DEO A U Sri C E,
4;[Plt^lVli
rix fcriptoris, ad Styli m placi-
di & diferti, ad res plurimum copicfi, locum
,Quem fub
Märcelli perionaingerit;
f)I SSE RTÄTIO rOLlTlGA?
I
»-Ad'
I
BellumSulcipiendum & leerendem pertinens
jGhtam inger.tjexcoltt.digratin,(j1 Uhtmüsexerettij,
y R £ S I D
E
JOANNE FREINSHE-
M I
O
r£loquentiae,&: Pöäifieesjn Acade-
miå Ublalienfi Profeilorekkyttiano.« In Auditorio Cußaviano ä. 27, hiaij Anno
Public« ventilationifbbmittit
3 O H ANNES fxty CXGotlujs.
UBSALU,
InjplHEcUt jbSUHlLLUS A*A1 1KI JE»
IlluftriflT
aeGenerofifö Domino
9A X E L I O
fcibrBarorrim Domino
in &c.
Efuiti Aurato,
S:* R:* M:tif
Regnorumq; Sveciae. Senatori
■>&
Canccllario> ad Exercitus in
Germania legato, ibidemq; foederis Evangelier dire&ori: Ju*
dici
provinciali Bothniae
oc- cidentalis*Sumniö Mcecenati, ae Patrono
' r f
:bo3
ätt#
O 23 - HA-B.Dtlm
tasq;me, patiebantur, Excellenfiflime ab ipfo Dormne,
pueroconfefttm quod res, in
literas abdo, nefcio utmea mens marifuetiores in*»
.;ter
M-ufas hoc
Übentius vcrfata fit, quomagis
a per¬fecta
quadam maturitate etiamnum diftare le fem?
fit Et
quemadmodum hic humanae méntis ftimu-
lus > excitat
per&pé mortafium ftudia,
ut cumni?«
hil nonagant,e.a agant, quae
etiamfi omnibus
no$putent
protutura, nemini
tarnen,nifi in pej^ra
tra- hat,penitus nocitura
jSic e/l interim infelix
na- fcendi fors,.vitxq; curriculum',
utquod ipfe
meo,al eriuS non verear
aufpicio aggredi,
tantumq;in-
tereit, aon
qualia quisq;
agat,fed qualis idipium
tueatur. A nnijam
duo ihn
t,plus minus,
cqm e- .g,opruriru dieam,
andifcendi ftudio, Orationem
q uan
dam,
quafieri potuit Minerva å
me,maxjmé
rudij
confcriptam, in Academia hac patria
exfub-
fellio recenfmy quam cum
ipfe veluti
recentemfae-
tum
afpernarer- noluit fe domi intrå privatum
con-tinere ,
quin phcidum T. E.
tentaretaditqm
:Et
uhi voto non torec fruitrata, de novo idem,fecre-
ti iui
pertaefa,periclitaretur. Eratinibi
quoq;bel¬
lum non id
qu;dem
tofum,fed quidam gereridi
mo¬dus parum
belle depictus, qui dum abhorrebat,uti
sejbmp, folus
inpatrocinio
tuodelitere
yquafivit
huncfocium
fibi,magis vuecundum, quod
imbe¬
eil.
cillitatis fuae confcius eflv^ Mars
ipfe, eredo> ftu«>~
pefcet hunc alumnum; Miles, fcio
,horrebttRi-
derenon fuftineat Dux,
quod femper belia loqua-
tur imbellis. Verum efl öt hoc alacritatis
fignum, mentisq; excitatae, quod
noncapias
cupere,Scnon
raro
quid
extra teipfum
quaerere.Sufficiat
ten-tafle,
fl
non ultra,, Favör hic eft tuus quiftylo Lngvcnti vires fubminiftrat* Non procul abeft Judicium
ex quorebus & huic exercitio pretium ali- quod,
atq;authoritatem>fperaverim^. Accipe quaefo impraefentiarum dementi animo, quod
tuo fub nomineproditi Et quod reliquum eft, fic tué-
re opus,
ita fove authorem,
utfub tui favoris
um-bra tutus,
tranquillus>quietus
agao. -Confervet
T•
E.Deus>cuiipfam ut:commendem, mandat E-
piftolae finir*.
T.s 17.ti«
Perpetuoofficio devinftijjimuf
cliens
j.
^^
^
^ ^^ ^ ^
*j*K
#5^1
•a? *W
Jl
Verba Marcelli,
Multa
magnis Ducibus ficutnon aggredienda, ita
femel
aggreffis
nondimittenda
effe,quia
ma¬gna
famae
momentain utramq;
partemSe¬
rent.Li
vlib.24.
c. ip.PR O POS I TIO
1;
llnt
qui fufpicione ducantur his
témporum momentis non rari, efie bella intcrmortales, adeö ab humana»
inquå vivitur,natura alicna» ut etiam inhoc videatur
ferax,fertilisq;
natur#; cultus femina quaedam protrudere *
qu#fparfa,fimulacvividiore fuccotu*
roefcit uterus,in fpicamefFundünturficconoplicatamjUt
homt> homini,quicuncj^jit, §bcamcaufamtantum,quodtshor»ofit,
confåhumvelit, Cic.3 offic. Ideoq;exiftimantbellorum>fi qu#fit>conditionem pröpius accedere adrationisexper-
tesferas,bélluasq;,quam humano iocietatis yinculo con- glutinatos horoinumanimos. Nec idquidem itåcrudé»
utnuilo
penitusfaxonitatur»fedhucatq;illuc
flu&uct, acveiut incertoiquodfierilolet»pedevacillet» verum qüod
habeant, quoipfos trahat,ficutirerumanteaftarum
ingens
cura, ücnonnulia
fcqucntium
conjcdurauA 3 II.
