• No results found

ANDREA UNIVERSAL!

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "ANDREA UNIVERSAL!"

Copied!
24
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

/)9O<—

dF. F.

DE

UNIVERSAL!

DI LU V ΙΟ.

ipiis etiam Gentibus cognito*

D1SSERTAT1Ü GRADÜAL1S^

Quam

C077fenfu

Celeb, Collegii Vhilofopb*

In

(feg. V

ρ

fal, Academia

SUB

PR^SIDIO

V IRI

AdmdumRcverendtatqUé Ampltßimi3

Dn. ANDREA

G O Ε D l Ν

G,

Theoret. Philofoph. ProfelT. Ordin»

Prsepofiti &Pailoris in Laudatiff»

publicabonorum cetifurxmodefle ftibjicit

Sä.

fet. MtPSé

ALUMNUS

ANDREAS LODIN

Rosl,

ad å.%1 Jan. A. M. DC.XCIX.

©©©©©φ©

UPSALIdE, exeudit HENRICHS KEYSER jun»

Ärg.Academia: Typographus,

(2)

^eVerendisßmo in CHTQ

Dr. OLAO

S.S.ThcalogiseDoftoriExcelleiitisiimOjRe

AcademisEUpfalienils PiOcancellario AmplifitrriOj

Tairono e?° Tromotori meo tnultis V.MctxtmeReverendaatque Amplisftmoy

Dn JE8PERO

0'2Ι3δ©«3®9!@

/

S. Thecl. ProfeiTori Prirnado, Upf.

Paftori digniffimo;

V. Maxime Rev. atqueAmpl'tsßmo,

Dn, LAURENTIO

NORRMANNO,

S.Theol,Prof, Qrdinado,Pallcriin^fljCClta

meritiflimo;h.t.Facult.Tlieol.Decanofpeftabilii

V. Tl. Rev. atque Clavisfmo

Dn. PETRO

BOESTADIO,

Prxpof.&Paftori inftiftuna attentiffimo}

Ti Rev. C9-1 DoBisfimo

Pn. ANDRE« Ϋ<i<7)·$!2t91/

ingtoftmDa&Äor(lo Paftori benemerito;

Rüdem haue paginam , ceu ccr-

infc coilata benencia, cumperennis felici ümrcndijf. Ampi,atqueCUtif. nommumDm

(3)

STO Φα tri1ac

Domino

y

gni SveciaeArchi

Epifcopq Erninentiflimo,

necnonCönftftorii EccleilafticiPrseildigraviilinao,

nominibu's fufpictendoac devenerando.

V. Maxime T\ev.atq.Ampi.

Dn. Ε R Ϊ C O

£31191®,

S, Theol. Prof. Ordinario, Paftori ill

©«rafft tlpfalfl Laudati'siimd;

V. MaximeRev■ atque AmpliJJ\\

Dn. DANIELI

S. Theol. Prof. Ordinario,

haftenus inφίΐφίφ&DfanijiCDf) Paftorij'vigi«

lantiflimo^nuncν. in 2)anncraöl'fdefignato:

V. Vi. Rev. atque Clarisfimo

Dn. ANDRERE £2ί@$δ<Σ«Κ©/

ingroiwnaPraepoiito5c Paftoriadcuratisfimoj

Tl. Rev. &> Ooftiflimo

Dn. NICOLAO

©$©€/

in ίδαηα Paftori defignato;

tisiimum grati animi(pignus , ob pluriqw

tatisvotocalidisfimo,

ujfunus & obfeivamisfimu* culior,

And. Lodin.

(4)

VIRO-jüVENI

^eVerendo Clarisfimoqué

DOMINO,

ANDREI

LODINO,

Phiiofophia? Candidato

Éximio,

Amicofincerédiie£to}deDiluvio univerfali egregie diiierenti,

\ic LODll^E doces undis qua nata poteßas Olim,diluviesforbferat alta genus

Humanum,quia

fe commiferat

ipfenefan-

dis

Vattut homofanis,cum

fequeretur

iners

Blanda mala dr culpa mens ctrcumjepta

tenebris

Effugit

tandem erimina

tanta

fua;

H&c, inqttam, melius dum 7u

trattart*

Amice

Conctlias Hnfis & Tibigrande

decw.

