1. Ν.
J.
cogitationesPHiLO-SOPHICAS,
DeiETERNITATE
ESSENTIARUM,
CumCojjenJu
AmpliJJ.
Facult. Philofoph*
in
Regia AcacL
Upfaltenkβ,
PRjESIDE
VI R O
t-Admod. Rev. &
Celeberrimo
1
Mag.
Ε
RICO
ALSTRIN,
Log.
&
Metaph.
Prof.
Reg. &
Ord.
TublüoErudit. Examini
fubmittit
Claudius
Giöthe,
Ostro-Gothus.
In Aud.Guft«Maj.
ad diem
12.Decembt
Anni mdccxxix,
Horis ante meridiemconfuetis,
^ongl.
ΟΦ@wert
2\it'es
j£)0gibetrobbe
S^ian
o
2(jcn
^0g>tt)å!bocne
<£>tttfwe
οφ
<ρί£2\2\ί£
'"•ΛβΐβίβΦ/
:
59?in
^uiiJ-gitiiHtiSC
®αι<·
w
)£>t4
(E&eré
£)d<ja
9W&/ fjdr
frdt)Ctr
►^®) "
bdfrcanb
fram
rin^a
Clio,fom
nuDriftenen
wfo
\%t dbmiufi
lagga
nebfiff
ganfTa
ritt?ga
fram/
)
£>Φ
tvtfa
n>*5rbnat)
flit/
fa»ar of
bonb&
L
liQtlåw-
'
Sfair
fom
enIcarus
för
fjögf
åtfymktä
0olUpfTi?(?a tvil/
ilgftclf bon
[killer
bå
t
fabra;
£)n>ab tarjag
lä
migför
/
fom
til
en
purpur fiol
SDk'g
ttågar fram ?
J£)ur
fan
jag
fcierfbct
m tt
förfmara?
$?cn Ijtmlené
fiara
<Sol
bortmipcr cf
fm
giantö/
Jap
f)on
fin
Prålar
biupt
t
låga
Dalar
må>
lar;$P fjoppaö
jag
förmtp/Qi(£ber£*<r^«f*
$kn ringet
tdcfeS
meb
ftn böga
gunp
bepråla.
Sag lägger
pennan ner.$tttn
önfTan
dr οφ bitr:
^etpare
£)©9iren
©UD
blanb
Dvtffenö
bpraJdber
QtyiQ&gaExceUence,
ttl 0roea
fXifeä
3'r1
©om
af
få
f)ögtförfn>arpg
pebfe
frögbar/
gldber.
iSbctÖ
6og-©t:efI.
EXCELLENCES
unfcevöön?bt>mtufafte Xienarc
Maxime Revereuäo
Amplißimo
Mag.
VnDRE/E
OL.RHYZEI.IO,
Archi -Prjeposito inclif®
Dicece-feos
Lincopenfis
meririffimo, Confi-ilorii ibidem ^dsessoriprimarto ,
PATRONO
ac PROMOTORIpia
meinecolendo.
QUod
publiceAvimutn
teßarimeum
jam [ußineamTibi
devotuvlj
, Virmaxime Reverendes ratio
(ane~>
rO'i minima fubefl·.
Eil· namque huma¬ nitetsj elf lenevolentia,
funt deniquej» bereficia Tua in me Zorge maxima,
qui-bus incitatut venerab unda mentis monu¬
ment um exßruere audeo
ml peius, ttil äntiquhu habens, quam ut inßgnta
ja-voria documenta
ob-via agnofcam, agnita laudem, laudata
memon peffiore recondam. Idque
eo
ma-y quo benigniori pdtrocinio etiam
con-fanguine os meos dignatus es i quorum_s
nomine ut hac occafione animorum Tibi
deditifli>r,orum ßgna cdam} pietas fuadety ipfa obfervantia jubet- Ego'vero noft
var,# glori<e umbramy
non falfa opinio-nisfumum
capto, dum Te, Amp!i(lime
Vir, felicitatis me<efiatoremglorior,
fin-diorum Promotorem fubmiffe colo. Acctpe
ttaque jam Tuo b, e. fereno vultu , /?!><?/
ingenioli primitias, ^«4/ fiüalü pic~
tatis tefianda
ergo, Tibi offero., Summam
illam, ^«4 7v ampleftor, venerationem
dies delebit nulla-, augebit qualibet. ffhtidl quodprecibus pro Tua Tuorumque falute
vivent immorer,
ammamqueagens
immo-riar.
