& F. FS.
dissertatio
H1ST0RICO - PHIL0L0C1CA
PALiEOGRAPHU
Cujus
Partem Priorem
Approbante Ampli/f. Senatn Phil,
in Regio ad Salam Lyceo
süb pr&sidio
Ampliffimi atque Celeberrimi
Mag. Nicola/ celsii
Math. Super. Prof. Reg. Gf Ord.
Public o bonorum ex amini modefte fubmittit S:je r:je m:tis Alumnus
JOHANNES ADOLPHUS
LUUT»
sudermannus,
In Auditorio Guft. Maj.
Die 28. Marth Anni MDCCXX1V\
horis ante meridiem fo Iitis.
i — % —»
VPbALlAß, Literis Wernerunis»
S:« R:#: M:tis
MAGNjE F1DEI FIRO
Renjerendisfimo
PATRI ac DOMINO
Dn. DANIEL!
NORDLIND
s. DOcroRi
Celeberritfiö,
Inclutae DicEcefeos Strengnefenfis
EP isco p o
ÉminentisjimVi
Confiftorii PRaESIDI
gravißimo,
Regi! ibidem Gymnafii, Schola-
ruriique pef totam Dicecefin
ÉPHORO adcuraiiJJimOy
MiECENATl SUMM O*
Ua Titan rofeo procedit lumint
ab utidisy
Qua juga hciferis gemmea
demit equis j
.. . .. .
7c
Te celebrant dofi<e\ Pr rf ful Venerande>
Camen
Totius Aoriii gloria magna chori.
Convenit baud nobis pracoma tanta
ftlere,
Quae cantant alii profperiore lyra.
Afl ego, quid tenni comprendere car-
mine tentem,
jQua-fint Mrfonidrf perpete digna
chely ?
fam fupplex gefiit facros meaMufa pe*
rntes
Tangere, fi fas fit, munera parva ferens.
Munera non pingvis mittit 'qua terra
Sab<e a,
Aut habet auriferi ripa beata Tagt.
Vilia Caftalirf ferimus fed munera
lymphrf,
Non aliud poterat noftra Minerva
dare.
Porr ige propitiam, Prrfful Celeberrime,
dextram;
Hrfc nam devotrf pignora mentis
.
erunt.
Novimus Aonidum laurum placuijfe parenti
)( 2 JEge&
y
Mgea myrtus pullaque grata fuiu
Sis mihi prafidio , Macenas Optime>
quafo,
Sis fat is feflo por tus & ara mihi!
Pervida fic jemver fundemus ad athera
vota;
Sub cano vigeant vertice membra
tuo!
Exulet a laribus , peregrims exulet oris Infauftum quodvis; cunäaque lata
fluant !
Tarda fit illa dies & noftro ferior
a?vo,
Sidere qua tanto Caßalis orba fiet!
REVERENDISSIMI NOMI-
NIS TUI
Cliens ^cvotiflimus
Johannes ådolphus
Luut.
tAdmod. Reverendo atque Prtclarißhnt
V 1 R O
MAG. ANDRERE PUHL
Templi Sacri, quod Nykopiae ad
orientem eft, Antiftiti digniffimo, Vici-
ni diftri&us Prxpofko adcuratiflimo,ut
avunculo fuo cariflirno>ita omni, qua par eft> reverentia aetatem pro-
fequendo, colendo.
Plur. Reverendo & Clarijfim»
V I R 0
Dn. olavo saun
In Suttfet & SMtttrt Paflori vigi-
lantiflimo, Promotori fuo exopta- tiffimo , venerabunda mentc
fufpiciendo.
Plur% Reverendo ac ClariQtrno VIR 0
DN. ANDREA
SUN DELIO
Julitenfium Paftori Optime merito*
avunculo fuo fvavrtfimo , devota
mente perpetim ftifpi-
ciendo*
Pkr. Reverendo atque Clarißimo VIRO
Dn, JOHANN I LUUT
In üftdDlöfß & glent Paftori meri- tiflimo, Parenti fuo Optimo, ad cine-
resusque filiali obfequio deyene- rando, amando.
Plur.Reverendo ac Clarißimo DOMINO
DN.NICOLAO TORGER
Paftori in pftttåht meritifllmo,
Promotori &£vergetae fuo, rnul«
tis nominibus colendo.
Plur, Rever. atque Clarißimo DOMINO
Dn. johanni
Paftori in 0fi6(Dtnge Optime me-
rito, confangvineo fuo aetatem
devenerando, colendo.
Speäabili VIRO
Dn. OLAVO FALCK
Arcis Nykopenfis Prastori perindu-
ftrio, ut Nutritio fuo antehac libe-
raIilfimo> ita Promotori jam certiffimo. 4'» '
Spzäat£ Fidei&integritatis VIRO
Dn. OLAVO
OSicina? Ferraris in JÖdUforÖ In-
fpe&ori folertiffimo 5 Fautori ac
amico honorando.
VObis tores Patres propenftsßmi-, Optimi in grati ac Fau-
mimt teßeramßob inßgnia tn fi
collata beneßeia , bas qualescun*
tpe fludiorum primitias, cum ca-
lidiffmis pro perenni' veßra tri*
columttate uotts 5 facras nun- cupat
Admod. Reverendorum,
Clariffimorum ac Spe-
äabilium Nominum Veitrorum
cultor obfervantiffimtis filius obedientiflimus
JOHANNES ADOLPHUS
LUUT.
Qorrigenda.
Pag. f. leg. adftipulantibus»
Pag. 8. leg. bm
Pag. i o. a) leg. c. to. ibicU) Ieg.Lib.XI,
ibid. leg. <pomxix<ü.
Pag. ni leg. Paia-ftinam.
Pag. it. n) leg. CX.
Pag. I y. Ar) leg. Lib. 8« c. 6.
Pag. 17.1) leg. E{/»je.
Si qwac alia per feftinantiam irrepfc'
rint menda, mitem tuam C, L.
fperamus cenfurami
* •* *
orfra édbq
Caput Primum.
I.
Ncredibile di&u eft,
quo ftupore & ad-
miratione tanquam ad miraculum per- culfi .Americani ,
quum peregrinos hofpites , quos
Hifpanica claffis ad ipforum expo- fuit litora, quicquid vel menscon- cipere , vel lingva poffit pronun-
ciarejpaucis literarum figuris com- ptehendere perfentifcerent. a) Nec
mirari convenit, genti rudi inge-
niofiflimam fimul ac humano ge- neri apprime utiiem artem prodi-
, . A gii
a) Cieza Tom. 11. hiß. Peruan, c. 34.
conß Voff. de nat. art. Cap. 2.
