FLODERO VOCABULOR

(1)

/Ϋ 8

Συν Τ00 &€ΰί

DISSERTATIO ACADEMICÄ,

SISTENS

ΗΟΜΟΝΥΜΙΑΜ VOCABULOR

διάκονος

et

διακονειν

IN SCRIPTIS Ν. Τ.

9

Qua m,

Suffrag. Amplijj. Colleg,

Pbitojoph.

in Regi&

Academia Vpjalienß>

PRjESIDE

ALa. JOH. FLODERO

Grase. Litt. PROF. Reg. & Ord.

Publica Examini fulmittit

PETRUS

Η AZ

ELI US,

HBL3IN GUS.

In Aud. Guft, Maj. D. xv. Decembr. mdcclxxx.

tioris a. *h folitiso

UPSALI.®,

Typis JOH. EDMAN) Direct. et Reg,

Acad.

Typogr.

(2)

VIRO,

SUMME REVERENDO AT

QU

Ε

DOMINO

JOHANN! J,

AMN ELI.»

S. S. THEOLOG. DOCTORI et PROFESSORI

CELEBER RIM 0,

UtrIusque Consistorii ADSESSORI Gravissimo,

Eeclesi^ Vaksalensis PASTORT, Dxstrictusque Lagundensis PRiE? OS IT O

VlGlLANTiSSIMO,

PATRONO

BENEFICENTISSIMO,

S ACRUM.

(3)

Adwodum Revereftdo cf

Clari/ßm® V1

R 0,

Dno petro hazelio,

Eccleiiarum in Bergiio Sc Haiitla, Heliingiae

Borealis?

ocumenta tenerrimi Tut, Pater Dile£ti(fime, erga me amoris tot ae t anta funt, ut ea commemomre,

cam dignis extollere laudibus, ticqueam. Accipias igitur

fe-

renn_Ί ut ajjoles, fronte tenuem hane venerabundi animi tes- jeram, argumenti gravitatem ^a facro, quo

fungeris,

mnttere von abhorrentern & pium Offerent k adfe&um non

trorjuSy ut confido ^,

Tibi dijplicituram. Int

erβa votorum

heec

meornm crit fumma: fervet Benignifßmum Nurnett Te> Pa¬

ter indulgentißime, una cum Matve mea multo

exoptatiffi-

ma, /»

multos, jalvum Ά

omni

projperitatis

ge-

ttere cumulatifßmum, in eccleßcs ^, 7nee fidei atque vigilantice

demandatx , emolumentum^ noßrum^ quotquotlui fumus,

decus ac folatinm fvavifßmum.

PASTOR! F ide1 isii_mo,

PARENTI OPΠMO

ΡARΕ ΝTIS Ο Ρ TIMI

Filius ohßijuentißimus

PETRUS HAZELIUS.

(4)

D. D.

§· I.

Natales

^rous,

vocum, quarura

^deduci ^a Lexicographis iolent

ττολυσημΐαν enodare fert sni-

a fubftantivis, κάνιε, vel> xov'ms quas pulverern notant cornminu-

tum cojusvis maccriae: unde eil compofitum κονιοξταε>

fublatus denfus pulvis. Winc eil verbum ^, κονΐω, five κονίζωy pulverern excko, vel, pulvere conipergo. Priori

ienfu dicit HOMFRUS Ii. XIII. 820:·

o7 aa πόλιν^ οίσασι κονίοντεε ττεάΊοιο,

Qui te in urbem ferant, pulverern excitantes per campum.

Eil enim, ut EUSTATHIUS exponir, κονίειν 7Ts^ioiOy ^κά¬

νη iyhgeiv

Sicc, fj,

hu xj?

7reSls·.

At fenlu pofterion dicit

itidem HOMERUS II, XXI. _407.

httd <Γ εττΐσχ: ττελε&ξού τίεσων, εκόνισσέ

άί

χο&ίτα,ς.

St^rat^us oecupavit Jeptem jugera pulvere faduvit erines,

Hujus hibita ratione iignificationis, adhibemur vocabu-

la haec in forma media, pro

άγωνίζε&αί

czrtare, vel? ad

ρ ugnim fe Athietarum ^more ^parare: confvevere ^enim

Athlet_ν, certamen inituri, pulvere fr, oleo un£tos3 perfpergere, h, e.

κον'ιζεη

Iuvtus: unde SVIDAS ex¬

ponit

κονίζε&οα

per

-γύμνούζειΒχί.

