OFFICIO BOM

SPECIMEN ACADEMICUM

J

'' z)Cj

OFFICIO

BOM

_DUOS;

QIIOD,

divina Affulgenth

_Gratia,

Cumconjenßt

AmphjJ Facult.

_Philofopb.

in _{Reg, Up·fal. Acaå.} Sub PR/ESI DIO

VIR_{lCELEBERRIMJ,}

MAG.

_{MATTH LE}

Eloq. PROFESS. Reg. & Ord. Public<s vemil&tiom _fubmittit

carolus

_Königsberg,

OJlro -Golhus.

In

_{Aud.Guft.Maj.}

_{ad d.}

₂₀

_Dec.

anno mdcc_xxxii.

Horis antemeriåiemfolitis.

Legionis

Calmarieniis

MAJORI,

Strenuißimo

_{Getieroliffimoque}

. BARONI ac

DOMINO,

dn.

da

vidi

μ.

kruse,

PATRON0 0 Ρ TI MO.

viro Adm. Rev. _atq·,

_Dbdiflimo,

dn.

laur.

_malm,

past.in @ot>ra _{<2bij &33uii'£fcüi)ia}

mericiff. PdRENTISZoeo _{<etatcm\cükndo*}

Admod. _{Rev.atq;Doff'iffimo viro,}

dn. nic,

_cantell,

past. in_0dlo!ifiia&

_{(boitfi;idét)af?lj}

lauclatiit.Patrui loco aternutn colendo.

ingratiis omninoeßem, filiac occailone vestra

* _in

mc »lcritaiilentio involvercmj _{qvuro ea}

tan-ta_fint, utiis_{decantandisimparem}

meeile fatear.be¬

nigne itaq;lufeipite,fautorespropenfiffirru, incomtas

haspaginas, qua;vobis in_{pignusgratiitimianinfti &}

fpem ulterioiis favoris, offeruntur. meunr eil

erif-que, vota nuneupare calidiiliffia, diu viyatisj

γί-geatis,floreatis!

nominum vestrorum cultor obiervantiifimus

Grone'

_{'Sefafaingétttatmen}

iSfrore

Skutta Sättt Slfbolanbé οφOefroeöa_*£>ärabcc

<0oß<?t'Mbc

ι

Jptn

JACOB

_KEIJ„

rfvijcft

mar mälFommettfattabaa/ {^tiefen jagfät" ntebbebag

(Sit morbfamf ftnrté/ fturlef mtfa

?D?ai(gbr/^err κεί, fummig faftmei

. Slf gunfi betcbf οφ an beter/

Sia _{jag meb orben vatt fan prija.}

frän bett fittttb mig Ipcfan gaf

£>en _{fbrnion fe (Sri £inis/ jag af}

£)ef _{famma fibrrc prof erfarit}

?il FiärleF/ IjiertanS bmpef flor/

Qitt be _{af bäjla gar οφ SD?or}

SOiig fitnnat ffie/ bemifie merit.

Öocf _{fafl mitt orb ej (jinna titt} Sit <Sbermorba/ _{fem jag mitt/}

€j Fraften min mot ämnet fmarar>

©Fal miljan bäbe bag οφnatt/

©itt _{ttbje tl)eri bafma fatt/}

Sill pltcft at Funna mäl forflara.

ÜI _fint/ öl@UÖ/mitt bott _upfag

Οφ märbeé näbigt bag från bag

SD?eb jorbiflft gobt i tiben l&na

4>err _{keij, mebbanégbntämaJpirå/}

Sftett _{jtbfi i barltgbefenä litré} tföeD _{emig frbgD οφ ära ftonal}

é>o3acfi<tt>e<i>ert 33ef<tluing8'

mannens

^brfammefte iiataw

VIRO

Reverendo _atq,

Dodi/ßmo

_,

Dn.

_{J Ο Η}

_Α

_Ν

_Ν

_i

Königsberg,

Commimjtro Ecclefit, qua? Deo in Sftomviofa & J^dtbftga colEgi«

tur, digniifimo,

Fratrinmco, cariflimo* VIRO

Spetfatee Fidei ac

Trudentide

Dn.

ER

ICO

WICKSTROM,

Ad _prasdium

_®ϊ6π£ό

_Infyefiort

accurariilimo,

Αίβηι diledijjimo.

MUnufculum

Fraires

hocce

_{dileflisfimi,}

levijßmumVobis,

_cum

omni-gen£felicitatis apprecatwnei mpit gra-tique erga Vos tefferam,

d#/,

, dedicat >

Carisfimorum

Nominura

Veilrorum

amantißimus

1. Ν. D. Ρ. F. _{& s. S*} s. I·

FROOEMIALIS.