2 De Pal^ographiA.
gii inftar vifam fuiffe; quid enirrf,
fi rem sequa lance ut par eft, per- pendamus, ftupendum magis eil,
quam manum voce velut animare,
ac dextram lingva? vicariam con- ßituere ? quid asque mirum ac cum abfentibus longa licet locofüm in- tercapedine remotis ferere fermo-
nes? Cui admirationedignumnon videatur, literas, Regum heroum-
que facinora , imperiorum fata, fophorum inventa 5c quicquid se-
terßitatis tabulrs iftcifum cupimus ad feros propagare tiepotes. De
earum Itaque incunabulis tot ve¬
lut pomo Eridis in medium pro- je&o exortas difientiones, ut aliud
psene quidpiam non fit 5 de quo plures magisque pugnantes repe-
riuntur fententia?. Profani non- nulli, ceu rem divinam 5c quovis
humano artificio excellentiorem li¬
teras fufpicientes,ccelo orcum ipfa-
rum adfignarunt; hinc alii Sacur-
no, alii Mercurio, alii deniquePar-
De Paljeographia. j cisinventionis gloriam vindicant.^) Eandemque inflant tibiam , qui-
cunque vel legem ante primordia
mundi literis a Deo exaratam hhffe
fomniant, c) vel primo homini in fiderum concinno pofitu literarum
figurasmonftratascrepant. dj Qua?
quidem fententia? licet a fabulis &
hugis haud abludanr,funt tarnen, qui
iiefcio quoPhaethonceo curru fide-
ra verfus ve£i, pro ccelefti quadam
literatura , tanquam pro aris&fo-
cis impigre lacertos movent, quos inter primas tenet Jacobus Gaffa-
üllus e) contendens in coelefti he- mifph^rio haud fecus ac Jibro lite-
tas ac chara&eres efTe, quos zro
Gpitel leu fcripturam angelicam
A 2 nuncu-
fy vid. di [fort. Cl Mag. Thom. Schnitze
dePolygr.p. 6, c) vid. Chemnit. Ex am.
ccncil. Trid. part, 1 p.m. 9. confr.
Morhof Polyhifl. Tom. L Ltb. IV.
d) vid. Seimert difput. de ling. *
Ebr. p. 17. e) in curioßtatibus in-
(tuditis gaUice Jcriptis,
4 De Paljeographia.
nuncupac. Et quo fpeciofior nu- bes ifta pro Junone Ixioni cuidam prodiret amplexanda, fucato colo-
re eam exornare fatagit. Cete-
rum totum ipfius commentum in
fumum & aurasabiit, cum ex cce- lefti alphabeto velut fpiritu Pytho-
liico percitus praedixit finemimpe-
rio Turcico ailaturum annum poft
Chr. N. 165 /) Literas hafce cce- leftes & angelicas a Cornelio Agrip-
pa & Athanaßo Kirchero delineatas
cernere licet in coelo orientis Bau- giig) quimonftrofamhanc&Erebi
potius ad valvas affigendam fen-
tentiam atro notavit carbone. Sed
ifth^c mifTa facimus. Alii huma¬
na? quidem fagacitati ac induftriae
literarum primitias acceptas fe«
runt , cui vero genti artis rudi-
menta tribuenda fint, in diverfas
abeunt fententias. Celebrantqui Atfy-
f) v Id. FrancifBudd. in intvod. ad hiß»
Pb. Ebr. 45, g) Ex er att* L
qudsft» nlt.
De Paljeographia. $
Aflyrios, h) Syrorum nonnulli ex- toliunt induftriam , i) alii Phceni-
ces docuifTe ferunt.
Man fur am rudibus vocem ftgnare figuris k)
Alii aliis in plagis literarum nata- les quaerendos autumanr. Snidas l)
autem , adftitpulantibus viris cla- riflimis, Heidegger o, m) Bangioy n)
lambecio 0) aliisque longo agmine, primum humani generis progeni-
torem literarum inventioni origi-
nem dedifTe arbitratur ; nec vero ta abhorret opinio : longitudo enim
vite Adamic<e & paterni conviäus
cum novem pofleris yveluti non ex iß i'
muri debet caruiße variis inventis, it a
A 3 neqtie
b) Phn.hiß.Natural L.y.c. 56. i) Diod.
L. 5, k) Luc an. L. 3* verß circiu
220. Curt. L.IV. c. 4. /) m voc.
'ASäfÅ. m)in biß.Patriarch Ex er- cit.XVl.de lingvis & lit, Patriarch.
n) in ccel. or. Exercit. I. 0) in
Prodromo hiß. Liter. L. i.e. 2,
6 T)# PALiEOGRAPHIA.
mque cenfendq eft plane Sterilis fcri«
(tur# & fculptur# liter ar i#, p) Li-
quidior adhuc rota haec res efTet,
fi quam fidem mereretur narratio jfofephi de gemina columna , alte¬
ra lateritia, altera lapidea , quibus
Sethitas , quorum plerique cum Adamo vixerunc, hsygot-
tyjzv, q) atque genuinum agnofce-
retur alphabetum Adamicum,quad Jacobus Hepburnus in aurea, ut vo- cat virga;Sehråder us in monumen¬
ts Italic j Angelus Roccha in biblio- fchec^ Vaticanae commentario 5
aliique in Seenam produxerunt,
i il
Qui literas vocis smulas , ante fblernnem legis in Sina?o vertice prpmulgationem, exfiitifle inficias
eunt, e diametro facras repugnant pagina?, cujus teftimonio infallibili
Fxod,
pyBang,inccel.
*orient. Exercit.l.p.m.
15. q) Lib.LC.3, antiq jfi0*
De Paljeographia. 7
Exod.XVII.14. fcirnusMofen divi-
nooraculo fcribere juflum, prius-
quam facra & tremenda montis
afcenderet juga , primas acceptu-
rus tabulas , de quibus Exod*
XXXI, 18. Irritum denique fuis-
fet Mofi ac Ifraélicicas genti fcri- ptamexhibere legem, Ii literarum
ufus nondum jnnptuifTet, fane igno-
torum charaäerum iiullus plane ulus; r) cenlendusque eftMofes li-
terarum elementa vel a majoribus,
vel etiam Aigyptiorum facerdoti-
bus didiciffe, quorum moribus ae
dilciplinis regia princeps imbuen-
dum curavit. s) Nec dubium eft fcriptoriam artem ea tempeftate
pluribus non modo gentibus ulu
fuiflfe receptam, Ted ad aliqualem
etiam emerfiffe perfe&ionis gra-
dum, quum Edomaeorum prin-
A 4 cep?
>) videßs Pafch. de invent. pag. go6.
& Voß, ArißarchyL 11C* 9. «0 Ad,
Vll. 21. 22.
S Dß PALJEOGRAPHfA.
ceps Jobus, quem Mofis anteverte-
re a?tatem plerique cenfent, t)
non cautibus modo & plumbeis
läminzs literas mfculpendi, (ed in Irbris quoque fcribendimoris men-
tionem faciat; ita enim inter gra-
viflimas, quibus eonfli&abacur ca- lamitates ingeminat : jjy»—ig téyi : ipm -&D3 jb "d paran
») :|nyir niM V?öa
verba fcriptionis 8c literarum pri-
mordia ad vetuftiora fecula refe¬
renda efTe luce meridiana clarius commonftrant.
§. III.
Ex Afiatico Jitore folvimus in Hellada Graecanicae literatune in- cunabula levi vifu &quafipertran-
fennam
/) vid. Calovii Bibi illuß. ad pr af, Lib.
Job i, Huet. demonft. Ev ang. p.% 25.
Buddei introduä. ad hiß. Tb. Ehr.