Maxime Rever.
ér
Amphjjmi
Nqminis Tvi
Cultor humillimus
IJonoratißhno &
V I R Ο ,
D:NO
LAURENTIO
Gl
Ö THE,
Ve&igalium OHro Gorhias
Inspe-ctori
adcur2tiiiimo,
PARENTI OPTIMO.
BEneßrlü
ob(lringtinturyHl/s·,
quihtts
digneliheri
celebrandü
parentibui
cum im. α rem fe face.-tur Tuüianafaciendi
a»tanta non erit tetneritas tenuü me<£ Mi·
nervo., ut eorum laudi garem [e
credat.
Satins Aitern ducam, pio eadem, dum
vixero, fäentio invofoere, quam
dignam
eorum pradicationem tentare
incaJJunL·*»
Cum itaque quod
Tibi
rependam·,
nonha-heo) aeeipe quafo ,
Cariflime
Pater,quod
habeo, animum feiiieet lu't amore
&
v cneratione plenijjimum , quem quin
be¬
nignusrefpicias
·,nullus dubito
OPTIMI PARENTIS
Filius obiequentiilimus
vw
i
-y γγγνγγγίϊΓϋ» a -ü'As'Kth ' ?AswtA--W'-A,iA.'Af.A.^.A*w ^ ^
^ f&4§f»*äi
fiyr» IäΎ*Ύ"1
ffffffffff
^'"Υ3'Ύ3*](*Ύ3sy:
*ya
ffffffffIfI
εγϊϊγβ«γ»
{i-^syi.
fi.yi
βζ,-ya
ߣ0
Duce!
Ρ R &
F
AT
I
O.
Ρ
Öa
major
Achillem
inter
&Agamemnonem
,ma··
gnos
illosGra?corum
du-ces,
quondam
fuit
dif»
, quam
Philofophos inter
etiam hoc noftro tempore ,
de.*
ütermtate
effentiarum;
adeo
ut
in
tanta tantorum virorumdifcre-pantia
cerci
quid ftatuere
ceme-rarium
plane
videri
poilet.
Nihi*
lominus , cumin
veritate
inve-ftiganda
auéktfes magrli
quidem
faciarnüs,
ita
tarnenmagni
non
fa-Ciamus,ut
au&oritas
illorum
ratio-fcibus
pr&valeat;
quanta
quanta
iic
adverfariorum
turba,
nos non de-terret,quin
coniianter
pronuii-A
2
tiemus:
efjentias
verumejje
äter·nas, v
el
(fl
mavis
)
ftern# veri·
i
tam. In hacitaque
a'cernirafti-i eifenriarum promodulo
ingenii
demonßranda,
tenellasperi
lic ri
vires animus
jam
eil.
Mecho-dum
elegi
erotematicam,
quippe
f
qus
ob
iuarnfacilitatem
argumen-to huic non
inepta
vifa
fuit.
Quod
a crebriori auélorum citatione ab·
ilinuerim , vitio, mihi neminem
verfurum
crediderim,
cum foIa_j veritatis auéloritate contentus lim.Bonam quoque
Griticorum
veni-%
am
ambio,
ii latinaheic,
non-» f
latine,
fcripferirn;
tribuendum
e-rit hocipfum indoli argumenti.
De cetero tuum , EruditeLe&or,
favorem
miteque
judicium
effla-gito
;&
liubique
talem
in de-monilrandorigorem, qualem
rei
gravicas
poituiat,
non obfervave-rim, noli ea de caufa veritati reiquidquam
detrahere,
fed tribue,qoaefo, hoc
imbecillitatiingenii
mei,
tuaque
eruditioni.