Eilum a Magiftratu publicogerendum eiTe in lalutem &

incolumitate

Rei-publica?, ubi aliis

modis communi

tranquillicati confuli nequitjuri na-turali non _repugnat. Antequarrt vero _{quis fago fe induit &}

clafli-cum canit , diligenrer iecum

per-pendat, num jufta? ha? belligerandf

cauiTa? _{adfint; iui fuorurocß&} con-foederatorum defenfio: _injuriarum

gravifiimarum vindi&a: denique-»

rerum ablatarum _recuperatio.

«<-eoque non dominandi Iibido , nec

ambitio , nec avaritia heic in

cen-fum venire debenr. Qua? enitiu

erit _gloria ,

injufto furore

aliena_»

quasvisdiriperejfternere^evaftare?

Qua? érlt Felicitas , tot

militumfan-gvine, tot

triftiflimis belli

incom-modis _{exiguutn terra? fpatium fibi}

redimere ? Si _{quis incommoda_*} belli_{^cogitet, tot ea}

_eiTe

deprehen-det, ut iis recenfendis par non fim.

Nihil enimin bello_{frequentiuseffe}

fölet _{ca?dibus, rapinis, regionum}

urbiumque excidio: unde inopia-j

publica, dolor& communis omni«»

um calamitas. Immo interarma_*

filent _Jeges , ut cum Cajo Mario

jure diei queat, interarmorum

ftre-pitus verba juris

civilis

audire non

poßum a). Pr^terea fi

belli

fumtus

intueamur _{,,hi fane funt certi,}

lu-crum autem valde incertum. Ol

bellum _{belluis, quam}

_hominibus,

digniusl Etenim

Vax_{bomimsyUvastruxdecetira feras♦} Quod

7

Quod (i pax fine

bello

obtineri

ne-queat, belli portasaperiat ille,

pe-nes _{quem fumma eft au&oritas,}

fumma _{poteftas. Cumque mulrum} interfit _{noviffe, quibus virtutibus} in bello _{prasfulgere debeat}

impera-tor; hinc meum eft , iilas rudi

pe-nicillo adumbrare , fretus favore«,

B.L. _{quem ipie mihi, non ob}

icri-ptionis, fed fcribendorum prae^

ftantiam& _dignitatem,

venerabun-dus _polliceor.

a) Val. Max. 15, c. 2.

§. II,

Familiam _{harum, ut &}

reliqua-rum, virtutum merito ducic _Pietar, quippe qua fublata & fides & ho¬ neftas exfulant & focietas humani generis tollitur : Societate vero

ab-rogata, benificentiam, liberalitatem, honhatem ac _{pflittam funditus toJH\}

reåe

_judicat

_{Cicero b). Adeoque}

veri _{imperatoris non eft, neciuae}

prudentiae, nec armis , nec viri¬

bus _{, nec}

_denique

_{foeiis, fed foli}

$

DEO Ter _{Optimo Maximo confi»} derer _{quippe qui &omnesresfua}

gubernat Providentia & bella

prae-cipuefuo unicenutumoderatur.Et.

enim übtDivina _{Providentia non com·}

mihtatcum conßltis

_{aåhonibusque}

_homtr

mm, malus iis exitus obvemt.

co-ptationtbus

valde adverjus. Nam tum neque vir conjultus, confultus ed, nec

fortis, fortis ; fed etiam _{fapientifjtma}

conjiha _{inßpienter de[imint,&generofa}

maxime ac _{fortia fa61aturpem <&■ in·}

famem exitum

_confeqvuntur

_{c). Unde}

& fub _{pradio & ante ipfum}

confli-röum Deum invocabir, _{eique rem} fuam committet; eo vero _peraéto,

eidem ex intimo _{cordegrafiasager.}

Si Deus vi#oriam ei in hoftes lar·

giatur, non fibi, fed Deo, tribucc

gloriam. _Neque vero hcereticos

&

_{pfeudoprophetas}

_{in caftris inter}

milices verfari _{finet, unde tam}

fa-étiones> _{quam conicientia* &} ani-marum _{vulnera facile oriri}

poflunt. Neque facras adire conciones _ipfe

intermic-9

intérrrjftetjfed easdemfummacum

verbi Divini veneratione _animiqj attentione auiculrabit, ut tam

Sa-cerdoces _{majori zelo officio (bode*}

fungantur, quam milites ad Ducis

exemplum fe componant. Verbo, imperator miliribus inftar luminis fplendidiffimi ubique pr^lucebir.

b) Cic. _15. c, 6. deof c) Suntverbat Niceph. Greg, a

jufto

Lipfio in

Lib.