§ X. PetaviiRation, temp.L.i.e. $•
*0 c, XIX, v. 23, 24»
De Paljeograpjxia. 9 fennam infpe&uri. Qnum verove-
tuftiffima gentis illius rnonumenta
vel injuria temporis obiiterata, vel
fabularum involucris involuta adeo
hiftoriam Grascam mancam 6c de¬
formem reddiderint, ut Thucydi-
des in initio praeclari opens fuHa-
teatur, ante bellum Peloponneiia-
cum , hoc eft ante Artaxerxis 6c
Nehemiae tempora, Je nihil potu'tjje
ccitpüg svgsTv , nobis in tanta anti-
quitatis caligine tot inter fenten-
tiarum divortia non adeo in pro- clivi eric determinare , quo tem*
pore , quove aufpice literarurn
ufusGr^cis innotuerit. Quemad*
modum enim recentiori hoc aevo
ex Phcenicia x) ne , ^gypto y)
vel Scandinavia noftra z) earum natales arceftendi fint, vir i eruditi
contentionis ierram fe inter reci-
A 5 P*o-
#) Scalig in animaclverf.EuJeh.pAo3.
y) Marsh am. in C an. Chron. See. IX*
2) Rudbebk. in All tom. i, c. 38«
Jo DE PAEJEOGRaphia.
procant; ita de earum au&ore yel fe
faltem indice & do&ore in Z cia, noa a recentioribus tantubi, cl fed & veteribus varia & difcrepan- al
tia traduntur. In vetufto quodam o epigrammate celebratur Orpheus te
natione Thrax; a) Tacitus cum Vos- F fio Cecropem extollit; b) aliiLino n vel alii cuipiam Iiteras acceptas fe* n
Junt. Recentiorum dodiflimi^ö- p
fephus Scaltger , c) Salmafmf, d) Bo- al
cbartus e) & Hennimus d) Cadmum ti Agenoris filium rudibus adhuc n Grascorum populis artis ejus au* ff
läorem fuiffe pronunciant, nec alia re
de caufa Iiteras ab Herodoto &Platow ri in Ti mas o (pmviw cnjfJLccm Kdfy# p dieäas cenfent. Facem illis pras- a;
fert ci
0) vid. Fabricti Bibi Gr<ec. L. 1. c. 28- ti b) vid- Tacit. annal. L. 2. c. 14. & ci
Voß. Arifl. L. i. c. 10. c) in anim- adverf. Enjeb. loc. c it. d) ad in- g
ßript. Herodis Attici p m. 35«
< :e) in Chan. L. 1» c. 20. f) de A-
p. 5*
Df Paljeographia. ii fert Herodotus, g) cui ex veteribus
Zenodotus de Zenone, Plinius, Plutar- chus, Clemens Alexandrinus, Eufebius aliique pollicem premunt, con- cordi voce Cadmo adve&arum li¬
terarum gloriam vindicantes. ft)
FuifTe autem hunc montis Hermo-?
nis accolam , ex familia Cadmo-
neorum feu H^vaeorum prolixe probat Bochartus; i) & quoniam
ab Eufebio Jofuas ovyxgov®* fta-
tuatur k ) non nernini in opinio-
nem venit, Ifraelitis, du&u &au- fpiciis Jofua? Paleftinam igne fer-
roque populantibus, Cadmum la-
ribus ac focis extorrem , infigni popularium manu, quosfortunajlli
aggregaverat, in Gragciam traje-
cifle , ibique procul a limine pa¬
triae fedem condendaeque urbi lo-
cum qucefifTe. Nec vero abhorret;
ea
g) Lib. a 5& h) vid* Moutfauc.
in PaUogr, Gr. Li.p. utf. i) lo c.
tit. k) inChron. num. 562. vid.
Mart. Lexic. Phik in voc. Cadm.
*2 De Pal;eographia.
ea enim tempeflate magna vis Ca-
nan^orum in varias regiones fe ef- fudit, ac velut examinealiquomul-
ta Africce ac Europa loca imple-
vit. /) Verum profiliunt hic alii
in arenam, non tum demum , fed
dudum ante Cadmi adventum , Ii«
terarum ufum apud Graecos rece- ptum fuifle teftimoniis antiquorum
Grscorum Latinorumque evince-
re alläborantes. w) Nec huic fen-
tentias quicquam dubii fubeffe exi- ftimant, quum & Phoroneus Ina- chifilius, qui Ogygis temporibus
vixifTe fertur , leges Argivis pro- cul dubio eyypdipxg dedifle com*
rnemoretur , n) atque magno bis temporibus cum Phceniciis florue-
rit Graecia commercio. o) Quic- quid l) vid Eling. hift.GrJing.p.40. m)vid.
,
dißert. ad calcem PaUo.gr. Montf a uc„
n) vid. Eufeb. in Chron.adann.CCX, 0) vid. dißert. PaUogr. Montfauc.
fttbjeä, depriJcisGräC, & Lat Jiter.
De Palä:ographiÄ. 13
quid fit, five Cadmus literarum ele-
menta inGrseciam primus invexe-
rit; five rüdes chara&eres incom-
modiorem formam redegerit; p)
five etiam literas Gnecas, quarum
monumenta referenteEuftathio,#)
aquarum illuvie in Gra?cia exube-
rante, Pelasgi fervarant , aliquot
fignis auxerit, quemadmodum id
probare annititur au&or erudita?
diflertationis de prifcis Grascorum
& Latinorum literis, qua? ad cal*
cem Pala?ographia? Montfauco-
nis comparet ; qua tarnen Jörn¬
en litera? in vetuftis infcriptioni-
bus fe produnt forma , prifcis
Phoenicum , quibus hodie utuntur Samaritani, in plerisque, fi inver-
fo plerumque repra?fententur fitu9
perquam fimiles deprehenduntur.
r) Et quod omnium inftar eft,
iplä p) vid. Suffridus in orat. 3. deutil. ling.
Grp. 147. q) ad lliad.ß. v. 841.
r) vid, foß Scalig* in animadver
Eifjeb*
i4 De Pal^ograph[a.
ipfa literarum nomina in utraque
lingva Phcenicia videlicet 5c Gne-
ca eadem prorfus 5c ordo earuti- dem ex Phceniciis natas elTe,
odpSaXpoCpcev&e docent, s) Neque
hoc ipfum Grxcos plane latuic,
cum emm Crates philojophus qußktio'
item grammaticam, in Gratia agita-
ret9 cur non äiceretur czXdpa aX(pd]cf,
ut ygäpiAct ygoLpuaT(§p, re/pomle-
runt aln Grxci: h<ec non [unt vocam bula noflra , jed barbar a, id eß Phos -
mcia vel Ebr<ea. t) Quas feculorum temporumque lapfu litern Gra^ca*
nicae fubierint mutationes, fingu*
lari tabella expreflit EdvardusBern-
loardus Anno 16^9. Oxonii, atque inde Ezech. Spanhemhts de ufu 5c pra^ftantia numifmatum, ii) recen- tiflime
Eufeb. p. 102. & Bochart. in Chan.
Lib. 1. c. 20. s) vid. Henninii
cXXqv, oft. p. 5. t) Bochart. in
Chan. Lib. 1. c. 10. u) differt. 2.
edit. Lond. vid. Job. Albert. Fabr.
BibUogr. antiq. c,z 1.
.
Dk PAUEOGRAPHIA. 15 tiffime vero Bernhard. Montfaucon
in Eruditiffimo Palaeographice Gr«-
c# opere.
$. IV.
