;nix 6fv
dissertatio theologicä
De
SACRM SCRIPTUR^E
AUCTORITATE,
oy am,
Confinßt Ven.Factdl. Theolog.
Acad.in %
ρ r iE S i d ε
JORDANO EDENIO
S.S.Tbeol. Do6t. 8cProfeff. Ord.
Tuhlicédefendendmproingenli viribusfufcipit
c A Ν U T V s ^Irtmati
SMOL.
Die Jun. Anni ΜDCLXII in Aud.
Guftav. horis ante mcridiem folitis.
t
VPSALU
?xcudebat Hejnkicus Cukio Acad.Typ*
117 k
C A p. V
De
S.Scripturrf ÅuEloritate.
Deu cul- tgFuimo
4 I
PRobandumnonbumanoarbitriojam cil3ltbrosejjeconfcriptos 3fedCanonicos
auttoremagnofcereipfumDeum,adeoq,
& res& verbailliscontentaveré divina effe,
&eopot'tfsimum nominedigna,qua anobisfi-
de certa & inmatafufctptantur.
φ ζ Quodcum hic facere conftituen-
tnusi ftipponimusl, Deumfui colendira- düpatefe-
tionemhominibuspatefeciffe. Id i credere ciileprob
nosjubet jumma Detbonitas3quam fuidif- 1 cx e,us fufivam eiTe,Scratiofanaevincit, &cer- onltaiC·
taexperientia,cumaliunde>tumimprimis
explurimis,quae in nobisanimadvertimus,
documentiscolle&a. Patet enim lllam,
nonmodoiingulis rebusfines fnosprsefige
re , fedSc vires largiri,viasque cénititue-
re ,quibuseos aifequantur. Cumitaque,
utagnofcuntomnes cultiorisingenii, ho-
mini anima immortaliprasdito, potiorlon-
gcquamaliis conveniatfinis, dubitarine-
quit> talemillipropoiitum,unaquepoffi-
bilemaliquem ejusdem impetrandi pate- fa&umeile modum Aratione enimplane
alienum eft»de illisfolicitumfui.ifeDeum»
qusdiernmaliquotautannorum commo-
& dita-
*
US
ditafemqtialemeimqueproeufant/sdper- fe&amveroperpeüiamq;feli^itatera,Bul¬
laen otfendiiieviam. Corporitantumpro·
fpediim voiu«iIe,qisodmomeot©ekiwsin
ρu]vereinabit,animamaute immortalem negiexiiie,autprorfusabjeeifle. Cumita-
quereligio,tinicaad finem,feufumiriiim
inftatuimmortali bonum*fitvia» fufpica-
ri nemo poteib divinam bonitatem jufta
c'usnotitiahominemdeilituifle.
2 § 3 Hucacceditzrationis buntana,(u\i
Ex honu tantinn viribusnixx,mißrabilisccecitas in
—V!:- rebusdivinisSc iublimibusquibusciinque.
citatc, NoiTe quidem illautcunquepoteft Deum aliquemeil"e,eumqjfapientem, potentem*
boni remuneratorem,maIjvindicem>adeo·
queeolendum: Sed quiqualisve ille fit,Sc
q* oprsefertim cultu dele&etur, nulla in*
dugine ailequi valet. Imo,quantb hica-
erIns viresfuas intenderit, tantb manife'
ilin-; fe jrodit ignorantia,ucfibi contigiife
faiTus eftSiraonidesr. Qijovixfcliciores
infimilinegotio fuifTe ejusdem conditio-
nisalios,evinetmtfententi^ deDeoejus-
que cultu,autmanifeftéabfurdx, autfå¬
ne immenfuminterfedifcreparites; untle
örtumtraxitinfinitareligionnm varierasa- pud gentiles,qui proprioferé judicio eas coniticuerynt. Cumigitur adebSccceca
Sc perverfainnegotiocultus divmifitqua-
talibet humanainduiiria,dybitarinonpo-
~fc
ϊ*9 reftlquin planemaliquam cértamqueejus rationem, peiuliari quapiam revelationc*
tradideritDeuSjfelicitatisnoftrae cupidif-
fimus.