Quaquvque

cultorispuUra,cum laude,

ca¬

rdio.

Mxornareparantjurninamagna,caput.

ITnfalis d 16. Deccmbr.

MDC XCVII1· ,

ÜSltevcuras aliasdeproperavit

NICOLAUS CELSIUS

Fac: Phil: Adj.

(5)

«LS«j» \ γ V ÄLS- ~ ,,v,

vCfe) Mm wDSß: β© ß32i

He*******

*******

&» eip5®p5: #P3f^

■» ffhs irf -/aίδ»fx^ än>61 ta«to^ .§j

I. N. J.

Th: /.

TT

Uanquam

per

negle&um

praecepti divini fe fuosque poileros

nativa perfeftione exuerant primi generis humani parentes , atque demceps ad prava potius quam bona fadi funt proclives: tamen per divinitus conceifam gratiam

fumma ipfis fuit cura , ne quid

committeretur , quod non fieri

A melius

(6)

H

2

Ü

melius fuiftet; vel foret omis- . ihm, quod ad iρforum decus 5c «■

honorem potuiifct rcferri.

Quå

iua folicitudinc profecerunt , ut ad tcmpus regimen paternumtran-

quillum eflet arquc pacatum.Ce-

terum ut in humanis nihil per- petuum, quin routationibus cre- brö fit obnoxium , id roaximé primis terrae incolis contigifie deprchendimus» Nam luculenter

hoc regimen proculcavit fimula-

tae pietatis princeps, cumDEUM

orc non corde venerarctur , &

ob hanc impietatcm reprehenfus fratjrem , Virum juftum interime-

ret. (a) Ex illo itaque tempore, quo tantum fceleris erat com- miifurn , pie credimus in duas quafi focietates

diftfin&um

eftc

genuß humanuni» Earum una

viis Domini infiftens ad nutum

conditoris vitam moresque com- po-

(a

) Compend, Hiß: Eccl,

Erη

φ.

(7)

Φ

3

Φ

pofuit, altera in malum nimis

prona violenter atque ad libidi-

nem agere geftiebat. Qiiandiu

ergo non congrederentur invi-

cem , & ad iniqua femetipfos

provocarent , pax erat ac tran- quillitas. At poftquam civitas

DEi pravis hominum inftitutis

corrumperetur,pudorccffabat,qui,

vinculum eil emcndati moris ,

nexusque civilisbeatitudinis· Dco

fandisfimo nihil tam excerabile,

nihilpocna feveriore caftigandura»

quampravaelibidinis malum,quod

invaluerat eo fuccefifu, ut de tot modo miliibus unum reperirc ,

qui DE UM religiofe fandequc colerct,arduum yideretur. (b)

Th:

Cum itaque vagae eflent mor*

talium libidincs, quibus filii Dci

vcl

(b) Georg.

Schub,

enmAt.f&erfcMc-

tom, Ovid.

(8)

vel poftcri Sethi filiis hominum fe, propagini <fajini , ad arbitri-

um, inconfultis parentibus, fefe immifcuerunt, & accederet prse-

terea gigantum itnmanitas , qui hominum fceleratiihrni & reli?

gionis defertores divina atqne humana nihil penii neque mode-

rati habere foliti,alios immenfum in modii violentiåoppreiferunt(c).

tantahominüperverfitate fum-

musregnator olympieft permotus, ρκυ tznxn nx rw ό r»rp on:n

(d ; η1? Sx axym ]nde juftiilimum

de perdendo per aquarum cata- clvfmum genere humano, pau- cis exceptis , decretum. Quö

tarnen in iix juftaeque

vindiägs

rnedio divina mifericordia elu-

ceret , anni centum & viginti ad reiipifcendum mortalibus funt conceih. (e) In his Noachus

aUl¬

fe

) Gut

ber

let.Chron (d)Gen. 6 v.6.(e)

Baihmopere

Hijh & Chronol,

L. /♦

c.x.