E Graecia vel cum coloniis,
vel commerciorum jure in alias
Europa; regiones literarum ufus dimanavit ; cum olini Europasi literis omnino caruerint , ut An- drotion x) & de Germanis te- ftatur Tacitusj/) fpeciatim. In La-
tio monumentum fui $ere peren- nius , literas puta , reliquerunt
Gra?ci Arcades, Regnante quippe Aborigtnum regeFauno, exPelo^
ponnefo profugus Evander cum lociis Arcadibus ad Latii oras clas-
fe appulit, ubi fecundo favore ex- ceptus,literarum legumque ufum, Variasque fcientias & artes , quas
a Phcenicibus & ^Egyptiis Grseci acceperant, rudibus illius regionis
iiKO-
x)vtd, JElian. var. hiß. L. VL
y) de Mor ib. Germ. c. 19. -
16 De Paljeograrhia.
incolis benigne communicavit. *) Vi Ad Gallieam gentem , cui adhuc cc
tempore Jolii Caefaris , folemne di fuit, tam in publicis quam priva- ii(
tis sftis, Gratca uti literatura , <2) p<
ejusdem , haud dubie, cum Pho- ri
caeenfibus Graecorum colonis pro- p<
fiuxitufus; b) quippe qui vel ab p{
Harpago Cyri pr^fe&o terra Pho- Kl
ca?a Afia: minoris expulfi ; c) vel re
ut aliis arridet, dudum ante Cyri fy
tempora , d) fedibus & folo reli* pj étis, in Gallicas ratibus advolarunt qi
oras , atque condita prope oftia ft Rhodani amnis Maflilia ,'cultioris ra vita? A z) Liv.Lib I. Tack. annal. L. XI. c. 14. &
Dion. Halicarn. R.A. Lib. 1. Lam■ ai beck Prcdr. biß. Liter. Lib. 2. c. 4- ej
a) Jul. C#! de Ti eil GaU. 1,1/1. c. 14« e:
& Lib.I.e. 29. b) vid. Hennen, ra de EÅ?,rjv. cgb. p.m. 5. c) vid. Gell, b
Noä Attic. Lib. 10. cap 16. confi. q
Maufjaci not. in Harpocrat. d) vid, IS Harpocrat. Lexic% in voc. M^-
traMa> i
De Paljeographia. 17
*) vita? , variarutTlque artium > qu£e
JC commodis ferviebant Gallia?, in-
ie digenis au&ores fuerunt. e) Re- iiquas Europa? regiones, ob tem- a) poris anguftiam , & monumento-
> rum inopiam pr^terirnus; paulis-
> per tarnen fragil! noftra trabe,& tot
*b pelagi erroribus feffa, adSvethicä
> litora, infitus in patriam amor, hos
ej remeare jubef. Verum ut cum ri fyrtibus & (copulis ha&enus fae-
i* pius collu£ati ; ita in coeco jam quafi labyrintho filo Ariadneo de-
ftituti oberramus , Gothica? lite-
's ratura? parentem inveftigaturi.
® Adeo enim fatorum inclementia
I & nimio Monachorum rigore , in
'• antiquitatis documenta fovitum
k eft, ut omnis majorum farna pasne
i- exolevifTet, nifi quorundam ope-
1 ra aut operum fragmenta feriali-
^ bus lanienis furrepta, vetuftatis
'■ quandam memoriam renovaffent.
^ Nihilominus multorum prasclara
B faåa,
0 Jtifl.Lib.m. c.1*
ig De Paljeographia.
fa&a, aeterna oblivione fepulta ja« ^
cent. Necdum nobis expifcari Ii« ^
duit, cujus induftriasRunarum in- d
ventum jure adfcribendum fit. Iß- tt
dorus quidem & Jornandes, /) ab Ui
Ulfila Gothorum inMcefia Epifco- a
po, inventas tradunt, quiNovum ^ Teft. vel, ut alii ferunt, tota Bi- blia facra in gentis fuas lingvam n
convertit, Gothicisque literis ex- \n
preflit. Quorninus tarnen huic fen- c
tentias accedamus , indubiis nos r.
diffvadet racionibus Cl. Verehus in ?h
IlunographiaScandica.^) Etfi fym* p bolam heic noftram conferre Ii- ceat, in ventionis gloriam ideo Ulf!- n
lae ceflifie exiftimandum, & quod c priflin3S Gothorum literas qui- q busdam figuris adauxerit, & pef tl
eum multis , verfione facri eo- $ dicis , primum innotuerint. b) fl
Audia* p
f) vid. Loccén. antiq. SveoGoth. L :< f(
c. 14. g) cap.%. h) confr.Wornn
Lit. Run. cap. 4, & 20. atque Voffi i)
Arißt libt i, cap, 9,
De Pal&O&RÄPÖFÄ 19 åudiamus CL Verelium hac de re
l' difierentem : Gotbus, inquit, juit Ulflas, (ed & Gr £ eis litens hiß itu*
l' tus; quas cum majorum fuorum Rit*
ms abfolutiores & ad fcribendum com*
3* commodiores videret , non tant um ex tis jupplere volriit, quod in Gothico al-
,1- phabeto defiderahatur , /<?*/ ple-
m rasque Runas Gothic as ad Graecärnnt
literarum du61 um conformavit. Nö/t
la txcogitavit ergo Ulfilas Gothicos cha*
racteres, yh/ 0^ conjvetudi-
,ß fw» Greecam accommodavit. i) Alii V proindeFimbulo acceptas ferunt;
j" alii ab Odino ex Afia in S andi-
la naviam allatas docent, k) Verum
7 cum adhuc fiib judice Iis fit, ante
im Odinum litern majoribus noftris
ufu receptse fuérinc nec ne, in re dubia, cerci quid ftatuere non fu-
') ftinemus. Id tantum obfervamus,
a' Runas Gothorum , numero , &
29 forma qua magnam partem, non
» H B 2 difli-
® i) inRmiogr. loc<cit. k) vid, Idorm^
Ut,Run,cXX,
20 De Pajleographia.
diffimiles efte vetuftis Jonicis lite- cl ris, quarum typum videre eft in Be
Pal^ographia Graec. Montfauconis, &
Dolendum vero eft, Runas Go- ut
thorum , qua» fcriptioni & propa- vi gationi rerum memoria dignarum m
olim inferviebant, in fcedum tan- ru
dem incantationis & fuperfticionis pr abufum abiifle. /) Tantam enim lit his affingebat vim , gens illa pri- in;
fca Sc fuperftitiofa , ut iis, velut m<
poculo Circeo, homines fafcinare, nu
in urfos Sc feras mutare , aliaque qu
ftupenda patrare crederet , non ch fecus ac anus illa apud Maronenu lic
qua? m
Carmimbus ccelo poterat deducere dil lunam m) tai
§. V, cu
.
Ab fnftituto noftro non quidem lal alienura efTet, typum veterumGrae- ce corum, Latinorum Sc Gothorum di
chara-
1) vid. Loccen. anttq. Sveogoth. Vert- n)
liiRunogr. & Worm. Lit.Rnn. c. 5°
m) Eclog.VllL v. 69,
De PALffiOGRAPHIA. 21 te* chara&erum exhibere; verum cum in Beruh. Montfaucon, ri) Mahillonius o)
w. & Cl. nofter Verelius p) hac in re
ö' utramque faciant paginam, bre-
a- vitati litantes, curiofo le&ori com«
m mendatos volumus, In prasfentia-
n* rum tarnen obfervare convenit,
iis prifca illa astate, majufculas tantum
m literas ufui fcriptorio & fculptorio
i- inlerviifle , ut videre eft in mar«
ut moribus & numis, in quibus mi*
nufculas literas reperiuntur nun- quam, q) Quum vero priftina illa
» chara&erum forma, uncialis vide-
h licet & quadra , fcriptionem ni-
mium morabatur, nam quantavis
's diligentia fcriberetur , ad fingulas
tarnen literas cefTare opus erat 6c
curfum intercipere ; hinc levandi
11
*laboris & expeditioris operas indu-
cendas caufa , cum literas uno du-
1 &u fcribendi, tum easdem cum
B 3 prasce-
-
») in Pahzogr. Gr. o) de re diplom.
p) inRunograpb, q) vid. PancirolL
Per. Memor, Pars prior L, i.