Cic.L. i.deNiD.
§4 Teftaturidem5 Cmifenfns univerfa- J .
Iisgentium,qua; omnes 1 religiones fufce*
ptas pertinaciter retinentj atque pro ea- tiücon-C
rumdefenfioneextremaquarqi perfenmt, fcnfu.'' idhaud dubié nonfactura;, nifi å Diis,
quoscolunt, crederent eile praeceptas. Ce-
remonias inquit Dionyfius Halicarn. 1 in in1 per- Colendis Biisatquegeniis cwfiantifsime {er- tinaci re-
vant tum Graca tum barbara nationes, nec bgionüm, quidquatn cenfentin eis immtttandum metuir&
divina j Scnequisconil'antiamhanc ex ra-
tionisconvictioneortamputet, fubjungic,
tnaximeverobarbariidßbi babentperfvafum.
Ethosquidem,ututä cultu rationis alie-
nos, inreligione longé conftantiores eile Graecis, ftudiodifciplinarumaddi&iiiimis,
docetquoquejElianus2. ζ Fidemhabent Ve*
oraculis,fortibus ,anipiciis,auguriis See. tjoncpra
quod ea credantdiviparefponia velmo- culorum.
nitaeilejadeoque extra dubium ponunt, Deumhomines five vivå voce,iive tacicd
fuggeftione,iivequocunqueiigno , in re¬
buseorum induitria majoribus, iiibinde admonere. Erquamvis in ipfo exercitio
fides illagentilium plurimumerrat, diabo- licaspotius illuiionesquamdivina monita
Κ χ ad-
I30
mittens$ dubitaritarnen nonpoteft,quin
exverobonoque principio promanaverit,
cui fimilia fingens & callidc fupponens
diabolus,tanto faciliushomines feduxit, eademprorfiisarte, qua ufiimconventu-
14m,precum,hymuorum, hoftiarum,tem-
plorum Scc.inabiifus fenfim convertit,&
idololatriamtandem manifefté abfurdam.
5 3 Vätes atque facerdotes infummoha-
Honore bent honore , utpote dignos å Diis
exhibédovatibusfc jncIicatos>qiiicumipfisfermonesmifceant,
^confcijfint arcanorum ?.
facerdotl- > _
Ir η τ>· Λ
kus< iL.vii.2L. 11 Hijt.var.c.31,5 Diod.
L.v.StraboL.xvi Geogr.
4 § f Omniumdenique 4 certiflimc id
Ex tefti- evincuntexetnplaScteflimonia eorum,qui
moaio divinitusipfisrevelationes obtigiiTe certis
Cuibusdi *ac^c"s comprobarunt. Et hic quidem viii^re- fequehominum, quibus iftx olim facte
velatio- leguntur, neque hiftoriarum fides aequo
nesTunt cuipiam poteft efle fufpe&a. Homines
faäas. enimiftosconftatfuifle probos , finceros,
atqueab omni,cumfraude,tum cupidine glorix,autlucricuiusque,quoad fingen-
dum quis poflit induci> prorfus alienos:
piosprxterea,conftantes, cautos,infigni fapientia>facultateedendi miracula aliis-
quedonis prxditos , ut exiftimari neque-
antfuiflefedu&i : Laudatosdenique non 5 Chriftianis modoomnibus,qui tarnenlo- cis,temporibus, lingvis, moribus, Ken¬
ten-
$1
ι$ι f
tentiisimmenfuminterfe difcrepant,fed
deåJudseis,Muhammedanis,Genrilibusl, quitarnen omnes religionem Chriftianam eiqueaddi&ositrenuéimpugnant. Hifto-
riseautem nontantumomniahabent nir ςιχ5 unde aliaruro narrationum certitudo probatur,ted& alia plura longeque po- tiora,quaemodo adducemus,
i Vid.difs. de Ver.rel. Chr. c.11.
