TESTATO SIT

R D.

'

DISSERTATIO PHILOSOPHICA,

Qjfxfiionem,

ANSUCCÉSSIOabIN-

TESTATO SIT JURIS NATURALIS?

BRE VITER SOLVENS,

quam,

CONSENS. AMPL1SS, ORD. PHIL. UPSAUENSJS,

SUB MO.DERAM1NE,

VIR! AMPLISSIMI ATQVE CELEBERRIMI

M.LAURENTI1 DAHLMAN,

MORAL, ^et POL I T, PROF. REG. ET ORD.,

PRO GRADU,

fUBUCOBONORUM EXAMINI MODESTE SUBMITTIT

St i p c η di ar i ut Ν* Jf? I i attu s

CLAUDIUS ENSTEDT,

Weßmannus,

IN AUD1T.CAROL. MAJ. D MART,

Ans i MDCCLII»

H. A. M. s.

AROSIiE ImpreiTa.

§. T.

Ε mnltis Le&ores benevolos interpeflermisv

duas ex Theologia nattirali adfurnere lice-

at propofi iones ^, qvae, cum ibi demonftra-

tx legantur, nobis, axiomatum inftar, in iubfequentibus, iniervienr.

A) Deus hominera in gloria: iuae manifcftationem con·

didir.

Deus hominis iummam inrendic felicitatem*

f II.

Homo ob Gloria: Divina: > quam loquimur, obje&ivas

manifcftationem obJigatur ad ^genus multiplicandum.

Homo enim ob gloriae Di vin ^a: rmnifeitationem cft conditus (§. I. A) ^, confequenter ad eandem raanifeihndam cbligatus ^, ii ita conditus eft, ut per eum fieri poilit, ied

manifcftare gloriam Dei, idem e/i ac efficere, or al ii fibi repraefentent pcrfe&iönes divinas (per Definit. Gl. Dei),

hoc autem fieri nequic, nifi prius efficiatur, ur exiilant ii- dem ahi ; quod, per homincm, fieri pofie, loqukur non jolum facultas, fed de inftin&us & vis fimile procreandi,

ergo obligarur liomo ad efficiendum, ^ut exiftant alii; id

vero facere» idem eft ac genus multiplicare: homo ig tur ad genus maltiplicandutn eil obftri&us, fed ad hoc obliga-

SW groprex manifjsilaiipnem Gloria? Dei (per prsecedentia),

erge

& )0( >* 3

ergo fcoffio , ob ttsaniieftationem Glori* Dmnse, obligatur ad

genus mnltiplicandufn»

Corollarium«,

Ex his conficitur hominem obligatum efie ad promo»

yendam &, quavis ratione licica, faciliorem generis humani propagati onem reddendam.

§. III.

Homo) ob g/oriam Dei, proipicere tenetur, in quantum per eurn fieri poterit, ut homo» ab ipfo> propagatus fit felix«

Deus hominis , quant^ unquam capax eft, felicitatem

intendir (§. I» B), homo, ob gloriam Dei, ad genus

pröpagandum obftringitur (§. II«), quod nec coniervari

nec felicitatem a Deo intentam attingere poteil t nifi, ab ipfis hominis incunabulis, felicicati ejus, aliorum Ope, con«

ful a tur, ergo, fi in iis pofirus eil homo circumflantus, ut

poilic confulere felicirati hominis, ^a fe, propagati, ad id fa-

ciendum obligacur j alias etjam Deus ipfum pofuiflct in iis

circumilantiis fihe fine, quod iapientia: lllius contrariatur ^,

fed homo _, gcneralicer confideratus, in iis pofitus eil cir-

cumftan&iis , ur po/fit confulere fortuna: & felicirati homi¬

nis , per cum * propagati, ergo ad id faciendum obiigatur ,

in quantum ab ipio fieri potent.

Corollariurru

Hinc _, haud difficili opera, elicitur, quod, quo as*, åiori vinculo

per propaganoncm ? horüo homini jungifur,

eo fortius obligetur ad vigiiandum pro fortuna & felicita·

te ejusdem, idque omni modo ^, quo, fecundum legem ^f

fieri poterit»

§. iv. '

Qui funt caufla proxima hominis propagati ^, parentes

primi gradus, qui ped: ipios propagati funt ^, liberi dicuntur ejusdem gradus.

