C h ab ot n u p s is s e t, haec filiu m , quem d ix im u s , in lu cem subito protulit. D e qua re varia quidem sparsa su n t: vulgo tam en d ix e ru n t, filium su pp ressum fu is s e , ut filiae, maximarum d om u s Rohanae p ossessiou u m haered i, sp lend idissim um com pararetur m atrim onium . Plurim i enim m atrim on io, tantas p o ssessio n es secum ferenti , cupid issim e in h ia r u n t, inter quos Bernhardus D ux W eim arensis , intima amicitia cum dom o R ohana con
ju n ctu s; cui vero R ichelieu praecipue o b s titit, tim e n s , lie m atrim onio liocce H ugonottis nim ia quidem auctori
tas afflueret. 1. c.
18) Cfr. H iibners G en ealog. T abellen.
1") Litterae Caroli ad principissam Rohanae D om inam (Annam ) d . 9 Junii 1601. R egistr. fol. 211.
*") Litterae Caroli ad H enricum R e g e m , d. 10 Junii 160L R egistr. fol. 211.
C arolo a c t a , etsi specie quidem minoris momenti majora tamen sunt existim anda, q uip pe q u x m agiu H ern ici consilia proxim e spectarent. R esp onsum C a r o li , le gatis Galliae r e g is , qui per biennium jam in S u e cia f u e r a n t, d a t u m 2 1 ) , res q uoque majoris m o m e n t i inter prin cip es hos jam actas memorat.
Q u a s ver o referimus ad partem opusc uli n o str i, in q ua exp on itu r.
11 .
H cnricus I V m ediator inter Carolum et Sigismundum.
Q u ib u s in agendis com m erciu m quoddam ma
j o ris m om e n ti inter prin cip es bos inceptum exi
s tim a m u s.
A n n o jam 1 6 0 3 litteras ab H e nrico, Galliae r e g e , C arolu s a cc ep it, in quib us ille res quasdam m o m e n t i , Poloniam resp icien tes, liuie se manda
t u r u m dicit j quibus com m otu s pacem inter Caro-
a i ) R esp o n su m Caroli ad H enricum d. 10 Junii 1604, antea c ita tu m , L atine et Su eticc Registr. exhibet. Ger
m anica lingua typis edita in »W arhafftigher A bdruck der M is siv e n , w e lch e der D u rchl. &c. C arolus der N eu n d e an den D u rchl. &c. H einrichen den V ierd ten zu F rankreich und Navarra K ö n ig , w ie ingleichen an d en D u rch l. &c. F ried richn Pfallz-GrafFen b ey R h ein
&c. so w o ll auch an den D u rch l. &c. M orilzen L a n d t- Graffen zu H essen in andtw ortt schrifl’tlich gelangen la ssen » . Holm'ue 1607. Cfr W arm holtz d. 6. N:o 3300.
A p p en d . L ilt. H. M anuscriptuin quoddam horum in A rch ivo regni servatum inter Acta Historica 1605 l i .
12
Ium et Sigismund utn prom otu ru m scse obtulit.
Eadem in rc Carolus litteras q u o q u e Land-Gravii Hassioc a c c e p it , cui Gallum rex eadem jam antea mandaverat.
In litteris ad Hern ic u m , Nycopiae d. 1 0 Junii 1 6 0 4 d atis, jamjam c ita tis, Carolus r e sp o n d it , sc quidem pacem cum rege P o lo n o libentissim e e x o p t a r e , minime vero hanc sperare p osse; ceterum operam lleurici hac in rc grato an im o se acce
p tu ru m declarat.
Te m p ore eodem Gallus quidam nobilis in Suecia versatus e s t , n om in e S t e p h a n u s d e S t.
C a t h a r i n a 2 2 ) , cui summam hujus rei mandatam m o x in ven iem u s; et eundem prim um negotii hujus legatum ab Henrico ad Carolum missum existim am us. I lle , etsi ab scrip torib us nostris ne quidem nom ine m em oratus, in rebus Succiae tamen p lus va lu it, quam quem silentio praeterire p o ssc- mus. Ab H e n r ic o , Galliae r e g e , ut pacem inter Sueciam ct Poloniam c o n s t it u e r e t, m issu s, in his agendis uti in strum entum quoddam vastorum Catholicismi consiliorum exstat.