I.

cap. 4 Politicorum mtata.

§·.

1»·

Pietatem_{quoq;inRege patriarrq;}

.oprime declarabir imperator, Γι ia-lutem _{publicam private anreponaü.} Eric _{itaque non adeo pecuniarum«·} opumque cupidus,ur, quod in· terdum tentant _{adverfarii, viétori·}

am venalem _{habeat, aut hofti}

ce-dat ; fed uc tum cum _Epaminonda

reipondeat : nolo orbis terrarum d't~

vitias_{pro patrtä caritate accipere d),} Viåoria vero _{reportata, tenerun,}

tormentorum _{bellicorum, pulveris} tormentarii, _globorum

_plumbeor

10

rum , commeatuum & fimiliurcu

matiubiis _{publicam ditare}

gazam.

Reliqua vero militibus cedanc. Sic

apud Romanos pra?da, juifu legis,

ad R. P. _{pertinebat, & quasftoris} erat eam srario inferre _{e). Hacde}

re _{articuli noftri militäres,}

art._119.

p. m. 65. ita loquuntur:

_gåtlgatf

något

bt)teutt en

_{ofbermunnenftaD/}

flott/ flacf/

_fdftmng/

efier i ettfien*

teligit Idgerι tber af boret: og/ 5vo* nungenom/ til _{afla ftytfen/ fm}t/ foD Οφ ammunition, fom t _forråD

dro/ få oc! alt Det _{proviant od)} vi-étualie, fom t ailniåiuta_{bné οφ for*} toaring ftnneé. JgaraD eljeft toto fåDana _{riifdfien frin eröfraé/ borer} οφ Deiaé militien tti / feDatt itonbe Delen for De ftuftt år

_aforagen.

De-inde, (i pacrias coniulere velit, erit imperacor impiger tam in periculis

adeundis» quam in _graviflimis la-boribus pro publica falute

exant-landis. Erit _{quoque laboriofus &}

attentusadeo,ut nullam

_diligentiam

II

vel_{juftä pra?termittat occafionem 9}

tum _{patria? iaiutem promovendi,}

tumhoilibus damna inferendij

fem-per in memoriam Tibi revocans:

in _{hello bis peccare tion}

_licet.

De-nique ut ipfe patriae eil

cupidifii-mus, amantifiimus; ita _quoqueei

cura? _{erit, milites , tam verbis,}

quam exemplis, inamorem patriae

accendere , eorumque animos &

humanitate & comitate Tibi

devin-cire , femper tarnen habita au&o· ritatis fua? ratione. Hinc _neque«»

jufta praunia ac ftlpendia _iis

dene-gabit: fcimus enim illa & fortes

reddere milites & _{plurimos ad}

ca-ftra allicere , immo benevolentiam

conciliare.

d) Cor.Nep. in v.Ep. c, 4. e) Grot.

de Έ.&P._{3. 6. 16.}

§. IV.

Pr^terea in _{captivos Duxno»} fter erit _humanus. Ac licet vi&or

jure belli habeat poteßatemvita &neck

captivorum /); lex tarnen

12

nirafis vetat eum inani ex _gloria

five _{fuperbia viétos occidere aut} erudeliter habere ; niii ipfi _{vel ta·} ftiones moliantur. vel in _regnum

impie /conipirenc. _Qua? tninu

quxfo, fortitudo eft, in viét:os,ar'

mis _{omnique tureia fpoliaros, ml·}

ferum in modum fxvire ? _Quod Γι bonus Dux illos & viäu & a·

mi&u _{fuftenret, ne inedia vel tri·} gore pereanr , non iuis tanturtL·,

fed _{etjam adverfariis fe carum &} g ratum reddet. Nam _adverfus

vi-βorem cruentum _{ipja,Jispe fe armat}

tiejperatio g).

fi Puf. de G. Lib. _{6. cap.%,} g) bywb. XCV. Dtdaci Saavedr<e _{p. m,}

6S4. in Fol.

5. v.

Quamvis _{imperatores gravis«}

llma interdum _{beila fola icientia-.}

rei militaris telici fucctflu _geiierint;

tamen nemo _poterit

negare ,

lire-ras & judicium _{acuere & menrem} veiuti ad cotero _expolire

η

ut _{jure dixerim , viros illiteratos}

nonnunquam haud fine magno

rei-public® damno in pr®liis veriari,

H®c vero funt ftudia illa litera·

rum _{,qu® imperatorem} admodum ornare videntur.