(9)

affiduum jaixitiac praconcm egit,

in terrendis ante occafum fuum mortalium fecuriffimis, in- geiTit förlitan tanto annorum

fpatio quicquid nofcebatur itifo- litum, atque in perditionem o- mnium formidabile. (f) lmpri-

mis autem, quo major verbis au- ftoritas accederet , DEO man¬

dante , ftupendse molis opus ill

omnium oculis adgreifus eft, cu¬

jus tanta fuit, fecundum menfu-

ras Molis, magnitudo, ut Sa-

lomonis templo latitudine fupra duplum major , longitudine fu¬

pra quintupium <5c altitudine ei

par eifet, [g]

Centum & viginti annorum

fpatio interje&o, dum ad frugem

non redirent mortales, Noachus

{f~\Schtibdrms.

(g) Hornii

kAyc&

Noa, Baüm*

III.

cum

(10)

com domo fuå juflu Del arcam

ingreditur. Sequebantur cum es omni jumcnto impuro bina,mun¬

do autem feptena, hoc eil, qua- tuordccim , feptem mares toti- dcmque foeminae, vel potius ut

Heideggero placet , (h) tantum- rnodo icptem, tres mares & tres foeminas feptimumque

ad facrifi-

eium. Introivit autem in arcam

Noachus anno vitas fuae fexcen- tetfimo, menfe fecundo, decimo feptimo die menfis , quo ipfo

die mpti iunt omnes fontes vo- raginis magnae

feu abyfli»

(i^

Quandoquidem non tantum eae aquas funt in

fubfidium arcefli-

tas, quae apertos & faciles ha-

bent exitus: Verum eas etiam ,

quas vel cum mari per

fubterra-

neos dudtus non conjun&ae, vel

admodum ab aperti maris

oftiis

rerno-

(h) Heidegg: Exercit:

Will.

$, §♦

(i) Ccn. 7.

(11)

remotx, non nifi fadå & vi per- rupta via ac laxatis vinculis ex terrae vifceribus exundarnnt. (k)

Ut aurem terraeinundationi aqux iatis eilent,etiam inna: πτοεπ nan»

& ex nubibus coeii pluitquadra- ginta diebus & nodtibus, Quo intervallo roborarunt fe aquae &

mirum in modum funt multipli.

eatx. pxn bpo emm rrann na ικι^ϊ

Qux εμ,φαηχώτεξα iatis ad expri-

xnendum rei magnitudinem Mo-

fes adhibet. (1)

Juvabit

etiamhac

de re audire graphiccdißerentem ( verbis utor Heideggeri) Philo¬

mena

Judxiim

de Abrahame: O-

ceanus elatus aeftu qnanto nun- quam antea , per fauces valido impetu irrupit in noftra maria : quae ιιίοχ infulas ac continen- tem fubitis inundarunt flu&ibus«

Accefferunt Öc fontium peren- nium Sc omnium indigenarum

torren-

(fy hl

tidegg,

(1)Gen. 7,v. 18.

(12)

torrentiumque alii fuper

alio^

flu&us , qui co.njun&i &

diffufi

etiam in altum crevcrunt. Nec

aer ceflabat interim, obte&ocoe-

lo toto continuis nimbibus, pro- cellis quoque furentib,

iimul

to-

nitruum crepitus, micationes

ful-

gurum

iäusque fulminum in-

termixti largiibmis

imbribus

faciebant , ut videretur totus mundus abirc in naturam a- quarum: donec

é fupernis

cata-

^ftis infernisque fluentis tanta

moles undarum iucrevit , ut

non campi tantum &

depreifa lo-

ca operirentur ,

fed & altiflimo-

rum montium cacumina.

Quadraginta

diebus praeteritis,

quibus incremento

ingenti auflae

funt aquse, aliis centum &

de-

cem diebus , pan Sy cron naj*, ut quindecimcubitis

celfiilimos

mon.

tes

fuperarent. Adeoque

cum

inte-

(13)

ι

9

§

interim omnium animantium , quje extra arcam in terra· & aé-

re viverent, totus terrarum orbis undique aquisfuit obrutus & fub- merfus. Superfuerunt tarnen in fpem futurse benedidionis , qui

inträ arcse ambitum fervabantur.

In caifum ergo laborat Pejerus,

dum ex univerfall diluvium facit

particulare, quod extra terram fandam non föret extendendum.

Homines quos

dele^hirus

erat

Deus , -funt ipG Adami pofteri ,

id eil ,

Judaei,

Animantia å re- ptili usque advolucres coeli, gen- tiles praxlamitae judaeis permixti.