A _% Qui

4 K ) ° C Η

Qu! rero Tunt cauiia remota progenitornm ^f parentes alterioris vel fuperiöris grädus , prognari népötes &c neptes, pronepotes & prOneptes ac ita porro dicuntur,.

$. v.

Quafi pa&um eftr conventio fiéfa f in qua confenius;

unuis .partis ipfc ©pere declaratur, alterius vero praduraituiv

§. vi.

Qua η do homines fe ad genus propsgandum accingtinf ^r

cum iobole procreanda, qaaii pailuhi (§. V.) ineuBt de fe-

licitate ejusdera omni , quo- per ipfos fierr ρ c teilt ^, modo promovcntla^ tinde de kane , ii ^unqnam, vei ouando ex- ilitcritj id ipfum non tantum rntura habere, i e cl & ? quo- usquc demurn poterit? fem ^{ρ er} feiiciEatem parentum & for-

t-unam promovere velie, rsfte pratiurnitur.

(A) Homines obilrfåi funt non. ta η t um ad _{genus pro®}

pagåndum (§» Ii»), féd & ad curandum ^pro vifili parte, ut felix fit Homb procreatus (§. ΙΙί*% j-.m Homo ad genus pro*

pagåndum fe accingens, 'ipfo opere oilendir, fc obügationum,

fuariim impletianera in fe fafcipere, ergo die fcli.ci.rate fobo-

Jis omni, _{qua per} ipfüm Her i poterit, rarione promovenda quaii pn&um iniC,*quf fe ad ge.nus propagandum accingi.r, (B) I η fä ^ns prSrerea recerti η a tus, nfil aliurrde adjutus,

miferrimu'» föret; Hpc juvandi onus in fc fufeepere ^parentes.

(h»§. Α.), per ipfam itaque indigentiam· <Sc militatcm inde in

fe redundituram _{, nec non} obligationem ad non re ii (fe η dum giorire Divinae, hominis propngatione (f.. 1 L) efusque feJicita»-

te (§. IIL) promovenda:, id ipfum ratum Habere prscftimiriir».

(C) Exiilentia fons dV omnis felicitatis, jam foboles

a p-arentibus Habet ex i (lenti ^{s m} (§. IV,) curamoue felicitatis

eius, quousque per ipfos fieri poterit, gerere debenc (h, §, A),

qua«

K ) ° ·( >£ ^{' · 5}

quaeiobrem etjam illa vrciffim tenetur, irmnö, per qtfafi padum fe obligaffe pnsiumirur, quod felicitatem Bc fortu*

π am parentum omni, quo per eam demum fieri potcrit,

modo promotura fit,.

§,. Vit-

Officia parent.im & liberorum iunt Sc juris perfedt &

naturalis.

(A) Obligatio nes parentum Sc liberorum quafi pa&o nifiintur (§, Vi. A,B, C. ), ex quafi pado profluunt obli¬

gationes ^, quales ex pado vero (Wolf. I, n. parr, ft §. jOf.)*

ex pado autera vexo proåuunt obligationes perfccl®, ergo

obligationes parentum 8c liberorum iunr _per fe die, fedFobli·

gationes parentum Sc liberorum dicuntur officia ^, officia i«

gitur parentum & I.berorum iunt juris perftcli.

(F>) Obligationes ^parentum & liberorum quafi pado

rfitamur (§. VI. Δ, B. C.), ad ejusmodi _padum ineundum,

per naturam ^, iunt obligati Scparentes (§. IV. §. II. §. III.),

Sc liberi (§« II, Ccroll, §, VI, B.C.), ergo omnes obligatio¬

nes, quibus ex illo quafi pado invicem ligantur parentes Sc liberi, iunt- naturales _? etjamfi vis fcriior ^ί 11 is addatur _per padum ; fed obligationes naturales, qua ren us Deurn _agno-

icitnt Audorem', legem abiölvunr naturalem , atqu.3 parentes Sc Jiberos inte? dicuntur officia, _ergo officia parentura Sc

liberorum fünt legis naturalis,

§, VIIL

Parentes primi gradas ad colligenda bona proprer übe-

res iuos, Sc bberis iuis _j quantum poffint, perfedo jure

renentur.