Eloquent

ia : Qu® qua ηtum in«·

bello vakat, annales tarn«

an-tiquiorum quam recentiorunru temporum facis teftantur. Hujus

ope animi militum in amorem pa¬

triae accenduntnr , in hoites

pro-iligandos inilammantur : hac

fe-ditiones , gravifiimae belli peftes,

componuntur,exftinguuntur. H®c

enim divina _{quadam vi animos}

demulcet, _hominumque

volunta-tes fvaviter attrahit.

Hanc _{excipit hißoria : qu® ut,} tefte Cicerone _{, eft v'tt<e memoria}

,

lux Veritätis, ac _{magiftra vites b):}

fic informat _{imperatorem , qui} (emper in bello caute aget & in

re-bus _{gerendis ad exempla &}

faci-nora iiluftrium _{Virorum fe} com·

ponet. Unde Didacus Saavedra«·

14

re&e dixit: Hfftoria

_{fidijjwri eß}

_in*

ßar

confiliarit,

qui mmquam rnnprä* (lo & adrnamm eß _{/'). Quippe ex}

ea non modo cafus _{eventusque re*} rom , fed etiam ratio cauilasquej

nofcuntur.

Etiam in _{Geographie, Nofter be*}

ne erit verfacus. Haec non modo

irnperatorem dele&at, fed ei et· iam in _{confiüis ineundis magno} eft emolumento. _{Siquidem & Γι*}

tus terrarum & _{magnitudines 5c}

intervalla, etiam portus atque ad*

itus, flumina, maria, montes,

lyivas, denique munitiones & _op« pida hujus ope cognofcjt, fine_»

quorum notitia nec confiiia _poteft

inire, nec felici fucceilu _bella

ge-rit _{imperator. Et ne cum Caefare}

Carolo V. dicat: Vtinam monitif

prßceptoYis paruißem, jam non inter

-prete opus

_habuijjem

k), cognitio* nem ac _{peritiam linguarum,}

pras-cipue earum gentium , inten*

quas agit, ei magno ufui eiTe ducimus. _{Quippe fi inrerpretibus}

15

fidat;

_adeoq;

_{alfenis auribus ocu»}

lisque videre cogatur , res eß

de-ceptioni obnoxia, aut certein caufa ,

ηtiod de vi fua multum deperdat veri-tas l).

Huic fuccedit _{Matbefis: cujus}

fcienti^ _{inßgnem in bello ufurrL,}

beacus _{Ifogxus pluribus inculcat m),}

Nam fine ftudio _mathemacico

Ar-chite&ura miiitaris haud bene

di-fcitur, cujus tarnen ufum in belio

tantuin eife _judico,

quantum

ver-bis fatis _{dignis exprimere nequeo.}

Docet enim & conftitutionem &

expugaationem munimentorunu·

urbiumque: egregium etiam pras-ftat uium in _{oppidis muniendis,}

propugnaculis ftruendis

_tuendiscg.

Immo,fine hoc _{ftudio, neque}

ca-ftra, neque tormenta bene

Iocan-tur, Poilet _{quidem videri, hanc}

difciplinam viris _{potius Artilleri#} peritis,quam

imperatori,eiTecom-medandam;verumenim_vero,quo*

modo mandata hac in re is bene

τύ

edet, qui ipfe nefcit,quomodo res fit _{iufcipienda? Deinde ars ne¬}

inini eft moletta, mukös

veroju».

vat.

Etiam ex

_Philofopbia

_mor

_alt

di-fcet _{imperator vitia averfari,}

vir-tutes vero ample&i: affe&us

tem-perare ac

rationalirer

vivere : lic

e-nim _imperator

_evadet

_{probusin vi¬}

ta & moribus, mitis & conftans

in animi commotionibus,

_denic#

juftus ac xqui amans.

Qua?

omnia ut _{alias, ita in} bello pra?cipue, exi·

miarn & _{fingularem merentur} lau-derri. ,

b)

Lik

z. c, 9.

de

orat. /) Symb.

4. p. nu 30, in

Fol. k)

'Jacob.

Mart,

Poiit.Lib.2. _{p. m. 444.} /_j Did. Saav. l.c.p.m♦ 32, m)

Carla

-0egCP

litolt). c. 13. Tom. 2.

§. VI.