22 De Paljeographia,
prascedentibus & fubfequentibus d copulandi , ufus invaluit. Quod p niinufculas Gracorum literas äftr» a net: five Monachis Graculis , r)
fl ve notariis 8c areanorum fcribis s) ^ originem debeant; a GalHgraphis
tarnen GFaseorum , qui libris de- t[i fcribendis fuam impendebant ope- g"
ram * nono demum feculo, vel pri- r{
dem ante, adoptatas fmfTe, fidem ti facit Montfaucon t) his verbis i Ex
libris tmciali charaßere defcripttsf ri mdius quem vidertm, vel cmnum vel ^
mtam tttäis pr<efert nono fecttlo po• g' fleriorem ; fic etiam nttUum codicem ct
charatlere ligato vidimus , qui notant p
freeferret nono feculo antiquiorenh $ Adeoque ab eo tempore, ob ni- y miam,. quam fcriptioni faciebat jj
moram , frequenti fuo ufu, exci-
dit uncialis Gracorum literatura»
Idem quoque de Latina feurien- ü
dum»
r) vid. Hennin, lxxr\v, oft, §.5?»
s) vid, Montjauc. Takogr, Gr;
L, IV, t) he, eiu
DE PALJEOGRAPmA. if dum. u) Sed alia plane de caufa
Runa? Gothorum in defvetudinem
abierunt; cum enim fuperftitioni-
bus & incantationibus , ut fupra indicavimus,adhiberentur, & fine
harum excidio,paganifmum é Sve-
thia exftirpari ac Chriftianam reli-
gionem animis hominum inftilla-
ri, defperarentMonachi; in gra-
tiam Pontificis Romani, fvaden-
te Sigfrido, fa&um eil ,* ut Runa-
rum non modo ufus profcribere-
tur, Ted & libriRunici, utpotema-
gia? fufpefti, Vulcano confecraren-
tur. x) Hoc autem contigifTe tem¬
pore Olavi Regis, cognomento
SkautKonung, referü Petrus Petrins
y) bis verbis : ntt biffftO
% tdtta ©nxtoff a bootftåfmtl fbm
fritlabeg dlmm aflagoe
ß 4 til
d) vid. Hennin. loc. cit. x) vid. Loc-
cen. antiq. SveoGotb. L, 2. c. 14.
Salan. in notis ad EigJ.es oeb As-
mundsS. p. 82. Worm. Lit. Run.
ftYg.'J y) in Cbron, Svec. L. 1 ./>.59*
De Pal^eographia.
titösitjeé/ cd) Dä Eoinmo be gatinifle boofßäftccc Mc in f&rft i ©icntje.
Idque ex numis quibusdam , hoc tempore cutis, quj Latinas literas
non Runas exhibent, arguit Nob. V
ötnlKtfttt. z) Non ftatim tamcn, 1
quod obfervationem meretur, adeo
obliterata eft prifca illa literatu¬
ra, quin aliquanto diutius a vulgo da
retenta fuéritj ut ex titulis & in- ri
fcriptionibus fepulchralibus , in lu£
qijib.usf opem & intercefllonem 5q P^i paras pro manibus defun&o- no rum expofcunt, liquido conftare lac
arbitror, a) div
Li
z) in hiß. EccLL. \.pag, 414» a)vid. fui Verelii Runograph. c. 6. & Coli. An- cjjlc tiq. M. S. S. Max. Rev. Du, Do A, ri
Er. Benzelii. cr
dot
...
A ' 4
Caput j ■*
De Paljeographia. 25 Caput Secundum.
5. I-
HA&enus, dulo, teram proximum de memoria? pro literis )am ingenii eft, fublevan- egimusj, ut mo- al-
dae ac confervanda? rationeni prio¬
ri plane diflimilem breviter per- luftremus. Quo loco, primum digyptiorum hieroglyphica, qua?
nonnullis, figna, pi&ura? & fimu-
lachra , a) aliis litera? facra? au-
diunt, b) contemplanda veniunt.
Licet enim fågyptiis etiam literas fuifTe, populäres & intelle&u fa-
ciles, teliimoniis Herodott, Diodo-
H c) & Coslii Rhodigini, d) faciles
credamus ; fecretior tarnen facer- dotibus eorum arrilit mentis con-
B 5 ceptus
®) vid. Hornii hiß. Phil, b) Herodoh
in Euterpe p. m. 116 . Diod. Sic. L»
f. 3. c) cit. ä) loc. anttq. Lstt.U
13.^.37.
26 De PaiJEographiÄ.
ceptus exprimendi ratio , quam
ispoyÅvtfttxyjv feu facram nuncupa-
runt. ej Nec vetuftis illis feculis, quod in trauscurlu notamus , in*
fvetum plane fuit , praeter vulga-
facra quadam uti literatura, quemadmodum de Babyloniis &
jfethiopibus obfervat eruditiffimus
Bcchartus ; /) atque nonnulli de
Hebraeistradunt, dicendo: illis du- plicem tuiffe literarum charatfe-
rem, profanüm unum , quo Sa-
nlaritani utuntur; facrum alterum, quo libros facros exarare moris
erat, g) Quam tarnen fententiam,
1K parum certam relinquentes, ad
^gyptiorum hieroglyphica regre-
dimu'r. Erant autem illa,'fculpta? a- liimatorum inanimatorumque ima- gines, quibus literarum loco, my-
fleriä fute religionis 5 arcana poli- t!ca, 6c quicquid rudi plebi fubtra-
*vov^,öum ty- vid.: Spizeliits de Lit. Sinenf. Sefi> V>
f) m Pbaleg. Lib, 2. C. iy. g) vii
BochmJoc.cit.
De Paljeogräphta. 27 dum voluerunt , reprasfentabant.
b) Et fi fides Kirchero habenda, au-»
dor hieroglyphicorum Tautus,feu
qui idem eft , Hermes Trismegi*
ftus cenfendus, quem proxime ad
tempora Abrahami referendum
putat Snidas, i) Quum enim in- geniofa fua dogmata in vulgus lpargi noliet, qua? nobiliores men¬
tes fcire deceret, certos chara&e-
res feu rerum fymbola excogitavit,
quorum involucris reconditam fa- pientiae fuae medullam , iis folis
aperuit, quos ipfe dignos judica-
bat. k) Illi velut e tripode mo-
niti , arcana h^c Tibi credita omni
nifu celare ftudebant, fatente enim Diodoro, foli facerdotes fecreto a patribus edo&i hieroglyphica cal-
lebant. /) Unde ftudiorum gra- gratia, h) vid. Hoffm. Lex. univ. hiß. Geogr.
in voc. hierogl. Vojfii Anfl. Lih. 1,
c. 41. not. ad Horum Apoll, p. 21 i) in voc. "Egfiyjg. k) vid. Kirch,
Theat. hieroglyph. /) Li b. %.
