D I S P II T A T 10 JO,

»Ii

»II

D I S P II T A T 10 JO,

Pbyfica Cbymica £vt/

De^ /

CHRYSOPAEIA

Sjhtam.*

D. O. M. A.

In Regia Upfalicnfium Academia_,

SUB PRiESIDIO

Clarißimi at% Exccllentißimi vir i,

D R I OH AN N IS CHES^

N E C O P H E R, I MEDICIN« DOCTO-

ris,in Regia Academ. Upf.Phyfiologije Profefs.pubIici,ac R. Mtis alumno-

rum p.t. infpe&arisfide- luTimi*

Public£ dtßuißtioni fubmittit

LAURENTIUS L. Tolfftadius,

Clementisfimas R. Mjtis alumnus.

Ad dicm _iß. OBob, boris locofe confoetts.

13'PSALI JE,

Typis Es chili i Matth i^e, Anno 1625%

M

Reverendis, bumanißtmü ^ac doBißimti virbs,

Dn ANDRERE ERICI Wcndalio, Re¬

gin« viduae quondäm Ecclefiafti primario; nunc

v. in^öJril^da Paftori vigilantifiimo*

Dn. PETRO PÄ VLIin&

5afjf|fä Paftori fideliiE Proniotori fuo »ternurn

honcrando» ' .1

Dn. NICOLA O M A R C I, Ecclefe Dd

qusc efl: in Paftori diligentiflimo, fautori perpetimcolendo.

Dn. ÄBRAHÄMO ERICI §aff/ templi

cathedralis.Vpfal. ceconomo maximé induftrio, patrueli fuo peramando.

Dn. LAVRENTIO PETRI Gefttido,fn

verbi divini comminiftro, olim _praeccp- torifuo Charisfimo.

Ut Et

DANIELI LA VRENTII, fuburbq ardoi

Holmenfium civi ac mercatöri excllcnti & cir-

cumfpe&o.

M&cenatlbusy promotoribus ^ac fautortbusfuis hane di- Jputationem Pbjfico cbymicam in

Literarij otii monumentum,

Gratitudinis debit» documentum?

Perpetua obfervanti» tcftimonium5

7 dat>

dtcat, dedieats

Refpondens.

>^u^W73U^y72u?3(7i»£73 U^>t^U7Si^i^«^«i73«^3%(73M73k73^79

^e^eo^eöeéoeooöaoceQöeeoeioe

DISPVTATI O XVL

Phyfica Chymica

Dcj>

CHRYSOPjGIA

Refpondente

LAURENTIOL. Tolfftadio, Clemcii- tifliraajR. M:tis alumno.

Tbeßs h

Eruni &C perfe&um aurum

ab Alchymiflis effici pofTe, artis chymicas facultate, multi & qui-

demDodifTirai viriaflerunt,qua! ^x

aflertio fl Vera fit, håud dubic Alchymiascrs una de praecipuis

cenfenda effet; tum propcervim

& potentiam, maximé admiranda, tura propterraa- gnitudinem utilirstis, optatiflima atq; gratifTima

mortalib9accideret,aurienim inextingvibili fiti uni-

verfus seftuat mundus. Digna propterea inquifitione

ac difputatione res efl, utrum non modo ex folis

caufis naturalibus, 5c in folis naturalibus locis, atq,- ordine tantum, modoq, naturali aurum generari

queat, verum etia per artificialera viam ac rationent

quam jadant Alchymiftas perfe&um ufq: quoq/au-

rum & taie omninoquale eft naturale, pofllt effici*

A ^z 2, Du-?

2« Duplex" circa hane qu«fl:ionem Philofo.

phorum eft {zxxtQwix^Cbymicorum minirum, & antieby-

rnicorum: Cbym'tciaffiirmant, Anticbymici ^vero _negant.