II.
Eflequippcfolum hominem eelfom, & creftum» ad
coeli quafj
cognationis»& domicilii priftini confpe&um»
fupercaetera excitatum, rdiquis animantibus ad partum
ttbje&is; quxquidemnatura prona*atj^ vcntri
o^edientia
fin-xitySalluft.Catilin.c. r Adquodillurtrandum haud ine»
pté adhiberi poflent Ovid. i, Metarn. & Juvenilis Sat yra XV, niliieäor ipfe induftrius arbitraretur,minquirendo
hoc Cux diligentia derogatumiri.
Undé
patetrtmilem
quidem eile hominem rejiquis animantibus» quia ex ea-
dem conftat materia» Ted aboptimo eflTedum.artifiee me- liori luto» qui in eo facienda femetipiüm
häbuif
e?em- plum. Inmediånos lui parte cooftjtuit, de conipevt im; ner ei^xit-tanturnmodo horni/sem»
ledetiam ad conremplationem fecit»ut abortu iidera in pccafum iabentia yrolequiportet,&Vultumjbumcircum«
ferre, cumt'otum lubiime fecit
illicaput,
&toliqfkxibilf
impofuiu,
-III.
Hincquafi ultro fluere non ambiguam illaminterPr^"
tationem» belluarum eilepropriumnumquam port'
quie-
teagere; fedcoetinuis tumuitibus immergi»quod tiMum fenjttMvventnr, £$ad idfotumquod adeH, qu,od<fprüfens eHjeac~
commodarenoverintypaululumadrnoäumjentientespr&teritum futurum. Horn»autemcumratiönisfitparticeps» perquam &W- fernentiacernityprincipia^éfcaufasrerumvidet^earutn^
progref
ju* quaßanteeeßhnesnonigno/aty utappoiite lieeatRomu*
IiNepotisdifertiflimiivadäuti,Gffic. i. Quibuscum f*-
ciuntAnabaptirtcC; itemTertulliabus de idololatna i Et LaäantiusL j.Inrt. Divin. e. 22.&29«
i v.
Interimnon
negandum in ipfisiaitiis
datum bomioiftrmuturn qüenoärrr,
firtfuf ardoreiü fua tuend),
quemGrse-
civeteres 7x irfZm k? Qlmt ( h. e. ütCic. verterat
I
Offic,rnaximam partern
perindufirius illoruai interpres. Natura;
prima)
appebaverant. Quodvidelicetcumdpfo
ortuani-
mal fibiconciliatur, & fuae
conlervationiprofpicit,atq,ad
vitam,vi&umq» omnia
adhibet. Quod alifccr exponit A.
Géllius lib. 12. c. 5» H#c autém illa prior se vi
fimplicitas
nialinelcia& adhuc aflutit inexpexta, mirå
patiehtiå mi-
ti^avit?credendo luem tantograviusaccendi", quantoira-
patientiüs toleraretur. Verum ut
nulli fuére tales in qui-
busnihil ipfad efi derare
ti
ntegritas;ficflexu
temporumvariata mens,animi, concordia hominum_». CitiuS
namq;volvitureorura natura,quam
vel mufca alasexpan-
dit utavolet; vel digitiincondyioseomplicati
laxentur*
&infuum ordinemredeänD»
Pöfle igitur
fufcipientéds bella
Deoauthore
, a qod velinjunguntur,velprobantur,
nonmalé defendi, nullug
iudubium vocaverit; modojuflsecaufse,tempus, aufhor,
&finisattendantur. In quibusego hocexcufatiuSasftimo
imebrevibusagerepolle, quo
plüfa funt paflim hic,& ubiq;
itåprseclaré aliisnotata,utlumen
foli addere vidcar,
&fly-
lifsecunditatem meåcraflitie corrumpere. Mei inftituti
nonimmemor, contentum mereddo unicoAugufti ex-
emplo, cujus vitarndeferibit brevi&nervofo Otationis fi-
loSvetoniusTranq; nonulliGentifine
jttßütf
neceßariütaufis bellumintulit. cap 21.
Etiamfi de Pannoniishanclau-
demO&avio detrahat Diolibrörum49. Procul dubio do-
dluscumPolyb.lib. 3.
hift.
Caujamjußam bellifujeipiendi
nuLameßealtampojfe,nifi tnjurtam.
Et
utAuguftinus
: Imqui*tas partis adverjajuftabf
Ila
ingerit. Verumtribus pra;cipué
modisinarenam deceitationiscumadverfario videturnon
fme
ßperatianepolFedgfeendere,«
Si authoeaglt,
»t pofleiron ofFepdatur : aut quod amißüm (ludet recupcrare : (J^uicquidenimjure pojjidetur injuria aufertur) aut ß injuri-
am agnolcit, non
ignofcerc,
fcd dolorem in uhionis(bla- tia intendere.C^^omniaCamillus
adGallos denuncia- tione, quamLiviuslib,§.refcrt,
fcité conjiingit: Qmniaqua
defendiyrepettd^ fåulcifcifasfit. PIuraLipf
Polit. 1 5. ali¬quotcapitibus congcfta habet, quse meo fenfu fuflkiunt ledlorisanimumvel avidiiljmura cxplero.