(A) Hammes ^, ob promovendam glöriatn Dei, ad _ge¬

nus iuum p'ropagandum obligantur ( §, II. ), Gloria Dei, per; homiaem propagatuni, non prcöiovetur, nifi efficiatur,

Α 5 itt

>6 SK )o( }*

ut propagams iibi reprxfenret pcrfediones Divinas (per Bef.

G. Deif) inlåns iibi repradéntare perfe&iones Divinas nota

potcil, pritrsquäm ad rationis uium per venit, illi crgo hörni-

nes _, qui > iecuadum obligationem fuam , ob gloriam' Dei, jpfi proxime ieu immediace hominera procreanc, vel pto- erearunt, obligantur, imtiio , atiis forciui , obiigantur, ad efficiendum, ut propagarus ad rationis uium perveniat , il- bique reprieientet pecfe&iones Divinas (§. III» Corolf); iunt

eniin -ufus rationis Sc repraefentätio perfecliomim Divinarum

pars ielicitaris hominis primaria; fed qui ipii hominem im·

msdiate propagarunt , dicuntur parentes primi gradas (§.

IV.), _ergo primi gradas parentum hoc eil officium, de quo

etjam qiiaii ρa du iunt (§.VI.A.), officia auitem pswentam iuat juris perfecta (§. Vil. Α.), patentes idco ptimi gradus perfeifle obiiganeur ad efficiendum., ut liberi ^eorum ad ratio¬

nis uium petveniant, fibiquereprarfentent perfe&iones Divinas ♦ id atitem agere , idem eil) ac liberOs educare, fed educatio

iine bonis coileilis fieri non poteil , Crgo parentes primi gradus perfe&e obliganrur ad coüigenda bona propter fibe-

ros iuos , quousque p$r ipfos fieri poteil (§. VI. Α.). ' (B) Parentes primi gradus funt cauiTa efficiens proxi-

ma exiftentias liberorum fiiorum ejusdem gradus (§. IV.), a-

deoque, per propagacionem , ipfis ar&iilime jungunturj for-

tiilime ergo obligantur ad confulendum ielic/tati Sc for-

tunae liberorum, omni modo

quo , per ipfos, fieri poteil (§· III.Coroll.), de impletione hujus obiigationis cum Abe¬

ns funr quafi paili (§* VI. Α.), unde hxc parentum obli¬

gatio eil perfecta (§. VII. Α.), ergö ad confulendum forumse

oc felicitati lrberorutn primi gradus parentes omni, quo pos- funt, modo perfe5le obligantur (per puecedenna), ted col- ligendo bona, eo modo vel eurn in finerri, ut liberis ce-

dant _, quando parentes iisdem amplius opus non h'abenr,

utpote quibus iiberorum feAcitas Sc fortuaa certifiime pro-

moveri

■K ) β ( » · 7

irjoveri poteiV, ^ecrum utique feiicitati profpfcere pcflunt,

crgo ad colligéndä iiberis bona, hoc modo ^, perfede obli-

gantur; Iiberis crgo fuis, bona colligere, qua-ntum fkri pos«- iki perfefte obJigantur parentes primi gradus.

Scholion.

Ex hifce clarct parentes Ömnino obihf&os c/Te adj fub»

eundum onus educationis cum cura exquiiitiori; & bona

parenram colfe&a reiidaque ^, quando ipiis moit ccmingii*

jure perfeäo iiberis cedere primi gradus,

§. ix.