3. Chymicorum hypothefespr«cipu«, ^ex quibus fuas delumuntprobationesjunt lequentes.i.aflerunt

artem efle «mulam natura. 2. Årtem, maceriam å na¬

tura fumers, _eamq; perficere, & fi _qu« ejusvitia_.

fint. corrigere. 3. Artem mate i« legitime pr«para-

t« caulas naturales applicare, digerere, atq,- ita ope¬

ra natur« tanquam famulam & adminiftram _promo-

vere»4, In multis rebus ^naturam fuperare & fepepar-

vo tempore id efficere, quod natura fola, vix multis annis efficere poffit* 5. Metalla ignobiliora ab ^au-

ro,non eflentialiter> Ted tantum accidencaliten,,

nempe imperfedione, impuritate & indigeftiono

materi« difFerre. 6. Cujufvis metalli ignobiltoris ^ma-

teriam naturalem habere potentiam & propenfioné

adauri formam eflentialem& Ipecificam reeipien-

dam. _7. pofle arcis induflriå tinduram pr«parari,qu«

tat« fit virtutis&vigoris ut queatmetalla ignobiliora priusdef«cata ^ac pr«parata in ^verum äurum tränf-

mutare: & hanc vocant modo lapidem Vbilofophicutn,

modo aquam vitae, modo quintam eflentiam_s.

4. 8. Hoc ipfum Chryfocbymici _quoq,- Tibi per- fuadere conantur å caufarum propinquitate, cum o ^- mnia mctalla, exijfdem fiantfeu _{generentur caufis,} ezfiilpbure nempe & argento viJ>o9 _qu«cunqjV. fimilia funt, ^ea facilc invicem tranfmutari dicunt.

3. Idem aftruunc exemplo ranarum

qu« fta-

tim obpr«parationem materi« ex pulvere generan- tur, funt a. ran«perfediores auro. 10. Exjuvenculo

quoq;(uiquiunt) ftrangulato generantur _apes; Ex

Bafci*

Baßlifco Scorpiones Exaßnts velpff; ^Ex Eqüts Scarabai: Ex rnttlit iocuߣt Sic aqua-quibufdam in locis con^ertuntur in la--

pidcs: acr concufßu inter duriora corpora repenté tranfit

in ignem: fumus metallorum _prff cipué plumbi, cogit

argentum Eivum, Cortex malt _punici ferrum mutat in cba- lybcm. Multae planta Upidefcunt,utpofe alnu4>quam Veneti

fuisJupponunt adificijs, in lap'tdem abit: Corallium extra

aquaslapidefcitj faetus _quoq; humanus in proprio

loco nempein ^utero converfus in lapidem legitur,

de quo vide RofetuminTra&atudeffftu lapideo. Si igitur ha;c tam admiranda & pené incredibilia fieri poflunt, quae etiam quotidié fieri videmus,cur incre- dibile videacur poflirab Alchymiftis verum confici

aurum.His fubjungunt authoritates praeclariiTimo-

rumvirorum quibus fi fidem non adhibeamus, nos nulla fide dignos cenfent.

6. Verum enim vero hypothefes hae licet fpe-

ciofae ^ac probabiles videantur, pleraq; tarnen ad ve- ritatis trutinam examinatae,autfalfaefunt, ^aut feeun- dum quid ver»; atq; ita exijs nihil folidé concludi potefu.

7. Antichymici verum & naturale aurym per

Chryfopae jam fieri poflenegant, adq; fuae fententiae probationem fequentes adferunt hypothefes.

8* Et quidem primo affirmanc, ^artem imitari

naturam in quibufdam ^, fed non eadem opera, neq>

k qualia femper producere pofle: Hinc reßiffime Cae- falpinuslib. 3+ Metall, c. u dicitnaturam alio modo metalla parare, quam imitari in orynibus ars nequic, Itemj _ars, inquit, feparat tantum quacånaturå ^con- ditafunt, efficere autem nequit metaüicam fub- ftantiarn« _{Quid ?} Auriga illc Alcbymiftarum Ccberu* di-

A ₃ fc|:is

fertis ac manifeftis verbisdicitChryfiirgosinprinci- pf)S naturam fequinon poffé, neq, in proportion«

mifcibilium elementorum, nec ift modo mixtionis

ipforum adinvicem, neq>in sequatione caloris co-

gentis & infpiftantis, quia h#c omhia illis impofli-

bilia & penitus ignotaefle dicit 1.1, part. 2*eap. 10.