§ 6 Supponimus ι neceffariumnonejfe,
utprteeptareligiotiisfingulis, five hominibus , kus lQ^u%
fivegenerationibus, adeoque etiam hutcnoft'rt non «ffe.
denuoproponantur confimenturque. Sienim leges human» ultroadmittuntur, non ab
illis modo, quibus audientibus funt pro-
mulgatx, feddtpari veneracioneacivibus reliquis·, imoquoque poiteris ferie licet longa fuccedentibus : Quanto magis id
concedendum eft divinis , qux humano generi olim propofitas, deineeps crebro repetitse funt, atque ftupendis miraculis confirmatse, teftibus non folum iingulis
autpaucis ,quorum tarnenfides nulla fu- ipicione laborat; Sed & numerofiffimis nonnunquamcoetibus.v. g. Ifraelirarum
inlegis promulgatione prsefentium, quo¬
rumfexcenta erantvirorum millia, pra»-
ter turbam imbellem & mifcellaneam i.
HineJudaeorum gentiliumque, quiChri-
ftumdt Apoftolosdocentesaudierunt, vi-
deruntquemiracula,quibusdivinado&ri-
K $ n®
m
nxiftiwsorigoatque au&oritas efl confiiv
mata. Hic ianenemoultra quiddefide-
rarepoteft>quam ute^dem commodaali-
qua ratione conferventur , & ad alios transmittantur,fivelocis, (ivetemporibus
remotiores*.
_ . iBxod.xii, 57, 3*.
disoiini3 $ 7 Hocautemutfieret,Deusquide
revelatis religione hominibus tradiderat, in literas
neceffari- redigi,ftcertislibriscomprehendi curavit.
am eiTe^ Quofadto5exillis folisecclefiaminfide &
fcriptuii. m0rj|3i?s inftiuii vo'uiti,errorescorrigij,
profligari hanrefes 3, dubitationes tolÜ4>
a.?<pxKtiAvdeniqueadilrui, feuimmotamfi-
deicertitudinemS. x Undeficut fcriptura
cuitodiendistradendisque artibus> hifto- riis, teliimomis, legibus, fcederibus&c.
quaeintegrapermanerecupimus-3Itaquo- queccelefcidodtrinaenontantumconveni*
ensjfed & neceffaria cenferi debeti non
quod Deuseamaliteromninononpoffita
corruptione Sc interitu confervare,fed quod diverfo aliquo modo uti nolit, hoc
euminfinem unicé conftituto.
i Luc* XVI, 29.Bph* ιι,ΐο.11 Tim.iåy
ifj 16,17.11 Mattb.xxii> 29·
3 Tit. 1,9.4loau.ix,31, 1 loan* Iii,9*
4* 5 Luc.i, J,4.phil. 111j 1.
©räidne- $ ^ Diverfumhic fentitint Pontific»*
gantium do.centesecclefiam,etiampolt perfe&econ- azurne« ftituttfmCanonenj, Seriftura car ers ρφ>
atque
AtqacdoßrinmChrißi quovittempore[me ex
eenjervarei. Rationesautem pro cornmu-
.tii eorum fententia Bellarminus prpfert
fequentes*. i Ecclefiaminde acondito man»
do3usqueadcxitumIfraelitarumex/JEgypto>fi~
nefcnptura floruiffe. Refp. Ecclefia ifto
tempore plerumpue inträ anguftas quas-
damfamiliaslatuit,adeoquecommodépo*
tuicinftituivivavocePatriarcharumdongt
«täte,&immediat«©«oemvr/ar dono infi- gnium. Alia feqtientium temporum ra¬
tioeft,poftquamlftädefierunt, &pratte-
reamajoriongéacceffitadiabolo Simun¬
dipravitate impugnatio j. i Pofi quoque
extanteapad Iud&osfcriptura,converfotgen-
tilesunicéex traditiotiefidem & religionem didicijfe.Refp. Poteftquidem do&rinafi-
dei vivåvocealicuihomini aut gentipro-
poni,Scutcunqueperfvaderi»nontamen
iolidé confirmari, Si in ipfa ecclefia diu integrapermanere. Gentilibusprxterea,
fub Vet,Teft. aditusad locumiftumpatiu- it,ubi S.Sra publicelegebatur4*populus
etiam Ebrasusfcripturarumcuftos,indeå
xtribuumabdu&ione 5,latiffiméper gen¬
tiumterrasfe diffudit. Librideniquefa#
cridudumantenatumChriftum in Grsecu fermonemfunttranilati, Sificipfis genti?