Haud fine cauifa Cicero, inter

requifita imperatoris,

Jcientiae

rei

militärist primum

dedic

locum

»)}

opcime gnarus ,

illam

&

in iplo

praiio,

η praelio, & extra illud , ufum

prae-ftare maximum. Illam , _quae in_j

bello _{obtinet, imperator}

longa

fibi acquirere debet militia : _{nam, ut}

ex hiftoriis _conftat,

tot fere

mo-di iunt _bellandi

, quot dantun*

praslia. Hinc neceße _eft, impera-torem _{variis interfuiffe}

praeliis, ne

eum _{fugiant variae raciones}

tarm»

hoftium

_ftratagemata

eludendi,

quam paria paribus reddendi. Do-cet etiam _{longa militia,}

imperato·

rem

_deberecauto,

_acin

adveriario-rG _{fa&a, etfi ea videntur}

viliflima,

femper intento animo _{efle; valet}

enim_{regula, nihilin}

hofte oportetcon·

temnu Haec _{praeterea inftruit,}

ca-llra locare iis in locis , qu«e

ho-ilibus, tum _refpedu

commeatuum, lignorum, pabuli, aqu«, tum

a-liarum _{rerum, qu$ recenferi}

noti ppiTunt, incommoda , fibi vero

commoda _{fint, eaque}

vigiliis, ex-cubiis , foflis,

vailis

in fui

tute¬

lam _{circumdare. Verbo:}

ra-*8

rator fcientia militari, per longam

militiam _{acquifita, gaudens, no¬}

vit _plerumque

_{conjicere, quid}

moliantur _{agantq; adverfarii.} At-que hoc eft,

quod

Livius in_.

Hannibale laudavit: Omriia, inquit, hofttum,

Hanmbali,

haud

fecus quam fua, nota eranl o ).

Simili

itaque elogio fi dignus

judicari

velit

im-perator, inquirat in naturam

6c

mores hoftium; aliis enim vis eft

in _{impetu , aliis in cun&atione.}

Deinde de fide adrårfariorum«»

ie certiorem reddat: _quidam

e-nim _{oeculte, quidam palarnagunt:}

alii inducias certo _{tempore fatftas} fervant, alii vero _{rumpunt. De¬}

ll_{ique conditiones 6c confilia}

ho-ftium per _{exploratores aliacß me¬}

dia Tibi nota reddat; _{quod urget}

quoque Jaeobus Martini, dicens: Nuliam _{pecumam in hello reäius}

collocari, quam qua in

exploratores

collocetur. Caufiam _{addit, quod} re-ferant ea , qua magna

fiepe

cumjafiu*

ra _{ignorentur. ρ). Haec omnia«*}

quancum valeant, verba _Vegecii indicant: _{difficile vincitur, qui de}

fuis ér

_adverJarü

_oopiis vere _potefi

judicare q).

Etiam extra bellum _exercitus

fui vires _{explorec imperator. Sei¬}

mus enim _{quasdam legiones}

for-tiores eile in _{impetu tam in} ad-verfarios _{faciendo, quam in}

ho-ilium fuftinendo. Deinde ne eum

lateat, qua in re robur exerci*

tus _{confiftat, iive in}

copiis

pe-deftribus, iive _{equeftribus, five} dimachis. Nam fine horum

no-titia _{imperatorein, nec felici}

fuc-ceiTu cum hoftibus _congredi,

nec

aciem bene ordinäre vel

inilrue-re _{pofle, arbitramur, Pranerea}

imperatoris eil, curam _{agere, ut}

Commiilarii militäres ac _pr<£fe&i

annona?, (Jfttgé _{Commiilarier οφ}

Proviant · SKdflace)

exercitui

o-ptima fide przefint. Quorum nego-tia, pister alia, hac in re

fi-£o

fiftunt, ut fubfidia belli, utpo» te munitiones & _{pecunias con*}

quirant, conquiiitas

adfervent

ac commode diftribuant. Hane ob

cauiläm _{irnperatori etiam erit«·}

cura?, domos rei

frumentaria^Pro-viant»i)ué ac magaziner, )

haud

procul a

folo,

ubi caftra

ponere conftituit, exftruere. Alioqui ,

fecundum _{Xenophontem ,}

_brevt

e-jus duets peribit imperium,

cujus

cuU

pa exercitus caret

rebus neceßariis

& commeatu _{r). Unde etiam}

ho-mines nauci caftris exercituque prolcribet. Denique, ut

exercita-tio, tefte Cicerone s}9 in omni re eft necejjaria; eam etiam in

rebus

militaribus non

poftponendam eile

ducimus. Defideramus _itaque

_ab

imperatore, ut cum

Iphicrate,

du-ce Athenienfium _, milites adeo

habeat exercitatos , ut

pralii

figno

dato,

_ftne

_{duck opera,}

_Jic

_conßftant

ordmali, ut

_(inguli

_a

_peritißmo

_im·

peratore

dijpojiti

videantur t).

re-remo ante omnia _imperator

ca-vear, ne fe fuumque exercicum

temere dubiae committat

fortu-Ώ£ _{; femper ejus memor}

,

pa-triam, _falvis

_militibus,

_Jartam te·

åamque haberi.