9. 2. Nullum Accidens producit Subftanti#

am ;quia nullum accidens eft principium Subftantise

Zabarell. de individ, conft c, 4. Accidens non eft ap- tumSubftantiaeeflentiamconftituere; Zabarell. 1. ^r.

de. rer. mat. c, 17. Non producitur Subftantia nifi a Subftantia Seal. Exer. 19. Quippc cum nullum pofte-

rius poffit ftatui principium priotis. At ars omnis ac

proinde etiä Alcbymia eft accidensj£r^<? AlchymiaSub-

ftantiam, hempc verum et naturale aurum produce- renonpoceft.

10. 3. Dicuntartem nullum corpus natural®

propriå virtute producerc pofte, cum hsec fit folius

Dei & natur«opus:unde infignisille metallicarum

rerum fcriptor Georgius Agricola lib* j.deort 5c cau- fisfubter. c. 7.inhuncmodum fcribit t guoéa ter¬

ra por tto in quo quo humor e ex quo efftcitur metailum, infit,

nemo mor t alt um unqttam, mente cernere poteft, ne dum ex-

pltcare, Sed novit Deus verus qui natura certas & definita*

quafdam leges de dit ^res inter fe mifcendi (f temperandt:

INatura igitur eft quse mifcet ac temperat metallarem

Subftantiam, nonCiniflo feu Agyrta Alchymiftsu*

11. 4. Natura nunquam in mineris fubterra-

nismetalla ignobiliora in verum aurum tranfmuta-

vit, quippe cum quadibetlpeciesmetalTiinfuacftcn-

tia fit perfeäa, quam ficut natura propter cercum&

proprium finem ufumq> generavit, ita etiam femper

pro-

propter cundem confcrvat, nee in aliam fpec/em metaf- bcranfmutåt. Nunquam etiam obfeirvacum in fodinis

metallicis, ahquid velferrivd plumbi, veljerisin au-

rum five pcrfe&é, fivc imperfedlé mutat um cfTej Imo experientia teftatur nullum metallum effe, ctiamfi ali¬

quot feculis in minens fuis fubterraneis remanferit

quod non eandem fpeciem retineat* Quid f quod natu¬

ra non audet aggredi, illud ipfum audeat aggredi Chry- focbymißa? ludus ettam eß Chymiflarum qui tempus

conterunt & oleum _{dC operam} perdunt, id arte re~

ficere extfhinantes, in _quo natura ipfa deficit, quam , ut liquido confiat, nemo unquam ad ungvecn imitari potuit quin ab ejus mira folertiå aberraverit, Terße Ma-

; tiölo.ÖÉ dode Scaliger exer. $66. fetf* *♦ Nihilmetalla

conantur dum Hunt, non dum ^n> funt i poßquam funt,

funt hoc, quod,fatis eß eis efTe. Item Scaliger in 6, Theophaß. de caufis plant. Stultts Chymißis, inquit, adverfatifumus,quiaurum fem per å natura intendi bla- terabant, cum amentißiir<4 temeritate vocaruntillum Metallorum finem.

12. f. Metalla l'gnobiliora ab auro non folumac- cidentalitér Ted eßentialiter differut, quolibet n.metallu

fuam habet definitionem, _{per quam} ab altjsdiffert.* licet eandem omnia metalla habeant materiann Sed identitas

materias non indicat identitatem effentias, nid formas accedat identitas. Timpier. lib* X Cal. c. 2, problem, 12.

15. 6, impoiTibilis eß in perfedlé mixtis corpo- ribus effentialis fpecierum fub uno & eodem genere prox imo contentarum permutatio ^t Ars n. eö pcrveni •

re non poteß, ut agentia QC materiam cum tempore, modo & altjs Circumßanttjs fciat ita proportionarc, ut ißttenovum conßitnatur mctallum; Conciliacor differ.

v

item, fciantV'inquft, Artidces Alchymfap, fpecies

veré permutari non polTc ^j rurfum ^{i ars} folum facit _per-

mutationem in accidencibus, non in Subftantia: Idem quoq; fentic Picolomineus grad. f. c* Ethicorum. 7*

Forma: quoq; rcnim cum Gnt invifibiles, intradabiles, prasßigiatorcs cenfendi funt Ulf, qui fas tradandas