§.
L
$.
ϊ-Ε a?ternitate
eilen*
darum
aåuri,
haud
inatile^ duximus, pauca
de earundem
necefiitacepradiba*
re, qu?ppe quas
viam
riobis
pla-nioreui adnoftrum
propoilcurru
pandit.
Quid itaqite
neceffitatis
nomine
hoc hco
mteü'igitur
?
Rs.
Inteiligi·
tur
ejusmodi
uniciras
poffibilitatis
{loquor
jam
cum
Celeb,
Buifinge-ro in Dilucid. Phiiof
§,
43)
qua_«res non nifi
Tic efl:
poflibiiis,
ne-quaquam vero
aliter &
aliter.
Veritashujus
deiinirionis
de-monftrari
poteft
hoc
modo.
Gum
contingens
fit
illud
ipfum,
quad
non eft unicum fui
generis
ροΠΙ*
bile, fed
plura
pofTibilia
quoque
agncfcat;
contingens
autem
iic
©ppoiitum
tS
neceiTarii/, oppofi*
Ar
torum
jam
oppofita fit
ratio: fe· quirur per pronarn
&
bonam
con-fequentiam, quod
, cumconrin-gens,
oppofitum
τ9neceffarii,
plu-ra
pofiibilia
non
excludat,
necef-fanum fit
illud, quod
unicotan-tum modo eft
poffibile
; & fie necefiitas confiitit in unicicatepoflibilicatis.
§.
IL
Ejusmodt
autemnecejjitas
mtnéfjentm
verum tribuenda ? Rs. Af-firniacur. EfTentias rerumnam-que
ita
funt comparatse, ut falvisrebus,
quarumeiTentia? funt, ali*
ter fe habere non
poflinc;
Ted
uc fit bxc res,hanc
neceiTario ha-bebit eiTentiam , perquam
deter*
minatur,
ut fit haec res. Sic ex.gr.
Triangulum
, ut fictriangu-lum,
nonpöteft
nonhabere
trialatera»
NeceiTario illaipia
ha*
bebit,non
autemplura
necU
*
cioraAccedit,
quod fi efTentia?
re-rum non effent
necefTaria?,
feque.
retur iilud
abfurdi,
quod
resef-fet fme
propria
fua
efTentia,
quod
tarnenimplicat.
Ut
maneamusin
exemplo ailato;
trianguii eflentia
in eo confiftit, ut tria tantum ha¬
best iatera ; fi quis
jam
diceret,
fe
concipere
triangulum alio
mo¬do,
dicit eoipfo
fe concipere tri¬
angulum fme
ipfa
ejus
eÖentia_u
Quantum
itaque fenrentia? Pob
ρ -
retianae de
eilentiis
arbitrariis
tri-buamus,
inpropatulo
eft.
Viåi-ma
eft,
inhonorem
veritatisim-molanda.
J.
III.
Eviéia
ßc
neceßitate
efjentiarum,
ι arnon prono
*
(
utdicitur;, )
alveo
ipfa
ßtermtasconfeqnitur?
Rs,
Aft.
Nam fi eflentiae rerum funtne-ceiTaria*,
quod jam probavimus,
f
Impoilibile
eft,
uceflentiae
aliter
6
fe habere
poflint,
juxta primum
conrradi&ionisprincipium
:lm-fojßbile
e&
idem
fimtil
ejje
<&■
nonejfe.
Si efTeruia? aliter fe habere ηοη_»
poflunt,
fequitur
,quod
itafind-»
immutahiles,
ut nuilo tempore, nequeprérerito
nequefuturo,
a-literconcipi
poihnt
poffibiles.
Si
nuilo tempore
aiiter funt
poilibi-les,
fequitur
indivulfo
nexu,quod
iint aeterno«IV.
Qua
autem ratione tribuituref
fentiis
rerum étternitas? Rs. ηοη_>ea rarione,
quaii
ab
aeternoex-ftiterinr,
vel eüe aélualehabue-rint; fed
quia
poffibilitas
illarumalio modo
concipi
nunquam
po-tui-t vel
poterit,
quam eo
modo»
quoeft;
adeo
utfynonymutn
τ$
seterni,
heic
locifir,
femperita*»
eifepoflibiie
&
nonaiiter»
7
5·ν.