libusmagisobvii fa£ti. 5 PopulumetiamDei,
extantelitetfcriptura, magistradttionefuiffc
tnmadΐζ,η usquetemporafcripturam
κ 4 /«-
134
maniiibmuntnonfuerwt redafta ,utcommde
baberipotuerintjeddifpcrfain variismembu-
nii&cbartis, atqueinterdum exnegligentia | facerdotumlongotemporenoninvenu ö.Refp·
Traditio*quaminnegotioreligionisredé niurparuntIfraelitas,non erat alia quam ipiiuslegisfcriptxjhujusenimfoliusufum
ScobfequiumDens illis injunxerat 75cujus negle£himfemper fecutaeftreligioniscor-
liiptio. EtquamvisEzralibrosfacrosre*
cenfuerit, &in unum volumen, ut com¬
munisert traditio, Canonicosredegeritj ? nihilotarnenminusante libri facri extice»
tant,aut feorfimfinguli,aut plures in w
num fyrtema colle&i, quairentibusfacilé
obvii8. 4 Ab adventuChriftiper multosan>
tios ecclefiamfuijje [me fcriptura·imoIrenei
tempore gentesquasdam Chrißianasfolistrat
ditionibusfwefcripturaoptimevixtjfe9.Refp.
Vtante*itaport adventumChrifti, obvia
fuitfcriptura Vet.Tert.adquamChriftia-
ni remittunturi Apoftoliquoque inträ
paucosabafcenfione Chriftiannos fcripta
fuaediderunt, quorum copia* etfi ferius aliquantoquibusdamgentibus fa&a fit,ob
fseviftimasperfecutiohesj indetamennon
conficitur,eaecclefigenonefteneceflaria.
iLindan♦ Panopl.l.i,c.xi3t%.Coß:.Encb.
Tr. i,c. & 4.Bell,L. iv deV. D.c.4·
Jl.f. 3 Matth,xxiv, 14.Luc* XVI11,δ.
II Thefs,ii, %&feq.AfO(t χι 11* 4 Att.
η, V-
Att.XIII5f.xv,ii. Beut. χχχι, io &c,
5 uReg. XVII, 23. χχιν, i6. xxv, 2,6. 6ibid.c. xxii, 8 &feq.7 Deut, iv,
2. XII, $2· I°f· ι,7·xxiii,6.1ef.viii,
i o. 8 Beut.χχχι,9.Iof.χχιν,26. Ief.l.
c.Ban.ix,x, 13. 9lr«i. I. 111, i. 4.»o ΙΟΛΗ.ν, ;9.IöC.XXIV,44»il Tffll.111,1y.
IlPfi. I, 19.
$ ρ Illamverofcripturam, quam fa- LibrisCa
cramSc Canonicamappellamus, Deumi- nonicisi- pfumaudorerahabere,cjusqueresSc ver- pfius De»
IsaeiTe,qua:ineacontinentur,probaripo- u"
teili exteftimoniodivino,quod occurrit in jfaerip™α
feriptura, qua: nunc Deutn ipfum lo- batur
quentemintroducit,Sc verba, miniiterio 1 fandorum hominumprolata,fibi foliven- Teftimo-
dicantemjnuncminiitrosiftosfändepro- fitentes,eaqua:abipfisdicuntur aut feri in ipi-a buntur,å Deo unicéeiTeprofeda. Hinc feriptura.