Sed vero ad alferam

illam nofionem, qua κονίεη fignificat pulverern excifare, refpexilfe mihi videnrur ίΙΊ, qui fenfu feflinandi, pro- p;ra'idi5 illud ufurpanc; ratio enim iignificationis dedu-

£ti eil ab illis* qui ^currentes & feilinanres pulverern ^εχ-

citanfj quomodo pulverulenta fuga a VIRGFLfO tribui-

tur illis, qui feftinato curfu fugiunt, ita ut pulverern

per campum exekent, quod HOMERO eil κονίεη πε$ΐα.

Hiac, mquano, funt novlcvtes, spud HESYCHIUM ^, ανυ- wrss, & κονίσαι, άνυσο&ι. Neque aliud fjgniheat alius for¬

mal verburn, κονεω, HE3YCHIU3 enim explieat illud

per

(5)

m )

ϊ

( β

per ενεξγεΐν9 & κο'νε/, per

σπεύδε

^Τξεχε. ^Pal^{a πι} ^ergo eftj

verba compofita, iyxo-mv Sc hcwomv·, effs iedulo admi- niftrare, i^{ra ut} pulvis quafi oriatur, feftinante me. Ho¬

rum prius familiäre eft HOMERO & Poétis aliis; Sic

cnim i lie dicit od. VII, 340. XXiII. 291:

Αυτοίg hnei ςοξεσαν τϊυκινον λεχοδ iynovsBeoii

i. e. poftquam ftraverunt leSlum^, feftinantes, accclerantes*

Pofterius vero in tota Grseoia freque-ns erat, atque jun- gitur dativo perfon^, addito nonnunquam accufarivo

rci: Acckovm σοι τα,ντα, apud PLΑΤΟ Ν EM, Sc SmkqvsUv ^tog

εξγοί, apudARISTOT. Quomodo Latini ufurpant fuum mimßrare: ut OVIDIUS: Medicorum jujja mimflro. Et

HORATIUS: Res omties timide gelideque miniftvat. HinC

^ιοόκονοδ, minifler, hotnovloo Sc $ια>κόνγιμ», minifterium^?of¬

ficium a miniftro praeftitum«

§, II,

Ex Ulis, _qua? de natalibus ^atque inde pendente ge¬

nuina nofione vocum noftrarum obfervavimus₃ mani- feftüm eft, infe/vire alias cuilibet defignanda? operac, qua

quis alferi rniniilret, qua? ad vitae ufum pertineant. Qua-

re nec ubique in feripris Ν. T. referri eas deprehsndi-

mus, trd ^certum miniilerii _genus indicandum ^, (ed ge¬

nerat!^m ufurpari de opera quactinque alteri exhibita vel

exhibenda; PoRquam Chriitus Matth. XXV.- exprobra-

vit impris, rationem roram tribunali ejus antea&ae vitae reddituris, quod variijs defoiilent cantatis ofiiciis, ita

ilios refpondenres inducit ^{v. 44,} quando ^te vidimus e- furientero aut htientem, vagum & profugum, vinchim

aut roorbo laboranten», ngi & $ι*ικονησο6μέν ^σοι. Ubi <W

ttove7v non ad unum peculiare, Ted ad omnia refertur

minifteria illa, quibus juvare alios jubent nos humani-

tatis & Chriftianismi regulse. Neque arRioribus fe limi-

tibus circumfenbi patiuntur Matth. XX:26. 28. & Marc·

(6)

\ /c f 1

W J Ό \ ^8»

X:43· 45. Quum enira Jacobus & Johannes,

Zebedati

fihi, pleni fpe, qua? omnium ferme Judseorum animos tenebat, fore ut Meffias _regnum conderet

majeftate ful¬

gens,

petiiffent

ut

fsbi

darentur

prima; fcpnöris

partes, adripuit inde Chriftus anfana c!e regni fui

indqle diffe-

rendi, ita ut oftendat illorum, qui ad ejus

adminiftra·

tionem deftinati edent, forcem futuram eile confrariam

illi, _qua Reges & Principes eerreni

fruererstur: hi, in-

quit,

imperiofa

ntuntur au&oricate, omnes

il Iis famulan-

tur5 led non ita vobiscum agetur: os εάν &έλη ^y.tyas γε- vs&oct ε^ω υμών oiocKovos' ncfy os εάν Béhyj h ύμιν. spott, τϊξω-

Tos, eV® υμών

JsrAps·.

Ubi cckovos &

J&Aos

conjupguntur,

fed ita tarnen, ut JSåos deugnare y-ideacur vilioiena

fer-

vorum ordineraj quam qujdera

&cckovos. Διάκονοι

e-

nira ingenui eile potuerunt fuique juris, at to-

ti ersnt in Doraindrum poteftate: unde

Ssha

&

ίλεύ-

&εξοι Tibi

paifim

in Grxcorum

(cripcis

opponuntur.