&igni decoquendas tradunt. 8. Et fané quis unquam viditbovem in caprum tranfmutatum, autaiiam aliquä fpeciem perfedam in aliam fpeciem mutatam, vcl per

aliquodartificiumredudam* Cum autem metalla dsf- ferant fpecte, ut antea probavimus, abfurdum fatis vi- detur & å principiis naturalibus femotum, ea fecundum Speciem trafmutari,Simile autem illudquod Gebert alq Chryfurgi producunt, quando affirmant fpecies

in alias fpecies mutari pofle, ^{utpote vermem} in Mu- fcam,vitulum inapcs,frumentum in lolium &c.Prorfus

eft diflimile, _{oportet n. matenam ex} qua generantur hatc putrefcere &C ad materiam revertiprimaai, quod

hic non evenif#

14. 9» Et quomodo Chryfurgi profiteantur fe

naturale aurum conficere poile, ^cum id naturale dica-

tur, quod infito principio movetur, eorum autem adi-

ones procedant å principio externo ! Nec eft quod cum

Geberoregerant Alchymiftae aliud fefe aflit ^mere prim cipium,aliumq; generationis metallorum haberemo-

dum, in quibus fequi ^naturam poftunf,qu»d n» eft quod

adeo iaditent fe imitari nataram,fieam,utdiferté faten-

tur, in principqs imitari non poflmt* Et quomodo dl-

cant fe conficere aurum naturale ftne naturalibus prin- cipijs!

if. 10. Ad tinduram illam quod attinef,ad quam tanquam ad ultimum refugluoi provocant, in qua eti-

am

am praparanda ad delirium ufq; laborant acfudaftf, ^e- qudemeam impofTibilcm efle apparet, cum ejus iapfdis

c77É%Tnondum compertum fit, utdocet Claudius Albe¬

rtus in difputacione exoteriea de concordia Medico»um

cap, 3. Ex qua recomponatur Iapis tlle non magnopere l*borar»dum eft

cum ens non fit naturale, naturalem form am induere non potefi,(ed arnficialem &fueatam.

Sic etiam Felix Platerus _{p4 m„} prseeeptor quondam me¬

ns Bafileaecoiendusjhunclapidem vocat delirium Al- chymiftaruro, quilapidem t lucn tirtto ardore _qua?ren-

tes, etfi laborum &i impenfarum fe Facere vidcant jadu-

ram,nihilq;efiicere,vcl alios ifFev »ITecognofcant,tarnen

Indef fTo laborc non remutunt, & Ipe conunua fedudi

aUbore minimé remien n tes, orrnenr» fubftanttam dila-

pidantl. t defund.laf SC I. obfetvat, medicin. Item

D.D+Jokanes Hartmannite Mar _purgi C hjmia-

tri A trojeflor in eptftola ad S3ng?lum Sal ^am in

hunc moäwn fcnbit: Non defpero exmde multos laptdü fuij)ffenßonem perpecturos & _cognitu-

ha&enm 'votupe juittam mifere fump-

tu umjaSluram facere inre nibili.Niü ^cum ClänfTt-

IDO Fei Di ho 1. 2. deabdwsrerutn _{cauhsc. 1$} huiusiro-

di intciligamusdapidem Philofophicum, _qui nipn cx ful-

phure, ^{non ex} argento vivo, ^{non ex} ullo catcrorum, quae roulu Fraude proponunt, Ted foloex auroecq; pu- ttflimo quarrendus vefhgandusq,* eft, tahs Fernchana f|

dt tur undura, cå, ^omne vel «mmenfum vem mare pol¬

fei in _auium,ut canuAugurellus,

1^. Piaefera profitentur Chryfochimiftar feau 3

jConficaccxargentovivo, quod in quodeunij

B _{i um}

him mutari dlcont ft eoaguteforfciiroågeletur/athoc-

opus, hick bor eft, ponitur enim ab Äiifiotele _incoaga-

hbile.