inlege creberrime repetitur,eamelocutum fuißei,frripfijfez,Mofitotiquepopulo/>r£- cepijfe Deum 3. Similiter per Davidem 4,
aliosqueriismodisProphetashominibusindelocutusåieculo,Deusdicitur 5;va-ut rJ
fic nulla unquam Prophetia, exillis quas
nonniiiferipeas habebant Judaei, arbitrio humanofitprolaU }fedSpiritusStnäi impul-
fulocutifuerintfanttiBeihomines^.SubSJT*
locutuseftipfefilius,verus 7, & magnus Deus 8, in feculabenedidus95Ejusvero
didageftaq;feripferunt Aqoitolialiiqifi-
deles
i;6
deles, quibus Spiritus $. duX in Affinem
veritatcpromiiTuseft10 8c collatusn,Y'n-
dedo&rinam>qiiseicriptis illorura conti«;
cetur,non eorumaut creaturxullius,fed ipfiusDeieiTe «*,& prasterea cum Molc
atqire Prophetis exa&iiiime convenire,
eonftanter funtprofeffi*3, &validisdocu-
jnentisevicerunt.
*Exod.xx, ι &feq.2 χχχ ι, 18* χχχι ι, i6+Of.vin, 12. j ·Ν««4χιι,8. Deut.v,
S &feq.4 11 Sam.χχιιι,ζ.Matth,xxil·
4$. Luc·i, jo. Att. ii i, i8, ii. Ehr.
I, I. 6II PrM,2I»7I Ι0Λ».v, io.8Tit.
a i, 13,9Rom.ix,y.i°Ιοαη.χΐΥ,ζόxvi»
13.Λ#.1, 8. ii II, 4, II. xix, ό, * Thefs. ii,z, 8,9,13* GaI.ii, 12. Rom·
XV, l8. Ji XXVI,22.RöW.XVI,Zf,2^
§ 10 Vtutautem nemo facilc occur- Quid'hlc rat,quipalam fidem derogare audeat af-
excipipofperentj £)eo} quemvelipia hominis ratio vVad Π- omr"errorisatquemendaci)fufpicione
lud rc- liberat; plenumtarnenquorundamaffen-
fpoudeii. fum hicmoratur,iivemetus,fivefufpicio
errorisautfigmenti humanijquäle fubve-
nerabili divina» revelationis nomine, non abimpoftoribusmodo,ied & aliisunde-
cunqiiedeceptis, aliquando foletproponi.
Cuiut occurratur, monemusimprimis,ar¬
gumenta quibus S· Scripturse autboritas
firmatur,nontamfingula fpe&aridebere»
quamplura»utoraniafimul conjun&a;ut
.„7/.
ficTemutiiöilluftrent, Scabexceptionibus
vindicent.
$ 11 Quia itaque fuperiori argumen- τϊ
toopponunturvulgaria impoftorum atque
errantiumexempla,eialterumadjungimns mjnum *
exconditionehominum, quilihos S. Sra pri- <jUi eos mitus exararunt,petitum; Et quidcmillos icripfetüc
olimvixiÖTe,librosque iftos omnino fcri- pfiile, cum(ideshiitoricadocet,undiqua-
quehic prQbémunita,Sctamlonga fecu-
lorum(erieåpotiorehumanigenensparte admiiiajtum confeiiiohoftium ,apudquos Schominum iftorumnominapaffimoccur-
runt,ad eademtemporarelata, & res fa-
crisliteriscomprehenfa:,ut^libi prolixius docetur ?.