Hinc

naturo Proverbium^apud ARISTOPHANEM :

$8λos

^ων

κό·

μψ t%ets·) Servuscfjm fis,comam.

habes,

jie

illis uiurpatum,

qui habent

vel

agunt

quod ipforum

non

convenit

con-

ditioni: nam apud Lacedaemonios s-lebant

ελεύ$ε<>α

co¬

mam, fervi vero non itera. Sed utcunque haec erunt,

is certe ed verborum, qua? tra&amus, fenfus: quicun-

que magnus in ^{meo regno}

efle voluerit, is vi

tana

& vi¬

res anima? ac corporis impendat non fuomet ipfius ho-

nori & commodis augendis, fed aliorum utilifatibus,

%ςω hccKovos y&j JöAmv Quemadmodum ipfe Chriftus

é iiccKovrj&tivcti άλλά άοοκονησαι, non ut alli faraulawwn ipfi

operam commodferent,

fed

ut

ipfe

miniftraret

aliis

quce ipfis comroodo

futura eftent,

non ea tantum>qua2 cor-

port infervircnt, verum vel praecipue qute

ad

animae

fe-

licitatero

fpeäarent,

Ut vero ita

fit,

fuere tarnen,

qui

Chrifto, quum in terris eflet, fponte

miniftraverint; fic

mulieres pies illum comitabantur

$ιηκόναν

άυτω

άττο

A 2 των

(7)

S'fc \ Μ f ^3

%s: J l v

■των ν7ϊο&ζ%ότων αυτοήε Lu~. VUi. 3.

Matth, XXVII.

Quamvis eniro feminae ifta? earuai pra?eipue rerum

mi-

niitrae videantur fn ile,quge ad viciam pertinerent, non

alia tarnen excludenda _pro ibs e(fe putamus

minifteria,

quibus ahi corporis cultui &

nonnullis etiam vitae

com*

moditatibus confulrurn ire potuiiffcnr. Quod vero HAM«

MONDUS dicit, iftum morem Apoftolos

deinde

fecu-

tos eile, circumdudtis mulieiibus, qua?

ipfis cibum

pa¬

ratent aiiaque neceilaria

providerent, quemadmodum

hujusmodi rruniftr?e Chtiftum

fecuta? eftentj id

vereor

ut ioiido niratur fundamento. Sed hane rem excutere a noilro alienum eft propofit »: obfervslTe

fuf-fecerit

^pro¬

bari hautquaquam

polfe,

id ^genus

muüeres

perpetuas at-

qüe in Omnibus itineribus

fuifie Chtifti comites;

quum

vero ad folemniora féfta ingens horoiöumf turba ex o-

rnnibus oris ie Hierofölymarn conferrer, mirum ^non es- fe, Γι qüidera

probat femina? focas itineris fe Chrifto

jonxiftenr, atque interea

necefTaria minifteria exhibuis-

feftt. Porro vero 3 quando Paulus ² Tim. L 18^,

laudat

Önefipborum³ quod

διψ,όντισεν

iv

^Εφέσω·, refpexide illum

putave'o non tantum ad

liberalitacem,

quam erga pau-

peres Chriftianos

exercuiftet?

verum

ad alia

qooque

mi¬

nifteria, qurbus quum erga

Paulum, dum Erheft dege-<

bat, tum erg* Chriftianos cereros,

etiam poft Pauli abi-

tumj benevolum adfeftum declaraviiler.

Nor» enim li¬

re rarione dixeris _quae v. 18. laudantur

cariratis officia

noo multum f ifl'e diverfa ab 11iis, qu$ v, 17. comrae·

moranrur ,, quarque Oneiiphorus exh buider Paulo Ro-

rra* in vtneulis: ^{tum vero} partes ei m obiifle putamus ftmiles Ulis_, quas Onefirrmv, ferviw Phderooniv

ipft

ex»

hibuifter, utpote qmm dicit Phi'em. v. 13.

fe

Romae a- pud I*e■diutrus

habere voluifte, fya h reis $εσμοϊε £ιακονη~

cfi dvTco c4VTi φιλήμονοε. AdcO Ut το

^ίίχν,ονε'ϊν

in

his locis»

n'on ferme aliud iignificet3 quam vxiiftritv A<ft.

XXIV;2$.

§. Ufo,

(8)

ti )

8

(

§. III.

Ä generali

ifta

notionc, de ^qua

fuperiori §, aåum,

eranieundum ^nunc eft ad fpecialiores nociones, quibus

vocabula noftra reftringuntur ad peculiares rainifterii fpe-

cies. Et pnrao quidem ad illa Ν. ΪΛ loca, in quibus ufurpantur de illa opera, quas in

manifeftanda voluntare

Dei _viaque falutis monftranda collocatur. Quo

fenfu chéc-

kovos de Ghrtfto adhibetur Rom. XVr. 8. λίγα Je, inquit

Paulus, Ιησΰν Xftqov

^ιοίκονον ysyevtfi&oct

πέξίΤΰμηϊ) b. e. po- fito ternaino abftra&o _pro _concreto, _των ττεξίτετ^υμένων.