R ex Galliae, litteris d. 1 0 Februarii 1 6 ( ) 4 d a tis , ad Carolum m issis , ab h oc, ut Stephanum de St. Catharina quem d ix im u s, e regno Suecia?
22) V ir ille in m inisterio Caroli jam 1001 exceptu s f u i t : quo te m p o re , nom ine p rin cip is h u ju s , m ilites ad b el
lum L ivonicu m in G allia condu xit. Cfr. T ysk R eg istra - tur 1001 fol. 237. Posteriore tem pore aliis quoque in r^bus ab H enrico legatus m issu s. Cfr. N egociations de M.r L e P resident Jeannin. Paris 1050. p. 279 e. a.
d em itt a t , petit 2 3 > Q u o impetrato St. dc St.
Catharina in Galliam revertitur, litteras regis S u e - ciae ad Ile nric um secum ferens 2 4 ) , m cjuibus nulla tamen exsta nt verba de pace cum l olonia c o n st it u e n d a ; Carolus tantum m odo pacta et foe
dera inter Gustavum 1, Suecia), et F ia n cisc u m 11, Gallia; r e g e s , antea inita 2 j ) , continuaturum et confirm aturum se offert.
P a u c is vero post St. de St. Catliarina p r o fectum d i e b u s , d. 4 Septembris 1 C 0 4 , mirandas quasd am e t , ut ita d ic a m u s , stultis sim as, ad pa
cem cu m P olo nia constituendam conditiones a Ca- rolo p rop ositas videmus; his scilicet modis 2 6 ) :
” 1 ) R e x Polon ix
1
eoque m ortuo lilius ejus im perium re gn u m q u e Suecia;, sibi e r e p t u m , recipiant.
2 ) Liberum religionis exercitium toti S u e
ciae co n cedatu r, ducatu solo e x c e p t o , in q uo nullum Catholica) religionis exercitium toleretur.
3 ) C arolo posteris que castella quaedam L ivo
nia) uti I l a p s a l , L o d e , e. a. in sempiternam pos
sessionem reddantur.
Q u i b u s fact i s S u e c i a et P o l o n i a s c e p t r o , regi i m p e r i o q u e e i d e m o b e d i a n t , pri vi l egi i s c u j u s -
23) Littera: Carol i ad H enricum IV d. 10 A ugusti 160 4.
R egistr. 1004. 00. p . 301.
24) Littera; citata;.
25) F o ed u s inter G ustavum I et Franciscuin I anno l a i - , c o n stitu tu m , anno 1550 , F ran cisco 11 reg n a n to , luit confirm atum .
2C) R egistr. 1604. 00. fol. 318.
14
que civitatis hand turbatis vel mutatis. Q u oru m om niu m praestandorum vades sint R ex Danise, thaleris 2 0 0 , 0 0 0 ; E lec tor Saxoniae, thal. 1 0 0 , 0 0 0 ; Elector B r a n d en b u rg e n s is, thal. 1 0 0 , 0 0 0 ; Lubeca thal. 5 0 , 0 0 0 ; Dantiscum thal. 5 0 , 0 0 0 . Qui si vadimonium d e tre cten t, Papa R om an us Carolo vicies centena millia co ronarum aurearum praestet, antequam h i c , quae sibi in manibus s i n t , tradat.”
Cuique quidem est m ir a n d u m , C arolum regem stultissimas has conditiones sponte sua p rop osuisse;
quarum indolem vero ipsam d ilig entiu s p erve sti
gantibus easque cu m con d itionib us a S tephano de St. Catharina posteriore tem pore p r o p o s it is , c o m parantibus , illas primam suam originem Papae R om ano c o n so r tio q u e hujus debere et easdem ipsas e s s e , quas St. de St. Catharina, paullo ante a Suecia p r o f e c tu s , Carolo quidem p rop osu e rit q u i
busque hic anim os civium tentare volu erit, prob abile videtur. Quid Carolus ipse de con d itionib us hisce se n se r it , ex aliis, pacis cum P o lo n o con stituend ae, c o n d itio n ib u s , paucos post dies d. 1 0 S ep te m b ris propositis 2 r ) , illis plane c o n t r a r iis , perspicue liquet. Q u oq u e enim hisce in rebus agendis personam q u a n d a m , sibi fere p r o p r ia m , induit:
nimia scilicet modestia omnia fere c o n c e d e n d o , mala patriae, hisce c o n c e s s is , im m inentia, acerbiora ex p o n e r e v o lu it , ut civib u s eo magis a p p a r e r e t , quantu m ipse in patria servanda et liberanda vale
ret q uan tu m q ue auctoritatis consilia sua haberent.
sr ) Registr. 1604. 00. fol. 328.