"fy
,1. -Temporisquoq;habendaquam maxim?ratio, neaut
nimis feßinantcr alterius invadamus fortunas»
{(iquidem
brettbuamomentis
quo^fummavertuntur> Tac.5.Ann c.4.0.2.) autobleviculam
iufpicionem
conceptam : Marafiid tece.rimus, ipfialiquoarficipoterknus incommodo. hultt e-
nimfaflcredocuevunt)dumtimentfallt-, &aIiisjwspeccandtfufpi-
cando fecerunt9i^cmstimodum fenfit Seoeta. Sed opor¬
tet
Tbucyd. cjuod eft
in Üb 1» monitum atreotiori animopendere: Futurumadhucin incertoejfe, necquem quameo com- motum immmtias
fujcipere
deber e, non jamfuturasfed cert.ts.Quamreddit velrem
eleganter
A.Gelliusutomnia» ßmüi quodam eertiorem,velclarioreip*ubiait: Gladiatortcom-foßto
occupatertt,ad pugnandum,autoccumbere,ß
pugna huiccefßterit.propofttaHominumforseH%autautocctderefi
emtita-, nontamintqutSy
nectam indomitisneceffitatibuscircumfcripta <•#,utidcircéprior injuriamfaceredebeas, quamittijtfeceris,pati pof- fis. Vndégravem prpponitperXenophontem luoleculo Clearcbusquerelam: Multos fcilicetfufpicione motos, &
cajumniåaddudtos praevenire maluißequam perpcti; Vn- delc fatluriacciditutatrociillrnismalisfuerant»ac necogitayerant quidem^,eosafficerent, quinihil ta-
VII,
VII.
Ft fiquidem ad fidem facjendaro sutborltafqusmtuiv (qu<e multuminbtlluqup^
admimfrmd^atq,
impcrw militant let,Cic. proleg. ManiL) arbitrapri uromninö Regis«vclquonititur Resquajq; publica. Magipratus fupremj mandato»
a utindultuftc fufcipioportere,ut
mhilnijipftxqudfita
videa-tnr,Cic» i Orfic. Anjmadverterat hoc in fuaad Calarem Fpiftolade Repub.ordiaandaSallufiius,fapientespac;s caufa
bellumgevere-t
laborem fpeotij fußentare. Cum quo facit Au»guflinusinpukherrimi operis /ui, quod Dei civitatem iu- icribitüb. 4» c, 15. & alibi. Sed hsec hattenus deiufcipieö-
do bello., lufbciat nobisin tramcurlu
prakter inftitutum noftrum
levimanutetigillej Adahadec&teropergimus,
hocip/o fordran gratiores, cumbrevioresr\
VIII.
ProderitfortafleRegimini, fivefit potentia fingula-
vris; live aliquot illullribus vitis fubnixa; iive promifcué omneslocutislabonbus munia Reipub.exfequantur, quo intuto verletur rerum
caj)Ut,bellieligere Ducemquiium-
niam imperii teneat, &in quem poteltatem gerendi pro lubitu omnia,
(fiquidem prudens efiepraelumitur) derivet,
ac conferat, quae legibus erit
circumlcripta;
nifi tameapotiorem liberam adminifirandi belli poteftatem duxe- rim }uam reftriäam, Machiaveli. 1.2.dilp. 33.Tacithifi.z.
I X.
^
j
.ediderim forebonorum Eleüionem, dumtot"-n viri
vitam,mores,infiitutum,bella,labores,
animum inconfilio habuerint. fcxiplb enim vitascurfu,vivendiq;
modoneminem Iatere arbitror, mentis modoereßar» qua in celebritate verleturis cujuscaulaagitur; vel uti majo»
ribus meritis in univerforum hominumanimosinfluat. Ci-
serohpili quamicribit adQ^Fratrem, primacenlet\ Si
B quit
quißnl
forumqutipfibiemij fpatio numtjuam rn fufpictonem avarr*
tidtvenerint-iwh leßt*quodmnijicommilti,
tå
tred* rtBißime pof-
fit.
Sciebat hoc Roraana Relpub (i
siqualicet inlpicerc
tamquaminipcculo
vitas omnium»omnis jj-exempli do-
cumentainilluflrimonumentopoilta,
intueri)
Ducesde-
ligereeos,
qui unå
cumQ^Sertotio?
omnes annosfuerant^.
fummamcffcientiam
rti miltiaris habere exifiimabantnr-, G ad. l.jv
bell. Gaii. Cujusreicaufarnmonlirat Cic.
I ib.
2.OMc Fd-
€tIimetå inomntmpartemcogmicuntur^
qutfe ad clatos tå
>ap!enmtesviroscontu/erunt,quibuacum(tfrequentesJuni,
opinw
emaf-
feruntpopuloyeorumJe
forefimtles
quosfibi tpfi-delégerunt ad imi-
tandum. Qua lllorum exemplo etiamnum in
noftro Re*
gnoduratcnnlüetudoi
neclatum penitus unguem defle*
xit. Laudis narnq,ert
exempla
magnarebus in magnis fe»,
qui. Etquodextmplofit)
itiamjurefieriput*nt> Cic* 1.
4.ÉpifL:
fanail. 3.
Fäteoraliquid effecum
Tiheria eminentes
Dirtntes mn JeBari,tå turjum vi/iaodiffe-, aBoptjmispericulurm dpeffimis dede-
cwpublicummetuere-> 1aeit. Ann. t. go- 4.
A tq-idlc i
ogeni a
öligere reda, nec tarnenereda^»/
paresnegotiis,
neq,fupra
fint, 6.Ann. cap. 39.3.
Sed
neq;hunc multum
moror,quin
•eptimumvelim-
fir.e
quomilttavem turbam-reor
corpuseßeßne
Jjnttuy Gurt. l.