Dicicur autem Chriftus minifter circumciforom, h. e.

judteorum, quum ipforum progenieofibus pro roi

(Tu

5, atque ex Ifta gente natus,

in illis docendis

tocum con-

iumierit miniiterii fui _tempus, gentium ceteranum vo·

capone ad gratke communionem refervata in tempora, quae ejus

adfcenfum ad iuperos fecutura eilent. Itaque

dicitur J\dy,ovos _{πεξίτομγιε} ΰτϊίξ άλη&είως Θε£ ut conftarec

Deum veracem elfe, & quod promifiiTet, Chriftum

nempe ad Judteos veneurum

ipfisque

primum iua bene-

'ficia oblaturum, id reapfe illum pratftitiiTe, ut verba

docent fequentia: hs ro βεβχιωτούΐ rois επαγγελίας^{των πά¬}

τεξων. Praeterea ^vero etiam de Chrifto uiurpatum oc-

currit hoc vocabukim Gal. TL 17. αξ<* χξίςος άμχςτίχς

iiccKovosi

Apoftolus difputat in hoG loco adverfus iilos, qui exiftimabant, quam

ille propofuiilet, doftrinam

de juftitia & falute fola fide, fine adjumento rituum Mo- faicorum, obtinenda, tendere ad inducendam novam

religionem, ab illa, quam Mofes ftabilivit,

prorius

ab-

horrentem, atque adeo januam patefacere gentilifmo,

6t qui Ülaro iequerentur, eile άμοοξra>Aik, h, e. ex mo¬

rs loquendi Judasis tamiliari, gjentiles, vel illis non mul-

to meliores. Hic ergo oft lenfus Paulis

fi

nos, qui quserimus juftitiam & falutem in Tide, collocafa in Chri¬

fto, reje&is Mofaicis ritibus^,.argueremur ideo.

eile

ΰμχξ

TCO"

(9)

m

) 9

( ε β

τΰύλοί, h. e, gentile?, vel religion-em amplexi abborren-

tem a veteri Judaica religione, ^numne inde fequeretur,

ut Chrifios eilet διάκονος _της άμαξτίας, b, e. ea fecifiet

ek docuiflet, qua? faverent Gentiiifmo: non enim nos*

fed Chriftus eil auTor hujus ^doTrina?. Porro vero et- iarn Chridi legati, neque tamen Apoftoli ^tantum, ied

alii etiam , quorurn ilii opera utehantur in propagan¬

da Evangelica doclrina, vocantur διάκονοι: & quidem διά¬

κονοι χξΐ^8 2 Cor. Ål. 23. Co). I.7. i Theflf Iii. 2. iTim,

IV. 6. Gol. IV. _7. _quum Chriftj nomine & auToritate legatione inter gentes fungerentur: quemadmodum etiam in profanorum icriptis, qui aliquo cum mandatis ab- legantur,

διάκονοι

^vocantur: iic ab AR IS IQ T EL Ε Po/it.

L, VIII% coniunguntur^, βξεσβευτής, άγγελος ^ngj διάκονος.

Ät hafeka ratione partium muneris, quod obeunt, qua:

in Evangelio docendo confiiiunt,dicuntur διάκονοι rS Ιυ-

■αγγελίπ Col. I. 23. Eph. ΙΙΪ. 7. &, quum horninibus ta- dia docendo , roinlilrent, διάκονοι ^της εκκλησίας Col. I. 25.

Hinc vocatur munus eorum διακονία AT. XX. _24. ΧΧΓ.

19. i Tim, I. 12. 2 Tim. IV. 5. Col. IV. 17. atque ipfi

dicuntur διακονεΊν. Sic AT. XIX. 22. dicuntur Timotheus Sc Eraflus διακονζντες τω σιάυλω, quum illorum opera u-

teretur in propaganda

'

fide: unde Timotheus vocatur ευαγγελικής 2 Tim. IV, 5. Neque filentio praetereunda

nobis funt bina loca alia in quibus

διακονεΊν

hoc eodem

fenfiu occnrrit. Alter eft 2 Cor. III. _3. ubi Paulus vo¬

cet Corinthios την έτίιςολην _χζΐ^8, διακονηΒ'εΊσαν ^υπ άυτ8.