R em itaque tunc liaud prosp ere ten tatam , St. cie St. Catharina tamen minime om isit; sed anni jam proxim i mense Novem bri in Sueciatn r e v e r s u s , conditiones pacis cum Polon is c on stitu endae Carolo d enuo proposuit.
C onditiones tem pore hoc a St. de St Catha
rina p r o p o sit a s, e v erbis, quib us a Carolo senato
ribus Sueciae fuerunt relatae, heic e x p o n e i e nobis liceat 2 8 ) :
” 1 ) Carolus eoque mortuo filius Gustavus A dolph us regnum Sueciae sub im perio tituloque su o ten ean t; regi tamen Poloniae titulo so lo admisso.
2 ) R e x Poloniae Catharinam p r in c ip iss a m , filiam C a ro li, in m atrim oniu m d u c a t, libero reli
g io n is exercitio huic concesso. Q u ib us si filius gig n a tu r, ille in Sueciam tertio aetatis a n n o mit
tatu r, u t imperium regni hujus postea te n e a t, j u r ib u s privilegiisque confirmatis.
a e ) R åd slag i Kon. Sigism unds ocii Cari JX:s tid. »K ongl.
Maj:ts B etenckiande om St. Catharinas Förslagh». Cfr.
A p p en d . L ilt. D .
In his observandum rogam us, conditiones St. de St.
Catharina h eic expositas esse ex m a n u scrip to , quod titulum »Sententiae sure M ajestatis de conditionibu s St.
Catharinre» prre se f e r t ; ex quo sum m am quidem con
d itionu m harum , immutatam fere , elucere existim am us.
V alde tam en d o lem u s, frustraneam fuisse operam nostram in actis in d a g a n d is, qure , in A rchivo regni servata, C atalogus Cei. Palm sköld inter acta Polonica exhibet titulo »Stephani de St. Catharina föreslagne fred seon - d itioner em ellan Sverige och P olen och svar dertill och derhos m edel till att förekoinm e farligheter från Polen.
P erib la n d finnes R iksens Råds svar in Ö rig. och Herr Johan Skyltes discurs m ed egen hand». 1005. F. L.
3 ) Liberum religionis exercitium tota in Suecia cu iq ue concedatur.
4 ) Monasteria omnia diruta atque eversa iu hospitia erigantu r ct restaurentur.
5 ) Filius regis Poloniae m inorem C a ro li filiam m atr im on io d u c a t , iisd e m , quae major i filia?, de religione concessis. Q u o m atrim onio si duo g ig n a n t u r filii, alter Sueciae, alter Poloniae rex d esign etu r. Liberis vero altero m atrim onio cu m Catharina natis, in Suecia et Polonia rite lion estequ e ale ndis, bona quaedam hisce iu regnis trib uan tur.
6 ) Foed us Suecia et Polo nia ineant.
7 ) W it tenstein iain Succis Polon i reddant.
8 ) Poloni operam d e n t , ut Museovitae S u c cis I v a u o g r o d ia m , K exholm iam e. a. reddant.
9 ) Ile x Poloniae cum rege Daniae ag a t, ut Sueciae Gottlandiam , Hallandiam et Scaniam una cu m arce S onebu rgensi reddat.
Q u ib u s om nib us rite praestitis et p e r l e c t i s , sem piterna et intima inter Sueciam et P olon iam sit am icitia.”
Litteris regis Henrici a S tepb ano de St. Ca
tharina traditis Carolus rex statim responsum reddid it, quod Gallo c u id a m , R e n a t o d e V e r t e - l a y, jamjatn cum epistola quadam a Carolo ad Ile n r ic u m p r o fec tu ro , fuit m a n d a t u m 2 9 )* S te
pbano
29) Litterae Caroli ad R enatum de Y ertelay d . 17 N o vem bris 1003. Registr.