η_{) örat.p. L.M.c. i o. o) lik 2 2.}

c. _{4'.5· p) L. 5. c> 13. p. m. 2-%}

Tolit. _{q )}

_Lib.

_{3. c.26. r) deinft.}

tyr L i.p. 10.27. s) Lib. 1. c. 18.

ψ

°Jf'

0

Nepos in ejus

vitOk

C· 2,

ξ, VII,*

Prudentiß _{quoqiie operam det} imperator , ftratagemata & fecrera

hoftium confiliadextre_explorando,

evitandoqae. Dubius vero

nonnul-lis eiTe fölet ufus _{ftratagematunu.} Dicunt enim alii: forti viro

mi-nime _{convenire, occulte, led par}

lam, hoftes iuos ulcifci,nec

viÄo-riam _{, ftratagematibus obtenram,}

veram eiTe ac _{fplendidam «).}

Un-de _{Polybius Achajos laudat, quod}

ab his machinationibus in tantum

ab-22

abhorruérint_{v). Alii vero qusevis}

itraragematum genera licita efFe_.

affirmant, quippe qua? nec S.Scri·

ptura?, nec fini civitatis repugnent. Virgilius ait:

Dolus an _virtus,

quis in bofle requi*

rat? _χ)

Renatus _{Biragnenfisimprobavit,} veneno vel alm _{tllicitis mediis adver*}

farios vita _effeprivandos y). Simifi

fere _{modoJefuitasGl.m. Guftavumt}

Adolphum

_{interficerefepe}

_conatos fuifle, laudatus _{Ifogaeus memoria?} prodidit z). Nos qua?vis in ho-Hem licere putamus , modo nihil

humaniratis _{leges vlolet.}

Poft-quam eviÖum jam eft,

pruden-tiam _{imperatoris in rebus &}

con-illiis bellicis adeile _{debere, jam.»}

vifuri _{fumus, quomodo illa fe}

ex-ferat, & ante _{pra?lium, & in}

ipfo

confiiélu, &

_denicg

_{poft pugnam.}

Ut _{prima belli peccata funt}

pefli-ma & _{graviffima , quia multa in}

beilo _{accidunt $ hinc imperaton»}

2*$

cum Jano _{erit 5c refpiciens 5c}

pro-fpiciens; hoc eft vigilans 5c pru-dens. Non fine vi« duce hoftili

in loco irer _{faciat, nifi prius ex«}

ploret, an fint in itinere fluvii, paludes ac montes , quorum

in-commodo exercitus aut _gravetur, aut ab hoftium _{impetu facilius}

opprimarur. Tum viam, quam

elegic, non nifi paucis notam^ redder: ac ne _{ipie res 5c confilia}

adverfariorum _{ignoret , per ex·}

curfiones h«c debet _{explorare_>.} Hinc fub itinere non _oporteteum

in uno coniiftere loco, _{Ted nunc in}

hac, nunc irerum in alia

exer-citus _{parte verfari, uc} obfer-vet, ucrum ordo ab omnibus

Ter-vetur, an rix« inter legiones iint

ort« : an milites 5c _{equi graviori}

premantur itinere,quam vires

eo-rum _{permittant. Deinde fi}

muni-mentum, urbem, vel arcem tueri

velie, nec cun&atione, nec minis,

nec _{obteftationibus, nec blanditiis}

ho-24

hoftium fe _{frangi patiatur,fed}

ftre-nue fe adverfus _{quasvis hoftiurrLj.} artes defendac. _{Ac licet interdurn} inedia,

velaliisincommodis,affici-atur, in _{utraque tarnen fortuna«.}

eundem _{gerat vultum , eundem^}

animum. _{Deinde, cum dux nofter}

in _{expugnando loco quodam} mu-nito _{occupatur , ea prudentia_j} milites _{disponat, ne illi faucibus} Martis temere _{objiciantur: potius}

incolas _{, obfidione cin&os}

, omni

commeatu _{privando in fuam} re-digat poteftatem. Si quid magno cum adverfariorum _incommodo

inftitui _{pofTe exiftimet, tum, ad}

mentemDidaci _{Saavedra», celeriter}

id _{exfequetur, quod tarde}

coufulta-verit _{a), Porro , ut corjßia ahis}

flerumque conßiis elidantur_b) ; hinc

viros

_perfpeiäs

_{fidei, fcientia? ac}

prudenti®reimilitaris _{peritiflimos,} coniulat, _fummopere cavens , ne

coniilia eorum _{militibus , nedum}

adverfariis , aperiantur. Si mili¬

tes funt _{conducendi, futius efie-j}

putamus, inquilinos,quam exteros,

eligere: quippe qui & patriae me¬ lius _{cupiunt, & fortiori ac}

con-ftantiori animo belli _perferre vo-lunt_{incommoda, fi ultro nomeiu} militias _{dederinf. Poftremo>fi}