X,
6.ht übt is
nonadfit adexercitum-, citiusfis»
riquödnonfaBo ufusefi quam
quodeB faBo
opus,Plaut. Amph.
.F.ga cum Gliabria Elute
formidabiliorem
puto ceryotumexercitum DuceLeone, quam leonum Duce Cervo. Et
mea-.fic efi fenrentia*utcxiliimem cum qni folus in pote-
ftate habet deeem hotnlnum millia , magis eiie Oietuen- .dom qttam-dccem
coofeederatos, qui finguli lenis nailli*
buspia luntt Nam
quia nullius hjceft pr^cipua» vd Angu¬
larisauctontas;muita
quofcidie in difceptationem veniuwt»
&mtccpam«liquid
conftituattif pfsétereuntfer^ oeeafio»
nes» utfåsfit verbis uti Comrain lib.-a.hifh Ncc addam tedesnon neceflarios, inre nondubiaj Cui volentifWfit
coniulat Liviuai, Tacit. 1.i. Ann.<65.4. Curt. 1.3.c.Z*
XI.
S"io quibu/dam anxium elieanimum
deimperiicoti-
tinüatione, quod nennull is placeat annuum ; (ne
ptteßa*
Jßi'ludwevelmordcorrumpatur-. Florusl»I. C. 9. Adde
Salluftil
Catil. cap.-é. locum circa finem, & pluraaliisnotata)
qui-
bufdam arrideat cum Tiberio Ann» i.£o.perpetuö: Quod
arftiment dtßficiU ejje temperarefeheitati,quatenonputa
diu
«•ßrum* 2, Hdtor. e. 47.-2. Dubitonumnehsreratio fitme- iinr. Verum ficutiingeniorum diverfitas parit quandam
a&ionum differential« , fic nulius negaverim adhucnon
conuemre omnes,cujusbellandi-confiliuimpropius ulum Reipub. attingat, illius qui intrepidé pugnat pro rauni-
mentohabensaudaciam,contemnenaisquam cavendts hoflibnt
weit ry utait Tacit. 4.hift. Vclhujus,cuicauta potiuscon- iiiiacum ratione, quam prolperaexcafu placcant. Qualis
Tacito defcribiturSuetonius 1.2.bift. c-25. ghifaiisctioin*
dpi njiBonaxn yatwseB} ui?iprovifumforet*neDiniertntur, X IL
Protempore,&pro re, fecundumnaturampopuh\&
ad ingenium «nulritudinis fualerim trahat, vel maruret Dux bellum; ne,fifitnplices,autbarbariiint,cunBatio(er-
%<iiisBl*timexfequ; regtumvideatur* lac.6. Ann. 32: 2. Nain
laudatur läts quiextradiUltonespojitus conjultisfatlaconjungit,ut
loquiturVeilejus 1. 2.79. Et quanto quts audacidpromptui
tantomagis fidtMyyebwd/.metispotiorhabetur* Tac.I Ann.57.z*
De Fabio,qui åmorå cunåator audiebat, fcribitFlurusl*
z.6 t7 flovano de Annibale viöoriam efle ccrrrocntum"
nonpt-.gmre3 quod lic niaceravit adverlarium, ut quifr*ng*
1 B 2 vir*
virlutenonpoleratsmordcomminucrelur. Quod tpfurhcorro°
boratLiv,iboteftimouio quod affert 1 iiaz Steagmzndu- xtfjetpjummodico ab hoßtintervallo, ut nedp omuter'teum•, r.e^
oongrederetur, Verum quid accidit \ 5ic quoq; iplum la¬
tentem invenit in vidia : Pro cundatorefegnem, pro cau-
totimidum,affingens vicina virtuubus vitia compellabat
Aünucius. Quodeupienti fat Ipeeiofaad militesOratioe-
jus ibit monftratum, quamlevi negotio ob rem vel mini-
maftipoftitquis innotam Infamie incurrere,ubi obtreda«
toribus locus. Liv. 1. zz. c»144
X I T IL
Si fitexercitus ferociå furens', qui omnia factliws quam'
MoraMperpettpoffitcox\ixi\tm$diix.znm->h iplerudis tradan-
di militäres animos fit, urpromptitüdine eorum utatur dumipecaleant, nec aliquolanguoreeorum moretur im-
' petum. Eftenirn,UtToquitur Caftar I. 3.bell, civil-pag. <?.
quadamantmiincitatioT at<ßalaottasnaturaliterinnataomnibws>
quaßudiopugnaincenditury hanc nonreprtmere>fedaugereDuces
debent. UndéconqueriturMinucius hacformula : Paenus
advena ab extremisorbis terrarmrrtensfinis, noftra cun-
datione & (ocordia jam huc progreftus Nota Alexandri exemplum in Juftini lib. XL Et Crafli ioftitutum apud CaftaryL3. bell. Gall.
x r v.