Refpicit heic Apoftolus ad morem quorumdamEcclefia;

doTorum, qui peregre profeTuri exigebant ab Ecclefiis, quibus miniilraverant, commendatitias literas, in qui¬

bus teftimonium perhiberetur de illorum integritate Sc

rnoribus. Huc, inquam, refpiciens dicit: numne mi¬

hi _opus eil literic commendaciriis sd vos aut a vobis ad alios? Non, inquit, opus mihi eil id genus lite¬

ris, quibus vos me aliis commendetisj nam vos ipfi

ß eil*

(10)

9 )

10

( ®

eflis in ilar literäru m , quibus ego & mei

miniflem

di«

gnitas fatis omnibus corornendetur: meo

miniiterio eft

ecclefia inter vos fundata, vos eflis ad fidem a me ad- du&i, cujus tam late didica eil fama, ut quocunque ve¬

nera, mei commendandi caufTa, fufficiat dicere ^me fu- Ifle Corinthiorurn Apoflolum. In qua figurata di&ione

pergens dicit ^v. ^3. φοινεξύμενοι ^ert έςε επιςολη χξΐς& & ma·

nifeili eflis, vel, vos ipii manifeilacis, quod litis Epi«

ilola Chrifli, meo miniflerio feripta. Corinthiorurn con- verfio erat Chriflo auåori adfcnbenda, adeoque voca-

tur επιβολή _χξί$8, & quurn Paulus Evangelium docendo

ad illaro contuliflet, vocatur επιςολη <0ιοιχονη&ε7σα «V«ur«..

Alter locus eft i Pet. L 12. öls απεκχλνφ&νι, ort ύχ iccv*

rots, γιμϊν 0ε

$ιηκον&>

οΐυτοί^ &c. Apoflolus dicit Prophetas

V, T. diligenter perquifiviile in qua? tempora mcide-

rent ea, quas fpiritus S. adflatu a£li praecinerent de ad·

ventu Chrifli, & _{quas pro} faluee generis humani obitu-

rus eilet, atque fpiritu manifeflante deprehenoifle,. ^ort.

&X *oovro7s u?Ö7\ ημ7ν όΐηχονχν ccvrcö, Ubi öto&Kovitv, nihil fef-

me aliud iignificare videtur, quam docere, prsedicere,

fenfus enim eil, manifeftum eile Prophetis ea qua; pr«*

dicebant non ipforum aevo implenda eile, fed poileris

demum temporibus, atque eiTe ea ideo praedi£la, ut no-

va; oeconomiae homines, Apofloli imprimis, intelligerenc5

ifla omnia divino faäa eile nutu.

IV.

Neque minus frequens eil illa notio, qua vocabula

hsec referuntur ad miniileria menfarura: qui enim in parando cibo, illisque, qui roenfae adcumbunt, neceiTaria miniflrando, occupati eranc, dici

&χκονε7ν9

ex perrnultis

conflat N. T. locis. Quis,

inquit Chriilus diicipulis fuis

Luc„ XVII. g. fervo revertenti ^ex agro dixerit: ito nunc

& menfae adcumbito, numne potius dicit; ετοΐμασον, rl

(11)

c§3b > τ·τ (

«ξκ«Ρ J 1 1 \ «88»

hiTtv-ήσω, H#j πεξίζωσάμένος

διακονεί

μοι. Unde etiam difci-

mus, fervos, quorum fuit officium dominis, epulis ad- cumbentibus, miniftrare, prrecinftos fuiile: quum enim

laxas habuerint & fluentes veftes, oporcuic e3s cingulo adftringere, ne inter miniftrandum

illss edent

impedi-

mento. Quo refpiciens HORATIUS dicit L. IL Sat, 8.

v. 69.

—- — — ut omnes

Vracintti reSie pueri comtique miniflreni.

Id, quod alio etiam loco, nempe Luc. XII. 37.

docet

Saivaeor: de domino enim, qui a nuptiis reverfus inve¬

nit fervos vigilantes ita loquitur; άμψ λέγω ύμΐν, ort πε-

ςιζωσετοοι n&f άνακλινεΊ <χυτ&ς t\cy

ποοςελ&ων διακονήσει

αυτοΊς»

Ubi_, habito refpe&u moris Qrientaiium, non ere&o,

(ed inciinato _corpore meniis adcumbendi, δι ccvcmhivo-

μενοι & Oi διοικούντες Tibi opponuntur, ut c. XXII. 27.