«8 De Pal^eographia.
fia , in /Egyptum abeuntes , oc- ^
cultae illius (eientte addifcenda? co- g
piam cBgre obtinuerunt. De Py- c thagora enim refert Clemens Ale- P mndrinusm) quod circumcidi pas- h
(us fit , anrequam ad illa arcana di
hieroglyphicis te&a admitteretur. et
Ut autem Symbolicam hanc feien- pl
tiam, a lethda vetuftate & eda- ti
eis temporis morfibus fartam te- n Äamque fera? pofteritati fervarent, gi operofis obelifcorum pyramidum-
que molibus, apparatiftimis tem-
plorum valvis & parietibus, Deo-
rum fimulachris , faxeisque tabu- pf
Iis fymbolorum monumenta in-
fculpenda curarunt. n) Et con- M
fpiciuntur etiamnum nonnullis m t2l>
loris Obelifci , animalium , volu* ru
crum, plantarum , arborum, alia-
rurnque rerum figuris radad; quo- °)
£um largam meflem congeßit Ath,
,i ■ Kirche¬
ib) djb. i. ßrom. n) vid. Hoffm, Le-
Kw. hc.ßij)*ciU& Kirch,Theat, hie-
rogh '1 (, J
Df Paueographia» 2^
.
Kircherusy o) qui hieroglyphicisAi-
gyptiorum illuftrandis & expli-
candis multum olei & operas im»
.
pendit,-quanquam judice Cl. Fa-
.
brido p) Davus faspenumero vi->
i deatur non Oedipus. Ejusmodi
.
etiam notas hieroglyphicas quam-
.
plurimas , addita ipfarum explica-
-
tione, confpiciendas exhibet Ho-
•
rus Apollo Niliacus, cujus egre-
, gia in hoc argumento fcripta aPhi-
-
lippo quodam ex /Egyptiaca lin-
•
gva in Graham translata perhibeii-
•
tur- 4) Qpi uberiorem hierogly^
phicorum expetit notitiam, präster
.
nominatos , Pierium Valeriamim, r)
-
Majerum, s) Caujßnum, t) Heur-
i nium, ti) aliosque confulat, quo-
•
rum folertia?, in dogmatibus riti-
busque o) in Obeliji Pampb. ér Oedip\ /Egypt,
\ p) in Bibiiotb. Gr£C. Lib. i. p. 90.
q) vid Georg. Hornii hiß. PhtL
r) de bierogl. JEgypt. s) de dr-
can. JEgypt. t) de [ymb, sEgypt,
fip♦ u) m Phtl Barbar. Lib, 1, p. 5 3«
30 Dfe PAL/eographia.
busque vetuiiis poftliminio Iuci exponendis , iEgyptiacus populus
non uno nomine fe obftri&um fen»
tiat. Präster iEgyptios, h^c varia
animaiium effigie, fcribendi ratio,
aliis quoque arrifit gentibus, utpo-
te iEthiopibus , quorum iiteras fa-
crae, aftirmanteHeliodoro, /Egy*
ptiorum hieroglyphica ex affe re- praefentabant. v) Et quid longin-
qua ex veterum annalibus repeto
exempla cum dorneftica adfmt?
Quantum enim dele&ationisBorea- les noftri ex hieroglyphicis figu-
ris olim ceperint, documenti lo-
co funt Scipiones Runici adhuc
refidui, quibus animaiium , en- fium, coronarum, aliarumque re-
rum figuras incifas cernimus.
Graeci & Latini, quanquam , di-
cente Morhofio , hieroglyphicis ab(Ii'
neb mit, habuerunt tarnen aviigBia fuß
feu notas, quibus v el ad occulte, vel
ad
v) vid. Steph. Morini exercit* de
(rim, p. 15.
De Paueographia. 3t ad breviter Jcribendum ufi funt; y)
De quibus agendi locus hic quo- que efTet, fed brevitas, quam nunc ferio quaerimus, tam late nos eva- gari non finit, interim de notis
Eis, & per eas (cribendi ratione,
fcitu haud injucunda annotarunc Henr. Salmuth, z) Herm. Hugo, a) IVowerus, b) Trithemius, c) Sivente-
rus, d) Schottus, e) Porta, f) Co- lurnus, g) aliique, quos inter nu-
merandus Adm.Rev. atquePrasch Mag« Thomas Schätze, ecclefiée Norr- bercenfis apud Dalekarlos Paftor
& Prasp, meritiflimus > in erudita
fua & multis lucubrationibus ela-
borata diiTertatione de Polygra- phia, y) in Polyhifi. Tom. 1. Lib. IV. c. 2,
2) in notis ad Panciroll. a) da
prim. Ser ib. or ig. b) in fua Poly*
math. c) in Polygraphia fua. d) in Steganogr. auda* e) in Schol. Ste-
ganogr. f) de furtivis liter. not*
g) tn Scotogr* Ital
31 De Påljeographia, phia, habita in inclyto hoc adSa-
lam Athenaeo Ao. 1685.
§. II.
Inter fcribendi modos a familia-
ri illa per literas propie di&as fcri-
ptione , procul abhorrentes , nu«
merandus & ille Sinenfium , qui
chara&eribus peragitur. Et fi rem
ab ipfo ovo , ut dicimus , exor-
diamur, vel illi audiendi, qui fcri- ptionis hujus natales ex iEgypt0 repetendos?; h) vel primo Sinen¬
fium Regi Fohio referetidos cen-
lent. i) Qantum ad veteres Sinen¬
fium characleres, quorum typum
anatomiam exhibuit JtbamJ.
Kircberus in China illuftrata, k)
non fecus ac /Egyptiorum hiero- glyphica , varias animalium , ve*
getabilium, inftrumentorum, alia*
rumque b) vid. Kirch. Chin. iüufl; Part. VI
t) vid. Spvzél.. de Re Liter. Sinenf
Seft. 3. k) loc. cit.
De PaljeographIa. 3$
rumque rerum imagiues referre deprehendimus. SuccefTu vero
temporis in tanta animalium plan-
tarumque congerie fa°pius confu-
fione deprehenfa , figuratos hos
chara&eres antiquarunt, certisque punåorum linearumque du&ibus
uti coeperunt, ita quidem, ut
ex unius lineola* five appofitior
ne five omifiione , alia orire-
tur fignificatio. In cujus rei
elucidationem , exemplum a Spi-
zelio addu&um heic apponamuss Lineola — lignificatunum, cum"
transverfa vero •{* tfi feu decem;<6
addita 3Üa notat thou vel"
terram, rurfns alia wctng feuu Regem indfgitat , cum pundoj^
Jöfeu ^«Margaretam indicat, fitukC
vero ejus variato '3E notat Jem
feu creare, vivere; denique pun-u
&o fuperimpofito cbu feu do-<c
rninum fignificat. /) Et cum fin-
C guli
0 vid Sp'izel Liter, Sinenf
34 De Pal.eografhia.
guli chara&eres fingulis vocibus
& nominibus refpondent, tantus
horum proinde numerus eft, ut aiii
80000 , alii 54409 numerent; m)
quorum qui maximam fibi com-
paraverit notitiam , eruditionis fa¬
rna aqud Sinicam gentem , clarus habetur. Qua? ulterius circa Si-
nenfium chara&eres obfervanda efTent , abunde fuppeditant Mar-
tinius , n) Kircherus & Spizeliusi
Paucis vero & quafi in tabella fcri- ptionem Sinarum nobis delineanc Ephemerides eruditorum Gallise;
0) verbacerte digna funt qua? heic
afFerantur: Scriptio tarn multas tamque
varias habet literas, ut hominis vita addifcendis iis v ix & ne vix qui dem Juificiat. Adeo ipjorum & loquendi
& fcribendi ratio populorum Europa*
rum confvetudmi direde oppoßta. Cum
enim Europa# gentes nwlta habeant
voca-
uri) vid. jo, Alb. Fabr. Bibliograph. an- tiq. Cap. XXI. 11) iti hiß, Sin,
0) A. 166& p.m.SSy.