·■·
EffevtiiS
quain
re
confiftmit
?
Ef-fentias rerumabftraöive
ab
exi-ftentia aåuali
conlideratas in
pos-fibiliratibus confiftere,re&e
mo·nent
magni
nominis
Philoiöphi.
Sic effentiam
horologii
ex. gr.is
probe
intelligit,
qui
novit,
quo»
modo illud fit
poilihiie.
Concreti-ve. v. fumto
vocabulo
effentia
confiilit in eo,
quod
resa&u
|am
fit eo modo , quopofiibüis fuit.
Sic
horologii
exiftentis
eiTentia^.
eft,
uta&u
jam
habeat
taJemu
ftru&uram talium
partium,
qua-Iis fuit
poilibilis.
5··
vi.
Unäe
äerlvanda
eEl origo
hujus
k
dogmatis de
eet
er
nitat
e
eßentiarum
?
Rs. Scire ex
quibus
icholis
hoc
dogma
originem
duxerit,
parum
vel nihil ad
ejus veritarem
con-Jr-
fert
yfive
enim
Plato
five
Ariilq-A 4
teles
8
teles
primum
illud
docuerit,
per-inde eft. Non enim ranta
apud
Philofophos
Ghriftianos illorunueft
auéioritas,
ut omniapromi«
icue ab illis tradita fuofuffr3gio
adprobent;
nec tam cseco contraeos odio funt
inflaromati,
utquic-quid
ilii
docuerint,
tanquamfal·
fum &
impium
rejiciant,
An
ita-que
Scholaftici
dogma
hoc
Plato-ni vel Ariftoteli debeant ,nihil
refert,
Philofophf
Chriftiani cal·
cuio fuo illud
confirrparunr,
quo«niam
deprehenderunt
in iilo ni*hil yeritati aut
religioni
contra*
rium doceri.S·
VI.
Sed annon ex hoc
dogmate, de
éetermtate
ejfentiarum,
mdependentia
Warum a Deo
feqwtur
?
Rs. invitisomnibus mufis hane
confequenti-am olim admiferunt veteres
9
rato orbi
propinarunt;
fedimpie-tatem animus horret;
quis
enirn
non videt
majeilatem divinamu.
hac ratione
impie
lasdi, latamque
portamad
polytheismum
aperiri.
Nositaque rneliora
edo&i illam
in iolidum negare non veremur;
non enim heic tribuitur eflentiis
rerum
ejusmodi
a?ternitas,
quas a ie ίρfa,
exclufo
DEO.pendet,
fed
qua?fundsta
eil
inintelleélu
di-vino,
iine quoilla evaneiceret;
nam nifi DEus
exilieret,
non fo-lum nihilexilieret,
fed
nihil
etiam
företpoiHbile,
utloquicur
Celeb,
Biilfing.
j.
33.§.
VIII,
Qtmam ett fons>
aquo
äerhända
ett h<£C
ejjemiarim
aternitas
? Rs.
Illum omnes,
fquotquot
funt
φί-λοσοφώταίοι)
in
inteile&u divino
quaerunt,
qui
ab
sternoomnia_j
poifibilia Tibi reprxfentavit.
Hoc
ne-10
ά
negas,dico
te eoipfo flatuere
DEum ab aeterno non
fuiffe
perfe-disiimum ,fed
ipG
in
temporecognitionis
quid
accesiiiTe.
Si
jam
omnia
posfibiiia
ab
^ternoTibi
repraefentavit, utique etiam
eilen*
tias rerum ,
quippe
quaeante
exiftentiam in
regione
poflfibili-um ibere,
cognovit;
cognovitau-tem non more η ofl:ro per
ima-gines
arebus aiTumtas,
flc
enim
föret finiios &dependens,
fed
peripfam
divinam
fuam
eiientiam.
$, IX.
Exißentia
rerum annon ex eo· dem föntededite
enda?