Abyflus magna Palatftinummare.

Montes celfiifimi, qni funt fub coelo, montes Palaeftinae, immi-

nemes terrae fand«, (m) Oleum

& operam perdunt, qui , ad pu- niendos mundi prioris incolas,

univerfale quidem diluvium fo-

B lent

(m)Heidegger

tu Exercit.xv111 $.tuu

(14)

Ο

ΙΟ

I

lent explicare, verum

quod

pro

tali minime agnofcas. Etenim

in longaeva ante diluvium aetatc

natura? accufant fegintiem, atquc tarditatem in produccndis homi- nibus, indeque concludunt, exlra

Aiiam , in tanta folitudine, &

paucitate viventium

degiile /ne¬

minem. Itaque dicunt, verba

funt Schubarti, diluvii univerfa-

liter confiderati ratio petitur ex univerfali poena , qua iontes de-

bebant affici: jam vero deletis

his omnibus , praeter familiam juftorum & innoccntium,effedus

patet univerfali?, etfi reliquae Or¬

bis nondum habitati partes in

ficco reftiterint. Mittamus nos

cjusmodi iententias frivolas, fi- quidem

Molls"

clariffimis verbis capite feptimo Gen. longe accu- ratiflime contratium nobis de-

monftrat.

(15)

@

II

@

Th.

Sumtis de mundo poenis ma- xime juftis, Noachi mifertus eft Deus, fottes profundse

voraginis

claufit, ac fimul ventum induxit validum, qui aquas

e^ccavit,

ut in montibus Armeniae Ararat

area fubfiftcret. Inde Noachus

corvum emifit, fcire cupiens an qua alia parte terrarum quam

montium cacuminibus aquae de-

ceiTiiTent. Ultimo ex columba

quam ter avolare permiferat cer-

tior fadtus abcefliife aquas ma-

gnum arcae operculum removit;

ac tandem DEI juffu cum omni

fuo comitatu area exivit. Li¬

berum verb fpiritum colligens

gratum animum DEO fervatori

fuo teftificaturus, ex omni mun- do pe/core & volucribus

im-

molavit- Qua de re ulterius

vi-

deri poterit Heideggerus,

(16)

Th:ΓΙ

tt

Supereft ut paucis oftenda-

mus communem hane perniciem

philoiophofeiw.

veter^HfT omnino

non latuiffe; Etfi continua fuc- ceflione fublefta faepius narran- tium ftde ipfis fucrit tradita.

Quae enim de diluvio memoriae prodidit Mofes , iis faepius haud

abfimilia pagani fcriptores poftc-

ris nofcenda reliquerunt (n). Id

vero dolendum, quod innumeris

fabulis & commentis humanis Divinam veritarem obfeurave- rint. Sic gigantum ferina vita, cujus Mofes meminit apud La¬

tinos & Graecos quosdam legi-

tur. Gigantes , inquit Macro-

bius , (o') quid aliud

fuifte

cre- dendum eft , quam hominum

quan-

(n)

Heidegger

ta

Htftorh pAtri&rchi

pag.571, [o]

jAturnal,

caf.io.

fide Schubarti.

(17)

quandam impiam gentem, Deos pcllere de cceleiti fede voluiile»

Ovidius iimiiiter:

- - - Sed & Μ* propago

Contemtmx fuperttm , avi-,

dijfiwA

Cddt!

Et violentafuit. -

Lucia#ms de Dea Syria X

cum eiient admodum con-

tumelioii, nefaria quaeque patra- bant Ncque enim jusjurandum

fervabant , neque cxcipiebant hofpites neque curabant fuppli-

ces. Quam ob cauiam magna calamitate puniebantur, fc. diiu-

vio. lllud vero deferipturus O- vidius, aquilonem, ait , numen iratumiEolis clauliiTe in an-

tris , notum contra emiifiße,vim aquarum, fragores & tempeftates undique incubuiifc·

Th. VII,

Noachum jam å tot tantis-

que

(18)

€1

x4

®

'

quc pcriculis

liberatum Xifuthro

iuo expreffcruftt

Caldaei, cjusque

,

navigkim

λάρνακα appellat ]ofe-

phus,

quod

nomen

tulit &

ar- ;

ca Noachi. Ipfe , inquam , Xi-

futhrus in cultu Dei pius ac re- ligiofus exiitens, bonitate

numi-

nis fervatus eft, cum ceteri mor- tales undis interirent» Noachus

ctiam in facris appellatur

perfe-

öus in generationibus

fyis, qui-

que cum Dco

ambulavit. (p)

Convenientia

iler

Noachum <5t Xifuthrum fumma in ftru&ura

area?, in eam ingreifu , divina

cuftodia , & apulfu ad fuprema

montium cacumina , notatur.