01 οίνακεΐμενοι & οι J)ο&κο\>8ντες. In Utroque loCO funt 01

ΰιακονχντες Tervi, qui miniftrant dominis edentibus. Dum

ergo Chriftus dicit

verbis léquentibus;

εγω ειμί εν μέσα*

νμων ως ο

διακόνων, fignificatum voluit, fe

non

domini,

fed miniftri partes obiifle inter illos. Neque

fervi

tan-

tuna , fed fhonoratiores quoque feminae haec minifteria

obiifle leguncur: nam in convivio, quo

Lazari forores

Cfariftum _excepere,

διη-κάνει

ή

Μåföcc

Job. XII. s* Ubi,

quum

διακονεΊν

&

οονΆκε7<Βαι fibi

opponantur,

manifeftutii

eft, διακονεΊν non aliud

fignificare

pode, quam

difcum-

bentibus miniftrare. Quemadmodum etiam Petri So-

crus, quae febri liberata

διηκδνει

τω Ιησϊί

Matth. VIII.

ij.

Marc. I. _31. cibum ipii parade & miniftrade putatur.

Heque nullus

prorfus eft locus conjeftandi, angelos, qui

Chrifto, diaboli tentatione defunfto, πξοσγιλ&ον

η&)

ώηκό»

y8V Matth. IV. ii. Marc. I. 13. Luc. IV. 39. cibum ipfi, quadraginta dierum

inedia confefto, miniftrade. Hinc

opera illa, quse in

cibo parando & menfa inftruenda &

B 2 cu-

(12)

ίϋ )

* 2"

( tf!»

Goranda coHocatur* dicitur cWcv/cs. Sic utique explicue-

ro verba Lucas c. X« _40. f,:μοίξ^ού 7ΐεξΐεσττα.το τreξ) πολλην,·

hccxcvic&v, Martha erat tota in prasparandis neceilariis ad excipicndos hofpices. Quare etiam incerpretuaa nonnui-

li Chrifti verba ad illaru, de eo querentem, quod fo-

ror ejus ipfam reliquiifet folam &ακονειν: ενός ht χςεΐχ^%

ita explicant, quafl Chriftus fignificare voiuiilet, ^non

multo _opus efTe ciborum adparatu , unum Tibi fufiicere edulium, Quam explicationera inde confinnare pofie fijunt, quod in quibusdam Codd., nr o ενός, legitur, όλΐ'-

Sed hane controverfiam nofhram nunc non faci·

mus. Ut ^vero denique menfarum miniitri in profano¬

rum fcriptis paflim ^vocantur Jmkcxoi: Stc LUCIANUS

νος 7ΐξος χοίξΐν

μηόεν)

μηοεν, minißer nemini pv& cetevis fa- veaty ita ut, quemadmodum dicit in feq-uenobus, rnajo>

rem portionem det uni, quam alteri.. ΊΉΈΟΡΗRASTUS.

Vocat illos διακονώνταςπαϊδας cbara&.Wll, ita etiam διακα-

vor iili, de quibus Joh. IL.5.. miniilraverunt con.-vi.vis-in omnibus, quibus. indigere potuerunt,

§· V.

Ea viguit incer primos Ohriftjanos hudabilis ad- modum confvetudo, ut ar£liifrmo fe omnes fidei vini' eulo conjunctos eflTe declararuri, quibus aliquancum lau-

tior erat cenfus^ aliquid conferrent ad fublevandos pau-

péres, quos alias foverunt ecciefias. Qai bac ratione ie

ergi egenos prasbebant beneficos, <5Wmv dicebantur &

ilipis collatio διακονία ^vocat^ur* ita tarnen, ut voeabulai hasc non de illis tantum ufurpentur, qui ftipem eroga- bant, verum de illis etiam, quibus iliam colligendi atque inter pauperes difpenfandi ^cura commiila erat. Pri¬

ori fenfu dicit Paulus ² Cor. !X„ 1. πεο) τν,ε διακονίαςy.

%ης hs τχε dyl'ds, ττεξίσσόν μα hi re γξάφειν νμ7νγ contex- tUSi

(13)

eS$3 V _{Λ f ^c$2a

tus enim horum verborum cum aneecedentibus & coit-

fequentibus docet bunc efte fenfum: nen opus eft, ut muka icribarn, de ftipe, ^quam in pauperum, Rierofo- lyrnie degentium, uium prorainftis, ^urpote^*^quum ^iciam

m ea conferenda efte vos occupatcs. Ccnftat enim ec- clefias Åchaea: & Macedoniae, tunc ^, quutn hxc icribe- bancur, occnpatas fuifte in eo, ut conferrent,.quod. Pau¬

li deinde mmifterio Hieroiolymam perferendura afque inter pauperes diftribuendum eilet. Quod Paulus ipfe

teftatur 2 Cor. VlΓΙ, 4· δομένοι ημών·, την χάξιν xgq την κοι- voovlav _της διακονίας της εις rås dylns.