i DeVer.Chr.R. c. ill
$ ii Occurrunt autem in hotninibus Illos cä·
illis multafingularia,undeipfiusfcriptur» men<bt origo atque au&oritas colligi poteft ,ut- i)[v]ni pote i adfnunusdocendi fcribendtquedivina VQcali0il
vocatio. Hane neceffariameile,cumratio docet,certumina&ibushumanis ordinera requirens,tumconditiohominum,quine- quemodumdivini eultus ipfi conftituere poffunt j nequealiunde propofitum fecu-
réample&i,nifieisconftet,ipfos docentes divinitusad idmunus eSfe vocatos atque miflos. Ideoqueneceflitatem vocationis ipfafcriptura paffim urget t, pacnamque conftituit illamfingentibus*. Ätfoli fcii4
i3$
ptoresfacri, Mofes3,Prophet» 4, Apo-
Itoli j,addivinam vocationem tntoprovo-
cant3ejusqueclara proferunt documenta.
1ler. xxi11,11.Rom. x, 10. Ebr, v, 4·
zDeut.xm, Exod. m, 10, 11&
feq. VII, 10&c.Num.xn* 7, 8. xvi,
f&feq.Deut iw^Ale/.yi^.Ier.i^&feq.
Iez.. j, i. 5 XXVI i1,19. xvi»
ip, 17..Röwi. ι,ι, XV» 18.Gal. 1, i»
öb;· * ^ ij Objicipoteft i,Enthufid(las&im*
poftores fmilitcr divinum vocationem mifsio- pratendere.Refp, EorumfiveerroreS
fivefraudes, fcopus , moresreliqui,ipfa-
que quamtraduntdo£fcrina,faciléprodunt.
ÄtMofen> Prophetas & Äpoftolos a fa»
fpiciorieillaprorfus liberant pii, fimpli'
ces Scconftantes mores,do&rinafublimiSj gravisiefficax, fibique ipfiper omnia cop- fentiens,atquemiraculaiquibus ejus ve·
* ritaseftconfirmata. ζ Ignorariprorfusquo·
rundumlibrorum auttores ,ideoquefaltemillo-
rum vocationem efse incertam. Refp. Ipfa
Majeftas>confenfuscum reliquis, Si ec- cleiiasveteris> quorumcuftodia: funtcom- miiii j teftimonium docetetiamiftoslibros
efledivinos,adeoquenonnifiab illis fcri*
ρros, quos Dens ad idopusvocarit,Sc a-
ptosreddiderit. 3 Nenomnesadfcribendum
3 vecatos,qui ad docendmih Refp. Prophe- tiequicunquefcripferunt, å SpirituSancto
funtafti'; Apoftoli fimiliteraj Qui mu"
nus
1 ρ.
unsdocendiomncsgentes,absquefcriptu-
raexplerenonpotuerunt. Atque ficne- queillis,neque hisdefuitvocatio. Qnod
iiqui alii eorura focii viva tantum voce
docuerunt,idnonevincit,teroereautprae¬
tervocationemfeciffe,quifcripferunt*
illPet. I,ii» 11Tim♦ ill, 16.t Matth.
χ,xo.loan.xvi,i$.
$ 14 Accedit 2 eorundem ante voca- »
tionem ad munus illudineptitudo ■pleriqj Mor«
enimrudesfuere,nullaque humana fapi- an"* &
entiaexculti. 5 Renitentia vocationiορρο- fita,quae quideminaliis major deprehenfa
eft,utpoteMofe*>& Jeremia*;in aliismi¬
nor,utJefaia 3 & Apoftolis 4Scc3quosta¬
rnenapparet,fi ipforum arbitriovivere li- cuiiiet, aliapotius fuiiie aduros. 4 Eam fecuta vocatorum infignis alatritasatque
%elusinmuneredifficili,Schumanisillece- bris prorfus deftituto. $ Ingenuaconfefsie propria ignorantuatquetmbeaUitatis, &fe-
rium unicéadDeum,quidquid boni pr«-
ftiterint,referendiftudium. o Vitaprobat
Scnonfcelerummodb pura, TedSc nxvo- rum ,paucisquorundamexceptis, qnos ra¬
menipfimetfatentnr, &ut foedos pravse
carnisfrudus ferio deteftantur 5. 7 Cph- temptuthonorumatquelucri,quaüa irnpofto-
tesunicéfolentfedari. 8 Confiantia infidei profefstone,nullisadverfis, cruciatibns, Sc Utcunquedirismortisgeaeribus labefacU-
ta,
* £4°
ta. Hasealiaque fimilialucufenterddcemj
doitrinam eorum fcriptis compreheofam
nonexhuroanoarbitrio,fedviquadamma¬
joreeiie profeten.