Oporcet tam raetalla, quam argenturn v»'vu refolvm in va parbfam 6C fumofana cxhatätionem ^{, ex}

qua fa dia funt, u£ i ter um perSciantur, Är id ircpofTi- bileeiTeipGmec Chymiftae fatentur ^, quod enim natura calorc cadeftifublimando perBcu in vueenbus Ter rar

nonpoteft artifex calore ignis in yafts cxiguis imitari;

Caefalpi. 1. metall, c.

1$, Locus _quoq; determfmtusad determinatam

rerum gencr2tionem requiritur, ac proptera de auro fennendum non gcrserari, nifi in fuis ^certis Qc determi¬

natus uteris, matricrbusaG venis, nec ull tis mihi Ctmflo

Alchymifta, Gve cucurbicuhna habeat oblongam ^, öve PeIicanum,(Tve etiarn ouum Ph4of0phicum>cakjnatio~

ne, prok<flione, deca&ione, fubliaiatiöne, _expuigåho-

ne arg^nti viw,&mundiBcatione fulpburis^eflentfale 5(

naturale a ur um generabit, velhocfolo argumenco,quia

perfe&orum corporum deterrninata funt lora, in qui-

bus certi uteri, Vertat macrices, certae deniqj ^venae*

quas iUi nunquam in fuos(furnulos derivaverinu

ip, Sidicant fe generale aurum» quis credetf niGqui nunquam definitionem generationis PbyGcae audivifjquanuimvis EgÜnus in fua difquiütione de He-

fia artium, Chymicös generare aurum per media natura?

confentanea dicat. Si dicantfeartifkiahterfacere, qufe

annuetf ntfi qui ignorat artificum effedh effetantum

formas dC Bguras accidentarias, qusefunc in qualitatum ordine,ut antea probavimus.

20. Hinc Thomas A quin, z. fent. diftinå. y. q*

g» artic. i» Alcbymifte (In^m^faciunt aljquodßmileaure

quan-

quantnm ad dcciclcntia exteriör a ⁹ Sed non faciut

<verum durum, quod formatubftautiahs auri uon

tntroducaturper calorem tgnis, quo utunlur, (cd

per ca tor em Solis in loco determmato, ubiuige%

ttirtus miner alis;

zt. Sapienciores quoqjcITent Alchymtßae ipfo Sa-

lotrone

qui hutufmodi metallorum mctamorphofin i- gnoravit, cum tarnen deeo dicatur, quod fuerit omniö

mortaltum fepfencifftinus, ^{non folum} reclt ludicij excel-

tentia et actione ac prudemia politica, Ted quod de om¬

ni qua?f<to rerum naturalium contemplationis Phyff-

cae diflVruerit å Cedro libani uiq; ad Hyffopwm parietis

5, Reg, 4,6^10+

tz« Etfane&on poffunt apponere cubkum und

ad fiaruracn fuam,nec unum capillum album ac nigrum facere Matt,5. 8t 6. lue. n, (effentialiter feilicet, fuca-

ré quidem capillos varié tingere poffunt)Si igiturquod

minimum eß non poflunt, quomodomecalla tranfmti-

tabunt*

Zjo Porro Cbymscam rarionem eßteiendi ^ve¬

rum aurum impoflubiL m efle ^propter ipfam experientk

am,quse in rebus naturalibus atq, artiScialibus fummi

argument! firm»fTtrr,rationis vim obtmere dtbet ^,

apparet, cum piurimiin Chymieaefaculranstradatione

$t exercitanonediu rnu'cumq, laboraverinr,6^ veriaurl effeduonem acerrimis ftudijs, arq> incredibili cuptditate in.ubuennt, nemo tarnen ad huc mventusfuic, licet a- Ii qui de ipfo glorientur, qui venpin aurum effecerit, un*

de de AUhymjßis redtfftme illud Pauli x ad Tbim. 5, dtcitur, funr femper addifcentes 8C nunquam ad feien-

tiam veriuus peryementes; quod quidetn evidenter ex

B; «0

ec pfobatur, quod eam in publieo 'facere non aude-

ant,nc appareat, quod male _agant: ftfiaüquandd

verum videantur facere aurum,id faciunt cum aliqua deceptione,imponendo ^{verum aurum} vel aliå ali-

quå falacia-i.