Parentes gradus cujuscunque iupersoris Überorum gra¬

dus cujuscunque inferioris ^curam felicitstis & fortunaé _ge-

rere perfede debent ^, idque vei non valcntibus vei de-

fun&is parentibus eurnm primi gradus , fortius- & fortis-

iin e feeandum proximitatem gradus»,

Parentes ad promovendam Cobolis fux f in quantum poterunt, ieiicitatem obilndi iunt (§. Ill,) ^, de impietio-

nc hujus obliga tion is ^, qui iiberos generare conitituir, cum ίο b ^o le _q ύ a ii pailnm inir (§· VI. A.)j perfede itaque ad 1 ^oc ipinni o bligat ur (§, VII. Α.). Jam iiberi primi gradus

nofiri non rahtöm iunt, verum etjam iiberi gradus ulrerio-

ris, licet nos dit cauilam ex-jftenriae foae proxirnam , i i vero remotam agnoicanr (§ IV.) ^; quiequid itaque de prioribus

valet, valebit de poilerionbus , ii aliam ^c b cauffam vei per morrem obligationi iuae fatisfacere neqneanr parentes pro*

X-imi > enm per quafipadum parentes erjam remoriores, quan*

do fsrni iam itiam

procreacione liberorum , in confervatio-

«em generis humani & gloriam Dei, augere decreverunt ^*

praeter naturalem obiigafiönem, hoc ipfum in ie iuiceperunr.

Sed ur quisquc ^, per propagationem, ho mini ardiilime jun- girur * eo fort/as obligatur ad profpreiendum ejus feiicitati (§. III. Coroil.), qu'arey non valentibus vei defun&is _på¬

sen ti bus primi gradus, parentes gradus cujuscunque fuperi ^·

s §K ) β C » '

ovis curam felicitatis &c fortuna» liberorum gritduc rujir?-

*cunque inferioris gevcre perfede debent, idcui-c fortius <3c

förtiifimc fecundum proxirn-itatem gradus.

■Corollarium,

Hinc evidens eft, quod ^, defundis parenttbus prims gradus, parentes gtadus fupcrioris, ad firiciprendam cura-na

•educationis nepotuvn &c deinceps, ^etjam ad coiligenda bona ^„

qu® ipfis cedant quando moriuncur ($. Vill, Söhoi.), per·

iede fint obfigati,

.

§· κ·

Inteilatus decedere dicitur

qui mcritur, non declara-

ta volimtate de ^eo , cinod fieri vulc de rebus vei bonis itfis, peil mortem»

§. χι.

In bona defundi iuccederé dickur, qui, a morte defundi, jus in iis kcquirit, quod habuerat defundus.

§. χ».

Ab intefhto fuccedere dicitur, qui in bona defiu-ndi fuccedit, ab ipio non declaratus ibcceifor»

5. XIII.

Quando parentes moritintur inceftati, jure perfedo ⁱⁿ bo¬

na eorum fucccdunt liberi ipiorum primi gradus; decedenti-

bus autem liberis primi gradus fine prole» codem jure in

horum bona succedunt _parentes gradus ejusdem. ^. (A) Parentes perfede obiigati Tunt ad coiligenda sona li¬

beris fiiis primi gradus (§,VIII ß,), qu<e bona liberis ce- dunt , quando illi moriuntur (ibid. Schob), obligationi ^pa¬

rentum ^?erfed^ jus apud liberos perfedum refponder, iunt

ernim correlata, quando igitut parentes moriunrur inteftaii, ja-

rc perfedo ^, liberi ^{eorum » ut ar} di/Ii mc "ipfis annexi, primi

gradus, in böna illorum fuocedunr. ^t

(B) Etenim liberi primi gradus cum parentibus fuis gra-

rUs

K ) ^■ O C »

8

itts ejmdera "quafi pa&i Tunt de felicitatc & forruna paren-

mm omni, _{quo per} ipios fieri demum poterir, rnodo promo-

vcnda (§♦ VI..C.), ad hoc igitur pracftandum ^, quousque p©s- funt, pefeße obligantwr (§« VII. Α.), poifuur autcm ceden¬

do parentibus bona iua» quando ipii improles iisdem amplius

opus non habe ur, utpote quibus parenrum fortuna &r Felici¬

tas utiquc augetur promo vecur, .fed morientes vel mor·

tui boms fuis amplius non indigent iiberi improles, ergo ad

cedendum eadem parentibus fuis primi gradus perfefte obli«

gantur·» fed obiigarioni huic iiberorum perfeéfce reiponder jus

parentum primi gcadus perfc&um^ jure ig ^tur pcrfeélo

.luccedimt parentes primi gradus in bona defuntåorum libero·

-rum iuorum improlium gradus ejusdem0

Lorollarium,

Ex hifee claret liberos naturales itemque fpurios in bona

defun&orum parentum fuorum primi gradus jure perfedlo na*

turaliter ab inteftato iiiccedere,

$ XIV.