trans-fug« ejus petant caftra, ftatimeos

in militum numerum nee _excipiat,

nec _{fidem illis per}

omnia habeat, antequam vario in discrimine, & fidem fuam _{declaraverint, &}

ftre-nuos in _{eos, aquibus defecerunt*}

fe _{praeftiterint. Alioqui ifti}

cum

Zopyro adverfariorum exercitus

Regi fuo facile produnt, ac in _ejus

poteftatem _{redigunc c), Verbo :} imperator in bello _circumipe&e

agat, & videat, cui fe _militesque fidat. In conflidfu , fi una , quod

faepe accidit, acrius _{quam altera} petatur ala, imperatoris eft, _preilis

auxilium ferre. _Milites etiam ad-moneat, loca decedentium

fupple-re, ne confufio aciei éxiftat.

26

cipue vero in opportuno Ioco col·

locatos milites fuo _{exemplo ad cor?·} llantiam ac fortitudinem excitare non intermittat. Prcclio _peraéto,

vi&oriaque obtenta, prudens im·

peraror ad prydas fe prius ncru

confert, quam hoiles fint procul

fugaci, ne fuis, prasdam

fumenti-bus , inopinato reditu negotium

faceilant. Si vero _{ipie cum fuis}

fuga falutem querere

eogatur,ex-erciturn_{colligere, colleclum iolari,}

animosque militum erigere (lude¬

st , recentesque aliorum fuppetias

fibi comparare. Casios, tarn iti_. fua, quam in hoflili terra, fepeiiat

viélor, ne in officium humanitatis

injurius eile videatur. Sic Ale¬

xander _{Magnus Perfas}

_iepeliri

cu·

ravit _{d). Tempore hiemali,}

ex-erciturn, fi res ita _ferat, in hi-berna _{dimittat; quippe inedia &}

frigus hoftes funt, vi & armis non

fuperandi. Cum pax eil ineunda;

jaec conditiones

_ejus

_contemnac,

27

nec _{quasvis promifcue admittat_,.}

Pace _{jam inlta} , exercitum, tam

line damno & offenfione _militum, quamcivium, reducat. Reliqua,

in _{quibus imperator prudentiam}

adhibebit, res _{ftatusque & ipfius}

& _{adverfariorum indicant.}

11) Tacit.Anncd.2. 28. r. v)L. 15.

ι. _{χ) 2. yfeu. 391. yj Carl.} Seg.

tom.2.c, _{16.§.22. ζ) idemtom. 2. c.}

15. 18. ά)ρ.μ. 471· b)idemp.m.

57v c) Jufi· Hb- i'C. 10. i/) 6«rr. Irb.i. c. 10. i/) Cwri. _{//'£.3. £. 9.}

§. VIII.

Prseterea ammoHeroicoerit im¬

perator: hoc eft excelfo ac invi&o

gaudebit animo, tam in

incommo-dis belli fortiter ferendis , quam in

periculis fumma cum virtute

fub-eundis, Pericula tamen

adeat,fem-perhumanitatis memor: nonvana

gloria aut cupiditate dominandi:

nec temere ; fed , ut fupra

monu-imus, _{circumfpeöe & confilio, in} reipublicas tranquillitatem· Ec

quemad-lii

I v

II

1

i

i $ i t ni Μ

n«

t1

28

quemadmodumforti eftanimo;ifa,

quantum permirtat humana

imbe-cillitas, fortis quoque erit in

affe-éhbus _{temperandis ac vitiis}

fugi-endis. Hinc _{temerarios, fortium}

nomine, venire _{negamus. Nam} ur vera fortitudo eil _virrus; iic

virtutem in _{fingulis a&ionibus}

_for¬

tis vir habet & ducem & comitem. Curtii verba heic obfervatu flint

digna: temeritas > inquif, ubiprimum

impetum effudit, velut qu<edam ani·

malia, _{amißo aculeo, torpet e), D}jx quoque doceat milites immodera· tam_{linguam compefcere: loquaces}

enim _ip

_perjculis

_efle

_{timidiflirnos,}

jnodeftos vero forriifimos, harum

rerum _{periti probant. Idem Livi·}

us _confirrnare videtur: videbisviros

natos _{militide, faäismagnos, adver¬} borum _{lingveeque certamina rüdes eße} /). Eriam Tacitus : fortifftmus in

ipjo discrimineexercitus, quiante

dis-crimen

_{modeßijfimiisg).}

_Quibus

con-venit hoc Ariilotelis: vin _{fortes in} ρugna

29

pugna funt acres, extra pugnam man« jvett h).

e)l.4.c. 14. f l.io.c.22. g)Hift.i. 84.3. h) L 3. £>/J. r, ίο. low. 2.