24. Quod flhaberent ifli Chryfurgi, ut jaAat,

veram certamq; artem faciendi aururn, cur fibi pri-

mumnonfacerent tantum auri, uc nullius _egerent, fed bonis omnibus, _qu« parari auro poflunt ,abun- darent.At videmuseos femper egentes& mendicos, quiq;per vanapromifla alienis opibus exhauriendis

fuam quoquo modo cgeftatém fublevare, fuamq, fa~

mem explere cupianu.

25*. Cum autem Alchymi/ke nunquam pra£- ftent quod-promittunt, imö pl^irniadextremamL»

inopiam atqj paupertatem redigantur, fequitur eos

non efficere aurum,fed abfumere,-non implcre ^cru-

menas/ed magis deplere & exhaurire,ac Chryfopiam

vanam

noxiam ac perniciofam efle Reipublicaej

Nec profe&o odiojfie vel male dixit, qui aurificiumj ipeciem tehtatiqnis efle dixit: quia-i. facit aliquid praeter communem hominum Äatum & ordinetn.

2.deinde non funt tales homines cöntenti Deo _&

natura,fed aliquid p!us& melius volunt tacere in me-

tallis. _3* & deniq; pleriq; monftrofas babent imagi-

nationes etiam in religione, &funt frättes Rotea?

Crucis.

26. Aurum qqod conficiunt Alchymiftae licet ümilimum videatur vero auro

falfum tarnen eflc mukis modis depr^benfum eft, _{nempe. 1. cx} ponde-

re.2 quia ^non fuftinet vim ignis3. inje&tm«iniui*

nam amittit colorem fuum. _$v iNon eft duäile in ^te~

nufli-

imiflimas Iaminas 6. Non habet naturales auri pro-

prietates, quarum in primis illa eft ^, nempe corrobo-

randi ^cor humanuni: Hane rationem licet fcglinus in difquifitione praedidaeludere coneturdiftinguendo

inter aurum verum Chymicum & falfum feu aequivo-

cé didum: nos a. quå lacilitate id ipfum dicitur, ^eå-

dem reijeimus jnondum enim eredimus verum aurS exChryfurgorüfurnis duci, materia cnim mercuria-

Iis, quå utuntur, valde eft inconftans & fugax,uc eam

minus rede tradare acpraeparare poflint, quas fané

ratio auri efFedionem reddit perdifficilem^vcl po- rius impoffibilem, qu® enim perdifficilia funt,perin-

de habenda faepe Tunt,acfi efFicinon poflint, tefte

Cicerone in partitionibusorator.Plurade aurofadi-

tio lege Scaligerum exer. 106. f. ^2. itemexercit.xj.

fed, ^i. i fl as fornaculas, ( tnquit) o di odio plufquam Vati-

mano

(unt enim no 61 ^ua ad aucupia crumsnarum, a quibtlt aurum^quodpcfl?apoäicentur altü, flbi captentprius.

27. Deniq, fi nullam aliam ob cäufam Clirylo- I paria omittenda cflet, fane propter ingens illud peri-

culum quod leeum adfert reijcienda&fugienda eflet.

2$, i. Quia illi qui fefe hifce tranfmutationibus

metallorum confecrarunt, malignos Qc graves mor¬

bos cum corporis tum animi, farpe contraxerunt. %•

Multipliers quoq; impöftur® & fraudes cum hujus

artis profeflione ita conjundaé funt iit non nifi åper#

fpicaciffimis animadvertipoffint. ³ Quia ^per ejuimo«

di mecallorum murandorum operolos conatus noa

tant um lignorum & vaiorum ingens fic jadura,fed &

metalla perplura perduotur.quam inveniuntur,& ^ex

hauriuntur cpcs uon tantum mediöcres, fed etiam_*

ipforum ftobiliuin , Baröntim vomitum & pené

B $ rrin-

Principum, ufqj adeo, ut qui antiis triginta, imo quadraginta, in illa arte verfati fint, tandé ejus exer-

x

citiumcoganturdeferere, nifi velint adextremam e-

geftatem, aliorum _exemplo, compelli. ^{Hin c utilifii-}

ma ac fapientiflima lex fancitä, & ut creditur, primd

in regno Anglia: promulgata : Ne cuifubdtto iiceat ftne

confenfu fui Regis vel princtpis Alcbymiam ^exercere. plura

incommoda ac pericuia Chrylopiae vide in iabyrin-

tho Alchymifiarumj.