Verum ne äciemautboritatishebefeei- licsLpatiatur
fit hac inre liberumip(i (bli judicium,proutoccu» 3 iL a lubetprarlia fuoau(picios fi fit neceftum velgerere, vel in-
termitteie. Summum rerum judicium penitusDuci re- linquatur,
apudmilitesoblequfigloria
maneat Alias, (iubijubeanturquetrere finguüsJiceret, pereunte ohfequio
. etiauiimperiumintercideret, Otho apudTacit. i.hiitgj.éi
Eteveniretquod inreaiifimili fimiiitcrloquitur Gellius 1.
i C. Ü. Diffolvi tmperantis
officium*ßquü ad'ff
quodfacere iufju*'cff ncriobfequto debito> (ed confiiionondejidrrato refpondeat, Quod
monürat AmiiiiOratioapudLiv. üb. 44. 0.34, X V*
Vulgus militum möbile,quonihiltncertiw* Cic. pro Ma*
rama, perquamrariflimé tenetioquenditsmpéramentum, fiouidem frultuiopanis poterit conduci vel ut loquatur»
vcluttaceati pkrisq; intémpeftivis judiciis ludibrio, pluri-
bus t?edio. Optandum fuiflet ut adhue admodumAdo-
kkensNaficaiaaitateilla luhricå luå confiliis gravioribus Lepé inimicå, fciviflet antéquam aliis» fibi dixifie, quod
non concoctum inconfideraté evomuit. Audientium, e+
nim,conjiderandaperjon*-,nepriwsirrideaturquamaudiatur>no- tanteAmbrofio. Quem tarnennonalius forteita tolcra- bili maniüetudine,& manfuetåtolcrantiåexeiperet,ficu-
ti åP,Asrmlio, quem nimia: cunäationis infimulavit, fa*
£ium e(t. DequovideLiv, 1. 44. c. 36«
XV U-
Interimcum restanta? molis fit ut magnitudine fuå
laborét, necuniusmenstamingentis cüra capax,primam ingenii fortem duxerim, quodoptos*atq.inrem(it ipfum confu•
iere, preximé autemaccedere illum quj alteriws bene invcntü ob*
Umpevet* Cic.proCluentio. JQuinecipfe conjulere necaltert
obedrvefeitieu vexiremi efjetngenij* Liv. 1 12, Hictamcßre-
£1- Vn-ur dum, & pjarendi temperamentum ipfe luis»
Jkuiii b *aLiv. I. 44i c. 21: v : XVIL*
Auguflus cenfuitpradiurnaufc bellum con
fiuficipien«'
dum, nificum major emolumenti fpes, quam damni me- tus oftenderetur. Suetonin vit. ejusc< 25. 7. Quod expli-
car Q Curt l.9 c. 6. Ubipariafuntperhulumiß
cunUisrebu* ampUorfruttu*ciit*adverjisJolatiummaltos*
B 3 XVIII.
XVT TL
Multa in pefcgrinis dantur obvia locaobcfaritattras
<& nominisfamam nonita adIplendorem nobiiitata,quo«
rumobje&ufaciliméhonor& exsllimatiopoflent fcinca- futopraxipitem dare, &ex(tingui, ni(i penitusDuxfemet- ipfumadea fervaret qua? magnitudinem ejus viderentur pofcere. DequoCurtiu®1.9.c.é.
XIX.
Dum in aliqua Regione ftcterit prsecipua civitatum quafinontadla, live obterrorem quod bene.munitä» feu
quo Vehs? nefcio qua du&uscupidmc, fpetotam regionem
fimul cumipfo ingreßu devorare- & intninimis, quaepri¬
ma?occurl-unt. diutiushaerere, tantumabeft utde falute iftius Rcgni condamatum fit» ut non rato etiam illa quae
perditafusthac ratione virescapiant,&:incrementum , i-
terumq;denoToiWiiiusrecuperentur memfera» quorum caput adbuc inintegritatemanet Exemplis non careC biftoria, 6c fi lubet»fponte ie offertquarrentiFIor. locus quilegiturI. 6 19. Item Kz>c. 13.ejufdenw
X X.
Gravequidem eftbellandicertamenin obfidioneop-
pidqm tenere» cum credat inopiå debellari hoßem polfe»
cuiviribus nonpoflir. Caefar dicere folitus, idem libi ef~
leconfiliiadverlushoßem>quod plerüsqyMedicis» contrå
%fitiacorporum, fame potiusquam ferro lüperandi. Fa-
teoreomodomterdurudebilitaricorpora> virelq;
obt€%—
forum» hofternq; fatigari: utitafedendo vinci queat»& fi-
ne vulnere viitodå-potiämur^. Sic enim iunt humans
mentesnataadpervicaci<am »inortuiplo nirnium ferven-
tes,adultimum fugeot. Etdurmpoitrema credunturad*
tentare inquerelas nefcioquaslaxatur animus eorum> &c xeioivitur conceptaprius fiducia^,
XXL
XXX
Suis tarnen difÜcultatibus non caret, quefnadmo-
dum vel umca Tyri urbis (Curt. 1.4. c. 2,3. ) ab Alexandro
ter.tataobleflio probat fine magno pcriculofaciuus ma-
gnumnonfkri. Oxydracarum oppidum eodem filuaf- luerin>, quam non idfine magnoläbore, militum difpcn- diojvita-q;
periculomagnus
idé Heros adörtusfuerit,Curt.L9 c 4 5. vel d recensmagis juvet memoria , in promptu totafermé Audriaea domus, & mirabile Teutonum fo- fbm» ubi fapiffimenollrodarano intelleximus obleuriora qua?dam loca inijcere carptis remoram» Sc impetum no-
iirum pauliipertardare* Seddnvitus in hacparte exem*
plorurnmaron
XX TT.