De Paljeqgraphia. 35 Wabula paucas vero Itteras; Chinen-
fes contra multas habent Ii teras , pan¬
ta vero vocabida jed prommeiatiant diverja ; hin c homonymi<e vttanddt
gratia uni eidemque vocabulo pro di- verfis quas fiijhnere debet ftgmficaiio - nibus , diverjos affingunt tonos , it a ut hon niji cantando eos loqui afßrmare
pofjis* Quam etiam ob caujam Mis-
jtonariis vocabula notis mußcis fuppo-
ftenda, ß lingvam tandem addijcere
velint♦
§. III.
Quanto in id incubuerint ftu-
dio gentes faltem moratiores, ut
res memoria dignas cohiberent a
tetr3 illa , cui nirnium obnoxii fu-
mus , oblivione , documento funt
tot tamque diverfarum literarum,
chara&erum & imaginum monu-
menta. Admiratione vero di¬
gna eft illa 3pud Peruvianos in
ttieridionali America; parte, ob-
li vionis refrenanda? ratio. Uli enim
y non literas , chara&eres vel rerum
C 2 im a-
3 6 De Pal-®ographia.
imagines ut ceteri populi, fed få¬
nes nodis varie intortos in memo¬
ria; lubfidium adhibent* quernad-
modum ex narratione Jofeph de Acofla Hifpani , qui eas regiones perluftravit, fidem facic hujusLy-
cei olim Profeflor celeberrimus,
nunc vero inter ccelites beatiflr-
mus , Mag. Magnus Celftus. p) Et quod fidem psene fuperat, annalium
Vlcem fupplent funes ilfi ; de qua
re ita Neocorus: Miraculo fimile eß0
quam facile barbari Uli per objcura
ifta ftgna declarent aliis ac ip(i intelli-
gant ea qua multis ante feculis accide-
runt. q) Hujusmodi funes fua lirt-
gva Quippos appellant; illos verß qui nodos hos conficiunt, iisque quafi hiftoriarum monumentacon-
ilgnant, Quippo Camayos, q) See!
quoniam calcem nondum attigi*
mus, his diueius immorari non licer-
Caput
p) in Oread. Hel/mg. c.%. q) inbibliotb.
novor. libr. A. 1699.^.669. covfr.
Hallen f. objerv.feled. tom. i.p. 292.
r) vid, Neocor, loc, cit%
Dß Paljeographia. 37
Caput Tertium.
O Biter gentium venit etiam varias confetudines obfervare diverfarum con- cir¬
ca literarum difpofitio-
nem. Quo loco primum nobis feie
©ftert vetuftus iile hodieque reteti-
tus a dextra Siniftram verfus , re-
&a iinea fcribendi modus, qualis
E brasorum, Ghaldasorum, Arabum, Syrorum <3c Perfarum. Atque in*
ter Europasos ■> quibusdam gen- tibus Etrufcis nominatim, eundem fcribendi morem oiim familiärem fuifle nonnulli perhibent , cujus
fei documentum illis evidens eft Eugulina illa tabula lingva Etru-
fca veteri, Hebrasorurn more Si-
niftrorfum fcripta , quam fequiori
^vo interpretatus eft Bernardinus
Baldus. a) Et fi Gothorum mo-
C 5 numenta
d) vid.Edmund, Dickinfoniusin Delßh*
Ekoen,
38 De Paueographia.
nurnenta intentius oculis ufurpe-
inus , eandem fcribendi rationem, majores noftros non plane latuifte,
faciles intelle.fturi erimus. Au-
diam us Gl. Verelium, Gothicse lite-
ratura2 vere reftauratorem, hac de
re diflerentem : Ußtatior, inquit,
Runas contexendi ratio eadem qua Latinorum ceterarumque Europaarum gentium fuit : nempe ut a finißra
incipientes ad dextram textum conti*
nuarent: in Ranis autem retroverßs,
qua Wende runer appeüantur,Hebrao
more a dextra ad finiflram progredie-
bantur% b) Hebneos ceterosque orientales, antiqui etiam Gra?ci ex
parte irnitati fünf , ica quidem ut
a dextra finiftram verfus ftylum ducerent; cum vero ad finiftram
pagina? oram deveniftent , inde
quia is fe locus primo ofFerret dex-
trorfum in fcribendo pergebantj
iftaque linea confe&a verlus fini¬
ftram denuo currebant, & itadein-
cepå
b) vid\ Runogvaph. cap. 5 '
De Paljeographia. 39 ceps eodem ordine ; c) quod au-
&ore Paufania, d) Graeci adpelia-
bant ßypdCpsiv , quando-
quidem,dicente Hejychio, e) opoiug
totg dporffiai ßwl rdg dvTi<rpo<pdg
referrent ; vel uti Voffius loqui
amat, quia lineas ducerent, uti bo•
ves in arando ducunt fulcos. f) Ea-
dem fcripturae verfura confignati
"Afyveg Solonis, g) five leges ipfius
quce res privatas (pe&abant, 6t sv
ttfürmsi'u pofitse erant, h) quin Sc KiIpßegy feu conftitutiones \\\x fy-
porictg légonotfag ■, aliaque ejusmodi
C 4 conti-
c) viel Foß. de arte Gram. Lib. i.e. 3 4.
Lambec. inprodrom. biß.Itter .Lib.2.
cap. 2. Dtckinfon. de Delpb. Phoeiu d) Lib. 5. pag. 420. confr. Eltng.
hiß. Gr. ling. p. m. 52. e) ad voc.
ß^foQrßov. f) in Arißarch.
Lib. 1. cap. 34. g) vid. Bochart.
Ghan.Lib l.cap.XX. h) vid. Fa¬
hric. Biblioth. Gr. Tom. 1. pag. 527.
& Maußaci not. adHarpocrat.Lex»
& voc. "Afyvsg.
40 De Paljeographia.
continences , & sv jyj ?cx r/j ßcc-
ffiXsLOt ere$ae. i) Eundemque fcri-
bendi morem referebat infcriptio
illa Olympia Cypfelidarum, ypd^
[Muri dpxdioiz exarata , de qua Patt- Jamas, £) Arque fingunt nonnulli,
Hebraeos ßv<rgo(pq3ov ad tempora usque Efra?, in fcribendo proces- fiffe, eumque veteri immutata li¬
teratura , morera etiam hunc im- mutade. Verum cum fententiam hanc, ceu noxiam , qua velut Si-
renum quodam cantu , incautos
decipere fatagunc, dudum in ex-
filium relegandam judicarint viri
cruditi, l) nec digna videtur quas, aflenfu excipiatur noftro. Quin
tarnen modus ille fcribendi Roma¬
nis antiquitus in ufu fuerit, pra>
eunte J/idoro m) dubitare nos non
finunt
?) vid. Mauffac. loc. cit. k) vid. Bo • chartJoe. cit. I) vid.Lambec.h prodr. hiß. liter. L. 2, c, 2. confr.
BaiJgyCail.orient.Exercit.i* m) L.6*
De Pal/eographia 41.
fi nun t Her mannus Hugo n) & Vofßus.