Liberi ulceriotis gradus velut nepates &r neptcs ex filro

vel filia, defunéris parentibus eorum inteftatis primi gradus»

fecündum jus pafentum fuorum primi gradus, cum liberis pri¬

mi gradus ^, in bona defun&i avi vel avjse jure peifedto iuc-

cedunr.

Libeiis enim primi gradus per generarionem δέ quafi

padhim (§« VI. A.) in bona parentum deruftorum ejusdem

gradus jus perfedtura compeperit (§, XIII» A.)» hoc jure ipfi-

met non opus habentes, illud in liberos trans-mktunt fuos

(§. VI. A,), parentes jam primi gradus decedentes jure' hoc

fuo amplius non indigent, jus igitur iftoc in liberos fuos pri¬

mi gradus transmififfe ceniencur, ergo iecundum jus parentum

fuorum primi gradus, quorum ope hoc jus äcquiiiverunt, Iibe¬

ri ulcerioris gradus , ut nepotes & neptes, demortuis parenti¬

bus primi gradus ^, in bona parentum (uorum iuperioris gra-

B dus #

to JK ) O (

dos, velut avi & aviar, una cum Iiberis ^eorum primi gradus*

Jure perfc&o iuccedunt,

Coroliariurm

Hinc Iiquet, qu©d, ccmcurrentibus nepodfeus & neptf-

fcüs ex filiis vel filiabus, nuJlo hscrede pröximo exiftente, fe-

cundum jus a paicntjbus eorum primr gradus rransmijffm»,.

'fBECedarur«

f XV,

Si quis fine defcendennbus morirur? defrciemibus paren-·

tibus primi gradus, in bona ejus ^, jure perkdlo ^, iuccedunt

parenres gradus ulterioris.

Parentes _namqus gradus ulterioris, ut avus 8c a via, fimt

caafla remota exiftentiie hberorum ulterioris gradus, ut ne*

potum & neptium (§. IV.)-, deiicientibus ergo parentibus primi gradus, otnnis horum obligatio, qua, erga iiberos fuos,

vivi tenebanttir, recidit in cauiläm exiftentiae remoram, irj parentes nempe gradus ulterioris, ut avum Sc aviam (§. IX,

ibid. Coro!,), ergo Sc omne jus parentum primi gradus, re-

fpe&u iiberorura fuorum, in hos etiam parentes g:adus fupe«

rioris recidit (§. VI, C J, ied parentes primi gtadus jus perfe*

üum habent iuccedendi in bona liberorum fuorum ejtisdenr gradus, quando moriuntur flne prole (§. XIII. B„), ergo i-

dem jus in _parentes ulterioris gradus, hoc cafu, recidit.. Qua-

re, fl quis moritur fine deicendentibus ^, defic entihus parenri-

bus ejus primi gradus, in bona ejusdem , jure perfcd;o, (u®-

ccdunt parentes gradus ulterioris.

Cöröllariumv

Certum igitur eft, quod, fi quis rnoricur, deficsenre linez

defcendente re&a, fuccefljo deferatur in lineurn adfcendentem xc&am, fccundum proximitatern graduum, /-

$> XVI,

Cognati collatcrales dicuntur, qui commencm quendanr agnofeune perentem, ied quorum unus ab a(teio non deicend/ci

§♦ XVII»

& ) ö ( ^ Ιϊ

§. XVII.