4Matth*iv,2,o,i2. sNm.xxsti·Ρ/»π»
4» $» i 14&[«!*
III $ 16 Tertiumfubminiftrant resS.Sn
Exrerum content*3in quibus eminet χ divi»4»«;>·
iofiuiqtteβasAtqueexceUcntia, Nil enimadeofubli-
coftrinae me>
DeoqueΛ jpfiuscultudignum,autab Ma_1' ,c aicexercitatii|itno judiciocogitaripoteft>aut
in5eligionibus,quseunq* aminmundoob·
tiniierrnt,inveniri.,q od hicnoncontinea-
tur,&altiora adhuclengeque prasftantio·
rahabeatcon;unda} ficut facilimé pate·
bitilltilbres fapientum fententias, & q^"
rumcuncue rebgionumpraecepia,cumS·
*
. Sra conferenti. % Summaejus, qu«ibi iace^Ui" trad'tl»r, dodrinasantiquitasi de quanoii
JMofestantumaliiqueferiptoresfacriteftä*
tur,fed&profani, quorum religiones&
vira: prseceptainde elfededu&a,ututnon iinemultiplicipropriorum commentorum
admixtione,dudumamagnisecclefia:Do- öoribuSjJuilino, Athenagora, TertulliV
noy Arnobio> Laélantio , demente&
CyrilloAlex.Eufebio, Theodoreto*A"- guitmoaliisqueabundé probatumeil,atq;
? et.amnumdluilribus documenris poteilo-
liaimo- ftendi. $ Ixattifsimns ommum partium
nia. * «μ·
,4. η
mfsnfus sn proponendö fme ultimofl
Sc mediis ad illutn perduceiuibus. Li¬
cet eaim varii hic occurrantfpriptoreSj
jctate&locsså feinvicemlongiflimédisjun- disomnes tn.interfeamiciiiimeconfpiräta
iitυniUS xterni Spiritus dudum fecutos
ι fuiffe luculenter apparcat. Alibi au rem tot fenfus occurfunti quot capita» fxpé
quoqncfingulorumcapituir» plutefpugna- tesque. DifTenfqmauteroScpugnam bic intellgimus,not»qualem imperiti& petu- lantes fibi,etiamin amiciiTimis,fxpé fin-
gunt,fcdveraraSc manifeitam,quxalter-
utram coliatarum propofitionutnneceila-
riödeftruac. Talemin S.Sranondumul- lusadverfariuspotuit monftrarc. 4 Va-
ycr^ate;
Mcintorutn, quarineacontinentur,tnaximA cntitudoyquamnonipfa modo, fedSc pro¬
fans audoresfaspécomprobant»nunceve- tusiitis exadiffiméconvenientesnarrandoj
nunceosdem adantegrefla vaficinia, qua infola S. Sra extant, difcrtc referenda.
5 ExcelUntiafinis,quemS Sra,hominiqpro-
ponit,convenienticertaqueratione,quam ipfa tradit» obtinendum5 quod aliarum religionumtabulxautignorantprorius,auC
& viismanifeitéabiiirdistentant. 6 Aåmira· é
djtperfettio. Omniaenim,quatadcuhnm Perfie-
rq; voféDei&,ofliciaergahominesfpedant, ner- ^0Qe*
compleditur5 contra omnes animi
morbos commoda exhibet remedia; O- pinibusdenique erroribus confutandis fo-
142
lafufficit,utinmimera priorufti noftrique temporisexemplaevincunt,Sc alibi exin- ftitutooftendecur.