åå^cccΒαι

ημάς. licet e-

nim, _quum κοινωνία etiam defignet beneficentiam, dici

queat, κοινωνίαν

διακονίας

idem eile ae κοινωνίαν.διακονηΒεϋσαν

εις T8S- dyks, beneficentiam mimftrararn in fandorum ufus; tarnen, quum χάξις etiam nötet beneficentiamyne duobus vocabulis idem dixiffe arguatur, explicuero potius heic όιακονίαν _per mioifierium Hieroiolymam perfe-

rendi & diftribuendi collatam ^a Macedonibus eleemofy-

nam: adeo ut κοινωνία διακονίας i it focietas mihifterii illi-

us fanftorum cauila obeundi. Quomodo etiam expli-

candum putavero verbum διακονείν in ejusdem capitis hujus v.. 19. ubi dicit, unum fratrum, forte Lucam, eie-

<ftum ab ecclefiis fuiile, ut eilet Pauli συνεχδημος, quum

proficifceretur συν τη χάξιτι, ^τη

διακονημένη

υπ' άυτπ, cum

ftipe , quam &

ipfe'conferendam

curavifiet, & cujuset¬

iam perferendi & diftribuendi curam fufeepiftet, Plure's

autem hujus officii focios ie habere voluifte dieif v. 20.

re quis μωμησηται. αυτόν sv τη

αδξότητι διακονημένη

υπ άurS,

ut declinaret calomniam malevolorum,quafi ad'fie aliquid

interverteret tx uberrima illa ftipe, qua? ejus cura col- lefta & diftribuenda eftet inter _pauperes. De bac ftipe a Corinthiis collata, atque a Paulo Hserofolymam perferen- da, loquitur etiam cap.lX. v. 12. & ^13. ^er/, mquit, η

δια-

κονία· της λειτϊξψας ταύτης κ. τ. Λ. λειίΗξ^/'α, quum in ge-

Β ₃ _ne-

(14)

β )

14

C ·

nere fignificat minifterium publicum quodcuuqne, tum

in ipecie minifterium facrum, quod fe potiflimum olim

exierebat facrificils Deo offerendis. Quum vero elee- mofynas repraeféntentur ^nonnunquam in Scriptis Paa«·

linis in imagine facrificiorum, patet

διακονίαν

^rns ^{λειτχξ-}

yias eile minifterium fun&ionis facrae, vel, miniiteiium,

quo Paulus & ejus iocii

fungebantur

curando iacrificio

oblationumCorinthiorum. Hoc, inquit³miniilerium non

tantum implet defectum chriftianorum, verum etiam

exundat multorum gratiarum actione, h. ^e. exuberat per hoc, quod a multis gratiae agantur. Quomodo hoc fiac expianat V. 13.

δια

της

δοκιμής

της

διακονίας

^ταύτης

δο£άζον~

τεε τον Qscv'k.t. λ. Ubi homovlcc notat officium caritatis, erogatam ftipem in

ufum

pauperum, &

δοκιμή

^της

διακο¬

νίας, experimentum caritatis officii, h. e. beneficentiam,

qua fuae documenta

fidei

& caritatis dediilent Corinthii,

Ut fenfus fit: noftrum minifterium excitabit muitos ad

gratias Deo

agendas,

adeo ut multi

veftra

permoti rau>

nificentia, _quas eft argumentum manifeftiilimum fidei veftra?, Deum glorificaturi fint. Neque de alio minifte-

rio loquitur Paulus Rom. XV. ^25. ^vw ^{πορεύομαι} hs ίεςα-

σαλημ, διακόνων rols dylas, nunc Hieroiolymam profici- icor, ut fungar munere diftribuendi inter pauperes col-

leriam in Macedonia Sc Achsea fiipem, quod conftat ex

fequenti verfu: neque adeo äiio referenda eft διακονία il¬

la, quam v. 31. le dicit HierofolymtE obitorum efle.

Porro vero quum Ebr. VI. 10. inter caritatis opera re- feratur ro διακονίίν Tok dylois, eft ratio ^cur eamdem Spe¬

cialem notionem etiam illic verbo huic tribuamus.

§. VI.