Rs.
Neg.
Ap-prime
hoc
cavendum,
neeiTentise
dt exiftentia? idemasfignetur
fons
& origOj
perpiurimi enim
erro-res hinc in
Philofophiam
dima-narent;
fed
quemadmodum
eiTen-tia abintelle&u,
itaexiftentia
ani-ι π
hil e
reglone
posfibilium in
re·
gnum
aftualium
transferri
poifit,
nifi decernente voiuntate
divina.
§. χ.
Num hiteUeBus divinus
folus
con*fiituendus
eri
tjons
ejjentiarum,
an·non vohntas quoque
alt
quemin
flu·
xum bete obtinebit? Rs.D.ilingua·
mus
(noftras
infervientes
innrmi-tati) voiantaterri
Divioam
in
ab-folutam vei naturalem & iiberam,
Abfoluta
vel naturalis
eritilla,
quaDEus
vult,
quod
nonpoteft
nonvelie,
Libera
vero , quaDEus
aliquid
vult,
quod potuii: etiain
non velie. Hifce
pr^miilis
dici-nius,
liberam
heic
admittendam
non
eiie;
pollet
enim
DEus
tnnevelie ut eilentia unius rei fit
et-jam
eilentia
alterius rei,fpecie
& geners
ab
alia
diveriae,
ad»
quia
hoc
repugnantiam
invoivit,
abiardum
uticj
eil.
Remanec
er¬
12
go , ut
flatuamus
DEum inre-prasfentandis
eilentiis
rerumegiiTe
juxra
voluntatem
fuam abfolutam & naturalem , hoceft,DEum
necaliter
voluiffe,
nec aliterpotuiffe
eiTentias rerum
concipere,
quam
prout
illas,
juxta
illarumpoilibi-litatem, fibi
ab aeternoreprasfen*
tavit*δ. ΧΓ.
At
pc exclufa
libera
Dei volunmtäte ab
ejjemits,
fequitur
DEum
ni»
^
hil hi rebus immutare po
(Je ?
Rs.
Non parum
imperfe&ionis
inDE¬
um
redundaret,
fi mutaret fua
decreta,
fequeretur
enim tuncDEum ab aeterno non habuiiTe
perfeåam
repnefentationem
eo-rum, quas
optima
effent;
verum enimvero in DEum talequid
ca- <
dere
nequit,
fcilicet
utpceniteret
eum decreti. Hoc in
hominibuslo-cum
habet,
[ob
fcienttedefe&um, nequaquam vero in
Deo, qui
infini-
τ15
ta omniicientia-i inftru&us eft.
4
Et ii
quod
reseft, dieam
,fåne
propugnatoresh-ujus
fententia?,
cum
primo intuitu
Divinas
per-,feåiones
pie
videncur
defende-re, re
ipfa
profe&o easdem !a>
dunt;
annon enim DEusabne-garet
fapientia? fuse ideam
perfe-åisiimaoij
ii corrigere
neceiium
haberet,'quas
decrevit
?
En
ita·
que quantum
hac
in
re ununu DEI attributum extenditur curcu,detrimento alterius, tantum
quo-que a veritate
defleélitur·
$, χα.
Unicum argumentum
adhuc
at-tingere lubet,quodnobis fiftunt
hu-jus
fententia?adverfarii:
Dicunt>
ejus-vnoäi
necejjitate
&
aternitat
eejjentiis
concefja,
omnemin
creando
libertatem
Deo adimi. Rs. Si libertatis notio-nemexpendamus
,patebit
5 eamlian
requirere,
ut agensdi&oria efficere
posfit.
Jam
ß
DEus aliter voluiilec rescreafTe,
quam prout
posfibiies
deprehen-debantur,
voluiturique
contradi*
&oria,
quce tamen nunquamvulf.
Nullaitaqj
hinc
iibertati labes;
numenim deßnit DEus eile ens
liber-rimum ,
quia
nonpoteft
non eaqux
jufta
funt, velie &
probare.