Fabius cumin animo haberetCafil \num oppügtia• re, relq;viribusmajor crederetur, collegam fuum Marcel¬
lusventushocad Nolam iedentem de auiciliofollicitavit. Cujus ad- gratior luit. quodpartem curarum isipfe in fc derivarr patiebatur. Verum vide ubimulta, fuccedentcs
temerémaftubusRom.milttes»vulrrera accipereDt» nerj; la-
tis inca?pta lu cederer.t, Fabius omittendamrem
partarn•>ac
juxtamagnü dißietlem,
abjcedendnmj^
wde ccnfehat, quum resmajores mftarent. Marcellus muSta magnis Ducibus ficut
SM?naggrediendaf ita femel aggreüis non dimittendaeflc
dicendo, qwa magnaf'dm*'momenta 4inutramj^partemfierent*
tcnuitmens»reTpetlune incapto abiretur. Liv» citat. loc. iana
utrilq;
noninlano.
XXIII.
Quodnonomnis fortunabelli fit tentanda s nec ctm-
&HocorumTituspromifcuc,etiam cum damnö,& interitu attre&andi, commonefaeit Quit»tii grav einüitutum, Qui
cummtfckxiiletd© h\gisoppugnandis eundem eile omni«
iini^
um fenfum,quodcumcaufabeJlralia noncflct,indepoHi«
fimumutordireturbellum» ftetitab Arifthcni fententiå»
contra omnium confenfum dinercntis,
ipfumq;
hauddu¬bia spprobationeaudivit. Scilicet,cura proArgivis ad-
verfusTyrannumbellumfufcpptum fit, quid minus con- veniensefle, quamomiflo hofte Argos oppugnari ? fe ve- r6 caput belli Lacedarnioncm>&Tyrannum petituriur^*
Liv. 34. c. 26, '
XXIV.
Vefenduro omnino ne dum in minoribus occuparis,
tranfeat occafio tibi» hoftibusaccedat fiducia, quies> conft-
lium luosaliislocis denovointerim reparandi. Quod fö¬
let non rarolubhacoccafione fieri ut alia minetur , alio tendatacirrepat. Ad ultimumevepiat utpro certis
in-
certacaptés,fpemqipretio emas, h- c interdum boni lu-cratus*quodautoon^capias urbgm» .attii tandem potia-
ris,necdiuintuapoteftate, vel cumpericulomaneau.
XXV. v
Hicigitur
notandum
venitinvitosquam maxinié de-berenos in minimis potentiam noftram periclitari, neIi
vincamurnulla gloria, fi vincamus non magnalequatur_.
Intalibusenimubi cedendum eft, prseterquam quod vi¬
res, militem,arma amittas,hoctandem lucrabere,11tquod
intuorumpaucitate, quxcjuoßdamwo
fentuhdo
propior»ami- feri$*magna
cum difficuitateeasreftitutum4 '
. Ä
XX VI.
Nififitin morå nobisille locus, quo minus \s votonoftro fine dliusvaftatione, & ruinafatisfacere. Vel
quod lemper vifum eft tutius ; Ii quibuldam levioribus captis veluti pracripiat hofti commoduro iter Tibi de ne-
ceftariis maturé providendi, iplumq; comraeatibus,pecu- miånery©ferunjgercndarumiaterciudat, bicut cogno-
tffftHis de QuIntrappe! Ljf. f,34.'?#.
J^dgJwäfiftmgwd
#?>*ptä$partimvoiuntatexpartim,mftur;.gf •pireceperit5 cévi/or
deindb
f*Bm Gyttheum oppidum omnium m$riUffi$rum verum Laceda-
monihreceptaculumejje,omnibus tdcopmacgreäi
contiituerit.
X.X V I I.
In his ficuti non eademfemper intentio» fic var?®»Sc difcrepanres ln%rgs.int fenteoti®, qti® facilsusonicntur,
fi
curcla rerurometiamur pondera. Verummajorem ron- tennoriis icrrani ciu.xUle Majores roitros animadverti»
durh biroå mo«pt«mpMidiooé^ & urhem tcotataon dubii
oc^opiirenrur, utrampraderrenc impetu
perfeverantiam
»anreeeiluas prudenm-? .
x xvii r.
Non chiBfeor fuhleAppii Claudii, inVejorum obfi-
dioneaolmum ex päeteprudervtem, qui sequum cenfebat,
au t non kdcipi bellum oportere, sut geri prodignitate
pf pub Flopp- & perfici. Perfjciautemilludfiurgeantob- iedos» M non anteablcedant, quam Ipei fuae finem captis VeijsHTipoJber.int. Simula aliacaufa, indignitasperfeve-
fantiatft jmt onere t. Nec impetu potius bella,quamper;
ieveranrergererent, quarinomniquidemgenere miiiti®,
maxirné tarneninoblidendis urbibus neceiraria eilet;qua-
riirti pleralq; munitionibus, acnaturali litu inexpugnabi-
lcs, fame,» fitrq. temous iplum vinccre atq, expugnaro.
Qu® nervoléegregiåOratione apud Livium expofuit Ap- piusi. 5. c. 3.4.5.6.
XXIX.
Neeabalia menteAlex. inobfidenda Gaza» 1.4. c.
Curt.uniram urbemTibi,quominus fecurus A^yptum in-
traret» obftare arg retülit, accedensmentiPropertian®,cu- ius fciturru,: j\ec citö deßßoy nec itmere tmipio. Ab boc
coalilio ftant) manentq; ii iociorum Principes å Quinßio
C ad
Édconfultändum adhibiti. Liv. 1 34. c. 5;. Satills mnltd
fuiflc non moveri bellum adverlus Tyrannum> quam o mittimotumLj^
XXX.
Hoc voluit alter Ducum in Cafjlini opp.ugnaeiomr
Marcellus non dimittenda eflc incsEpta femei' aggfeffis, quia magnafama*monientahac in re verfentur. Procui
^dubio exiftimans, eam rem fibi-,,popuIoqj Rom. pudori fo-
£€> fiinchoatarnfemel obfidionem re infe£låreliqUiflent«.