0) Et procul dubio a veteri hoc
ritu lineae verfus di&ae, & fSjrig
illa Latina literas exarare, orta.p)
Ceterura cum hasc arantium mo- re fcriptio multum incommodita-
tis habere videretur , placito con- fenfu tam apud Crascos quam Ro¬
manos penitus exolevit , recepto
in locum ipfius a Lsva in dextram
fine retrogreffione , fcribendi mo¬
do, quem non Europasi modo fed /Ethiopes in Africa, licet lingvam, dicente Tdecmano, q) Chaldaicas
affinem habeant, etiamnum reti-
nent. Sed diverfus plane, au&ore
Diodoro r) apud incolasTaproban^,
quas in auOxali eft Oceano, olim invaluic fcribendi mos ; quippe a parte (uperiori tabulas (eu Chartas
C 5 inci-
ri) de prim. fir ib. orig. cap. 8« 0) in Artflarcb. üb. 1. c. 34. p) vid.
Dickinjon. inDelph.Tboen. q) in
hiß.orb, terr, Geogr. <&*.civil* cJX,
Seft.3. r) Lib.2.C,$j.
42 De Pal^ographiA.
incipientes ad imam re&a Iinea de-
fcendendo progrediebantur. Quem
morem Indis, Sin nfibus, Tar-
taris 6c Japonenfibus bodie fami¬
liärem effe obfervant 1/oJJms 5 Mo-
rinits 6c Becmamis ; Atque referunt
nonnulli Mexicanos in formam cir- ciilt fcribere folitos , leBione a centro
(td circumferentiam juperius inßituen-
da: s) De quo quid fenüiendum,
nöndum liquido compertum nobis
eft. Interim tarnen in feptencrio-
nalibus his oris , veteres nunc afeendendo , nunc defcendendo,
nunc prout Iibuerit , in orbem fcripfifle , cippi ad tumulos defun-
&orum pofiri, indices funt, Exem- pli loco fit monumentum Clemen-
tinum in Boringholm, in quo tefte
Wormio t) Jculptura charaBerum a Jummo lapidis incipit a dextra, hin c
ad imum pergit, quo ubi pervenit ad
Jummum recurrit & mox in Jpiras
volvitur.
s) vid. Becman. loc. cit. /) De hter.
Run. c, 2 5.
De Pal^ographia. 43 volvitur. Arque hi prascipui fcri-
bendi modi, quos ha&enus in ufu
fuiffe, virieruditi obfervarunt. Jam
ordinis quidem ratio poicit , ut
diverfas , in quibus veteres fcri-
pfcrint , materias , in fcenam
producamus ; verum cum paulo
diffufiori egent tra&atione , in
aliud, Deo favente , tempus re<*
fervatas volumus. Filum itaque heic abrumpences , Te Candide 6c:
Benevole Leåor , etiam atque
etiam rogamus & obteflamur5,
d'gneris qualiacunque hxc, pingvi
Minerva a nobis allata aequi boni-
f)ue confule're : quo ipfb non modo,
effi ds , ut operae nos hujus non poeniteaf, fed ftimulos etiam ad- djs ad teiam quam orfi fumus
uiterius continuandam.
Gloria fn Vatri! fit netto gloria San fiol
Gloria Spiritui! Trtadi fit gloriajacrx!
töj fyjfittettgitity),
rtjg TroAufxcoS-eictg ^ KcoXoKooya^iag
TCdii T{307rwv dAqSug TSTV^KOTI,
KCCI (piAw ^yct>7rvjyhtay
IßANN-H/ AAOAcpSit AOT0,
TTEal TYjQ TOOV U^cdttV r/£X(p}jg
fieTAovfi diaAe^ec&cii.
Njno'g éV^ 7rdigy c wog x SeAe JiCpéZv
MvyjfjLctTco Tt}Xsåct7roov uyvyiuv Kai e&fj.
VLsiv a?A vjAeydrwg Jt^ei dy^djLCfjodrog civtj^
iJ^if ctdffv Sfxevcil xqij de tloÅvypa<pi*i(,
du yag 7rci<rct (péqei rravTom Atjiov aJa, Ovde opöiåti 7reÅei ygdyfåttct, 7rd<ri
ßgoToig.
Tuvtjy égctwe (piAcw, [iqvvetg den 7raAaidg AÅ<Pq<gctg T6 yqaQijgtK^v7rjoo TB rrofocL
rctcpüg.
O urea Zciy' 'e&Aov ti yégctg Kctydroio y&- TcüAcig•
Atäe Adßoig rct%sag oAßia, ijde kAb&I
v7royvix eygctipe vdi
eCKlß^Aag évjrOLTQ
Carl Fredrik Liungberg.
Vereximie atque Vråftantifjtmt
Domine LÜUT,
Amice fuaviffime.
Quisquis amat Mufas, fruftus feret illelaborumt
Cui ftudium «5c virtus nomina pulchra parat.
Tu padter dotlis dum fervis rite Camenis',
Doftrinae «5c ftudii prxmia larga feres, Namque refers foliers monumentis eruta prifcis
Scripta, quibus quondam gens fuit ufa vetus.
Gratulor ergo Tibi, Mufarum dodte fodalis,
Laurea Pierides cui modo ferta dabunr,
Sam.
Qantas femper tuac fuere,
in Mufarum caftris>
vigilias
Tantae erunt, inter cultores illarurcv»
laudes tuae ,
eruditiffime
Dn. JOH. ADOLPHE LUUT:
Qui,
é denfis antiquitaris tenebris,
figna &elementa Literarum
in lucem protraxifti publicam,
Verba fine cliara&eribus, e(Te
velut aves fine plumis»
egregie oftendis«.
Amcricanas oras nondum confpexifti;
Per funes tamett,
terrae iftius incolas
animi communicare fenfa>
novifti
Antiquum fcribendi
mod um,
a Magiftris tibi traditum>
ipfe porrö,
cx vetuftiflimis annalium monumentis,
illuftrare pergis.
Diplomata publica,
in porticu Athenarurn Regia,
quantum, de dofto tuo opere,
conje&ura affequor,
credo, Te ipfum lapidibus infculpta
öculis quafi coram vidiflfe, perluftraffe.
Laborum igitur magnitudinem»
laudes meas Ionge fupergreflanii
Tantus honorum prarmiorumque
cumulus
brcvi, auguror, compenfabit,
quantus å me
nec concipi potefh nec exprimi.
Idcirco?
in Mufarum choro arnoenifiimo,
Nomen Tuum do&orum virorum albo,
Pierio fhlo impreflum, fingulari cum honore,
incorruptum manebit.
andreas Geringius.
Eruditijpmo Ftro - Juveni,
Dno JOHANNI ADOLPHO
LUUT ,
Populärt df confangvineo honoratiflimoy
De PALvEOGRAPHIA differenti.
f\mnia qu<e fiunt, gemiro, virtutis &
artis,
Munere producta quis dubitare veiit ?
Eft virtUS rcrum genetrix-, natura vocatay
£ft ars inventrix ingenio ja. reu
Alterius vires fuperare hetc altera t en tat
ALmula, quis ne(iit ? gloria bella parit»
Indiderat nobis Colers natura loquelarn,
Ars Opus, En l mirum rnox /m/tara fuit.
Credere quis poftet dig i t os efingcre vocesy
Et calamum lingva pof/e referre vices?
Attamen in dextra , qunquid vel lingva
pa le bit t
Cernimus , ut mentem prodat ö* tpfa
manus. A
Hoc artis fpecimen, finxit quod prifca ve-
tultas,
Jam pulcra ingenii pandis & artenova.
Hin c eadtm t antas artes, qua dextra re- ccvfct,
Artes Pierias fe coluijfte probat.
Pramta, crede, Tibi ied'-nt, promittit Apollo
Artis cultorem falhre nolle fuum.
ita gratulatut
'