Exemplo
remdeclarare
Iubet
;ß
velie faber
lignarius
menfam
con·dere
quadratam
, numdicam
li*
bere iilum non agere,
quia
men¬fam
quadratam
aliter formare
nequic,
quam ut quatuorhabeat
latera; quia
debita adhibet
media
& in executione ab iisdem nondeviat. Sic etiam DEus, cum-»
juxta
praeicientiam
fuam
aeter-nam,
fpiritum
ex. gr. crearevo-luiffet,
numdicendus
entlibere
non
egiife
,quia
alia ratione
i*
pium in
temporeproducere
non
potuiiTet,
quam proutipfum
pra?-icivitpoffibilem
,iciiicec
ut15
telle$u & voluntat-e
prasditus
ef-fet? Sane ti illum condidifTet
ma-tcrialem &
irrationalem,
profeßo
non
ipiritum,
fed aliud
quid
cre-äffet,
remicilicet
corpoream.J. XIII.
Sic leviter
atrigirnus
pr^cipua
argumenta,quibus
adveriarii hoc
fanioris
Philofophiae
dogma de-»
ätermtate
ejjentiarum
deftru&urn-·
eunt. Si
jam ejus
veritati
audtori-tates & teilirnonia do&orum vi-rorum
aliquid adderent,
difficile
non foret
ingentem
eorum
nu-merum, non folum
Celeberrimo*
nun
Theologorum
,
Ted
etiarci-·
pra?ftantisiimorum
Philoiophorum
heic exhiberé. Verum enim
ve-ro cum Celeb. Wolfius in Com-mentat. Lucul. abunde hoc
jam
praeititeric,
eos,qui
conienium
a·liorum
fummorum virorumdefi-derant,
eomodelte remittimus,
16
$.
XIV.
Confirmari
denique pofTet
hod
noftrum
dogma
recepfis5c
com«probatis
Ecclefiae
noftrae
dogma-tibus;
quando fcilicet
contraFla-cianos 5c
alios
hujus furfuris
ho-mines
docetur
, perlapium
ho-minem non
efTentialiter e(Te
cor-rupcum aut
immutatum;
necrege-nitum
5c irregenitum
efTentialiter
differre.
Sed
noluiDUs inalienam
mefiemfalccm
immittere,/Eqvurrt
rerum
arbitrum
inaflenium
ra*pient,qu2e
dehis
erudite
avirisde
Ecclefianoüra
mericisiimis iunt
difputata &
demon-ilrata.
Sctgne*£tub
Μ
jpm
respondenten.
ången
ofta fåfangi fofer
©mafa utaf miébefé
Q5vunn
/ ©om en$fntile trafltgt 6fer/
211 l>an feban meb
fin
munn/Si'toii
något nebrigt taia
/$2cn
på barpan f>i5gre
flår/
ban t tbe iunbar fwola £3ianb tbe Idrba
fåliflap
får.
tycfhg
benftg
magenbanat/
2it ban dntitgfommit bit/
tycfitg
ben/fom
ber barflanat;
ber löneä froeft οφ
flit/
6j
meb gulbοφ bpra
©tenar/
€/' mebflpcfttgt
pdrlefram/
Utan
bpgb
mebbpgb
ftg
enar/©tfmer frueft
af
ibei jtam.
Sptfltg
bå
min 25ror /fom
fjwtttti
£)dg(i
på Pindi branta
topp/Οφ
ber rebanSSurffap
rounnii©i&bar1
funna an malflriba/
©ont be
gamla jjdber
giorbi:©fidnt i)an måfte nugot iiba/
©εη meb Idrbom mit
gå
fori»en
mareifc
ci ättbraS;$?en utt fit efife blitz
Silbrig
mera idrer flanbraSSin at barn fin SSftober bt'r:
$ften bej? iof
(Tai
emigt bora$z©om bet mifat f>ar få flari/
Sa bell
namn flai m<bt utföra^/©om fyat
féiQt
fin' gdberä
art.©fpnbcn bå fil ben (jeber/ ©om på Soofmet
fölga pldr/
©enApollo ftelf
tilreber£>φ fti