XXXI.
Quorundamftulta& infelix temeritas non immeritö
taxatur, quorum(icutprim'ut impetwsmajorquamvirorum,ita
ftqctens
minorquamfncminarum. Flor- 1.2. c*4. tibi prtmumimpetum effudere, velut qudtdamammalix acteleo amtJo torpent„
Curt.! 4.c, 14. Alpina corpora humenti coelo educata >
fjabentquiddam (imilecumntvibü4fuü-,qu<z moxut calubfpUgnd*
ßatiminfudoremeunt levtmotu,quaßjole laxantuy^Xor diel»
loc. QuodCadar lib. 3.bell. Gall adinvidram ufq; in Col¬
lisreprehendit. Et Xacitusde
Germanisloquitur
L 2. hiftc*jz» 4.
X XX IT.
Conflatautem pro veroquod
farna
bßa:ffon?>Curt.l.3.c 8. & eima, quireceditfu ;efehoraines arbitrentur. Cak¬
tensensm mortditumineo ejJe corjtha, cjtadJibiconåucerepufent:
Ducumdivcrfimfertem eje,quibmorxetpuarerunradfamam dt- rigenday Tac. 4. Ann. c 40. Idcirco famse obfervantidi»
musTrajanus, cum < bpaucatantum facinorabelli tempo¬
re mibtéscapite ple&i jufllilVt, inter illa ctiam fugamno-
minavit. Heivetii pra-terneceflitatem fugientes e pugnå fped:anteexercitu ma&abant,&in partesdividebant. Cui
gnim ma*tu<sArmat&i et nonab tnermtbuspedibmauxtliumpetcn- dum SalUut. Quod
intelligere
potuit Aadrochdas pedeciau-
ckrtiduS) quinon
fug°ertem>
led rcsneniem opof-fc tepu3gnare in ho flem p?chtebaenr, amhorePhtarchc. H< ne-
ltae nid litero idoneum reddit, verecundia dum prchibet higere, facit elfe vifforem. 'Veget.l. i.e. 7» Alex Mace-
donas raeroiniffe nnonebat cum iifdemfe tertio plgnare,
necmeiiores ficlaspntareat fuga> J-uftin. 1.X I. 15. Nam in
fugam verii, utau Veget. 1. i. c. 13. ViBoribw ultrapares ejfe
non(iudext. Etklem i 3. c. 1. Jdhtieffngerint> utjeweiterriti, t-oßeaformidant.conjliBu-m. Magis de rejiquafuga cogitant
quam decaitrarum äefeofioae,ut de Fompejauisloquitur
Cii"fin...,
XXXIII.
Ob ilkro ipfamrern omne pundumtulerunt» qui fas¬
dam fugam fuorum quacunqj ratione fliterunt. In quo .argumemo,rotttPer färum foeminte, quas comites,vel hor»
tarnentavitloriae» veipulfis pudoremeflevoluerunt. Cu»
jusexeröpli feriem perlequiturTrogi abbreviator Jufhnus 1.1, c. 6 Etmemoria-proditur,loquit Tacitusin Iibeliode niofibusGcrru:c 8.1. anasdamacies inclmatas Ubantes
afamirm rejlitutas,
confianttaprecumobuBüpeftorurw,
XXXIV.
Verumtamenficut interdum quadam non tangere
prüden,tiaeil; oiepoftquam tetigeris, modo pe?»abfitre- hnquere, omni, uti arbitror, vitiocaret. la ^uippequi-
busfiinhaferis inefcantur tuorumanimi, in totum aver-
fartliceat abicederelapientisjudico.: ParesDumemmmodointera-quislemanihus,putantur
viribusq;
qui nonfeceruntpericulum virium.
XXXV.
Necåperitis rei militaris vapulabit hoc etiamfi fpe-
ciem quandam fuga prabeat, retrocedere» vel aliorfum tenüere,quöte ratioipia, coufiliumtuum& neceflitas du-
C 2 cunt
cnnt, linde
Aotigößus
cum viribushoftium
irnrarpe-demreferret, fugere fenegivit, Ted fortünam meliorem>
qua*poftnonante(e ofFerreNperfequL Cedereluco dummo~
dorurfuainßes>confi1i i, qu am fjt mi diois arb itr a nturGe r m.
apud Tac c. 6 8. Ratio eft, quod caput non ed trahat
membra, ubi vel nulio modo,yei parumcommodequeant
perlilFere, nccDuxmilites, QuodCic.i Offie. innüit bis
Verbis: Numquamomnmö pertcuhfuga committendum eB, ut imbe'desxtimidiq2 videamur. Sedfugtenduonettam tlindyneojf?-
tammnospericulüfine.caufa> quonihtipoteBejfeßultisps*
XXXVI.