5. ix.

Denique inter virtutes

impera-toris reftTirnus audoritatem: _quam

Cicero tam in bellii admimflrandts ,

quam in iwperio militari, plurimum valere _{aifirmat i). Sic Alcibiades,}

• audoritate hominis

Jui tributarias

A-tbenienjium civitates act deftdionem

compulit k). Haec milites morigeros reddit, adeoutilli, audoritate irn-peratoris moti, non poffint nonad

ejus voluntatem , fumma cum

in-duftria omnia _{exfequi. Unde Cur«}

tius, _{poteflatem Jtne audoritate nihil}

valere dixit_{/). Hane vero}

impera-tor_{optimefibi comparabit}

admira-bili _{juftitia: curam enim agendo,}

ne _{quid ex praemiis}

_{ftipendiisque}

militum _{detrahatur>& nihil injurias} iis _{adferatur, eorum animös}

tan-topere

fibidevinäos

reddit, utin¬

1°

ter _{imperantem & parentes} miri-iica fit harmonia. Etiam ex de¬

mentia audoritatem nafci _videas,

dum _{dux, admentem Taciti,}

vul-ner aintuet_{ur, faucics circumeundo,}

a-lium_{Jpe, alium gloria, cunttos alloquio} prmando ni). Ceterum amor in contemtum facile _{apud improbos} abibit, nifi tirnore fit munitus: hinc difciplinam militarem medium

efife

tam _{comparandse, quam iervandai} audoritatis, affirmamus. Conf.

I-foga?um n). Deniq; audoritas

im-peratoriaoriturex TuccefTu felici in rebus _{gerendis. Ita Conon , pugtia} Olanavali ad Qnidum _{fatta, magnam}

Jibi

confiituebat

autt.or.itatem o). Ex rebus _{praeclare geftis fama exfiftit,}

quse quanturn in bello valeac, vei

ex hiftoria Alexandri _{Magni faris}

conftat. Nam _{hoftesioiaejus farna}

perterriti, pauci manereaut acieei

refiftere funt _{aufi, multi} vero aut

fuga falutem petivere, aut fe ei

de¬

ck·re. Imperator, his eminens vir·

3i

tntibus, facilem fibi promittat vi-étoriam; omnia emm fumma ratione gefia

for

tuna etiam

plerumque

fequi-tur _/>)·

/) Ctc.Orat.p. L.M.c.\5. k) fuß.

l.y.Cti. 1) Lib. 6.c.8- tn) L. 1. an.

η₎ Carla _{@C$. Tom. i.c.vj. o) C.}

Nep, vita Con. c. 5. p)Liv./.5.r.i 9.9.

i. X.

CoronidislocG, pauca

deprae-miis, qua?Patria bonodebet

impe-ratorijdiiTerere,e re effejudicamus.

Seiiicet vel certa ac fixa ei tribuet

ialaria

_ftipendiac$,

_idq;

_ad

_rationem

honorifici, quo t'ungkur, muneris,

ne facile tam in militum, quam a·

liorumincurratcontemtum.His ve-ropraemiis nonfolü tempore belli, fedetiam_pacis,eft ma&andus.Quip-pe publicis, praefertiminbello, _re·

bus _{operam navans, privatas}

tra-étare ac _{augere nequit. Quare fi}

,

dum paxviget, omni privaretuiij

pra=mio, oblabores olim a fe

ex-^nclatos, c#rte _{eumpceniteret (use}

52...

' ' militia*, in qua _{optimam astaterru,} opes ac vires _{confumiic, Ted etiam} patriam ingrari animi _incuiarec,

qvum, _poft tot _{tancaq; in eam}

me-rita,ipfe nihilhabeat, unde ie

_iuos$

iuflenter. _{Deinde, ut honor &} di-gnitas a bonis _{femper pluris} aefti-mantur, quam opes; hincpatriate«

netur_{imperatorinoftroomes,}

quos unquam poffit, honores tribuere,

Etenim fi vir,_{fingulariquadam vir«}

tute _{praeditus, honore eft}

dignus;

quanco magis, qua?fo, imperaton», excellentiffimis hifce virtutibus_jam recenfitis, gaudens ? Ac ut

nobili-tas fincerum eft teftimonium vir«

tutis & _{fingularium inpatriam me·}

ritorum; hinc etiam eo _virtutis

pra^mio a patria Dux nofterdeco«

retur, tam in fui _folatium, quam _inexemplum

poft-eritatis. Soli DEO Gloria!