Syncelli ver

b

a

de Xifuthro fic

cxhibetCeleb.atque Experientiflf.

Dn.OlausRudbeckius» (q)

Divinis

monitis obfeqvutus, nempe

Xifu-

thrus, fabrefecitnavigium longi-

tudinis ftadiorum quinque , lati-

tudi-

(p)

Gen.7.

(q) Atlant.

fart,1.

(19)

& «f ®

tudinis duorum , Clinda vcro comparata impofuit, uxorem, li-

beros amicos adjunxit. Et pau-

lo inferius, ad proximum mon¬

tern impelii fe animadvértens ,

cum uxore filia & gubernatore exfcendit. Quae vero aptiora poilent ab homine profano con-

iignari , ex quibus major vis ad fimilitudincm utriusque diluvii probandam duceretur. Tribusvi-

cibus abiiife volucres Xifuthri Syncellus hunc in modum perhi.

bet: Tiej' οξΐ/έίύν τινά ?cv

zicrov&goit

άφιέναι. ta js k τξο<φην ξυρόηα7

ιάτϊον 'όπα χα&'ΐσαι, πάλινελ&έϊν άς το πλ{$. Τοι> de

ζίατα&ξον

wa- λιι* ftfja, τινάς ημέρας άφιενα^ τα

tavq. je πάλιν «ς %>ν ναυν

ιλ&κι/ τχς π-όάας π&πηλωμενας έχον-

ψ

To

Ji τξ'ί&ν άφί&(ν&.

, kκ en

«λ3·«ι/ «5 το πλοίο». Quod ad Noachum non male applicave- rimus,

(20)

W W

rimus , etfi in numero

dubius

quis ciTc ρ o

flit

ac

differentiam

quandam ftatuere.

(r) Tandem

Xifuthri cultus etga DΕU Μ

debitus ita celebratur , ut numi-

ni aras cxftrucrct ac Diis rem facram faceret. Ex facta hifto-

ria patet Noächum

å diluvio

ni¬

hil prius habuiffe

nihil potius,

quam immolare

iervatori DEO.

Concludimus itaque Noachum

inter & Xifuthrum magna m elfe Gmilitudinem. Tranfitum jam facimus ad Deuzalionem,

in

quo etiarn adumbratam

habe

rims

Noachi hiftoriam. Lucianus de

Dea Syria Dcucalioncm

fcythae

nomine iniignit. Luciano afien-

titur Celeb. Dominus Olaus Rud-

beckius (s) & non tantum Deu-

calionem J)Affa(fe / fed etiam

(r)

Georg

Schub, (s) Atlant.

f*rt.IJ.p 39°·

(21)

@

17

c#

^crge^icfmer

/

§3ute / CDtati /

/

3öfuc

&

aliis nomini-

bus å Scaidis noftris appellatum

fuiffe contendit; diftingvi autem ab aliis omnibus , quibus ifthaec

nomina communia eflfe posfunt,

confociatione uxoris , navicula ,

diluvio & liberatione cx praefen-

tififimo periculo.

Deucalionis

v,

nomcn non cum Theophilo ex

Graeca, fed Gothica lingva de-

ducit. £>duMc/ inquit, drtfjop- fati af Deu, Det

dt mäter af

mpc-

£it reg» /

οφ hik

ar eti

man/

ar fa mpcfit

fom

en matt

{jntflfén

ut- flat flört mtn.

SSura

dr mclec får

mänga 6avn

&c.