Quapropter infigniccreile mifer,& ad perniciero ca*
tus mihi fempcr vifus eft is qui tolerantiaih ac robur in
rem nonutilem collöcet>& fic ferrum fortitudinisftia?non acuat,led hebetet, ac.coneerat. Nam non placet cont>
nuomihi Nicias, qui afhidis duplici prsho, led noodum perditisin Sicilia Athenienfium rebus, Deniohheni iniulig
abeundum, ut qui reftabant milites aliispatria neceflltati-
bus,acmeliorifortunsfervarentur, ftiadenti, fuo & (uo-
lumdamnononaufeuftavit. Nampoliquam DemoRhe¬
nesoccubuit, quigladio& voluntariainorteie vindicavit»
Iuftin. 1. 4.c. 5. Seu cum Flor. i.4. c.9. 4. legere malis, ne veniret tnpoteßatemdgladio juoimpetravu, jfumptaq, morte
hortium miléricordiam prsvenit, Nicias clä dem ioörurn auxit dedecore captivitatis. LindeF ior. 1. 2. c 6. Oucumef jug't
alter-, alter
öcciffaeH-,dnbiurn
iiter majoriantmo■Pauli
mpuduih
(Harro
nonäefperai>it. Non prnfu it Reipub. gloriofa
Pauli mors, profutt vita Varronis, & ideo gratis ab occur- -renteSenatu huicai\x. . Vir nempeprüdens& conftans u- ti rnoripropatria nonkirnet» ita necvivere detretlat ü ad»
hucJeoperarnillina varepofle exiltimet. Fortiumemmvi'
rorumeHmagismortemcontemnerc-,quam
odißevttarrh
Curt.l.j.C.9-
c 9. Ef fadtefa* fa#-'*
tfavdu* g# ignarpm e&> quicum
nonoportet
-dtßwfit
WO*né
f*1refugit>
cummorienduw. Aiiim,
Marctll.
XXXVII.
Froindåmalé,meojudicio,fecitTmilco
Chartagincn-
fiuminSicilia Imperator,
qui
cumnihil fp gravius
ferredi-1
xiilet, quam
qoodinter fortilTimos viros mori
non potue<rit, lervatusq; iit non ad,
jucunditatem> Jed ad hdibrtum
calamitatis7 mortemfibi iple coufcivit, &
Vcluntaiiam
nc-cem jjroperavit.
luftin I.
»9. c. 2.&
3.Sive capitalem fibi
n-uldamirrogans, vitam
ioedia jfinivit,
utteftatur Diod.
14- 77' Tan16au tern
is iple fit
nocentwr-, cumJe occtder'iU
quan*toinnocentiorincacaufafueritsquaJeocc'tdendum putavit. Aug,
de civ. Dei 1 i.c 17. Nonoccides: non alterum, ergo necte.
ISieqenmqnifioccidih
aliud
quamhom'mem occtdit. Idem
c,20.XXXVIII.
, MetforLeonida: SpartanorumDucis mens, qui dum
adauresfarna efietperlata, a20.
millibus
armatorum fum-muffl cacumenteneri, tunc hortatus cd focios recedant,
&. feadmelsora patriae ternpora refervent, pluraJepatriae,
quamvit*
debere, luftin. 1
2. c. H.Ad ejus confilium accef-
litCleomenes Rex,quem Liv. 34. c. 26. Tyrannum appel-
lat,qui acchnispav'tftt-, cumquatuor
m'tüta fola
ex pugnafuperfu-
iße confpiceret,
hortatur,
utfibi fuaeq, faluti potiusconlule-
rent,q iam
temerario Roftem impetu aggrederentur. Iu-
ftia«1. c, 4.9.
xxxix;
Quoautemmodofamaiecur då poflit in greftu can-
crum imitari, docet
experientiflirr
usrei militarisDoäor Vegetius, 1 3 c. 22.Cujus eonOlia» fiquidem maturitatem
fapiunt,
å
melongé ab«t
utimprobcm. Sunt ita vulgares>
ut videredatur,perlaepe
hominum
mentcs, exveritatepau»C 3 C4%
iß, exßptnione multa it[timant, Oc.proRofcio. EscermTo
fit illius Confulis Rom,apudLiv. 1,44. reg dius? 6hapra*
feélioab famam
hattdquaquam
fecundam habuit,namal-imetutpfuni hoße receßiffeferebanl. Cavebitergo diligenterne rccef- fus in fug# nomen,aut fufpiciouem tranlear, ne> ur alt Veget. cüct. loc. jutsfiductam minuat,$immicis addat au*dactanu» \
X L.
Debetitaq;interdum Duxrecedere, fedcauté, itaut nonaudeat hoftis tergaabeuntium lacefTere,iisq; hccrere ?
&ficfugam onerofiorem reddere, quod ilii mods, quoties aflumagisquamperformtdinemcedit. Tacit. 1»1. Äim \G 6„ Et ii pipmpriores» ac fortiores milltes poft impediménta ä*
gmen clapferint, tutiorem adhuc rrsulto fprraverim fu- gami quam fi hic & ibi fpargerentejus veftigia. Hic non
incommodépoterit lénfusEabii,hac cuminterp^etatione
tolerari, qui omittendam rem parvam ftaruit, indcq, di- grediendufp (uafit. Ne fcihcet bofbbus af eriretur alia
aliqua fenelhain hocnegocio ultratempus occupatos cjr- cumveniendi.
X L I.
Atq; haecfunt qua?ex aliis haufi, idq; obiter; qua? fi adhuc cruda, & integra remaneant, fubeat & alius bunc prbvinciam,fingatq; leonis ille faciem, ubiegofirma?. Si turpecuireredumduxe.rit paoem fruftdlatim mendicare, vereaturq;
pedemalienisin veitigiis pooat, iuo cereoro tantumextorqueat, fua?inventioni»ecu recensfettus blan- dieotifaveat» &quodipfe in venitquafj pulcherrimu com- pleäatur. Ingerat hoc ipfum, &nealiena appareant,dutn perjEtatempoterit,in quandaradigeriem concoquat. Me pro re nata a?tas ipia, qu^puerilem non alpcrnatur ma- jQumi & cumia feftinatip* quam celeritas maturars non
/ po«