Tv f i€PorroidemIVdocetS.Sr£
B*S.Sfae ab humanaconfvetudine & affe&ata elo- Pjd°· quentiaprorfusalienus qui infingulisIi- I
bris,ututdiverfislocis Sc temporibus å
variisfintfcripti,admirabili quadam har-
inoniaretinetur. Siautemquse alicubioc-
curritdifcrepantia>eamvelaretumcondi-
tione,velab occafionefcriptionisautfco-
poprovenire, quivisattentusledor facile
obfervat.
ι ICor. ιι,ΐ&feq. f
$ *7 Socccdunt V MiracuU, quibus
Σχ Mira-
dodrinaipfaeft confirmata, qua: fané &
*u *'
numeroplurima funt, Sc fingula ftupore digna,ut pauculaiila» abaliarum religio-
num(edatoiibusjadata, cumillisvixulla prob«bilitate conferri queant. Pleraque
cnimeditafuntprivatim,exiguumautnul-
lum ob ufum, Sc unicé ad confirmandas
iuperftitiones palam abfurdas. Omniade-
niqueaucad humanamiagacitatem vulgari
majorem,aut artes magicas adeoque vim
dsemonum poffunt referri; qualia miracit-
lis, proconfirmationereligionis noftr» e-
ditis,nemoullafpecie objecerit.
vi £ ιSPrserereaVImiraculofaS.Sraconfer-
ffT Vati9'^Qtienimillamdiabolp velabolere, tioae!Va" ve* interncorrumpereomnivi Scartefem-
® :
perftuduerit,atqueineamnunchaeretieosconcita- verit,nuncImperatores aliosqueorbisDominos, quorumrabieslongé lateque graflataeft, maniitta¬
rnenilla incolumisjaliislibris& indeexftruftisre-
ligionibus, quibus confervandisomnis laborhu-
manuseftimpenlus,velmifcrecorruptis, vel per-
pctub mulélatisexitio. At>ficxDcofuiffcnt,nun- quam potuiflent diffolvii. ,
i
§ 19IllamexcipitVIIadmirandAprorßu doclrwj> Yjj
ipjiusefficacia, qüa &homines fibiaddittosreddere ftrinte lolet,&eorummoresimmutare.Quamyisn.huma- efficacia.
noingenio minimccöveniat, nullahujusvitaecom-
moda,plurimaveromolefta habeat conjunfta,fu-
fceptatarnen eftomnitempore, non ab illis tan- tiim, quibusteneriseftpropofita,fed& aliis reli- gionediverfapriusimbutis, peritis aequc acrudi- bus. Imoptimis åChriftonato feculis, cum per homines infimae conditionis, abhumanapotentia
&eloquenriamaximéalienis proponeretur,totttm
orbemrepugnantem, omnemque operam, artcm,
potentiam,rabiem denique ftrenuéopponentcm, fubitovicit,&iibiaddiäurareddidit, crudeli exi¬
tiofublatis, quicontumaciter reftiteratit. Praeterea feriofufeepta,exmoribusferis atquead lucrumhu- jus vitaeunieécompoiitis,placidosred dit,innoxios
&apriftinodefiderioalienos, utfaciléoitenditvi¬
taillorum,qui eiferiöfuntaddifti. Quodautemin quibusdam haneprofitentibusmoresdiverii, feri j
autprorfusprofani reperiantur, idcertoeftindicio homines iftosprofefllonetantiimrcligionemhane ample&i,cordevero, quodejuspraecipuafedes ef-
fe debetj illamdeteftari.
$ 20 Hicneminemoffendere debentampliorcs Cur plu- longe,quamipfiusveraeeccleiiae,terminiPaganif- res åve»
mi, Muhammedifmi,vel quorumcunquecaetuum rareli- crrantium, quorum quidammoresnoftros aequare gione videntur, quidemetiatr.fuperare, Hominesenim iintalie-
L ex