Lucas memorat A<ft. IV. _31. feqv. eum viguiiTe in prima Hieroiolymitana ecclefia animorum confenium &

concordiam, ut omnia habuerint communia; non qui-

d&m

(15)

H )

15

( it

<dem eo ienfu, quafi nihil quisquam

fibi

proprium ha- buiilet, iéd ex bonorum maila, in medio pöfica, quis~

que fibi fumiiflet, quod necefle

fuiflet:

verum eo po- rius fenfu, quod fua quisque bona libenter in egeno-

rum ufum contubflet. In iequencibus enim dieit facer fcriptor, qui pofleilores eranc pr»diorum , ea vendidis-

fe & pretium adtulifle ad Apoftolos, ^ut inter pauperes diflribueretur. Et qmdem videtur ecclefia Hierofolymi-

tana »rarium habuifie commune, ex quo pauperes Chri·

iliani alerentur; ita ut inde quotidie daretur pauperibus

quantum cuique ad vitam luftentandam neceflarium ^es-

iet. H»c difiributio vocatur Aά. VI. i. hctucvlcc καΒ-η-

μεξivYj. Quum vero, qui illi prseerant, minus ex »qui«

täte illam obire arguerentur, placuit Apofiolis feptem e-

ligere viros (pedatae fidei & pietaiis,

quibus

ea cura

comroitceretur. Atque hsec putatur fuifle crigo iliorura

Ecclefi» miniftroruro, qui Diaconorum nomine paffim

in fcrjptis Paulinis notantur, conf, Rom. XII. 7. iTim,

III. 8· feqv. Neque tarnen exiflimamus

<WcW

illos ci-

borum duntaxat & potuum miniftros fuifle, fed divina»

rum quoque rerum adrniniftrationem quamdam ad eos

pertinuiffo,

fed

ita ut ordinera

facrorum minifirorum

conflituerint inferiorem ordine Epifcoporum & Presby-

terorum: id, quod manifeftum eil ex illis, quae in Pa-

mun fcriptis de illis memoria prodita iunt. Non equi-

dem dixero, Diaconos Apoiloiico tempore orrnia ea obi-

idé munia, quas poflerior »tas id genus mimflris dele- gavit: fed contendere tarnen jure

mihi pofle

videor, aliquid araplius eos ecclefi» precftitiile,quara io!?m pauperum curaro. Stephanus utique, primus ecc'efia? Hie- rpfoiymitan»

hdwvcs,

etiam Fvangelic» verit ri tuend#

& confirmand# efficacem impendit operam Ad. V|. g.

Et, quando Paulus 'n follemni ialutationis

formula

Phil p.

L 1. conjungit hnm.cttas

ngtj Smkgvhs in altioieni

eos eve«

he-

(16)

£% Λ τΚ (

J lQ \ tffi3

hsre pütefur honoris gradum, quam qui ipfis cotppetl^

iiTee, fi qujdem menParum ^tantum miniftri fuiilent. Quin

eti^am dum ιTim. III. _13. dicit, res· κ/χλως $ιχκονησαντχς βχ&μον åocvrols καλόν πεξίπ.αε'ι&χι, v^gd πολλήν πα^/,σίαν εν

Trksi τη εν -χξΚω Inre, indicare videtur illos qui diaco-

natu riVe fungerentur, vkm fibi parare ad

ceiliorem

^di-

gnitatem, ut publicum docendi munus obire po(ient;

quod fieri nequaquarn potuiik-t, Γι a iacroruna cura pror-

ms fuiilent remofi. Ρrotere a vero etiam in Eccleiia A-

poftolica erant fernina?, diclae διάκονοι: qtialis erat Phoebe.,

διάκονος της εκκλησίας της h κεγμρεχίς Rom. ΧVh I. Ea-

rum officium fuiile, adfiilere baptismo feminarum, Ca^-

techu^menas privatim ioilituere, tegrofas remiη as vifita-

re, aliaque id genus facere, qux viros peragere vere- cundia prohibuit, fatis copioie oftendit BING ΗAMUS,

in orig. Fccl. L. ΪΙ. c. 22. A PLINIO in Ep. ad Traja-

num de Cbrifiianis, vocantur Minißra, ^a Patribus, πξεσ-

βυτίνες, & vidute, ,earumque miniflerium ^,viduatus,quura

plerumque e viduis ecclena? eligerentur; Atque eil adeo ratio, cur qua? Paulus 1 Tim. V. 9. diflerit πες] rS κβ-

ταλ'εγείBai χηξας, referamus ad eieffionem Disco- niilarum, quemadmodum etiam hiec verba ^a

Patribus intellefta fuiile conifat.

Min Bror.

Da du Jynes blaucl·den /kirn^, Som med in/igt,flit och vett Lärt ett utnfint hjerta para

Ochfin fjdl till dygtl beredt:

Jag en glädje ej kan dölja,

Som harfylt mitt hela brofl Men, min teckning kan ej följa

Hjertats mening, vänjkaps ruft„

Stockholmd._30. Nov. 1780.

Βίιfla Broder, himlen gifve

Att Din fiållhetgrön/ka mä,

Och Du vi/s om malet blifve

Ρa den väg du börjat gä!

Ej belöning Dig dä felar:

Lyckan i Ditt βίοte är.

Dygden fildan lager delar,

Som aftid ej βåtas plär.

JOHAN HAZELIUS.