Si defundo deficiat iuccciior juris perfeéli, hoc ef!, til

finea & adfcendente Sc deicendente , ei, jure imperfedo ^, ad-

éoque ab inteftatO, fuccedunt cognati coiiareralcs ^, fecundum

vinculum familix vcl ar di u s νςΐ iaxius, nulia habica iexus differentia,,

(A) Quo propius homo homini, vinculo iangvinis, ^μιη~

gitur , eo fortius cbügatur ad eoniuiendumfortun# Sc ix-lici-

iari ejusdem (§, Iii« Coroih), _cognatis coilateralibus, median·

te commtini ftipite ^t adeoque vinculo fa-ng-vinis, collateralis utique jungrtur , idquc vei propius vei proxime , fecundum proximiratem gradas familise j jam, fi defundo defit iucceilbr

juris perfedi, pridümendurn eft cujusnam cfle vcluenr bona iua relida, quando imeftatus moritur * pisefumendum autem eft, quod präefumi debet, pradumi aiiiem debet eum obligationen!

iuam barnorem fpernere non voiuifté, obligatus eft rortius ad proipiciendum iis, quibus vinculo fangvims proxime jungitur (ibid..) , cognatis jam coilateralibus, gradu famibas proximis,

pia? aius, ardius iiingitur, in communi ftipite, ergo praiu- mendum eft voiuifté defundum hos fieri iucceftores in bona fua

lelida; cognati itaquc collaterales, fecundum graduni famihä*?

hoc cafii in bona defündi cöliateralis iuccedunr,

(B) Enim vero y cum co!lateralis ad collarcralem fe nen

habeat per modum cauftas vei eftedu?yut parentes ad liberos

liberi ad parentes (§. lV.)r-alia tatione ipii obligari neqmt na¬

turaliter , quam qua benefador beneficiariö, etjamfi fortius propter communern ftipitem, fed benefador beneficiariö ³ vin¬

culo tantum amoris alligatur (per Defi benef.), adeoque obli-

gatiene imperfeda, cui refpondet jus imperfedum, ©rgo colla-

reraiis non

, nifi obligatione tenetur imperfeéfa, ad perficien-

dum ftatum collateralis fui, quamebrem non nifi jure imper¬

fedo collateralis in bona defundi collateralis fm" iuccedit (h.

§o.A.)j Cum autem, per vinculum fangyitiis, familia: propioris

gradus»

12 & ) o ( >§

graclas, quam remotioris, fortius ligetur &; per confequefts cblf-

getur, jas eorum', qui funt in familia gradus primi, majtis eft quamillorum» qui fuuc i.n familia gradus fecuadi, unde iili hos

excludunc, hi vero remotioris gradas familiam ^» ubi in priori

nulla exftiterit pcrfona, & iic in reiiquis.

(C) Quoniam fundamenrum iucceilionis ab inteftato, in

ftatu naturali, eft fagvinis vinculum ^, vei per modum camTae öc effetftus(§, IV. §. Vi.), vei per modum cognationis tantum in

communi ftipite, ubi non utcaufta &: effe&us perfonas coniide-

rantur XVI.), utraque autem hrec oonfideratio in quacun-

„qué familia &: quolibet grada, intsr mares & feminas, eadem

eil, unde (uccedendi 'etjam ratio eadem fit neceflüm eft ⁵ pari-

modo igirur utrisque iuccedendum eft, per conieqtiens, nul-U

lexus naturaliter habenda eft ratio.

§♦ XVIII.

Si quis inteftatas moritur»nullofueceflbre velin linea re&a vei

in collaterali exiftente, bona ejus naturaliter cedunt occtipanti.

Omnis fucceflio ab inteftato jfundatur in eOgnatione fangvi- nis(§. IV. §,VI.A,B.C. §, XVII. A.B.), deficiente autem eo, 6ui, fecuudum hoc fundamentum., iucceifto comperat, ne mini,

präster occupantem, adjudicari poteft^ niii prsefumi debeat lue«

,ceflbr, quemdefundlus, in vita, maxime amavit \ ied, quoniam

hoc fundamentum, in caiibus omnibus, ftabile non eft, cum

non feraper confter, quem, in vita, cariorem habuerir aliiSf

neque utrum araor jll'e ad exrremura usque duraverit, bona

talis defuniti, in ftatu naturali,. cedunt occupanti.

Haec pauciora pro fueceffione ab inteftato, tanquam ju«

ris naturalis, fufficiant, cum finem lucubrarionibus

noftris imponanc rationes multo graviflimsc.

D£0 Laus & Gloria.