Docet qui-

dem folertisiimus noiter Rudbofc

^kius per diluvium, quod

fub-

Deucalione Promethei filio eon-

tigiffe mcmoratur , expeditio-

nem alteram, ab Erichtonio fu- iceptam, adumbrari, (t)

Cui

et-

C jam

(t) Oitknt,fårt}l<capi

40»

(22)

O ig Φ

jatii nos häud

difficiles

,

album

addimus calculum. Nam Γι belli jufto gravior moles cxcitata

fuc-

rit, adeo ut per eam nimia quar-

dam höminum multitudo vel e-

ducenda vel expe&anda videatur}

Regio tum inundari

devaftari-

que nön

incommode dicitur.

Éii hic loqnendi modus non tan-

tuni Poetis, fed & literis facris frequentatus. Num. c. xxiv. 7.

Jfraelitärüm multitudo

per aquas

defluentes & aquas multas defi-

gnatur,

idem de Rege Aflyriö-

num dicit Bfa. S«, 7. Plura excmpla

adducit Ampliif. Dm

lludbcckius.(u) Talis diluvii men-

tioilem quoque facit Plato in Tithrtö, cum Ätianticam

infu-

lam maris fluctibus plane obvolu-

tam

difparuiffe tradit. Atqiii

non

(ü )

K^itUnt.

part, /.

C

ψ

te ni.

pag.

(23)

Φ

19

9

hon diluvium aliqiiod verum, aiit inundationem aquarum heica Pia¬

tone intelligi, led belli calami·

tates, quales aetate Cecropis, E-

rici feu Erichtonii & Erifi&ho«

nii erant, defignari , tam aper- tis, tamque folidis probat com-

monftratque argumentis Patriae

nollrce orbisque lirerarii in fe- ptentrione verum decus in At¬

lant: ftiae Ρ. 1. c, 7. alibique,ut

qui non percipiat, nse· is valde

«excutire velle cenfendus fit·

Tk F

-Ceterum quod uni Promethei

filio proprium erat Ocucalionis

nomen; idem & aliis asfignatum, adeoque plures feriptoribus cele-

bratos fuifle Deucaliones , ipiae temporum circumftantiae fatis iuperque declarant» Qui enim geni-

(24)

genitorem

habuit Promethcum

,

tempore

longé pofterior extitit

eo, cujus

nomine Noachum de~

fignäri ,

communis fcrt opinio.

Refpondct

autem--poiterioris il-

iius «tas tcmpori ifti, quo

Pha-

raonem cum omni exercitu rubri

maris undis fubmerfum obrutum-

que tradunt

facrae liter«. Verita-

tique quarå

maxime

congruum

vi¬

detur, pereiuvionem

Deucalionis

voluiffe antiquitatem atrocem

il-

lam Pharaonis cladem

defcribere.

Dcinde vcro ,poftquam

farna uni-

verfalis iftius inundatiönis

fub

Noacho fa&as percrebuit,

idem

Deucalionisnomen arreptum

fu^fie

adhibitumque catholico

ifti dilu-

vio dclineando

enarrandoque.

Praeeuntem nobis hac in re

ha-

bemus celeberrimum

noftrum

diviiiique

ingenii Olaum Rud-

beckium in Atlant, p. ui.

C. XI. pag. 390.'

S. D. G.

References

Related documents

fradionum ratio* ut inclinationem radiorum incidentium quam proxime fequantur* Quia vero in majoribus altitu- dinibus aliqua omnino, licet parva admodum, eft radio-?. rum ad

[r]

FÜNCTIONUM ELLIPTICARUM PRIMI GENERIS..

talis &amp; indeftruftihiiis? quid propius nos tangif, quam a - ni ma; noftra; indoies atque operandi modi, qoibus ad. evitandam miferiarn, &amp; obfinendam

oc felicitati lrberorutn primi gradus parentes omni, quo pos- funt, modo perfe5le obligantur (per puecedenna), ted col- ligendo bona, eo modo vel eurn in finerri, ut liberis ce-. dant

4jo includuntur anni, &amp; Mofis judicum primi, qui funt 40, Sc Samuelis ultimi, us- que ad ejus mortem, ad quam autoritäre obtinuit priftinam, hoc eit, Regi» parem». aut

quam par eft, fufeipiantur atque abfolvantur ea,quas ad animum litteris ac virtutibus imbuendum atque.. exornandum,

&#34;mus, atque erudimus juventucem ? atque fapientis·. fimi viri nos potius judicio, quam