ty, Gxulet ergo Jdfamty'*, illa, quaChryfurgi

fumofi ^ac vap?dj, ^{ex non auro aurum} parate conantur 8C Tic ex Indiae Peruvia corbitas onurias auro trahere fe pofle vendicant, etiam fine _vento, fine naulo, fine re- m ige, fine remulcp five heliciartjs ^• In fel i x fåne taks, fi- derum errantium thema na<$i videnturtindies enim ma¬

gis magisq; å fumis cxhalantibus obfufcari Mercuri-

um experiuntur,• _quo minus a lunap, minime ^vero defi- deratifiimi Solis radiis illuftrari poffit: Sol enim obru- deracae terrae interventum, lunag alrjsq; planens, maxi- mé vero Mercurio vires indolemqj impertiri _nequtt»

Manus nottrse oculataefunt, credunt quod vident, et

quidem Alchymiftis valde confonum fequenseft difii-

chon : Dum iapidem qusrts Lulk quem qu&rere nulii pr oj ut t baud LulluSi (ed mibi nullus eris.

30, Quod autem de Diocletiano dlcitur,quod ^fi¬

brös de auro QC argento conficiendo exufferic,ne fcilicet

^gyptits divitiae ex arte illa concingerent ad rebellan- dum _{K omanis,} idipfum ufq;aqeo credtbile ^non vide¬

tur, cur enim libros illoscombureret Diocletianus,cum facile _potuerit transferre artifices ac eorura utiarte., An v.prapter obfcurritatem hbri llli intelligmon potuerinf,

ncc eos

<&gyptij interpretari vüluennt ? nullo modo«

31« in.

p. Interim fyncera» ^ae eaflae favemnsChymf^

quae incredibih iucunditate preparat medicamenta, ^ac

propterea a Zumgeroin examine prindpiörum Chymi-*

corum Medicinae voeatur pedißequa: Guius & _typum inrefufcitatiGne mcrtuorum ccrnimus> _corpora namq;

noßra piihllo mortis in raoruriomorborum & Phron- tißcrio calamitatum terumurjpoßin puticulorum digei

ßionc putrefiunt loculo terra:Uito Hermetietf ferrumina-

tojusqjadcxtremiiudictjdiem: quo luculentö ^rever- berij igne Cucurbitae mundi fubdito ^> tandem ex mafla putrida 5i putida vivus vivi Dei Spiritus novam effenti-

am acbalfaraum incorrupfibilem , etiam ex corruptilTi-

tnismumiae partibus eliciet: uthic perpetuae, aquaevi-

tx artificiofTimé rattficatae, _quaene guttulam _quidefn pblegmatis immundi mundiretinet, refpondeat: quas

aeternam iuventutem& fanitatem confervabit in flo- re;fene&utem viridem retardabitt omnes clades pel*

let:imö ipfißimam mortem,eiusq? fatellites invalitu-

dines profligabit.C uiusbeatitatis ^{ut nos non} in _regna illo novo chiliaftico, _{Ted quam} primum compotcs reddat Dominus pro fua tyhamqomwg, etia atqj etiam ^oramus*

32. Haec nobis vifa funt de Chryfopaeia feu fa«

cultate conßciendi _aurum, fic probabiliter poflc*

difputari.

nr

COROLLARIA;

u Imperfertius ^non producit petfcAius.Caa-

fa n. iion ert deterior fuo efFcrto.

i. Metallaster fe diftinguunturformis (pe-

cificis,

Aurum non ert reliquorum metallorum

firns, _^

4. Nulluni accidens cft principiumfubftan-

tfae» Zabar» de individ _c.4. Et,Accidens

non ert _aptum fubftantisc eflentiam ^con~

llituere, Zabar. hb.2, de u rer. mat,c iy¥

Non producitur fubrtantia nifi ^a luhftä-

tia, Seal. ^exc, 10. A t ars omnis ac proinde

& Alchymia ert accidens. Quomodper*

go fubftantiatn> nempc verum aurupro*

ducerepotertr

"\